INSTYTUT EUROTEST Gdańsk, ul. Uphagena 10, tel , fax home page: e.mail:

Transkrypt

1 INSTYTUT EUROTEST Gdańsk, ul. Uphagena 10, tel , fax home page: e.mail: Analiza rozwoju gospodarki miasta Sieradza od 2006 roku do I półrocza 2010 roku wrzesień, 2010 rok 1

2 Spis treści 1. Metodologia 3 2. Kierunki zmian i dynamika rozwoju firm w gospodarce miasta w latach I półrocze 2010 ogółem oraz wg sekcji działalności gospodarczej Zmiany w rozwoju ilości firm w gospodarce miasta w 2009 roku wg sekcji działalności gospodarczej PKD Zmiany w rozwoju ilości firm w gospodarce miasta w I połowie 2010 roku wg sekcji działalności gospodarczej PKD Stan przedsiębiorczości mieszkańców w miasta Sytuacja ekonomicznej aktywności mieszkańców miasta na tle kraju oraz UE Podsumowanie 25 2

3 1. Metodologia Zaprezentowane w niniejszej analizie dane statystyczne oparte są na bazie REGON oraz innych danych Głównego Urzędu Statystycznego. Część danych w tym dane za okres I półrocza 2010 roku są niepublikowane. Dane za okres lat zaprezentowane zostały wg PKD 2004 natomiast porównanie okresu 2009 roku oraz I półrocza 2010 roku wg PKD Nastąpiła bowiem zmiana w systematyce statystycznej tj. ewidencja firm prowadzona była do końca 2009 roku wg PKD 2004, a przez okres ostatnich dwóch lat również wg PKD 2007, natomiast od 2010 roku rejestr prowadzony jest wyłącznie wg systematyki PKD Wyjaśnienie terminów użytych w opracowaniu. Do małych i średnich przedsiębiorstw zaliczane są podmioty prowadzące działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną. W szczególności są to osoby prowadzące działalność na własny rachunek, firmy rodzinne zajmujące się rzemiosłem lub inną działalnością, bądź spółki lub konsorcja prowadzące regularną działalność gospodarczą. Kryteria przynależności do klasy małych i średnich przedsiębiorstw: - przedsiębiorstwo średnie, mniej niż 250 pracowników, roczny obrót nie przekracza 50 mln EUR lub całkowity bilans roczny nie przekraczający 43 mln EUR - przedsiębiorstwo małe, mniej niż 50 pracowników, roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10 mln EUR - mikroprzedsiębiorstwo, mniej niż 10 pracowników, roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 mln EUR. Polska Klasyfikacja Działalności (PKD) jest umownie przyjętym, hierarchicznie usystematyzowanym podziałem zbioru rodzajów działalności społeczno-gospodarczej, jakie realizują jednostki - podmioty gospodarcze. PKD ustalała symbole, nazwy i zakres grupowań klasyfikacyjnych na pięciu różnych poziomach, tj. sekcji i podsekcji, działów, grup, klas oraz podklas. Poziom pierwszy SEKCJA oznaczony jest symbolem jednoliterowym, dzieli ogólną zbiorowość na 21 grupowań (w g PKD 2007) rodzajów działalności, na które składają się czynności związane ze sobą z punktu widzenia tradycyjnie ukształtowanego, ogólnego podziału pracy. Klasyfikacje PKD zmieniło w 2004 roku rozporządzenie Rady Ministrów (Dz. U. nr 33, poz. 289) do stosowania w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej. 3

4 Od obowiązuje klasyfikacja PKD (zwana PKD 2007) która została wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów (Dz.U. nr 251 poz r.). Zmiany klasyfikacji są wynikiem dostosowywania statystyki europejskiej (w tym polskiej) do standardów obowiązujących na poziomie światowym w klasyfikacji Organizacji Narodów Zjednoczonych - International Standard Industrial Classification of all Economic Activities ISIC Rev.4 (Międzynarodowej Standardowej Klasyfikacji Rodzajów Działalności). Poniżej przedstawiamy zestawienie systematyki ewidencji REGON wg sekcji działalności gospodarczej PKD 2004 oraz PKD Tabela 1. Systematyka ewidencji REGON podmiotów działalności gospodarczej wg sekcji PKD 2004 oraz PKD A/ Ewidencja REGON wg sekcji PKD 2007 obejmuje B/ Ewidencja REGON wg sekcji PKD 2004 obejmuje - Sekcja A - rolnictwo obejmuje leśnictwo, łowiectwo, rybactwo, działalność usługową dla rolnictwa. - Sekcja B - górnictwo obejmuje wydobywanie węgla, kamienia, piasku, rud metali, działalność wspierająca. - Sekcja C - przetwórstwo przemysłowe obejmuje produkcję art., spożywczych, tytoniowych, tekstylnych. odzieży, z drewna, skór, papieru, poligrafii, przetwarzanie koksu, farmaceutyków, tworzyw sztucznych, mineralnych, metali, maszyn, elektroniki, pojazdów, mebli, - Sekcja D - wytwarzanie energii elektr, gazu obejmuje zaopatrywanie w energię elektr, gaz, parę, gorącą wodę, powietrza do ukł. klimatyzacyjnych. - Sekcja E - dostawa wody, gosp. ściekami obejmuje pobór i uzdatnianie wody, oczyszczanie ścieków, zbieranie i gospodarka odpadami. - Sekcja F - budownictwo obejmuje wznoszenie budynków, przygotowanie terenu, roboty ogólnobudowlane, drogowe, instalacji budowlanych, roboty wykończeniowe, wynajem sprzętu budowlanego, rozbiórki. - Sekcja G - handel hurtowy i detaliczny, naprawy obejmuje sklepy i jednostki detaliczne oraz hurtownie, naprawy pojazdów oraz art. użytku osobistego i domowego naprawy pojazdów. - Sekcja H - transport i gosp. magazynowa obejmuje transport lądowy i rurociągowy, pasażerski, miejski, taksówki, przewóz towarów, wynajem samochodów, wodny, pozostały transport, działalność wspomagająca transport, działalność organizatorów i pośredników turystyki, działalność kurierska, telekomunikacja i działalność pocztowa. - Sekcja I - zakwaterowanie i usługi gastronomiczne obejmuje wyżywienie, hotele, pensjonaty, schroniska i - Sekcja A rolnictwo obejmuje łowiectwo i leśnictwo, uprawy rolne i hodowlę zwierząt. - Sekcja B rybactwo obejmuje rybołówstwo na wodach śródlądowych i morskich z wyłączeniem działalności usługowej. - Sekcja C górnictwo obejmuje górnictwo surowców i węgla wydobywanie i eksploatacja złóż gazu i ropy naftowej, wydobywanie żwiru, piasku i kamienia, produkcja soli. - Sekcja D przetwórstwo przemysłowe obejmuje produkcję i przetwórstwo art. spożywczych, mleczarskich, pochodzenia zwierzęcego, pieczywa, napojów, tkanin, odzieży, obuwia, wyrobów z drewna, papieru, wydawnictwa, paliw, chemii, ceramiki, metali, maszyn, aparatury, pojazdów, energii. - Sekcja E wytwarzanie i zaopatrz. w energię elektryczną gaz, wodę obejmuje wytwarzanie i dystrybucję, pobór i uzdatnianie wody, gorącej wody i pary wodnej. - Sekcja F budownictwo obejmuje przygotowanie terenu, roboty ogólno-budowlane, drogowe, instalacji budowlanych, roboty wykończeniowe, wynajem sprzętu budowlanego, rozbiórki. - Sekcja G handel hurtowy, detaliczny i naprawy obejmuje sklepy i jednostki detaliczne oraz hurtownie, naprawy pojazdów oraz art. użytku osobistego i domowego - Sekcja H hotele i restauracje obejmuje hotele, pensjonaty, schroniska i inne obiekty noclegowe oraz restauracje, bary i pozostałe placówki gastronomiczne, katering. - Sekcja I transport, gospodarka magazynowa i łączność obejmuje transport lądowy pasażerski, miejski, taksówki, przewóz towarów, wynajem samochodów, pozostały transport, działalność wspomagająca transport, działalność organizatorów i 4

5 inne obiekty noclegowe oraz restauracje, bary i pozostałe placówki gastronomiczne, catering - Sekcja J - informacja i komunikacja obejmuje działalność wydawniczą, filmy, nagrania, telewizja, nagrania muzyki, telekomunikacja, informatyka i oprogramowanie, informacja, strony internetowe. - Sekcja K - działalność finansowa i ubezpieczeniowa obejmuje pośrednictwo finansowe, ubezpieczenia i asekuracje, agenci i brokerzy ubezpieczeniowi. - Sekcja L - obsługa rynku nieruchomości obejmuje pośrednictwo kupno i sprzedaż nieruchomości, wynajem, zarządzanie nieruchomościami, - Sekcja M - działalność profesjonalna, naukowa, techniczna obejmuje działalność prawniczą, rachunkowo-księgową, doradztwo, badania i analizy techniczne, architektura i inżynieria, badania naukowe i prace rozwojowe, reklama i badania rynku, działalność weterynaryjna. - Sekcja N - usługi administrowania i działalność wspierająca obejmuje wynajem i dzierżawę pośrednictwo pracy, organizacja turystyki, usługi detektywistyczne i ochroniarskie, obsługa biura, organizacja targów i kongresów. - Sekcja O - administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne obejmuje usługi na rzecz całego społeczeństwa. - Sekcja P - edukacja obejmuje wychowanie przedszkolne, szkoły w tym wyższe, pozaszkolne formy edukacji, nauka jazdy. - Sekcja Q - opieka zdrowotna i pomoc społeczna obejmuje działalność szpitali, pogotowia, praktyki lekarskie, pielęgniarek i położnych, pomoc społeczna z zakwaterowaniem i bez zakwaterowania, działalność paramedyczna. - Sekcja R - kultura, rozrywka, rekreacja obejmuje działalność twórczą, biblioteki, archiwa, muzea, gry losowe i zakłady, działalność sportowa i rekreacyjna, działalność rozrywkowa, ogrody botaniczne i zoologiczne. - Sekcja S - pozostała działalność usługowa obejmuje działalność organizacji członkowskich, związków zawodowych, religijnych, politycznych, naprawa i konserwacja komputerów i sprzętu domowego, naprawa obuwia, mebli, zegarków, biżuterii, fryzjerstwo, pralnie, działalność pogrzebowa, pozostała działalność usługowa. pośredników turystyki, działalność kurierska, telekomunikacja i działalność pocztowa. - Sekcja J pośrednictwo finansowe obejmuje działalność bankową, kredyty, leasing finansowy, ubezpieczenia fundusze emerytalne, działalność pomocnicza związana z pośrednictwem finansowym, działalność maklerska i pozostała działalność związana z finansami. - Sekcja K obsługa nieruchomości, usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej obejmuje doradztwo, działalność prawnicza, rachunkowoksięgowa, badania i analizy, fotograficzna, tłumacze, inna działalność komercyjna. - Sekcja L administracja publiczna, ubezpieczenia społeczne, zdrowotne obejmuje usługi na rzecz całego społeczeństwa i obronę narodową. - Sekcja M edukacja obejmuje przedszkola i szkolnictwo podstawowe, szkoły średnie i wyższe, kształcenie ustawiczne dorosłych, nauka języków obcych. - Sekcja N ochrona zdrowia, pomoc społeczna obejmuje szpitalnictwo, praktyka lekarska, pozostała działalność zw. z ochroną zdrowia, działalność paramedyczna, działalność weterynaryjna, opieka społeczna i wychowawcza. - Sekcja O usługi komunalne, społeczne, indywidualne obejmuje fryzjerskie, kosmetyczne, pralnie oraz kulturę, rozrywkę, rekreację, sport, biblioteki, muzea, działalność artystyczna. 5

6 2. Kierunki zmian i dynamika rozwoju firm w gospodarce miasta w latach I półrocze 2010 ogółem oraz wg sekcji działalności gospodarczej. Ze względu na wprowadzone zmiany w systematyce statystycznej REGON ewidencja podmiotów gospodarczych prowadzona była do końca 2009 roku wg PKD 2004, natomiast od 2010 roku rejestr prowadzony jest wyłącznie wg systematyki PKD Z uwagi na wprowadzone zmiany analizę rozwoju gospodarki Sieradza wg sekcji działalności gospodarczej trzeba podzielić na dwa okresy tj. okres lat (wg PKD 2004) oraz okres I półrocza 2010 roku (wg PKD 2007). Analizę przeprowadzono z uwzględnieniem zmian jakie nastąpiły w kryzysowym 2009 roku. W okresie lat ilość firm w gospodarce miasta Sieradza zmniejszyła się o 248 firm tj. o 5,6%. W tym samym okresie czasu ilość firm w skali kraju zwiększyła się o 2,8%. Wykres 1. Rozwój ilościowy firm w ogółem w gospodarce Sieradza w latach (wg stanu na koniec roku) oraz stan w I półroczu 2010 roku. firmy ogółem I pł Źródło: Urząd Statystyczny wg ewidencji REGON. Największy spadek ilości firm w gospodarce Sieradza nastąpił w kryzysowym roku 2009 spadek o 227 firm tj. o 5,2%. W okresie I półrocza 2010 roku nastąpiła niewielka poprawa w gospodarce miasta pod względem rozwoju ilościowego małych i średnich przedsiębiorstw. Ilość firm w gospodarce miasta zwiększyła się o 39 to jest o 0,9%. 6

7 Poniżej przedstawiamy zmiany w rozwoju ilościowym firm w gospodarce miasta w latach wg sekcji działalności gospodarczej PKD Wykres 2. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji A rolnictwo w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). A - rolnictwo Ilość firm w sekcji A rolnictwo w gospodarce miasta w latach w Sieradzu nie zmieniła się, przy okresowym wzroście w 2008 roku do 40 firm. Wykres 3. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji C górnictwo w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). C - górnictw o Ilość firm w sekcji C górnictwo w gospodarce miasta zwiększyła się w latach w Sieradzu o 3 firmy. Wzrost ilości firm nastąpił w roku

8 Wykres 4. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji D przetwórstwo przemysłowe w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). D - przemysł Ilość firm w sekcji D przetwórstwo przemysłowe w gospodarce miasta zmniejszyła się w latach w Sieradzu o 71 firm. Najwięcej firm ubyło w roku firmy. Wykres 5. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji E wytw. i zaop. w energię elektr. gaz w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). E - zaop w energię Ilość firm w sekcji E wytw. i zaop. w energię elektr. gaz w gospodarce miasta zwiększyła się w latach w Sieradzu o 3 firmy. 8

9 Wykres 6. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji F budownictwo w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). F - budownictwo Ilość firm w sekcji F budownictwo w gospodarce miasta zwiększyła się w latach o 61 firm. Najwięcej firm przybyło w 2007 roku - 30 firm. Wykres 7. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji G handel w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). G - handel Ilość firm w sekcji G handel hurtowy, detaliczny i naprawy w gospodarce miasta zmniejszyła się w latach w Sieradzu o 221 firm. Spadek ilości firm w tej sekcji działalności następował systematycznie, najwięcej firm ubyło w roku firm. 9

10 Wykres 8. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji H hotele i restauracje w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). H - hotele Ilość firm w sekcji H hotele i restauracje w gospodarce miasta zmniejszyła się w latach w Sieradzu o 11 firm. Wykres 9. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji I transport i gospodarka magazynowa w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). I - transport Ilość firm w sekcji I transport w gospodarce miasta zmniejszyła się w latach w Sieradzu o 37 firm. Najwięcej firm ubyło w 2009 roku - 23 firmy. 10

11 Wykres 10. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji J pośrednictwo finansowe w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). J - pośr finansowe Ilość firm w sekcji J pośrednictwo finansowe w gospodarce miasta zmniejszyła się w latach w Sieradzu o 16 firm. Najwięcej firm ubyło w roku 2009 roku - 23 firmy. Wykres 11. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji K obsługa nieruchomości i usługi prow. działalności w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). K - obsługa nieruc homości Ilość firm w sekcji K obsługa nieruchomości i usługi prow. działalności w gospodarce miasta zmniejszyła się w latach w Sieradzu o 32 firmy. 11

12 Wykres 12. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji L administracja publiczna, ubezp. społeczne w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). L - administracja Ilość jednostek w sekcji L administracja publiczna, ubezp.. społeczne w gospodarce miasta zwiększyła się w latach w Sieradzu o 1 instytucję. Wykres 13. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji M edukacja w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). M - edukacja Ilość firm w sekcji M edukacja w gospodarce miasta zwiększyła się w latach w Sieradzu o 10 firm. 12

13 Wykres 14. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji N ochrona zdrowia, pomoc społeczna w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). N - zdrowie Ilość firm w sekcji N ochrona zdrowia, pomoc społeczna w gospodarce miasta zwiększyła się w latach w Sieradzu o 23 firmy. Wykres 15. Rozwój ilościowy firm w gospodarce miasta w sekcji O usługi komunalne, społeczne w Sieradzu wg ewidencji REGON wg sekcji PKD 2004 w latach (wg stanu na koniec roku). O - usługi komunalne Ilość firm w sekcji O usługi komunalne, społeczne w latach w gospodarce miasta pozostała na tym samym poziomie, przy okresowym wzroście firm w latach 2007 i

14 Z analizy danych statystycznych ewidencji RGON charakteryzujących rozwój ilościowy firm w gospodarce Sieradza w latach wynika, że rozwój nastąpił w dziedzinach: 1/ sekcja F - wzrost o 61 firm przy dynamice wzrostu 17,2% - budownictwo obejmujące przygotowanie terenu, roboty ogólno-budowlane, drogowe, instalacji budowlanych, roboty wykończeniowe, wynajem sprzętu budowlanego, rozbiórki, 2/ sekcja N - wzrost o 23 firmy przy dynamice wzrostu 7,9% - ochrona zdrowia, pomoc społeczna obejmuje szpitalnictwo, praktyka lekarska, pozostała działalność zw. z ochroną zdrowia, działalność paramedyczna, działalność weterynaryjna, opieka społeczna i wychowawcza, 3/ sekcja M - wzrost o 10 firm przy dynamice wzrostu 8,3% - edukacja obejmuje przedszkola i szkolnictwo podstawowe, szkoły średnie i wyższe, kształcenie ustawiczne dorosłych, nauka języków obcych, 4/ sekcja - C wzrost o 3 firmy przy dynamice wzrostu 60% górnictwo obejmuje górnictwo surowców i węgla wydobywanie i eksploatacja złóż gazu i ropy naftowej, wydobywanie żwiru, piasku i kamienia, produkcja soli, usługi wspomagające, 5/ sekcja - E wzrost o 3 firmy tj. o 100% wytwarzanie i zaopatrz. w energię elektryczną gaz, wodę obejmuje wytwarzanie i dystrybucję, pobór i uzdatnianie wody, gorącej wody i pary wodnej, 6/ sekcja - L wzrost o 1 firmę przy dynamice wzrostu 3,3% administracja publiczna, ubezpieczenia społeczne, zdrowotne obejmuje usługi na rzecz całego społeczeństwa i obronę narodową. Nie uległa zmianie ilość firm w sekcjach: 1/ sekcji - A rolnictwo obejmuje łowiectwo i leśnictwo, uprawy rolne i hodowlę zwierząt, 2/ sekcji O usługi komunalne, społeczne, indywidualne obejmujące usługi fryzjerskie, kosmetyczne, pralnie, kulturę, rozrywkę, rekreację, sport, biblioteki, muzea, działalność artystyczną. Spadek ilości firm odnotowano w dziedzinach: 1/ sekcja G - spadek o 221 firm tj. o 15,2% - handel hurtowy, detaliczny i naprawy obejmuje sklepy, jednostki detaliczne oraz hurtownie, naprawy pojazdów oraz art. użytku osobistego i domowego, 2/ sekcja D - spadek o 71 firm tj. o 13,3% - przetwórstwo przemysłowe obejmuje 14

15 produkcję i przetwórstwo art. spożywczych, mleczarskich, pochodzenia zwierzęcego, pieczywa, napojów, tkanin, odzieży, obuwia, wyrobów z drewna, papieru, wydawnictwa, paliw, chemii, ceramiki, metali, maszyn, aparatury, pojazdów, energii, górnictwo, 3/ sekcja I - spadek o 37 firm tj. o 14,6% - transport, gospodarka magazynowa i łączność obejmującą transport lądowy pasażerski, miejski, taksówki, przewóz towarów, wynajem samochodów, pozostały transport, działalność wspomagającą transport, działalność organizatorów i pośredników turystyki, działalność kurierską, telekomunikację i działalność pocztową, 4/ sekcja K - spadek o 32 firmy tj. o 4,8% - obsługa nieruchomości, usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej obejmująca doradztwo, działalność prawniczą, rachunkowo-księgową, badania i analizy, usługi fotograficzne, usługi tłumaczy, inną działalność komercyjną, 5/ sekcja J - spadek o 16 firm tj. o 9,4% pośrednictwo finansowe obejmująca działalność bankową, kredyty, leasing finansowy, ubezpieczenia fundusze emerytalne, działalność pomocniczą związana z pośrednictwem finansowym, działalność maklerską i pozost. działalność związaną z finansami, 6/ sekcja H - spadek o 11 firm tj. o 9,8% - hotele i restauracje obejmuje hotele, pensjonaty, schroniska i inne obiekty noclegowe oraz restauracje, bary i pozostałe placówki gastronomiczne, catering. Nie we wszystkich dziedzinach nastąpiło zmniejszenie ilości firm. W rozwoju gospodarki Sieradza można zauważyć, że zaznacza się w latach tendencja rozwoju gospodarki miasta Sieradza w kierunku rozwoju sektora usług budownictwa. Wzrost ilości firm małych i średnich nastąpił w sekcji F budownictwo zwiększenie o 61 firm przy dynamice wzrostu 17,2%. Następnie w sekcjach usługowych: w sekcji N ochrona zdrowia, pomoc społeczna - przybyły 23 firmy przy dynamice wzrostu 7,9%, w sekcji M edukacja - przybyło 10 firm przy dynamice wzrostu 8,3%. Największy spadek ilości firm nastąpił w sekcji G handel hurtowy, detaliczny i naprawy zmniejszenie o 221 firm tj. o 15,2%. Spowodowane to było, tak w kraju jak i w Sieradzu w znacznym stopniu rozwojem nowoczesnych kanałów dystrybucji supermarketów, centrów handlowo-usługowych oraz sieci dyskontowych. W dziedzinie produkcji w sekcji D przetwórstwo przemysłowe - ilość firm zmniejszyła się w gospodarce miasta o 71 firm tj. o 13,3%. 15

16 2.2. Zmiany w rozwoju ilości firm w gospodarce miasta w 2009 roku wg sekcji działalności gospodarczej PKD 2004 Ilość firm w gospodarce miasta w roku 2009 zmniejszyła się w Sieradzu o 227 firm tj. o 5,2%. W tym samym okresie ilość firm w skali kraju zmniejszyła się o 0,4%. Zmiany ilości firm w gospodarce miasta w poszczególnych dziedzinach gospodarki przedstawiamy w poniższym zestawieniu. Tabela 2. Zmiany w rozwoju ilościowym firm w gospodarce Sieradza wg sekcji PKD 2004 w roku 2009 (wg stanu na koniec roku). Lp. Ilość firm Ilość firm Zmiany ilości Sekcja w 2008 roku (stan na koniec roku) w 2009 roku (stan na koniec roku) firm w 2009 roku 1 Sekcja A rolnictwo Sekcja C górnictwo Sekcja D przetwórstwo przemysłowe Sekcja E wytw. i zaopatrz. w energię elektr. gaz, wodę 5 Sekcja F budownictwo Sekcja G handel hurtowy, detaliczny i naprawy Sekcja H hotele i restauracje Sekcja I transport, gospodarka magazynowa i łączność 9 Sekcja J pośrednictwo finansowe Sekcja K obsługa nieruchomości i usługi prow. dz. gosp. 11 Sekcja L administracja publiczna, ubezp. społeczne, zdrowotne 12 Sekcja M edukacja Sekcja N ochrona zdrowia, pomoc społeczna 14 Sekcja O usługi komunalne, społeczne, indywidualne 15 Razem W analizowanym okresie kryzysowego 2009 roku zmniejszyła się ilość firm w gospodarce miasta w następujących sekcjach: 1/ Sekcja G handel hurtowy, detaliczny i naprawy zmniejszenie o 136 firm, 2/ Sekcja D przetwórstwo przemysłowe zmniejszenie o 32 firmy, 16

17 3/ Sekcja I transport, gospodarka magazynowa i łączność zmniejszenie o 23 firmy, 4/ Sekcja J pośrednictwo finansowe zmniejszenie o 23 firmy, 5/ Sekcja K obsługa nieruchomości, usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej zmniejszenie o 20 firm, 6/ Sekcja O usługi komunalne, społeczne, indywidualne zmniejszenie o 13 firm, 7/ Sekcja A rolnictwo zmniejszenie o 4 firmy, 8/ Sekcja H hotele i restauracje zmniejszenie o 2 firmy. Nie zmieniła się ilość firm w sekcjach: 1/ Sekcja C górnictwo bez zmian, 2/ Sekcja L administracja publiczna, ubezpieczenia społeczne, zdrowotne bez zmian. Wzrosła ilość firm w sekcjach: 1/ Sekcja F budownictwo wzrost o 15 firm, 2/ Sekcja N ochrona zdrowia, pomoc społeczna wzrost o 6 firm, 3/ Sekcja M edukacja wzrost o 3 firmy, 4/ Sekcja E wytwarzanie i zaopatrz. w energię elektryczną gaz, wodę wzrost o 2 firmy, W kryzysowym 2009 roku najwięcej firm ubyło w gospodarce miasta w sekcjach: sekcji G handel hurtowy, detaliczny i naprawy zmniejszenie o 136 firm, sekcji D przetwórstwo przemysłowe zmniejszenie o 32 firmy, sekcji I transport, gospodarka magazynowa i łączność zmniejszenie o 23 firmy, sekcji J pośrednictwo finansowe zmniejszenie o 23 firmy, sekcji K obsługa nieruchomości, usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej zmniejszenie o 20 firm. Nie we wszystkich dziedzinach gospodarki miasta w okresie kryzysowym nastąpiło zmniejszenie ilości firm. Najwięcej firm przybyło w sekcjach: sekcji F budownictwo wzrost o 15 firm i w sekcji N ochrona zdrowia, pomoc społeczna wzrost o 6 firm. 17

18 2.3. Zmiany w rozwoju ilości firm w gospodarce miasta w I połowie 2010 roku wg sekcji działalności gospodarczej PKD 2007 Poniżej przedstawiamy zmiany ilości firm w I półroczu 2010 roku 1 w Sieradzu w poszczególnych dziedzinach działalności gospodarczej. Tabela 3. Zmiany w rozwoju ilościowym firm w gospodarce Sieradza wg sekcji PKD 2007 w I półroczu 2010 roku (w porównaniu do stanu na koniec 2009 r). Lp. ilość firm ilość firm zmiany ilości Sekcja wg stanu na koniec 2009 r. wg stanu na koniec I pł r. firm w I półroczu 2010 r. 1 A - rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo, rybactwo 2 B - górnictwo i wydobywanie C - przetwórstwo przemysłowe D - wytwarzanie energii elektr, gazu E - dostawa wody, gosp. ściekami i odpadami 6 F - budownictwo G - handel hurtowy i detaliczny, naprawy 8 H - transport i gosp. magazynowa I - zakwaterowanie i usługi gastronomiczne 10 J - informacja i komunikacja K - działalność finansowa i ubezpieczeniowa 12 L - obsługa rynku nieruchomości M - działalność profesjonalna, naukowa, techniczna 14 N - usługi administrowania i działalność wspierająca 15 O - administracja publ. i obrona narodowa, obow. ubezp. społeczne 16 P - edukacja Q - opieka zdrowotna i pomoc społeczna 18 R - kultura, rozrywka, rekreacja S - pozostała działalność usługowa Razem Źródło Urząd Statystyczny, wg ewidencji REGON PKD dane niepublikowane, zamówione zostały w Urzędzie Statystycznym 18

19 W analizowanym okresie I półrocza 2010 roku zwiększyła się ilość firm w gospodarce miasta w następujących sekcjach: 1/ Sekcja S - pozostała działalność usługowa wzrost o 12 firm, 2/ Sekcja J - informacja i komunikacja wzrost o 8 firm, 3/ Sekcja H - transport i gosp. magazynowa wzrost o 6 firm, 4/ Sekcja L - obsługa rynku nieruchomości wzrost o 6 firm, 5/ Sekcja C - przetwórstwo przemysłowe wzrost o 4 firmy, 6/ Sekcja P - edukacja wzrost o 4 firmy, 7/ Sekcja G - handel hurtowy i detaliczny, naprawy wzrost o 2 firmy, 8/ Sekcja N - usługi administrowania i działalność wspierająca wzrost o 2 firmy, 9/ Sekcja D - wytwarzanie energii elektr, gazu wzrost o 1 firmę, 10/ Sekcja E - dostawa wody, gosp. ściekami wzrost o 1 firmę, 11/ Sekcja F - budownictwo wzrost o 1 firmę, 12/ Sekcja I - zakwaterowanie i usługi gastronomiczne wzrost o 1 firmę, 13/ Sekcja R - kultura, rozrywka, rekreacja wzrost o 1 firmę. Nie zmieniła się ilość firm w sekcjach: 1/ Sekcja O - administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne bez zmian, 2/ Sekcja Q - opieka zdrowotna i pomoc społeczna bez zmian. Zmniejszyła się ilość firm w sekcjach: 1/ Sekcja K - działalność finansowa i ubezpieczeniowa zmniejszenie o 5 firm, 2/ Sekcja M - działalność profesjonalna, naukowa, techniczna zmniejszenie o 3 firmy, 3/ Sekcja A - rolnictwo zmniejszenie o 1 firmę, 2/ Sekcja B - górnictwo zmniejszenie o 1 firmę. W okresie I półrocza 2010 roku najbardziej wzrosła ilość firm w gospodarce miasta w sekcjach: w sekcji S - pozostała działalność usługowa wzrost o 12 firm, w sekcji J - informacja i komunikacja 8 firm, w sekcji H - transport i gosp. magazynowa o 6 firm, w sekcji L - obsługa rynku nieruchomości o 6 firm, w sekcji C - przetwórstwo przemysłowe o 4 firmy, w sekcji P - edukacja wzrost o 4 firmy. Zmniejszyła się ilość firm w sekcjach: w sekcji K - działalność finansowa i ubezpieczeniowa zmniejszenie o 5 firm, w sekcji M - działalność profesjonalna, naukowa, techniczna zmniejszenie o 3 firmy. 19

20 Ponieważ systematyka działalności gospodarczej wg PKD 2004 i PKD 2007 nie są kompatybilne - poniżej przedstawiamy celem pełniejszego przedstawienia zmian, zestawienie zmian ilości firm w gospodarce Sieradza za okres lat i okres I półrocza 2010 roku. Tabela 4. Zestawienie zmian ilości firm w gospodarce Sieradza w okresie lat (wg PKD 2004) i I półrocza 2010 roku (wg PKD 2007). Okres lat rok wg sekcji PKD 2004 I półrocze 2010 roku wg sekcji PKD 2007 W okresie lat roku zwiększyła się ilość W okresie I półrocza 2010 roku zwiększyła się ilość firm w gospodarce miasta w następujących firm w gospodarce miasta w następujących sekcjach: sekcjach: 1/ Sekcja F budownictwo - wzrost o 61 firm przy 1/ Sekcja S - pozostała działalność usługowa wzrost dynamice wzrostu 17,2%, o 12 firm, 2/ Sekcja N ochrona zdrowia, pomoc społeczna - 2/ Sekcja J - informacja i komunikacja wzrost o 8 wzrost o 23 firmy przy dynamice wzrostu 7,9%, firm, 3/ Sekcja M edukacja - wzrost o 10 firm przy 3/ Sekcja H - transport i gosp. magazynowa wzrost dynamice wzrostu 8,3%, 4/ Sekcja C górnictwo - wzrost o 3 firmy przy dynamice wzrostu 60%, o 6 firm, 4/ Sekcja L - obsługa rynku nieruchomości wzrost o 6 firm, 5/ Sekcja E wytwarzanie i zaopatrz. w energię 5/ Sekcja C - przetwórstwo przemysłowe wzrost o 4 elektryczną gaz, wodę wzrost o 3 firmy tj. o 100%, firmy, 6/ Sekcja L administracja publiczna, ubezpieczenia 6/ Sekcja P - edukacja wzrost o 4 firmy, społeczne, zdrowotne wzrost o 1 firmę przy dynamice 7/ Sekcja G - handel hurtowy i detaliczny, naprawy wzrostu 3,3%. Nie uległa zmianie ilość firm w sekcjach: 1/ Sekcja - A rolnictwo wzrost o 2 firmy, 8/ Sekcja N - usługi administrowania i działalność wspierająca wzrost o 2 firmy, 2/ Sekcja O usługi komunalne, społeczne, 9/ Sekcja D - wytwarzanie energii elektr, gazu indywidualne Spadek ilości firm odnotowano w dziedzinach: wzrost o 1 firmę, 10/ Sekcja E - dostawa wody, gosp. ściekami wzrost 1/ Sekcja G - handel hurtowy, detaliczny i naprawy o 1 firmę, spadek o 221 firm tj. o 15,2%, 11/ Sekcja F - budownictwo wzrost o 1 firmę, 2/ Sekcja D - przetwórstwo przemysłowe spadek o 12/ Sekcja I - zakwaterowanie i usługi 71 firm tj. o 13,3%, gastronomiczne wzrost o 1 firmę, 3/ Sekcja I - transport, gospodarka magazynowa i 13/ Sekcja R - kultura, rozrywka, rekreacja wzrost o łączność spadek o 37 firm tj. o 14,6%, 1 firmę. 4/ Sekcja K - obsługa nieruchomości, usługi związane Nie zmieniła się ilość firm w sekcjach: z prowadzeniem działalności gospodarczej spadek o 1/ Sekcja O - administracja publiczna i obrona 32 firmy tj. o 4,8%, narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne bez 5/ Sekcja J - pośrednictwo finansowe spadek o 16 zmian, firm tj. o 9,4%, 2/ Sekcja Q - opieka zdrowotna i pomoc społeczna 6/ Sekcja H - hotele i restauracje spadek o 11 firm tj. bez zmian. o 9,8%. Zmniejszyła się ilość firm w sekcjach: 1/ Sekcja K - działalność finansowa i ubezpieczeniowa zmniejszenie o 5 firm, 2/ Sekcja M - działalność profesjonalna, naukowa, techniczna zmniejszenie o 3 firmy, 3/ Sekcja A - rolnictwo zmniejszenie o 1 firmę, 2/ Sekcja B - górnictwo zmniejszenie o 1 firmę. Źródło: Urząd Statystyczny, opracowanie Instytut Eurotest 20

21 3. Stan przedsiębiorczości mieszkańców w miasta Podstawę praktycznie wszystkich współczesnych gospodarek europejskich stanowią małe i średnie przedsiębiorstwa. To głównie dzięki małym i średnim przedsiębiorstwom gospodarka zawdzięcza swój wzrost. W Polsce jest zarejestrowanych ponad 3,5 miliona małych i średnich przedsiębiorstw, co stanowi blisko 98% wszystkich zarejestrowanych firm. Tworzą one 48,6% PKB. W Sieradzu w gospodarce miasta podobnie jak i w kraju dominują ilościowo firmy małe i średnie. Firm zatrudniających od 1 do 9 osób jest 92,28%, firm zatrudniających od 10 do 49 osób 6,12%, firm zatrudniających od 50 do 249 osób 1,48, zatrudniających powyżej 250 osób 0,12%. Najwięcej firm małych pracuje w sektorze handlu i usług. Jak istotną rolę odgrywają w gospodarce Sieradza firmy małe i średnie możemy m.in. stwierdzić na podstawie wskaźnika ilości firm przypadających na 10 tys. mieszkańców. Tabela 5. Wskaźnik ilości firm przypadający na 10 tys. mieszkańców w województwie Łódzkim oraz pozycja Sieradza w województwie. Jednostka terytorialna Wskaźnik ilości firm na 10 tys. Miejsce mieszkańców POLSKA ŁÓDZKIE miejsce w kraju miejsce w województwie Powiat pabianicki Powiat zgierski Powiat brzeziński Powiat m.łódź Powiat bełchatowski Powiat opoczyński Powiat piotrkowski Powiat radomszczański Powiat tomaszowski Powiat m.piotrków Trybunalski Powiat łaski Powiat pajęczański Powiat poddębicki Powiat sieradzki Sieradz. m 938,9 4 Powiat wieluński Powiat wieruszowski Powiat zduńskowolski Powiat kutnowski Powiat łęczycki Powiat łowicki Powiat rawski Powiat skierniewicki Powiat m.skierniewice Źródło: Urząd Statystyczny, opracowanie Instytutu Eurotest. 21

22 Województwo Łódzkie zajmuje 11 miejsce w kraju pod względem ilości zarejestrowanych firm na 10 tys. mieszkańców (868 firm). Na pierwszym miejscu jest województwo Zachodniopomorskie (1270 firm), na drugim miejscu jest województwo Mazowieckie (1238 firm), a na trzecim województwo Pomorskie (1118 firm). Sieradz zajmuje w województwie Łódzkim 4 miejsce ((938,9 firm), pierwsze miejsce w województwie zajmuje Łódź (1137 firm), a ostatnie 23 miejsce powiat piotrkowski (518 firm). Instytut Eurotest dokonał obliczeń jakie miejsce zajmuje Sieradz w kraju pod względem ilości firm na 10 tys. mieszkańców w grupie miast o liczbie mieszkańców od 40 do 60 tys. Tabela 6. Wskaźnik ilości firm na 10 tys. mieszkańców w grupie wybranych miast o liczbie od tys. mieszkańców (wg stanu na koniec 2009 roku). Lp. Ilość Wskaźnik ilości Miasto Województwo mieszkańców Ilość firm firm na 10 tys. mieszkańców 1 Świdnik Lubelskie ,2 2 Świnoujście Zach-pom ,7 3 Żyrardów Mazowieckie ,1 4 Sieradz Łódzkie ,9 5 Otwock Mazowieckie Zduńska Wola Łódzkie ,7 7 Kołobrzeg Zach-pom ,6 8 Rumia Pomorskie ,1 9 Ciechanów Mazowieckie ,8 10 Wejherowo Pomorskie Nysa Opolskie ,9 12 Dębica Podkarpackie ,3 13 Kutno Łódzkie ,3 14 Krosno Podkarpackie ,3 15 Skarżysko-Kamienna Świętokrzyskie ,9 16 Starogard Gdański Pomorskie ,7 17 Radomsko Łódzkie ,3 18 Skierniewice Łódzkie ,8 19 Puławy Lubelskie ,7 20 Wodzisław Śląski Śląskie ,5 21 Tarnobrzeg Podkarpackie ,5 22 Legionowo Mazowieckie ,8 23 Zawiercie Śląskie ,9 24 Starachowice Świętokrzyskie ,3 25 Ostrołęka Mazowieckie ,4 26 Świętochłowice Śląskie ,5 27 Pruszków Mazowieckie Racibórz Śląskie ,2 29 Ełk Warm-Mazurskie ,1 30 Biała Podlaska Lubelskie Zgierz Łódzkie ,2 32 Będzin Śląskie ,2 33 Piekary Śląskie Śląskie ,2 Źródło Urząd Statystyczny, opracowanie Instytut Eurotest 22

23 W grupie miast od 40 do 60 tys. Sieradz znajduje się w środkowej stawce odnośnie wielkości wskaźnika ilości firm na 10 tys. mieszkańców (938,9). Na pierwszych dwóch miejscach znajdują się dwa miasta z województwa Zachodnio- Pomorskiego (zajmującego pierwsze miejsce w rankingu województw). Są to: Kołobrzeg przy wskaźniku 2051,6 firm i Świnoujście przy wskaźniku 1688,7 firm na 10 tys. mieszkańców. Trzecie miejsce zajmuje Pruszków (woj. Mazowieckie) przy wskaźniku 1435 firm. Ostatnie 33 miejsce zajmują Piekary Śląskie przy wskaźniku 647,2 firm. 23

24 3.1. Sytuacja ekonomicznej aktywności mieszkańców miasta na tle kraju oraz UE Spośród krajów Unii Europejskiej (UE 27) najwyższy wskaźnik aktywności zawodowej posiada Dania 80,8% oraz Holandia i Szwecja po 79,3%. Najniższy wskaźnik aktywności zawodowej ludności jest w na Malcie 58,8% oraz na Węgrzech 61,5%. Tabela 7. Aktywność zawodowa obywateli poszczególnych krajów UE 27 oraz województwa Lubelskiego i Sieradza (w tys.) - współczynnik aktywności zawodowej. Kraje UE 27 Liczba osób Liczba osób Współczynnik Liczba osób Liczba osób w wieku nieaktywnych aktywności pracujących bezrobotnych produkcyjnym zawodowo zawodowej % Austria ,0 Belgia ,1 Bułgaria ,8 Cypr ,6 Czechy ,7 Dania ,8 Estonia ,0 Finlandia ,0 Francja ,4 Grecja ,1 Hiszpania ,6 Holandia ,3 Irlandia ,0 Litwa ,4 Luksemburg ,8 Łotwa ,4 Malta ,8 Niemcy ,5 Polska ,8 Sieradz 30,47 16,21 2,77 11,75 62,2 Portugalia ,2 Rumunia ,9 Słowacja ,8 Słowenia ,8 Szwecja ,3 Węgry ,5 Wielka Brytania ,8 Włochy ,0 Opracowanie Eurostatu i Instytutu Eurotest Polska ze wskaźnikiem 63,8% mieści się w dolnych granicach aktywności zawodowej mieszkańców w porównaniu do innych krajów (UE 27). Porównując wskaźnik aktywności zawodowej mieszkańców kraju i Sieradza widać, że Sieradz (62,2%) ma podobny wskaźnik od krajowego. Różnica wynosi 1,6%. 24

25 4. Podsumowanie 1. W okresie lat ilość firm w gospodarce miasta Sieradza zmniejszyła się o 248 firm tj. o 5,6%. W tym samym okresie czasu ilość firm w skali kraju zwiększyła się o 2,8%. Największy spadek ilości firm w gospodarce Sieradza nastąpił w kryzysowym roku 2009 spadek o 227 firm tj. o 5,2%. W okresie I półrocza 2010 roku nastąpiła niewielka poprawa w gospodarce miasta pod względem rozwoju ilościowego małych i średnich przedsiębiorstw. Ilość firm w gospodarce miasta zwiększyła się o 39 to jest o 0,9%. 2. W okresie lat nie we wszystkich dziedzinach nastąpiło zmniejszenie ilości firm w Sieradzu. W rozwoju gospodarki miasta można zauważyć, że zaznacza się tendencja rozwoju gospodarki miasta Sieradza w kierunku rozwoju sektora usług budownictwa. Wzrost ilości firm małych i średnich nastąpił w sekcji F budownictwo zwiększenie o 61 firm przy dynamice wzrostu 17,2%. Następnie w sekcjach usługowych: w sekcji N ochrona zdrowia, pomoc społeczna - przybyły 23 firmy przy dynamice wzrostu 7,9%, w sekcji M edukacja - przybyło 10 firm przy dynamice wzrostu 8,3%. Największy spadek ilości firm nastąpił w sekcji G handel hurtowy, detaliczny i naprawy zmniejszenie o 221 firm tj. o 15,2%. Spowodowane to było, tak w kraju jak i w Sieradzu w znacznym stopniu rozwojem nowoczesnych kanałów dystrybucji supermarketów, centrów handlowo-usługowych oraz sieci dyskontowych. W dziedzinie produkcji w sekcji D przetwórstwo przemysłowe - ilość firm zmniejszyła się w gospodarce miasta o 71 firm tj. o 13,3%. 3. W kryzysowym 2009 roku najwięcej firm ubyło w gospodarce miasta w sekcjach: sekcji G handel hurtowy, detaliczny i naprawy zmniejszenie o 136 firm, sekcji D przetwórstwo przemysłowe zmniejszenie o 32 firmy, sekcji I transport, gospodarka magazynowa i łączność zmniejszenie o 23 firmy, sekcji J pośrednictwo finansowe zmniejszenie o 23 firmy, sekcji K obsługa nieruchomości, usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej zmniejszenie o 20 firm. Nie we wszystkich dziedzinach gospodarki miasta w okresie kryzysowym nastąpiło zmniejszenie ilości firm. Najwięcej firm przybyło w sekcjach: sekcji F budownictwo wzrost o 15 firm i w sekcji N ochrona zdrowia, pomoc społeczna wzrost o 6 firm. 4. W okresie I półrocza 2010 roku najbardziej wzrosła w gospodarce miasta ilość firm w sekcjach: w sekcji S - pozostała działalność usługowa wzrost o 12 firm, w sekcji J - informacja i komunikacja 8 firm, w sekcji H - transport i gosp. magazynowa o 6 firm, w 25

26 sekcji L - obsługa rynku nieruchomości o 6 firm, w sekcji C - przetwórstwo przemysłowe o 4 firmy, w sekcji P - edukacja wzrost o 4 firmy. Zmniejszyła się ilość firm w sekcjach: w sekcji K - działalność finansowa i ubezpieczeniowa zmniejszenie o 5 firm, w sekcji M - działalność profesjonalna, naukowa, techniczna zmniejszenie o 3 firmy. 5. Podstawę praktycznie wszystkich współczesnych gospodarek europejskich stanowią małe i średnie przedsiębiorstwa. To głównie dzięki małym i średnim przedsiębiorstwom gospodarka zawdzięcza swój wzrost. W Sieradzu w gospodarce miasta podobnie jak i w kraju dominują ilościowo firmy małe i średnie. Firm zatrudniających od 1 do 9 osób jest 92,28%, firm zatrudniających od 10 do 49 osób 6,12%, firm zatrudniających od 50 do 249 osób 1,48, zatrudniających powyżej 250 osób 0,12%. Najwięcej firm małych pracuje w sektorze handlu i usług. Jak istotną rolę odgrywają w gospodarce Sieradza firmy małe i średnie możemy m.in. stwierdzić na podstawie wskaźnika ilości firm przypadających na 10 tys. mieszkańców. W Sieradzu wskaźnik przedsiębiorczości wyrażony ilością firm przypadających na 10 tys. mieszkańców wynosi 938,9 firm. Sieradz zajmuje w województwie Łódzkim 4 miejsce, pierwsze miejsce zajmuje Łódź (1137 firm), a ostatnie 23 miejsce powiat piotrkowski (518 firm). W wybranej grupie miast kraju o liczbie mieszkańców od 40 do 60 tys. Sieradz znajduje się w środkowej stawce odnośnie rozwoju wskaźnika przedsiębiorczości mieszkańców. Kierownik Projektu Badawczego Dyrektor Instytutu Eurotest Wojciech Wroński 26