page 1 Program edukacyjny UPC dla rodziców, nauczycieli, bibliotekarzy i ZHP

Transkrypt

1 page 1 Program edukacyjny UPC dla rodziców, nauczycieli, bibliotekarzy i ZHP

2 Dzień Bezpiecznego Internetu 2013

3 Internet nowe szanse, nowe możliwości Rewolucja internetowa otworzyła przed społeczeństwem nowe możliwości w zakresie edukacji, rozwoju twórczości, pracy zespołowej, komunikacji, a dzieci należą do grupy beneficjentów tych zmian. Liczba dzieci korzystających z Internetu stale rośnie, w Polsce należy do najwyższych w Europie (Raport Kids Online, czerwiec 2009) Choć dla dzieci Internet jest naturalnym środowiskiem, rodzice szybko nadrabiają zaległości i procent dzieci korzystających z Internetu jest tylko nieznacznie wyższy, niż dorosłych Wg Sonii Livingstone kluczowe jest zrównoważone podejście do korzystania z sieci: maksymalizacja szans i minimalizacja zagrożeń page 3

4 Internet wykorzystajmy możliwości Zalecenia zawarte w raporcie EU Kids Online to: Dostarczanie pozytywnych, bezpiecznych treści w Internecie Edukacja medialna dzieci Zachęcanie dzieci do odpowiedzialnego korzystania z sieci page 4

5 Rodzicielskie strategie nadzorowania wg. Sonii Livingstone Raport EU Kids Online wyróżnia następujące strategie: Nakładanie zasad i ograniczeń Podejście osobiste wspólne surfowanie, dzielenie się doświadczeniami, rozmawianie o Internecie Zastosowanie narzędzi technicznych, takich jak filtrowanie i monitorowanie Choć preferowana przez rodziców strategia to dialog z dziećmi, znaczny procent z nich deklaruje stosowanie wszystkich wymienionych UPC dostarcza rodzicom narzędzia, które ułatwiają rodzicom rozmowy o Internecie i wspólne spędzanie czasu w sieci page 5

6 e-bezpieczeństwo nowy serwis dla dzieci, rodziców i nauczycieli Nowy serwis zachęca dzieci do rozważnego korzystania z Internetu, przekazuje wiedzę w sposób przyjemny i angażujący odbiorcę Kolorowe animacje, gry, quizy i tapety do pobrania służą edukacji i rozrywce Złote zasady oraz Wskazówki pomogą dzieciom zapamiętać najważniejsze kwestie związane z korzystaniem z sieci Materiały dla rodziców i nauczycieli pomogą rozmawiać z najmłodszymi o Internecie i prowadzić zajęcia na ten temat page 6

7 Uczymy, jaki potencjał edukacyjny ma page 7

8 page 8 8

9 page 9 9

10 Opinie nauczycieli nt. warsztatu Chcę Pani bardzo podziękować za "otworzenie mi oczu" na wiele spraw. Bardzo bym chciała podzielić się tym wszystkim z moimi kolegami nauczycielami i rodzicami moich uczniów. Pewnie nie zrobię tego tak wspaniale, jak Państwo, ale postaram się... Z pozdrowieniami! Katarzyna Wójcik, Bydgoszcz Byłyśmy z koleżanką na warsztatach metodycznych w Katowicach i duże wrażenie zrobił na nas Pani wykład. Prosimy o udostępnienie Elementarza oraz prezentacji multimedialnej dotyczącej bezpieczeństwa w sieci. Pragniemy przekazać zdobytą wiedzę naszym współpracownikom podczas konferencji. Materiały od Państwa, oczywiście z podaniem źródła będą nam bardzo pomocne. Dziękujemy. Nauczycielki z Zabrza Byłam wczoraj na Pani wykładzie poświęconemu bezpieczeństwu w sieci. Muszę przyznać, że Pani wykład podsunął mi kilka dobrych pomysłów oraz dostarczył wiedzy, którą wykorzystam w rozmowie z dorosłymi. Pomyślałam sobie, że gdyby Pani dysponowała większą ilością materiałów, które rozdawała nam Pani na konferencji, byłoby to coś co uczyniłoby moje spotkanie bardziej interesujące i chyba konkretne. Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję za pomoc. Anna Głowacka Zespół Szkół w Jerzmanowicach page 10

11 Dzisiejsza młodzież lubi luksus, ma złe maniery, nie uznaje żadnych autorytetów i nie ma szacunku dla starszych ( ) W naszych czasach dzieci stały się tyranami, nie pomagają w domu, ( ) nie są posłuszne swoim rodzicom i tyranizują nauczycieli. page 11

12 Dzisiejsza młodzież lubi luksus, ma złe maniery, nie uznaje żadnych autorytetów i nie ma szacunku dla starszych ( ) W naszych czasach dzieci stały się tyranami, nie pomagają w domu, ( ) nie są posłuszne swoim rodzicom i tyranizują nauczycieli. Sokrates page 12

13 Rady F-Secure Po pierwsze antywirus jego funkcje są powszechnie znane, ale warto aby program chronił przed różnego rodzaju złośliwym oprogramowanie typy spyware, robaki, trojany, rootkity. Program powinien być aktualizowany codziennie, w innym przypadku stanie się bezużyteczny, ponieważ niemal każdego dnia pojawiają się nowe odmiany złośliwego oprogramowania. Po drugie łatanie dziur i aktualizowanie łatek. Jeżeli używany jest system Windows należy usługę łatania na stałe włączyć, jak również reagować na komunikaty o pojawiających się aktualizacjach i konieczności ich instalacji. Po trzecie zmiana ustawień fabrycznych. Wszystkie kody dostępu, hasła i loginy powinny zostać wymienione zaraz po zainstalowaniu oprogramowania. Ustawienia fabryczne są doskonale znane nawet początkującym hakerom, a za lenistwo można zapłacić wysoką cenę stając się ofiarą ataku wszelkiego rodzaju sieciowych chuliganów. Warto również pamiętać o regularnym zmienianiu haseł page 13

14 Rady F-Secure Po czwarte dziwne rzeczy się nie zdarzają. - Napisał do Ciebie dawno nie widziany kolega, nazwisko jakby znajome Kowlaski być może chodziliście razem do przedszkola. W załączniku przesyła ciekawe informacje klikasz i wszystko znika. - Twój bank wreszcie przysłał Ci maila, czujesz się doceniony, wybrano Cię do grupy kluczowych klientów, których konta otrzymają dodatkową ochronę, musisz tylko podać swoje dane i hasło. Podajesz i dziwne Twoje pieniądze z konta znikły. - Logujesz się do swojego banku, strona wygasa, jesteś proszony o ponowne podanie hasła i identyfikatora i ponowne, podajesz i dziwne. Twoje pieniądze znikły. Cyberprzestepcy znają różne metody, w tym te wykorzystujące socjotechnikę, aby wyłudzić to na czym im zależy. Jeżeli mail jest od nieznanego Ci nadawcy nie otwieraj załącznika. Jeżeli strona do logowania ( w banku, sklepie Internetowym, grze on line) zachowuje się inaczej niż zwykle lepiej zakończ sesję i spróbuj od nowa upewniając się, że faktycznie jesteś na stronie, na która chciałeś trafić. Po piąte nie podążaj za króliczkiem. W odebranym mailu znajduje się oferta sprofilowana dokładnie dla Ciebie, dotyczy konta bankowego, sprzętu biurowego, taryfy telefonicznej, wyjazdów last minute. Tekst jest przejrzysty, poprawnie napisany pod koniec znajduje się link. Trafiamy na stronę, gdzie pojawia się kolejny link do dokumentu ze szczegółowymi danymi klikamy i właśnie w komputerze został zapisany program do kradzieży danych, rozsyłania spamu bądź inny. W Internecie nie ma nic za darmo i zawsze należy to mieć na uwadze. Oferty, które trafiają na firmowe lub prywatne konta proponujące promocje, ulgi, dodatki lub prezenty są zwykle poprzedzone telefonem z pytaniem o zainteresowanie i konkretny adres. Wszystkie inne mogą, choć nie muszą, mieć na celu instalację złośliwego kodu. page 14

15 Dzieci i internet Warto wiedzieć, że: internet jest integralną częścią życia dzieci i nastolatków, jak sami to określają nie potrafią bez niego żyć. Dlatego, nawet jeśli sami nie jesteśmy siecią zainteresowani powinniśmy się nią zainteresować. dzieci mają wiele możliwości korzystania z internetu w domu, w szkole, w kafejce, u kolegi, itp. dzieci spędzają w sieci ponad 60% wolnego czasu ponad 60% dzieci zawiera znajomości w internecie zaledwie 55% deklaruje, że nie pójdzie na spotkanie z osobą poznaną w sieci połowa chodzących na spotkania z osobami poznanymi w sieci robi to sama wśród dzieci chodzących na spotkania ponad 12% mówi, że osoba, która przyszła była kimś innym niż deklarowała (była starsza lub innej płci) Nie trzeba być informatykiem, by chronić dziecko przed zagrożeniami z internetu. dane procentowe pochodzą z badań wśród dzieci korzystających z internetu prowadzonych w 2006 r. przez firmę Gemius Internet to: komputery przesyłające między sobą ciągi 0 i 1 możliwość poznawania ludzi i komunikowania się z nimi bez względu na wiek, płeć, miejsca zamieszkania, wykształcenie kopalnia wiedzy rozrywka miejsce, w którym nikt nie jest anonimowy page 15

16 Badania F-Secure Zgodnie z badaniami F-Secure tylko 5,5% rodziców sądzi, że ich dzieci są całkowicie bezpieczne w Internecie i aż 92,5% obawia się o styczność z niepożądanymi treściami, takimi jak pornografia, przemoc czy promocja używek. Większość rodziców z Europy i USA ma obawy związane z bezpieczeństwem ich dzieci w czasie korzystania z Internetu. Tylko 18% uważa, że są względnie bezpieczne Niemal połowa ankietowanych rodziców nie zgodziła się ze stwierdzeniem, że moje dzieci są bezpieczne w Internecie. Choć powszechnie dostępne są narzędzia pozwalające rodzicom kontrolować sposób korzystania z Internetu, to jednak wciąż mają oni obawy dotyczące bezpieczeństwa ich potomstwa spędzającego czas na surfowaniu. Poważnym zmartwieniem dla rodziców z całego świata jest dostęp do niepożądanych treści np. pornografii, stron promujących przemoc, używki czy np. nazizm. Zaledwie 7,5% badanych z pełnym przekonaniem zgodziło się, że ich dzieci nie są narażone na kontakty z takimi materiałami, podczas gdy niemal połowa ankietowanych nie zgodziła się ze stwierdzeniem mówiącym, że moje dzieci nie są narażone na kontakt z treściami dla nich nieodpowiednimi. page 16

17 Dzieci i internet Pamiętajmy: dziecko może być zarówno ofiarą, jak i sprawcą przestępstw dokonywanych w internecie kontakty internetowe mogą mieć również wpływ na inne problemy, z jakimi boryka się dziecko i odwrotnie problemy w realnym życiu wpływają na zachowanie dziecka w sieci właściwie dobrane oprogramowanie i usługi sieciowe pomogą nam uchronić dziecko przed kontaktami ze szkodliwymi treściami sprzęt, oprogramowanie i usługi pozwala nam na sprawdzanie, jakie strony przegląda dziecko i z jakich usług w sieci korzysta sami jesteśmy przykładem dla naszych dzieci nie korzystajmy z serwisów P2P możemy zablokować korzystanie z serwisów P2P warto spisać z dzieckiem umowę określającą zasady korzystania z internetu: kiedy, gdzie i ile czasu dziecko może spędzać przed komputerem/w sieci, jakie strony może odwiedzać, kiedy powinno zwrócić się po pomoc do rodziców, nauczycieli nie ma idealnych, pewnych w 100% zabezpieczeń dziecko może być bardziej biegłe w obsłudze komputera niż my. Nie powinno nas to dziwić ale nie należy się też tego wstydzić. Udawanie, że jest inaczej ośmieszy nas w oczach dziecka Internet jest: miejscem, w którym każdy z nas tak, jak w realnym życiu może spotkać różnych ludzi i zmierzyć z różnorodnymi, także nieprzyjemnymi sytuacjami skarbnica wiedzy i ocean możliwości Narzędzie, które może mieć narkotyczną moc i powodować uzależnienie page 17

18 Gry komputerowe Wielu rodziców pod pojęciem grania pojmuje wszelkie czynności związane z użytkowaniem komputera i internetu. Dzieci zaś granie na komputerze uważają na swoje ulubione zajęcie. Zalety gier: często są pierwszym kontaktem dziecka z technologią informatyczną pobudzają procesy umysłowe dziecka, skłaniają do myślenia asocjacyjnego czyli kojarzeniowego korzystnie wpływają na intuicję i myślenie hipotetyczne wspomagają koordynację wzrokowo-ruchową użytecznym narzędziem nauki uwalniają od emocji oferują natychmiastową nagrodę Niebezpieczeństwa związane z użytkowaniem gier bez kontroli rodziców: przemoc, agresja prowadząca często do śmierci wulgarność hazard naśladownictwo przemocy w realu zmniejszanie się empatii zmniejsza się aktywność mózgu w strefach odpowiadających za emocje i nabywanie wiedzy System PEGI ( jest bardzo pomocny służy do znakowania gier oraz przypisywania ich do różnych przedziałów wiekowych. Dzięki niemu kupując grę w sklepie od razu dowiemy się, czy jest ona właściwa dla naszego dziecka. page 18

19 Niewłaściwe użytkowanie internetu powoduje u dzieci problemy Problemy psychospołeczne, które może wywoływać niewłaściwe korzystanie z internetu: uzależnienie od sieci (weboholizm, netoholizm) uzależnienie od gier komputerowych problemy w nauce zaburzenia relacji interpersonalnych agresja wycofanie poszukiwanie akceptacji, miłości poza domem, rodziną budowanie swojego życia zgodnie z cyklem życia w sieci Szkodliwe treści, które można napotkać w sieci: pornografia przemoc, agresja wulgaryzmy zakup używek hazard broń sekty rasizm i ksenofobia (według klasyfikacji Unii Europejskiej) są ogólnodostępne nie są zabezpieczone przed dziećmi dzieci nie muszą ich szukać ich udostępnianie nie jest ścigane page 19

20 Pedofile w internecie i ochrona dzieci przed ich działalnością Pedofile w Internecie: wymieniają się materiałami, kontaktami i doświadczeniami szukają ofiar na czatach, komunikatorach, czytając blogi, serwisy społecznościowe, strony www prowadzone przez dzieci; wykazują się przy tym cierpliwością i konsekwencją w działaniu często udają dzieci, rówieśników rozumiejących problemy dziecka podają się za kolegów rodziców (informacje o rodzinie zbierają w sieci) dążą do spotkania lub cyberseksu potrafią manipulować, zastraszać Pedofilem może być każdy! Odsetek pedofilów w różnych grupach społecznych (wiek wykształcenie, stan majątkowy) jest podobny, zazwyczaj jednak są to mężczyźni. Ochrona dzieci kilka prawd: filtrowanie treści narzędzie wspomagające opiekunów ale nie zastępujące rozmowy i zainteresowania sprawami dziecka długa internetowa znajomość z pedofilem konsekwentnie budującym relacje z dzieckiem zmniejsza przezorność dziecka, zwiększa zaufanie, rozbudza ciekawość i zachęca do dalszych kontaktów. filtry są w stanie wyłapać tylko część szkodliwych treści, ale często blokują też te dopuszczalne każde rozwiązanie techniczne jest zawodne owoc zakazany kusi najbardziej, dlatego nie krzyczmy na dzieci, nie straszmy ich karą. Budujmy atmosferę zaufania, tak by dziecko po tym, jak natrafi nie niebezpieczne treści nie bało się z nami rozmawiać i szukać u dorosłych pomocy, wsparcia. Ofiary przemocy w Internecie często stają się później jej sprawcami. page 20

21 Uzależnienie od komputera/internetu Objawy, które powinny nas zaniepokoić: wyrazistość emocjonalnego podporządkowania zmiana nastroju tolerancja dawkowania objawy odstawienia (nawet fizjologiczne) konflikt między osobą uzależnioną a otoczeniem nawrót Należy: należy pomagać dzieciom w wyborze atrakcyjnych usług sieciowych i gier rozmawiać z dziećmi na temat ich treści zniechęcić do gry w pojedynkę, zaproponować wspólne przeglądanie sieci i granie troszczyć się o to, by komputer nie stał się obsesją postępować wg. zaleceń producentów zapewnić wiele innych zajęć w wolnym czasie page 21

22 Jak sprawdzić czy dziecko jest uzależnione od komputera/internetu? Jeśli dziecko: gra lub pracuje na komputerze niemal codziennie często używa komputera przez długi czas (ponad 3 godziny bez przerwy) gra dla rozładowania emocji jest niespokojne, poirytowane jeśli nie może używać komputera zaniedbuje życie koleżeńskie, zajęcia sportowe (dotychczasowe hobby) siedzi przy komputerze zamiast odrabiać prace domowe próbuje ograniczyć granie lecz mu się to nie udaje Jeśli rodzic odpowie twierdząco na co najmniej 4 pytania może to sugerować, że dziecko jest na granicy normy, patologii obcowania z komputerem, a zatem bliskie uzależnienia. W takiej sytuacji rodzice powinni sprawdzić, co dziecko robi na komputerze i w razie potrzeby ingerować. page 22

23 Kilka uniwersalnych zasad Warto wpajać dziecku zasady, które stosujemy zarówno w świecie wirtualnym, jak i realnym: szanuj kolegów i koleżanki nie prowokuj sytuacji, które mogą zranić czyjeś uczucia nie przekazuj nieprawdziwych informacji na temat osób trzecich ludzi, których poznajemy w świecie rzeczywistym i w sieci nie musi być tym, za kogo się podaje nie podawaj w sieci danych osobowych, nie wysyłaj swoich zdjęć. jeśli umawiasz się w realu, poinformuj o tym rodzica, wybierz na spotkanie miejsce publiczne i weź ze sobą kolegę lub koleżankę jeśli coś Cię zaniepokoi lub zawstydzi, powiedz o tym komuś dorosłemu page 23

24 Dobre rady dla dzieci i rodziców Dobre rady dla rodziców: Niech komputer stoi we wspólnym miejscu Nie karzmy dziecka za błędy, o których nam mówi. Nie krytykujmy dziecka za złe zachowanie Rozmawiajmy z dzieckiem Nie bójmy się przyznać do niewiedzy Bawmy się siecią razem z dzieckiem, wspólnie ją ekplorujcie Surfuj po sieci ze swoim dzieckiem Pokazuj dziecku wartościowe strony www Ustal z dzieckiem jasne zasady korzystania z internetu i egzekwuj je Porozumiewaj się z rodzicami kolegów i koleżanek dziecka Ucz dziecko zasad bezpieczeństwa, nie strasz jednak zagrożeniami Wychowuj do sieci Wspomagaj się programami filtrującymi page 24

25 Jak rozmawiać z dzieckiem? Jak reagować na niepokojące sygnały? Pochwal dziecko, że Ci zaufało i powiedziało o niepokojących zdarzeniach Nie wpadaj w panikę, ale nie bagatelizuj niepokojących sygnałów Nie obwiniaj dziecka, nie krytykuj, wytłumacz, że to sprawca jest winien Daj dziecku poczucie bezpieczeństwa, ciepło i bliskość Nie popędzaj dziecka, nie zmuszaj do mówienia Zapewnij dziecku pomoc psychologa Niczego nie kasuj z komputera Powiadom policję lub prokuraturę Skorzystaj z pomocy organizacji pozarządowych: Niebieska Linia ( Fundacja Dzieci Niczyje ( Komitet Ochrony Praw Dziecka ( page 25

26 Proszę o pytania. Dziękuję za uwagę. Dagmara Krzesińska UPC Polska dagmara.krzesinska@upc.com.pl page 26