PROJEKT SPRAWOZDANIA

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Spraw Zagranicznych /2147(INI) PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie Arabii Saudyjskiej jej stosunków z UE oraz jej roli na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej (2013/2147 (INI)) Komisja Spraw Zagranicznych Sprawozdawczyni: Ana Gomes PR\ doc PE v01-00 Zjednoczona w różnorodności

2 PR_INI SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO...3 PE v /8 PR\ doc

3 PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie Arabii Saudyjskiej jej stosunków z UE oraz jej roli na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej (2013/2147 (INI)) Parlament Europejski, uwzględniając umowę o współpracy z dnia 25 lutego 1989 r. między Unią Europejską a Radą Współpracy Państw Zatoki (RWPZ), uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 lipca 1990 r. w sprawie znaczenia umowy o wolnym handlu, która ma zostać zawarta między EWG a Radą Współpracy Państw Zatoki 1, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 stycznia 1996 r. w sprawie Arabii Saudyjskiej 2, uwzględniając porozumienie gospodarcze między państwami należącymi do RWPZ przyjęte w dniu 31 grudnia 2001 r. w Maskacie (Oman), oraz deklarację RWPZ z Ad- Dauhy z dnia 21 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia unii celnej dla Rady Współpracy Państw Zatoki, uwzględniając ratyfikację w październiku 2004 r. przez Arabię Saudyjską Konwencji ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, ze szczególnym uwzględnieniem jej art. 7 dotyczącego życia politycznego i publicznego, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 marca 2005 r. w sprawie Arabii Saudyjskiej 3, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawie wolności słowa w Internecie 4, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 maja 2007 r. w sprawie reform w świecie arabskim: jaką strategię powinna obrać Unia Europejska? 5, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2007 r. w sprawie praw kobiet w Arabii Saudyjskiej 6, uwzględniając sprawozdanie na temat wdrażania europejskiej strategii bezpieczeństwa Utrzymanie bezpieczeństwa w zmieniającym się świecie, przyjęte przez Radę w grudniu 2008 r., uwzględniając wspólny komunikat z 19. spotkania ministerialnego UE-RWPZ z dnia 29 kwietnia 2009 r. w Maskacie, 1 Dz.U. C 231 z , s Dz.U. C 032 z , s Dz.U. C 320 z , s Dz.U. C 303 E z , s Dz.U. C 76 E z , s Dz.U. C 303 E z , s PR\ doc 3/8 PE v01-00

4 uwzględniając wspólny program działań ( ) na rzecz wdrożenia umowy o współpracy UE-RWPZ z 1989 r., uwzględniając rezolucję z dnia 20 maja 2010 r. w sprawie Unii na rzecz Regionu Morza Śródziemnego 1, uwzględniając wspólny komunikat z 20. spotkania ministerialnego z dnia 14 czerwca 2010 r. w Luksemburgu, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 marca 2011 r. w sprawie stosunków Unii Europejskiej z Radą Współpracy Państw Zatoki 2, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 kwietnia 2011 r. w sprawie sytuacji w Syrii, Bahrajnie i Jemenie 3, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2011 r. w sprawie sytuacji w Syrii, Jemenie i Bahrajnie w kontekście sytuacji w świecie arabskim i w Afryce Północnej 4, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 września 2011 r. w sprawie sytuacji w Syrii 5, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 października 2011 r. w sprawie Bahrajnu 6, uwzględniając swoje rezolucje w sprawie corocznych posiedzeń Komisji Praw Człowieka ONZ w Genewie ( ), uwzględniając swoje roczne sprawozdania na temat praw człowieka, uwzględniając art. 48 Regulaminu, uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinię Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A7-0000/2013), A. mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej jest wpływowym podmiotem politycznym, gospodarczym i religijnym na Bliskim Wschodzie i w świecie islamskim, wiodącym światowym producentem ropy naftowej oraz założycielem i wiodącym członkiem Rady Współpracy Państw Zatoki i grupy G-20; B. mając na uwadze, że w związku ze zmieniającymi się uwarunkowaniami politycznymi i strategicznymi w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej należy ponownie ocenić stosunki między UE a Królestwem Arabii Saudyjskiej; C. mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej jest dziedziczną monarchią absolutną, w której nie jest wybierany parlament; mając na uwadze, że kraj ten stoi przed wyzwaniem sukcesji tronu; mając na uwadze, że liczba mieszkańców Królestwa Arabii 1 Dz.U. C 161 E z , s Dz.U. C 247 E z , s Dz.U. C 296 E z , s Dz.U. C 33E z , s Dz.U. C 51 E z , s Dz.U. C 48 E/228 z , s PE v /8 PR\ doc

5 Saudyjskiej wynosi 28 mln, z czego 9 mln to obcokrajowcy, a 10 mln to osoby poniżej 18 roku życia; mając na uwadze, że niektóre reformy zostały wdrożone w Królestwie Arabii Saudyjskiej już w 2001, ale nie zostały zinstytucjonalizowane, więc można je łatwo cofnąć; mając na uwadze, że sytuacja tego kraju w dziedzinie praw człowieka jest fatalna i występuje zasadniczy rozdźwięk między zobowiązaniami międzynarodowymi a ich realizacją; D. mając na uwadze, że wolność wyznania nie jest w Królestwie Arabii Saudyjskiej gwarantowana, ponieważ zabronione jest publiczne praktykowanie innej religii niż islam; mając na uwadze, że grupy mniejszości islamskich, takie jak szyici i sufici, są przedmiotem dyskryminacji i uprzedzeń, na które często istnieje przyzwolenie hierarchii religijnej tego kraju; E. mając na uwadze, że działalność organizacji zajmujących się prawami człowieka w Królestwie Arabii Saudyjskiej podlega ścisłym ograniczeniom, o czym świadczy odmowa zarejestrowania przez władze Ośrodka Praw Człowieka Adala i Unii na rzecz Praw Człowieka; mając na uwadze, że organizacje charytatywne to wciąż jedyny dozwolony w Królestwie Arabii Saudyjskiej rodzaj organizacji społeczeństwa obywatelskiego; F. mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej odgrywa wiodącą rolę w rozpowszechnianiu i promowaniu na świecie szczególnie rygorystycznej salafickiej/wahhabickiej interpretacji islamu; mając na uwadze, że najbardziej skrajne przejawy salafizmu/wahhabizmu stanowią inspirację dla organizacji terrorystycznych takich jak Al-Kaida i stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa światowego, w tym dla samego Królestwa Arabii Saudyjskiej; mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej opracowało system kontroli transakcji finansowych w celu dopilnowania, by nie przekazywano żadnych środków finansowych organizacjom terrorystycznym, lecz nie można zagwarantować takich kontroli w odniesieniu do prywatnych organizacji charytatywnych lub podmiotów działających poza granicami Królestwa Arabii Saudyjskiej; 1. uznaje wzajemną zależność UE i Królestwa Arabii Saudyjskiej w dziedzinie stabilności regionalnej, stosunków ze światem islamskim, przyszłości przemian w krajach arabskiej wiosny, izraelsko-palestyńskiego procesu pokojowego, stabilności światowych rynków ropy naftowej i rynków finansowych oraz w kwestii zarządzania światowego, zwłaszcza w ramach G-20; 2. podkreśla, że Europa jest zainteresowana pokojową i uporządkowaną ewolucją i procesem reformy politycznej w Królestwie Arabii Saudyjskiej, ponieważ jest to kluczowy czynnik długoterminowego pokoju, stabilności i rozwoju w tym regionie; 3. wzywa Królestwo Arabii Saudyjskiej do zainicjowania dialogu z UE na temat praw człowieka, aby umożliwić lepsze zrozumienie i identyfikację koniecznych zmian; 4. wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do zagwarantowania wszystkim mieszkańcom Królestwa Arabii Saudyjskiej wolności słowa oraz podkreśla, że pokojowa działalność na rzecz podstawowych praw lub wyrażanie krytycznych uwag w mediach społecznościowych stanowią wyraz niepodważalnego prawa, jak to podkreślił Parlament w swoim sprawozdaniu na temat wolności cyfrowej; PR\ doc 5/8 PE v01-00

6 5. wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do przyspieszenia wdrażania nowego prawa w dziedzinie organizacji pozarządowych, które zagwarantuje im swobodę działania; 6. powtarza swój apel o całkowite zniesienie kary śmierci oraz wzywa do natychmiastowego moratorium na wykonywanie wyroków śmierci w Królestwie Arabii Saudyjskiej; ubolewa, że Królestwo Arabii Saudyjskiej nadal wymierza karę śmierci za bardzo wiele przestępstw, w tym za przestępstwa narkotykowe, apostazję i uprawianie czarów; 7. ubolewa, że w Królestwie Arabii Saudyjskiej nie ma wolności wyznania; zachęca władze do szerzenia umiarkowania i tolerancji dla różnorodności religijnej na wszystkich szczeblach systemu kształcenia, w tym w instytucjach religijnych, jak też w publicznym dyskursie dostojników publicznych i urzędników państwowych; 8. podkreśla konieczność poszanowania praw podstawowych szyitów i innych mniejszości, w tym prawa do pełnego uczestnictwa w życiu politycznym i sprawowaniu rządów; wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do włączenia zabezpieczeń do prawodawstwa antyterrorystycznego, tak aby nie było ono stosowane przeciwko mniejszościom; wzywa władze do podjęcia większych wysiłków, aby zapewnić tolerancję i współistnienie wszystkich grup religijnych; nalega na władze, aby oczyściły system edukacyjny z obraźliwych i dyskryminacyjnych odniesień do wyznawców innych religii lub członków islamskich grup mniejszości; 9. z zadowoleniem przyjmuje mianowanie przez króla w 2013 r. pierwszych kobiet do Rady Konsultacyjnej Królestwa Arabii Saudyjskiej (Madżlis asz-szura), w której stanowią one 30 spośród 150 członków; 10. oczekuje na realizację deklaracji króla, zgodnie z którą kobiety otrzymają prawo głosu i kandydowania w kolejnych wyborach lokalnych w 2015 r., a następnie otrzymają prawo do głosowania i kandydowania we wszystkich innych wyborach; 11. oczekuje na zniesienie obowiązującego kobiety zakazu prowadzenia pojazdów; 12. wzywa władze do uchylenia średniowiecznego systemu opieki mężczyzny nad kobietą oraz do podjęcia dalszych kroków w celu zniesienia restrykcji dotyczących praw kobiet, w tym dotyczących swobody przemieszczania się, zatrudnienia, osobowości prawnej i prawa do pełnomocnika w postępowaniu sądowym, w celu wyeliminowania wszelkich form dyskryminacji kobiet w życiu prywatnym i publicznym, oraz promowania ich uczestnictwa w życiu gospodarczym, społecznym, kulturalnym i politycznym; 13. przypomina, że sytuacja Królestwa Arabii Saudyjskiej w dziedzinie praw człowieka została oceniona w ramach powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka Rady Praw Człowieka ONZ w lutym 2009 r. oraz że władze Królestwa Arabii Saudyjskiej oficjalnie przyjęły znaczną liczbę zaleceń wystosowanych przez państwa członkowskie UE w trakcie tego przeglądu, w tym np. zalecenia wzywające do zniesienia opieki mężczyzny nad kobietą oraz służące ograniczeniu stosowania kary śmierci i kar cielesnych; oczekuje na większy postęp we wdrażaniu tych zaleceń oraz nawołuje Królestwo Arabii Saudyjskiej do przyjęcia konstruktywnego podejścia w odniesieniu do zaleceń przedstawionych w kontekście trwającego powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka w 2013 r.; PE v /8 PR\ doc

7 14. z zadowoleniem przyjmuje pierwsze licencje wydane kobietom prawnikom, lecz ubolewa nad tym, że system prawny jest w rękach sędziów płci męskiej wywodzących się ze środowisk religijnych; odnotowuje stopniową kodyfikację szariatu i wzywa do jej przyspieszenia, ponieważ brak kodyfikacji i tradycji precedensów sądowych często skutkuje znaczną niepewnością co do zakresu i treści prawa krajowego oraz pomyłkami sądowymi; jest zdania, że zapewnienie niezawisłości sądów oraz odpowiedniego szkolenia prawniczego sędziów ma zasadnicze znaczenie; 15. wzywa władze do poprawy warunków pracy i lepszego traktowania pracowników napływowych, ze zwróceniem szczególnej uwagi na sytuację kobiet pracujących jako pomoc domowa, które często są praktycznie niewolnicami; z zadowoleniem przyjmuje niedawne starania o wprowadzenie krajowego prawa pracy, aby zapewnić standardową ochronę pracowników krajowych oraz ściganie pracodawców odpowiedzialnych za nadużycia seksualne, fizyczne i łamanie praw pracowniczych; 16. odrzuca logikę gry, w której wygrywa jedna strona, jako paradygmat stosunków międzynarodowych na Bliskim Wschodzie, ponieważ nasila ona nieufność, nienawiść o podłożu religijnym oraz wyścig zbrojeń w tym regionie, w tym rozprzestrzenianie broni masowego rażenia; w związku z tym ubolewa nad destabilizacyjnymi skutkami sprzedaży broni Królestwu Arabii Saudyjskiej i innym krajom w tym regionie przez niektóre państwa członkowskie UE; jest zdania, że rozwiązaniem narastających problemów w zakresie bezpieczeństwa przedmiotowego regionu są wspólne ramy bezpieczeństwa, z których nie byłby wykluczony żaden kraj i w których uwzględnione zostałyby uzasadnione interesy wszystkich krajów dotyczące bezpieczeństwa; 17. jest zaniepokojony tym, że wsparcie finansowe i polityczne udzielane przez Królestwo Arabii Saudyjskiej grupom politycznym i religijnym w Afryce Północnej może skutkować wzmocnieniem sił fundamentalistycznych i obskuranckich, które zagrażają wysiłkom polegającym na budowaniu demokratycznych rządów i sprzeciwiają się uczestnictwu kobiet w życiu publicznym; wyraża ponadto zaniepokojenie faktem, że bezwarunkowe wsparcie finansowe i polityczne oferowane przywódcom przewrotu wojskowego w Egipcie podkopuje wysiłki UE polegające na promowaniu pokojowego i uwzględniającego wszystkie strony politycznego rozwiązania kryzysu w Egipcie; 18. wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do podjęcia działań w celu powstrzymania ruchów salafickich popierających antypaństwowe działania wojskowych rebeliantów w Mali, które prowadzą do destabilizacji całego regionu; potępia wszelkie formy bezpośredniej i pośredniej ingerencji; 19. wzywa Królestwo Arabii Saudyjskiej, by w odniesieniu do konfliktu syryjskiego powstrzymało się od działania w oparciu o wąską logikę gry o podłożu religijnym, w której wygrywa jedna strona, oraz by zamiast tego przyczyniło się do wypracowania pokojowego rozwiązania uwzględniającego wszystkie strony, zwłaszcza w drodze rozmów podczas drugiej konferencji genewskiej, bez warunków wstępnych; wzywa również Królestwo Arabii Saudyjskiej do bardziej czynnego zaangażowania się w pomoc humanitarną dla ofiar wojny domowej w Syrii; 20. ponawia apel do Królestwa Arabii Saudyjskiej o konstruktywny wkład w działania na rzecz pokojowych reform i dialogu narodowego w Bahrajnie oraz o mediacje w tym PR\ doc 7/8 PE v01-00

8 zakresie; 21. wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do włączenia się w pokojowy dialog z Iranem na temat stosunków dwustronnych i przyszłości regionu; 22. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Wysokiemu Komisarzowi Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka, królowi Abd Allahowi Ibn Abd al-azizowi, rządowi Królestwa Arabii Saudyjskiej oraz Sekretarzowi Generalnemu Centrum Dialogu Narodowego Królestwa Arabii Saudyjskiej. PE v /8 PR\ doc