pdf: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 2016 Mariusz RYDAŁOWSKI ABCDEF
|
|
- Radosław Pawlik
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2016 (X XII). T. 16. Z. 4 (56) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS ISSN s pdf: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 2016 Wpłynęło r. Zrecenzowano r. Zaakceptowano r. A koncepcja B zestawienie danych C analizy statystyczne D interpretacja wyników E przygotowanie maszynopisu F przegląd literatury WPŁYW POZIOMU ZWIERCIADŁA WODY GRUNTOWEJ ORAZ WARUNKÓW ROKU BADAŃ NA WIELKOŚĆ EWAPOTRANSPIRACJI WIERZBY WICIOWEJ (Salix viminalis L.) W ŚWIETLE BADAŃ LIZYMETRYCZNYCH Mariusz RYDAŁOWSKI ABCDEF Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Inżynierii Wodnej i Melioracji S t r e s z c z e n i e Badano w latach zależność między ewapotranspiracją wierzby wiciowej (Salix viminalis L.) a głębokością zwierciadła wody gruntowej na stacji lizymetrycznej w Falentach na czarnej ziemi zdegradowanej. Zwierciadło wody w lizymetrach w sezonie wegetacyjnym IV X utrzymywano na stałym poziomie 30, 100 i 170 cm poniżej powierzchni gruntu. Corocznie stosowano takie same dawki nawożenia, jak w otoczeniu, tj. 50 kg N ha 1, 30 kg P 2 O 5 ha 1 i 70 kg K 2 O ha 1. W lizymetrach mierzono wilgotność gleby, różnicę między warstwą wody dolanej i odlanej do podtrzymania stałego poziomu zwierciadła wody w lizymetrze oraz wysokość opadu atmosferycznego. Z równania bilansu wody obliczono wysokość ewapotranspiracji uprawy w okresach dekadowych. Badania wykazały, że na ewapotranspirację miały istotny wpływ wszystkie analizowane czynniki, tzn. głębokość zwierciadła wody gruntowej oraz warunki roku (na poziomie α = 0,05). W warunkach położenia zwierciadła wody gruntowej na głębokości 30 cm (wariant A) stwierdzono istotnie mniejszą ewapotranspirację w porównaniu z pozostałymi wariantami (B 100 cm i C 170 cm). Nie wykazano istotnej różnicy miedzy wariantami poziomu zwierciadła wody gruntowej 100 i 170 cm. Badania wykazały, że w całym okresie badawczym miało miejsce coroczne zmniejszanie zużycia wody wierzby wiciowej w procesie ewapotranspiracji. Prawdopodobnie jednym z czynników mających wpływ na zmniejszenie corocznych wielkości ewapotranspiracji wierzby, poza czynnikami meteorologicznymi, jest wiek rośliny. Słowa kluczowe: ewapotranspiracja, opad atmosferyczny, poziom zwierciadła wody gruntowej, wierzba energetyczna Do cytowania For citation: Rydałowski M Wpływ poziomu zwierciadła wody gruntowej oraz warunków roku badań na wielkość ewapotranspiracji wierzby wiciowej (Salix viminalis L.) w świetle badań lizymetrycznych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 16. Z. 4 (56) s
2 74 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 16. Z. 4 (56) WSTĘP Ewapotranspiracja jest procesem bardzo złożonym, zależnym od wielu czynników środowiskowych oraz trudno mierzalnym w rzeczywistości. Definiowana jest z reguły jako ilość pary wodnej odprowadzanej do atmosfery wskutek parowania z gleby i transpiracji roślin w istniejących warunkach meteorologicznych, przy aktualnym stanie uwilgotnienia gleby, wraz z intercepcją [JAWORSKI 2004]. Najdokładniejszy obraz tego zjawiska dają pomiary bezpośrednie z zastosowaniem lizymetrów lub ewaporometrów glebowych [ALLEN i in. 2011; BAC, ROJEK 1999]. Uprawa roślin na cele energetyczne jest propagowana w Polsce jako nowy kierunek produkcji rolniczej, który ma przyczynić się do poprawy sytuacji materialnej polskiego rolnictwa oraz rozwoju regionów. Na podstawie opracowanej przez Światową Organizację Meteorologiczną (WMO) komputerowej prognozy wzrostu i produktywności wierzby wiciowej na plantacjach polowych stwierdzono, że w Polsce istnieją korzystne warunki do produkcji drewna z wierzb [BANASZYŃSKI i in. 2004]. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego [GUS 2015] wynika, że w latach występowały stosunkowo niewielkie wahania wielkości krajowego pozyskania biopaliwa stałego. Największą dynamikę wzrostu produkcji energii ze źródeł odnawialnych, przewiduje się właśnie w sektorze biomasy [Ministerstwo Gospodarki 2009]. Będzie ona najważniejszym odnawialnym źródłem energii w Polsce, stanowiąc 73% całkowitego zużycia energii ze źródeł odnawialnych w 2030 r. [International Renewable Energy Agency 2015]. Wierzba wiciowa (Salix viminalis L.) przedstawiana jest jako roślina o dużych potrzebach wodnych, której uprawa często bardzo mocno wpływa na zmiany poziomu zwierciadła wody gruntowej, a w konsekwencji na warunki hydrologiczne w zlewni [KANECKA-GESZKE 2015]. Badania różnych odmian i klonów wierzby, prowadzone w różnych warunkach klimatyczno-siedliskowych oraz z zastosowaniem odmiennych metod wykazują bardzo duże różnice wielkości ewapotranspiracji. Według TROJANOWSKIEJ [2010], wielkości te wahają się od 100 do 1790 mm w okresie wegetacyjnym. Zużycie wody przez uprawę uzależnione jest od gatunku rośliny, jej plonu, warunków meteorologicznych, a przede wszystkim od długości okresu wegetacyjnego. Potrzeby wodne upraw rolniczych, rozumiane jako zapotrzebowanie na wodę niezbędne do osiągnięcia określonego efektu produkcyjnego, mogą być zaspokajane z opadów atmosferycznych, naturalnego dopływu wód gruntowych lub nawodnień. Wszystkie te zjawiska i procesy mają bezpośredni wpływ na ilość wody dostępnej dla roślin. Wykorzystanie wody gruntowej przez rośliny uzależnione jest od głębokości jej zalegania, budowy systemu korzeniowego rośliny oraz rodzaju gleby. Należy jednak podkreślić, że w przeciwieństwie do upraw polowych czy łąk, które z reguły zasilane są wodą zretencjonowaną w strefie aeracji, wierzba, dzięki głębokiemu i ekspansywnemu systemowi korzeniowemu, może wykorzystywać również płytko zalegające wody gruntowe.
3 M. Rydałowski: Wpływ poziomu zwierciadła wody gruntowej 75 Powszechnie uważa się, że przyrost plonów ściśle wiąże się ze wzrostem transpiracji oraz uzależniony jest od właściwych proporcji wody i powietrza w glebie. W określonych warunkach klimatycznych plon danego gatunku rośliny rośnie wprost proporcjonalnie do ilości zużytej wody, przy czym ze wzrostem plonu przeważnie maleje jednostkowe zużycie wody [TRYBAŁA 1996]. Zakres optymalnego poziomu zwierciadła wody gruntowej w różnych warunkach glebowych do uprawy wierzby wiciowej określony przez badaczy jest szeroki i mieści się w przedziale 1 3 m [BUDZYŃSKI i in. 2009; DRESZER i in. 2003; DU- BAS, TOMCZYK 2005; MATYKA 2011; RYDAŁOWSKI 2013]. Uzyskanie potencjalnie wysokich plonów biomasy wierzbowej powinno opierać się na dobrze rozpoznanej tematyce gospodarki wodnej wierzb, a lokalizacja upraw powinna dotyczyć obszarów, na których deficyt wody nie stanowi czynnika ograniczającego plonowanie [KANECKA-GESZKE 2015]. Plantacje wierzbowe zakładane są również w regionach niedoboru wody. Celem badań było określenie wpływu głębokości zalegania poziomu zwierciadła wody gruntowej w glebie piaszczystej na ewapotranspirację wierzby wiciowej (Salix viminalis L.) oraz ilości zużytej przez nią wody w okresie wegetacji (IV X) w warunkach, gdy deficyt wody nie stanowi czynnika ograniczającego plonowanie (poziom zwierciadła wody gruntowej na głębokości 0,3; 1,0 oraz 1,7 m n.p.m), na podstawie badań na stacji lizymetrycznej w Falentach. METODY BADAŃ Do rozwiązania postawionego problemu wykorzystano badania na doświadczeniu ścisłym w lizymetrach na polu badawczym w Falentach. Lizymetry usytuowano na poletku o powierzchni 0,02 ha z uprawą wierzby wiciowej (Salix viminalis L.) odmiany Turbo. Pole doświadczalne jest położone na czarnej ziemi zdegradowanej klasy bonitacyjnej V. Warstwa próchniczna o głębokości 60 cm jest zbudowana z piasku słabogliniastego, podścielonego piaskiem luźnym. Lizymetry zostały wypełnione gruntem rodzimym zagęszczonym ubijakiem ręcznym, z zachowaniem naturalnego układu warstw, lecz w stanie naruszonym. W lizymetrach zainstalowano urządzenie do regulowania poziomu zwierciadła wody (rurka i zbiornik w dnie cylindra) (rys. 1). Każdy lizymetr miał średnicę 0,5 m oraz zróżnicowaną głębokość w poszczególnych wariantach: 0,7, 1,5 i 2,0 m. Doświadczenie prowadzono w 3 wariantach: wariant A, zwierciadło wody gruntowej na głębokości 30 cm; wariant B, zwierciadło wody gruntowej na głębokości 100 cm; wariant C, zwierciadło wody gruntowej na głębokości 170 cm. Każdy wariant występował w trzech powtórzeniach. Doświadczenia rozpoczęto wiosną 2008 r. W każdym lizymetrze umieszczono jedną roślinę. Obszar wokół lizymetrów został zagospodarowany i również wiosną obsadzony wierzbą (rozsta-
4 76 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 16. Z. 4 (56) Rys. 1. Schemat lizymetru na polu badawczym w Falentach; źródło: opracowanie własne Fig. 1. Diagramme of lysimeter in the experimental field in Falenty; source: own elaboration wa co 0,5 m) tak, aby powstał zwarty łan. W lizymetrach i w otoczeniu stosowano corocznie takie same dawki nawożenia, tj. N 50 kg ha 1, P 2 O 5 30 kg ha 1 i K 2 O 70 kg ha 1 [RYDAŁOWSKI 2013]. Opad atmosferyczny mierzono deszczomierzem Hellmanna na stacji agrometeorologicznej w Falentach. Poletko badawcze oddalone było o 50 m od stacji pomiarowej. Opad skorygowano według wzoru JAWORSKIEGO [1979]. W lizymetrach mierzono wilgotność objętościową gleby w odstępach dziesięciodniowych za pomocą czujników ECH2O firmy Decagon Devices, których liczbę uzależniono od utrzymywanego poziomu zwierciadła wody. Sondy dokonywały pomiaru w obrębie 5 cm od czujnika w każdym kierunku, podając jedną uśrednioną wartość. Stały poziom zwierciadła wody gruntowej utrzymywano przez codzienne dolewanie lub odpompowywanie wody, której objętość mierzono. Zapasy wody w glebie powyżej poziomu zwierciadła wody gruntowej W i, wyrażone w kg wody na lizymetr, określono z równania: W i = F h i wo i w (1) gdzie: F = pole poziomego przekroju lizymetru, m 2 (F = 0,196 m 2 ); h i = miąższość warstwy gruntu, m; w oi = wilgotność objętościowa w warstwie gleby; w = gęstość objętościowa wody, kg m 3 ; przyjęto 1000 kg m 3. Korzystając ze wzoru (1), określono zapasy wody dla 10-centymetrowych warstw gleby, a następnie zsumowano poszczególne zapasy cząstkowe, w celu ob-
5 M. Rydałowski: Wpływ poziomu zwierciadła wody gruntowej 77 liczenia zapasu wody w glebie w strefie aeracji dla całego lizymetru. Jeśli czujnik nie występował na pożądanej głębokości, wartość wilgotności interpolowano między najbliższymi czujnikami. W okresach dziesięciodniowych obliczano bilans wodny uprawy wierzby w lizymetrach. Do obliczenia ewapotranspiracji wykorzystano wzór: ET = Wp + r + P Wk (2) gdzie: ET = ewapotranspiracja, kg wody na lizymetr; Wp = zapas wody w glebie w strefie aeracji na początku okresu, kg wody na lizymetr; Wk = zapas wody w glebie w strefie aeracji na końcu okresu, kg wody na lizymetr; P = opad atmosferyczny w okresie bilansowania, kg wody na lizymetr; r = różnica między masą wody dolanej i odlanej w celu podtrzymania stałego poziomu zwierciadła wody, kg wody na lizymetr. Do celów porównawczych składowe wzoru (2) przeliczono na wysokości warstwy słupa wody w mm (1 mm = 1 dm 3 wody m 2 = 1 kg wody m 2 ). Do oceny istotności wpływu poziomu zwierciadła wody gruntowej oraz warunków roku na ewapotranspirację zastosowano rozkład F, a istotność różnic ewapotranspiracji w warunkach różnego położenia zwierciadła wody gruntowej oraz zmienności roku badano za pomocą testu Newmana Keulsa. Przez warunki roku rozumie się wszystkie czynniki w danym roku, mogące mieć wpływ na zmienną zależną (ewapotranspiracja), głównie meteorologiczne, w szczególności opadowe, roślinne (zwłaszcza wiek rośliny), przyrodnicze itd. W świetle literatury, metody lizymetryczne badań obarczone są najmniejszymi błędami pomiarów. ALLEN i in. [2011] podają błędy poszczególnych metod szacowania ewapotranspiracji wyrażone jako odchylenie standardowe średniej wartości rzeczywistej. Dla metody lizymetrycznej wynoszą one 5 15%. Badania lizymetryczne przy dolewaniu i odlewaniu wody często pokazują wysoką ewapotranspirację. W praktyce, ewapotranspiracja ta bywa mniejsza i zależy głównie od warunków meteorologicznych, zwłaszcza opadowych. WYNIKI BADAŃ I DYSKUSJA W okresie badań mierzono dwa podstawowe czynniki meteorologiczne, mające wpływ na uwilgotnienie gleby i poziom zwierciadła wody gruntowej opad, jako dopływ wody do lizymetrów, i temperaturę powietrza, jako element decydujący o stratach wody (parowanie terenowe).
6 78 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 16. Z. 4 (56) Zmienność sum opadów atmosferycznych w okresie wegetacyjnym scharakteryzowano, wykorzystując klasyfikację wprowadzoną przez KACZOROWSKĄ [1962]: okres skrajnie suchy (opad poniżej 50% opadu średniego z wielolecia); okres bardzo suchy (opad od 51 do 74% opadu średniego); okres suchy (opad od 75 od 89% opadu średniego); okres przeciętny (opad w zakresie % opadu średniego); okres mokry (opad od 111 do 125% opadu średniego); okres bardzo mokry (opad od 126 do 149% opadu średniego); okres skrajnie mokry (opad powyżej 150% opadu średniego). Średnia roczna suma opadu atmosferycznego w okresie wegetacyjnym (IV X) z lat wyniosła 519,7 mm. Była aż o 129,0 mm większa niż średnia z wielolecia i stanowiła 133% jej wysokości. Według klasyfikacji Kaczorowskiej, lata 2008 i 2012 zaklasyfikowano do okresu o przeciętnej wysokości opadu, lata 2009 i 2011 do okresu bardzo mokrego, natomiast 2010 r. był skrajnie mokry suma opadów prawie dwukrotnie przekroczyła wartość z wielolecia (tab. 1). Tabela 1. Średnie wartości temperatury powietrza i opadów w okresie wegetacyjnym (IV X) w latach na stacji meteorologicznej w Falentach Table 1. Mean air temperature and precipitations in the growing season (April October) of the years in meteorological station in Falenty Rok Year Temperatura Temperature Opad Precipitation Wskaźnik opadu względnego RPI 1) Relative Precipitation Index RPI 1) Klasyfikacja zmienności opadu wg Kaczorowskiej Kaczorowska s classification of precipitation variability C mm % ,8 403,1 103 przeciętny average ,2 524,8 134 bardzo mokry very wet ,2 762,7 195 skrajnie mokry extremely wet ,8 552,0 141 bardzo mokry very wet ,0 355,8 91 przeciętny average ,6 519,7 133 bardzo mokry very wet ,2 390,7 1) Obliczony jako iloraz opadu z danego roku do opadu z wielolecia, w %. 1) Calculated as the ratio of precipitation in a given year to the long-term precipitation, in %. Źródło: wyniki własne. Source: own study. Pod względem temperatury powietrza lata należy zaliczyć do ciepłych. Średnia wartość temperatury powietrza we wszystkich latach okresu badawczego była większa ( ) lub równa ( ) średniej z wielolecia (tab. 1). Do analiz przyjęto pomiary z okresu Nie uwzględniono danych z 2008 r., uznając, że warunki ukorzenienia roślin w tym roku były znacząco od-
7 M. Rydałowski: Wpływ poziomu zwierciadła wody gruntowej 79 mienne, niż w latach pozostałych. W lizymetrach o głębokim poziomie zwierciadła wody gruntowej (1,0 i 1,7 m p.p.t.), zwłaszcza w początkowym okresie rozwoju roślin (system korzeniowy nieukształtowany) woda ze strefy saturacji nie mogła mieć wpływu na wzrost roślin. W latach ewapotranspiracja średnia z lizymetrów wahała się w przedziale 693,0 1200,3 mm. Średnia wielkość ewapotranspiracji przy trzech powtórzeniach na wariant w analizowanym okresie wyniosła: w lizymetrze w wariancie A (30 cm) 898,5 mm; B (100 cm) 983,6 mm; C (170 cm) 965,1 mm (tab. 2). Tabela 2. Ewapotranspiracja wierzby (Salix viminalis L.) w mm w warunkach zwierciadła wody gruntowej na różnej głębokości w latach Table 2. Evapotranspiration of Salix viminalis L. in mm with different variants of ground water table depth in the years Parametr Parameter Średnia z 3 powtórzeń Average of 3 repetitions Rok Year Średnia Mean A 1 108, ,6 876,9 899,4 774,0 898,5 a B 1 109, , ,3 874,0 851,0 983,6 b C 825, , ,0 993,1 693,0 965,1 b Średnia Average 1 014, ,3 a 1 040,1 a 914,8 b 772,7 c Objaśnienia: A = zwierciadło wody gruntowej na głębokości 30 cm, B = zwierciadło wody gruntowej na głębokości 100 cm, C = zwierciadło wody gruntowej na głębokości 170 cm, a, b, c = grupy jednorodne, różnice istotne statystycznie na poziomie α = 0,05. Explanations: A = groundwater table depth of 30 cm, B = groundwater table depth of 100 cm, C = groundwater table depth of 170 cm, a, b, c = homogenous groups, statistically significant difference at α = Źródło: wyniki własne. Source: own study. Uzyskane wyniki porównano z wynikami badań z wykorzystaniem lizymetrów nawadnianych w innych krajach europejskich. We Włoszech ewapotranspirację wierzby odmiany Salix alba w okresie wegetacyjnym IV IX, w warunkach poziomu wody gruntowej 1,7 m poniżej poziomu terenu i zróżnicowanych warunkach opadowych, badali PISTOCCHI i in. [2009] oraz GUIDI i in. [2008]. Wielkość ewapotranspiracji określono na: 620 i 1190 mm (2004), 890 i 1790 mm (2005) odpowiednio w warunkach z i bez nawożenia oraz 607 i 919 mm (2006), odpowiednio w warunkach niskiego i wysokiego nawożenia. Na Węgrzech zużycie wody w procesie ewapotranspiracji potrzebne do wyprodukowania 1 kg suchej masy wierzby odmiany Salix alba wyniosło 864,5 mm, przy średniej ewapotranspiracji jednej rośliny 434 mm [ZSEMBELI i in. 2013]. W warunkach klimatycznych Szwecji, o opadach mm w okresie wegetacji, gdzie zarówno woda, jak i składniki odżywcze nie były czynnikami ogra-
8 80 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 16. Z. 4 (56) niczającymi wzrost, ewapotranspiracja wierzby, oszacowana na podstawie modelu, wyniosła ok. 700 mm [LINDROTH, BATH 1999]. Badania własne przeprowadzone w latach wykazały wpływ warunków roku na ewapotranspirację. Zaobserwowano, że w kolejnych latach okresu badawczego następowało zmniejszenie ewapotranspiracji wierzby w stałych warunkach wodno-glebowych. Średnia ze wszystkich wariantów wielkość zużywanej przez wierzbę wody w procesie ewapotranspiracji systematycznie zmniejszała się z 1061,3 mm w 2009 r. do 772,7 mm w 2012 r. Trend ten może być konsekwencją rozkładu opadów w okresie badawczym lub/i czynnika roślinnego. Przykładowy przebieg średniej miesięcznej ewapotranspiracji wierzby w lizymetrach, z podziałem na warianty poziomu zwierciadła wody gruntowej w roku o opadzie przeciętnym (2012) oraz skrajnie mokrym (2010) przedstawiono w tabeli 3. I tak 2012 r. cechował się opadem o wysokości 355,8 mm, natomiast ,7 mm. Tabela 3. Średnie miesięczne wartości ewapotranspiracji ET wierzby (Salix viminalis L.) w mm w warunkach zwierciadła wody gruntowej na różnej głębokości w latach 2010 i 2012 Table 3. Values of monthly average evapotranspiration ET of Salix viminalis L. in mm with different variants of ground water table depth in the years 2010 and 2012 Miesiąc Month Średnia z 3 powtórzeń ET w latach Average of 3 repetitions ET in the years A = 30 cm B = 100 cm C = 170 cm A = 30 cm B = 100 cm C = 170 cm Kwiecień April 38,3 22,5 51,6 58,2 23,4 16,7 Maj May 71,1 116,5 99,6 186,8 133,3 118,4 Czerwiec June 214,9 228,0 200,5 133,6 179,3 134,4 Lipiec July 262,3 400,2 309,3 185,9 241,9 216,9 Sierpień August 191,9 280,5 250,2 115,2 148,1 119,4 Wrzesień September 63,0 106,6 103,3 72,3 79,9 72,8 Październik October 35,5 46,0 28,7 22,0 45,2 14,5 Suma Sum 876, , ,0 774,0 851,0 693,0 Źródło: wyniki własne. Source: own study. Największe zużycie wody w procesie ewapotranspiracji wystąpiło w lipcu i sierpniu, ale jeszcze w październiku było dosyć duże, na poziomie porównywalnym z kwietniem. W maju wartości ewapotranspiracji z reguły przekraczały już 100 mm. Wyraźny spadek wartości ewapotranspiracji zaobserwowano we wrześniu. W 2012 r. w porównaniu z 2010 r. ewapotranspiracja, szczególnie w okresie czerwiec-sierpień, była zdecydowanie mniejsza (tab. 3). Badania prowadzone przez GUIDI i in. [2008] oraz KANECKĄ-GESZKE [2015] prezentują zbliżony miesięczny trend przebiegu ewapotranspiracji w ciągu okresu wegetacyjnego.
9 M. Rydałowski: Wpływ poziomu zwierciadła wody gruntowej 81 Jednowymiarowy test istotności F wykazał, że na ewapotranspirację istotny wpływ miały analizowane czynniki, tzn. głębokość zwierciadła wody gruntowej oraz warunki roku. Stwierdzono również istotny wpływ ich interakcji. Prawdopodobieństwo błędu odrzucenia hipotezy o braku istotnego wpływu głębokości zwierciadła wody gruntowej h i, warunków roku oraz interakcji obu czynników (na poziomie α = 0,05) na ewapotranspirację wierzby Salix viminalis L. wyniosło odpowiednio p = 0,005104; p < 0,000001; p = 0, Stwierdzono istotną różnicę (na poziomie α = 0,05) ewapotranspiracji wierzby wiciowej w warunkach poziomu zwierciadła wody gruntowej na głębokości 30 i 100 cm oraz 30 i 170 cm. Nie wykazano istotnej różnicy między wariantami poziomu zwierciadła wody gruntowej 100 i 170 cm (tab. 2). W warunkach położenia zwierciadła wody gruntowej na głębokości 30 cm (wariant A) stwierdzono istotnie mniejszą ewapotranspirację w porównaniu z pozostałymi wariantami (B 100 cm i C 170 cm). Weryfikacji poddano również różnice wysokości ewapotranspiracji wierzby wiciowej w poszczególnych latach. Stwierdzono istotną różnicę między ewapotranspiracją we wszystkich latach objętych badaniami, poza wartościami z lat 2009 i 2010 (tab. 2). Różnica wynikała z wpływu warunków roku. Zagadnienie dotyczące wielkości zużycia wody oraz plonowania wierzby wiciowej na glebach mineralnych o gospodarce opadowej, w regionie charakteryzującym się deficytem wody w sezonie wegetacyjnym, na podstawie badań polowych, badała KANECKA-GESZKE [2015]. Średnie polowe zużycie wody w okresie wegetacji (IV X) wierzby o odrostach jednorocznych, jakie uzyskała w trakcie czteroletnich badań na obszarze na glebach średnich o gospodarce wodno-retencyjnej z głęboko zalegającym poziomem wody gruntowej wynosiło 474 mm w 200-centymetrowym profilu glebowym i gdy średni opad wynosił 363,7 mm. PODSUMOWANIE Czteroletnie badania lizymetryczne umożliwiły ocenę wpływu różnej głębokości zalegania zwierciadła wody gruntowej na ewapotranspirację wierzby wiciowej. W latach badań średnia roczna wartość ewapotranspiracji w okresie wegetacyjnym (IV X) z trzech powtórzeń w poszczególnych wariantach głębokości utrzymywania zwierciadła wody gruntowej mieściła się w przedziale ,3 mm. Średnia z lat wartość ewapotranspiracji wierzby wiciowej wyniosła: w lizymetrze w wariancie A (30 cm) 898,5 mm; B (100 cm) 983,6 mm); C (170 cm) 965,1 mm. Badania potwierdziły wpływ głębokości zalegania zwierciadła wody gruntowej oraz warunków roku na ewapotranspirację wierzby wiciowej. Stwierdzono także istotny wpływ interakcji obu analizowanych czynników. Zaobserwowano istotną statystycznie różnicę ewapotranspiracji przy układzie poziomu zwierciadła wody gruntowej na głębokości 30 i 100 cm oraz 30 i 170 cm. W warunkach najpłytszego
10 82 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 16. Z. 4 (56) położenia zwierciadła wody gruntowej (30 cm) stwierdzono istotnie mniejszą ewapotranspirację w porównaniu z wariantami B 100 cm i C 170 cm. Może to świadczyć o niewystarczającym napowietrzeniu gleby, które hamowało wzrost roślin i intensywność procesu ewapotranspiracji. Badania wykazały, że w całym okresie badawczym corocznie zmniejszało się zużycie wody w procesie ewpotranspiracji. Na tej podstawie można stwierdzić, że prawdopodobnie jednym z czynników mających na to wpływ, poza czynnikami meteorologicznymi, był wiek rośliny. Między początkiem i końcem okresu badawczego spadek wyniósł średnio z trzech wariantów 24%. Korelowało to również ze zmniejszeniem się średniej wielkości przyrostu plonów suchej masy. Uzyskane wyniki badań własnych autora artykułu oraz przegląd literatury pozwalają stwierdzić, że zużycie wody na glebach mineralnych bez udziału wody gruntowej, w warunkach deficytu wody jest mniejsze niż zużycie wody przez wierzbę wiciową w warunkach wysokiego poziomu wody gruntowej. BIBLIOGRAFIA ALLEN R., PEREIRA, L., HOWELL T., JENSEN M Evapotranspiration information reporting: I. Factors governing measurement accuracy. Agricultural Water Management. Vol. 98(6) s BAC S., ROJEK M Meteorologia i klimatologia w inżynierii środowiska [Meteorology and climatology in environmental engineering]. Wrocław. Wydaw. AR. ISBN ss BANASZYŃSKI A., SZCZUKOWSKI S., BUDNY J., GRĄDZKI M., GRALAK J., KUBIAK P Alternatywne rolnictwo [Alternative agriculture]. Poznań. Dom Wydaw. Harasimowicz. ISBN ss BUDZYŃSKI W., SZCZUKOWSKI S., TWORKOWSKI J Wybrane problemy z zakresu produkcji roślinnej na cele energetyczne. W: Przyszłość sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich [Selected problems in the field of crop production for energy purposes. In: The future of the agrifood sector and rural areas]. I Kongres Nauk Rolniczych, Nauka Praktyka. Puławy. Wydaw. IUNG-PIB s DRESZER K., MICHAŁEK R., ROSZKOWSKI A Energia odnawialna możliwości jej pozyskiwania i wykorzystania w rolnictwie [Renewable energy the possibility of its acquisition and use in agriculture]. Kraków Lublin Warszawa. PTiR. ISBN ss DUBAS J.W., TOMCZYK A Zakładanie, pielęgnacja i ochrona plantacji wierzb energetycznych [Establishment, maintenance and protection of energy willow plantations]. Warszawa. Wydaw. SGGW. ISBN ss GUIDI W., PICCIONI E., BONARI E Evapotranspiration and crop coefficient of poplar and willow short-rotation coppice used as vegetation filter. Bioresource Technology. Vol. 99. Iss. 11 s GUS Energia ze źródeł odnawialnych w 2014 r. [Energy from renewable sources in 2014]. Warszawa. ISSN ss. 70. International Renewable Energy Agency REMAP 2030 Perspektywy rozwoju energii odnawialnej w Polsce [REMAP 2030 Prospects for the development of renewable energy in Poland] [online]. Abu Dhabi ss. 60 [Dostęp ]. Dostępny w Internecie: DocumentDownloads/Publications/IRENA_REmap_Poland_paper_2015_PL.PDF
11 M. Rydałowski: Wpływ poziomu zwierciadła wody gruntowej 83 JAWORSKI J Rzeczywisty a wskaźnikowy opad atmosferyczny w zlewni górnej Wilgi [Actual and reference precipitation in the catchment area of the upper Wilga]. Przegląd Geograficzny. R. 24. Z 3 4 s JAWORSKI J Parowanie w cyklu hydrologicznym zlewni rzecznych [Evaporation in the hydrological cycle of river basins]. Warszawa. PTG. ISBN ss KACZOROWSKA Z Opady w Polsce w przekroju wieloletnim [Precipitation in Poland in the years section]. Prace Geograficzne. Nr 33. Warszawa. Wydaw. Geologiczne ss KANECKA-GESZKE E Zużycie wody i plonowanie wierzby wiciowej (Salix viminalis L.) na glebach mineralnych o gospodarce opadowo-retencyjnej [Water consumption and yielding of willow (Salix viminalis L.) on mineral soils without ground water availability]. Maszynopis. Praca doktorska. Bydgoszcz. ITP ss LINDROTH A., BÅTH A Assessment of regional willow coppice yield in Sweden on basis of water availability. Forest ecology and Management. Vol. 121(1) s MATYKA M Rośliny potencjalnie przydatne do produkcji biomasy na użytkach rolnych [Plants potentially useful for the production of biomass on agricultural land]. Wieś Jutra. Nr s Ministerstwo Gospodarki Prognoza oddziaływania na środowisko dokumentu Polityka energetyczna Polski do 2030 r. (Raport końcowy) [Strategic Environmental Assessment document Polish Energy Policy until 2030 (Final Report)] [online]. Warszawa. [Dostęp ]. Dostępny w Internecie: PISTOCCHI C., GUIDI W., PICCIONI E., BONARI E Water requirements of poplar and willow vegetation filters grown in lysimeter under Mediterranean conditions: results of the second rotation. Desalination. Vol. 246(1) s RYDAŁOWSKI M Wpływ poziomu wody gruntowej i wilgotności gleby piaszczystej na roczne przyrosty biomasy wierzby wiciowej w świetle badań lizymetrycznych [The influence of groundwater level and sandy soil moisture on the annual biomass increments of willow in view of lysimetric analyses]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 13. Z. 4(44) s TROJANOWSKA A Wykorzystanie zasobów wody oraz azotu przez rośliny energetyczne. W: Modelowanie energetycznego wykorzystania biomasy [Water use efficiency and nitrogen use efficiency of energy crops. In: Modelling of biomass utilisation for energy purpose]. Falenty Warszawa. ITP s TRYBAŁA M Gospodarka wodna w rolnictwie [Water management in agriculture]. Warszawa. PWRiL. ISBN ss ZSEMBELII J., KOVÁCS G., DEÁK D Water use efficiency of energy willows determined in weighing lysimeters. W: 15. Gumpensteiner Lysimetertagung. Irdning. Lehr-und Forschungszentrum für Landwirtschaft s Mariusz RYDAŁOWSKI THE INFLUENCE OF GROUNDWATER LEVEL AND YEAR CONDITIONS ON THE EVAPOTRANSPIRATION OF Salix viminalis L. IN VIEW OF LYSIMETRIC ANALYSES Key words: energetic willow, evapotranspiration, groundwater level, precipitation, yield S u m m a r y Studies on the relationship between the yield of Salix viminalis L. and groundwater table depth were performed in the lysimetric station in Falenty on black degraded earth in the years
12 84 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 16. Z. 4 (56) The groundwater table depth in lysimeters was kept at a constant level of 30, 100 and 170 cm during the growing season (April October). The lysimeters were fertilised with an annual dose of 50 kg ha 1 N, 30 kg ha 1 P 2 O 5 and 70 kg ha 1 K 2 O, the same as in surrounding fields. Soil moisture, difference between poured and poured out water layer to maintain constant water table and atmospheric precipitation were measured in lysimeters. Evapotranspiration of plant crops was calculated for ten-day period with the water budget. The effect of groundwater table depth and year conditions on the evapotranspiration of Salix viminalis L. was demonstrated (levels of significance = 0.05). Significantly lower evapotranspiration was noted at the groundwater table depth of 30 cm (variant A) compared with other variants (B 100 cm and C 170 cm). Statistically significant differences in evapotranspiration of willow were not found between the variants B and C. Lysimetric studies showed also that the water consumption in the evapotranspiration process by the willow decreased throughout the period of the study. Probably one of the factors having an impact on decrease in the annual evapotranspiration of willow beyond the meteorological factors is the age of the plant. Adres do korespondencji: mgr inż. Mariusz Rydałowski, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Zakład Inżynierii Wodnej i Melioracji, al. Hrabska 3, Raszyn; tel , m.rydalowski@itp.edu.pl
WPŁYW POZIOMU WODY GRUNTOWEJ I WILGOTNOŚCI GLEBY PIASZCZYSTEJ NA ROCZNE PRZYROSTY BIOMASY WIERZBY WICIOWEJ W ŚWIETLE BADAŃ LIZYMETRYCZNYCH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2013 (X XII). T. 13. Z. 4 (44) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS ISSN 1642-8145 s. 115 128 pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach,
Bardziej szczegółowoMONITORING NIEDOBORU I NADMIARU WODY W ROLNICTWIE NA OBSZARZE POLSKI
MONITORING NIEDOBORU I NADMIARU WODY W ROLNICTWIE NA OBSZARZE POLSKI dr inż. Bogdan Bąk prof. dr hab. inż. Leszek Łabędzki Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W REJONIE DOŚWIADCZEŃ ŁĄKOWYCH W FALENTACH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2006: t. 6 z. specj. (17) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 15 22 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2006 CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH
Bardziej szczegółowoSUSZE METEOROLOGICZNE WE WROCŁAWIU-SWOJCU W PÓŁROCZU CIEPŁYM (IV IX) W WIELOLECIU
INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Nr 8/2/2010, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 89 102 Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi Susze meteorologiczne...
Bardziej szczegółowoWPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA PRZYROSTY WIERZBY ENERGETYCZNEJ
InŜynieria Rolnicza 12/6 Tadeusz Juliszewski, Dariusz Kwaśniewski *, Dariusz Baran ** Katedra Eksploatacji Maszyn, Ergonomii i Podstaw Rolnictwa * Katedra InŜynierii Rolniczej i Informatyki ** Katedra
Bardziej szczegółowoPRÓBA PORÓWNANIA POTRZEB NAWADNIANIA SZKÓŁEK LEŚNYCH W LATACH W OKOLICACH BYDGOSZCZY, CHOJNIC I TORUNIA
INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Nr 14/2010, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 23 30 Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi Próba porównania
Bardziej szczegółowoMonitoring i prognoza deficytu i nadmiaru wody na obszarach wiejskich
Monitoring i prognoza deficytu i nadmiaru wody na obszarach wiejskich Leszek Łabędzki Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy www.itp.edu.pl Program Wieloletni
Bardziej szczegółowoWpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego
Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego Dr inż. Janusz Turbiak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoNIEDOBORY I NADMIARY OPADÓW NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W LATACH
Acta Agrophysica, 24, 3(1), 57-64 NIEDOBORY I NADMIARY OPADÓW NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W LATACH 2-22 Krystyna Grabowska, Barbara Banaszkiewicz, Zbigniew Szwejkowski Katedra Meteorologii
Bardziej szczegółowoANALIZA ZMIENNOŚCI WARUNKÓW PLUWIOTERMICZNYCH OD KWIETNIA DO LIPCA W OKOLICACH KRAKOWA (1961-1990)
Acta Agrophysica, 2009, 13(2), 505-521 ANALIZA ZMIENNOŚCI WARUNKÓW PLUWIOTERMICZNYCH OD KWIETNIA DO LIPCA W OKOLICACH KRAKOWA (1961-1990) Barbara Ścigalska, Bernadetta Łabuz Katedra Ogólnej Uprawy Roli
Bardziej szczegółowoZAŁOśENIA DO PROGRAMU WSPOMAGAJĄCEGO OBLICZANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA BIOMASĘ DO CELÓW GRZEWCZYCH W GOSPODARSTWIE ROLNYM
InŜynieria Rolnicza 11/2006 Dariusz Kwaśniewski, Michał Cupiał Katedra InŜynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza w Krakowie ZAŁOśENIA DO PROGRAMU WSPOMAGAJĄCEGO OBLICZANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA
Bardziej szczegółowoLeszek ŁABĘDZKI, Bogdan BĄK, Ewa KANECKA-GESZKE, Karolina SMARZYNSKA, Tymoteusz BOLEWSKI
MONITOROWANIE I PROGNOZOWANIE DEFICYTÓW I NADMIARÓW WODY W ROLNICTWIE W POLSCE Z WYKORZYSTANIEM WSKAŹNIKÓW STANDARYZOWANEGO OPADU SPI I WILGOTNOŚCI GLEBY SMI Leszek ŁABĘDZKI, Bogdan BĄK, Ewa KANECKA-GESZKE,
Bardziej szczegółowoNORMALNE SUMY OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH W WYBRANYCH STACJACH LUBELSZCZYZNY. Szczepan Mrugała
Acta Agrophysica, 2005, 6(1), 197-203 NORMALNE SUMY OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH W WYBRANYCH STACJACH LUBELSZCZYZNY Szczepan Mrugała Zakład Meteorologii i Klimatologii, Instytut Nauk o Ziemi, Uniwersytet Marii
Bardziej szczegółowoWYBRANE WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE TRZYLETNIEJ WIERZBY ENERGETYCZNEJ
Inżynieria Rolnicza 8(96)/2007 WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE TRZYLETNIEJ WIERZBY ENERGETYCZNEJ Dariusz Baran Katedra Techniki Rolno-Spożywczej, Akademia Rolnicza w Krakowie Dariusz Kwaśniewski Katedra Inżynierii
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY Z TRZYLETNIEJ WIERZBY
Inżynieria Rolnicza 5(123)/2010 EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY Z TRZYLETNIEJ WIERZBY Dariusz Kwaśniewski Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Streszczenie.
Bardziej szczegółowoBarbara BANASZKIEWICZ, Krystyna GRABOWSKA, Zbigniew SZWEJKOWSKI, Jan GRABOWSKI
Barbara BANASZKIEWICZ, Krystyna GRABOWSKA, Zbigniew SZWEJKOWSKI, Jan GRABOWSKI Katedra Meteorologii i Klimatologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Department of Meteorology and Climatology,
Bardziej szczegółowoWarunki meteorologiczne w Bydgoszczy oraz prognozowane zmiany dr inż. Wiesława Kasperska Wołowicz, dr inż. Ewa Kanecka-Geszke
Warunki meteorologiczne w Bydgoszczy oraz prognozowane zmiany dr inż. Wiesława Kasperska Wołowicz, dr inż. Ewa Kanecka-Geszke XI KLIMATYCZNE FORUM METROPOLITALNE Adaptacja do zmian klimatu: rozwiązania
Bardziej szczegółowoPLONOWANIE WIERZBY ENERGETYCZNEJ W RÓŻNYCH WARUNKACH GLEBOWO-WODNYCH 1
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2010 Sergiusz Jurczuk 1), Sławomir Chrzanowski 2), Jacek Jaszczyński 2) 1) Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach 2) Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w
Bardziej szczegółowoMikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1
Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1 1 Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Katedra Żywienia i Gospodarki Paszowej
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoPrognoza temperatury i opadów w rejonie Bydgoszczy do połowy XXI wieku. Bogdan Bąk, Leszek Łabędzki
Prognoza temperatury i opadów w rejonie Bydgoszczy do połowy XXI wieku Bogdan Bąk, Leszek Łabędzki Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy www.itp.edu.pl Aktualne
Bardziej szczegółowoPODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH 2003 2010
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2011 Jan Pawlak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie PODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH 2003 2010 Streszczenie W
Bardziej szczegółowoOCENA SUSZY METEOROLOGICZNEJ I ROLNICZEJ NA UŻYTKACH ZIELONYCH W POLSCE W 2015 r.
OCENA SUSZY METEOROLOGICZNEJ I ROLNICZEJ NA UŻYTKACH ZIELONYCH W POLSCE W 2015 r. prof. dr hab. inż. Leszek Łabędzki l.labedzki@itp.edu.pl Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPIDCA PHYSICA 3, 1998 Grzegorz Szalach, Grzegorz Żarnowiecki KONSEKWENCJE ZMIANY LOKALIZACJI STACJI METEOROLOGICZNEJ W KIELCACH THE CONSEQUENCES OF THE TRANSFER
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY Z ROCZNEJ WIERZBY
nżynieria Rolnicza 1(119)/2010 EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJ BOMASY Z ROCZNEJ WERZBY Dariusz Kwaśniewski nstytut nżynierii Rolniczej i nformatyki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Streszczenie. W pracy
Bardziej szczegółowoŁADUNEK SKŁADNIKÓW NAWOZOWYCH WNOSZONYCH Z OPADEM ATMOSFERYCZNYM NA POWIERZCHNIĘ ZIEMI NA PRZYKŁADZIE PÓL DOŚWIADCZALNYCH W FALENTACH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2006: t. 6 z. specj. (17) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 23 27 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2006 ŁADUNEK SKŁADNIKÓW NAWOZOWYCH
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W LATACH
Acta Agrophysica, 24, 3(1), 5-11 CHARAKTERYSTYKA OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W LATACH 2-22 Barbara Banaszkiewicz, Krystyna Grabowska, Zbigniew Szwejkowski Katedra
Bardziej szczegółowoEMPIRYCZNA WERYFIKACJA METOD SZACUNKU OBJĘTOŚCI PĘDÓW NA KARPACH WIERZBY ENERGETYCZNEJ
Inżynieria Rolnicza 8(96)/2007 EMPIRYCZNA WERYFIKACJA METOD SZACUNKU OBJĘTOŚCI PĘDÓW NA KARPACH WIERZBY ENERGETYCZNEJ Tadeusz Juliszewski, Krzysztof Klamka, Maciej Waligóra Katedra Eksploatacji Maszyn,
Bardziej szczegółowoCharakterystyka głównych składowych bilansu wodnego
Charakterystyka głównych składowych bilansu wodnego Opad pionowy deszcz, mŝawka (opad ciekły); śnieg, grad (opady stałe). Opad poziomy mgła; rosa, szron, sadź, gołoledź (osady atmosferyczne) OPAD - pomiar
Bardziej szczegółowoOKREŚLENIE WPŁYWU WARUNKÓW OPADOWYCH NA PLONOWANIE ZIEMNIAKA BARDZO WCZESNEGO I WCZESNEGO W POŁUDNIOWEJ POLSCE
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2012 (IV VI): t. 12 z. 2 (38) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS ISSN 1642-8145 s. 133 141 pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach,
Bardziej szczegółowoWybrane aspekty badania długoterminowych cykli zmian zapasu wody glebowej w drzewostanach jednowiekowych oraz interpretacji ich wyników
Prof. dr hab. inż. Józef Suliński, dr inż. Rafał Starzak Zakład Inżynierii Leśnej, Instytut Ochrony Ekosystemów Leśnych, Wydział Leśny Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Wybrane aspekty
Bardziej szczegółowoGLOBAL METHANE INITIATIVE PARTNERSHIP-WIDE MEETING 12-14.10.2011 Kraków, Poland
GLOBAL METHANE INITIATIVE PARTNERSHIP-WIDE MEETING 12-14.10.2011 Kraków, Poland INSTITUTE OF TECHNOLOGY AND LIVE SCIENCES POZNAŃ BRANCH Department of Environmental Management in Livestock Buildings and
Bardziej szczegółowoWPŁYW CZYNNIKÓW AGROTECHNICZNYCH NA WŁAŚCIWOŚCI ENERGETYCZNE SŁOMY 1
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 1/2011 Adam Świętochowski, Anna Grzybek, Piotr Gutry Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie WPŁYW CZYNNIKÓW AGROTECHNICZNYCH NA WŁAŚCIWOŚCI
Bardziej szczegółowoWPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA KOSZTY WYKONANIA PRAC NA PLANTACJACH WIERZBY ENERGETYCZNEJ
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2009 Jan Pawlak Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie WPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA KOSZTY
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoGeoinformacja o lasach w skali kraju z pomiarów naziemnych. Baza danych WISL - wykorzystanie informacji poza standardowymi raportami
Geoinformacja o lasach w skali kraju z pomiarów naziemnych. Baza danych WISL - wykorzystanie informacji poza standardowymi raportami Bożydar Neroj, Jarosław Socha Projekt zlecony przez Dyrekcję Generalną
Bardziej szczegółowoGLOBALNE OCIEPLENIE A EFEKTYWNOŚĆ OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH. Agnieszka Ziernicka
Acta Agrophysica, 2004, 3(2), 393-397 GLOBALNE OCIEPLENIE A EFEKTYWNOŚĆ OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH Agnieszka Ziernicka Katedra Meteorologii i Klimatologii Rolniczej, Akademia Rolnicza Al. Mickiewicza 24/28
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoKOMBAJNY ZBOŻOWE W ROLNICTWIE POLSKIM W LATACH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2011 Jan Pawlak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie KOMBAJNY ZBOŻOWE W ROLNICTWIE POLSKIM W LATACH 1990 2009 Streszczenie W latach 1990
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Elżbieta Cebulak KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO THE PRECIPITATION ON THE AREA OF CRACOW
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowo1. Jednoczynnikowa analiza wariancji 2. Porównania szczegółowe
Zjazd 7. SGGW, dn. 28.11.10 r. Matematyka i statystyka matematyczna Tematy 1. Jednoczynnikowa analiza wariancji 2. Porównania szczegółowe nna Rajfura 1 Zagadnienia Przykład porównania wielu obiektów w
Bardziej szczegółowoWPŁYW PRZEBIEGU WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH NA GOSPODARKĘ WODNĄ SIEDLISK LEŚNYCH W ZLEWNI CIEKU HUTKA
Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 5 (2) 2006, 83 90 WPŁYW PRZEBIEGU WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH NA GOSPODARKĘ WODNĄ SIEDLISK LEŚNYCH W ZLEWNI CIEKU HUTKA Daniel Liberacki, Czesław Szafrański, Rafał
Bardziej szczegółowoWPŁYW DESZCZOWANIA NA PLONOWANIE REPLANTOWANEGO SADU JABŁONIOWEGO W WARUNKACH KLIMATYCZNYCH I GLEBOWYCH RÓWNINY SZAMOTULSKIEJ
ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 28 z. 528: 267-274 WPŁYW DESZCZOWANIA NA PLONOWANIE REPLANTOWANEGO SADU JABŁONIOWEGO W WARUNKACH KLIMATYCZNYCH I GLEBOWYCH RÓWNINY SZAMOTULSKIEJ Czesław Przybyła,
Bardziej szczegółowoWyposażenie rolnictwa polskiego w środki mechanizacji uprawy roli i nawożenia
PROBLEMY INŻYNIERII ROLNICZEJ PIR 212 (X XII): z. 4 (78) PROBLEMS OF AGRICULTURAL ENGINEERING s. 25 34 Wersja pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo ISSN 1231-93 Wpłynęło 28.8.212 r. Zrecenzowano 14.9.212 r.
Bardziej szczegółowoDOBOWA ZMIENNOŚĆ TEMPERATURY I WILGOTNOŚCI POWIETRZA NA WYSOKOŚCI 2,0 I 0,5 m W SIEDLISKU WILGOTNYM W DOLINIE NOTECI I SIEDLISKU SUCHYM W BYDGOSZCZY
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE : t. z. a (11) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 137 15 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, DOBOWA ZMIENNOŚĆ TEMPERATURY I WILGOTNOŚCI POWIETRZA
Bardziej szczegółowoMonitorowanie warunków agroklimatycznych na polu buraka cukrowego na Kujawach Monitoring of agrometeorological conditions in the sugar beet field
Wiesława KASPERSKA-WOŁOWICZ, Ewa KANECKA-GESZKE Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy Institute for Land Reclamation and Grassland Farming
Bardziej szczegółowoNiedobór i rozkład opadów w Siedlcach w latach Precipitation deficiency and distribution in Siedlce in
Elżbieta RADZKA, Grzegorz KOC, Jacek RAK, Jolanta JANKOWSKA Pracownia Agrometeorologii i Podstaw Melioracji Akademia Podlaska w Siedlcach Department of Agrometeorology and Drainage Rudiments University
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUMY I ROZKŁADU OPADÓW NA PLONOWANIE PSZENŻYTA OZIMEGO UPRAWIANEGO NA RÓŻNYCH KOMPLEKSACH GLEBOWO-ROLNICZYCH W POŁUDNIOWEJ CZĘŚCI POLSKI
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 5: t. 5 z. specj. (14) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 353 365 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 5 WPŁYW SUMY I ROZKŁADU OPADÓW NA PLONOWANIE
Bardziej szczegółowoZmiany zużycia energii na ogrzewanie budynków w 2018 r. na tle wielolecia Józef Dopke
Zmiany zużycia energii na ogrzewanie budynków w 218 r. na tle wielolecia Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura powietrza, średnia miesięczna temperatura, średnia roczna temperatura, liczba stopniodni
Bardziej szczegółowoPRODUKTYWNOŚĆ WIELOLETNICH PLANTACJI ENERGETYCZNYCH W POLSCE
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2008 Włodzimierz Majtkowski, Gabriela Majtkowska Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych Ogród Botaniczny w Bydgoszczy PRODUKTYWNOŚĆ
Bardziej szczegółowoZMIENNOŚĆ ŚREDNIEJ TEMPERATURY POWIETRZA W OKRESACH MIĘDZYFAZOWYCH PSZENICY OZIMEJ NA ZAMOJSZCZYŹNIE. Andrzej Stanisław Samborski
Acta Agrophysica, 008, (), 09- ZMIENNOŚĆ ŚREDNIEJ TEMPERATURY POWIETRZA W OKRESACH MIĘDZYFAZOWYCH PSZENICY OZIMEJ NA ZAMOJSZCZYŹNIE Andrzej Stanisław Samborski Wydział Nauk Rolniczych, Uniwersytet Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE. Tytuł referatu Bioenergia w Polsce. Uprawy energetyczne w Polsce stan obecny
SEMINARIUM UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE Tytuł referatu Bioenergia w Polsce. Uprawy energetyczne w Polsce stan obecny ITP. Oddz. Warszawa /POLBIOM Anna Grzybek 23.-24.04.2015 r.,
Bardziej szczegółowoNAKŁADY ROBOCIZNY I SIŁY POCIĄGOWEJ NA PLANTACJACH WIERZBY ENERGETYCZNEJ
Inżynieria Rolnicza 5(114)/2009 AKŁADY ROBOCIZY I SIŁY POCIĄWEJ A PLATACJACH WIERZBY EERGETYCZEJ Jan Pawlak Katedra Elektrotechniki i Energetyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Instytut Budownictwa,
Bardziej szczegółowoLIGNOCELLULOSIC BIOMASS PRODUCTION AND DELIVER FOR BIOREFINERIES
LIGNOCELLULOSIC BIOMASS PRODUCTION AND DELIVER FOR BIOREFINERIES Mariusz Stolarski, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski, Michał Krzyżaniak University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland PRESENTATION
Bardziej szczegółowoSZACOWANIE POTENCJAŁU ENERGETYCZNEGO BIOMASY RO LINNEJ POCHODZENIA ROLNICZEGO W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM
SZACOWANIE POTENCJAŁU ENERGETYCZNEGO BIOMASY ROLINNEJ POCHODZENIA ROLNICZEGO W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W pracy oszacowano potencjał energetyczny biomasy rolinnej pozyskiwanej z produkcji rolniczej,
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY
6. Konferencja Naukowa Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 27-28 listopada 2013 roku JAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY dr inż. Sylwester
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA BIOMASY A KOSZTY SUROWCOWO- -MATERIAŁOWE NA JEDNOROCZNYCH PLANTACJACH WIERZBY ENERGETYCZNEJ
Inżynieria Rolnicza 10(108)/2008 PRODUKCJA BIOMASY A KOSZTY SUROWCOWO- -MATERIAŁOWE NA JEDNOROCZNYCH PLANTACJACH WIERZBY ENERGETYCZNEJ Dariusz Kwaśniewski Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoBarbara BANASZKIEWICZ, Krystyna GRABOWSKA, Stanisław SUCHECKI
Barbara BANASZKIEWICZ, Krystyna GRABOWSKA, Stanisław SUCHECKI Katedra Meteorologii i Klimatologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Department of Meteorology and Climatology, Warmia and Mazury
Bardziej szczegółowoSadzarki do ziemniaków i opryskiwacze w rolnictwie polskim
PROBLEMY INŻYNIERII ROLNICZEJ PIR 212 (X XII): z. 4 (78) PROBLEMS OF AGRICULTURAL ENGINEERING s. 35 44 Wersja pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo ISSN 1231-93 Wpłynęło 7.9.212 r. Zrecenzowano 2.1.212 r. Zaakceptowano
Bardziej szczegółowoZMIENNOŚĆ EKSTREMALNEJ TEMPERATURY POWIETRZA W REJONIE BYDGOSZCZY W LATACH
Acta Agrophysica, 7, 9(), 51-57 ZMIENNOŚĆ EKSTREMALNEJ TEMPERATURY POWIETRZA W REJONIE BYDGOSZCZY W LATACH 1971-5 Jacek śarski, Stanisław Dudek, Renata Kuśmierek Katedra Melioracji i Agrometeorologii,
Bardziej szczegółowoSusza meteorologiczna w 2015 roku na tle wielolecia
Susza meteorologiczna w 2015 roku na tle wielolecia Irena Otop IMGW-PIB Warszawa, 24.02.2016 r. Seminarium PK GWP PLAN PREZENTACJI 1. Wprowadzenia: definicja suszy i fazy rozwoju suszy 2. Czynniki cyrkulacyjne
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. Małgorzata KLENIEWSKA. nawet już przy stosunkowo niewielkim stężeniu tego gazu w powietrzu atmosferycznym.
Małgorzata KLENIEWSKA Katedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska SGGW Zakład Meteorologii i Klimatologii Department of Hydraulic Engineering and Environmental Restoration WAU Division of Meteorology
Bardziej szczegółowoStraty w plonach różnych gatunków roślin powodowane niedoborem lub nadmiarem opadów w Polsce
Straty w plonach różnych gatunków roślin powodowane niedoborem lub nadmiarem opadów w Polsce Katarzyna Mizak, Anna Nieróbca, Jerzy Kozyra, Andrzej Doroszewski WODA Dostępność wody jest warunkiem podtrzymania
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoStanisław Rolbiecki, Roman Rolbiecki, Czesław Rzekanowski
Acta Agrophysica, 24, 3(1), 153-159 WPŁYW ZRÓśNICOWANYCH WARUNKÓW WODNYCH NA PLONOWANIE TRUSKAWKI NA LUŹNEJ GLEBIE PIASZCZYSTEJ Stanisław Rolbiecki, Roman Rolbiecki, Czesław Rzekanowski Katedra Melioracji
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoProblemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2007
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2007 Jan Pawlak Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie NAKŁADY I KOSZTY ENERGII W ROLNICTWIE
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoEkonometryczna analiza popytu na wodę
Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Ekonometryczna analiza popytu na wodę Jednym z czynników niezbędnych dla funkcjonowania gospodarstw domowych oraz realizacji wielu procesów technologicznych jest woda.
Bardziej szczegółowo126 Dynamika zmian stanów wód gruntowych i uwilgotnienia gleb siedlisk leśnych w zlewni cieku Hutka
ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Rocznik Ochrona Środowiska Tom 13. Rok 2011 ISSN 1506-218X 1927-1942 126 Dynamika zmian stanów wód gruntowych i uwilgotnienia gleb siedlisk leśnych
Bardziej szczegółowoKOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM
Inżynieria Rolnicza 13/2006 Zenon Grześ, Ireneusz Kowalik Instytut Inżynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Poznaniu KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Tadeusz Filipek, dr Monika Skowrońska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
prof. dr hab. Tadeusz Filipek, dr Monika Skowrońska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 1 Prognozowany wzrost: produkcji zbóż, światowej populacji ludności, zużycia nawozów i areałów rolniczych [adapted
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoIBA 2014 IV Międzynarodowa Konferencja
Opłacalność produkcji porzeczek czarnych w Polsce Profitability of blackcurrant production in Poland Dariusz Paszko Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie University of Life Sciences in Lublin IBA 2014 IV
Bardziej szczegółowodziałek zagrodowych w gospodarstwach specjalizujących
PROBLEMY INŻYNIERII ROLNICZEJ PIR 01 (I III): z. 1 (75) PROBLEMS OF AGRICULTURAL ENGINEERING s. 5 31 Wersja pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo ISSN 131-0093 Wpłynęło 08.0.011 r. Zrecenzowano 06.04.011 r.
Bardziej szczegółowoANALIZA GĘSTOŚCI WYBRANYCH SORTYMENTÓW SUROWCA DRZEWNEGO ROBINII AKACJOWEJ
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2008 Artur Kraszkiewicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ANALIZA GĘSTOŚCI WYBRANYCH SORTYMENTÓW SUROWCA
Bardziej szczegółowoODPROWADZANIE SKŁADNIKÓW BIOGENNYCH (N, P) W PLONIE BIOMASY ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) NAWADNIANEGO ŚCIEKAMI WIEJSKIMI
Maria Strzelczyk 1 ODPROWADZANIE SKŁADNIKÓW BIOGENNYCH (N, P) W PLONIE BIOMASY ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) NAWADNIANEGO ŚCIEKAMI WIEJSKIMI Streszczenie. W pracy przedstawiono wyniki
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUMY I ROZKŁADU OPADÓW NA PLONOWANIE PSZENŻYTA OZIMEGO UPRAWIANEGO NA RÓŻNYCH KOMPLEKSACH GLEBOWO-ROLNICZYCH W ŚRODKOWEJ CZĘŚCI POLSKI
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2005: t. 5 z. specj. (14) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 341 352 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2005 WPŁYW SUMY I ROZKŁADU OPADÓW
Bardziej szczegółowoOCENA REDUKCJI EWAPOTRANSPIRACJI BURAKÓW CUKROWYCH NA PODSTAWIE WIELKOŚCI OPADÓW
Ocena redukcji ewapotranspiracji buraków INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Nr 3/2009, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 101 108 Komisja Technicznej
Bardziej szczegółowoOCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 9(134)/2011 OCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Krzysztof Kapela, Szymon Czarnocki Katedra Ogólnej Uprawy Roli, Roślin i Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoIDENTYFIKACJA EKSTREMALNYCH WARTOŚCI TEMPERATURY POWIETRZA I OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH NA PODSTAWIE ODCHYLEŃ OD NORMY I PRAWDOPODOBIEŃSTWA
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2005: t. 5 z. specj. (14) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 367 373 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2005 IDENTYFIKACJA EKSTREMALNYCH
Bardziej szczegółowo3. Warunki hydrometeorologiczne
3. WARUNKI HYDROMETEOROLOGICZNE Monitoring zjawisk meteorologicznych i hydrologicznych jest jednym z najważniejszych zadań realizowanych w ramach ZMŚP. Właściwe rozpoznanie warunków hydrometeorologicznych
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoWPŁYW TEMPERATURY W POMIESZCZENIACH POMOCNICZYCH NA BILANS CIEPŁA W BUDYNKACH DLA BYDŁA
Inżynieria Rolnicza 8(96)/2007 WPŁYW TEMPERATURY W POMIESZCZENIACH POMOCNICZYCH NA BILANS CIEPŁA W BUDYNKACH DLA BYDŁA Tadeusz Głuski Katedra Melioracji i Budownictwa Rolniczego, Akademia Rolnicza w Lublinie
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoPodaż krajowa ciągników a ich rejestracja
PROBLEMY INŻYNIERII ROLNICZEJ 2015 (IV VI): z. 2 (88) PROBLEMS OF AGRICULTURAL ENGINEERING s. 29 36 Wersja pdf: www.itp.edu.pl/wydawnictwo ISSN 1231-0093 Wpłynęło 13.04.2015 r. Zrecenzowano 06.05.2015
Bardziej szczegółowoVI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Melioracje i Inżynieria Środowiska Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2011 Tom 5 Zeszyt 4 MARIA STRZELCZYK
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoProdukcja i zużycie energii odnawialnej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa
PROBLEMY INŻYNIERII ROLNICZEJ 216 (X XII): z. 4 (94) PROBLEMS OF AGRICULTURAL ENGINEERING s. 67 76 Wersja pdf: www.itp.edu.pl/wydawnictwo/pir/ ISSN 1231-93 Wpłynęło 6.9.216 r. Zrecenzowano 24.1.216 r.
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA BIOMASY ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) JAKO KOSUBSTRATU DO BIOGAZOWNI ROLNICZEJ *
PRODUKCJA BIOMASY ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) JAKO KOSUBSTRATU DO BIOGAZOWNI ROLNICZEJ * Jacek Kwiatkowski, Łukasz Graban, Waldemar Lajszner, Józef Tworkowski Katedra Hodowli Roślin
Bardziej szczegółowoWarunki termiczne Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Zawadach Thermal conditions at the Experimental Farm in Zawady
Jacek RAK, Grzegorz KOC, Elżbieta RADZKA, Jolanta JANKOWSKA Pracownia Agrometeorologii i Podstaw Melioracji Akademia Podlaska w Siedlcach Department of Agrometeorology and Drainage Rudiments University
Bardziej szczegółowoBADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Bardziej szczegółowoWYNIKI BADAŃ WARTOŚCIOWANIA PROCESU OBSŁUGI TECHNICZNEJ CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH O RÓŻNYM POZIOMIE WYKORZYSTANIA
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2009 Zenon Grześ Instytut Inżynierii Rolniczej Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu WYNIKI BADAŃ WARTOŚCIOWANIA PROCESU OBSŁUGI TECHNICZNEJ CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH O RÓŻNYM
Bardziej szczegółowo