Czy uprawa aronii wytrzyma niskie ceny skupu i suszę?

Transkrypt

1 Czy uprawa aronii wytrzyma niskie ceny skupu i suszę? Autor: Tomasz Kodłubański Data: 15 sierpnia 2017 Zanosi się na to że, w tym roku plon z upraw aronii na terenie całej Polski będzie mniejszy w porównaniu do ubiegłorocznego. Szacuje się, że uzyska się zbiory wielkości około tys. ton. Dla porównania, w ubiegłym sezonie aronia osiągnęła wolumen zebranych jagód blisko tys. ton. Jaka jest przyczyna takiej sytuacji? Większość krzewów dotknęła susza. Kondycja aronii jest bardzo słaba. Krzewy w wielu regionach już wyschły całkowicie i plantatorzy sobie z tym nie poradzą. Spora grupa z nich postanowiła zbierać jagody na siłę, co z dużym prawdopodobieństwem uszkodzi mnóstwo krzewów. Skutkiem tego plony w przyszłym roku mogą być jeszcze niższe. Relacje z plantacji Jak radzą sobie z tą niewesołą sytuacją plantatorzy? Oto relacja z kilku plantacji. Sebastian Tarkowski z woj. łódzkiego uprawą krzewów aronii zajmuje się od 1989 roku. 1/6

2 Wszystko zaczęło się gdy otrzymałem pierwsze sadzonki o mojego kuzyna Piotra Eggerta, który jako pierwszy zaczął systemowo uprawiać aronię w rejonie Grójca. Posadziłem sadzonki otrzymane od niego i tak plantacja rozrastała się do obecnego areału 15 ha. Obecnie razem prowadzimy sprzedaż sadzonki 2-letniej Nero oraz sadzonki pod nazwą Nero-Eggert. Dzisiaj posiadam 3 ha szkółki oraz matecznika aronii a także 12 ha plantacji aronii. Oferujemy rocznie 200 tys. sztuk sadzonek jednoletnich, dwuletnich oraz trzyletnich wegetatywnych aronii czarnoowocowej opowiada ogrodnik. Gospodarstwo jest członkiem Krajowego Zrzeszenia Plantatorów Aronii z siedzibą w Kutnie. Uprawa aronii ma niewielkie wymagania glebowe. Wegetacja przebiega szybko nawet na glebach V klasy, na których wcześniej były łąki. Nie przeszkadza jej też okresowy nadmiar wody. Aronia jest bardzo wytrzymała zarówno na zmienne warunki pogodowe jak i na ataki szkodników Aronia jest bardzo odporna na choroby grzybowe oraz na szkodniki więc uprawa aronii ekologicznej jest znacznie prostsza i tańsza niż np. uprawa czarnej porzeczki lub truskawek uważa Sylwester Tarkowski. Przygotowanie gleby i wybór krzewów Przed założeniem plantacji ogrodnik musi odpowiednio przygotować glebę. W roku poprzedzającym nasadzenie krzewów dwukrotnie S. Tarkowski stosuje mieszanki okrywowe gorczycę i bobowate do przyorania. To powoduje wzbogacenie gleby w próchnicę i doprowadza do zlikwidowania sporej części chwastów trwałych takich jak ostrożeń polny, powój polny czy perz właściwy dodaje plantator. Krzewy sadzi jesienią więc glebę trzeba głęboko przeorać i wyrównać. 2/6

3 Kluczowe dla powodzenia przyszłej ekologicznej plantacji aronii jest jakość materiału nasadzeniowego. Już na początku uprawy ekologicznej aronii powinno stosować się tylko materiał rozmnożony wegetatywnie radzi Marek Laskowski z woj. Kujawsko-Pomorskiego. To podstawa do osiągnięcia wysokich zbiorów i dużej efektywności uprawy. Trzeba zwrócić uwagę na to by materiał pochodził ze sprawdzonych mateczników. To daje gwarancję, że można zbierać owoce już w rok po założeniu plantacji, a pełne owocowanie osiągnie się, kiedy uprawa aronii ma już 3-4 lata. Posadzone w ten sposób krzewy na plantacji w ciągu następnych lat miały odpowiedni wyrównany pokrój a pędy były równo obłożone owocami. Laskowski zwalcza chwasty mechanicznie. Plantacja leży na terenie nizin na Kujawach. Oznacza to, że na terenie nizinnym przy klasie III gleby ogrodnik pozostawia czarny ugór na całej powierzchni uprawy, spulchniając międzyrzędzia mechanicznie, a pasy przy krzewach opielamy ręcznie. Aronia może być uprawiana zarówno na glebie żyznej, można ją uprawiać również na glebach niższych klas V i VI. Najbardziej korzystna dla uprawy aronii jest dolne podłoże gleby które stanowi piaszczysta glina. Gleba taka zatrzymuje wodę, a jednocześnie przewietrza się tłumaczy Marek Laskowski. Zanim założymy plantację teren musi zostać dokładnie odchwaszczony ponieważ aronia w pierwszym okresie wegetacji jest bardzo wrażliwa na chwasty. Jeżeli gleba jest zbyt kwasowa to należy ją wapnować aż do uzyskania odczynu na poziomie ph 6-7 kontynuuje Laskowski. Uprawa aronii nadzór i opieka wymagane Co roku ogrodnicy zadarniają plantację mieszanką okrywową z traw, a zdarza się, że sieją koniczynę i koszą ją kilka razy w roku kosiarką sadowniczą, która rozbija pokos zostawiając go na miejscu. Tak robi Miłosz Wojtecki z woj. Lubelskiego. 3/6

4 Nie koszone przejścia między rzędami krzewów utrudniają obserwację stanu roślin oraz dbanie o glebę Teren na którym ja sadzę krzewy aronii był kiedyś łąką i z powodu dość wysokich wód gruntowych lepiej jest zadarnić międzyrzędzia krzewów, tak by potem można było wjechać maszynami na pole. W 3-4 roku od posadzenia, przy silnym owocowaniu nie miał też problemów z chwastami ponieważ silne już krzewy bardzo dobrze radziły sobie z nimi. Aronia kwitnie bardzo długo i późno więc hodowcy nie muszą się martwić o przemarzanie kwiatów. Jako krzew jest bardzo odporna na niedobór lub nadmiar wody. Roczne zapotrzebowanie aronii czarnoowocowej na wodę wynosi mm opadów. Silnie rozbudowany system korzeniowy powoduje, że aronia dobrze rośnie zarówno na glebach o niskim jak również głębokim poziomie wody gruntowej. Niekorzystny wpływ na owocowanie krzewu mogą mieć natomiast długotrwałe susze szczególnie w okresie kwitnienia mówi Wojtecki. By krzewy regularnie i obficie plonowały trzeba zadbać o to by pochodziły z dobrych i sprawdzonych mateczników. Ważne by nie były to tzw. siewki z przypadkowo pozyskanych nasion. Takie krzewy pochodzące z dzikich siewek rozrastają się do dużych rozmiarów, co bardzo utrudnia zbiór mechaniczny i co równie ważne ich plonowanie jest co najmniej o 50% mniejsze niż z krzewów pochodzących z mateczników. Moja plantacja jest posadzona w rozstawie 4m x 0,6 0,7 m czyli jest przygotowana do zbioru mechanicznego kontynuuje Wojtecki. Rzadsze nasadzenia np. 4 x 1,5 m powodują niszczenie i obrywanie pędów krzewów podczas zbierania mechanicznego. Zbieram jednorazowo owoce na przełomie sierpnia i września, gdy mają odpowiedni poziom cukru tzw. brix. Okres produkcyjności aronii wynosi nawet ponad 20 lat. Roczna wydajność owoców z 1 ha wynosi ton, średnio 15 ton/ha. Uprawa aronii daje dobre wyniki ekonomiczne dzięki corocznemu, regularnemu i obfitemu owocowaniu. Dobra organizacja producentów przyniesie sukces Gospodarstwa z dużymi i silnymi plantacjami mogą przerabiać własne owoce na soki, przeciery, nalewki czy dżemy jednak jest to działalność ciągle jeszcze lokalna o niewielkim zasięgu. W Polsce ciągle nie docenia się uprawy aronii tak jak borówki amerykańskiej czy porzeczki czarnej. Krzewy aronii są znacznie wytrzymalsze na niekorzystne warunki pogodowe, szkodniki i choroby, a przy tym owoce mogą być przechowywane w chłodniach znacznie dłużej niż inne jagodowe. 4/6

5 Roczne zapotrzebowanie aronii na wodę wynosi mm opadów. Niekorzystny wpływ na owocowanie krzewu mogą mieć natomiast długotrwałe susze szczególnie w okresie kwitnienia. Dużym problemem dla polskich producentów aronii jest stały brak rynku zbytu. Co prawda duże zainteresowanie polską aronią wykazują chińczycy i koreańczycy, ale ilości jakimi są zainteresowani idące w setki i tysiące ton na razie nie są do wyprodukowania w polskich warunkach. Na pewno dobrym pomysłem na zagospodarowanie aronii, byłoby mrożenie aronii i sprzedaż w dowolnej porze roku proponuje S. Tarkowski. Brak takich możliwości powoduje niestabilność cen skupu tych owoców. kontynuuje Jest to rzeczywiście utrudnienie działania firm oferującym i sprzedającym półprodukty (koncentraty, 5/6

6 mrożonki) oraz finalne produkty i sprzedającym je na rynkach międzynarodowych. Takie plantacje jak moja produkuje aronię i dostarcza ją do zakładu tłoczącego sok i produkującego koncentrat. Problem jest taki, że zakład planuje skup całej partii aronii z kilku plantacji w tym samym czasie co jest trudne do zorganizowania ponieważ krzewy na różnych plantacjach dojrzewają w trochę innym czasie. Dzisiaj w sezonie 1 kg aronii kosztuje od 0,80 do 1,10 zł/kg z plantacji, które produkują na poziomie 8-9 t/ha. Powołaliśmy Zrzeszenie Producentów Aronii po to, by móc oddziaływać na rynek. Rola Zrzeszenia polega na tym, by znajdować zbyt na owoce z plantacji naszych członków. Po uzgodnieniu warunków współpracy zakład będzie współpracował z członkami Zrzeszenia, odbierając od nich indywidualnie owoce po cenie ustalonej przez Zrzeszenie. To sprawi, że uprawa aronii stanie się bardziej opłacalna proponuje Tarkowski. Dzisiaj plantatorom zależy na tym by ta cena była zarówno opłacalna dla nas jako plantatorów jak i zakładów, które zajmują się przetwórstwem i obie strony były w stanie wypracować odpowiedni zysk. W przeciwnym wypadku plantacje aronii staną się prawdziwą rzadkością w krajobrazie polskiej wsi. 6/6 Powered by TCPDF (