ZACHWASZCZENIE KUKURYDZY W ZALEŻNOŚCI OD UPRAWY ROLI I HERBICYDÓW

Transkrypt

1 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (1) 2008 ZACHWASZCZENIE KUKURYDZY W ZALEŻNOŚCI OD UPRAWY ROLI I HERBICYDÓW ANDRZEJ BLECHARCZYK, IRENA MAŁECKA, ZUZANNA SAWINSKA, DANIEL ZAWADA Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Katedra Uprawy Roli i Roślin Mazowiecka 45/46, Poznań blechar@au.poznan.pl I. WSTĘP Aspekty ekonomiczno-organizacyjne oraz przyrodnicze powodują wzrost zainteresowania praktyki rolniczej uproszczeniami w uprawie roli, zwłaszcza w gospodarstwach wielkoobszarowych. Jedną z roślin coraz częściej uprawianą w technologiach bezorkowych, z pozostawianiem resztek mulczu na polu jest kukurydza, ze względu na jej wysiew w szerokich międzyrzędziach i powolny początkowy rozwój sprzyjający erozji gleby oraz wymywaniu azotanów. Ocena zastosowania bezorkowych technologii w uprawie kukurydzy była przedmiotem badań wielu autorów (Kapusta i wsp. 1996; Singer i Cox 1998; Beyaert i wsp. 2002; Lithourgidis i wsp. 2005; Machul 2005). Oprócz szeregu pozytywnych efektów, uproszczenia w uprawie roli pod kukurydzę mogą prowadzić do wzrostu zachwaszczenia, szczególnie w warunkach nieprawidłowego następstwa roślin (Buhler 1995; Carter i wsp. 2002; Dubas i wsp. 2002; Streit i wsp. 2002; Knezevic i wsp. 2003). Celem badań była ocena zachwaszczenia kukurydzy uprawianej w monokulturze w zależności od systemu uprawy roli i stosowanych herbicydów. II. MATERIAŁ I METODY Badania przeprowadzono w latach w Zakładzie Doświadczalno-Dydaktycznym Brody należącym do Akademii Rolniczej w Poznaniu. Statyczne doświadczenie jednoczynnikowe, prowadzone od 1998 roku, zlokalizowano na glebie płowej, klasy bonitacyjnej IIIb IVa, kompleksu żytniego bardzo dobrego i dobrego. Herbicydy Mustang 306 SE (florasulam + 2,4D) + Titus 25 WG (rimsulfuron) oraz Mustang 306 SE + Milagro 040 SC (nikosulfuron) stosowano w kukurydzy uprawianej w różnych systemach uprawy roli: tradycyjnym (orka siewna, agregat uprawowy), uproszczonym (agregat ścierniskowy) i siewie bezpośrednim. Ponadto w siewie bezpośrednim uwzględniono obiekty ze środkami Callisto 100 SC (mezotrion) oraz Maister 310 WG (foramsulfuron + jodosulfuron). Herbicydy aplikowano powschodowo w fazie 3 4 liści kukurydzy (BBCH 13).

2 260 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (1) 2008

3 Zachwaszczenie kukurydzy w zależności od uprawy roli i herbicydów 261

4 262 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (1) 2008 Na obiektach z siewem bezpośrednim stosowano przed siewem kukurydzy środek Roundup 360 SL w dawce 3 l/ha + siarczan amonu w dawce 3 kg/ha. Siew wykonywano corocznie w 3 dekadzie kwietnia siewnikiem punktowym Monosem NG Plus z redlicami talerzowymi. Opryskiwanie wykonano kołowym opryskiwaczem poletkowym o wydatku cieczy roboczej 180 l/ha. Ocenę stanu zachwaszczenia (liczba i świeża masa chwastów) z uwzględnieniem składu botanicznego wykonywano na początku lipca. Uzyskane wyniki poddano ocenie statystycznej z zastosowaniem analizy wariancji. Istotność zróżnicowania wyników oceniano testem Fishera-Snedecora na poziomie p = 0,05; natomiast badanie istotności różnic pomiędzy średnimi szacowano testem Tukeya. III. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE Poziom plonowania kukurydzy oraz zachwaszczenie zależało w większym stopniu od systemów uprawy roli niż stosowanych herbicydów (tab. 1). W uproszczonej uprawie roli (powierzchniowej) oraz w siewie bezpośrednim odnotowano wzrost średnio 4,5-krotny liczby chwastów oraz 2,4-krotny ich masy w porównaniu do tradycyjnej uprawy roli. Wskazuje to na niższą skuteczność chwastobójczą tych samych herbicydów stosowanych w systemach bezorkowych w porównaniu do uprawy płużnej. Uproszczona uprawa roli oraz siew bezpośredni obniżyły plon ogółem (o 27,1%) oraz plon kolb kukurydzy (o 25,8%) w porównaniu do tradycyjnej uprawy roli, w wyniku zmniejszenia obsady i wysokości roślin. Dla ocenianych parametrów nie stwierdzono większego zróżnicowania w poszczególnych systemach uprawy roli pomiędzy kombinacjami herbicydów Mustang 306 SE + Titus 25 WG oraz Mustang 306 SE + Milagro 040 SC. W siewie bezpośrednim ograniczeniu zachwaszczenia oraz wzrostowi poziomu plonowania kukurydzy sprzyjało zastosowanie środków Callisto 100 SC + Milagro 040 SC. W składzie gatunkowym chwastów na wszystkich obiektach doświadczenia do gatunków dominujących należały Echinochloa crus-galli oraz Digitaria ischaemum (tab. 2). Na wybranych obiektach w większym nasileniu występowały ponadto: Chenopodium album, Geranium pusillum, Setaria viridis oraz Solanum nigrum. IV. WNIOSKI 1. Uprawa bezorkowa prowadzi do wzrostu zachwaszczenia łanu kukurydzy, w porównaniu do tradycyjnej uprawy roli, w wyniku niższej skuteczności stosowanych herbicydów. 2. Kukurydza uprawiana w monokulturze reaguje obniżeniem poziomu plonowania na wieloletnie stosowanie uproszczeń w uprawie roli. V. LITERATURA Beyaert R., Schott J., White P Tillage effects on corn production in a coarse-textured soil in Southern Ontario. Agron. J. 94:

5 Zachwaszczenie kukurydzy w zależności od uprawy roli i herbicydów 263 Buhler D Influence of tillage systems on weed population dynamics and management in corn and soybean in the Central USA. Crop Sci. 35: Carter M., Sanderson J., Ivany J., White R Influence of rotation and tillage on forage maize productivity, weed species, and soil quality of a fine sandy loam in the cool-humid climate of Atlantic Canada. Soil Till. Res. 67: Dubas A., Sulewska H., Menzel L Zachwaszczenie kukurydzy uprawianej w monokulturze przy uproszczeniach w uprawie roli. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 42: Kapusta G., Krausz R., Matthews J Corn yield is equal in conventional, reduced, and no tillage after 20 years. Agron. J. 88: Knezevic M., Durkic M., Knezevic I., Antonic O., Jelaska S Effects of soil tillage and postemergence weed control on weed biomass and maize yield. Cer. Res. Comm. 31: Lithourgidis A., Tsatsarelis C., Dhima K Tillage effect on corn emergence, silage yield, and labor and fuel inputs in double cropping with wheat. Crop Sci. 45: Machul M Wpływ uproszczonej uprawy roli na efektywność plonowania kukurydzy oraz właściwości biologiczne, fizyczne i chemiczne gleby. Post. Nauk Rol. 1: Singer J., Cox W Corn growth and yield under different crop rotation, tillage, and management systems. Crop. Sci. 38: Streit B., Rieger S., Stamp P., Richner W The effect of tillage intensity and time of herbicide application on weed communities and populations in maize in central Europe. Agric. Ecosyst. Environ. 92: ANDRZEJ BLECHARCZYK, IRENA MAŁECKA, ZUZANNA SAWINSKA, DANIEL ZAWADA EFFECT OF TILLAGE SYSTEMS AND HERBICIDES ON WEED INFESTATION OF MAIZE SUMMARY Field experiments were conducted in 2004 to 2006 at Experimental Station Brody of Agricultural University of Poznań to determine the effect of different tillage systems (conventional, reduced and direct drilling) and some herbicides on weed infestation and maize yield. The experimental design was randomized block with four replicates. The dominant weed species across all treatments were Echinochloa crus-galli and Digitaria ischaemum. Maize yield level and weed populations were influenced more by tillage than by herbicides. Ploughless tillage increased the weed population density as compared to conventional tillage. Direct drilling and reduced tillage systems led to reduced number and height of plants and finally decreased total dry matter and cobs yield of maize as compared to conventional tillage. Key words: maize, weed control, tillage systems, direct drilling