MATERIAŁY POMOCNICZE DLA NAUCZYCIELA DO PRZYGOTOWANIA ROZKŁADU MATERIAŁU

Transkrypt

1 MATERIAŁY POMOCNICZE DLA NAUCZYCIELA DO PRZYGOTOWANIA ROZKŁADU MATERIAŁU Przedstawiamy Państwu materiały pomocnicze dla nauczyciela przydatne w przygotowaniu rozkładu materiału na dany rok szkolny. W ujęciu tabelarycznym określono: liczbę jednostek lekcyjnych (minimum programowe), temat zajęć określający główny cel lekcji, materiał zawarty w podręczniku Język polski 1. Między nami, cele szczegółowe w języku wymagań podstawy programowej języka polskiego, które dotyczą: odbioru wypowiedzi i zawartych w nich informacji, analizy i interpretacji tekstów kultury, tworzenia wypowiedzi; środki dydaktyczne wspomagające proces kształcenia. O takim układzie rozkładu materiału na poszczególne lata szkolne zdecydowały następujące dokumenty: 1) podstawa programowa (rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej uwzględniające zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie), która: określa wymagania w zakresie wiadomości, umiejętności, postaw, określa efekty kształcenia, zapisując je w języku wymagań, określa wymagania na koniec każdego etapu kształcenia w stosunku do ucznia o przeciętnych uzdolnieniach, formułuje w języku wymagań ogólnych cele kształcenia i treści nauczania, a oczekiwane umiejętności uczniów w języku wymagań szczegółowych, określa wymagania będące jedyną podstawą oceniania na egzaminach zewnętrznych, jest przewidziana do realizacji w komponencie programu nauczania, programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki; 2) podręcznik dla ucznia, który: został zatwierdzony przez MEN, zawiera materiał nauczania do realizacji treści programowych, zawiera opracowanie dydaktyczne ukierunkowane na kształcenie umiejętności przedmiotowych i ponadprzedmiotowych; 3) program nauczania, który: został zatwierdzony przez dyrektora szkoły, zawiera szczegółowy opis realizacji wymagań określonych w podstawie programowej, zawiera podział treści na poszczególne lata szkolne, określa wymagania po danej klasie; 4) rozkład materiału, który: jest przygotowany przez nauczyciela z uwzględnieniem podstawy programowej, programu nauczania i podręcznika,

2 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 9 zawiera podział materiału nauczania na poszczególne jednostki lekcyjne, uwzględnia liczbę jednostek lekcyjnych przewidzianych w cyklu rocznym, uwzględnia poziom wiedzy i umiejętności uczniów, zakłada elastyczność w realizacji zadań mających na celu osiągnięcie jak największej efektywności nauczania. Nauczyciel jest odpowiedzialny za realizację podstawy programowej i efekty kształcenia uzyskane przez jego uczniów. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla poszczególnych typów szkół precyzuje to tak: 1) przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyk; 2) zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów; 3) kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Ponadto należy pamiętać o tym, że: Na III i IV etapie edukacyjnym wymaga się od uczniów także wiadomości i umiejętności zdobytych na wcześniejszych etapach edukacyjnych. Łącznie III i IV etap edukacyjny zapewniają wspólny i jednakowy dla wszystkich zasób wiedzy w zakresie podstawowym. Podstawa programowa formułuje wymagania edukacyjne wobec uczniów kończących kolejne etapy kształcenia. Każdy uczeń jest oceniany na co dzień, w trakcie całego roku szkolnego przez swoich nauczycieli. Właściwie stosowana ocena bieżąca postępów pomaga uczniowi się uczyć, gdyż jest formą informacji zwrotnej przekazywanej mu przez nauczyciela. Powinna informować ucznia o tym, co zrobił dobrze, co i w jaki sposób powinien jeszcze poprawić oraz jak ma dalej pracować. Taka informacja zwrotna daje uczniom możliwość racjonalnego kształtowania własnej strategii uczenia się, a zatem także poczucie odpowiedzialności za swoje osiągnięcia. Ocenianie bieżące powinno być poprzedzone przekazaniem uczniowi kryteriów oceniania, czyli informacji, co będzie podlegało ocenie i w jaki sposób ocenianie będzie prowadzone. Zarówno ocenianie wewnątrzszkolne bieżące oraz na koniec roku jak i ocenianie zewnętrzne odwołuje się do wymagań sformułowanych w podstawie programowej. Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości. Rozkład materiału powinien uwzględniać również godziny zaplanowane na realizację: całych dni nauki poza szkołą, poświęconych na przykład edukacji teatralnej czy filmowej. Jeśli tak jest realizowany program nauczania działania takie powinny być zaplanowane, a godziny na nie wykorzystane powinny być doliczone do czasu pracy uczniów przeznaczonego na konkretny przedmiot. Precyzyjne rozliczenie godzin przeznaczonych na realizację podstawy programowej (450 godzin języka polskiego w cyklu trzyletnim) jest jednym z wymagań nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły.

3 10 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Temat lekcji/ cel główny lekcji Materiał Wymagania szczegółowe w odniesieniu do ucznia Cele szczegółowe Uczeń: Środki dydaktyczne UŹRÓDEŁ Wprowadzenie w konteksty kulturowe 1. Źródło wyraz wieloznaczny. Uźródeł,czyli u początków. Uźródeł, s. 7 Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście Korzysta ze słownika frazeologicznego konkretnego tekstu kultury iuzasadniają Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Słownik frazeologiczny Początek świata Porównanie wizji stworzenia świata w ujęciu mitologicznym, biblijnym, naukowym, poetyckim i ikonograficznym 2.* Wyobrażenia starożytnych Greków opowstaniu świata analiza mitu. Jak według starożytnych Greków powstał świat? Wanda Markowska, Pochodzenie bogów, s. 8 konkretnego tekstu kultury iuzasadniają rodzajów sztuki: literatura (mit) Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (kultura antyczna) Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące antyku, s Próba rekonstrukcji słowiańskiej mitologii. Co udało się ustalić na temat wyobrażeń Prasłowian opowstaniu świata? Słowiańskie bogi, s. 12 Samodzielnie dociera do informacji w mediach elektronicznych konkretnego tekstu kultury iuzasadniają rodzajów sztuki: literatura (mit) Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Internet: Materiały ikonograficzne

4 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Jak porządkować informacje? Wykorzystanie wiedzy zzakresu fonetyki do poprawności językowej i ortograficznej. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Słowianie pobratymcy wsłowie informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne, rozumiejąc ich znaczenie w tekście Korzysta ze słownika frazeologicznego Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne Słownik frazeologiczny 5.* Jak według Biblii powstał świat? Biblijna opowieść ostworzeniu świata analizujemy fragment Księgi Rodzaju. Księga Rodzaju, fragment Biblii Tysiąclecia informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (archaizmy) rozumie ich funkcję w tekście Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów), składni (powtórzeń) rodzajów sztuki: sztuki plastyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (chrześcijaństwo) Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące Biblii, s Jak zapisać plan twórczy własnej wypowiedzi? Kiedy zapisujemy wyraz tak, jak słyszymy? Zeszyt ćwiczeń, część 1. Stań się! informacje, cytuje Odróżnia informacje o faktach od opinii Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście Rozpoznaje wyrazy rodzime i zapożyczone (obce) rozumie ich funkcję w tekście Korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny

5 12 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło rodzajów sztuki: sztuki plastyczne konkretnego tekstu i uzasadnia ją Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi Stosuje różne rodzaje zdań Tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się, świadomie dobiera synonimy Poprawia ewentualne błędy językowe Odbiera komunikaty, w tym te, które zawarte są w obrazie Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych rodzajów sztuki: sztuki plastyczne konteksty (biblijny) Omawia na podstawie innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne opis dzieł sztuki Stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski Rozróżnia gatunki publicystyczne (artykuł) Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl naukowy Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo o ograniczonym zasięgu (terminy naukowe), rozumie ich funkcję w tekście Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują wtekście Słownik poprawnej polszczyzny 7. Opisujemy średniowieczną miniaturę. Stworzenie świata ukazane przez średniowiecznego artystę. Architekt wszechświata, s. 18 Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące średniowiecza, s Współcześni uczeni opowstaniu świata. Wielki Wybuch naukowa hipoteza wyjaśniająca powstanie świata. Zaczęło się od Wielkiego Wybuchu, s. 19

6 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 13 9.* Poetyckie widzenie świata w Przypowieści omaku Czesława Miłosza Kim może być podmiot liryczny wwierszu Czesława Miłosza Przypowieść omaku Czesław Miłosz, Przypowieść omaku, s. 21 Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa z wymogami gatunku Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (zdrobnienia) Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (liryka) Internet: Czesław Miłosz Prawa natury Porównanie porządku świata na przestrzeni wieków w różnych tekstach kultury 10.* Rozpacz iradość Demeter przyczyną zmian wnaturze. Rytm życia na ziemi w ujęciu starożytnych Greków. 11.* Pochwała Stwórcy i Jego dzieła wpieśnijana Kochanowskiego. Jaki obraz Boga i świata ukazał wpieśni renesansowej poeta? Wanda Markowska, Demeter ikora, s. 22 Jan Kochanowski, *** [Czego chcesz od nas, Panie], s. 26 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym rodzajów sztuki: literatura (mit) Tworzy spójne wypowiedzi ustne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje intencje wypowiedzi podmiotu lirycznego (aprobatę) Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych), fonetyki (rymu, rytmu)

7 14 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 12. Ćwiczenia wanalizie tekstu poetyckiego zwykorzystaniem wiedzy o fonetyce. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Pory roku wpoezji Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (liryka) Rozpoznaje czytany utwór jako hymn konteksty tu:historyczny Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (wiara) Tworzy spójne wypowiedzi ustne informacje, cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje intencję wypowiedzi Rozumie pojęcie stylu; rozpoznaje styl potoczny, artystyczny Opisuje odczucia, które budzi w nim analizowane dzieło Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze poetyckim Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów, metafor), fonetyki (rymu) Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu, apostrofy) rodzajów sztuki: sztuki plastyczne konkretnego tekstu i uzasadnia ją Poprawia ewentualne błędy ortograficzne Stosuje rzeczowniki i czasowniki w poprawnej formie gramatycznej Stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące renesansu, s

8 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Jak można namalować porę roku? Pory roku w malarstwie analiza wybranych obrazów. 14. Brawurowy zjazd Niki zgórskiego stoku. Rafał Kosik Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi. Klasa na zimowych feriach. Opis świata przedstawionego we fragmencie powieści Rafała Kosika. 15. Obraz zimy wdziełach literackim i malarskim. Zima porównujemy różne ujęcia tego samego tematu. Giuseppe Arcimboldo, Wiosna; David Teniers Młodszy, Lato; Alfons Mucha, Jesień; Pieter Bruegel, Pejzaż zimowy złyżwami i pułapką na ptaki, s. 29 Rafał Kosiak, Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi (fragment), s. 31 Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (fragment), s. 35; Pieter Bruegel, Myśliwi na śniegu, s. 36 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło rodzajów sztuki: sztuki plastyczne konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją konteksty tu: kulturowy opis dzieł sztuki informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozróżnia narrację trzecioosobową i potrafi określić jej funkcję w utworze Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: opowiadanie rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: opis

9 16 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 16. Rodowód człowieka wświecie biblijnej opowieści. Oryginał i parafraza biblijna opowieść opierwszych ludziach. 17. Konteksty biblijne we współczesnym języku. Ćwiczenia wzakresie rozpoznawania zjawisk fonetycznych. Na czym polegają rozbieżności między mową a pismem? 18. Dialog współczesnego poety zfragmentem Księgi Rodzaju. Oczymmówi współczesny poeta, nawiązując do Biblii? Rodowód człowieka Porównanie różnych koncepcji pochodzenia człowieka Anna Kamieńska, Pierwsi ludzie wraju, s. 37; Michał Anioł, fragment fresku zkaplicy Sykstyńskiej, s. 40 Zeszyt ćwiczeń. Część 1. Biblia. Książka nad książkami Roman Brandstaetter, Stworzenie człowieka, s. 41; Michał Anioł, fragment fresku zkaplicy Sykstyńskiej, s. 42 Rozumie pojęcie stylu Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów), składni (różnego typu zdań i równoważników) konteksty tu:biblijny rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: opis Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach informacje, cytuje Korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Poprawia błędy językowe i ortograficzne konteksty tu:biblijny Wskazuje funkcje użytych w utworze środków z zakresu składni (różnego typu zdań) rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące renesansu, s Słownik poprawnej polszczyzny

10 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Wiele jest dziwów, lecz żaden z nich nie jest tak przedziwny jak człowiek. Jak Sofokles udowadnia tę tezę? Refleksje dotyczące człowieka ijegonatury we fragmencie Antygony. Sofokles, Antygona, (fragment) s. 43 Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski Opisuje odczucia, które budzi w nim analizowane dzieło Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (dramat) Rozpoznaje czytany utwór jako tragedię Wskazuje elementy dramatu, takie jak akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, monolog, dialog konteksty (filozoficzny) Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (śmierć, cierpienie, wiara, samotność, sprawiedliwość) i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na dany temat Tworzy plan twórczy swojej wypowiedzi Rozpoznaje intencje wypowiedzi bohatera dramatu (aprobatę, dezaprobatę, negację) Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną Rozpoznaje czytany utwór jako dramat Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują wtekście rodzajów sztuki: literatura, teatr konteksty tu: mitologiczny Dostrzega zróżnicowanie postaw etycznych Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Stosuje zasady etykiety językowej wie, wjakisposóbsięzwracaćdorozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi Tworzy spójne wypowiedzi pisemne wnastępujących formach gatunkowych: rozprawka 20. Szukanie własnych dróg wyznacznikiem człowieczeństwa. Co zyskał człowiek dzięki darom Prometeusza? Debata. Jerzy Andrzejewski, Prometeusz (fragment), s. 44

11 18 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 21. Człowiek król, bańka mydlana czy trzcina myśląca? Kim jest człowiek? Różne próby odpowiedzi na to pytanie. 22. Ćwiczenia wcharakterystyce podmiotu lirycznego. 23. Dylematy bohaterki poszukującej własnej tożsamości. Odnalezienie własnych korzeni warunkiem szczęścia? Symeon Potocki, Człowiek jest bąbel, s. 46 Zeszyt ćwiczeń, część 1. Uczę się ciebie, człowieku Dorota Terakowska, W krainie kota, s. 47 Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski Charakteryzuje postać mówiącą w utworze konteksty tu:filozoficznyibiblijny Tworzy spójną wypowiedź ustną w następujących formach gatunkowych: rozprawka informacje, cytuje Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (apostrofy) Stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych (rządu) Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcję w utworze Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) Operuje odpowiednim słownictwem Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, podziela poglądy innych lub polemizuje z nimi Konteksty, nawiązania, deformacje Odczytanie w tekstach kultury kontekstów, nawiązań, dostrzeżenie deformacji 24.* Najmniejszy teatrzyk świata przedstawia... Konstanty Ildefons Gałczyński, Teatrzyk Zielona Gęś Rozpoznaje różnice między fikcją akłamstwem Rozpoznaje intencje wypowiedzi (prowokacja, komizm)

12 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 19 Stworzenie świata w zaskakującym ujęciu. 25. Dlaczego ulegamy złudzeniom? Świat pozornie prawdziwy zabawy M.C. Eschera z perspektywą. 26.* Jakie przesłanie zostało zawarte w opowiadaniu Jak ocalał świat? Groźba unicestwienia świata wutworze Stanisława Lema. ma zaszczyt przedstawić Osiem dni stworzenia, s. 50 M.C. Escher, Wodospad, s. 51 Stanisław Lem, Jak ocalał świat; grafiki Daniela Mroza, s. 52 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (kabaret) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich (Biblia) konteksty (biblijny, biograficzny) z wymogami gatunku Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło rodzajów sztuki: sztuki plastyczne konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Tworzy spójne wypowiedzi ustne w następujących formach gatunkowych: opis dzieł sztuki informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje intencję wypowiedzi narratora (prowokacja) Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski Dostrzega zróżnicowanie słownictwa, rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (terminy naukowe, neologizmy) Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów) Rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieść lub opowiadanie fantastycznonaukowe Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (grafika) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich (science fiction) rodzajów sztuki: sztuki plastyczne konteksty (literacki)

13 20 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 27. Ćwiczenia wredagowaniu tekstu informacyjno- -reklamowego. Akcent wyrazowy. 28. Wkręgu ludowych wyobrażeń opowieść oprzygodzie Bajdały. Bóg i jego dzieło w Dusiołku Bolesława Leśmiana. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Jak będzie wyglądał człowiek wprzyszłości? Bolesław Leśmian, Dusiołek, s. 57 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, podziela poglądy innych lub polemizuje z nimi Stosuje zasady etykiety językowej wie, wjakisposóbsięzwracaćdorozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi (obcy), zna konwencje językowe zależne od środowiska (sytuacja oficjalna) Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Rozróżnia gatunki publicystyczne Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje intencje wypowiedzi (prowokacja) Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (wyrazy gwarowe, neologizmy) Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują wtekście Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów) konteksty tu:ludowy,literacki Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane (piękno brzydota), a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach Tworzy spójne wypowiedzi (dialogi)

14 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Ćwiczenia kompozycyjne istylistyczne opispostaci. Uczymy się, jak redagować opis. 30. Zebranie iutrwalenie najważniejszych zagadnień teoretycznoliterackich poznanych wrozdziale Uźródeł. Co zapamiętaliśmy iczegosię nauczyliśmy? Powtórzenie. neolityczna figurka zterakoty; Auguste Rodin, Myśliciel; grafika Daniela Mroza; M.C. Escher, Odbicie wkuli, s. 59 SZKOŁA PISANIA opis Tworzenie spójnych wypowiedzi pisemnych Znajduje w tekstach współczesnej kultury (grafika) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich (fantastyka, baśń) rodzajów sztuki: sztuki plastyczne konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją konteksty tu: literacki, historyczny Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne opis dzieł sztuki POWTÓRZENIE Przyswojenie podstawowego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki William Baziotes, Pradawny krajobraz; Grant Wood, Wiosna wpełni, s. 64 Samodzielnie dociera do informacji wksiążkach Korzysta ze słownika terminów literackich Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego opis dzieł sztuki Słownik terminów literackich

15 22 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 31.* Sprawdź siebie ćwiczenia sprawdzające stopień opanowania umiejętności objętych podstawą programową. Co potrafię przed sprawdzianem? SPRAWDŹ SIEBIE Sprawdzenie, w jakim stopniu uczeń opanował umiejętność wykorzystania zdobytych wiadomości Dorota Terakowska, Samotność bogów (fragment), s. 65; posąg, zwany Światowidem, s. 68 Dorota Terakowska, Samotność bogów Rozróżnia gatunki publicystyczne Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Rozróżnia narrację pierwszoosobową itrzeciosobową Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości konteksty tu:literacki,mityczny,religijny, historyczny Rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury opis dzieł sztuki LEKTURA Dorota Terakowska, Samotność bogów informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje różnice między fikcją akłamstwem Samodzielnie dociera do informacji wksiążkach Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych informacji Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) Rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej (powieść fantasy) Internet: Sprawdź siebie 1 Książka dla nauczyciela, kl. 1.

16 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 23 rodzajów sztuki: literatura konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją konteksty Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (śmierć, wiara); dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, podziela poglądy innych lub polemizuje z nimi Stosuje zasady etykiety językowej NASZ PROJEKT Wykorzystanie zdobytych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów Przygotowujemy prezentację na wybrany temat. To nasz projekt! zadanie grupowe. Nasz projekt, s. 69, w tym nadawane za pomocą środków audiowizualnych rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych mu informacji Korzysta ze słownika mitów i tradycji kultury oraz słownika symboli Słownik mitów itradycji kultury Słownik symboli

17 24 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 34. Rozwijamy świadomość językową wzakresie fonetyki. 35. Co to jest cywilizacja? Cywilizacja pojęcie wieloznaczne? konteksty (literacki, historyczny, mitologiczny, filmowy, filozoficzny) Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze (umiejętnie formatuje tekst, dobiera rodzaj czcionki według rozmiaru i kształtu, stosuje właściwe odstępy, wyznacza marginesy i justuje tekst, dokonuje jego korekty, jednocześnie kontrolując autokorektę), poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne Przestrzega zasad etyki mowy w różnych sytuacjach komunikacyjnych Świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z internetu Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (kultura) NAUKA O JĘZYKU fonetyka Wykorzystanie wiedzy z zakresu fonetyki w artykulacji i ortografii Fonetyka, s. 70 Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście Rozpoznaje cechy języka swojego regionu Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu fonetyki (rymu, rytmu, wyrazów dźwiękonaśladowczych) Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach) Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie, poprawia ewentualne błędy ortograficzne ŚLADAMI CYWILIZACJI Wprowadzenie w zagadnienia cywilizacji i kultury Śladami cywilizacji, s. 78 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje intencje wypowiedzi (zainteresowanie tematem) Internet: Fonetyka Nagranie tekstu mówionego gwarą

18 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Kultura porównywanie haseł słownikowych iencyklopedycznych. Od duchowego dorobku ludzkości do zachowań ludzi rozważania okulturze. Rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe (artykuł) Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (terminy naukowe) rozumie ich funkcję wtekście Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków kulturowych Tworzy spójne wypowiedzi ustne Świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z internetu W kręgu cywilizacji i kultury Dostrzeganie różnic w postawach kulturowych Czym jest kultura? s. 80 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Korzysta ze słownika języka polskiego Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcję formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (komiks) nawiązania do tradycyjnych wątków kulturowych Stosuje zasady etykiety językowej wie, wjakisposóbsięzwracaćdorozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi (rówieśnik); ma świadomość konsekwencji używania formuł niestosownych i obraźliwych Rozróżnia normy językowe, wzorcową oraz użytkową, i stosuje się do nich Sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny; zna granice stosowania slangu młodzieżowego Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie

19 26 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 37. Ćwiczenia w redagowaniu instrukcji. Parafraza słowotwórcza. 38. Rozprawa historyka zhistorią Norman Davies Legenda o Europie. Porwanie Europy w ujęciu historyka iartysty (Uwaga. Wspólny temat do tekstów Normana Daviesa iowidiusza). 39.* Uźródeł cywilizacji europejskiej Owidiusz Porwanie Europy. Nie chodzą wparze,nie godzą się z sobą miłość iwładza mit o porwaniu Europy. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Wiele zawdzięczamy starożytnym Norman Davies, Legenda o Europie, s. 81 Owidiusz, Porwanie Europy, s. 85 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych opis sytuacji Stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie informacje, cytuje Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl naukowy Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (terminy naukowe) rozumie ich funkcję Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (epitet, porównanie, metafora) Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytuł, podtytuł) konteksty tu:mitologiczny Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Przedstawia treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (miłość, władza)

20 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 27 Te, które nie przetrwały... Określanie przyczyn zniszczenia kultury 40. Dlaczego tak mało wiemy oetruskach? Etruskowie poprzednicy Rzymian. 41. Kruchość ludzkiego życia wobec potęgi przyrody. Refleksja o przemijaniu człowieka i cywilizacji. Zbigniew Herbert, OEtruskach, s. 86 Anna Frajlich, Pompea, s. 88 Odbiera komunikaty pisemne informacje Rozpoznaje intencję wypowiedzi narratora (dezaprobata) Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (terminy naukowe, wyrazy pojawiające się wmowiepotocznej) Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny i naukowy Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują wtekście konteksty tu: mitologiczny Tworzy spójne wypowiedzi ustne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje różnice między fikcją akłamstwem Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (terminy naukowe) Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcję formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym Opisuje uczucia, które budzi w nim analizowane dzieło Charakteryzuje postać mówiącą w wierszu Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (metafora, powtórzenia) konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją konteksty tu: historyczny Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (ciągłość kultury)

21 28 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw Tworzy spójne wypowiedzi ustne i pisemne Samodzielnie dociera do informacji w książkach, mediach elektronicznych Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym Poprawia ewentualne błędy ortograficzne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych i obyczajowych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość podanie Tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy w celu wyrażenia zamierzonych treści Stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych Rozpoznaje intencję wypowiedzi (dezaprobata) Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują wtekście Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) Rozpoznaje czytany utwór jako nowelę Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (puenty, punktu kulminacyjnego) rodzajów sztuki: literatura konteksty tu:historyczny Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane (tożsamość zbiorowa, tożsamość osobowa) 42. Ćwiczenia wredagowaniu podania/prośby. Wyrazy podzielne i niepodzielne słowotwórczo. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Muzeum 43. Cywilizacja, która niszczy. Analiza noweli Henryka Sienkiewicza Sachem. Epizod zżyciamiasta pretekstem do rozważań ociemnej stronie cywilizacji. Henryk Sienkiewicz, Sachem, s. 90 Internet: Henryk Sienkiewicz

22 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Portret jako źródło wiedzy oczłowieku? (Uwaga. Temat może dotyczyć też lekcji z tekstem Malarze.) Analiza fresku pompejańskiego porównujemy swoje spostrzeżenia zopinią Wendy Beckett. 45.** Prawda oludzkich słabościach wbajce Ignacego Krasickiego Malarze. Portretujący i portretowani wbajce Ignacego Krasickiego Malarze. Dostrzega zróżnicowanie postaw narodowych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne Piękne i użyteczne Dostrzeganie piękna i użyteczności dzieł dawnych kultur fresk Piekarz zżoną, s. 96 Ignacy Krasicki, Malarze, s. 97 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym rodzajów sztuki: sztuki plastyczne konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat Uzasadnia własne zdanie w dyskusji Stosuje zasady etykiety językowej wie, wjakisposóbsięzwracaćdorozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi rozprawka Rozpoznaje intencję wypowiedzi podmiotu (dezaprobata) Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (puenty, tytułu) rodzajów sztuki: literatura Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (bajkę) Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane (materialne duchowe) Tworzy spójne wypowiedzi (dialog), formułując je, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy w celu wyrażenia zamierzonych treści

23 30 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 46. Ćwiczenia wredagowaniu ogłoszenia. Analiza słowotwórcza. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Serwis informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (archaizmy) Rozróżnia gatunki publicystyczne Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni (porównań) pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat Świadomie dobiera synonimy i antonimy w celu wyrażenia zamierzonych treści Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Korzysta ze słownika synonimów i antonimów Opisuje odczucia, które budzi w nim analizowane dzieło rodzajów sztuki: sztuki plastyczne opis dzieł sztuki Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (kultura) 47. Co widać na obrazie, a co jest zagadką? (Jan van Eyck Portret małżonków Arnolfinich). Potrzeba uchwalenia chwili sztuka portretu. Jan van Eyck, Portret małżonków Arnolfinich, s. 98 Słownik synonimów iantonimów

24 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału * Mitologiczna opowieść inspiracją dla różnych dzieł. Analizujemy i porównujemy dzieła Eksekiasa izbigniewa Herberta. 49. Ćwiczenia wredagowaniu zaproszenia. Formanty słowotwórcze. Zbigniew Herbert, Achilles. Pentesilea, s. 100; czarnofigurowa waza attycka autorstwa Eksekiasa, s. 101 Zeszyt ćwiczeń, część 1. Ogarnkach informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne konteksty tu: literacki, mitologiczny Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście zaproszenie pod względem logicznym wypowiedź na zadany temat Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze (umiejętnie formatuje tekst, dobiera rodzaj czcionki według rozmiaru i kształtu, stosuje właściwe odstępy, wyznacza marginesy, dokonuje jego korekty, jednocześnie kontrolując autokorektę), poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne

25 32 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Stosuje zasady etykiety językowej wie, wjakisposóbsięzwracaćdorozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi; zna formuły grzecznościowe, zna konwencje językowe zależne od środowiska Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie 50. Mierzenie upływającego czasu znakiem cywilizacji. Kalendarze izegary. Dlaczego ludzie mierzą czas? 51. Ćwiczenia w interpretacji wiersza. Analiza słowotwórcza. Fryderyk Zawielski, Czas ijego pomiary (fragment), s. 103; Daniel Defoe, Robinson Cruzoe (fragment), s. 105 Zeszyt ćwiczeń, część 1. Czas, krawiec kulawy Znaki cywilizacji Refleksja nad trwałością informacje Rozumie pojęcie stylu; rozpoznaje styl artystyczny i naukowy Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (terminy naukowe) rozumie ich funkcję wtekście Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (rozwój człowieka) opis Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym

26 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 33 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (epitetów, metafor) rodzajów sztuki: literatura konkretnego tekstu kultury charakterystyka postaci literackiej (bohatera lirycznego) Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie informacje Odróżnia informacje o faktach od opinii Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych opis, rozprawka Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, podziela poglądy innych lub polemizuje z nimi informacje, cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach) Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne opowiadanie 52. Upływ czasu jako temat wsztuce. Metaforyczny obraz przemijania na podstawie powieści Josteina Gaardera Przepowiednia Dżokera. Jostein Gaarder, Przepowiednia Dżokera, s. 106 Internet: Wykład oczasie 53. Dla niego słowa na kartce były niezrozumiałym szyfrem, do którego ja miałem klucz. Tajemniczy zakazany świat słów. Khaled Hosseini, Chłopiec z latawcem, s. 108; Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury (hasło: pismo)

27 34 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 54. Ćwiczenia wczytaniu ze zrozumieniem. Rodzina wyrazów. 55. Świątynie wczasach faraonów na podstawie fragmentu powieści Bolesława Prusa. Jaką wznieść świątynię? Rozmowa młodego faraona zkapłanem. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Pismo i pamięć Bolesław Prus, Faraon (fragment), s. 112; statuetka zbrązu przedstawiająca Izydę zsynem Horusem na kolanach, s. 113 Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego na komputerze (umiejętnie formatuje tekst, dobiera rodzaj czcionki według rozmiaru i kształtu, stosuje właściwe odstępy, wyznacza marginesy i justuje tekst, dokonuje jego korekty, jednocześnie kontrolując autokorektę), poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują wtekście Tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy w celu wyrażenia zamierzonych treści Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie informacje, cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Odróżnia informacje o faktach od opinii Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Rozpoznaje problematykę analizowanego utworu konkretnego tekstu i uzasadnia ją Omawia na podstawie dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Internet: Pismo isztuka czytania

28 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 35 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne Stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: społeczeństwo i kultura) Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych; wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog idialog)orazpisemne pod względem logicznym wypowiedź na zadany temat Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie, poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych mu informacji informacje, cytuje odpowiednie fragmenty tekstu Internet: Każdy naród buduje inne gmachy 56. Ćwiczenia wczytaniu ze zrozumieniem. Dialog. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Siedem cudów świata starożytnego 57. Zwiedzamy gotycką katedrę. Kolegiata wtumie pod Łęczycą, Polska; katedra w Salisbury, Wielka Brytania; Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące średniowiecza, s

29 36 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału Czego możemy się dowiedzieć ośredniowieczu, oglądając gotycką katedrę? 58.* Symboliczny początek cywilizacji legenda ozałożeniu miasta. Jak powstały Teby? 59.* Wieża Babel analiza i interpretacja biblijnego tekstu iobrazu. wnętrze kaplicy Sainte Chapelle, Paryż; portal katedry wreims, Francja, witraż zkatedry wchartres, s. 116 rodzajów sztuki: sztuki plastyczne Omawia na podstawie dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (śmierć, nadzieja, wiara) konkretnego tekstu i uzasadnia ją Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis dzieł sztuki Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: społeczeństwo i kultura) Miasto wytwór cywilizacji Refleksje na temat dążenia do postępu cywilizacyjnego Owidiusz, Przemiany (fragment), s. 118 Księga Rodzaju zbiblii Tysiąclecia (fragment); Rozpoznaje różnice między fikcją akłamstwem Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego konkretnego tekstu i uzasadnia ją Uwzględnia w interpretacji potrzebny kontekst tu: historyczny Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: opowiadanie oraz zawarte wobrazie Korzysta ze słownika frazeologicznego Rozpoznaje problematykę analizowanego utworu Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście konkretnego tekstu i uzasadnia ją Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące Biblii, s Słownik frazeologiczny

30 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 37 Wieża Babel jako metafora Spacer po Paryżu pretekstem do rozważań o cywilizacji. Refleksje o cywilizacji ipostępie. Hans Biedermann, Słownik symboli, (hasła: siedem, Wieża Babel); Tadeusz Żychiewicz, Stare Przymierze (fragment); Pieter Bruegel, Wieża Babel, s. 120 Bolesław Prus, Lalka (fragment); Claude Monet, Nadbrzeże Luwru, s. 124 konteksty tu: literacki, historyczny Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw Określa postawy związane z wartościami pozytywnymi i negatywnymi (np. tolerancja nietolerancja), a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach Omawia na podstawie dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (np. wiara, poczucie wspólnoty, solidarność) Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne, dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: społeczeństwo i kultura) Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie oraz zawarte wobrazie informacje Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim wystąpiły wtekście konkretnego tekstu i uzasadnia ją rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Tworzy plan twórczy swojej wypowiedzi Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: rozprawka Stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat

31 38 Materiały pomocnicze dla nauczyciela do przygotowania rozkładu materiału 61. Świat oczami mieszkańca blokowiska. Przelatuję. Szukam. Trzask z innej strony. Wracam. Sunę. Współczesny człowiek wlabiryncie 62. Ćwiczenia wanalizie i interpretacji wiersza. Spójność wypowiedzi. Miron Białoszewski, Mrowienia się; rysunek J.J. Sempégo (fragment), s. 126 Zeszyt ćwiczeń, część 1. Zbudowani, sklocowani oraz zawarte wobrazie informacje Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (neologizmy) Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze konkretnego tekstu i uzasadnia ją konteksty, np. społeczny Tworzy spójne wypowiedzi ustne Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją rodzajów sztuki: literatura opowiadanie pod względem logicznym wypowiedź na zadany temat Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze (umiejętnie formatuje tekst, dobiera rodzaj czcionki według rozmiaru i kształtu, stosuje właściwe odstępy, wyznacza marginesy, dokonuje jego korekty, jednocześnie kontrolując autokorektę), poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne