Kalendarium wikinskiej ekspansji na kontynent europejski

Transkrypt

1 Kalendarium wikinskiej ekspansji na kontynent europejski Ziemie Franków cały 779r. Wikingowie nękają atakami zachodnią Francję, epizod na wyspie Noirmoutier 810r. pierwszy odnotowany napad Wikingów skierowany przeciwko Fryzji 819r. okupacja wyspy Noirmoutier oraz 820r. okupacja Bouin 820r. (6 lat po śmierci Karola Wielkiego) pierwszy najazd Wikingów na ziemie Franków. Flota wikińska mija zatokę Sommy, podążając dalej na południe w kierunku ujścia Sekwany zostaje odparta przez nowego cesarza Ludwika Pobożnego. Najazd na tę część Cesarstwa frankońskiego, które później nazwano Francją kończy atak na wioskę Bouin 826r. nadanie lenna Rustringen przy ujściu Wezery na granicy między Fryzją a Saksonią jednemu z trzech królów duńskich Haraldowi Klakowi 834, 835, 836,837r. Wikingowie plądrują Dorestad, jeden z największych ośrodków handlowych na północy Europy, położony nad jedną z odnóg w delcie Renu 840r. atak na Bordeaux 841r. Lothar ofiaruje Haraldowi Klakowi Walcheren szereg pobliskich osiedli w lenno maj 841 Normanowie pod wodzą Asgeira podążają w górę Sekwany, w stronę Rouen (późniejsza Normandia) 842r. najazd na Quentovic, ośrodek handlu z Anglią 843r. Wikingowie łączą swoje siły z hrabią Marches de Bretagne i atakują Nantes 843r. wojska wikińskie zimują na Noirmoutier 845r. wybrzeże Sekwany zostaje splądrowane 845r. Król Danii Horik niszczy Hamburg 28 marzec 845r. zdobycie Paryża za Króla Franków Karola Łysego, zdobycie i ograbienie twierdzy na obwarowanej wyspie Cite 845r. Wikingowie osiedlają się w Akwitanii 846, 847, 857 i 863 plądrowanie Dorestad, miasto traci swoje znaczenie, grabieże w innych miejscach Fryzji 847r. wspólna misja wszystkich trzech państw francuskich do króla Horika 850r. Karol Łysy przydziela Normanom teren pod osiedlenie, po grabieżach, nad Sekwaną 850r. Ruryk zaczyna plądrować idąc w górę Renu, Lothar nie potrafi go pokonać i ofiaruje mu Dorestad i inne hrabstwa 851r. po pierwszym opłynięciu Sekwany Asgeir wraca. Za jego flotą podążają siły Gudfrida(Duńczycy) i Sigtrygga(Norwedzy). Wydarzenia te nazwać można złotym wiekiem Wikingów zima przełom 852 i 853r. Gudfrid i Sigtrygg zostają oblężeni przez Karola Łysego Gudfrid opuszcza Sekwanę by plądrować ujście Loary Sigtrygg zostaje w warowni na wyspie Jeufosse 853r. Gudfrid dokonuje licznych najazdów pustosząc i plądrując miasta Nantes, Angers i Tours oraz klasztory St Florent le Veil i Marmoutier 854r. Sigtrygg decyduje się wyruszyć na wyprawę po Loarze sprzymierza się z Bretończykami i atakuje Gudfrida 856r. wódz Bjorn Żelazny osadza się na wyspie Jefousse i stamtąd przeprowadza ataki na przedmieścia Paryża 856r. Hastein przybija do brzegów Normandii 858r. Neustria zostaje ponownie spustoszona przez Hasteina 11 kwietnia 858r. atak Hasteina na regiony Evreux i Chartres

2 860r. król Karol opłaca skandynawskiego wodza Welanda, aby ten odparł pozostałe flotylle Wikingów 861r. Karol obiecuje znaczną sumę wojsku pod wodzą Welanda za przepędzenie innej grupy Wikingów, która zajęła wyspę na Sekwanie 862r. Weland przyłącza się do Karola i przyjmuję chrzest (jako pierwszy Wiking), wielka flota odpływa 863r. część ludzi Welanda czuje się zdradzonymi i podczas ordaliów (sądu bożego) Weland zostaje zgładzony 864r. rada w Pitres, edykty królewskie wystosowane przeciwko Wikingom, zakaz sprzedawania koni oraz oręża Wikingom pod karą śmierci, umacnianie mostów nad rzekami, wzmacnianie murów miejskich oraz nowe twierdze, które Karoli jego następcy kazali wznieść w głębi kraju wiosna 864r. porozumienie Pepina z Wikingami z Charente, atak na Touluse, pozostałe oddziały atakują Rodez Karol Łysy domaga się od swoich hrabiów zorganizowania sprawnej obrony przeciwko Wikingom i odstąpienia od zobowiązań wobec nich hrabia Anjou Robert de Flort podejmuje skuteczną walkę z Wikingami, odcina im drogę podążającym wzdłuż Loary i stacza zwycięską bitwę 866r. hrabia osacza Wikingów w kościele w Brissarthe, zostaje podstępnie zgładzony,wojsko idzie w rozsypkę 865r. Wikingowie przekraczają most Pitres 867r. Ruryk zostaje przepędzony przez mieszkańców Fryzji 870r. Karol Łysy zawiera sojusz z wodzem Wikingów Rurykiem 873r. ostatnie wieści o Ruryku 873 Hasting (Hastein) rządzący miastem Angers, po negocjacjach z Karolem decyduje się na odejście (wydaje się, że wraz z końcem tego roku Francja zachodnia przestaje mieć problem z Wikingami) 877r. śmierć Karola Łysego, napady nasilają się, Wikingowie nadal grabią rejony nadbrzeżne, ale sięgają obecnie również daleko w głąb lądu we Flandrii i wzdłuż biegu Renu 880r. splądrowanie Tournai oraz klasztorów nad rzeką Skaldą 881r. splądrowanie krainy między Skaldą a Sommą 881r. Ludwik III stawia czoło Wikingom na południe od Sekwany w miejscowości Saucourt (czyn ten opisany jest w poemacie napisanym w języku niemieckim przez mnicha Hucbalda), śmierć księcia powoduje przerwanie obrony 882r. Normanowie budują magazyny i porty w delcie Renu 882r. ruszają w górę rzeki pustosząc miasta Xanten, Duisburg, Kolonię, Bonn, Bingen i Koblencję, przemieniają słynną kaplicę palatyńską, w Cesarskim Palatynacie w Akwizgranie, byłej siedzibie Karola Wielkiego, w stajnię dla koni 882r. Hasting atakuje rejony nadbrzeżne, inni Wikingowie palą Kolonię i Trier oraz liczne klasztory w głębi kraju wzdłuż rzek: Moza, Mozela i Ren. W konsekwencji cesarz Karol Gruby wchodzi w układ z wodzem Godfredem, który przyjmuje chrzest i otrzymuje Fryzję i inne lenna, będące uprzednio w posiadaniu Ruryka 885r. śmierć Gotfreda po nieudanym projekcie powstania przeciwko cesarzowi 885r. atak na Paryż 890r. Wikingowie próbują wykorzystać wewnętrzne spory w Bretanii, ale ponoszą klęskęi wycofują się na północ 891r. zostają pobici przez Arnulfa von Karten w pobliżu miasta Leuven w Brabancji i zepchnięci do rzeki Dyle (Dijle), dopływu Skaldy, gdzie większość ginie od miecza bądź tonie

3 891r. powstają nowe twierdze wzdłuż brzegów 892r. po wielu udanych grabieżach Wikingowie wraz z dobytkiem i rodzinami wycofują się do Anglii z zamiarem osiedlenia. To samo czyni wódz z Loary Hasting Wraz z końcem dziewiątego stulecia mijały złote czasy wypraw. Kilka lat później król Karol Prostak oddaje część Neustrii Wikingom. Powstaje nowe Skandynawskie państwo Normandia 911r. król Karol Prosty nadaje wodzowi Rollowi część Neustrii czyli miasto Rouen i przylegające ziemie nad Sekwaną, do morza i zapewne nieco w głąb lądu (zastosowanie starej metody zatrudniania Wikingów do pilnowania Wikingów).Powstają podwaliny pod księstwo Normandii 926r. ostatnia wiadomość o wypłacie okupu dokonanej przez króla Rudolfa z Frankonii Zachodniej 937r. ostateczne podbicie Wikingów w Bretanii Z wyjątkiem Normandii czas Wikingów na kontynencie należał do przeszłości. 1.Przyczyny opuszczenia Skandynawii przez Wikingów pod koniec VIII w. - zwiększona liczba urodzeń w wyniku poligamii - oddawanie majątku tylko w ręce najstarszych synów - skazywanie winnych na wygnanie - wyprawa na viking często stosowanym wyjściem uniknięcia bardziej surowych wyroków prawa - brak żywności, wynikający z braku żyznych gleb 2.Pierwszy napad 810r. skierowany przeciwko Fryzji (wzmianka o nim znajduje się we Frankońskich rocznikach państwowych). - konfrontacja między Danią, władaną przez Godfreda, a Francją Karola Wielkiego - ma to miejsce 2 lata po wydaniu rozkazu przez Godfreda o wzniesieniu umocnień granicznych, rok po załamaniu się rokowań i wzniesieniu frankońskiej twierdzy przy granicy i w roku zaplanowania przez cesarza pochodu przeciwko Godfredowi - Fryzja zostaje splądrowana i obłożona haraczem (100 funtów srebra) - cesarz rozbija obóz nad Wezerą i oczekuje na wojska Godfreda - Godfred ginie z rąk własnego człowieka, a jego następca zawiera pokój z cesarzem - 814r. śmierć Karola Wielkiego, tron obejmuje Ludwik Pobożny 3. Pierwszy napad piracki 820r. (wdłg Frankońskich roczników państwowych). - flota w liczbie 13 okrętów - Wikingowie atakują Flandrię, zostają odparci przez straż przybrzeżną - próba grabieży w ujściu Sekwany, również zostają odparci - południowa Francja, wybrzeże Akwitanii, z powodzeniem, zagarnięcie znacznych łupów 4. Zastosowanie specyficznego systemu obrony wybrzeża poprzez przydzielanie Wikingom ziemi przy ujściach rzek w zamian za ochronę przed piractwem. 5. Precedens z 826r. - zagrożona pozycja Haralda we własnym kraju, Rustringen stanowić miało swoisty azyl - 827r. wygnanie Haralda z kraju - wkrótce Harald Klak wykorzystuje wewnętrzne walki o władzę we Francji 6. Konflikt między trzema synami Ludwika Pobożnego Lotharem, Ludwikiem i Karolem - a nim samym - 833r. Ludwik uwięziony i pozbawiony tronu - synowie nie umieją dojść do porozumienia, Ludwik odzyskuje władzę zwierzchnią

4 - nieumiejętność Ludwika w zebraniu wokół siebie możnych - obrona kraju się rozpada, Wikingowie ruszają do ataku 7. Wydarzenia 838 roku - śmierć Króla Akwitanii Pepina I - Ludwik Pobożny wydziedzicza swojego wnuka Pepina II, co stanowi okazję do przejęcia tronu przez Karola, syna Ludwika - wybucha powstanie, w którym Pepin II wspierany jest przez szlachtę Akwitanii - wybucha rewlota w Bawarii ambicje terytorialne Ludwika Bawarskiego - wewnętrzny rozłam umożliwia Wikingom dalsze podboje 8. Plądrowanie Dorestad - Dorestad stanowiło ważny węzeł w systemie handlu zagranicznego Skandynawii, utrzymywało kontakty zarówno z Hedeby, jak i z Birką - król duński Horik oświadcza w 838r. cesarzowi, że nie ponosi odpowiedzialności za te napady i że zabił wodza piratów - Horik zażądał Fryzji, spotkał się z odmową Za tymi wyprawami i wieloma innymi kryli się Lothar i Harald Klak - zorganizowanie obrony i budowa twierdz absorbują Ludwika Pobożnego na tyle, iż uniemożliwia to pomyślne rozwiązywanie innych problemów - 840r. śmierć Ludwika Pobożnego 9. Asgeir płynie w górę Sekwany - splądrowanie miasta Rouen, schwytanie wielu niewolników - spalenie opactwa Jumieges w drodze powrotnej - oszczędzenie opactwa de Fontenelle opactwo płaci okup (3 kg w złocie = 6 funtów) 10. Przyczyny wdarcia się Wikingów na kontynent w 841r r. Karol Łysy wraz ze swoim bratem Ludwikiem Niemieckim wychodzą zwycięsko z wewnętrznych problemów z Saksonami, a później z hrabią Austrazji - rywalizacja Lothara, Ludwika i Karola trzech synów zmarłego cesarza Ludwika o tron - Cesarstwo Zachodnie u progu wielkiej bratobójczej wojny - czerwiec 841r. bitwa pod Fontenoy - armie Pepina II i Lothara z jednej strony, a Karola Łysego z drugiej spotykają się w największej bitwie wczesnego średniowiecza - życie traci znaczna część karolińskich wielmożów - imperium Franków zostaje pozbawione części swojej armii, a także warstwy rządzącej - Sekwana, Somma, Loara i Garonna stają się drogami łatwego przenikania Wikingów w głąb kraju - frankońscy hrabiowie łączą się z Wikingami, chcąc uzyskać w ten sposób lokalną supremację 11. Polityka Lothara - zabezpieczenie terenów w głębi lądu poprzez umowy z wodzami Wikingów - Lothar ofiaruje Walcheren Haraldowi Klakowi - Walcheren położone w Zelandii przy ujściach Renu, Mozy i Skaldy stanowi doskonały punkt do obrony, jak również do nadzorowania i wykorzystywania wielkiego handlu - Ruryk zaczyna plądrować idąc w górę Renu, Lothar nie potrafi go pokonać, przyjmuje go obietnicą wierności ofiarując mu Dorestad i inne hrabstwa r. podział państwa Franków - Lothar otrzymuje pas od Włoch do Fryzji - Ludwik Niemiecki państwo wschodniofrankońskie, od Saksonii do Bawarii

5 - Karol Łysy państwo zachodniofrankońskie 13. Nasilenie wikińskich najazdów - wikińskie wyprawy stają się złotym interesem dla wielu - splądrowanie Rouen - splądrowanie Quentovic - splądrowanie Nantes w dzień świętego Jana - starannie wybrana data kościelnego święta połączonego z jarmarkiem - pogłoski o ukartowaniu napadu ze zbuntowanym hrabią, który nie chciał uznać zwierzchności Karola Łysego, chcąc zagarnąć Nantes dla siebie - Wikingowie z Nantes nazwani Westfaldingami czyli ludźmi z Vestfold nad fiordem Oslo - inne grupy nazwane duńskimi lecz z pewnością byli w nich także Szwedzi - Lothar i Ludwik Niemiecki korzystają z usług Wikingów aby podkopać pozycję brata Karola - międzynarodowy charakter wypraw - tworzenie flot działających na różnych terenach Europy i Wyspach Brytyjskich - państwo zachodniofrankońskie Karola Łysego najbardziej nękane przez Wikingów - Wikingowie sięgają daleko w głąb morza Śródziemnego - zdobycie Paryża - Ragnar atakuje Paryż, pozbawiony obrońców po wyjeździe hrabiego Girard będącego zwolennikiem Lothara - armia francuska odmawia bitwy, Karol Łysy płaci Wikingom 7000 funtów srebra aby nakłonić ich do odwrotu (pierwszy z licznych zapłaconych okupów) - Wódz Ragnar zabiera na pamiątkę wielką sztabę z paryskiej bramy miejskiej - Ragnar i niemal wszyscy jego ludzie giną w drodze powrotnej z powodu epidemii (niby kary boskiej, która poraziła ich ślepotą i szaleństwem ) - zniszczenie Hamburga - Horik myśląc, że za paryską epidemią kryją się nieziemskie moce proponuje zwrócić wolność wszystkim pojmanym chrześcijanom, być może zaproponował także zwrot zagrabionych skarbów (można więc przypuszczać, że ponosił część odpowiedzialności za wielką wyprawę przeciw Francji) Nie tylko miasta, kościoły i klasztory padały ofiarą napadów. Straty ponosiła także cywilna ludność wiejska, gdyż wiele okupów dla Wikingów gromadzono nakładając wyższe podatki dla wszystkich, a Wikingowie potrafili także zabierać ludzi do niewoli r. niejasności w rozgrywkach politycznych między państwem frankońskim, Danią, a nadbrzeżnymi wodzami Wikingów - Fryzja służy wielokrotnie jako schronienie duńskim pretendentom do tronu, którzy dzięki stanowiskom gromadzą srebro oraz poparcie r. Złoty wiek Wikingów - dotychczas Wikingowie zadawalają się krótkotrwałymi wyprawami - obecnie zakładają obozy na wyspach rzek w górę których płynęli, dzięki czemu nie przerywają wypraw nawet zimą - każdy dowódca stara się jak najlepiej wykorzystać okoliczności, aby wyciągnąć zyski ze swoich ekspedycji i pozyskać jak najwięcej łupów dla swoich ludzi 16. Wydarzenia związane z Gudfridem i Sigtryggiem - Gudfrid i Sigtrygg oblegani przez Karola Łysego - Gudfrid pertraktuje z Karolem i opuszcza Sekwanę - przekonanie Gudfrida, iż Karol zajmie się obserwowaniem manewrów jego byłego sprzymierzeńca, nie zwracając uwagi na jego (w konsekwencji nie myli się)

6 - przeświadczenie Sigtrygga, iż Karol nie będzie chciał walczyć na wyspie Jeufosse, gdzie Wikingowie byli dobrze obwarowani - letnie zmiany prądów i spienienie Sekwany sprawia, iż Sigtrygg nie jest w stanie poprawnie nawigować, w skutek tego Karol przestaje obawiać się o jego ataki - z rocznym opóźnieniem względem swego byłego wspólnika Sigtrygg wyrusza na wyprawę po Loarze - roszczenia Sigtrygga do części łupów wojennych Gudfrida, bezskuteczne - Sigtrygg sprzymierza się z Bretończykami i atakuje Gudfrida, ten chroni się na wyspie Biece, niedaleko Nantes - w wyniku odniesionych ran Sigtrygg ogranicza swoje żądania, dochodzi do porozumienia z Gudfridem r. Ruryk i jego krewny Godfred na krótki czas odzyskują władzę w części Danii lecz zostają zmuszeni do powrotu do Fryzji i Dorestad 18. Wydarzenia roku - Karol i Pepin z Akwitanii zostają zaatakowani i sprzymierzają się z Bretończykami - Pepin uzyskuje pełną kontrolę nad Akwitanią, która zostaje ocalona przed atakami Wikingów, jednak nie na długo - wskutek spisku Wikingowie wpływają do Loary, atak na Tours, Orleans i Sens - Wikingowie wpływają do Sekwany, spotkanie Bjorna Żelaznego z Sigtryggiem na wyspie Jeufosse Hastein porywa opata klasztoru St. Denis i biskupa paryskiego (obaj byli wnukami Karola Wielkiego) - po opuszczeniu Jeufosse przez Hasteina i Bjorna Karol przeprowadza oblężenie pozostałych wojsk skandynawskich ufortyfikowanych na wyspie - wrzesień 858 styczeń 859 wojna pomiędzy Karolingami (Pepin, Ludwik Niemiecki, Karol Łysy) Bjorn i Hastei wyruszają na morze Śródziemne 19. Relacja mnicha Ermentariusa z Noirmoutier z 860r. - wzrost liczby wikińskich okrętów - zajęcie Bordeaux, Perigeux, Limoges, Angouleme i Tuluzy - zniszczenie Angers, Tours i Orleanu - zdobycie Paryża, Beauvais, Meaux i Chartres - zrównanie z ziemią potężnej twierdzy Melum - splądrowanie Evreux i Bayeux r. funkcjonowanie licznych gromad Wikingów - umowa króla Karola z Welandem - oblegana grupa Wikingów z wyspy na Sekwanie nękana głodem i niedostatkiem również ofiaruje Welandowi znaczne ilości złota i srebra, Wikingowie się rozpraszają zapadając na zimowe leże w różnych miejscach nad brzegami Sekwany - po śmierci Welanda metoda Karola Wiking kontra Wiking zostaje zarzucona 21. Podział północnej części środkowej Francji na Frankonię Wschodnią i Zachodnią z 870r. - państwo Karola Łysego sięga obecnie do nadmorskich okolic ujścia Renu - sojusz z wodzem Rurykiem, być może zięciem Haralda Klaka, który od dawna miał mocne poparcie w Dorestad i Fryzji 22. Polityka Karola Łysego - Karol buduje ufortyfikowany most na Sekwanie, który odgrywa dużą rolę w utrzymaniu Wikingów z dala od Sekwany - 861r. pojednanie Karola z możnymi królestwa

7 - Karol poszerza terytorium królestwa bretońskiego czyniąc Salomona królem, Pepin zostaje odizolowany - Porozumienie Pepina z Wikingami z 864 roku, Pepin zostaje pojmany przez Karola - Karol wznosi kolejne fortyfikacje na Sekwanie - śmierć Karola Łysego - nasilenie wikińskich najazdów po nieco spokojniejszym okresie w ostatnich latach panowania Karola Łysego, w konsekwencji cesarz Karol Gruby wchodzi w układ z wodzem Godfredem - innym wodzom ofiaruje złoto i srebro pochodzące z wielkich skarbów kościelnych i klasztornych - zachęca Wikingów znacznymi sumami do uwolnienia pochwyconych wybitnych osobistości 23. Plan powstania Godfreda przeciw cesarzowi - brat żony Godfreda Gisli córki Lothara II namawia go do powstania - połowa państwa dla Godfreda jeśli plan się powiedzie (informuje nas Kronika Regina) - Godfred powiadamia cesarza, iż warunkiem jego dalszej lojalności i obrony granic jest przyznanie mu Koblencji, Andernach, Sinzich oraz innych majątków cesarskich, ze względu na obfitość wina tam tłoczonego, podczas gdy jego kraj w ogóle nie rodził wina (argument dotyczący winnic był przytaczany już wielokrotnie wcześniej przy okazji wytyczania granic i przyznawania ziemi w państwie frankońskim) - prawdziwy cel Godfreda; zapewnienie baz wypadowych w głębi kraju, a w razie odrzucenia prośby pretekst do powstania - plany sprowadzenia znacznych posiłków z Danii - cały plan wychodzi na jaw Godfred zostaje uśmiercony (był to ostatni przypadek osadzenia wodza Wikingów we Fryzji) 24. Wydarzenia z listopada 885 roku - Wikingowie skoncentrowani na północy Neustrii, na nowo zaczynają podążać w górę Sekwany - otaczają Paryż, Paryżanie na czele z hrabią Odo i biskupem Gozlinem chronią się na wyspie Cite, stawiając opór wielkiej armii z Północy - styczeń 886r. Wikingowie atakują most łączący wyspę z prawym brzegiem Sekwany - 6 luty 886r. zdobywają most i palą go, lecz nie udaje im się zdobyć Cite 25. Koniec dziewiątego stulecia końcem złotych czasów wypraw Wikingów - budowa fortów - coraz lepiej zorganizowany system obronny 26. X wiek wzrost potęgi państw zachodnioeuropejskich - proporcje sił ulegają zachwianiu - południowa granica Danii wielokrotnie zagrażana i przekraczana przez wojska niemieckie - pod koniec stulecia ponowne podjęcie wypraw na zachód, liczne grabieże we Fryzji, tradycyjnym celu wypraw Wikingów - Wikingowie ograniczają się do Anglii 27. Normandia Nazwa Normandia (Normannorum lub Northmannia) pochodzi z początku XI wieku, a oznacza kraj Normanów, jako upamiętnienie etnicznego pochodzenia klasy panujące)

8 - Rollo i jego ród umacniają władzę i zwiększają posiadłości, co nie udało się innym wodzom w Europie Zachodniej - z czasem w tym bogatym i żyznym kraju osiada wielu Skandynawów - niewiadome pochodzenie Rolla, jedni twierdzili, że był Duńczykiem, nieco młodsza literatura norwesko-islandzka mówi, iż był Norwegiem i synem Ragnvalda Morejarla, ojca rodu jarlów na Orkadach. Imię córki Rolla, Geirlaug, powszechnie uważane za norweskie, według najnowszych badań zaliczane jest do ogólnoskandynawskich - nieznana treść umowy Rolla z Karolem Prostym z St. Clair-sur-Epte oraz nieznany układ sił na tym terenie - Rollo nie otrzymuje tytułu książęcego (wiarygodne informacje z 1006r. z czasów rządów prawnuka Ryszarda II) - pierwszych władców Normandii nazywano hrabiami Rouen - Rollo nie otrzymał całego terytorium, które później złożyło się na Normandię, zdobyto je w trakcie licznych wojen w X wieku, a panowanie nad najważniejszymi zdobyczami zostało potwierdzone przez króla francuskiego w latach 924 i do Normandii nadciągają nowe bandy w poszukiwaniu łupów i ziwmi - Normandia toczy liczne wojny z królem francuskim i z sąsiednimi książętami - Rollo i jego krewni zapewniają sobie ogromne połacia ziemi w swoim nowym kraju - Wikingowie przejmują tradycje wielu już istniejących instytucji państwa frankońskiego - Rouen przeżywa rozkwit między innymi dzięki uprawianiu handlu zdobyczami Wikingów - wybijanie monet z imieniem Wilhelma, a nie króla Francji - wraz z upływem lat, w XI wieku, dwór w Rouen traci zainteresowanie kulturą skandynawską, a nieco wcześniej językiem - Rollo, a zwłaszcza jego syn Wilhelm Langsvaerd (Długi Miecz) restaurują kościoły i klasztory poprzez bardzo duże darowizny - po śmierci Rolla żaden z władców Normandii nie używa skandynawskiego imienia (aż do 1106r. nosili imiona Wilhelm, Ryszard, Robert /odpowiednik Rolla/) - do Normandii przybywają Wikingowie z różnych stron; najwięcej z Danii, ale również z Norwegii, a także z rejonów gdzie posługiwano się językiem celtyckim i z Anglii - około 1020r. Normanowie (i inni) zaczynają się interesować południową Italią i w połowie wieku stwarzają tam sobie trwałe oparcie książę Wilhelm Zdobywca zdobywa Anglię, bitwa pod Hastings, ale dokonuje tego jako francuski Norman; więzy ze Skandynawią zostają zerwane!

9 Morze Srodziemne 827r. Normanowie wyruszają ze swego siedliska na wyspie Noirmoutier na Loarze i napadają na północną Hiszpanię 843r. (po ataku na Nantes) flota skandynawska okrąża atlantyckie wybrzeże Półwyspu Iberyjskiego i płynie w górę rzeki Guadalquivir aż do Cordoue 844r. druga wyprawa do Hiszpanii, Maurowie zmuszają Wikingów do ucieczki 844r. kalif Abd ar Rahman II, władca muzułmańskiej Hiszpanii pojmuje setki Wikingów w niewolę po czym wiesza wszystkich 859r. Bjorn Jernside i Hastein okrążają Hiszpanię i ruszają na łupienie Italii, odwiedzają także Afrykę północną i dolinę Renu, wyprawa trwała trzy lata 1024r. Normanowie osiedlają się na południu Włoch na stałe 1. Wyprawa z 844 roku - 54 łodzie wikińskie napadają na państwa arabskie na południu Hiszpanii - Wikingowie oblegają Lizbonę, palą Kadyks i przedmieścia Sewilli - płynąc w górę rzeki Gwadalkiwir docierają do Kordoby pustosząc kalifat kordobiański palą słynny meczet założony w 785r. przez Abd ar Rahmana - zniszczenie pomarańczowych ogrodów nad rzeką Gwadalkiwir 2. Najsłynniejsza z wypraw pod wodzą Bjorna Jernside i Hastinga - wodzowie wyruszają znad Loary w liczbie 62 okrętów - o wyprawie mówią Roczniki z St. Bertin, źródła arabskie, a także późne przekazy normandzkie i skandynawskie - Wikingowie wpływają na wody Morza Śródziemnego i scierają się z największą potęgą wojskową ówczesnej Europy zachodniej - Arabowie wykazując się sprytem blokują ujście Gwadalkiwir i tym samym dostęp do stolicy Sewilli - Normanowie wyczuwając przewagę przeciwnika zawracają na południe, paląc meczet w Almerii, grabiąc wioski i miasta na północnym wybrzeżu Afryki, rabują Baleary, płynąc w górę Rodanu podpalają Nimes i Arles, aż wreszcie lądują na zachodnim wybrzeżu Włoch - Wikingowie zimują w la Camarque w delcie Rodanu i z tego miejsca łupią tereny daleko w głąb kraju - we Włoszech rabują Pizę i Fiesole, jak i szereg innych miast, być może także Lunę* - w 862 roku obładowana łupami i niewolnikami flota przepływając Cieśninę Gibraltarską wpada na straszliwą burzę tracąc znaczną część łupów, do Francji powraca jedynie 17 okrętów pełnych kosztowności, drogocennych siodeł, jedwabnych tkanin i ciemnoskórych niewolników - wyprawa zyskuje szeroki rozgłos 3. Pismo autorstwa Abn-Adariego z roku 245 (8 kwietnia 829r.-27 marca 860r.) - pojawienie się Ludzi Północy w liczbie 62 okrętów u zachodnich wybrzeży - wybrzeże silnie chronione, flota muzułmańska nieprzerwanie patroluje wody od wybrzeża Francji, aż po brzegi galilejskie daleko na wschodzie - dwa z wikińskich okrętów po wysunięciu się do przodu zostają pojmane w porcie Beja, zawierały ogromne ilości złota, niewolników i broni - pozostałe okręty zbliżają się do wybrzeża i docierają do ujścia Sewilli - Emir Mohammed wydaje rozkaz swojej armii aby ta stanęła pod chorągwią Isaibn-Hassana

10 - Wikingowie zajmują miasto Algeziras i palą tam wielki meczet - ruszają do Afryki gdzie grabią tamtejszych mieszkańców, po czym zawracają w stronę Hiszpanii i lądują na wybrzeżu Todmir i stąd przeprowadzają uderzenie na twierdzę Orihuela - Wikingowie wracają do Francji na zimowisko - Ludzie Północy powracają do Hiszpanii już tylko w liczbie ok. 20 okrętów, wciągnięci w walkę z flotą emira Mohammeda tracą kolejna dwie łodzie, wypełnione bogactwami - pozostałe okręty kontynuują swą misję 4. Irlandzki starodruk autorstwa Dubhaltacha MacFirbisigha o wydarzeniach roku - wyprawa dwóch synów Raghnalla jarla Lochlann w stronę morza Cantabrique aby zaatakować Hiszpanię; wyrządzają tam wiele szkód i bólu, cały kraj spływa krwią, płonie żywym ogniem - przemierzają cieśninę Gaditanais i lądują u wybrzeży Afryki, gdzie wywiązuję się wielka bitwa z Maurami: - jeden z synów Raghnalla doznając straszliwej wizji dotyczącej śmierci ich najmłodszego brata rzuca się w wir walki i przebija się w kierunku króla Mauretanii gdzie dopada go i obcina mu rękę - bitwa kończy się, żadna ze stron nie odnosi zwycięstwa, wielu wojowników ginie - walczące strony rozdzielają się i podążają każda do swojego obozu - prowokacje z obu stron do stoczenia kolejnej bitwy następnego dnia - nocą ze swojego obozu ucieka król Mauretanii, Maurowie uchodzą, ci z uciekających, którzy dostają się w ręce Wikingów zostają zgładzeni - w następstwie tych wydarzeń rozpoczyna się przemarsz wojsk Lochlannów przez kraj połączony z licznymi łupieżami - w Erin Wikingowie pozyskują dużą liczbę Maurów jako jeńców - w drodze powrotnej giną wszyscy Lochlannowie w katastrofie morskiej w cieśninie Gaditanais 5. Annały Saint-Bertin na rok piraci z mórz duńskich żeglowali przez dłuższy czas pomiędzy Hiszpanią i Afryką i wdzierali się siłą do Rhone. Gdy spustoszyli już większość klasztorów i wiosek, osiedlili się na wyspie Camarque! *w swojej książce De moribus et actis primorum Normanniae Ducum z ok. 1020r. o normandzkich władcach Dudo opowiada jak to dwaj wodzowie, uciekając się do sprytnego podstępu, zajęli północnowłoskie miasto Luna w przekonaniu, że to Rzym. Opracował: ULFAR źródła: Historia Wikingów Else Roesdahl, Wydawnictwo MARABUT, Gdańsk 2001 Wikingowie Jonathan Wooding, Wydawnictwo WIEDZA I ŻYCIE Wielkie Kultury Świata - Wikingowie C. Batey, M. Clarke, R.I. Page, N. Price, Wydawnictwo ŚWIAT KSIĄŻKI, Warszawa 1998 Normandia Na szlaku wypraw Wikingów Thierry Lemaire tłum. Marcin Durawa, GAZETA RYCERSKA nr 1/2004 Wikingowie P.G. Foote, D.M. Wilson, PAŃSTWOWY INSTYTUT WYDAWNICZY, Warszawa 1975