ROLA ANIOŁÓW BIZNESU W FINANSOWANIU POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW TYPU START-UP

Transkrypt

1 Studia Ekonomiczne Prawne i Administracyjne Nr 1/2017 Katarzyna Sieradzka 1 ROLA ANIOŁÓW BIZNESU W FINANSOWANIU POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW TYPU START-UP Streszczenie Przedsiębiorstwa typu start-up poszukują alternatywnych źródeł finansowania. Aniołowie biznesu starają się wypełnić lukę kapitałową. Są to osoby prywatne, z duŝym doświadczeniem biznesowym, chcące zainwestować posiadany kapitał w przedsięwzięcia innowacyjne. Coraz częściej aniołowie biznesu zrzeszeni są w róŝnych sieciach, instytucjach i organizacjach o charakterze krajowym i międzynarodowym. Celem artykułu jest analiza teoretyczna i statystyczna roli aniołów biznesu w finansowaniu przedsiębiorstw typu start-up w Polsce. Słowa kluczowe: aniołowie biznesu, przedsiębiorstwa typu start-up, źródła finansowania Wprowadzenie Przedsiębiorstwa typu start-up stanowią niewielką grupę podmiotów gospodarczych, jednak ich szybkie tempo rozwoju oraz innowacyjny charakter działalności wskazują na istotne znaczenie w rozwoju polskiej gospodarki. Jednym z głównych problemów rozwoju tych firm jest ograniczony dostęp do źródeł finansowania. Przedsiębiorstwa w początkowym okresie swojego rozwoju bazują przede wszystkim na kapitale własnym, jak równieŝ poszukują innej alternatywy. Coraz częściej start-upy korzystają z finansowania oferowanego przez aniołów biznesu. Są to osoby z wysokim doświadczeniem biznesowym, posiadający niezbędne środki finansowe i chcący je zainwestować w realizację innowacyjnego pomysłu biznesowego. Coraz częściej aniołowie biznesu zrzeszeni są w róŝnych sieciach, instytucjach i organizacjach o charakterze krajowym i międzynarodowym. Teoretyczne rozwaŝania na temat roli aniołów biznesu w rozwoju przedsięwzięć inwestycyjnych są poruszane w literaturze przedmiotu. Brak jest jednak szeroko zakrojonych badań w tym zakresie, co związane jest z bardzo ograniczonym dostępem do rzetelnych danych. Celem artykułu jest analiza teoretyczna i statystyczna roli aniołów biznesu w finansowaniu przedsiębiorstw typu start-up w Polsce. Dla realizacji wskazanego celu postawiono następujące hipotezy badawcze: 1 dr, adiunkt w Katedrze Ekonomii, Wydział Nauk Ekonomicznych i Prawnych, Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny w Radomiu, katarzyna.sieradzka@uthrad.pl

2 Rola aniołów biznesu w finansowaniu polskich przedsiębiorstw typu start-up 21 H1: Jednym z głównych źródeł finansowania przedsiębiorstw europejskich, będących we wczesnych fazach rozwoju (start-up) jest kapitał aniołów biznesu. H2: Polski rynek aniołów biznesu jest w początkowej fazie wzrostu i nie jest w stanie wypełnić luki kapitałowej na rynku start-upów. H3:Aniołowie biznesu stanowią istotne, choć bardzo ograniczone, wsparcie finansowe i pozafinansowe dla polskich przedsiębiorstw typu start-up. Dla realizacji wskazanego celu oraz udowodnieniu postawionych hipotez badawczych dokonano analizy danych i informacji udostępnionych przez polskie i międzynarodowe sieci, organizacje i instytucje oraz raporty z rynku krajowego. 1. Aniołowie Biznesu w finansowaniu działalności gospodarczej Aniołowie Biznesu to podmioty działające w segmencie rynku nieformalnego (nieregulowanego, nieinstytucjonalnego) private eqiuty (PE). Są to osoby indywidualne lub ich grupy, które inwestują swoje środki finansowe, w formie zakupu akcji lub udziałów przedsiębiorstw, mających wysoki potencjał rozwojowy, ale jednocześnie obarczonych wysokim ryzykiem 2. Pod pojęciem anioła biznesu najczęściej rozumie się osobę prywatną - przedsiębiorcę/menedŝera, dysponującego duŝym kapitałem i ogromnym doświadczeniem w prowadzeniu działalności gospodarczej, popartym licznymi kontaktami biznesowymi 3. Osoba ta poszukuje inwestycji o ponadprzeciętnej stopie zwrotu, co najczęściej wiąŝe się z jej innowacyjnym charakterem i wysokim ryzykiem niepowodzenia. Środki finansowe lokowane są w przedsięwzięcia będące w bardzo wczesnej fazie rozwoju seed oraz start-up. Anioł biznesu moŝe inwestować indywidualnie albo w syndykatach, w których zazwyczaj jeden anioł pełni funkcję wiodącą. Poza kapitałem anioł biznesu zapewnia przedsiębiorcy doświadczenie w zarządzaniu przedsiębiorstwem, umiejętności i kontakty. Dobre anioły biznesu mogą zapewnić inteligentny i cierpliwy kapitał. 4 Aniołowie biznesu, w przeciwieństwie do funduszy wysokiego ryzyka, nie dysponują biurem ani zapleczem analityków zajmującymi się poszczególnymi inwestycjami. Wszystkie obowiązki związane ze znalezieniem, analizą i oceną projektu, aŝ po monitorowanie inwestycji, leŝą w gestii anioła biznesu. Z tego powodu indywidualny anioł moŝe zajmować się niewielką ilością (ok. 2-3) inwestycji 5. 2 J. Grzywacz, A. Okońska, Venture capital a potrzeby kapitałowe małych i średnich przedsiębiorstw, Wyd. SGH, Warszawa 2005, s. 53; 3 K. Sieradzka, Significance of business angels In development of innovative undertakings, [w:] A. Wolak-Tuzimek, K. Sieradzka (red.), Enterprise facing the challenges of the global economy, Wyd. Politechnika Radomska, Radom 2011, s. 88; 4 European Business Angels Network (EBAN), (dostęp ). 5 P. Tamowicz, Venture Capital-kapitał na start, PARP, Warszawa 2004, s. 57;

3 22 Katarzyna Sieradzka Przeciętny europejski anioł biznesu to męŝczyzna w wieku lat, wykształcony (najczęściej ekonomia, finanse, zarządzanie), z duŝym doświadczeniem zawodowym, inwestujący prywatne środki finansowe (ok. 15% posiadanych funduszy), głównie w przedsięwzięcia we wczesnej fazie rozwoju (seed i start-up) na okres czasu nie dłuŝszy niŝ 7 lat. Coraz częściej aniołowie biznesu działają w ramach róŝnych struktur organizacyjnych sieci, klubów, konsorcjów oraz funduszy. W Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej, które są kolebką aniołów biznesu, działa najwięcej takich organizacji. Do najbardziej aktywnych zalicza się m.in.: Angel Capital Association (ACA) amerykańska instytucja grupująca sieci i konsorcja, w celu wypracowania najlepszych praktyk, tworzenia opracowań statystycznych i merytorycznych oraz lobbowania na rzecz inwestorów indywidualnych oraz Europejska Sieć Aniołów Biznesu (EBAN). RównieŜ w Polsce działają sieci aniołów biznesu tym m.in.: PolBAN Business Angels Club (najstarsza sieć aniołów biznesu w Polsce), Lewiatan Business Angels, Śląska Sieć Aniołów Biznesu (SILBAN) oraz Sieć Inwestorów Prywatnych SATUS (tab. 1). Tabela 1. Wybrane sieci aniołów biznesu działające w Polsce Nazwa Rok powstania POLBan Business Angels Club 1993 Lewiatan Business Angels 2005 Śląska Sieć Aniołów Biznesu Silban 2006 Regionalna Sieć Inwestorów i Inwestycji Kapitałowych RESIK 2007 Sieć Aniołów Biznesu Amber 2009 Gildia Aniołów Biznesu 2010 Kobieca Sieć Aniołów Biznesu 2012 Smart Business Angels 2013 Społecznościowa Sieć Aniołów Biznesu Crowdangels.pl 2013 Źródło: opracowanie własne Dorobek polskich sieci to przede wszystkim inwestycje skojarzone dzięki działalności sieciowych pionierów PolBAN zrealizował dziesięć projektów w tym: 100lat.pl, Mikromax, Legimi, zaś Lewiatan Business Angels 12 projektów, w tym: W Biegu Cafe oraz Polidea, (nagroda EBAN w kategorii Deal of the Year ), jak i zachodniopomorska sieć Amber zrealizowała dwie inwestycje. Poza kwestiami inwestycyjnymi istotne znaczenie odgrywają powiązania polskich sieci i instytucji na rynku międzynarodowym, czego przykładem moŝe być członkostwo polskich instytucji w Europejskiej Sieci Aniołów Biznesu (EBAN). Dopełnieniem aktywności sieci jest działalność indywidualna aniołów biznesu. Mimo braku danych naleŝy przypuszczać, Ŝe liczba ich jest duŝa, a oddziaływanie na rynek statupów znaczące. Według EBAN całkowita kwota europejskich inwestycji w przedsiębiorstwa na wczesnym etapie rozwoju wynosiła 8,6 mld euro, z czego 6,1 mld euro stanowiły inwestycje aniołów biznesu tj. 71%. Zdecydowanie mniejszą pulę środków na tego

4 Rola aniołów biznesu w finansowaniu polskich przedsiębiorstw typu start-up 23 typu inwestycje przeznaczyły fundusze VC (venture capital) oraz tzw. finansowanie społecznościowe (odpowiednio 2,1 mld euro oraz 0,4 mld euro) rys. 1. W ramach tej kwoty dokonano transakcji. Rys. 1 Główne źródła finansowania przedsiębiorstw we wczesnej fazie rozwoju w Europie (2015 r.) Źródło: European Early Stage Market Statistics, EBAN, May 2016, s. 2. Inwestycje dokonywane przez aniołów biznesu wzrosły z 5,5 mld euro w 2013 roku do 6,1 mld euro w 2015 roku, tj. o blisko 11%. Wielka Brytania jest liderem w aspekcie inwestycji realizowanych przez anioły biznesu (rynek widoczny) wartość inwestycji zrealizowanych wynosiła 96 mln euro w 2015 roku, co oznacza 10% wzrost w stosunku do roku poprzedniego. Europejską społeczność aniołów biznesu tworzy ponad 300 tysięcy aniołów realizujących inwestycje. Jedynie 30 tysięcy aniołów jest zrzeszonych w sieciach. Liczba sieci aniołów biznesu znajduje się na niezmienionym poziomie 470 tys. od 2013 roku. Oznacza to konsolidację rynku, wynikającą z formalizacji sieci. Średnia wartość inwestycji dokonywanych przez aniołów biznesu przypadająca na jedno przedsiębiorstwo wynosiła w 2015 roku 184 tys. euro, zaś wartość inwestycji przypadająca na jednego anioła wynosiła euro. Rozpatrując inwestycje aniołów biznesu w ujęciu branŝowym najwięcej inwestycji zostało ulokowanych w branŝe ICT oraz telefonię komórkową (odpowiednio 22% i 13%) 6. Analizując inwestycje europejskich aniołów biznesu naleŝy zauwaŝyć, zwiększoną rolę aniołów biznesu na wszystkich początkowych etapach rozwoju przedsiębiorstw (rys. 2). Szczególne zainteresowanie aniołów biznesu stanowią przedsięwzięcia na etapie early stage i start-up, co stanowiło 40% inwestycji w 2015 roku. 6 Na podstawie: European Early Stage Market Statistics, EBAN, May 2016, s. 9. [

5 24 Katarzyna Sieradzka Rys. 2. Inwestycje aniołów biznesu na róŝnych etapach rozwoju przedsiębiorstwa w 2015 roku. Źródło: opracowanie własne na podstawie: European Early Stage Market Statistics, EBAN, May 2016, s. 9 Przedstawione dane wskazują, Ŝe aniołowie biznesu stają się aktywni równieŝ w fazie ekspansji i po raz pierwszy w 2015 roku odnotowano aktywność na etapie niepublicznej emisji akcji (Pre-IPO). 2. Business angels w finansowaniu start-upów w Polsce Rozwój przedsiębiorstwa jest uwarunkowany w duŝej mierze dostępnością kapitału. Polskie przedsiębiorstwa mają moŝliwość finansowania działalności zarówno ze źródeł zewnętrznych i wewnętrznych o charakterze zwrotnym i bezzwrotnym. Jednak w przypadku przedsiębiorstw będących w początkowej fazie rozwoju, dostępność źródeł finansowania jest bardzo ograniczona. Biorąc pod uwagę kapitał własny przedsiębiorstwa mogą skorzystać z następujących moŝliwości 7 : dopłaty wspólników, zysk zatrzymany, sprzedaŝ zbędnego majątku, odpisy amortyzacyjne, aniołowie biznesu, fundusze wysokiego ryzyka, emisja akcji. Aniołowie biznesu stanowią coraz waŝniejszą instytucję, wspierającą finansowo i merytorycznie oraz organizacyjnie nowo powstające przedsięwzięcia. W Polsce instytucja aniołów biznesu jest stosunkowo nowa i słabo rozwinięta. W ostatnim okresie zauwaŝalny jest wzrost zainteresowania zarówno ze strony przedsiębiorców, jak i posiadaczy kapitału tą formą wsparcia rozwoju przedsiębiorstwa. Jak 7 I. Piekunko-Mantiuk, Aniołowie biznesu i ich rola w finansowaniu start-upów, Ekonomia i Zarządzanie Nr 4/2014, s. 371

6 Rola aniołów biznesu w finansowaniu polskich przedsiębiorstw typu start-up 25 wynika z badania GEM działalność aniołów biznesu jest coraz bardziej popularna. W ciągu ostatnich trzech lat 3,7% dorosłych Polaków zapewniło fundusze dla przedsięwzięcia biznesowego rozpoczynanego przez inną osobę 8. Unijne fundusze wspierające innowacyjność polskiej gospodarki przyczyniły się w duŝym stopniu do wzrostu liczby sieci i ich znaczenia w gospodarce. Najczęściej polscy aniołowie biznesu działają w ramach sieci, które z jednej strony skupiają kapitałodawców, z drugiej strony przedsiębiorców. Dzięki temu tworzona jest platforma pozwalająca zacieśniać więzi inwestorskie. Start-up to ludzka instytucja stworzona z myślą o budowaniu nowych produktów lub usług w warunkach skrajnej niepewności 9 Analizując tą definicję naleŝy podkreślić wyraźną róŝnicę pomiędzy start-upem a typową działalnością gospodarczą jest nią po pierwsze innowacyjny pomysł, po drugie skrajna niepewność. Zatem start-up to zupełnie nowy, inny od wszystkich pomysł biznesowy, opierający swoje powodzenie tylko na przypuszczeniach i prawdopodobieństwie sukcesu rynkowego. Siłą sprawczą jest jedynie wizja i zapał do pracy. Start-upy najczęściej powstają w sieci, gdyŝ tam są największe szanse wypromowania pomysłu wśród największej liczby potencjalnych klientów, przy minimalnym koszcie marketingu. Celem utworzenia start-upów jest udowodnienie, przy zachowaniu stosunkowo niskiego poziomu zaangaŝowania kosztów, moŝliwości praktycznej realizacji pomysłu, na którym oparte ma być przedsięwzięcie 10. Start-upy mogą powstawać w dowolnej branŝy, jednak najczęściej powiązane są z nowymi technologiami. Do ich cech charakterystycznych zalicza się relatywnie niskie koszty rozpoczęcia działalności gospodarczej, wysoki zwrot z inwestycji powiązany z wysokim ryzykiem. Istotne znaczenie w ich rozwoju ma efekt sieciowy środowiska. Oznacza to powiązanie lokalnego ekosystemu, w którym działa start-up, z systemem globalnym. W rozwoju tych przedsiębiorstw waŝna jest równieŝ umiejętność i moŝliwość nawiązywania kontaktów i networkingu. Zapewnia to powstanie coraz większej ilości eventów, instytucji i organizacji. Przykładami startupów które osiągnęły sukces na rynku globalnym są: Google, Amazon oraz Umber. To firmy, które dzięki swojej kreatywności i innowacyjności, stworzyły usługi dotychczas nieznane. Do ich powstania praktycznie nie istniał rynek reklamy internetowej (Google), sprzedaŝy online (Amazon), czy realnej konkurencji dla taksówek (Umber). Według danych Fundacji Start-up Poland w 2015 roku funkcjonowało 2677 start-upów, co oznacza 12% wzrost w stosunku do roku poprzedniego. Badania potwierdziły tezę, o strategii rozwoju opartej na własnych zasobach finansowych. Połowa badanych przedsiębiorstw finansowała swoja działalność wyłącznie ze środków własnych. Równocześnie prawie 80% start-upów w Polsce korzystało w początkowej fazie z kapitału własnego (w tym przychody ze sprzedaŝy) (rys. 3). 8 Global Entrepreneurship Monitor. Polska, PARP, Warszawa 2016, s. 58; 9 E. Ries, Metoda Lean Startup, Wyd. HELION, Gliwice 2012, 10 R. Sowiński, W czym tkwi siła amerykańskich start-upów?, Wyd. PARP, Warszawa 2012, s. 4;

7 26 Katarzyna Sieradzka Istotne znaczenie w rozwoju tego typu przedsiębiorstw miały fundusze unijne, które w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka współfinansowały ich rozwój- 24%. Nieco mniej podmiotów (22%) wskazywało wykorzystanie funduszy wysokiego ryzyka fundusze zaląŝkowe i Venture Capital. Z kapitału Aniołów Biznesu skorzystało aŝ 17% badanych start-upów. Zatem prawie 40% badanych przedsiębiorstw, korzystało ze środków finansowych aniołów biznesu i funduszy VC łącznie. Rys. 3. Źródła pozyskania kapitału w przedsiębiorstwach typu start-up w Polsce (2015r.) Źródło: opracowanie własne na podstawie: A. Skala, E. Kruczkowska, Raport Polskie Start-upy 2016, Fundacja Startup Polska 2016, s. 33. Analizując plany start-upów związane z pozyskaniem funduszy na rozwój w przyszłości ponad 75% wskazuje na kapitał zewnętrzny głownie fundusze unijne i Venture Capital (odpowiednio: 56% i 59%). Co trzeci start-up liczy na finansowanie od Aniołów Biznesu. Badane start-upy w przewaŝającej większości (77%) działają głównie w modelu B2B, z czego połowa sprzedaje swoje produkty lub usługi duŝym firmom lub korporacjom, z tego 26% znajduje nabywców zarówno wśród firm, jak i klientów indywidualnych. Produkty i usługi oferowane do sprzedaŝy przez start-upy znajdują się głównie w kategorii mobile e-commerce oraz oprogramowanie dla firm (rys. 4). 19% przedsiębiorstw wskazało powiązanie swojego produktu z hardware`em w sensie produkcji lub/i projektowania tego typu rozwiązań.

8 Rola aniołów biznesu w finansowaniu polskich przedsiębiorstw typu start-up 27 Rys. 4. Główne kategorie produktów i usług oferowane do sprzedaŝy przez polskie startupy (2015r.) Źródło: opracowanie własne na podstawie: A. Skala, E. Kruczkowska, Raport Polskie Start-upy 2016, Fundacja Startup Polska 2016, s. 26 Coraz więcej branŝ zmienia swoje modele biznesowe, dzięki aplikacjom mobilnym i e-commerce, które nabywają m.in. od nowopowstałych przedsiębiorstw na rynku. Podsumowanie Aniołowie biznesu coraz częściej uznawani są za waŝne ogniwo rynku finansowego niwelujące lukę kapitałową. Ich rola w gospodarce jest doceniana przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej, gdzie działają od wielu lat. Coraz popularniejsze stają się sieci aniołów biznesu, czyli organizacje zrzeszające potencjalnych inwestorów. Dzięki nim moŝliwe jest zbliŝenie dawców i biorców kapitału. Jedną z największych sieci jest Europejska Sieć Aniołów Biznesu (EBAN0 skupiająca aniołów biznesu z całego kontynentu. RównieŜ na rynku krajowym funkcjonuje kilka sieci o zasięgu krajowym oraz sieci o zasięgu regionalnym. Najstarszą z nich jest załoŝony w 2003 Klub Aniołów Biznesu PolBAN, zaś największą siecią jest Lewiatan Business Angels (LBA), stworzona przy Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan. Problem luki kapitałowej w sposób szczególny dotyka przedsiębiorstw będących we wczesnej fazie rozwoju. Start-upy to przedsięwzięcia innowacyjne obarczone ponadprzeciętnym ryzykiem, których kluczem sukcesu jest nowatorski pomysł. Większość przedsiębiorstw na tym etapie rozwoju korzysta z kapitału własnego, który zwykle jest niewystarczający. Pozyskanie dodatkowego kapitału stanowi istotny problem dla wielu przedsiębiorców. Jednym ze źródeł finansowania są aniołowie biznesu. To osoby prywatne, działające samodzielnie lub stowarzyszone

9 28 Katarzyna Sieradzka w sieciach, gotowe zainwestować swój kapitał w przedsięwzięcie innowacyjne, zwykle bazujące na nowoczesnych technologiach, obarczone wysokim ryzykiem. W zamian ze środki finansowe i wsparcie merytoryczne oczekują udziału w projekcie biznesowym oraz większej niŝ przeciętna stopy zwrotu. Ze względu na szerokość udzielonego wsparcia aniołowie biznesu inwestują w branŝe, w których mają rozeznanie 11. MoŜna zauwaŝyć, Ŝe największą popularnością wśród inwestorów cieszą się branŝe wysokich technologii (ICT, biotechnologie i technologie mobilne). Analizując rolę i znaczenie aniołów biznesu w rozwoju strupów moŝna wskazać następujące wnioski: 1. Inwestycje aniołów biznesu w 2015 roku stanowiły 6,1 mld euro, co stanowiło 71% wszystkich inwestycji w przedsiębiorstwa na wczesnym etapie rozwoju w Europie. 2. Szczególne zainteresowanie europejskich aniołów biznesu stanowią przedsięwzięcia na etapie early stage i start-up, co stanowiło 40% inwestycji w 2015 roku; 3. Średnia wartość inwestycji dokonywanych przez aniołów biznesu przypadająca na jedno przedsiębiorstwo wynosiła w 2015 roku 184 tys. euro, zaś wartość inwestycji przypadająca na jednego anioła wynosiła euro. 4. Start-upy mogą prowadzić działalność w dowolnej branŝy, jednak najczęściej związane są z branŝami wysokich technologii; 5. Rynek aniołów biznesu w Polsce znajduje się na wczesnym etapie rozwoju i nie jest w stanie wypełnić luki kapitałowej, co oznacza, Ŝe właściciele wielu start-upów zmuszeni są szukać alternatywnych źródeł kapitału. 6. Głównym źródłem finansowania rozwoju polskich start-upów są środki własne (80% badanych przedsiębiorstw); 7. Z kapitału aniołów biznesu skorzystało aŝ 17% badanych start-upów; 8. Prawie 1/3 badanych przedsiębiorstw planuje skorzystać z tego wsparcia w przyszłości. Finansowanie alternatywne dla przedsiębiorstw w początkowej fazie rozwoju, w perspektywie finansowej dla Polski do 2020 roku, będzie rozwijać się głównie w oparciu o fundusze unijne, stanowiące dofinansowanie w ramach wzrostu innowacyjności polskiej gospodarki. Bibliografia 1. Ries E Metoda Lean Startup, Wyd. HELION, Gliwice. 2. Sowiński R W czym tkwi siła amerykańskich start-upów?, Wyd. PARP, Warszawa. 11 K. Sieradzka, Rola inwestorów wysokiego ryzyka i ośrodków innowacji w systemie transferu i komercjalizacji wiedzy, Studia i Materiały, Miscellanea Oeconomicae, Nr 1/2013, s. 355;

10 Rola aniołów biznesu w finansowaniu polskich przedsiębiorstw typu start-up European Business Angels Network (EBAN), (dostęp ). 4. European Early Stage Market Statistics, EBAN, May 2016; 5. Global Entrepreneurship Monitor. Polska, PARP, Warszawa 2016; 6. Piekunko-Mantiuk I Aniołowie biznesu i ich rola w finansowaniu startupów, Ekonomia i Zarządzanie Nr Grzywacz J., Okońska A Venture capital a potrzeby kapitałowe małych i średnich przedsiębiorstw, Wyd. SGH, Warszawa. 8. Sieradzka K Significance of business angels In development of innovative undertakings, [w:] A. Wolak-Tuzimek, K. Sieradzka (red.), Enterprise facing the challenges of the global economy, Wyd. Politechnika Radomska, Radom. 9. Sieradzka K Rola inwestorów wysokiego ryzyka i ośrodków innowacji w systemie transferu i komercjalizacji wiedzy, Studia i Materiały, Miscellanea Oeconomicae, Nr Skala A., Kruczkowska E Raport Polskie Start-upy 2016, Fundacja Startup Poland, Warszawa. 11. Tamowicz P Venture Capital-kapitał na start, PARP, Warszawa. THE ROLE OF BUSINESS ANGLES IN FINANCING OF POLISH START-UPs Summary Startup companies are looking for alternative sources of financing. Business angels are trying to fill the capital gap. They are private individuals with high business experience, having the necessary financial resources and wanting to invest in an innovative business idea. Increasingly, business angels are associated in different networks, institutions and organizations on national and international level. The aim of the article is to analyze the theoretical and statistical role of business angels in financing start-up companies in Poland. Keywords: business angels, startup companies, financial resources.