PROJEKT BUDOWLANY. kat. obiektu budowlanego XIII. WSPÓLNOTA MIESZKANIOWA ul. L. Zamenhofa Zielona Góra

Transkrypt

1 PROJEKT BUDOWLANY INWESTYCJA Instalacja ciepłej wody użytkowej i cyrkulacji w budynku mieszkalnym przy ul. Ludwika Zamenhofa w Zielonej Górze, działka nr 105, obr. 16, jedn. ewid. miasto Zielona Góra kat. obiektu budowlanego XIII BRANŻA Sanitarna INWESTOR WSPÓLNOTA MIESZKANIOWA ul. L. Zamenhofa Zielona Góra mgr inż. Monika Szymczak upr. LBS/0029/POOS/08 PROJEKTANT Uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych mgr inż. Piotr Szymczak upr. LBS/0038/POOS/07 SPRAWDZAJĄCY Uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych Strona tytułowa Zielona Góra styczeń 2017r. 1

2 SPIS ZAWARTOŚCI Strona tytułowa... 1 SPIS ZAWARTOŚCI... 2 OŚWIADCZENIE... 3 Uprawnienia budowlanie i zaświadczenie o przynależności do LOIIB... 4 OPIS TECHNICZNY INFORMACJE OGÓLNE Podstawa opracowania Stan istniejący Zakres opracowania Ogólna charakterystyka urządzeń i materiałów stosowanych w instalacji c.w.u. i cyrkulacji PROJEKTOWANE ROZWIĄZANIA Instalacja ciepłej wody i cyrkulacji Obliczenie mocy cieplnej wymiennika Przepływy obliczeniowe Obliczenie mocy wymiennika Instalacja wody zimnej Instalacja gazowa, podgrzewacze c.w.u UWAGI KOŃCOWE INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA Warunki przyłączania do sieci ciepłowniczej Uzgodnienie projektu przez EC Zielona Góra S.A Rysunki: Rys. S 1 Plan sytuacyjny 1:500 Rys. S 2 Rzut piwnic. Klatka 40, 42 1:50 Rys. S 3 Rzut piwnic. Klatka 44, 46 1:50 Rys. S 4 Rzut parteru. Klatka 40, 42 1:50 Rys. S 5 Rzut parteru. Klatka 42, 44 1:50 Rys. S 6 Rzut kondygnacji powtarzalnej. Klatka 40, 42 1:50 Rys. S 7 Rzut kondygnacji powtarzalnej. Klatka 44, 46 1:50 Rys. S 8 Rozwinięcie instalacji wody ciepłej i cyrkulacji 1:100 Rys. S 9 Schemat instalacji gazowej i wodnej w lokalu 2

3 OPIS TECHNICZNY do projektu instalacji ciepłej wody użytkowej i cyrkulacji w budynku mieszkalnym przy ul. Ludwika Zamenhofa w Zielonej Górze 1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1. Podstawa opracowania Zlecenie Inwestora Wizja lokalna i pomiary Obowiązujące normy i przepisy 1.2. Stan istniejący Obecnie budynek nie jest wyposażony w centralną instalację ciepłej wody i cyrkulacji. Ciepła woda użytkowa w lokalach przygotowywana jest w indywidualnych, przepływowych podgrzewaczach gazowych, bądź przepływowych/pojemnościowych podgrzewaczach elektrycznych. Każdy z lokali posiada własną instalację ciepłej wody Zakres opracowania Niniejsze opracowanie obejmuje projekt instalacji ciepłej wody użytkowej i cyrkulacji od pomieszczenia węzła cieplnego do istniejących instalacji w lokalach, instalacji doprowadzającej wodę zimną do pomieszczenia węzła oraz likwidację istniejących ogrzewaczy gazowych i elektrycznych wraz z częściowym demontażem instalacji gazowych w budynku mieszkalnym przy ul. Ludwika Zamenhofa w Zielonej Górze. Ciepła woda użytkowa przygotowywana będzie centralnie w istniejącym węźle cieplnym, który zostanie rozbudowany o moduł ciepłej wody użytkowej. Projekt technologiczny rozbudowy węzła cieplnego nie jest przedmiotem niniejszego opracowania Ogólna charakterystyka urządzeń i materiałów stosowanych w instalacji c.w.u. i cyrkulacji Przy wyborze stosowanych materiałów i urządzeń technicznych należy się kierować ich jakością, mając na uwadze takie kryteria jak: trwałość, niewielka ilość niezbędnych prac konserwacyjnych, funkcjonalność i energooszczędność. 8

4 Wszystkie materiały i urządzenia stosowane w budownictwie muszą mieć dokumenty dopuszczające je do obrotu i stosowania: certyfikat na znak bezpieczeństwa i powinny zostać oznaczone tym znakiem albo deklarację zgodności z normami wprowadzonymi do obowiązkowego stosowania oraz wymaganiami określonymi właściwymi przepisami. Montaż urządzeń i materiałów, które nie posiadają certyfikatu bezpieczeństwa lub deklaracji zgodności może świadczyć o tym, że nie spełniają one norm bezpieczeństwa, a ich eksploatacja może spowodować awarię, wypadek lub chorobę. Wskazanie marki lub nazwy handlowej materiałów i urządzeń nie ma na celu określenia konkretnej marki lub producenta a jedynie standard jakości. W związku z tym nie ma ograniczeń w stosowaniu innych materiałów i urządzeń, pod warunkiem utrzymania przez nie podanych parametrów technicznych nie gorszych niż materiały i urządzenia zastosowane w projekcie. 2. PROJEKTOWANE ROZWIĄZANIA 2.1. Instalacja ciepłej wody i cyrkulacji Budynek zasilany jest w wodę przyłączem z miejskiej sieci wodociągowej. Ciepła woda użytkowa przygotowywana będzie centralnie w istniejącym węźle cieplnym pracującym obecnie na cele c.o. Węzeł zostanie rozbudowany o moduł ciepłej wody użytkowej. Pomieszczenie węzła cieplnego znajduje się w piwnicy budynku, w klatce nr 40. Projekt technologiczny rozbudowy węzła cieplnego nie jest przedmiotem niniejszego opracowania. Do pomieszczenia węzła należy doprowadzić zimną wodę z istniejącej instalacji rozdzielczej w piwnicy. Wymagane ciśnienie w projektowanej instalacji ciepłej wody użytkowej na wyjściu z węzła cieplnego wynosi ~350kPa przy przepływie obliczeniowym równym 2,09dm 3 /s. Instalacja ciepłej wody użytkowej doprowadzona będzie do wszystkich lokali w budynku. Każdy z lokali posiada własną instalację ciepłej wody (przygotowywanej w podgrzewaczu gazowym lub elektrycznym). Po demontażu podgrzewaczy wody należy projektowaną instalację c.w.u. połączyć z istniejącymi instalacjami wewnątrzlokalowymi, likwidując przy tym tzw. martwe odcinki przewodów. W związku z brakiem instalacji cyrkulacji w lokalach, podłączenia do pionów wykonywać tak, aby przewody ciepłej wody były możliwie jak najkrótsze. 9

5 Główne przewody rozdzielcze wody ciepłej i cyrkulacji po wyjściu z pomieszczenia węzła cieplnego prowadzone będą pod stropem oraz po ścianach piwnicy do poszczególnych pionów wodociągowych. Na odgałęzieniach do pionów należy zamontować armaturę odcinającą zwory kulowe. Dodatkowo na przewodach cyrkulacyjnych należy zamontować termostatyczne zawory cyrkulacyjne np. typ MTCV (B) prod. Danfoss. Do połączenia zaworu MTCV z instalacją zaleca się wykorzystywać złącza z wbudowanymi zaworami odcinającymi umożliwiającymi demontaż zaworu podczas ewentualnego czyszczenia. Piony c.w.u. i cyrkulacji prowadzić na powierzchni ścian lub w bruzdach. Dopuszcza się, po konsultacji z mistrzem kominiarskim oraz Inwestorem, prowadzenie pionów w nieczynnych odcinkach murowanych pionów wentylacyjnych bądź spalinowych. Instalację wody ciepłej i cyrkulacji zaprojektowano z rur polipropylenowych zespolonych PN16 (stabilizowane wkładką aluminiową) o połączeniach zgrzewanych np. systemu KAN therm PP Stabi PN16 firmy KAN. W miejscach przejść rurociągów przez przegrody budowlane powinny być osadzone tuleje, przy czym w miejscach tych nie powinno być połączeń rur. Przy przejściach przewodów przez przegrody stanowiące oddzielenia przeciwpożarowe należy stosować osłony lub masy uszczelniające o odporności ogniowej równej odporności przegrody. W celu wyeliminowania skutków wydłużeń liniowych należy rurociągi układać z zachowaniem naturalnych warunków kompensacji (ramię elastyczne, kompensator U lub Z kształtowy). Przewody mocować do elementów konstrukcyjnych budynku za pomocą uchwytów przeznaczonych do instalacji z tworzyw sztucznych. Mocowanie rurociągów powinno zapewnić ich wydłużalność spowodowaną zmianami temperatury. Odległości miedzy obejmami przesuwnymi zależne są od temperatury czynnika i średnicy przewodów. Wymagany rozstaw między podporami przesuwnymi dla rur systemu KAN therm PP Stabi wynosi: T C Średnica zewnętrzna rury D [mm] Odległości mocowań [cm]

6 T C Średnica zewnętrzna rury D [mm] Odległości mocowań [cm] o ok. 30%. Dla odcinków pionowych rurociągów rozstaw pomiędzy podporami można zwiększyć Do opomiarowania ilości zużywanej ciepłej wody w poszczególnych lokalach zaprojektowano wodomierze do wody ciepłej o średnicy Dn15, Q 3 =1,6m 3 /h. Przed wodomierzami należy zamontować zawory odcinające kulowe. Przed próbą ciśnieniową należy napełnić instalację wodą i dokładnie odpowietrzyć. Próbę ciśnieniową instalacji ciepłej wody wykonać na ciśnienie próbne równe 1,5-krotnej wartości ciśnienia roboczego, lecz nie mniejsze niż 0,9MPa. Instalacja w czasie próby nie powinna wykazywać przecieków na połączeniach, przewodach i armaturze. Badanie instalacji ciepłej wody należy wykonać z wodą zimną, a następnie poddać badaniu przy ciśnieniu roboczym wodą ciepłą o temperaturze 60 C. Po uzyskaniu pozytywnych wyników prób szczelności instalacji należy przepłukać używając czystej wody. Następnie przewody wody pitnej należy poddać dezynfekcji za pomocą roztworów wodnych wapna chlorowanego lub roztworu podchlorynu sodu. Czas trwania dezynfekcji powinien wynosić 24 godziny. Po usunięciu wody zawierającej związki chloru należy przeprowadzić ponowne płukanie. Przewody wody ciepłej i cyrkulacji po wykonaniu prób należy zaizolować zgodnie z punktem 1.5 Załącznika nr 2 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych jaki powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z póź. zm. z dnia 12 kwietnia 2002 r.): Lp. Rodzaj przewodu lub komponentu Minimalna grubość izolacji cieplnej (materiał 0,035 W/(m K)* 1 Średnica wewnętrzna do 22 mm 20 mm 2 Średnica wewnętrzna od 22 do 35 mm 30 mm 3 Średnica wewnętrzna od 35 do 100 mm równa średnicy wewn. rury 4 Średnica wewnętrzna ponad 100 mm 100 mm Przewody i armatura wg poz. 1-4 przechodzące przez ściany 5 lub stropy, skrzyżowania przewodów 1/2 wymagań z poz. 1-4 Uwaga: * przy zastosowaniu materiału izolacyjnego o innym współczynniku przenikania ciepła niż podano w tabeli należy odpowiednio skorygować grubość warstwy izolacyjnej 11

7 Izolacje cieplne zastosowane w instalacji wodociągowej powinny być wykonane w sposób zapewniający nierozprzestrzenianie ognia Obliczenie mocy cieplnej wymiennika Do obliczeń przyjęto rzeczywistą liczbę mieszkańców U=101. Obliczeń dokonano w oparciu o normę PN 92/B Instalacje wodociągowe. Wymagania w projektowaniu. Przepływy obliczeniowe gdzie: q q q dsr hsr hmax = U q qdsr = τ = q hsr c N q dsr średnie dobowe zapotrzebowanie na ciepłą wodę, 3 [ dm ] d 3 [ dm ] h 3 [ dm h ] q hsr średnie godzinowe zapotrzebowanie na ciepłą wodę, q hmax maksymalne godzinowe zapotrzebowanie na ciepłą wodę, U liczba użytkowników, q c zapotrzebowanie na ciepłą wodę dla użytkownika z doby o największym poborze (q c =80dm 3 /d/os), τ czas użytkowania instalacji w ciągu doby (τ=18h), N h współczynnik godzinowej nierównomierności rozbioru wody (N h = 9,32 U -0,244 = 3,02). q h max q q dsr hsr = = 8080 = 8080 = 448,89 18 = 448,89 3,02 = 1355,65 h 3 [ dm ] d 3 [ dm ] h 3 [ dm ] h Obliczenie mocy wymiennika Średnie godzinowe zapotrzebowanie na moc cieplną do podgrzewu c.w.u. gdzie: Q srh q = srh c w ρ 3600 ( t t ) q hsr średnie godzinowe zapotrzebowanie na ciepłą wodę, w wz [ kw ] 12

8 c w ciepło właściwe wody (c w =4,2 kj/kg/ C) t w obliczeniowa temperatura ciepłej wody, t wz obliczeniowa temperatura zimnej wody, ρ gęstość obliczeniowa wody w temperaturze 55 C (ρ=0,986kg/dm 3 ). Q srh = 48,89 4,2 0, ( 55 5) [ kw ] Q srh = 25,8 [ kw ] Maksymalne godzinowe zapotrzebowanie na moc cieplną do podgrzewu c.w.u. Q max h q = max h cw ρ 3600 ( t t ) w wz [ kw ] Q max h 1355,65 4,2 0,986 = 3600 ( 55 5) [ kw ] Q max h = 78,0 [ kw ] Przy założeniu aktualnej liczby lokatorów (101 os.) Q śrh =25,8kW, Q maxh =78,0kW Instalacja wody zimnej W celu doprowadzenia do węzła cieplnego wodę zimną na potrzeby podgrzewu c.w.u. należy przebudować odcinek istniejącej instalacji rozdzielczej w piwnicy, dostosowując średnicę przewodów do zwiększonego przepływu wody. Przewody układać w miejscu istniejącej instalacji, wykonać podłączenia istniejących pionów wody zimnej. Instalację wody zimnej zaprojektowano z rur polipropylenowych jednorodnych PN10 o połączeniach zgrzewanych np. systemu KAN therm PP firmy KAN. W celu opomiarowania ilości wody przeznaczonej do podgrzewu, na przewodzie zamontować wodomierz np. typ JS Master C + Dn32 Q 3 =10m 3 /h z nakładką radiową. Przed i za wodomierzem zamontować zawory kulowe odcinające. Przewód wodociągowy mocować do elementów konstrukcyjnych budynku za pomocą uchwytów przeznaczonych do instalacji z tworzyw sztucznych. 13

9 Wymagany rozstaw między podporami przesuwnymi dla rur systemu KAN therm PP jednorodnych wynosi: T C Średnica zewnętrzna rury D [mm] Odległości mocowań [cm] W miejscach przejść rurociągu przez przegrody budowlane powinny być osadzone tuleje, przy czym w miejscach tych nie powinno być połączeń rur. Przy przejściach przewodu przez przegrody stanowiące oddzielenia przeciwpożarowe należy stosować osłony lub masy uszczelniające o odporności ogniowej równej odporności przegrody. Po zmontowaniu instalację poddać próbie szczelności i zdezynfekować. Przewód wody zimnej należy układać w otulinach izolacyjnych o grubości 13mm (λ=0,04w/mk). Izolacje cieplne zastosowane w instalacji wodociągowej powinny być wykonane w sposób zapewniający nierozprzestrzenianie ognia Instalacja gazowa, podgrzewacze c.w.u. Budynek wyposażony jest w instalację gazową zasilającą kuchenki gazowe i podgrzewacze wody. W lokalach należy zdemontować podgrzewacze wody wraz z czopuchami oraz odciąć i zaślepić odcinki instalacji gazowych zasilających podgrzewacze. Instalacje gazowe w mieszkaniach poddać próbie szczelności. Należy też zaślepić otwory w ścianach, pozostałe po zdemontowanych przewodach spalinowych. 3. UWAGI KOŃCOWE Roboty instalacyjne należy wykonać zgodnie z Warunkami Technicznymi Wykonania i Odbioru Robót Budowlano Montażowych cz. II Instalacje sanitarne, jak również z obowiązującymi normami, przepisami oraz wytycznymi producentów materiałów i urządzeń. Wskazania marki lub nazwy handlowej materiałów i urządzeń nie ma na celu określenia konkretnej marki lub producenta a jedynie standard jakości i funkcjonalności. W związku 14

10 z tym nie ma ograniczeń w stosowaniu innych materiałów i urządzeń, pod warunkiem utrzymania przez nie podanych parametrów technicznych nie gorszych niż materiały i urządzenia zastosowane w projekcie. Do wykonania instalacji należy używać materiały i urządzenia posiadające świadectwa dopuszczenia do stosowania w budownictwie, aprobaty techniczne oraz certyfikaty zgodności (z normą lub aprobatą techniczną). Przy przejściach rur przez przegrody stanowiące oddzielenia przeciwpożarowe należy stosować osłony lub masy uszczelniające o odporności ogniowej równej odporności przegrody. Przewody układać w sposób zapewniający kompensację wydłużeń termicznych. Przewody układać w sposób minimalizujący opory przepływu wody. Przed przystąpieniem do robót należy wykonać wizję lokalną, uzgodnić z właścicielami lokali dokładną lokalizację i sposób prowadzenia pionów oraz wykonania podłączeń instalacji wewnątrzlokalowych. Wykonawca sporządzi dla własnych potrzeb rysunki warsztatowe detali instalacji konstrukcji wsporczych, podpór oraz zawieszeń i przedstawi do zatwierdzenia Inwestorowi. Wykonawca opracuje dokumentację powykonawczą i po zakończeniu budowy dostarczy Inwestorowi: a) powykonawcze plany i schematy instalacji, b) gwarancje, atesty, dowody zakupu i inne dokumenty związane z zastosowanymi urządzeniami i materiałami, c) protokoły prób i pomiarów, d) protokoły szkoleń personelu Użytkownika. 15

11 INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA INWESTYCJA Instalacja ciepłej wody użytkowej i cyrkulacji w budynku mieszkalnym przy ul. Ludwika Zamenhofa w Zielonej Górze, działka nr 105, obr. 16, jedn. ewid. miasto Zielona Góra kat. obiektu budowlanego XIII BRANŻA Sanitarna INWESTOR WSPÓLNOTA MIESZKANIOWA ul. Wazów Zielona Góra PROJEKTANT mgr inż. Monika Szymczak upr. LBS/0029/POOS/08 Uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA Zielona Góra styczeń 2017r. 16

12 Zgodnie z prawem budowlanym kierownik budowy jest obowiązany, sporządzić lub zapewnić sporządzenie, przed rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, uwzględniając specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót budowlanych. Plan BIOZ sporządza się w przypadku, jeżeli: w trakcie budowy wykonywany będzie przynajmniej jeden z rodzajów robót budowlanych wymienionych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. 120 poz z 2003 r.) lub przewidywane roboty budowlane mają trwać dłużej niż 30 dni roboczych i jednocześnie będzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników, lub pracochłonność planowanych robót będzie przekraczać 500 osobodni. Zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów Planowana inwestycja polega na budowie instalacji ciepłej wody użytkowej i cyrkulacji od pomieszczenia węzła cieplnego do istniejących instalacji w lokalach mieszkalnych, przebudowy odcinka instalacji wody zimnej wraz z doprowadzeniem wody zimnej do pomieszczenia węzła oraz likwidacji istniejących ogrzewaczy wraz z częściowym demontażem instalacji gazowych w budynku mieszkalnym wielorodzinnym przy ul. Ludwika Zamenhofa w Zielonej Górze. Zakres robót ujęty w niniejszym opracowaniu obejmuje: demontaże istniejących podgrzewaczy wody i zasilających je odcinków instalacji gazowych w lokalach, demontaż odcinka instalacji rozdzielczej wody zimnej w piwnicy, roboty budowlano montażowe związane z wykonaniem instalacji wodnych, wykonanie prób szczelności,, roboty wykończeniowe. Wykaz istniejących obiektów budowlanych Budynek wyposażony jest w instalacje: kanalizacji sanitarnej, wody zimnej, 17

13 wody ciepłej (w lokalach), centralnego ogrzewania z węzła cieplnego, gazową, elektroenergetyczną, telekomunikacyjne. Elementy zagospodarowania działki i terenu mogące stworzyć zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi W obrębie planowanej inwestycji nie ma elementów stwarzających zagrożenie zdrowia ludzi. Przewidywane zagrożenia mogące wystąpić podczas realizacji robót budowlanych roboty demontażowe rur i armatury zagrożenia uderzenia, przygniecenia, roboty spawalnicze, lutownicze wraz z cięciem rur stalowych zagrożenia poparzenia, wybuchu, uderzenia, przygniecenia, roboty z użyciem elektronarzędzi, prace przy instalacji elektrycznej zagrożenia porażenia prądem elektrycznym, prace przy instalacji gazowej zagrożenia wybuchu, poparzenia, Sposób prowadzenia instruktażu pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych Szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, przeprowadza się jako: szkolenia. szkolenie wstępne, szkolenie okresowe. Szkolenia te przeprowadzane są w oparciu o programy poszczególnych rodzajów Szkolenia wstępne ogólne ( instruktaż ogólny ) przechodzą wszyscy nowo zatrudniani pracownicy przed dopuszczeniem do wykonywania pracy. Obejmuje ono zapoznanie pracowników z podstawowymi przepisami BHP zawartymi w Kodeksie Pracy, w układach zbiorowych pracy i regulaminach pracy, zasadami BHP obowiązującymi w danym zakładzie pracy oraz zasadami udzielania pierwszej pomocy. Szkolenie wstępne na stanowisku pracy ( Instruktaż stanowiskowy ) powinien zapoznać pracowników z zagrożeniami występującymi na określonym stanowisku pracy, sposobami 18

14 ochrony przed zagrożeniami, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tym stanowisku. Pracownicy przed przystąpieniem do pracy, powinni być zapoznani z ryzykiem zawodowym związanym z pracą na danym stanowisku pracy. Fakt odbycia przez pracownika szkolenia wstępnego ogólnego, szkolenia wstępnego na stanowisku pracy oraz zapoznania z ryzykiem zawodowym, powinien być potwierdzony przez pracownika na piśmie oraz odnotowany w aktach osobowych pracownika. Szkolenia wstępne podstawowe w zakresie BHP, powinny być przeprowadzone w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na określonym stanowisku pracy. Szkolenia okresowe w zakresie BHP dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, powinny być przeprowadzane w formie instruktażu nie rzadziej niż raz na 3 lata, a na stanowiskach pracy, na których występują szczególne zagrożenia dla zdrowia lub życia oraz zagrożenia wypadkowe nie rzadziej niż raz w roku. Środki techniczne i organizacyjne zapobiegające niebezpieczeństwu wynikającemu z wykonania robót budowlanych w strefach szczególnego zagrożenia zdrowia lub w ich sąsiedztwie, w tym zapewniające bezpieczną i sprawną komunikację, umożliwiającą szybką ewakuację na wypadek pożaru, awarii i innych zagrożeń teren budowy należy zabezpieczyć i oznakować, wszyscy pracownicy prowadzący pracę muszą posiadać ważne badania lekarskie, ukończone szkolenia w zakresie BHP, odpowiednią odzież i obuwie robocze oraz sprzęt ochrony osobistej, należy zorganizować stały nadzór nad budową, należy zapewnić organizację pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych i uciążliwych, należy wyznaczyć ewentualne strefy niebezpieczne, należy oznaczyć i zapewnić wolne drogi ewakuacji, maszyny i urządzenia mogą obsługiwać wyłącznie pracownicy przeszkoleni, z wymaganymi uprawnieniami i upoważnieniami, należy określić sposób przechowywania i usuwania odpadów, gruzu oraz utrzymania na budowie czystości i porządku, sprzęt i urządzenia budowlane powinny charakteryzować się właściwą jakością i sprawnością techniczną, sprawdzaną przez kierownika budowy, 19

15 butle gazowe zabezpieczyć przed przewróceniem się (np. zastosować wózek na butle) oraz przed działaniem promieni słonecznych, powinien być przygotowany system powiadamiający o wypadkach lub zagrożeniach oraz udzielania pomocy, apteczkę pierwszej pomocy umieścić w oznaczonym miejscu, miejsce ewentualnego wypadku zabezpieczyć do ustalenia okoliczności i przyczyny wypadku. Uwagi ogólne Wszelkie roboty powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych ( 20

16 21

17 22

18 23

19 24

20 25