System monitoringu Wielkopolskiej Strategii Inteligentnej Specjalizacji docelowa koncepcja systemu i obecny etap prac

Transkrypt

1 System monitoringu Wielkopolskiej Strategii Inteligentnej Specjalizacji docelowa koncepcja systemu i obecny etap prac Monika Matusiak Doradca UMWW ds. inteligentnych specjalizacji Warsztat grupy roboczej ds. IS Gdańsk, 30 październik 2013

2 01 However beautiful the strategy, you should occasionally look at the results W. Churchill

3 02 Stan prac w Wielkopolsce Podstawowe założenia systemu opracowane w ramach Regional Action Plan w projekcie SCINNOPOLI Współpraca z regionami zaawansowanymi w monitorowaniu polityki innowacyjnej Koncentracja na mierzeniu efektów realizowanych działań Regionalne Obserwatorium Innowacji i Rozwoju Regionu Opracowanie narzędzi: 2014

4 03 Czym jest monitoring? NARZĘDZIEM komunikacji zarządczym, ułatwiającym podejmowanie decyzji strategicznych zwiększającym transparentność polityki innowacyjnej działającym w ramach całej logiki interwencji które nie może kosztować więcej, niż strategia i jej wdrażanie

5 04 Monitoring i ewaluacja jako cykl Ewaluacja ex ante Monitoring Ocena wpływu Diagnoza Proces doboru celów Ocena spodziewanego oddziaływania Wdrażanie: Na poziomie regionalnym (polityki) Na poziomie instytucji pośredniczących Na poziomie przedsiębiorstw (programów, projektów, usług) Ewaluacja partycypacyjna i edukacyjna Zmiany i modyfikacje polityki, programów, projektów i usług Optymalizacja kierunków wsparcia Podsumowanie i rekomendacje na kolejny okres planowania Ewaluacja ex post Ocena wpływu

6 05 Strategiczny łańcuch wyników CELE STRATEGICZNE NAKŁADY DZIAŁANIA I PROCESY PRODUKTY REZULTATY ODDZIAŁYWANIE KLASYCZNY ŁAŃCUCH WYNIKÓW Przyjęte kierunki i parametry działań Zasoby ludzkie, finansowe i inne Przełożenie nakładów na rezultaty Mierzalne produkty działań Wpływ na grupę docelową (GD) Osiągnięcie celów programów i polityk ADAPTACJA DLA POLITYKI INNOWACYJ- NEJ WSKAŹNIKI KONTEKSTOWE WSKAŹNIKI DLA CELÓW STRATE- GICZNYCH BUDŻET PERSONEL INNE ZASOBY PRZEZNACZONE NA POSZCZE- GÓLNE DZIAŁANIA ZAAWAN- SOWANIE PROCESU DECYZYJNEGO POSTĘP W REALIZACJI DZIAŁAŃ ZREALIZO- WANE PROJEKTY DZIAŁANIA ZAKOŃCZONE EFEKT OSIĄGNIĘTY DZIĘKI REALIZACJI PROJEKTU KORZYŚCI DLA GD. RZECZYWISTA ZMIANA WSKAŹNIKÓW ZMIANA ZACHOWAŃ GD.

7 06 Inspiracje polityka oparta na faktach UE: impact assessment OECD/Bank Światowy: impact evaluation mierzenie wartości publicznej Mierzenie efektów zmiany, na które mamy wpływ Powiązanie wskaźników z realizowanymi działaniami Zmiany zachowań grup docelowych

8 07 Przykłady wskaźników kontekstowych Territorial patterns of Nakłady na B+R w relacji do PKB Liczba przedsiębiorstw innowacyjnych Wpływy podatkowe z B+R Współczynnik koncentracji (LQ) dla publikacji naukowych i patentów wg dziedzin Eksport sektorów wysokotechnologicznych Innovation Scoreboard/Innovation Monitor/ESPON Źródło: ESPON 2013

9 08 Cechy wskaźników kontekstowych Nie są bezpośrednio zależne od naszej interwencji Są wynikiem złożonych uwarunkowań Podlegają benchmarkingowi Obrazują poziom priorytetów/celów strategicznych Źródło: Raport Lombardia, 2010

10 Źródło: Materiały projekty SCINNOPOLI, Dolna Austria 09 Mierzenie nakładów na politykę innowacyjną Dobra praktyka: IMPACTSCAN Budżet na politykę innowacyjną jest rozpisywany na poszczególne cele i przypisywany do IOB, które otrzymały środki na ich realizację Budżet trafiający do IOB jest dzielony na typy usług dla przedsiębiorstw Poszczególne usługi są oceniane pod względem wpływu na czynniki generujące procesy innowacyjne w przedsiębiorstwach (innovation enablers) badanie przedsiębiorstw

11 10 Monitoring działań i procesów Karta oceny programu/celu z towarzyszącymi działaniami Nakłady przyznane do momentu oceny programu (kwota i procent niezbędnych nakładów) Nakłady przyznane na konkretny rok 3% 15% 82% Całkowita kwota niezbędnych nakładów Działania i procesy zrealizowane terminowo do momentu oceny programu (liczba niezbędnych działań) Punkty kluczowe w procesie realizacji Działania i procesy zrealizowane terminowo w konkretnym roku 1/2 4/6 20 Działania pozostałe do realizacji Źródło: Koncepcja monitoringu strategicznego dla Poznania

12 11 Karta oceny programu - przykład Ogniwo łańcucha wyników Analizowany wskaźnik Uwagi Cele strategiczne Trend w zakresie oceny wskaźników kontekstowych Trend w zakresie oceny wskaźników strategicznych Nakłady (ocena dla każdego z działań i dla całego programu) Działania i procesy (ocena dla każdego z działań i dla całego programu) Niezbędne nakłady finansowe, ludzkie i organizacyjne (plan/wycena projektu) Nakłady przyznane na dany rok Procent wykorzystania nakładów Procedura realizacyjna (plan) Stopień realizacji działań (liczba zakończonych etapów) Terminowość działań Ocena za pomocą grafiki z pulpitu strategicznego Ocena na osiach Ocena na osiach Produkty Działania i projekty zakończone Syntetyczna ocena opisowa Rezultaty Osiągnięty efekt Syntetyczna ocena Wpływ na grupę docelową opisowa Oddziaływanie Wpływ zrealizowanych działań na poprawę wskaźników Syntetyczna ocena kontekstowych opisowa Ogólna ocena programu Czy program jest właściwie realizowany? Ocena opisowa - służy Czy program właściwie realizuje wizję rozwoju i cele refleksji i weryfikacji strategiczne? działań Źródło: Koncepcja monitoringu strategicznego dla Poznania

13 12 Przykłady wskaźników strategicznych Produkty: Liczba audytów w przedsiębiorstwach Liczba projektów innowacyjnych Rezultaty: Wykorzystanie przez przedsiębiorstwa informacji z doradztwa Zmiana strategii innowacyjnych przedsiębiorstw Przedsiębiorstwa przystępujące do sieci, aby realizować wspólne projekty Źródło: Uber BI, przykład

14 13 Przykłady wskaźników strategicznych Oddziaływanie Liczba przedsiębiorstw, które zdywersyfikowały produkt lub rynek dzięki stworzonym nowym możliwościom biznesowym Liczba przedsiębiorstw, które stworzyły/zwiększyły własny budżet B+R Liczba przedsiębiorstw, które wprowadziły nowy produkt/usługę na podstawie własnego procesu innowacyjnego Zmiana powiązań sieci aktorów w ramach obszarów specjalizacji: wzrost liczby powiązań/wzrost głębokości powiązań Efekt dźwigni z inwestycji publicznej: ile dodatkowych środków zainwestowały przedsiębiorstwa, które otrzymały wsparcie na działalność innowacyjną? % grupy docelowej Źródło: Uber BI, przykład

15 14 Cechy wskaźników strategicznych Oddają specyfikę interwencji Są trudno porównywalne Muszą być powiązane z logiką interwencji Muszą być precyzyjne Mają wartość bazową, pośrednią i docelową Źródło: Uber BI, przykład

16 15 Źródła danych Baza danych Profile innowacyjne Audyty innowacyjności Zapisy w umowach beneficjentów Współpraca z klastrami i izbami gospodarczymi CRM Współpraca z IOB Ewentualne badania grupa kontrolna Źródło: prior_art_schwan, przykład

17 16 Wartość dodana z inwestycji publicznej - przykład Na poziomie nakładów: Wpływ środków publicznych na wydatki przedsiębiorstw na B+R Na poziomie efektów: Wpływ środków publicznych na wyniki działalności B+R Na poziomie oddziaływania na grupę docelową: Zmiana zachowań innowacyjnych przedsiębiorstw

18 17 Grafika w monitoringu WSKAŹNIKI DLA CELÓW STRATEGICZNYCH PULPIT DECYZJI STRATEGICZNYCH Cele są przykładowe Rozwój gospodarki innowacyjnej Innowacyjność Rozwój gospodarki opartej na wiedzy Ośrodek wiedzy Liczba przedsiębiorstw innowacyjnych Nakłady na działalność innowacyjną w przedsiębiorstwach Udział przychodów netto ze sprzedaży produktów innowacyjnych Zatr. w działalności B+R na 1000 osób aktywnych zawodowo Ocena parametryczna uczelni w regionie Liczba udzielonych patentów Ocena Ocena Interpretacja Konieczność intensyfikacji działań Interpretacja Kontynuacja działań Źródło: Koncepcja monitoringu strategicznego dla Poznania

19 18 Grafika w monitoringu Źródło: Materiały projektu SCINNOPOLI, IWT Flandria

20 19 Jak to zrobimy w Wielkopolsce? Regionalne Obserwatorium Innowacji i Rozwoju Regionu Monitoring wskaźników strategicznych Określenie optymalnych poziomów osiągania poszczególnych wskaźników strategicznych Coroczny raport nt. postępu w realizacji strategii Monitoring wskaźników rozwoju regionu Monitoring trendów Analiza najnowszych trendów: Analiza wpływu realizacji polityki innowacyjnej na rozwój regionu: ow rozwoju społeczno-gospodarczym owpływ polityki innowacyjnej na rozwój gospodarczy ow formułowaniu i realizacji polityki innowacyjnej owpływ polityki innowacyjnej na rozwój społeczny Foresight owpływ polityki innowacyjnej na rozwój przestrzenny Benchmarking: ow stosunku do innych regionów polskich ow stosunku do średniej europejskiej orelatywna pozycja w rankingach międzynarodowych Rekomendacje w zakresie zmian w polityce innowacyjnej Źródło: RSI Wielkopolska 2010

21 Źródło: Badania ankietowe wielkopolskich przedsiębiorstw W jakim stopniu zgadza się Pan(i) z poniższymi twierdzeniami? - W naszej firmie mamy jasną strategię działania na przyszłość (cz1) Opracowanie szczegółowych założeń systemu i stopniowe wdrażanie modułów w kolejnych latach Uruchomienie Obserwatorium i budowa kompetencji pracowników Raport ze wskaźników kontekstowych, także dla obszarów specjalizacji (poziom regionu) Wypracowanie wskaźników strategicznych z IOB i klastrami (poziom instytucji pośredniczących) Wypracowanie wskaźników dla przedsiębiorstw (poziom beneficjentów) Profile innowacyjne z modelu samooceny przedsiębiorstw 14. dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 13. wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów 12. pozostała produkcja wyrobów 11. produkcja mebli 10. produkcja samochodów i sprzętu transportowego 9. produkcja i naprawa maszyn 8. produkcja komputerów i elektroniki 7. produkcja metali i wyrobów metalowych 6. produkcja chemiczna 5. produkcja drewna, papieru i pochodne 4. produkcja odzieżowo-tekstylna 3. przetwórstwo spożywcze 2. górnictwo i wydobywanie 1. rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 14,3% 10,5% 5,3% 11,1% 3,7% 16,7% 14,8% 9,5% 9,5% 9,4% 6,7% 19,2% 9,1% 30,0% 14,3% 33,3% 11,1% 3,8% 16,4% 22,2% 16,7% 31,6% 14,8% 23,8% 40,6% 19,2% 46,7% 14,3% 21,8% 100,0% 30,0% 10,5% 33,3% 33,3% 29,6% 100,0% 28,6% 50,0% 33,3% 30,8% 20,0% 29,1% 34,4% 40,0% 42,1% 28,6% 33,3% 29,6% 29,6% 16,7% 23,8% 26,9% 26,7% 15,6% 23,6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 1 - Całkowicie się nie zgadzam Całkowicie się zgadzam

22 Źródło: Materiały projektu Know Hub, Nord Pas de Calais Prezentacja danych z badań dla obszarów specjalizacji: Ankietyzacja Branże dominujące Specjalizacje naukowe Nowe obiecujące branże Docelowo: Wprowadzenie do umów dla beneficjentów projektów zapisów o konieczności przekazania danych do monitoringu

23 Źródło: Badanie branż dominujących regionu, Na etapie wdrożeniowym: Wyniki monitoringu jako podstawa: Konkursów w RPO Decyzji Wielkopolskiego Forum Inteligentnych Specjalizacji Decyzji Subkomitetu Monitorujacego ds. Innowacji

24 23 Zasady Informacje dostarczane przez interesariuszy muszą być potrzebne i wykorzystane Monitoring musi mieć wartość dodaną dla interesariuszy Nakład pracy na generowanie danych nie może być zbyt duży Wskaźniki nie mogą być narzucane lecz wypracowywane wspólnie z interesariuszami prowadzą wtedy do zmiany zachowań

25 Dziękuję za uwagę