Podjęte środki, zabezpieczenia i działania w zapewnieniu dostawy materiału siewnego na najbliższe zasiewy przez przemysł nasienny

Transkrypt

1

2 Podjęte środki, zabezpieczenia i działania w zapewnieniu dostawy materiału siewnego na najbliższe zasiewy przez przemysł nasienny Grzegorz Piechowiak Przewodniczący Zarządu Komitetu Firm Nasiennych PIN

3 Wstęp Dzisiejsza konferencja, dyskusja, rozważania nad podażą materiału siewnego jest wyrazem troski środowiska nasiennego w szczególności związanego z PIN o właściwe zaopatrzenie rolnictwa w ten środek produkcji. Pierwotną przyczyną tego problemu było wymarznięcie zbóż ozimych i rzepaku na znacznym obszarze kraju. Zjawisko to o skali klęski dotknęło również plantacji nasiennych zbóż ozimych, w szczególności jęczmienia ozimego, pszenicy ozimej i pszenżyta ozimego. Największe straty wystąpiły w województwach będących największymi producentami nasion kwalifikowanych: kujawsko-pomorskim, wielkopolskim, dolnośląskim i łódzkim.

4 Przyczyny wymarznięć - nieprzygotowanie roślin do zimy (długa ciepła jesień i początek zimy) - nagły, bardzo szybki spadek temperatur w III dekadzie stycznia - brak w tym momencie okrywy śnieżnej na znacznym obszarze kraju - ponownie niskie temperatury po ruszeniu wegetacji na przedwiośniu I dekada marca - istotna odporność odmiany znaczne różnice w przezimowaniu odmian w tych samych warunkach (na tym samym polu).

5 Działania firm nasiennych 1. Szybki kontakt firm nasiennych ze swoimi plantatorami; - wielokrotne wspólne lustracje plantacji w celu podjęcia decyzji - motywowanie plantatorów do utrzymania plantacji nawet przy zmniejszonym plonie nasion - pomoc w zaopatrzeniu plantatorów w materiał siewny na przesiewy, w tym zwiększona kontraktacja zbóż jarych 2. Natychmiastowe wstrzymanie przez firmy nasienne sprzedaży zapasów nasion zbóż ozimych na cele konsumpcyjne i paszowe oraz zabezpieczenie ich na sezon siewny jesień 2012.

6 3. Szybkie rozpoczęcie przez firmy nasienne działań w celu pozyskania plantacji potencjalnie nadających się do zgłoszeń do oceny polowej i zakwalifikowania w stopniu C2. - wyszukanie plantacji Działania firm nasiennych - wstępna weryfikacja dotycząca przedplonu, izolacji itd - pierwsza lustracja polowa jeszcze przed zgłoszeniem - uzyskanie Upoważnienia Hodowcy i zgłoszenie plantacji rokujących nadzieje na wyprodukowanie wysokiej jakości materiału siewnego

7 Działania firm nasiennych 4. Podjęcie próby oszacowania podaży materiału siewnego na podstawie: - zebranych danych o utraconych z powodu wymarznięcia plantacjach nasiennych - uzyskanych informacji o dodatkowych zgłoszeniach do oceny polowej plantacji w stopniu C1 na C2 - uzyskanych danych o remanentach i zapasach nasion - zebranych informacji o szacowanych przez poszczególne firmy nasienne możliwościach pokrycia zapotrzebowania ich dotychczasowych klientów - aktualnej informacji z Głównego Inspektoratu PIORiN i porównania z latami poprzednimi.

8 Plantacje zbóż ozimych zgłoszonych do oceny polowej w latach (wg PIORiN) Ogólna liczba plantacji [szt.] Ogólna powierzchnia plantacji [ha] Ogólna liczba plantacji [szt.] Ogólna powierzchnia plantacji [ha] Ogólna liczba plantacji [szt.] Ogólna powierzchnia plantacji [ha] Żyto ozime , , ,21 Pszenica ozima Pszenżyto ozime Jęczmień ozimy , , , , , , , , ,11

9 Wyniki Na podstawie danych zebranych z firm nasiennych, hodowlanych i handlowych oraz aktualnej informacji otrzymanej z Głównego Inspektoratu PIORiN o zgłoszonych do oceny polowej plantacjach i porównania z latami poprzednimi można z dużym prawdopodobieństwem oszacować dla poszczególnych gatunków spodziewaną podaż nasion. 1. Żyto ozime - wzrost areału plantacji nasiennych w stosunku do roku 2011 o ponad 2700 ha tj. o 66% - nie odnotowano wymarznięć - spodziewane wysokie plony nasion - szacowana znaczna nadwyżka podaży nad popytem.

10 2. Pszenica ozima - areał plantacji nasiennych łącznie ze zgłoszonymi C1/C2 na poziomie roku skala wymarznięć różna w poszczególnych rejonach kraju - plantacje zlikwidowane uzupełnione kwalifikowanymi C1/C2, głównie w województwach: dolnośląskim, opolskim, warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim - znaczne zapasy nasion u producentów i handlowców - spodziewane dobre plony Wyniki - przewidywane pełne pokrycie zapotrzebowania a nawet niewielka nadwyżka podaży nad popytem - zaistnieje konieczność handlu i transportu nasion między dystrybutorami z różnych rejonów kraju.

11 3. Pszenżyto ozime Wyniki - wzrost areału zgłoszonych do oceny polowej plantacji nasiennych w stosunku do roku 2011 o ponad 1300 ha tj. o 13% - spodziewane średnie plony nasion - na słabszych stanowiskach prawdopodobny spadek zasiewów tego gatunku wzrost areału żyta - szacowane zbilansowanie popytu i podaży

12 4. Jęczmień ozimy - niewielki spadek areału plantacji nasiennych w stosunku do roku plony wysokie w rejonach dobrego przezimowania a przeciętne w rejonach wymarznięć (słaba obsada) - spodziewany 20 30% niedobór nasion - gatunek niszowy, gospodarczo marginalny, w bilansie paszowym 2012 będzie w pełni zastąpiony jęczmieniem jarym, a w zasiewach prawdopodobne częściowe zastąpienie także formą jarą. 5. Rzepak ozimy - sprzedaż nasion już rozpoczęta Wyniki - ogromna ilość odmian na rynku, żadnych problemów z zakupem nasion kwalifikowanych - konieczność świadomego wyboru odmiany przez rolnika

13 Wnioski 1. Dokonano oceny spodziewanej podaży materiału siewnego zbóż ozimych w sezonie jesień Wyniki oszacowania wskazują na wystarczającą podaż nasion trzech gatunków: żyta, pszenicy i pszenżyta oraz na niewielki 20-30% niedobór jęczmienia ozimego. W przypadku żyta ozimego szacowana jest nawet znaczna nadwyżka podaży nad popytem. 3. Powtarzające się w ostatnich latach anomalie pogodowe: wymarznięcia zimowe, przymrozki majowe, susze wiosenne, powodzie letnie, susze jesienne powodują duże wahania w ilości produkowanych w poszczególnych latach nasion i ich nadwyżki lub niedobory.

14 Wnioski Przykład: żyto ozime rok nadwyżka, bardzo niskie ceny nasion rok zbilansowanie popytu i podaży rok niedobór, wysokie ceny nasion rok przewidywana nadwyżka 4. W przyszłości dla zbilansowania podaży z popytem i zapewnienia stabilnych cen materiału siewnego konieczne są rozwiązania systemowe utworzenie w kraju rezerwy nasion kwalifikowanych. Umożliwi to prawidłowe nimi gospodarowanie i uruchomienie w sytuacjach klęskowych.

15 Wnioski W chwili obecnej firm nasiennych nie stać na przechowywanie zbyt dużych zapasów nasion (nadwyżek z poprzedniego roku), które są sprzedawane często ze znaczną stratą na cele paszowe lub konsumpcyjne przed następnymi zbiorami. Firmy nasienne podjęły omówione wcześniej, odpowiedzialne działania mając na celu zapewnienie rolnikom w najbliższym sezonie właściwej podaży materiału siewnego zbóż ozimych.

16 Dziękuję za uwagę