Szata roślinna projektowanego użytku ekologicznego Warciańskie Ługi
|
|
- Seweryna Markiewicz
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ARTYKUŁY Szata roślinna projektowanego użytku ekologicznego Warciańskie Ługi Vegeta on of the Warciańskie Ługi peat bog area (Central Poland), which is worthy of protec on BEATA WOZIWODA 1, KATARZYNA AMBROŻKIEWICZ 2 Chrońmy Przyr. Ojcz. 67 (6): , Katedra Geobotaniki i Ekologii Roślin, Uniwersytet Łódzki Łódź, ul. Banacha12/16 woziwoda@biol.uni.lodz.pl Łódź, ul. Gładka 12/20 k_ambrozkiewicz@wp.pl Słowa kluczowe: torfowisko, bór bagienny, użytek ekologiczny, Ługi, Warta. Praca prezentuje walory przyrodnicze projektowanego użytku ekologicznego Warciańskie Ługi, zlokalizowanego w holoceńskiej pradolinie rzeki Warty na wysokości zbiornika retencyjnego Jeziorsko. Badania szaty roślinnej prowadzono w latach Na pięciohektarowym obszarze wyróżniono 13 zbiorowisk roślinnych: zbiorowiska rzęs Lemnetum trisulcae, okrężnicy bagiennej Hottonietum palustris i żabiścieku pływającego Hydrocharitetum morsus-ranae, szuwary trzcinowe Phragmitetum australis i zachylnikowo-trzcinowe Thelypteridi-Phragmitetum, zbiorowisko torfowiskowe Eriophorum vaginatum-sphagnum fallax, łozowiska Salicetum pentandro- -cinereae, cztery zbiorowiska leśne naturalne (bór sosnowy bagienny Vaccinio uliginosi-pinetum i bór wilgotny Molinio-Pinetum, zbiorowiska: Betula-Phragmites i Betula-Salix) oraz dwa zbiorowiska antropogeniczne Pinus-Phragmites i Alnus glutinosa-carex acutiformis. Odnotowano występowanie 19 gatunków roślin zagrożonych i chronionych. Wstęp Torfowiska należą do najbardziej zagrożonych ekosystemów mokradłowych w Polsce. Nawet niewielkie ich fragmenty, ocalałe w silnie przekształconym antropogenicznym krajobrazie pól uprawnych i leśnych monokultur środkowej Polski, są ostojami cennych gatunków i biocenoz, zasługującymi na ochronę. Takie refugium przyrody znajduje się w miejscowości Glinno, 3 km na wschód od rzeki Warty (na wysokości zbiornika Jeziorsko ). Obejmuje ono najlepiej zachowany około pięciohektarowy fragment rozległego niegdyś torfowiska Ługi. Obszar ten stanowi własność Skarbu Państwa i jako część kompleksu leśnego Glinno jest zarządzany i użytkowany gospodarczo przez Leśnictwo Rożdżały przynależące do Nadleśnictwa Poddębice RDLP w Łodzi. Na pozostałych 100 hektarach, w wyniku przeprowadzonych w przeszłości melioracji odwadniających i intensywnego pozyskiwania torfu przez właścicieli gruntów prywatnych, powstał system grobli, rowów i potorfii, a szata roślinna uległa silnym przeobrażeniom. W niniejszym opracowaniu przedstawiono florę i roślinność najcenniejszego fragmentu Ługów. 504
2 B. Woziwoda i K. Ambrożkiewicz Szata roślinna Warciańskich Ługów Metody Terenowe badania zróżnicowania flory i zbiorowisk roślinnych Ługów prowadzono w latach w ramach projektu badawczego MNiSW nr N Prezentowane wyniki odnoszą się do południowej części dawnego torfowiska ( N oraz E). Obszar ten położony jest we wschodniej części mezoregionu Kotlina Sieradzka (Kondracki 2002). Nazewnictwo roślin naczyniowych podano za Mirkiem i innymi (2002), mchów za Ochyrą i innymi (2003), a wątrobowców za Szweykowskim (2006). Mszaki zostały oznaczone przez dr Monikę Staniaszek-Kik. Klasyfikację fitocenoz oraz przynależność syntaksonomiczną gatunków przyjęto według Matuszkiewicza (2002). W analizie zbiorowisk leśnych uwzględniono również opracowanie Matuszkiewicza z 2008 roku. W dołach potorfowych z otwartą taflą wody o powierzchni od kilku do kilkudziesięciu metrów kwadratowych i głębokości cm wykształcają się zbiorowiska rzęs Lemnetum trisulcae (Kelhofer 1915) Knapp et Stoffers 1962, z rzęsą drobną Lemna minor i rzadko notowaną na tym obszarze rzęsą trójrowkową L. trisulca. Niewielkie skupienia tworzy okręż- Charakterystyka szaty roślinnej Na obszarze Ługów wykształciły się zbiorowiska wodne, szuwarowe, zaroślowe i leśne (ryc. 1). Płytkie na 1 1,5 m potorfia zajęte są przez szuwar trzcinowy Phragmitetum australis (Gams 1927) Schmale W miejscach długotrwale zabagnionych trzcinie towarzyszy zachylnik błotny Thelypteris palustris, tworząc szuwar zachylnikowo-trzcinowy Thelypteridi-Phragmitetum Kuiper Bujne łany tej paproci porastają również niskie groble i płytkie bagniste zagłębienia w torfie. Wśród trzcin spotkać można m.in.: kosaćca żółtego Iris pseudacorus, jaskra wielkiego Ranunculus lingua i jaskra płomiennika R. flammula, wiązówkę błotną Filipendula ulmaria, trzcinnika prostego Calamagrostis stricta, czyśćca błotnego Stachys palustris, komonicę błotną Lotus uliginosus, firletkę poszarpaną Lychnis flos-cuculi i siedmiopalecznika błotnego Comarum palustre. Rosną tu też kępy nerecznicy grzebieniastej Dryopteris cristata i wietlicy samiczej Athyrium filix-femina. Ryc. 1. Aktualna roślinność rzeczywista projektowanego użytku ekologicznego Warciańskie Ługi : 1 szuwary trzcinowe Phragmitetum australis i zachylnikowo-trzcinowe Thelypteridi-Phragmitetum; zbiorowiska: 2 Pinus-Phragmites, 3 Betula-Phragmites, 4 Betula-Salix, 5 bór sosnowy bagienny Vaccinio uliginosi-pinetum, 6 bór sosnowy wilgotny Molinio- Pinetum, 7 zbiorowisko Alnus glu nosa-carex acu- formis, 8 łozowisko Salicetum pentandro-cinereae, 9 zbiorowiska rzęs Lemnetum trisulcae i żabiścieku pływającego Hydrocharitetum morsus-ranae, 10 zbiorowisko okrężnicy bagiennej Ho onietum palustris, 11 zbiorowisko torfowiskowe Eriophorum vaginatum-sphagnum fallax Fig. 1. Vegeta on of the area Warciańskie Ługi : 1 Phragmitetum australis and Thelypteridi- Phragmitetum; 2 Pinus-Phragmites, 3 Betula- Phragmites, 4 Betula-Salix, 5 Vaccinio uliginosi- Pinetum, 6 Molinio-Pinetum, 7 Alnus glu nosa- Carex acu formis, 8 Salicetum pentandro-cinereae, 9 Lemnetum trisulcae and Hydrocharitetum morsusranae, 10 Ho onietum palustris, 11 Eriophorum vaginatum-sphagnum fallax 505
3 Chrońmy Przyr. Ojcz. rocznik 67, zeszyt 6, 2011 nica bagienna Hottonia palustris i żabiściek pływający Hydrocharis morsus-ranae. Sporadycznie występuje tu szalej jadowity Cicuta virosa. Przy utrzymującym się wysokim poziomie stagnującej wody, rzęsy i żabiściek rozwijają się obficie również w szuwarach trzcinowych. W kompleksie przestrzennym z szuwarami występuje zbiorowisko Pinus-Phragmites. Obejmuje ono obszar sąsiadujący od południowego zachodu z lasem gospodarczym, około 60 lat temu zmeliorowany i zalesiony sosną zwyczajną Pinus sylvestris. Obecnie w drzewostanie w domieszce notowane są brzozy: omszona Betula pubescens i zwyczajna Betula pendula oraz świerk zwyczajny Picea abies. Luźną warstwę krzewów tworzą: kruszyna pospolita Frangula alnus, jarzębina Sorbus aucuparia i podrost brzóz. Runo zielne jest zdominowane przez trzcinę pospolitą Phragmites australis. Często notowano gatunki torfowiskowe z klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae: turzycę pospolitą Carex nigra, gwiazdkowatą C. echinata, siwą C. canescens i siedmiopalecznika błotnego oraz gatunki łąkowe z klasy Molinio-Arrhenatheretea: mietlicę rozłogową Agrostis stolonifera, sit rozpierzchły Juncus effusus i tojeść pospolitą Lysimachia vulgaris. Obecne są też gatunki borowe: siódmaczek leśny Trientalis europaea, borówka czarna Vaccinium myrtillus i konwalijka dwulistna Maianthemum bifolium. Zwartą w 80% warstwę mszystą budują głównie torfowce: kończysty Sphagnum fallax i błotny S. palustre oraz darnie płonnika pospolitego Polytrichum commune. Nasady pni drzew, pniaki i kłody są siedliskiem dość zróżnicowanej gatunkowo brioflory. Występuje tu m.in.: przyziemka lazurowa Calypogeia azurea, widłoząb miotłowy Dicranum scoparium, borześlad zwisły Pohlia nutans, krótkosz pospolity Brachythecium rutabulum, krótkoszek aksamitny Brachytheciastrum velutinum, złotowłos strojny Polytrichastrum formosum, dwustronek jasny Plagiothecium laetum, widłoząbek włoskowy Dicranella heteromalla, bielistka siwa Leucobryum glaucum, głowiak dwukończysty Cephalozia bicuspidata i czteroząb przezroczysty Tetraphis pellucida. W sąsiednim płacie miejsce sosny w drzewostanie zajmują brzozy: brodawkowata i omszona oraz topola osika Populus tremula. Zbiorowisko opisano jako Betula-Phragmites. Skupiony w kępach podszyt składa się z kruszyny, wierzb: szarej Salix cinerea i uszatej S. aurita oraz z podrostów drzew. Runo zdominowane jest przez trzcinę lub przez turzycę błotną Carex acutiformis. Często notowane są: gorysz błotny Peucedanum palustre, przytulia błotna Galium palustre, zachylnik błotny i fiołek błotny Viola palustris. Obecność trzęślicy modrej Molinia caerulea, ostrożenia błotnego Cirsium palustre i kłosówki wełnistej Holcus lanatus wzbogaca listę notowanych na tym obszarze roślin łąkowych z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Zwarte runo mszyste składa się z darni czterech gatunków torfowców: kończystego, nastroszonego Sphagnum squarrosum, frędzlowanego S. fimbriatum oraz błotnego. Pozostałe 11 gatunków mszaków, w tym m.in. mokradłosz sercowaty Calliergon cordifolium i dwustronek ząbkowany Plagiothecium denticulatum, osiąga niewielkie pokrycie. Wokół szuwarów trzciny oraz na skarpach wysokich grobli wykształciły się łozowiska Salicetum pentandro-cinereae (Almq. 1929) Pass Wierzby: szara, rzadziej uszata i sporadycznie pięciopręcikowa Salix pentandra tworzą zwarte zarośla, które stopniowo zarastają ulegające wypłycaniu doły potorfowe (ryc. 2). Miejsca mniej wilgotne zajmuje głównie kruszyna z niewielką domieszką wyżej wymienionych gatunków wierzb. Łozowiska towarzyszące potorfiom charakteryzuje słabo zwarte, ubogie gatunkowo runo zielne. Pomiędzy płożącymi się w częściach nasadowych gałęziami wierzb rosną kępy zachylnika błotnego, turzycy bladej Carex pallescens, turzycy zaostrzonej C. gracilis, turzycy błotnej i śmiałka darniowego Deschampsia caespitosa oraz pędy trzciny. Notowano też krwawnicę pospolitą Lythrum salicaria, kropidło wodne Oenanthe aquatica, gorysz błotny i tojeść bukietową Lysimachia thyrsiflora. Na brzegach dołów potorfowych rozwijają się niewielkie kępy torfowców: frędzlowanego, błotnego i nastroszonego. Mozaika darni 506
4 B. Woziwoda i K. Ambrożkiewicz Szata roślinna Warciańskich Ługów Ryc. 2. Mozaika zbiorowisk wodnych Lemnetum trisulcae, szuwarowych Thelypteridi-Phragmitetum i łozowisk Salicetum pentandro-cinereae ( r., fot. B. Woziwoda) Fig. 2. The spa al mosaic of aqua c communi es Lemnetum trisulcae, rush communi es with ferns Thelypteridi-Pragmitetum and thickets with willows Salicetum pentandro-cinereae (27 May 2008, photo by B. Woziwoda) krótkosza pospolitego, mokradłoszki zaostrzonej Calliergonella cuspidata, drabika drzewkowatego Climacium dendroides, płaskomerzyka pokrewnego Plagiomnium affine i rokieta cyprysowego Hypnum cupressiforme pokrywa groble, płożące się gałęzie wierzb i/lub wypłycone przestrzenie pomiędzy nimi. Zarośla kruszynowo-wierzbowe wykształciły się także w sąsiedztwie (na siedlisku) boru bagiennego. Słabo rozwinięte runo zielne jest tu zdominowane przez turzycę błotną. Dość licznie reprezentowane są także inne gatunki z klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae obejmującej zbiorowiska torfowisk mszysto-turzycowych: fiołek błotny, siedmiopalecznik, turzyca pospolita i bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata oraz gatunki łąkowe z klasy Molinio-Arrhenatheretea: trzęślica modra, skrzyp błotny Equisetum palustre, sit rozpierzchły i wiązówka błotna. Rzadziej notowano nerecznicę krótkoostną Dryopteris carthusiana i zachylnik błotny. Fitocenozę wyróżnia zwarte w 90% tor- fowcowe runo tworzone przez torfowca frędzlowanego i nastroszonego, rzadziej obłego Sphagnum teres i błotnego. Dodatkowo warstwę mszystą budują: krótkosz pospolity, krzywoszyj rozesłany Amblystegium serpens, płaskomerzyk falisty Plagiomnium undulatum oraz w niewielkim stopniu: borześlad zwisły, krągłolist macierzankowy Rhizomnium punctatum i merzyk groblowy Mnium hornum. Te same gatunki notowane są w sąsiednim płacie, który różni się od łozowiska wykształconym drzewostanem brzozowo-olchowym. Zbiorowisko to opisano jako Betula-Salix. Najcenniejsze przyrodniczo fragmenty Ługów porasta bór bagienny Vaccinio uliginosi-pinetum Kleist 1929 (ryc. 3). Luźny drzewostan tworzony jest tu przez sosnę zwyczajną, brzozę omszoną, brzozę brodawkowatą i świerka pospolitego. Podrosty brzóz i sosny tworzą słabo zwarty podszyt. Na powierzchniach silnie podtopionych drzewa obumierają i nie wykształca się warstwa drzewosta- 507
5 Chrońmy Przyr. Ojcz. rocznik 67, zeszyt 6, 2011 Ryc. 3. Fragment boru sosnowego bagiennego Vaccinio uliginosi-pinetum ( r., fot. B. Woziwoda) Fig. 3. Bog pine forest Vaccinio uliginosi-pinetum (13 June 2008, photo by B. Woziwoda) nu. Te niewielkie bezdrzewne płaty nawiązują florystycznie i fizjonomicznie do mszarnego zbiorowiska Eriophorum vaginatum-sphagnum fallax Hueck 1928 pro ass. z klasy Oxycocco-Sphagnetea. Dno boru pokrywa mszysty kobierzec złożony z grubych darni torfowca kończystego i torfowca błotnego, w mozaice z wyżej wzniesionymi kępami płonnika pospolitego. Wśród pozostałych 10 gatunków mszaków osiągających niewielkie pokrycie występuje m.in. próchniczek błotny Aulacomnium palustre gatunek wyróżniający dla zespołu Vaccinio uliginosi-pinetum. W runie dominują krzewinki bagna zwyczajnego Ledum palustre, borówki bagiennej (łochyni) Vaccinium uliginosum i borówki czarnej oraz kępy wełnianek: pochwowatej Eriophorum vaginatum i wąskolistnej E. angustifolium. Po mszystym dywanie gęsto płoży się żurawina błotna Oxycoccus palustris. Notowano też pojedyncze okazy siedmiopalecznika błotnego. Listę cennych gatunków dopełnia rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia i modrzewnica zwyczajna Andromeda polifolia. Fragmenty sąsiadujące od wschodu z monokulturami sosny wyróżnia 508 niższa frekwencja gatunków związanych z borem bagiennym i mniej lub bardziej obfite występowanie kęp trzęślicy modrej, co świadczy o słabszym uwilgotnieniu gleby. Płaty te zaliczono do podzespołu trzęślicowego. Poza wyższym udziałem gatunku wyróżniającego, charakteryzuje go stała obecność gatunków szuwarowych z klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae: turzycy pospolitej, siwej i gwiazdkowatej oraz dominacja płonnika pospolitego w runie mszystym. W miejscach łagodnych wzniesień terenu bór bagienny przechodzi stopniowo w bór trzęślicowy Molinio-Pinetum W. Mat. et J. Mat Drzewostan budują tu te same co w borze bagiennym gatunki, jest on jednak bardziej zwarty i zróżnicowany warstwowo. W płatach z silniej rozwiniętym podszytem dominują: kruszyna, brzoza omszona i/lub wierzby szara i uszata. Często notowane są podrosty sosny i świerka. Runo tworzy łan trzęślicy modrej, miejscami silnie zwarty, urozmaicony kępami borówki czarnej, wrzosu zwyczajnego Calluna vulgaris, situ rozpierzchłego i tomki wonnej Anthoxanthum odoratum. Sporadycznie notowano żurawinę
6 B. Woziwoda i K. Ambrożkiewicz Szata roślinna Warciańskich Ługów i wełniankę wąskolistną. Wśród mszaków dominuje rokietnik pospolity Pleurozium schreberi. Dostępność odpowiednich mikrosiedlisk (pniaki, kłody w różnym stopniu rozkładu, zagłębienia) warunkuje występowanie pozostałych 9 gatunków: próchniczka obupłciowego Aulacomnium androgynum, próchniczka błotnego, krótkosza pospolitego, krótkosza rowowego Brachythecium salebrosum, widłozęba miotłowego, płozika różnolistnego Lophocolea heterophylla, dwustronka zgiętolistnego Plagiothecium curvifolium, borześladu zwisłego i czterozęba przezroczystego. Wąski pas zarośli wierzbowych oddziela bór bagienny od olsu turzycowego Alnus glutinosa-carex acutiformis, zajmującego rozległe, silnie zabagnione obniżenie. Zbiorowisko ma charakter antropogeniczny wykształciło się w miejscu szuwaru turzycy błotnej (z klasy Phragmitetea) po posadzeniu olszy czarnej Alnus glutinosa. Podszytu brak lub jest on bardzo słabo rozwinięty na niewielkich kępach otaczających nasady pni olch. Sporadycznie notowano tu brzozę omszoną, kruszynę, jarzębinę, porzeczki: czarną Ribes nigrum i zwyczajną R. rubrum oraz jeżyny Rubus sp. Runo zielne tworzy zwarty łan turzycy błotnej z niewielkim udziałem przytulii błotnej, gorysza błotnego, tarczycy pospolitej Scutellaria galericulata i psianki słodkogórz Solanum dulcamara. W zabagnionych obniżeniach notowano gatunki olsowe z klasy Alnetea glutinosae: zachylnik błotny i karbieniec pospolity Lycopus europaeus oraz łąkowe z klasy Molinio- -Arrhenatheretea skrzyp błotny, rzeżuchę łąkową Cardamine pratensis, sitowie leśne Scirpus sylvaticus, niezapominajkę błotną Myosotis palustris i tojeść pospolitą. W warstwie mszystej stwierdzono występowanie 9 gatunków, z których jedynie krótkosz pospolity i merzyk groblowy zaznaczają swój większy udział. Propozycja ochrony Analizowany obszar wyróżnia znaczne zróżnicowanie i mozaikowość zbiorowisk roślinnych oraz duża różnorodność gatunkowa flory mszaków i roślin naczyniowych. Szczególnie cenne przyrodniczo są płaty boru bagiennego Vaccinio uliginosi-pinetum, gdzie występuje 13 z 17 gatunków prawnie chronionych notowanych w Glinnie. Jest to siedlisko priorytetowe (kod 91D0-2), uwzględnione w Dyrektywie Siedliskowej Wspólnoty Europejskiej (Herbichowa i in. 2004). Zgodnie z rozporządzeniem o prawnej ochronie roślin (Rozporządzenie 2004), całkowitej ochronie podlegają rosnące w Ługach: torfowiec błotny, torfowiec frędzlowany, torfowiec obły oraz bagno zwyczajne i rosiczka okrągłolistna. Częściowo chronione są: bielistka siwa, drabik drzewkowaty, mokradłoszka nastroszona, płonnik pospolity, próchniczek błotny, rokietnik pospolity, torfowiec kończysty, torfowiec nastroszony, widłoząb miotłowy oraz bobrek trójlistkowy, kruszyna pospolita i porzeczka czarna. Rosiczka okrągłolistna i nerecznica grzebieniasta należą do gatunków zagrożonych w skali Polski (Zarzycki, Szeląg 2006). Regionalnie zagrożone wyginięciem są także: bagno zwyczajne, żurawina błotna i modrzewnica zwyczajna (Jakubowska-Gabara, Kucharski 1999). Ekstensywnie użytkowane lasy, mokradła i łąki Glinna są także miejscem bytowania bogatej fauny. Spotykano tu m.in. rzekotkę drzewną Hyla arborea i żmiję zygzakowatą Vipera berus. Bliskie sąsiedztwo z rezerwatem ornitologicznym Jeziorsko sprawia, że Ługi są oazą dla licznych gatunków ptaków. Znajdują się tu żerowiska jeleniowatych i buchtowiska dzików. Dla ochrony kompleksu zbiorowisk wodnych, szuwarowych, zaroślowych i leśnych oraz dla zachowania stanowisk cennych elementów flory (i fauny) proponuje się utworzenie użytku ekologicznego o nazwie Warciańskie Ługi. Przetrwanie grupy gatunków torfowiskowych jest uwarunkowane zachowaniem panujących obecnie warunków hydrologicznych. Należy też stale ograniczać nadmierny rozwój zarośli wierzbowo-kruszynowych i szuwarów wnikających na otwarte powierzchnie boru bagiennego. 509
7 Chrońmy Przyr. Ojcz. rocznik 67, zeszyt 6, 2011 PIŚMIENNICTWO Herbichowa M., Potocka J., Kwiatkowski W Bory i lasy bagienne. W: Herbich J. (red.). Lasy i bory. Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 podręcznik metodyczny. Tom II. Ministerstwo Środowiska, Warszawa: Jakubowska-Gabara J., Kucharski L Ginące i zagrożone gatunki flory naczyniowej zbiorowisk naturalnych i półnaturalnych Polski Środkowej. Fragm. Flor. Geobot. Pol. 6: Kondracki J Geografia Polski mezoregiony fizycznogeograficzne. PWN, Warszawa. Matuszkiewicz J.M Zespoły leśne Polski. PWN, Warszawa. Matuszkiewicz W Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. W. Szafer Institute fo Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków. Ochyra R., Żarnowiec J., Bednarek-Ochyra H Census catalogue of Polish mosses. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków. Rozporządzenie Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 roku w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną. Dz. U. Nr 168, poz Szweykowski J An Annotated Checklist of Polish Liverworts and Hornworts. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków. Zarzycki K., Szeląg Z Czerwona lista roślin naczyniowych w Polsce. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.). Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Inst. Bot. im W. Szafera PAN, Kraków. SUMMARY Chrońmy Przyrodę Ojczystą 67 (6): , 2011 Woziwoda B., Ambrożkiewicz K. Vegeta on of the Warciańskie Ługi peat bog area (Central Poland), which is worthy of protec on The work presents the results of the research on biodiversity of the vegetation cover in the peat bog area Ługi near the River Warta valley (Central Poland). The floristic and phytosociological data were collected in The spatial mosaic of vegetation in this area is composed of 13 plant communities (Fig. 1): the unattached floating aquatic community with duckweeds Lemnetum trisulcae and with frogbit Hydrocharitetum morsus-ranae, the community of rooted aquatic plants with floating leaves Hottonietum palustris, the rush community with common reed Phragmitetum australis, also with ferns Thelypteridi-Phragmitetum, the peat bog community Eriophorum vaginatum-sphagnum fallax, brushwoods with willows Salicetum pentandrocinereae (Fig. 2), natural forest communities: bog pine forest Vaccinio uliginosi-pinetum (Fig. 3), wet pine forest Molinio-Pinetum, Betula-Phragmites and Betula-Salix communities and anthropogenic forests communities: Pinus-Phragmites, Alnus glutinosa-carex acutiformis. The rich flora includes, among others, 19 valuable plant species: strictly protected by law: S. palustre, S. fimbriatum, S. teres, Ledum palustre and Drosera rotundifolia, and partially protected: Leucobryum glaucum, Climacium dendroides, Calliergonella cuspidata, Polytrichum commune, Aulacomnium palustre, Pleurozium schreberi, Sphagnum fallax, S. squarossum, Dicranum scoparium, Menyanthes trifoliata, Frangula alnus and Ribes nigrum. Drosera rotundifolia, Dryopteris cristata are vulnerable vascular plants in Poland. Additionally, Ledum palustre, Andromeda polifolia and Oxycoccus palustris are species threatened in Central Poland. This valuable natural site is worthy of preservation and the establishment of the nature protected area Warciańskie Ługi is suggested. The stable hydrological regime is the most important for the maintenance of biodiversity of this place. Furthermore, we ought to control and to reduce the spread of Phragmites australis, Carex acutiformis and Salix sp. to limit the succession of rush and brushwood vegetation into the open area of the bog pine forest. 510
Szczecin, dnia 1 czerwca 2015 r. Poz. 2182 UCHWAŁA NR VIII/56/15 RADY GMINY KOBYLANKA. z dnia 30 kwietnia 2015 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO Szczecin, dnia 1 czerwca 2015 r. Poz. 2182 UCHWAŁA NR VIII/56/15 RADY GMINY KOBYLANKA z dnia 30 kwietnia 2015 r. w sprawie ustanowienia użytków ekologicznych
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5648 UCHWAŁA NR XXVI/109/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5656 UCHWAŁA NR XXVI/117/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXVI/117/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH. z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny Mokradło Budy
UCHWAŁA NR XXVI/117/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny Mokradło Budy Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5654 UCHWAŁA NR XXVI/115/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5653 UCHWAŁA NR XXVI/114/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoRaport z prac terenowych w ramach projektu Ekologia wybranych torfowisk przejściowych w Sudetach Zachodnich
Raport z prac terenowych w ramach projektu Ekologia wybranych torfowisk przejściowych w Sudetach Zachodnich Maria Kolon a, b, Anna Adamczyk a, Agnieszka Dudała a Jagoda Gawlik a, Sylwia Kacperska a, Ewelina
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5655 UCHWAŁA NR XXVI/116/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5650 UCHWAŁA NR XXVI/111/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5660 UCHWAŁA NR XXVI/121/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5652 UCHWAŁA NR XXVI/113/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5661 UCHWAŁA NR XXVI/122/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoFlora i roœlinnoœæ rezerwatu Lutowo (Pojezierze Krajeñskie)
Flora i roœlinnoœæ rezerwatu Lutowo (Pojezierze Krajeñskie) Flora and vegetation of Lutowo nature reserve (the Pojezierze Krajeñskie region) RADOS AW PUCHA KA R. Pucha³ka, Zielnik TRN, Zak³ad Taksonomii
Bardziej szczegółowoOpis stanowisk tawuły kutnerowatej (Spiraea tomentosa L.) w obszarze Natura 2000 PLH Uroczyska Puszczy Drawskiej
Opis stanowisk tawuły kutnerowatej (Spiraea tomentosa L.) w obszarze Natura 2000 PLH 320046 Uroczyska Puszczy Opis stanowisk tawuły kutnerowatej (Spiraea tomentosa L.) w obszarze Natura 2000 PLH 320046
Bardziej szczegółowoCarex limosa L. in the Western Bieszczady Mts. (Polish Eastern Carpathians)
351 R. G. Prędki Holly Krzyże Ruch turystyczny i kapliczki ROCZNIKI przydrożne... w Bieszczadzkim BIESZCZADZKIE Parku... 21 (2013) str. 351 355 Doniesienia i notatki Anna Koczur Received: 19.10.2012 Instytut
Bardziej szczegółowoBIULETYN SZADKOWSKI. Tom 12 2012
BIULETYN SZADKOWSKI Tom 12 2012 Grzegorz J. Wolski *, Beata Woziwoda ** Katarzyna Pawicka *** MSZAKI REZERWATU JAMNO Mszaki to grupa roślin obejmująca mchy (Bryophyta), wątrobowce (Marchantiophyta) oraz
Bardziej szczegółowoHammarbya paludosa (Orchidaceae) w północno-wschodniej Polsce
Notatki botaniczne 349 KRAWIECOWA A. & KUCZYŃSKA I. 1964. Roślinność rezerwatu Łężczak. Acta Univ. Wratisl. 24. Pr. Bot. 4: 5 31. RUTKOWSKI L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski Niżowej.
Bardziej szczegółowoFLORA TORFOWISKA W REZERWACIE TORFOWISKO BORÓWKI W GMINIE GROMADKA
torfowisko przejściowe, gatunki chronione Adam SULICH*, Klemens JAKUBOWSKI FLORA TORFOWISKA W REZERWACIE TORFOWISKO BORÓWKI W GMINIE GROMADKA Warunki panujące na torfowiskach (silnie kwaśne podłoże i wysoka
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY. Szczecin, dnia 25 maja 2012 r. Poz. 1167 UCHWAŁA NR XXIV/167/12 RADY MIEJSKIEJ W KALISZU POMORSKIM. z dnia 5 kwietnia 2012 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO Szczecin, dnia 25 maja 2012 r. Poz. 1167 UCHWAŁA NR XXIV/167/12 RADY MIEJSKIEJ W KALISZU POMORSKIM z dnia 5 kwietnia 2012 r. w sprawie ustanowienia użytków
Bardziej szczegółowoActa Sci. Pol. Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 14(1) 2015, 47 56
ISSN 1644-0722 DOI: 10.17306/J.AFW.2015.1.5 www.forestry.actapol.net www.acta.media.pl SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 14(1) 2015, 47 56 ROSICZKA OKRĄGŁOLISTNA DROSERA ROTUNDIFOLIA
Bardziej szczegółowoWstęp. Teren i metody. Forest associations of raised bogs in the Bieszczady National Park
169 ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 22 (2014) str. 169 189 Stefan Michalik, Anna Koczur Received: 13.03.2014 Instytut Ochrony Przyrody PAN Reviewed: 22.07.2014 31 120 Kraków, al. A. Mickiewicza 33 koczur@iop.krakow.pl
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5649 UCHWAŁA NR XXVI/110/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoThe crested woodfern Dryopteris cristata in the Bieszczady Mts. distribution and habitat conditions
57 ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 21 (2013) str. 57 63 Anna Koczur Received: 19.10.2012 Instytut Ochrony Przyrody PAN Reviewed: 6.04.2013 31 120 Kraków, al. Mickiewicza 33 koczur@iop.krakow.pl Nerecznica grzebieniasta
Bardziej szczegółowoOpole, dnia 14 września 2016 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU. z dnia 13 września 2016 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole, dnia 14 września 2016 r. Poz. 1882 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody
Bardziej szczegółowoZMIANY RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ W KOLEJNYCH STREFACH ZARASTANIA ŚRÓDLEŚNYCH JEZIOR OLIGO-HUMOTROFICZNYCH W PÓŁNOCNO- WSCHODNIEJ POLSCE
ZMIANY RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ W KOLEJNYCH STREFACH ZARASTANIA ŚRÓDLEŚNYCH JEZIOR OLIGO-HUMOTROFICZNYCH W PÓŁNOCNO- WSCHODNIEJ POLSCE Anna Namura-Ochalska Abstrakt W toku długoletniego procesu zarastania
Bardziej szczegółowoOchrona siedlisk mokradłowych w projekcie LIFE13 NAT/PL/ W zgodzie z naturą LIFE+ dla Lasów Janowskich 1
Ochrona siedlisk mokradłowych w projekcie LIFE13 NAT/PL/000032 W zgodzie z naturą LIFE+ dla Lasów Janowskich 1 Krzysztof Wawer, Sylwia Gielarek ARTYKUŁY / ARTICLES Abstrakt. Melioracje wykonane w latach
Bardziej szczegółowo4080 Subalpejskie zarośla wierzby lapońskiej lub wierzby śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacum)
4080 Subalpejskie zarośla wierzby lapońskiej lub wierzby śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacum) Metodyka badań Autor: Krzysztof Świerkosz fot. K. Świerkosz Za stanowisko uznawano wystąpienia
Bardziej szczegółowoNowe stanowisko turzycy strunowej Carex chordorrhiza Ehrh. w Polsce północno-zachodniej
RYSZARD PLACKOWSKI Akademia Świętokrzyska w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim 97-300 Piotrków Trybunalski, ul. J. Słowackiego 114/118 Nowe stanowisko turzycy strunowej Carex chordorrhiza Ehrh.
Bardziej szczegółowoRoślinność torfowiska przejściowego na Łopieniu w Beskidzie Wyspowym (Karpaty Zachodnie)
Fragm. Florist. Geobot. Polon. 20(1): 67 75, 2013 Roślinność torfowiska przejściowego na Łopieniu w Beskidzie Wyspowym (Karpaty Zachodnie) Anna Koczur Koczur, A. 2013. Vegetation of the transitional bog
Bardziej szczegółowoTypologia leśna. Dr hab. Paweł Rutkowski Mgr Monika Konatowska
Typologia leśna Ćw. 02 Dr hab. Paweł Rutkowski Mgr Monika Konatowska 10 cm 70 cm Blw/Bw/Bwż.-p. Wykształciły się w środowiskach wilgotniejszych... (...) Granica między tymi poziomami (Ees i Bhfe) jest
Bardziej szczegółowoLeśne zbiorowiska roślinne rezerwatu Bór koło Głogowa Małopolskiego na Płaskowyżu Kolbuszowskim
Fragm. Flor. Geobot. Polonica 10: 93 117, 2003 Leśne zbiorowiska roślinne rezerwatu Bór koło Głogowa Małopolskiego na Płaskowyżu Kolbuszowskim TOMASZ DURAK DURAK, T. 2003. Forest communities of the Bór
Bardziej szczegółowoSpiraea tomentosa; (fot. M. Rudy). Fot. 62. Łąki w kompleksie łąkowym Dzicze Bagno zdominowane są przez nawłoć wąskolistną
Fot. 63. Łąka wilgotna przy stawie Pietruszka, z dużym udziałem tawuły kutnerowatej Spiraea tomentosa; (fot. M. Rudy). Fot. 62. Łąki w kompleksie łąkowym Dzicze Bagno zdominowane są przez nawłoć wąskolistną
Bardziej szczegółowoTORFOWISKA ŚRÓDPOLNE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 2b (12) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 211 224 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2004 TORFOWISKA ŚRÓDPOLNE WOJEWÓDZTWA
Bardziej szczegółowoZakres i metodyka prac terenowych. Część II
Zakres i metodyka prac terenowych Część II Obowiązujące pomiary Dla wszystkich drzew (stojące i leżące, żywe i martwe) o wysokości powyżej 130 cm należy określić pierśnice. Gatunki drzew należy podać zarówno
Bardziej szczegółowoSzata roślinna rezerwatu Torfy Orońskie (Środkowa Polska) Vegetation of the Torfy Orońskie nature reserve (Central Poland)
ARTYKUŁY Chrońmy Przyr. Ojcz. 65 (1): 53 60, 2009. Szata roślinna rezerwatu Torfy Orońskie (Środkowa Polska) Vegetation of the Torfy Orońskie nature reserve (Central Poland) MICHAŁ FALKOWSKI 1, JANUSZ
Bardziej szczegółowoBydgoszcz, dnia 24 czerwca 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 0210/13/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Bydgoszcz, dnia 24 czerwca 2013 r. Poz. 2248 ZARZĄDZENIE NR 0210/13/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY w sprawie ustanowienia
Bardziej szczegółowoSzczególnej ochronie podlegają rezerwaty przyrody; "PONIKWA
Zagadnienia ochrony i kształtowania środowiska w planie gminy rozpatrywane są w dwóch płaszczyznach Pierwsza dotyczy poprawy stanu środowiska poprzez przyjęcie ustalonych zasad. Ważnym elementem jest budowa
Bardziej szczegółowoKresowe stanowisko Polemonium coeruleum (Polemoniaceae) w okolicy Czarnego Lasu koło Szczekocin
184 Fragm. Flor. Geobot. Polonica 18(1), 2011 Kresowe stanowisko Polemonium coeruleum (Polemoniaceae) w okolicy Czarnego Lasu koło Szczekocin Polemonium coeruleum L. (wielosił błękitny) jest gatunkiem
Bardziej szczegółowoOcena bioróżnorodności na przemysłowo eksploatowanym w przeszłości torfowisku w Nadleśnictwie Warcino
Ocena bioróżnorodności na przemysłowo eksploatowanym w przeszłości torfowisku w Nadleśnictwie Warcino Tomasz Wanic, Grzegorz Piątek, Maciej Zwydak, Marek Pająk, Marta Szostak, Ewa Błońska, Arkadiusz Warczyk,
Bardziej szczegółowoBrioflora użytku ekologicznego Bagno w Jeziorze (Wyżyna Woźnicko-Wieluńska)
Fragm. Flor. Geobot. Polonica 13(1): 171 181, 2006 Brioflora użytku ekologicznego Bagno w Jeziorze (Wyżyna Woźnicko-Wieluńska) ANNA SALACHNA SALACHNA, A. 2006. Bryophytes of the Bagno w Jeziorze protected
Bardziej szczegółowoWykaz roślin różnicujących i typowych poszczególne siedliska leśne nizinne w Krainie V Śląskiej
Wykaz roślin różnicujących i typowych poszczególne siedliska leśne nizinne w Krainie V Śląskiej Bór suchy (Bs) Gatunki runa typowe dla boru suchego: Chrobotek leśny - Cladonia sylvatica Chrobotek reniferowy
Bardziej szczegółowoProblemy ochrony fitocenoz podmokłej świerczyny górskiej Bazzanio-Piceetum w Beskidzie Śląskim (Karpaty Zachodnie)
ARTYKUŁY Chrońmy Przyr. Ojcz. 71 (1): 45 52, 2015 Problemy ochrony fitocenoz podmokłej świerczyny górskiej Bazzanio-Piceetum w Beskidzie Śląskim (Karpaty Zachodnie) Conserva on problems of the montane
Bardziej szczegółowoSzata roślinna torfowisk nad dolną Rospudą
Szata roślinna torfowisk nad dolną Rospudą PAWEŁ PAWLIKOWSKI 1), FILIP JARZOMBKOWSKI 2), EWA JABŁOŃSKA 1), STANISŁAW KŁOSOWSKI 1) 1) Zakład Ekologii Roślin i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Warszawski,
Bardziej szczegółowoWPŁYW WYKASZANIA NA ZMIANY W ZBIOROWISKU ŁĄKI TURZYCOWEJ ZARASTAJĄCEJ TRZCINĄ
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 1 (10) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 241 246 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2004 WPŁYW WYKASZANIA NA ZMIANY W ZBIOROWISKU
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 24 kwietnia 2015 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 15 kwietnia 2015 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 24 kwietnia 2015 r. Poz. 3952 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych
Bardziej szczegółowoBadania realizowano na terenie rezerwatu wodno-florystycznego Jezioro Czarnówek oraz jeziora Leśniówek, położonych na północ od Złocieńca.
Streszczenie Niniejsza praca poświęcona jest florze rezerwatu przyrody Jezioro Czarnówek oraz jeziora Leśniówek. Na podstawie obserwacji składu gatunkowego roślinności obu zbiorników starano się ustalić,
Bardziej szczegółowoOcena zmian flory i roślinności w kolejnych strefach zarastania jeziora Karzełek
Fragm. Florist. Geobot. Polon. 19(2): 475 483, 2012 Ocena zmian flory i roślinności w kolejnych strefach zarastania jeziora Karzełek ANNA NAMURA-OCHALSKA i ANNA BARSZCZ NAMURA-OCHALSKA, A. AND BARSZCZ,
Bardziej szczegółowoŁĄKI SZYRYKA. Fot. 78. Mozaika łąk świeżych (kod 6510) i wilgotnych w kompleksie Łąki Szyryka (powierzchnia A); (fot. D. Strząska).
ŁĄKI SZYRYKA 266 267 Fot. 78. Mozaika łąk świeżych (kod 6510) i wilgotnych w kompleksie Łąki Szyryka (powierzchnia A); (fot. D. Strząska). Fot. 77. Mozaika łąk świeżych (kod 6510) i wilgotnych w kompleksie
Bardziej szczegółowoZmiany pokrywania torfowców na jednym z poletek monitoringowych na polderze 12 w sezonie wegetacyjnym 2013 (fotografie z czerwca, września i
Zmiany pokrywania torfowców na jednym z poletek monitoringowych na polderze 12 w sezonie wegetacyjnym 2013 (fotografie z czerwca, września i listopada). Fot. P. Ćwiklińska Zwarta pokrywa roślinna na polderze
Bardziej szczegółowoPRADELNA. (fot. M. Rudy).
PRADELNA 222 223 Fot. 68. Młaki niskoturzycowe w południowej części obszaru (powierzchnia E); (fot. M. Rudy). Fot. 67. Ubogie łąki świeże w północnej części obszaru (powierzchnia G); (fot. M. Rudy). 6.13.
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w WARSZAWIE z dnia... 2014 r.
ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w WARSZAWIE z dnia... 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Rogoźnica PLH140036 Na podstawie art. 28 ust. 5
Bardziej szczegółowoBADANIA SZATY ROŚLINNEJ OBSZARÓW LEŚNO-TORFOWISKOWYCH W SĄSIEDZTWIE ZBIORNIKA RETENCYJNEGO JEZIORSKO W DOLINIE RZEKI WARTY
BADANIA SZATY ROŚLINNEJ OBSZARÓW LEŚNO-TORFOWISKOWYCH W SĄSIEDZTWIE ZBIORNIKA RETENCYJNEGO JEZIORSKO W DOLINIE RZEKI WARTY Beata Woziwoda, Dorota Michalska-Hejduk Abstrakt Praca przedstawia metody badań
Bardziej szczegółowoNowe stanowisko buławnika czerwonego Cephalanthera rubra (L.) Rich. w Puszczy Augustowskiej
Chrońmy Przyrodę Ojczystą 64 (1): 91 95, 2008. MACIEJ SZCZYGIELSKI 1, PIOTR ROJEK 2 1 Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział Warszawa 08-110 Siedlce, ul. 10 Lutego 22 e-mail: Maciej.Szczygielski@warszawa.buligl.pl
Bardziej szczegółowoOmawiana inwestycja leży poza wyznaczonym korytarzem ekologicznym (załącznik 1) tj. ok. 20 km od niego.
Wstęp Planowana inwestycja polega na rozbudowie budynku chlewni na dz. nr 274 w miejscowości Różyce Żurawieniec 24, gmina Kocierzew Południowy, powiat łowicki. W gminie Kocierzew Południowy udział powierzchni
Bardziej szczegółowoMonitoring ekosystemów leśnych w LZD Siemianice
Przedsięwzięcie trwało od lipca 2010 roku do końca grudnia 2012 r. Prace pomiarowe i badawcze przeprowadzono w latach 2010, 2011. Wykonawcą tej części zadania było Biuro Urządzania i Geodezji Leśnej w
Bardziej szczegółowoProjekt Poznajemy Jezioro Bukowskie
Projekt Poznajemy Jezioro Bukowskie Cele projektu: Podniesienie poziomu wiedzy na temat funkcjonowania ekosystemów jeziornych Poznanie zależności i procesów zachodzących w zlewni jeziora Zapoznanie się
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Melioracje i Inżynieria Środowiska Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2011 Tom 5 Zeszyt 4 HENRYK
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 581 ACTA BIOLOGICA NR 16
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 581 ACTA BIOLOGICA NR 16 2009 BARTOSZ STARTEK AGNIESZKA POPIELA Uniwersytet Szczeciński MATERIAŁY DO FLORY NACZYNIOWEJ PUSZCZY GOLENIOWSKIEJ (NW POLSKA) Data
Bardziej szczegółowoNowe stanowisko Liparis loeselii (Orchidaceae) na Wyżynie Woźnicko-Wieluńskiej
Notatki botaniczne 395 Werpachowski C. 2000. Lista roślin naczyniowych Kotliny Biebrzańskiej ze szczególnym uwzględnieniem Biebrzańskiego Parku Narodowego. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 19(4): 19
Bardziej szczegółowoRenSiedTorf. Tytuł projektu: Renaturalizacja siedlisk i roślinności na zdegradowanych torfowiskach wysokich woj. pomorskiego
RenSiedTorf Tytuł projektu: Renaturalizacja siedlisk i roślinności na zdegradowanych torfowiskach wysokich woj. pomorskiego Termin realizacji projektu: 01.04.2011-31.03.2013 Koszt całkowity projektu: 4
Bardziej szczegółowoMIESZKAM NA TERENIE CHRONIONYM PRAWA I OBOWIĄZKI
MIESZKAM NA TERENIE CHRONIONYM PRAWA I OBOWIĄZKI SIEDLISKA PRZYRODNICZE NATURA 2000 OSTOI WARMIŃSKIEJ I OKOLIC dr Wojciech Kurek, dr Łukasz Chachulski Część II - siedliska nieleśne Fot. Grzegorz Kłosowski
Bardziej szczegółowoWSKAŹNIKI SIEDLISK BORU ŚWIEŻEGO I MIESZANEGO ŚWIEŻEGO W BORACH SOSNOWYCH POLSKI POŁUDNIOWO-ZACHODNIEJ*
WSKAŹNIKI SIEDLISK BORU ŚWIEŻEGO I MIESZANEGO ŚWIEŻEGO W BORACH SOSNOWYCH POLSKI POŁUDNIOWO-ZACHODNIEJ* Ewa Stefańska Abstrakt Gatunki wskazujące na typ siedliska borowego określono na podstawie badań
Bardziej szczegółowoWPŁYW CZŁOWIEKA NA FUNKCJONOWANIE I WALORY PRZYRODNICZE TORFOWISKA NISKIEGO W OKOLICACH BYCZYNY (WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE)
Klara Tomaszewska 1, Katarzyna Kołodziejczyk 1, Magda Podlaska 1 WPŁYW CZŁOWIEKA NA FUNKCJONOWANIE I WALORY PRZYRODNICZE TORFOWISKA NISKIEGO W OKOLICACH BYCZYNY (WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE) Streszczenie. Badaniom
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 8 SŚ-1/2010 Klub Przyrodników Projekt ochrony i odtwarzania siedlisk hydrogenicznych w Sudetach Środkowych
Załącznik nr 8 SŚ-1/2010 Klub Przyrodników Projekt ochrony i odtwarzania siedlisk hydrogenicznych w Sudetach Środkowych WYKAZ OBIEKTÓW-wycinka nalotów świerka i innych drzew i krzewów, blokowanie za pomocą
Bardziej szczegółowoGdańsk, dnia 7 grudnia 2015 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU. z dnia 13 listopada 2015 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia 7 grudnia 2015 r. Poz. 3770 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie ustanowienia planu
Bardziej szczegółowoCzy można budować dom nad klifem?
Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej [PUGP] Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym Zagadnienia wprowadzające czyli przypomnienie - po trochę o wszystkim
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka
Augustów, 7.03.2013 19.05.2015 r. Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Katedra Ochrony i Kształtowania Środowiska Analiza botaniczna i siedliskowa lądowych ekosystemów nieleśnych
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA ZAŁĄCZNIK NR 1 SZATA ROŚLINNA I GRZYBY (FOT. 1-57) UWARUNKOWANIA LOKALIZACYJNE I PRZYRODNICZE ORAZ ZAGROŻENIA (FOT.
INWENTARYZACJA I WALORYZACJA PRZYRODNICZA DOLINY RZEKI MLECZNEJ NA ODCINKU OD UL. MIESZKA I DO GRANIC ADMINISTRACYJNYCH RADOMIA (POW. 268,3 HA) ORAZ OD LINII KOLEJOWEJ DO GRANIC ADMINISTRACYJNYCH RADOMIA
Bardziej szczegółowoANEKS nr II DO PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
ANEKS nr II DO PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY STEPNICA POD PRZEBIEG LINII ELEKTROENERGETYCZNEJ 220kV Szczecin, grudzień 2014r.
Bardziej szczegółowoPrzyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP. Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym
Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym Zagadnienia wprowadzające czyli przypomnienie - po trochę o wszystkim
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 0210/2/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY. z dnia 19 czerwca 2013 r.
ZARZĄDZENIE NR 0210/2/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Linje Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia
Bardziej szczegółowow Bieszczadzkim Parku Narodowym
Roślinność torfowisk w Bieszczadzkim Parku Narodowym Ogólne informacje o bieszczadzkich torfowiskach Ekosystemy torfowiskowe w Bieszczadzkim Parku Narodowym koncentrują się w dolinie Wołosatki oraz wzdłuż
Bardziej szczegółowoWPŁYW TERMINU WYKASZANIA NA ZDOLNOŚĆ ODNAWIANIA SIĘ TRZCINY I SKŁAD GATUNKOWY ZBIOROWISK
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2003: t. 3 z. 1 (7) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 139 155 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2003 WPŁYW TERMINU WYKASZANIA NA ZDOLNOŚĆ
Bardziej szczegółowoZró nicowanie fitocenoz z udzia³em turzycy strunowej Carex chordorrhiza L. f. na Pomorzu i w pó³nocno-wschodniej Polsce
Zró nicowanie fitocenoz z udzia³em turzycy strunowej Carex chordorrhiza L. f. na Pomorzu i w pó³nocno-wschodniej Polsce Diversity of phytocoenoses with String sedge Carex chordorrhiza L. f. in the Pomorze
Bardziej szczegółowoBadania paleobotaniczne w Puszczy Knyszyńskiej
Badania paleobotaniczne w Puszczy Knyszyńskiej Mirosława Kupryjanowicz, Danuta Drzymulska, Magdalena Fiłoc, Marta Szal Zakład Paleobotaniki, Instytut Biologii, Uniwersytet w Białymstoku Powierzchnia Parku
Bardziej szczegółowoSzata roślinna rezerwatu przyrody Dolina Łańskiego Potoku na Pogórzu Śląskim (Karpaty Zachodnie)
ARTYKUŁY Chrońmy Przyr. Ojcz. 69 (4): 322 329, 2013 Szata roślinna rezerwatu przyrody Dolina Łańskiego Potoku na Pogórzu Śląskim (Karpaty Zachodnie) Vegeta on of the Dolina Łańskiego Potoku Nature Reserve
Bardziej szczegółowoNA POŁUDNIOWY-ZACHÓD OD TUŁOWIC ŁĄKI PRZY KOLEI. Fot. 48. Łąka zmiennowilgotna (kod 6410), (powierzchnia A); (fot. D. Strząska).
ŁĄKI PRZY KOLEI NA POŁUDNIOWY-ZACHÓD OD TUŁOWIC 108 109 Fot. 48. Łąka zmiennowilgotna (kod 6410), (powierzchnia A); (fot. D. Strząska). Fot. 47. Podkolan zielonawy Platanthera chlorantha gatunek objęty
Bardziej szczegółowoWełnianka delikatna Eriophorum gracile W.D.J. Koch w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej
Chrońmy Przyrodę Ojczystą (63) 3: 48 57, 2007 ANNA KOCZUR Instytut Ochrony Przyrody PAN 31-120 Kraków, al. A. Mickiewicza 33 e-mail: koczur@iop.krakow.pl Wełnianka delikatna Eriophorum gracile W.D.J. Koch
Bardziej szczegółowoSUCHY ŁUG i RZYMKOWICKIE ŁĄKI. Fot. 23. Przygiełka biała Rhynchospora alba w kompleksie łąkowym Suchy Ług i Rzymkowickie Łąki; (fot. C. Dziuba).
SUCHY ŁUG i RZYMKOWICKIE ŁĄKI 30 31 Fot. 23. Przygiełka biała Rhynchospora alba w kompleksie łąkowym Suchy Ług i Rzymkowickie Łąki; (fot. C. Dziuba). Fot. 22. Torfowisko przejściowe (kod 7140) na północy
Bardziej szczegółowoMETODYKA PROWADZENIA INWENTARYZACJI POZOSTAŁYCH SIEDLISK PRZYRODNICZYCH (NIE NATUROWYCH)
PLAN OCHRONY WIGIERSKIEGO PARKU NARODOWEGO I OBSZARU NATURA 2000 OSTOJA WIGIERSKA OPERAT OCHRONY LĄDOWYCH EKOSYSTEMÓW NIELEŚNYCH, TORFOWISKOWYCH I BAGIENNYCH METODYKA PROWADZENIA INWENTARYZACJI POZOSTAŁYCH
Bardziej szczegółowo8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe
8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe Koordynator: Krzysztof Świerkosz Eksperci lokalni: Piwowarczyk Renata, Świerkosz Krzysztof Liczba i lokalizacja stanowisk i obszarów monitoringowych
Bardziej szczegółowoOpracowanie: Lech Krzysztofiak Anna Krzysztofiak
Inwentaryzacja barszczu Sosnowskiego Heracleum sosnowskyi i niecierpka gruczołowatego Impatiens glandulifera na obszarach Natura 2000 "Dolina Górnej Rospudy" oraz "Ostoja Augustowska" Opracowanie: Lech
Bardziej szczegółowoBADANIA FIZJOGRAFICZNE R. II SERIA B BOTANIKA (B60) str
BADANIA FIZJOGRAFICZNE R II SERIA B BOTANIKA (B60) str 061 010 Roślinność leśna i zaroślowa Rezerwatu Wielki Bytyń oraz ostoi siedliskowej natura 000 PLH30011 na pojezierzu Wałeckim Roślinność leśna i
Bardziej szczegółowoPHYTOSOCIOLOGICAL COMPARATIVE ANALYSIS OF TWO LOCALITIES OF CAREX PULICARIS L. IN THE ŁÓDŹ PROVINCE (CENTRAL POLAND)
Teka Kom. Ochr. Kszt. Środ. Przyr. OL PAN, 2009, 6, 223 227 PHYTOSOCIOLOGICAL COMPARATIVE ANALYSIS OF TWO LOCALITIES OF CAREX PULICARIS L. IN THE ŁÓDŹ PROVINCE (CENTRAL POLAND) 9 Maja str. 6/14, 97 300
Bardziej szczegółowoParki Narodowe i Rezerwaty Przyrody (Parki nar. Rez. Przyr.)
Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody (Parki nar. Rez. Przyr.) 23 1 61 91 2004 ALEKSANDER KOŁOS Współczesna roślinność i flora rezerwatów przyrody Bagno Wizna I i Bagno Wizna II jako efekt długotrwałego
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA PRZYRODNICZA,
DOKUMENTACJA PRZYRODNICZA, DOKUMENTACJA ZARZĄDZANIA SIEDLISKIEM 7230 W GRANICACH OBSZARU NATURA 2000 BIESZCZADY PLC180001 obejmująca obiekty: Ostry 2; Ostry 3; Młaki za cmentarzem w Wołosatym Magdalena
Bardziej szczegółowoNiemodlin, 27 czerwca 2016 roku. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu
ul. Bohaterów Powstań Śląskich 9-00 Niemodlin Niemodlin, 7 czerwca 0 roku Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu W związku z rozpoczęciem prac nad dokumentami planistycznymi dla obszaru Natura
Bardziej szczegółowo4080 Subalpejskie zarośla wierzby lapońskiej lub wierzby śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacum)
4080 Subalpejskie zarośla wierzby lapońskiej lub wierzby śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacum) Koordynator: Wojciech Mróz Ekspert lokalny: Krzysztof Świerkosz Typ siedliska przyrodniczego
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w WARSZAWIE z dnia. 2014 r.
ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w WARSZAWIE z dnia. 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Torfowiska Czernik PLH140037 Na podstawie art. 28
Bardziej szczegółowoNATURA 2000 W LASACH OCHRONA RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ
NATURA 2000 W LASACH OCHRONA RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ Anna Namura-Ochalska Abstrakt. Do rzadkich i zagrożonych siedlisk naturowych (Natura 2000) należą zarówno śródleśne jeziora oligo-humotroficzne,
Bardziej szczegółowoOCENA WPŁYWU RUCHU TURYSTYCZNEGO NA STREFĘ BRZEGOWĄ JEZIORA SŁAWSKIEGO
OCENA WPŁYWU RUCHU TURYSTYCZNEGO NA STREFĘ BRZEGOWĄ JEZIORA SŁAWSKIEGO DR INŻ. PAWEŁ STRZELIŃSKI KATEDRA URZĄDZANIA LASU, WYDZIAŁ LEŚNY, UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Niniejsze
Bardziej szczegółowoDRZEW WZDŁUŻ DROGI POWIATOWEJ NR. 2347W NA ODCINKU DK7 DĄBEK KONOPKI OD KM DO
VIDAR USŁUGI OGRODNICZE Jarosław Łukasiak Ul.Armii Krajowej 33/26 06-400 Ciechanów Temat: INWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA DRZEW WZDŁUŻ DROGI POWIATOWEJ NR. 2347W NA ODCINKU DK7 DĄBEK KONOPKI OD KM 0+000.00
Bardziej szczegółowoStanowisko mieczyka dachówkowatego Gladiolus imbricatus L. w Parku Krajobrazowym Chełmy na Pogórzu Kaczawskim
AGNIESZKA ROMBEL-BRYZEK Zakład Ekologii i Ochrony Przyrody, Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej, Uniwersytet Opolski 45-035 Opole, ul. Kominka 4 e-mail: agarombel@wp.pl Stanowisko mieczyka dachówkowatego
Bardziej szczegółowoPrzyroda katowickich lasów
Czasem to po prostu podążanie za zachciankami i pragnienie wyróżniania się spośród innych obszarów zabudowanych. Kapryśna natura miasta życzy sobie mieć coś, czego nie mają inne grody, mieściny czy nawet
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2. Dr Robert Kościelniak Dr Lucjan Schimscheiner
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Bioróżnorodność środowisk przyrodniczych Biodiversity of Natural Environments Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Robert Kościelniak Dr Lucjan Schimscheiner Zespół dydaktyczny
Bardziej szczegółowoAnaliza botaniczna i siedliskowa lądowych ekosystemów nieleśnych na obszarze Nadleśnictw Augustów i Płaska
Augustów, 7.03.2013 r. Analiza botaniczna i siedliskowa lądowych ekosystemów nieleśnych na obszarze Nadleśnictw Augustów i Płaska Andrzej Kamocki Katedra Ochrony i Kształtowania Środowiska Politechnika
Bardziej szczegółowoŁĄKI SZYDŁOWA. Fot. 70. Łąki świeże (kod 6510) w północnej części Łąk Szydłowa (powierzchnia B); (fot. D. Strząska).
ŁĄKI SZYDŁOWA 232 233 Fot. 70. Łąki świeże (kod 6510) w północnej części Łąk Szydłowa (powierzchnia B); (fot. D. Strząska). Fot. 69. Łąki wilgotne z wełnianką wąskolistną Eriophorum vaginatum w północnej
Bardziej szczegółowodr inż. Elżbieta Dusza dr Michał Kupiec
Inwentaryzacja przyrodnicza terenu pod planowaną inwestycję: Budowa słupowej stacji transformatorowej 15/0,4kV z powiązaniami energetycznymi 15kV i 0,4kV w miejscowości Chełpa na działkach 1/1, 6, 12/4,
Bardziej szczegółowoHistoria Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu
Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu Szczecińskiego oraz archipelagu przybrzeżnych wysp stał się pierwszym
Bardziej szczegółowoKarta Dokumentacyjna Geostanowiska
Karta Dokumentacyjna Geostanowiska Informacje ogólne Numer KDG: 1559 1. Nazwa obiektu: TORFOWISKO JEZIORKA NA ŁOPIENIU 2. Typ obiektu geostanowiska: inne 3. Współrzędne (WGS84): Długość: 20 15' 50,000
Bardziej szczegółowo