Przekształcenie IPSiR UW w wydział

Transkrypt

1 PROFILAKTYKA SPOŁECZNA I RESOCJALIZACJA 2015, 28 ISSN Jerzy Kwaśniewski 1 Przekształcenie IPSiR UW w wydział The transformation of IPSiR UW into a faculty Jest to oparta na zachowanych dokumentach historia utworzenia w Uniwersytecie Warszawskim Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji, który powstał przez przekształcenie istniejącego w Uniwersytecie Warszawskim od lutego 1972 roku pozawydziałowego Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji. Dnia 14 grudnia 1989 r. ówczesny Dyrektor IPSiR, pozawydziałowego instytutu UW, doc. dr hab. Jacek Kurczewski zwołał zebranie kierowników Zakładów, które poświęcone było prezentacji stanowisk poszczególnych Zakładów wobec dyrekcyjnego wstępnego projektu reorganizacji IPSIR. Wszystkie Zakłady uznały za potrzebne rozpoczęcie przygotowań do przekształcenia IPSIR w Wydział. Powszechnie uznano nierozerwalny związek tych przygotowań z dyskusją i przygotowaniami do starań o uzyskanie przez IPSIR uprawnień do nadawania stopni naukowego doktora. Trzy Zakłady uznały tę ostatnią sprawę za priorytetową, warunek wstępny wszystkich innych kroków. 1 Prof. dr hab. Jerzy Kwaśniewski jest kierownikiem Katedry Socjologii Norm, Dewiacji i Kontroli Społecznej Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego. Adres jerzykwasniewski@uw.edu.pl.

2 116 Jerzy Kwaśniewski W sprawie ewentualnej zmiany nazwy IPSIR stanowiska były bardzo zróżnicowane; część Zakładów była temu zdecydowanie przeciwna, część podeszła do tego ostrożnie, zgłaszając argumenty za i przeciw, kilka Zakładów sympatyzowało z ideą zmiany nazwy nie zgłaszając jednak konkretnych propozycji lub zgłaszając propozycje bardzo rozbieżne. W sprawie ewentualnego tworzenia instytutów wewnętrznych (struktur pośrednich między Zakładami a Wydziałem) połowa Zakładów (pięć) ustosunkowała się negatywnie, trzy Zakłady miały do tej idei stosunek pozytywny; odbyły nawet wspólne zebranie na ten temat, dwa pozostałe Zakłady zgłosiły gotowość dołączenia się do owych trzech pod pewnymi warunkami. 22 stycznia 1990 r. dyrektor doc. dr hab. Jacek Kurczewski zwołał ogólne zebranie pracowników IPSiR, na którym przedstawił Projekt powołania Wydziału Problemów Społecznych w Uniwersytecie Warszawskim. Oto on: Jacek Kurczewski Projekt powołania Wydziału Problemów Społecznych w Uniwersytecie Warszawskim Dorobek naukowy utworzonego w 1972 r. Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW uzasadnia utworzenie na bazie IPSiR będącego wciąż instytutem pozawydziałowym normalnego wydziału uniwersyteckiego. Specyfiką tego Wydziału byłaby nadal interdyscyplinarność w badaniach i w dydaktyce połączenie empirycznego i normatywnego punktu widzenia psychologii, socjologii, pedagogiki i nauk prawnych a także interdyscyplinarne pole tematyczne określone nazwą. Żadna bowiem z dyscyplin składowych dotychczasowego Instytutu nie może rościć sobie pretensji do wyłączności teorii, metody i praktyki związanej z nauką o problemach społecznych. Interdyscyplinarny punkt widzenia zaszczepiany w toku studiów stacjonarnych, zaocznych i podyplomowych absolwentom Instytutu stanowi o ich przydatności w rozmaitych zespołach zajmujących się zawodowo badaniem i rozwiązywaniem problemów społecznych. Zmieniając nazwę wyraża proponowany Wydział doświadczenia swego rozwoju. Dotychczasowa nazwa nie oddaje

3 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 117 bowiem pełni problematyki uprawianej przez pracowników IPSiR w procesie badawczym i dydaktycznym. Z bogactwa tej problematyki zdają lepiej sprawę wypracowane przez lata nazwy poszczególnych jednostek składowych IPSiR, a więc zakładów: psychologii więzi społecznej, socjologii moralności i aksjologii społecznej, socjologii obyczajów i prawa, socjologii dewiacji i socjotechniki, społecznych problemów wychowania, polityki społecznej, psychospołecznych problemów rodziny, pedagogiki resocjalizacyjnej, nauk penitencjarnych, polityki karnej i oddziaływań resocjalizacyjnych. Określenie problemy społeczne znajduje swą konkretyzację w tych określeniach bardziej szczegółowych. Utworzenie Wydziału umożliwi dalsze uzupełnienie tej problematyki w przyszłym rozwoju placówki. Przewiduje się zachowanie dotychczasowej struktury zakładów w nowym Wydziale jak też możliwość powoływania w ramach Wydziału instytutów łączących kilka zakładów celem koordynacji określonych zadań naukowych. Takie jednostki byłyby powoływane wyłącznie z inicjatywy zainteresowanych. W chwili obecnej proponuje się z inicjatywy 5 zakładów powołanie Instytutu Norm, Więzi i Konfliktów Społecznych. Dla uniknięcia przerostów administracyjnych dyrektor Instytutu byłby jednocześnie jednym z prodziekanów Wydziału. Rozdział środków budżetowych i polityka kadrowa byłyby prowadzone na poziomie Wydziału. Wydział byłby również jednostką nadającą doktoraty. Utworzenie Wydziału nie pociąga za sobą konieczności zmian w planie, programie i organizacji studiów. Powołana została Komisja ds. Przekształceń IPSiR w Wydział. Oto protokół zebrania Komisji z dnia 17 lutego 1990 r. PR0T0KÓŁ Z ZEBRANIA KOMISJI DO SPRAW PRZEKSZTAŁCEŃ IPSIR W WYDZIAŁ Z DNIA r. W dniu 17 lutego 1990 roku odbyło się zebranie Komisji ds. przekształceń IPSiR w wydział. W zebraniu uczestniczyli: doc. L. Pytka, doc. H. Świda, doc. J. Kwaśniewski, doc. M. Ziemska, prof. A. Tymowski, doc. B. Kowalska, dr Z. Czwartosz, dr T. Bu-

4 118 Jerzy Kwaśniewski lenda, dr I. Jakubowska, dr K. Kiciński, dr Z. Rykowski. Zebraniu przewodniczył doc. dr hab. Lesław Pytka. Na wstępie przewodniczący zebrania przeczytał pismo doc. J. Kwaśniewskiego dotyczące nadawania doktoratów interdyscyplinarnych bez potrzeby określania dyscypliny (pismo dołączone jest do niniejszego protokołu). W związku z wyżej wymienionym pismem doc. Pytka zaproponował następujący porządek zebrania: 1. Rewizja uchwały komisji dotyczącej nadawania stopni naukowych. 2. Sprawa przekształcenia IPSiR w wydział. 3. Wolne wnioski. 4. Przyjęcie protokołu z poprzedniego zebrania komisji. Pierwsza głos zabrała doc. Świda stwierdzając, że najpierw powinna komisja rozpatrzeć kwestię przekształcenia IPSiR w wydział. Doc. Kwaśniewski replikował, że jest zdziwiony propozycją pani docent. To właśnie na wniosek pani Świdy, jak stwierdził, sprawa doktoratów rozpatrywana była jako pierwsza. Doc. Kwaśniewski dodał, że bez pozytywnego rozstrzygnięcia problemu doktoratów nie ma szans na przekształcenie naszego instytutu w wydział. Natomiast sprawa stopni naukowych jest do załatwienia teraz. Powołał się w tym miejscu na opinię prof. Rajkiewicza. IP- SiRowi potrzebny jest interdyscyplinarny doktorat z nauk humanistycznych. Zdaniem doc. Kwaśniewskiego taki doktorat to ogromna szansa dla młodszych pracowników w IPSiR. Nie musieliby oni zdawać kierunkowych egzaminów, ale egzamin interdyscyplinarny. Dr Kiciński stwierdził, że nikt rozsądny nie kwestionuje potrzeby zdobycia uprawnień do nadawania doktoratów przez powstały w przyszłości wydział. Dodał, że powinniśmy popierać ten wniosek, który przejdzie. W tym momencie głos zabrała ponownie doc. Świda powiedziawszy, że nie będzie mówić o doktoratach, chce natomiast złożyć oświadczenie w odpowiedzi na pisma, które jak stwierdziła adresowane były do niej. Na początek odczytała wniosek pięciu zakładów dotyczący powołania

5 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 119 instytutu, który to wniosek ze względów taktycznych odczytuje właśnie teraz. W tym miejscu z pytaniem do pani docent zwróciła się doc. Kowalska. Zapytała o datę powstania wniosku. Doc. Świda odpowiedziała, że pismo dot. powołania instytutu sygnowane jest datą: 17 stycznia, ale zdaniem pani docent nie ma to większego znaczenia. Po odczytaniu wniosku, doc. Świda ustosunkowała się do pism złożonych na ręce przewodniczącego do wszystkich uczestników prac komisji, a dotyczących powołania wydziału. Trzeba zaniechać dyskusji dotyczących utworzenia wydziału. Jest to bowiem dyskusja jałowa z powodu istotnych różnic dzielących dyskutujące strony. Pani docent stwierdziła, że nie może zaakceptować kodu językowego pism. Jest to kod czystości moralnej kontra złu moralnemu. Wszystkie zarzuty zawarte w omawianych pisemnych wystąpieniach można odwrócić. Doc. Kwaśniewski, zdaniem doc. Świdy wprowadza dezinformację. Stwierdziła, że nie tylko nie przyjmuje takiego kodu, ale nawet się nie broni (nie odpowiadając dotąd na takie pisemne oskarżenia). We wszystkich pismach występuje teza, że rozbijamy instytut. Zdaniem pani docent, to co jest, to nie instytucja ale środowisko. Własnością jest to co tworzymy, a nie instytucjonalna nadbudowa. Kto przychodził do IPSiR, wybierał nie nazwę, lecz środowisko. Nazwa nie zmienia środowiska, nazwa może być jedynie doń adekwatna. Sprawa dorobku. Zdaniem docent Świdy nie można rozpatrywać kwestii dorobku jako własności IPSiR jako instytucji, ale jako zasług poszczególnych osób. Poza tym każdy ma prawo wyodrębnić mniejszą strukturę w ramach większej całości. Nazwa Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji wielu naukowcom utrudnia kontakty z innymi placówkami naukowymi w kraju i za granicą. Doc. Świda stwierdziła, że najwyższą dla niej wartością jest autonomia nauki i dlatego należałoby poprzeć koncepcję tworzenia instytutu w ramach powstającego wydziału. Jałowe dyskusje należy skończyć i zapisać różnice stanowisk protokół rozbieżności. Ponadto doc.świda powiedziała, że w przeszłości miała zastrzeżenia gdy tworzyły się zakłady Nauk Penitencjarnych oraz Socjologii Dewiacji (pani docent miała ponadto zastrzeżenia co do nazwy tego

6 120 Jerzy Kwaśniewski ostatniego zakładu), tym niemniej obydwa wnioski w imię autonomii nauki poparła. Doc. Kwaśniewski w swojej replice wyraził zdumienie co do zastrzeżeń doc. Świdy dotyczących nazwy jego zakładu. Stwierdził, że zakład jego prowadzi badania na temat zaradności, demaskuje techniki manipulatorskie. Jeszcze raz podkreślił potrzebę rozstrzygnięcia najpierw sprawy doktoratów. Prof. Tymowski na początku swojej wypowiedzi podziękował doc. Kwaśniewskiemu za podjęcie działań wyjaśniających sprawę nadawania doktoratów. Jego zdaniem doktoraty interdyscyplinarne z nauk humanistycznych są bardzo dobre. Ustosunkowując się do mającej miejsce dyskusji pan profesor stwierdził, że następuje niepokojące zjawisko interpretacji gramatycznych. Jest to niepoważne. Poważni ludzie nie powinni postępować ze sobą w taki sposób. Ponadto zdaniem prof. Tymowskiego piszemy za dużo pism. Wszystkie sporne kwestie możemy rozstrzygnąć teraz. Do poniedziałku (19.02) należy skończyć następujące rozważania: złożyć dwa wnioski o doktoraty, ustalić czy przekształcamy się w wydział czy też nie, czy zmieniamy nazwę czy wreszcie tworzymy w ramach przyszłego wydziału instytut. Na koniec prof. Tymowski powiedział, że zebrani przeceniają znaczenie instytutów a nie doceniają człowieka i jego pracy. Doc. Kwaśniewski zadał prof. Tymowskiemu pytanie, że skoro tak jest jak powiedział, to po co w takim razie tworzyć instytut? Prof. Tymowski odpowiedział, że skoro jest grupa ludzi, która chce tworzyć, to niech tworzy. Dlaczego część instytutu ma zabronić innym tworzyć instytut, starajmy się ludziom iść na rękę zakończył pan profesor. W tym miejscu kilkoma uwagami podzielił się z zebranymi dr Kiciński. Stwierdził, że pismo dotyczące utworzenia instytutu zostało przedstawione dopiero teraz ze względów proceduralnych było dyskutowane w zakładach. Natomiast pisma, które zostały przedstawione członkom komisji zaskoczyły dr Kicińskiego. Jego zdaniem nikt nie podważa istnienia IPSiR. Pisma mają charakter ostrej polemiki prasowej. Powinniśmy podjąć dziś

7 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 121 wszystkie decyzje zgodnie z porządkiem zebrania będzie to sprawdzianem normalności funkcjonowania komisji. Dr Bulenda stwierdził, że nazwa jest bardzo ważna. Po drugie oczywiście ważne jest to co robimy, ale również ważne jest to, co powinniśmy robić. Punktem odniesienia, zdaniem dr Bulendy, jest to co powinniśmy robić. W przyszłym wydziale centralne miejsce należy się problematyce profilaktyki społecznej i resocjalizacji jest zapotrzebowanie na taką tematykę. Musimy uwzględniać to, co robimy od lat w badaniach, publikacjach i wreszcie w dydaktyce. Przewodniczący zebrania zaproponował powrócenie do porządku zebrania. Doc. Kwaśniewski w kwestii formalnej powiedział, że pojawiły się dzisiaj nowe sprawy. Wymaga to dyskusji w zakładach. Stwierdził, że nie jest przygotowany do takiej dyskusji w dniu dzisiejszym. Egzaminy, zajęcia, weryfikacje pracowników wszystko to nie poprawia atmosfery dyskusji. Doc. Świda w swojej kolejnej wypowiedzi ujawniła zebranym, jak stwierdziła, białe plamy z historii IPSiR. IPSiR powstał w czasach przystosowania do systemu. Trzeba się było przystosować do panującej sytuacji. W radzie IPSiR zasiadali różni ludzie z ówczesnej nomenklatury. Pani docent podała w tym miejscu przykład prof. Bafii. Nazwa IPSiR, której teraz niektórzy tak uparcie bronią, była koncesją na rzecz ustroju. Dr Kiciński polemizował z doktorem Bulendą. Zwrócił uwagę, że różni ludzie przychodzili do IPSiRu. Często zapewniano ich, że nie muszą realizować zgodnej z nazwą problematyki. Wspomniał o swoich badaniach korupcji, to pasowało do IPSiR. Teraz zaś robi coś innego. Dr Bulenda odpowiedział, że będąc w określonej instytucji jest się zobligowanym do wykonywania pewnych rzeczy. Nie można być np. na Wydziale Psychologii i robić co się chce. Istnieją pewne potrzeby społeczne. Dr Jakubowska stwierdziła, że wypowiedź dr Bulendy utwierdziła ją w przekonaniu, że nazwa jest istotna. To co robi, jak to określiła, nie przystaje do obecnej nazwy.

8 122 Jerzy Kwaśniewski Spotykamy się już trzy miesiące zauważyła doc. Ziemska. Słyszymy tylko deklaracje, główne problemy natomiast nie posuwają się naprzód. Jeśli nie chcemy się zgodzić, powiedzmy to sobie, nie marnujmy czasu i zakończmy zebranie. Doc. Świda zgłosiła formalny wniosek, by zawiesić pracę komisji i spisać protokół rozbieżności. Dr Bulenda stwierdził, że nieprawdą jest jakoby nie osiągnięto zgody w żadnej sprawie, a doktoraty? Doc. Świda odpowiedziała, że po pismach, które otrzymała, nie ma zgodności nawet w tej materii. Doc. Pytka dokonał podsumowania dotychczasowej dyskusji. Stwierdził, że jesteśmy względnie blisko porozumienia co do stopni naukowych i nazwy. Odnośnie nazwy zaproponował by człon problemy społeczne umieścić po członie profilaktyka społeczna i resocjalizacja. Ponadto przewodniczący zebrania poinformował członków komisji, że wpłynęło pismo dotyczące zawieszenia prac komisji do czasu zakończenia weryfikacji pracowników. Pismo podpisali: doc. Kwaśniewski oraz dr dr Bulenda i Bałandynowicz. W nazwie przyszłego wydziału winny być tylko profilaktyka społeczna i resocjalizacja takie zdanie wyraził doc. Kwaśniewski. Wyraził także pogląd, że rzeczywiście kwestia doktoratów jest bliska załatwienia, ale nie dziś. Pan docent wyraził pogląd, że być może nie wszyscy zdają sobie sprawę jak istotne jest to dla IPSiR. Powinno się dogłębnie przedyskutować sprawę nadawania stopni naukowych. Być może udałoby się wystąpić tylko o doktorat z nauk interdyscyplinarnych. Dr Kiciński zauważył, że wszystkie sprawy mające zostać rozstrzygnięte stanowią pakiet i należy spróbować rozstrzygnąć je w całości. A gdy to się nie uda, należy zdaniem dr Kicińskiego spisać protokół rozbieżności. Doc. Kwaśniewski zaprotestował przeciwko pisaniu protokołu rozbieżności. Jego zdaniem można by przyjąć pewne ustalenia na Radzie Instytutu bez konsultacji. Dr Kiciński uznał wagę konsultacji w zakładach, stwierdził jednak, że niektóre sprawy można rozwiązać bez takich konsultacji, a po ich rozwiązaniu przeprowa-

9 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 123 dzić takie konsultacje. Nie ograniczajmy zbytnio roli przedstawicieli zakładów zakończył takim stwierdzeniem swą wypowiedź dr Kiciński. Przewodniczący zebrania doc. Pytka zauważył, że zebrani powinni rozważyć następujące kwestie: rozstrzygnąć sprawę doktoratów, pracować nad sposobem przekształcenia IPSiR w wydział, albo też zawiesić pracę komisji. Doc. Świda wyraziła w tym miejscu następujące uwagi. Stwierdziła, że nie wierzy w dorobek profilaktyki społecznej i resocjalizacji. Popiera doktorat z nauk humanistycznych, ale nie z zakresu profilaktyki społecznej i resocjalizacji. Przy takiej wrogości nie widzi szansy porozumienia. Z czterech wypowiedzi wynika, że cztery zakłady nie widzą możliwości powstania wydziału z zaproponowanym instytutem. Dr Kiciński zaproponował aby przewodniczący zebrania sformułował jasno wnioski, co do których zebrani wyrażą swe opinie. Dr Bulenda stwierdził, że do tej pory nie wypowiadał się przeciw utworzeniu wewnętrznego instytutu. Gdyby miał zająć stanowisko, musiałby przedyskutować to zagadnienie w swoim zakładzie. Doc. Kwaśniewski zauważył, że problem powstania instytutu to jest nowa sprawa, która weszła do programu pracy komisji dopiero dzisiaj. Doc. Kowalska wyraziła pogląd, że wystąpienie pani dyrektor jest delikatnie mówiąc dziwne. Dyskusja przybrała personalny charakter. Problem doktoratów jest oczywisty, ale jak się okazuje pani dyrektor kwestionuje zakres. Doc. Świda stwierdziła w tym momencie, że dyrekcja nie podejmie się występowania o prawo przyznawania doktoratów z zakresu profilaktyki społecznej i resocjalizacji. Doc. Kowalska kontynuując swą wypowiedz wyraziła zdumienie, że dopiero teraz dowiadujemy się o możliwości starania się o doktorat z wyżej wymienionego zakresu. Przecież to właśnie dyrekcja miała zbadać możliwości w tym zakresie. Nie ma sensu zrywać obrad komisji. Ja z wieloma problemami stykam się po raz pierwszy stwierdziła doc. Kowalska. Musimy zatem naradzić się

10 124 Jerzy Kwaśniewski w zakładzie na temat nowych spraw: nazwy i propozycji powstania nowego instytutu. Doc. Świda wyraziła w tym miejscu jeszcze raz swe zastrzeżenie, że nie wierzy, że mamy jakikolwiek dorobek w dziedzinie profilaktyki i resocjalizacji. Dr Kiciński ponowił swą prośbę do przewodniczącego zebrania, aby sformułować konkretne pytania celem ustosunkowania się zebranych. Doc. Pytka zauważył, że zaistniały trzy nowe fakty: pismo dotyczące powstania instytutu, nowe informacje na temat doktoratów oraz pismo trzech uczestników o zawieszenie pracy komisji do czasu zakończenia weryfikacji pracowników. Wyraził w tym miejscu własny pogląd, że co prawda nie doszliśmy do wspólnych wniosków ale mamy takie szanse. Doc. Kwaśniewski wyraził potrzebę konsultacji ze wszystkimi pracownikami na temat nowych wniosków, które wpłynęły dopiero dziś. Wniosek doc. Kwaśniewskiego poparła doc. Kowalska wyrażając pogląd, że lepiej będzie jeżeli wszyscy pracownicy zapoznają się z przedstawionymi propozycjami. Doc. Ziemska wyraziła zdumienie poglądami pana Kwaśniewskiego i pani Kowalskiej, że wszystkie sprawy należy dyskutować z pracownikami. Dr Kiciński stwierdził, że jako kierownik zakładu ma pewną swobodę i może do wniosków ustosunkować się sam, a potem przedyskutować to z zakładem. Zdaniem doc. Świdy zakłady wypowiedziały się już. Dziwne, że nie ma co do tego jasności. Żadne nowe fakty nie zaistniały zdaniem pani docent. Nie widzi szans aby reszta zmieniła zdanie. Przy oporze czterech zakładów nie ma sensu głosować kwestii instytutu, tylko należy spisać protokół rozbieżności i zakończyć obrady. Prof. Tymowski wyraził pogląd, że sprawa jego zdaniem jest prosta. Mamy trzy łączne propozycje: instytut, utworzenie wydziału i nazwa dla tego wydziału, oraz doktoraty, która to sprawa jest już, zdaniem pana profesora załatwiona. Teraz wszystkie te postulaty trzeba załatwiać szybko i nie odwlekać. Dr Czwartosz powiedział, że dotychczas uważał kwestię nazwy za drugorzędną. Ale obecnie po zapoznaniu się ze wszystkimi dokumentami sprawa ta nabrała dla niego

11 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 125 znaczenia. Zdaniem pana doktora jeżeli nazwa się nie zmieni, to dla niego i wielu innych osób nie będzie miejsca w takiej instytucji. Jak stwierdził dr Czwartosz problem ma dlań charakter egzystencjalny, gdyż po zmianie dyrekcji być może będzie zmuszony do zmiany miejsca pracy. Doc. Kowalska zadała pytanie, czy pismo w sprawie struktury przyszłego wydziału to stanowisko doc. Świdy, czy być może jakiejś grupy osób. Doc. Świda odpowiedziała, że jest to jej projekt autorski, ale akceptowany przez dyrektora Kurczewskiego oraz kolegów na poziomie założeń ideowych. Doc. Kowalska zauważyła, że w takim razie widzi potrzebę konsultacji w zakładach tego wniosku. Doc. Kwaśniewski stwierdził, że zmarnowaliśmy dużo czasu. Pojawiły się nowe propozycje, jak np. wniosek doc. Świdy, który on ocenia bardzo negatywnie. Poza tym docent Kwaśniewski powiedział, że problem nazwy winien być dyskutowany ze studentami. Złożył w tej materii formalny wniosek. Doc. Pytka podsumował dyskusję, zauważając, że należy ustosunkować się do czterech wniosków: 1) Zakończyć obrady komisji 2) Spisać protokół rozbieżności stanowisk 3) Zawiesić pracę komisji do czasu zakończenia przeglądu kadr 4) Skonsultować zmianę nazwy ze studentami. Doc. Świda powiedziała, że do czasu zmiany poglądów oponentów nie ma sensu się spotykać. Dodała, że ona poglądów w omawianych sprawach nie zmieni. Doc. Kwaśniewski zaapelował aby załatwić dziś sprawę doktoratów. Prof. Tymowski stwierdził, że jego zdaniem ta sprawa jest już załatwiona. Zebrani przyjęli tezę przez aklamację. Doc. Kwaśniewski zaproponował, żeby zobowiązać doc. Pytkę do ustalenia terminu i porządku następnego zebrania, po przeprowadzeniu konsultacji w sprawie wszystkich nowych propozycji. Dr Kiciński zaproponował, aby upoważnić przyszłego przewodniczącego do przeprowadzenia sondażu wśród członków komisji. Jeśli przewodniczący uzna, że ist-

12 126 Jerzy Kwaśniewski nieje możliwość porozumienia, to wtedy zarządzi zebranie. Następnie przeprowadzono wybór nowego przewodniczącego zebrania. Zgłoszono dwóch kandydatów: dr Bulendę oraz doc. Pytkę. Za kandydaturą doc. Pytki głosowały 3 osoby, zaś na dr Bulendę 9 osób. Nowym przewodniczącym zebrania został dr Teodor Bulenda. Zebrani zgodzili się na propozycję, aby kolejne zebranie odbyło się wtedy, gdy przewodniczący po konsultacjach z uczestnikami uzna, że jest szansa przełamania impasu. Protokół sporządził: Marek Tomaszewski Z kolei, projekt Instytutu, wspomniany przez Doc. H. Świdę-Ziembę podczas powyższego zebrania, jako: projekt autorski, ale akceptowany przez dyrektora Kurczewskiego oraz kolegów na poziomie założeń ideowych : INSTYTUT PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH UW (Projekt) Proponuje się utworzenie w Uniwersytecie Warszawskim Instytutu Problemów Społecznych jako instytutu na prawach wydziału. Podstawę etatową stanowiłoby obecnych pięć zakładów Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji: Zakład Profilaktycznych Funkcji Polityki Społecznej; Zakład Socjologii Moralności i Aksjologii Ogólnej; Zakład Psychospołecznych Badan nad Rodziną; Zakład Socjologii Obyczajów i Prawa; Zakład Psychologii Więzi Społecznych. Zakłady te dysponują w chwili obecnej kadrą siedmiu samodzielnych pracowników naukowych (w tym dwóch na pół etatu), dwóch pracowników z rozpoczętym postępowaniem habilitacyjnym (w tym jeden ma wyznaczony na początku marca termin colloquium). Dodatkowo aktualnie Rada IPSiR występuje o zatrudnienie kolejnego pracownika samodzielnego na etat z puli MEN. W sumie wymienione zakłady zatrudniają trzydziestu pracowników naukowych posiadających poważny dorobek naukowy (także pracowników pomocniczych).

13 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 127 Podstawowym zadaniem nowego Instytutu byłoby prowadzenie prac naukowych teoretycznych i empirycznych nad procesami powstawania i rozwiązywania problemów społecznych. Co do koncepcji i zakresu prac badawczych informują najlepiej zamierzenia przedstawione w zgłoszonym w ubiegłym roku projekcie badawczym Społeczne funkcjonowanie standardów, norm i obyczajów. Zagadnienia centralne to z jednej strony charakter struktury normatywnej w świadomości społeczeństwa (nowy Instytut obejmowałby badaczy dziedziny socjologii i psychologii moralności, obyczajów i prawa, o uznanym w skali międzynarodowej dorobku), z drugiej zaś analiza rozmaitych instytucji publicznych (agendy pomocy społecznej, struktury polityczne) oraz prywatnych (rodzina) między innymi w aspekcie rozwiązywania konfliktów, napięć i problemów społecznych. Istnieją także możliwości rozbudowy wątku historycznego, pozwalającego z właściwej perspektywy ocenić problemy współczesności i próby ich rozwiązań. Instytut miałby więc charakter interdyscyplinarny, różniąc się tym od większości Wydziałów Uniwersytetu Warszawskiego zatrudniając socjologów, psychologów oraz przedstawicieli innych dyscyplin zajmujących się badaniem problemów społecznych i zjawisk normatywnych. Inicjatywa utworzenia nowego Instytutu wiąże się z dwoma czynnikami: wewnętrznym rozwojem zainteresowań badawczych i wzajemnej współpracy wyszczególnionych Zakładów oraz z rozwojem sytuacji społecznej i politycznej kraju określającej problemy poznawcze i nowe zadania dydaktyczne. W warunkach przejścia do demokracji staje się możliwe i konieczne podjęcie prac zmierzających do przygotowania kadr wysoko kwalifikowanych absolwentów zapewniających pokojową ewolucję społeczeństwa ku demokracji parlamentarnej pod rządami prawa. Pojawiają się nowe problemy i nowe potrzeby których badanie jest naturalną konsekwencją dotychczasowych prac naukowych prowadzonych przez zainteresowane Zakłady. Zgłaszane są też ze strony MEN i innych agend rządowych potrzeby kształcenia nowego typu specjalistów, podczas gdy programy prywatnej i rządowej pomocy zagranicznej gotowe są pomóc finansowo w uruchomieniu tych inicjatyw.

14 128 Jerzy Kwaśniewski I. Problematyka badan naukowych 1. Przełamywanie się mentalności ukształtowanej przez system totalitarny w nowych warunkach społecznych kształtowanie nowego etosu demokratycznej aktywności społecznej. 2. Nowe problemy moralne związane z demokratycznym życiem politycznym, nowe postawy ludzkie i nowe postawy aksjologiczne. 3. Funkcjonowanie rodziny w nowych warunkach. Jej rola w ukształtowaniu nowego ładu demokratycznego i pomoc dla rodziny. 4. Analiza i wzory pomocy w rozwiązywaniu problemów ludzi starych, proletariatu, nędzy społecznej oraz rozwój metodologii identyfikacji problemów społecznych. 5. Analiza konfliktów rodzących się w nowej sytuacji oraz rozwój technik negocjacji i sztuki demokratycznego rozwiązywania konfliktów. 6. Psychologiczne i społeczne uwarunkowania kształtowania się zrozumienia praw człowieka i rządów prawa, ich wzajemne konflikty i warunki społecznej akceptacji. Wszystkie powyższe zagadnienia były już przedmiotem badań empirycznych, publikacji i ekspertyz opracowywanych przez pracowników wymienionych Zakładów. Sygnalizowano przyszłe problemy, analizowano stan rzeczy w warunkach dawnego ustroju i prowadzono dydaktykę w zakresie ówczesnych możliwości. II. Zakres działalności dydaktycznej Przewidujemy: 1. W ramach stacjonarnego toku studiów dostarczenie wiedzy z kilku dyscyplin nauk społecznych. Wiedza ta poza interdyscyplinarnym wykształceniem akademickim umożliwić ma absolwentom podjęcie ról zawodowych w zakresie: pracy naukowej nad problemami społecznymi; terapii środowiskowej i rodzinnej; organizacji życia społecznego; pomocy socjalnej; mediacji i negocjacji w sporach i konfliktach. 2. Kształcenie w nowym Instytucie (także na studiach podyplomowych finansowanych przez MEN) nauczycieli przedmiotu Wiedza o społeczeń-

15 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 129 stwie wg programu przygotowanego przez dr Krzysztofa Kicińskiego z Zakładu Socjologii Moralności i Aksjologii Ogólnej i zaakceptowanego przez MEN do realizacji. Odpowiednie uzgodnienia z MEN zostały już przygotowane. 3. Utworzenie w nowym Instytucie Ośrodka Kształcenia w Rozwiązywaniu Konfliktów we współpracy z instytucjami amerykańskimi i polskimi. Odpowiedni projekt został przygotowany we współpracy z National Institute for Citizen Participation and Negotiation. Eksperymentalny program kształcenia będzie przeprowadzony we współpracy z MEN i NSZZ Solidarność Regionu Mazowsze w marcu bieżącego roku, kształcąc fachowców w rozwiązywaniu konfliktów w oświacie i w stosunkach pracy. 4. Utworzenie Ośrodka Studiów Podyplomowych dla specjalistów z poradnictwa rodzinnego na Światowym poziomie w tej dziedzinie ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia rozwiązywania konfliktów wewnątrzrodzinnych. 5. Prowadzenie we współpracy z zainteresowanymi jednostkami innych Wydziałów UW systematycznego Kształcenia dla demokracji przyszłych działaczy społecznych. Jak też uzupełniania wiedzy fachowej ludzi już zaangażowanych w demokratyczne życie społeczne. Rodzaj zajęć byłby zróżnicowany zależnie od typu studentów. Przewiduje się też organizację staży naukowych odpłatnych dla działaczy związanych z rozmaitymi organizacjami politycznymi i społecznymi. Do organizacji nowego Instytutu zainteresowani upoważnili Doc. dr hab. Hannę Świdę-Ziembę. Powstałą sytuację skomentował w swym oświadczeniu doc. dr hab. Lesław Pytka, Przewodniczący Komisji ds. Przekształcania IPSiR w Wydział.

16 130 Jerzy Kwaśniewski Doc. dr hab. Lesław Pytka Stanowisko wobec propozycji przekształcenia IPSiR w Wydział Problemów Społecznych UW Zainicjowana przez Dyrekcję IPSiR akcja przekształcenia go w wydział, jej przebieg oraz klimat wokół niej stworzony zmuszają mnie do /pisemnego/ zajęcia stanowiska: 1. Sposób i tryb postępowania Dyrekcji w świetle towarzyszących atmosferze reorganizacji IPSiR faktów uznać należy za chaotyczny i arbitralny bez należytego przestrzegania reguł proceduralnych. W konsekwencji prowadzi to do znacznego skłócenia, spolaryzowania i usztywnienia stanowisk oraz szeregu zadrażnień. 2. Propozycja przekształcenia IPSiR w wydział równoznaczna jest z jego likwidacją wraz z jego bardzo dobrą tradycją wielodyscyplinarną i funkcjami służebnymi wobec potrzeb (ciągle rosnących) w dziedzinie opieki i pomocy socjalnej i profilaktyki społecznej i resocjalizacji które właśnie teraz po dokonaniu się demokratycznych przemian społecznych nabierają pełnego sensu. 3. Deklarację kilku kierowników zakładów, iż pragną zerwać z problematyką profilaktyki społecznej i resocjalizacji tworząc nowy instytut z punktu widzenia istniejącego wciąż IPSiR UW uznać należy za karygodną, bo oznacza to, iż do tej pory szyld IPSiR był jedynie parawanem do uprawiania nie wiadomo czego. Ale jeśli nawet uzna się fakt rozpadu zainteresowań naukowych dla profilaktyki społecznej i resocjalizacji przez część pracowników naukowych i odwrócenie się od idei konstytuującej tę placówkę jako unikatową, interdyscyplinarną jednostkę uniwersytecką w skali ogólnokrajowej to nie ma powodu aby tym samym długo wypracowywany model interdyscyplinarnej służby i zaradności społecznej zwanej profilaktyką społeczną i resocjalizacją zaprzepaścić w nieprzemyślanym geście wykorzystującym istniejącą koniunkturę polityczną/kadrową? lokalową? finansową? Jeśli się na to decydujemy, to chyba jedynie dla wykrystalizowania się nowej nomenklatury wyniesionej przez nas samych na fotele uniwersyteckiej administracji?

17 Przekształcenie IPSiR UW w wydział Dlatego, nawet narażając się na bezpodstawny zarzut myślenia totalnego itp. /nie sprzeciwiam się/zasadniczo/ utworzeniu postulowanego Instytutu Norm, Więzi i Konfliktów Społecznych ale poza Wydziałem Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji i nie na jego bazie, bez pasożytowania na dorobku (i majątku) IPSiR UW. Nie należy zatem rozbijać struktur organizacyjnych już istniejących i sprawdzonych w IPSiR, ale skoro bylibyśmy zmuszeni jako środowisko naukowe Instytutu/Wydziału do dezintegracji i podziałów, to ubytek spowodowany odejściem zakładów pragnących uprawiać psychosocjologię czy inne dyscypliny należałoby uzupełnić zakładami i samodzielnymi pracownikami naukowymi gotowymi uprawiać psychologiczne i socjologiczne podstawy nauki o profilaktyce społecznej i resocjalizacji w ramach Wydziału z prawem doktoryzowania. Nowemu instytutowi należałoby życzyć jak najbardziej pomyślnego rozwoju bez wchodzenia w nieuchronne konflikty i spory choćby na forum Rady, gdyby ów instytut pozostawał w obrębie Wydziału o niechcianej nazwie (Problemów Społecznych). 5. Gdyby osiągnięcie odpowiedniego poziomu zgodności w kwestii przekształcenia nie było możliwe w różnych gremiach zbiorowych czy kolegialnych w IPSiR proponuję zdecydowanie wniosek o przekształcenie IPSiR w Wydział oddalić jako konfliktotwórczy/prowadzący do sytuacji patowych w dyskusjach, negocjacjach, itp. i w obecnymi stadium rozwoju naszego Instytutu (IPSiR UW) i samodzielnej i niesamodzielnej kadry wysoce destrukcyjny, bo żadna konstruktywność poza ustaleniami dotyczącymi doktoratów z naszych sporów się nie wyłania. Postuluję więc odstąpienie od enigmatycznych prób przekształcania IPSiR w amalgamatowy i amorficzny twór najdobitniej przedstawiony w krótkim projekcie struktury przyszłego wydziału autorstwa doc. dr hab. Hanny Świdy-Ziemby wicedyrektora IPSiR. ( ) Lesław Pytka Wkrótce po cytowanym wcześniej zebraniu Komisji doc. H. Świda- -Ziemba, wicedyrektor IPSiR wystosowała następujące pismo:

18 132 Jerzy Kwaśniewski Doc. dr hab. Hanna Świda-Ziemba Do: Dyrektor IPSiR UW Doc. dr hab. Jacek Kurczewski i Komisja d/s Przekształceń IPSiR Warszawa, Stwierdzam, że wobec niemożliwości uzgodnienia przez Komisję kompromisowego rozwiązania sposobu przekształcenia IPSiR w Wydział oraz głębokiej niechęci wobec naszej inicjatywy wyrażonej w słowie i w piśmie przez niektórych członków Komisji oraz innych pracowników przeciwnych inicjatywie pięciu Zakładów: Socjologii Moralności i Aksjologii Ogólnej, Socjologii Obyczajów i Prawa, Psychospołecznych Badań nad Rodziną, Profilaktycznych Funkcji Polityki Społecznej i Psychologii Więzi Społecznych przekazałam JM Rektorowi za wiedzą Kierowników zainteresowanych Zakładów wniosek o rozważenie możliwości utworzenia niezależnego Instytutu Problemów Społecznych grupującego te Zakłady. Zakłady te chcą funkcjonować w innej formule organizacyjnej dla umocnienia poczucia zbiorowej tożsamości naukowej i jednocześnie nie chcą narzucać pozostałej części środowiska swej obecności naukowej ani też przeforsować swego zdania jako zdania większości wbrew zdaniu pozostałych. ( ) Hanna Świda Ziemba Działania władz IPSiR i skupionych wobec nich Zakładów, skłoniły pozostałą część środowiska naukowego IPSiR do podjęcia próby obrony Instytutu. Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu warszawskiego Jego Magnificencja Rektor Uniwersytetu Warszawskiego Prof. dr hab. Andrzej K. Wróblewski

19 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 133 Warszawa, 22 lutego 1990 r. W związku z zaskakującą informacją doc. dr hab. Hanny Świdy-Ziemby, wicedyrektora IPSiR UW o przesłaniu przez Nią Waszej Magnificencji wniosku o utworzenie niezależnego Instytutu Problemów Społecznych, który miałby się składać z 5 zakładów IPSiR, prosimy o udzielenie nam audiencji. Chcielibyśmy przedstawić nasze wątpliwości co do samego zamysłu oraz trybu postępowania w tej sprawie. Mamy nadzieję, że do tego czasu nie zostaną podjęte żadne decyzje reorganizacyjne. Kierownik Zakładu Socjologii Dewiacji i Socjotechniki Doc. dr hab. Jerzy Kwaśniewski Kierownik Zakładu Społecznych Problemów Wychowania Prof. dr hab. Krzysztof Przecławski Kierownik Zakładu Zapobiegania Przestępczości i Polityki Penitencjarnej Prof. dr hab. Adam Krukowski Kierownik Zakładu Oddziaływań Resocjalizacyjnych Doc. dr hab. Lesław Pytka Kierownik Zakładu Nauk Penitencjarnych Dr hab. Barbara Kowalska-Ehrlich Instytut Profilaktyki Społecznej I Resocjalizacji UW Warszawa, dnia 24 lutego 1990 r. Jego Magnificencja Rektor Uniwersytetu Warszawskiego Przewodniczący Senatu UW Prof.dr hab. Andrzej K. Wróblewski oraz Senat Uniwersytetu Warszawskiego w miejscu W ślad za naszym pismem z dnia 22 lutego b.r. oraz w związku z kolejną przypadkowo uzyskaną zaskakującą informacją o tym, że już w dniu 28 lutego b.r. Senat

20 134 Jerzy Kwaśniewski UW ma dyskutować wniosek o utworzenie w UW osobnego Instytutu Psychosocjologii Problemów Społecznych, z inicjatywy członków Dyrekcji IPSiR w oparciu o substancję naszego Instytutu, ponownie zwracamy się do Pana Rektora z prośbą o wstrzymanie postępowania w tej sprawie. Idea taka oraz istnienie i przesłanie wniosku w tej sprawie ujawnione zostało dopiero dwa dni temu i wniosek taki nie był nigdy dyskutowany czy rozpatrywany przez Komisję ds. Przekształceń IPSiR, nie został przedstawiony nigdy Komisji żadne racje, uzasadnienie merytoryczne i konsekwencje takiej inicjatywy dla IPSiR. Uważamy,że omawianie tej sprawy przez Senat UW byłoby przedwczesne również z tego powodu, że wszystkie osoby zasiadające w Senacie z ramienia IPSiR (tzn. Dyrektor IPSiR oraz delegat pracowników IPSiR) są osobiście zainteresowani powołaniem owego osobnego Instytutu Psychosocjologii Problemów Społecznych. Uważamy iż rzecznicy integralności IPSiR powinni uzyskać możliwość zapoznania się z przesłankami merytorycznymi inicjatyw części Kolegów, przedyskutowania ich oraz możliwość przedstawienia Panu Rektorowi i Senatowi stanowiska wobec tej inicjatywy z punktu widzenia naukowych, dydaktycznych i kadrowych interesów oraz zadań IPSR jako całości. Dlatego ponownie zwracamy się do Pana Rektora oraz Senatu o wstrzymanie postępowania w tej sprawie. Kierownik Zakładu Socjologii Dewiacji i Socjotechniki Doc. dr hab. Jerzy Kwaśniewski Kierownik Zakładu Społecznych Problemów Wychowania Prof. dr hab. Krzysztof Przecławski Kierownik Zakładu Zapobiegania Przestępczości i Polityki Penitencjarnej Prof. dr hab. Adam Krukowski Kierownik Zakładu Oddziaływań Resocjalizacyjnych Doc. dr hab. Lesław Pytka Kierownik Zakładu Nauk Penitencjarnych Dr hab. Barbara Kowalska-Ehrlich Doc. dr hab. Teodor Szymanowski Przewodniczący Komisji ds. Przekształceń IPSiR UW Dr Teodor Bulenda

21 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 135 Swoje reorganizacyjne działania kontynuowali Dyrektorzy IPSiR: Dyrektor IPSIR UW Doc. dr hab. Jacek Kurczewski Jego Magnificencja R E K T O R Uniwersytetu Warszawskiego Prof.dr hab. Andrzej K. WRÓBLEWSKI Warszawa, 27 lutego 1990 r. W odpowiedzi na pytanie Waszej Magnificencji z dnia 21. lutego br. chciałbym: po pierwsze, pozytywnie ocenić projekt przedstawiony przez Panią doc. Hannę Świdę-Ziembę. W projekcie tym przewiduje się utworzenie Instytutu Problemów Społecznych, który byłby placówką uniwersytecką spełniającą ważne zadania badawcze, dydaktyczne i ekspertalne w okresie kształtowania demokratycznego państwa prawnego. Placówka ta spełniałaby również ważną rolę w nawiązywaniu tak obecnie potrzebnych zinstytucjonalizowanych kontaktów zagranicznych. Dorobek inicjujących placówkę zakładów w pełni uzasadnia wniosek. Nie należy wreszcie pominąć faktu, że instytucjonalizacja podobnych inicjatyw sprzyja aktywizacji środowisk naukowych. po drugie, uważam, że dotychczasowy dorobek IPSiR w pełni uzasadnia wniosek o przekształcenie IPSiR w Wydział, w którym mogłaby znaleźć miejsce inicjatywa powołania Instytutu Problemów Społecznych. Byłoby to rozwiązanie najlepsze. Uważałem i uważam nadal, że IPSiR dojrzał do przekształcenia w Wydział jak też że rozwiązanie utrzymujących się od wielu lat konfliktów może znaleźć miejsce właśnie przez umożliwienie zainteresowanym realizacji ich zamiarów organizacyjnych i naukowych. Proponowałbym wtedy dla Wydziału na przykład kompromisową choć długą nazwę: Wydział Profilaktyki, Resocjalizacji i Problemów Społecznych. po trzecie, chciałbym poinformować Waszą Magnificencję, że po przedstawieniu przeze mnie Radzie IPSiR br. powyższej odpowiedzi rozwinęła się dyskusja,

22 136 Jerzy Kwaśniewski na podstawie której mogę wnosić o odłożenie rozpatrywania projektu opracowanego przez p. doc. H. Świdę-Ziembę albowiem zarysowały się szanse na podjęcie w marcu br., decyzji umożliwiającej wystąpienie o przekształcenie IPSiR w Wydział i jednocześnie zaspokojenie aspiracji zakładów, o których mowa w w/w projekcie. Dyrektor IPSIR UW ( ) Doc. dr hab. Jacek Kurczewski 1 marca Rektor wystosował pismo do mnie, jako przedstawiciela zaniepokojonych pracowników IPSiR. Doc. dr hab. Jerzy Kwaśniewski Kierownik Zakładu Socjologii Dewiacji i Socjotechniki IPSiR Szanowny Panie Docencie, Przyznam, że zaskoczyła mnie nerwowa reakcja środowiska IPSiR na wiadomość o złożonych u mnie propozycjach zmian strukturalnych. Po otrzymaniu tego wniosku od pani docent H. Świdy-Ziemby poprosiłem Dyrektora IPSiR docenta J. Kurczewskiego o zajęcie stanowiska w tej sprawie. Zanim jeszcze zdążyłem cokolwiek w tej sprawie zrobić otrzymałem parę listów, w tym podpisany przez Pana Docenta, z protestem i żądaniem zaprzestania postępowania w tej sprawie 2. Te posunięcia były dla mnie dowodem braku zaufania ze strony części społeczności uniwersyteckiej, dowodem tym bardziej zaskakującym, że dotychczas jak mi się zdawało nie dałem żadnego przykładu działania pochopnego i nieprzemyślanego. Podobnie w sprawie IPSiR nie zamierzałem nigdy podejmować nagłych decyzji bez szczegółowej konsultacji środowiskowej i dyskusji na posiedzeniu Senatu UW. Chociaż nie rozumiem lęku Pana i niektórych kolegów z IPSiR przed wszczynaniem dyskusji na temat możliwej restrukturyzacji IPSiR, zdjąłem odpowiedni punkt z porządku obrad Senatu w dniu 28 lutego br. 2 Nie wiedziałem i nie wiem, kto jeszcze protestował w tej sprawie. Nikt w IPSiR; być może protestowali także jacyś Koledzy ze środowiska Dyrektorów?

23 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 137 Ze względu na mój wyjazd za granicę nie będę mógł w ciągu najbliższych 3 tygodni spotkać się z Panem i innymi sygnatariuszami listu z 22 lutego. Podczas mojej nieobecności będzie mnie zastępował Prof. dr hab. Włodzimierz Siwiński, który gotów jest podjąć dyskusję na wasze życzenie. Z wyrazami szacunku, Prof. dr hab. Andrzej Kajetan Wróblewski Warszawa, dnia 1 marca 1990 r. Odbyło się spotkanie Sygnatariuszy z IPSiR z prorektorem Siwińskim, z którego nic nie wyniknęło. Wkrótce odbyło się kolejne zebranie Komisji Przekształceniowej. PROTOKOŁ z zebrania komisji DO SPRAW PRZEKSZTAŁCENIA IPSiR W WYDZIAŁ Dnia 13 marca odbyło się zebranie Komisji do spraw przekształceń IPSiR w wydział. W zebraniu uczestniczyli: dr T. Bulenda przewodniczący zebrania, dr K. Kiciński, dr Z. Czwartosz, dr I. Jakubowska, dr E. Wideł, dr hab. B. Kowalska, doc. J. Kwaśniewski, mgr Z. Rykowski. Na wstępie przewodniczący zebrania przedstawił wyniki swych konsultacji wśród pracowników IPSiR. Następnie omówił treści zawarte w 5 pismach, jakie wpłynęły na jego ręce. Trzy pisma dotyczące struktury przyszłego wydziału oraz dwa dotyczące prac komisji. Doc. Kwaśniewski zaproponował aby w pierwszej kolejności zebrani rozpatrzyli jego wniosek dotyczący przekształcenia komisji w Instytutową Komisję do spraw Rozwoju IPSiR. Dr Czwartosz stwierdził, że komisja została powołana przez Radę Instytutu w określonym celu i powinna procedować mając na uwadze to do czego została powołana. Wniosek doktora Czwartosza poparł dr Kiciński. Doc Kwaśniewski wyjaśnił, że komisja nie została powołana przez Radę, ale przez dyrekcję. Doc. Kowalska zaproponowała aby przyjąć wniosek doc. Kwaśniewskiego i na najbliższej Radzie instytutu

24 138 Jerzy Kwaśniewski wnioskować o przekształcenie komisji zgodnie z wyżej wymienioną propozycją. Powinniśmy jednak, zdaniem pani docent, pracować dalej, chociażby ze względu na przedstawione komisji dokumenty. Dr Kiciński zauważył, że komisja ds. przekształceń nie jest jedyną komisją działającą w IPSiR. Jego zdaniem część wniosków winno trafić do komisji do spraw dydaktycznych, Dr Bulenda zaproponował aby zebrani ustalili porządek dzienny prac. Doc. Kwaśniewski zaproponował porządek zebrania zgodny z kolejnością z jaką spływały pisma. Dr Jakubowska stwierdziła, żeby najpierw odpowiedzieć na pytania, które postawiła dyrekcja powołując komisję. Reszta problemów nie jest już tak istotna. Dr Kiciński zwrócił uwagę, że większość propozycji stanowi pakiet i nie można decydować o czym dyskutujemy, a o czym nie. Doc. Kowalska zaproponowała żeby zacząć zebranie od przyjęcia protokółów. Protokoły z dwóch poprzednich zebrań zostały przyjęte (poprawki zgłosili dr Kiciński i doc. Kwaśniewski). Następnie rozpoczęła się dyskusja na temat przekształcenia IPSiR w wydział, nadawania doktoratów, nazwy przyszłego wydziału oraz jego struktury wewnętrznej (w tym propozycji pięciu zakładów dotyczącej powołania wewnątrzwydziałowego instytutu). Dr Kiciński jeszcze raz zaapelował aby rozpatrując kolejne punkty nie zapomnieć o pakietowym charakterze wszystkich propozycji. Doc. Kwaśniewski skonkludował, że podczas obrad komisji wyłoniły się trzy punkty widzenia na temat przekształcenia w wydział i doktoratów. Pierwsze z nich głosi, że najpierw należy załatwić kwestię doktoratów, a dopiero potem wystąpić o przekształcenie IPSiR w wydział. Drugie stanowisko postuluje równoległe załatwianie tych spraw. Wreszcie trzeci punkt widzenia, to przekształcenie w wydział niezależne (od starań o nadawanie stopni naukowych. Zdaniem pana docenta należy najpierw załatwić prawo nadawania doktoratów w IPSiR, a gdy to

25 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 139 nastąpi starać się o przekształcenie w wydział. O randze placówki naukowej świadczy ilość pracowników samodzielnych oraz właśnie posiadanie praw do nadawania stopni naukowych. Doc. Kowalska poparła wniosek doc. Kwaśniewskiego, że najpierw należy załatwić sprawę doktoratów, jest to również stanowisko zakładu reprezentowanego przez panią docent). Doc. Kowalska wyraziła jednocześnie ubolewanie, że wnioski dotyczące doktoratów nie są już w trakcie załatwiania. Przewodniczący zebrania zadał pytanie, jak długo trwają obie procedury. Obecny na zebraniu dyrektor Kurczewski odpowiedział, że obecnie jego zdaniem, można to załatwić szybko. Dr Kiciński powiedział, że w przypadku doktoratów nie ma ryzyka nie załatwienia. Gdyby takie ryzyko istniało to należałoby najpierw wystąpić o prawo nadawania stopni a później o wydział. W istniejącej jednak sytuacji można jednak wystąpić o obydwie sprawy równolegle. Dr Wideł poparła wniosek o równoległe starania (doktoraty i wydział). Dr Bulenda podsumował dyskusję w tym punkcie są dwa stanowiska. Jedno równoległe wystąpienie o przekształcenie IPSiR w wydział i o prawo do nadawania doktoratów. Drugie stanowisko: najpierw należy załatwić prawo nadawania doktoratów w IPSiR, potem zaś wystąpić o przekształcenie w wydział. Doc. Kowalska zwróciła się z pytaniem do dr Kicińskiego o to, czy projekt doc. Świdy dotyczący struktury wydziału to projekt autorski, czy też może grupy osób bądź zakładów. Zwróciła przy tym uwagę na mankamenty tego projektu. Po pierwsze nie wiadomo, czy możemy i chcemy tworzyć wydział eksperymentalny. Po drugie, w projekcie nie ma nic na temat studentów, dydaktyki, zakładów. Dr Kiciński odpowiedział, że jest to projekt autorski. Poza tym zaproponował przyjęcie stanowiska żeby wszystkie działania dotyczące tworzenia struktur przyszłego wydziału odbywały się w zgodzie z obowiązującymi przepisami: nową ustawą i statutem UW.

26 140 Jerzy Kwaśniewski Przewodniczący zwrócił się do zebranych o wyrażenie swych opinii w sprawie nazwy przyszłego wydziału. Jak dotychczas proponowano dwie: Wydział Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Wydział Profilaktyki, Resocjalizacji i Problemów Społecznych. Dr Kiciński stwierdził, że w nazwie przyszłego wydziału powinny wystąpić dwa człony: profilaktyka społeczna i resocjalizacja oraz problemy społeczne. Zauważył ponadto związek nazwy z kwestią powołania instytutu - propozycji pięciu zakładów. Zaproponował równocześnie aby w nazwie instytutu człon: problemy społeczne sprecyzować (chodzi o to aby reszta zakładów mogła również zajmować się problemami społecznymi). Doc. Kwaśniewski, przeciwnik zmiany nazwy uzasadniał utrzymanie starej nazwy w następujący sposób. Po pierwsze, stara nazwa jest bardzo dobra. Po drugie obejmuje ona aspiracje modyfikatorów problemy społeczne były przedmiotem zainteresowań Instytutu od początku IPSiR. Dodawanie członu problemy społeczne to zdaniem pana docenta masło maślane. Nie widzi on powodów aby tworzyć nową, karykaturalną nazwę. Doc. Kowalska opowiedziała się również jako zwolenniczka starej nazwy. Dodawanie problemów społecznych to zdaniem pani docent curiosum. Dr Jakubowska zdecydowanie wypowiedziała się za dołączeniem problemów społecznych do nowej nazwy. Jej zdaniem kompromisem jest człon profilaktyka społeczna i resocjalizacja. Mgr Tomaszewski stwierdził, że pracownicy zakładu, który reprezentuje są za utrzymaniem starej nazwy profilaktyka społeczna i resocjalizacja. Opowiedział się za argumentacją doc. Kwaśniewskiego. Dr Wideł stwierdziła, że jej zdaniem należy dołączyć człon problemy społeczne w nazwie nowego wydziału. Doc. Kwaśniewski zwrócił uwagę, że w proponowanej nazwie przy słowie profilaktyka brak jest przymiotnika społeczna i on się na to nie może zgodzić bo uprawia właśnie profilaktykę społeczną.

27 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 141 Mgr Rykowski zaproponował w związku z uwagą doc. Kwaśniewskiego nową nazwę: Wydział Społecznych Problemów, Profilaktyki i Resocjalizacji. Podsumowując dr Bulenda stwierdził, że zgłoszono trzy propozycje nazwy: Wydział Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Wydział Profilaktyki, Resocjalizacji i Problemów Społecznych Wydział Społecznych Problemów, Profilaktyki i Resocjalizacji. Następnie przewodniczący zaproponował przejście do kolejnego punktu tzn. struktury przyszłego wydziału oraz propozycji powołania instytutu. Doc. Kwaśniewski poczynił uwagę, że dokument dotyczący struktury dostał dopiero dziś i bez konsultacji w zakładzie może jedynie zadać kilka pytań w związku z wątpliwościami jakie nasunęły mu się w trakcie czytania projektu. Podobne wątpliwości wyraziła doc. Kowalska. Zadała jednak twórcom projektu kilka pytań. Po pierwsze czy proponowany instytut ma mieć charakter naukowo-badawczy czy również dydaktyczny. Po drugie, czy utworzenie instytutu to odcięcie się od reszty, czy też istnieje możliwość przyłączenia się innych w późniejszym okresie. Dr Kiciński odpowiadając stwierdził, że jego odpowiedź ma charakter warunkowy. Wyjściowo na płaszczyźnie dydaktycznej nic się nie zmieni. Dopiero gdyby się okazało, że pozostała część IPSiR nie chciałaby współpracować, wtedy dopiero myśleliby twórcy instytutu nad ewentualną własną dydaktyką. Instytut jest strukturą wyjściową, wszyscy mogą się włączyć do badań. W tej chwili, zdaniem dr Kicińskiego, niczego nie można zagwarantować ani niczemu zaprzeczyć. Zdaniem doc. Kowalskiej odrębna dydaktyka to rozpad IPSiR. Z kolei z pytaniami do projektodawców instytutu zwrócił się doc. Kwaśniewski. Po pierwsze, czy ewentualny zewnętrzny instytut powstałby w oparciu o etaty jednostki organizacyjnej jaką jest IPSIR. Docent popiera tworzenie nowych placówek, ale poparcie zależy od odpowiedzi na to pytanie. Co do projektu instytutu

28 142 Jerzy Kwaśniewski wewnętrznego jeżeli instytut wewnętrzny miałby być instytutem naukowo-badawczym, to czy twórcy instytutu znają odpowiedni przepis ustawy dotyczący instytutów specjalizacyjnych, które to instytuty mają wyodrębnione zadania dydaktyczne. Doc. Czwartosz odpowiedział, że sformułowanie instytut specjalizacyjny jest pomyłką, przypadkiem. Doc. Kwaśniewski stwierdził, że to nie jest przypadek. Zadał jeszcze jedno pytanie, jak to określił sugestię. Dlaczego koniecznie tworzyć strukturę pionową instytut, a nie na przykład centrum międzyzakładowe. Docent poparłby takie działania gorąco. Dr Kiciński odpowiedział, że nie jesteśmy na etapie rozdzielania. Jeśli jednak miałby powstać samodzielny instytut, to poparcie komisji byłoby wtedy sprawą drugorzędną. Problem taki rozpatrywałby Senat. Podkreślił, że instytut specjalizacyjny to lapsus. Dlaczego nie centrum, a instytut wynika to z braku negatywnych skojarzeń dr Kicińskiego ze słowem instytut. W tym miejsca dr Kiciński i doc. Kwaśniewski wymienili poglądy na temat rozumienia swojej naukowej działalności. Dr Bulenda podsumował dotychczasową dyskusję stwierdzeniem, że w sprawie instytutu są dwa wnioski: pierwszy dotyczy utworzenia instytutu naukowo-badawczego w ramach wydziału, drugi utworzenie instytutu naukowo-badawczego na prawach wydziału. Dr Kiciński uzupełnił wypowiedź przewodniczącego stwierdzając, że de facto jest tylko jeden wariant: poparcie komisji dla instytutu wewnątrzwydziałowego. Gdy nie będzie poparcia powstanie problem dla rektora a nie dla komisji. Doc. Kowalska wyraziła opinię, że jej zakład popiera tworzenie struktur poziomych. Natomiast problem mechanicznego wyboru dyrektora instytutu-prodziekanem jest nie do przyjęcia. Dr Kiciński zapowiedział wycofanie się z tego ostatniego postulatu.

29 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 143 Dr Bulenda zadał pytanie, czy żaden wariant instytutu, nie zajmującego się oddzielnie dydaktyką nie przystaje do ustawy. Dr Kiciński jeszcze raz wyraził stanowisko, że przyszły instytut nie aspiruje do własnego profilu dydaktycznego. Doc. Kowalska odpowiedziała, że żaden nie przystaje. Następnie doc. Kwaśniewski przedstawił propozycję Ośrodka Autonomii i Podmiotowości, który to ośrodek działał nieformalnie od dłuższego czasu. Zwrócił się z pytaniem, co zebrani sądzą na temat włączenia ośrodka do oficjalnych struktur IPSiR. Przewodniczący przypomniał o jeszcze jednym wniosku dotyczącym szkolenia pracowników socjalnych i badań w tym zakresie. Zebrani ustosunkowali się pozytywnie zarówno do wniosku doc. Kwaśniewskiego jak i do wniosku drugiego. Zebrani zaproponowali, żeby w wypadku gdyby komisja miała pracować dalej, przewodniczącym na kolejne zebranie został dr Bulenda. Doc. Kwaśniewski zaproponował, aby dr Bulenda został zaproszony na najbliższe posiedzenie Rady Instytutu w cela zreferowania wniosków z prac komisji. Zebrani poparli ten postulat. Doc. Kowalska postulowała (zgodnie z wcześniejszą propozycją doc. Kwaśniewskiego) o zwrócenie się do Rady Instytutu o powołanie Instytutowej Komisji do spraw rozwoju IPSiR niezależnej od dyrekcji. Dr Kiciński proponował, aby zwrócić się do Rady z pytaniem o przyszły kształt komisji. Dr Bulenda poprosił zebranych o zwolnienie go z funkcji przewodniczącego następnego zebrania. Jednakże po krótkiej dyskusji zgodził się być przewodniczącym między dwoma zebraniami a na najbliższym zebraniu zostanie wybrany przewodniczący zebrania. Protokół sporządził Marek Tomaszewski Dnia 12 kwietnia 1990 r. Dyrektor IPSiR doc. dr hab. Jacek Kurczewski wystosował następujące pismo do Rektora UW:

30 144 Jerzy Kwaśniewski Niestety, nie posiadam drugiej strony tego pisma.

31 Przekształcenie IPSiR UW w wydział 145

32 146 Jerzy Kwaśniewski Niepublikowaną uchwałą Senatu UW z 25 kwietnia 1990 r. oraz Zarządzeniem nr 6 Rektora z 21 maja 1990 r. Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji przekształcony został w Wydział Profilaktyki, Resocjalizacji i Problemów Społecznych. BEZ UPRAWNIEŃ DO NADAWANIA STOPNI NAUKOWYCH. Uchwałą nr 62 Senatu UW z 14 czerwca 1995 r. zmieniono nazwę Wydziału Profilaktyki, Resocjalizacji i Problemów Społecznych na: Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji.