Protokół z posiedzenia Rady ds. budżetu partycypacyjnego działającej przy Prezydencie m.st. Warszawy z dnia 3 stycznia 2014 r.

Transkrypt

1 Protokół z posiedzenia Rady ds. budżetu partycypacyjnego działającej przy Prezydencie m.st. Warszawy z dnia 3 stycznia 2014 r. Posiedzenie rozpoczęło się w o godzinie 14:15 w sali 2018 Pałacu Kultury i Nauki przy ul. Plac Defilad 1 w Warszawie. Obrady otworzyła Pani Ewa Stokłuska, Współprzewodnicząca Rady ds. budżetu partycypacyjnego. Po przywitaniu stwierdziła nieobecność następujących członków Rady: Pani Agnieszki Borowskiej, Pana Oktawiusza Chrzanowskiego, Pana Andrzeja Golimonta oraz Pani Marii Łukaszewicz. Lista obecności stanowi załącznik do protokołu. Następnie odczytała porządek obrad i zapytała o ewentualne uwagi do niego. Nikt ich nie zgłosił. Zaproponowała poszerzenie porządku o dyskusję na temat promocji budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie. Rada jednogłośnie wyraziła na to zgodę. Następnie Pani Joanna Erbel, członek Rady ds. budżetu partycypacyjnego, zaproponowała dodanie kolejnego punktu obrad, tj. dyskusji o możliwości poszerzenia składu Rady o innych przedstawicieli Rady m.st. Warszawy. Pani Urszula Majewska, Zastępca Dyrektora Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy oraz członek Rady ds. budżetu partycypacyjnego, poinformowała Radę, że na wniosek jej, Pani Anny Petroff-Skiby, Naczelnika Wydziału Konsultacji Społecznych i Partycypacji Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy oraz Sekretarza Rady ds. budżetu partycypacyjnego, a także Pana Jarosława Jóźwiaka, Dyrektora Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy, zostało wystosowane zaproszenie do udziału w posiedzeniu Rady do Dyrektora Biura Prawnego Urzędu m.st. Warszawy. Nikt nie zgłosił sprzeciwu. Pierwszym punktem porządku obrad była dyskusja nad projektem protokołu posiedzenia Rady ds. budżetu partycypacyjnego z dnia 13 grudnia 2013 r. Nikt nie wniósł uwag do przedstawionego projektu protokołu. Kolejnym punktem obrad była dyskusja nad projektem zarządzenia zmieniającego zarządzenie w sprawie powołania Rady ds. budżetu partycypacyjnego. Pani Współprzewodnicząca Stokłuska zapytała o uwagi do projektu. Głos zabrała Pani Marzanna Krajewska, Zastępca Skarbnika m.st. Warszawy oraz członek Rady ds. budżetu partycypacyjnego. Stwierdziła, że treść par. 2 ust. 2 Regulaminu pracy Rady, stanowiącego załącznik do ww. zarządzenia, może wprowadzać w błąd. Zapytała jak należy rozumieć pojęcie budżetu partycypacyjnego. Odpowiedzi na pytanie udzieliła Pani Sekretarz Rady Anna Petroff-Skiba. Stwierdziła, że budżet partycypacyjny należy rozumieć jako proces, a nie wyłącznie jako określoną sumę środków finansowych. W odpowiedzi Pani Krajewska wniosła prośbę o doprecyzowanie zagadnienia poprzez umieszczenie zapisu w ww. ustępie w postaci konsultowanie i opiniowanie procesu budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie i jego dzielnicach;. Rada wyraziła na to zgodę.

2 Następnym punktem obrad była dyskusja nad projektowanym umocowaniem prawnym budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie. Pani Sekretarz dokonała wprowadzenia zebranych do omawianej kwestii. Przedstawiła zakres merytoryczny dokumentów uchwały Rady m.st. Warszawy, zarządzenia Prezydenta m.st. Warszawy oraz załączników do niego, w tym zasad przeprowadzania budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie. Następnie podkreśliła kwestie wymagające szczególnej uwagi Rady. Pierwszą z nich było określenie dolnej granicy wieku osób mogących brać udział w procesie budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie, natomiast drugą była kwestia określenia zasad etapu preselekcji. Pierwsze pytanie zadała Pani Współprzewodnicząca Stokłuska. Pytanie dotyczyło lakonicznej, w jej ocenie, treści uchwały Rady m.st. Warszawy. Wyjaśnień udzieliła Pani Beata Jakacka, p.o. Zastępcy Dyrektora Biura Prawnego. Pani Jakacka powiedziała, że uchwała ma być dokumentem ukazującym pozytywne stanowisko Rady m.st. Warszawy wobec budżetu partycypacyjnego. Wykonanie tego zadania zapewnia intencyjna forma uchwały. Kolejną uwagę zgłosiła Pani Marta Szaranowicz-Kusz, członek Rady ds. budżetu partycypacyjnego. Wskazała, że nadanie budżetowi partycypacyjnemu formy konsultacji sprawia, że nie obliguje on władz miejskich do wykonania jego rozstrzygnięć. W odpowiedzi Pani Sekretarz zauważyła, że polski system prawa nie daje podstawy do przeprowadzenia budżetu partycypacyjnego w innej formie. Celem uzupełnienia Pani Jakacka stwierdziła, że nadanie wymogu wykonania rozstrzygnięć budżetu partycypacyjnego na poziomie aktów prawa miejscowego powodowałoby sytuację ingerowania w wyłączne kompetencje organu wykonawczego do przygotowywania projektu budżetu gminy oraz w wyłączną kompetencję organu stanowiąco-kontrolnego do określania budżetu gminy. Fakt określenia zasad przeprowadzenia budżetu partycypacyjnego w odrębnym zarządzeniu wyłączającym stosowanie właściwego zarządzenia wykonawczego do warszawskiej uchwały konsultacyjnej, jest przesłanką wagi umowy społecznej do jakiej przystępują miejskie władze. Następnie Pani Współprzewodnicząca Stokłuska zadała pytanie dotyczące możliwości rozszerzenia skali budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie na poziom ogólnomiejski. Pani Jakacka odpowiedziała, że budżet partycypacyjny na rok 2015 jest programem pilotażowym, jeżeli w przyszłości będzie możliwość zmiany dotychczasowych zasad, w tym jeżeli zmianie ulegną uwarunkowania prawne, nie jest wykluczone, że takie rozszerzenie nastąpi. Pani Sekretarz zwróciła w dalszej części uwagę zebranych na zapis określający sposób przeprowadzania etapu preselekcji. Powiedziała, że pierwszym pomysłem było pozostawić tę kwestię otwartą, jednak w toku prac nad ogólnymi zasadami postanowiono uszczegółowić zasady przeprowadzania preselekcji. Zapytała o zdanie Rady na temat przedstawionego rozwiązania. Pan Kraszewski powiedział, że lepszym rozwiązaniem od przedstawionego byłoby wyposażenie każdego projektodawcy biorącego udział w etapie preselekcji w 5 zestawów punktów: 1 zestaw 5 punktów, 2 zestaw 4 punkty, itd. Projektodawca mógłby

3 rozdysponować te zestawy pomiędzy dostępne projekty. Jeżeli ostatnie miejsce zajmowałoby kilka projektów ex aequo, rozstrzygnięciem byłoby losowanie. Pani Winiarska stwierdziła, że rozwiązanie proponowane przez Pana Kraszewskiego jest słuszne. Ułożenie kilku wybranych projektów w kolejności zmusi projektodawców do większej refleksji nad projektami. Rada postanowiła odłożyć podjęcie decyzji do 7 stycznia, który jest ostatecznym terminem przesłania stanowiska każdego z członków Rady w tej sprawie do Pani Sekretarz. Następnie Rada przeszła do dyskusji nad tym, kto może brać udział w głosowaniu na projekty. Pani Sekretarz przedstawiła dostępne opcje weryfikacji prawa do udziału w tym etapie. Możliwa jest identyfikacja z użyciem bazy PESEL, dodatkowo poprzez rejestr Karty Warszawiaka/Karty Młodego Warszawiaka oraz poprzez miejsce zamieszkania. Pani Majewska stwierdziła, że zgodnie z wytycznymi Biura Prawnego przekazanymi w toku prac nad projektem zasad, nie mamy możliwości ograniczania prawa do udziału w etapie głosowania, ponad wymóg bycia mieszkańcem m.st. Warszawy. Pani Jakacka dodała, że nawet jeśli byśmy wprowadzili dodatkowe obostrzenia, to kwestia użyteczności posiadanych przez m.st. Warszawę rejestrów jest już dyskusyjna. Zadała pytanie o to, jak traktować osobę, która nie figuruje w żadnym rejestrze, ale płaci podatek od nieruchomości i tutaj zamieszkuje. Dodała, że konsultacje, stanowiące podstawę przeprowadzania budżetu partycypacyjnego, opierają się na szerokiej definicji mieszkańca. Sugestią Biura Prawnego jest więc umożliwienie osobie wykazania zamieszkiwania na terenie m.st. Warszawy. Pan Kraszewski powiedział, że to miasto określa z jaką grupą społeczną chce prowadzić konsultacje. W rezultacie ograniczenie prawa do udziału jest możliwe. Pani Jakacka w odpowiedzi podkreśliła, że ustawa o samorządzie gminnym art.. 5a, a co za tym idzie, uchwała Rady Miasta Stołecznego Warszawy dotycząca konsultacji społecznych nie umożliwia ograniczania dostępu do konsultacji. W Polsce nie ma specjalnej podstawy prawnej do przeprowadzania procesu budżetu partycypacyjnego w postaci np. ustawy. Póki co, budżet partycypacyjny w całym kraju realizowany jest w podobny sposób, tj. w oparciu o art. 5a ustawy o samorządzie gminnym. Proponowane ograniczenie dostępu do budżetu partycypacyjnego daje podstawę do uchylenia uchwały Rady Miasta. Pani Współprzewodnicząca Stokłuska stwierdziła, że przyjęcie zasady szerokiego dostępu do budżetu partycypacyjnego tworzy pole do nadużyć. Udział mogą brać również małe dzieci. Takie rozwiązanie stwarza możliwość decydowania w kwestii budżetu partycypacyjnego przez rodzica za dziecko, a co za tym idzie wyposażenia rodzica w dodatkowe głosy. Pani Jakacka stwierdziła, że innego wyjścia obecne polskie prawodawstwo nie przewiduje. Pan Kraszewski stwierdził, że przyjęcie rozwiązania skutkuje nierównością traktowanie kogoś kto płaci podatki w Warszawie, a mieszka poza nią, jako nie mieszkańca jest właściwym podejściem. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku Karty Warszawiaka. W odpowiedzi Pani Jakacka stwierdziła, że program Karta Warszawiaka opiera się na innej podstawie prawnej, która umożliwia przeprowadzenie programu w ten sposób. W przypadku budżetu partycypacyjnego za mieszkańca należałoby uznać każdą osobę, która wykaże w jakiś sposób swoje powiązanie z Warszawą.

4 Rada przystała na propozycję Biura Prawnego. Pani Współprzewodnicząca Stokłuska zamknęła dyskusję nad kwestią prawa do udziału w budżecie partycypacyjnym. Kolejnym punktem obrad była dyskusja nad projektem formularza zgłoszeniowego projektu do budżetu partycypacyjnego. Pani Erbel powiedziała, że osoba podpisująca formularz zgłoszeniowy w takiej wersji, składa jednocześnie oświadczenie o zamieszkiwaniu i potwierdza, że jest to zgodne ze stanem faktycznym. Dodała, że wiele osób, które przeprowadziły się do Warszawy, nie dokonały przemeldowania i nie figurują w rejestrach. Zadała pytanie, czy podpisanie oświadczenia w takiej sytuacji nie wiąże się od razu z poświadczeniem nieprawdy. Pani Jakacka odpowiedziała, że stanem faktycznym jest zamieszkiwanie, a nie figurowanie w rejestrach. Jeżeli rejestry nie pomogą zweryfikować takiej osoby, urzędnik dołoży wszelkich starań aby tego dokonać w sposób pozytywny, np. zadzwoni. Pani Współprzewodnicząca Stokłuska zwróciła uwagę Rady na sekcję formularza zgłoszeniowego - koszty utrzymania projektu w przyszłości. Pan Jan Jerzy Kulik, Dyrektor Biura Rozwoju Miasta Urzędu m.st. Warszawy oraz członek Rady, powiedział, że kwestia kosztów w przyszłości jest istotna i sekcja powinna pozostać w formularzu w niezmienionej formie. Pani Erbel powiedziała, że zobowiązanie mieszkańca do wypełnienia tego pola jest złym rozwiązaniem. Jest ono najtrudniejszą częścią formularza i może zniechęcać do składania projektów. Pan Kraszewski stwierdził, że w takiej sytuacji optymalnym wyjściem byłoby ograniczenie sekcji do obowiązku wymienienia rodzaju kosztów utrzymania, bez szacowania ich wysokości. Głos zabrała Pani Majewska. Powiedziała, że do niedawna również była zwolenniczką pozostawienia sekcji w niezmienionej formie. Jednak przeprowadzenie akcji edukacyjnej wyposażającej mieszkańców w wiedze niezbędną do prawidłowego wypełnienia sekcji jest niemożliwe do wykonania. Szacowanie kosztów jest zbyt abstrakcyjne. Pani Majewska przychyliła się do propozycji Pana Kraszewskiego. Pan Kulik powiedział, że zadaniem urzędnika i tak będzie weryfikacja rodzaju kosztów i określenie ich wysokości. Istotne jest zmuszenie projektodawcy do kompleksowego pomyślenia nad projektem. Pani Jakacka zapytała, czy podczas głosowania wysokość kosztów utrzymania projektu w przyszłości będzie uwidoczniona. Pan Kulik powiedział, że powinna. Koszty utrzymania projektu w przyszłości mogą go dyskwalifikować. Glosujący powinni mieć tego świadomość. Ponadto, dzielnica dysponuje określoną pulą środków finansowych. Niezwrócenie uwagi mieszkańców na fakt kosztów utrzymania projektu może skutkować sytuacją, w której dzielnica będzie musiała przesuwać środki kosztem innych przedsięwzięć aby utrzymać zrealizowany projekt. Jeszcze gorzej byłoby, gdyby dzielnica pozwalała na niszczenie inwestycji zrealizowanych w ramach budżetu partycypacyjnego, nie finansując kosztów ich bieżącego utrzymania. Mieszkańcy będą mieli problem z wyliczeniem tych kosztów, ale urzędnicy dokonają weryfikacji i

5 wskażą, które z projektów są pod tym kątem ryzykowne. Zaproponował następujące rozwiązanie: zadać pytanie o rodzaj kosztów, a jeżeli ktoś będzie w stanie oszacować ich wysokość to niech zrobi i to. Rada przyjęła to rozwiązanie. W trakcie dyskusji nad kategorią kategoria projektu oraz odbiorcy projektu pojawiły się następujące propozycje: dodania do odbiorców projektu zwierzęta ; zmiany kategorii inwestycje na infrastruktura ; dodanie kategorii komunikacja ; zamiany kategorii inwestycje na przestrzeń publiczna, zieleń miejska, komunikacja, ochrona środowiska ; dodanie kategorii typu zdrowie, czy pomoc społeczna. Rada przyjęła proponowany wzór formularzy z powyższymi uwagami. Następnym punktem obrad była dyskusja nad zasadami przeprowadzania etapu głosowania mieszkańców na projekty. Pan Kulik stwierdził, że Dzielnice na pewno będą sprzeciwiały się wobec możliwości swobodnego wyboru dzielnicy oraz obszaru, w którym chce się zagłosować. Pani Sekretarz zadała pytanie Radzie o rekomendowany przez nią sposób przeprowadzenia etapu. Pani Aleksandra Winiarska, członek Rady, powiedziała, że zasady powinny być identyczne jak w przypadku etapu preselekcji. Swoją aprobatę wobec rozwiązania wyraziła też Pani Współprzewodnicząca Stokłuska. Pan Kraszewski zaproponował, aby ograniczyć głosowanie do wyboru maksymalnie 5 projektów i zrównaniu wagi wszystkich oddanych głosów. Takie rozwiązanie uprości procedurę. Dodał, że podczas etapu głosowania nie ma potrzeby komplikowania go dodatkowym układaniem projektów w kolejności od najwyżej ocenianego do najniżej ocenianego. Takie rozwiązanie jest mniej opresyjne względem mieszkańców. Aby podsumować dotychczasową dyskusję na temat procedury przeprowadzania etapu głosowania mieszkańców, Pani Sekretarz przedstawiła dostępne warianty procedur: a) model łódzko-białostocki wybór maksymalnie 5 projektów (każdy głos ma równą wagę); b) model dąbrowski każdy mieszkaniec dysponuje pulą 10 punktów i może swobodnie decydować o jej rozdysponowaniu; c) rangowanie ułożenie 5 wybranych przez siebie projektów w kolejności od ocenianego najwyżej (projekt otrzymuje 5 punktów) do ocenianego najniżej (projekt otrzymuje 1 punkt). Projekty pośrodku otrzymują odpowiednio 4,3 lub 2 punkty. Za przyjęciem modelu białostockiego było 3 członków, za przyjęciem modelu dąbrowskiego było 4 członków, za przyjęciem modelu rangowania było 3 członków.

6 W obliczu braku zdecydowania członków Rady na jeden model, stwierdzono, że decyzję podejmie CKS, natomiast do 7 stycznia, członkowie Rady mogą przesłać swoje stanowiska w tej sprawie do Pani Sekretarz. Kolejnym punktem obrad było omówienie wyników konsultacji społecznych wypracowanego podziału dzielnic na obszary oraz podziału środków. Pani Sekretarz powiedziała, że są dwa główne problemy, które wynikły podczas konsultacji: ograniczenie liczby projektów do 50 oraz pretensje ze strony dzielnic, twierdzących, że wypracowane dotychczas zasady przeprowadzania budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie sprawiają, że są one poszkodowane ponieważ zadecydowały o braku podziału terytorialnego. Rada stwierdziła, że idea ograniczenia liczby projektów do 50 jest jak najbardziej zasadna nie dopuszcza do wystąpienia sytuacji, w której głosujący byłby przytłoczony nadmierną liczbą projektów. Dlatego też nie należy z tego limitu rezygnować. Proponowanym przez Radę rozwiązaniem drugiego problemu jest nakłonienie ich do dokonania podziału dopóki jeszcze jest na to czas oraz uświadomienie, że podzielenie się na obszary nie oznacza przyznania większej puli środków finansowych do wykorzystania w ramach budżetu partycypacyjnego w danym obszarze, czy na poziomie ogólnodzielnicowym. W ramach następnego punktu obrad Pani Majewska omówiła dotychczasowe działania podjęte w ramach promocji procesu budżetu partycypacyjnego. Opowiedziała również o działaniach planowanych, tj. o stronie www, planowanych spotach reklamowych, kolportażu ulotek oraz naborze do punktów konsultacyjnych. Pan Jóźwiak poprosił o odłożenie dyskusji na temat możliwości poszerzenia składu Rady o innych przedstawicieli Rady m.st. Warszawy z uwagi na trudności wynikłe z okresu świątecznego. Rada wyraziła na to zgodę. Pani Współprzewodnicząca Stokłuska przypomniała zebranym o terminie i miejscu kolejnego posiedzenia, a następnie zamknęła bieżące posiedzenie Rady o godz. 17:15.