Instrukcja obsługi. FLIR A3xxseries FLIR A6xx series

Transkrypt

1 Instrukcja obsługi FLIR A3xxseries FLIR A6xx series Publ. No. Revision Language Issue date a57 Polish (PL) May, 0

2

3 Instrukcja obsługi Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

4 Gwarancja Wszystkie produkty wytwarzane przez firmę FLIR Systems są objęte gwarancją dotyczącą wad materiałowych i wad wykonania przez okres jednego () roku od daty dostarczenia do pierwszego nabywcy, o ile produkty te były składowane, użytkowane i serwisowane zgodnie z instrukcjami firmy FLIR Systems. Produkty nie wytworzone przez firmę FLIR Systems, a wchodzące w skład systemów dostarczanych przez firmę FLIR Systems pierwotnemu nabywcy, objęte są wyłącznie gwarancją konkretnego producenta. Firma FLIR Systems nie ponosi za nie żadnej odpowiedzialności. Uprawnienia z tytułu gwarancji przysługują tylko pierwotnemu nabywcy i nie podlegają przeniesieniu. Gwarancja nie obejmuje produktów, które były niewłaściwie użytkowane, z którymi obchodzono się niedbale, które uległy wypadkowi lub działały w niewłaściwych warunkach. Części ulegające zużyciu nie są objęte gwarancją. W razie wystąpienia uszkodzenia objętego niniejszą gwarancją należy zaprzestać użytkowania produktu, aby zapobiec dalszym uszkodzeniom. Pod rygorem unieważnienia gwarancji nabywca zobowiązany jest niezwłocznie powiadomić firmę FLIR Systems o każdym uszkodzeniu. Firma FLIR Systems, wedle własnego uznania, bezpłatnie naprawi lub wymieni uszkodzony produkt, jeśli w wyniku kontroli okaże się, że posiada on wady materiałowe lub wykonania, i pod warunkiem, że zostanie on zwrócony do firmy FLIR Systems we wspomnianym okresie jednego roku. Firma FLIR Systems nie ponosi odpowiedzialności za wady inne niż opisane powyżej. Nie udziela się żadnych innych gwarancji jawnych ani domniemanych. Firma FLIR Systems zrzeka się w szczególności domniemanych gwarancji przydatności handlowej i przydatności do konkretnych zastosowań. Firma FLIR Systems nie ponosi odpowiedzialności za bezpośrednie, pośrednie, szczególne, przypadkowe lub wynikowe straty lub szkody wynikające z odpowiedzialności kontraktowej lub innej odpowiedzialności prawnej. Niniejsza gwarancja podlega prawu obowiązującemu w Szwecji. Jakiekolwiek spory, kontrowersje lub skargi wynikające lub mające związek z niniejszą gwarancją będą ostatecznie rozstrzygane w formie arbitrażu zgodnie z regułami Instytutu Arbitrażu Izby Handlowej w Sztokholmie. Miejscem arbitrażu jest Sztokholm. Językiem stosowanym w postępowaniu arbitrażowym jest język angielski. Prawa autorskie 0, FLIR Systems.Wszelkie prawa zastrzeżone na całym świecie. Żadna część oprogramowania, w tym kod źródłowy, nie może być powielana, transmitowana, poddawana transkrypcji ani tłumaczona na jakikolwiek język lub język programowania w jakiejkolwiek postaci, przy zastosowaniu jakichkolwiek środków, elektronicznych, optycznych, ręcznie lub w inny sposób, bez uprzedniej pisemnej zgodny firmy FLIR Systems. Niniejszej dokumentacji nie wolno kopiować, kserować, powielać, tłumaczyć ani przekształcać do postaci elektronicznej lub maszynowej bez uprzedniej pisemnej zgody firmy FLIR Systems. Nazwy i oznaczenia umieszczone na produktach są zastrzeżonymi znakami towarowymi lub znakami towarowymi firmy FLIR Systems i/lub jej spółek zależnych. Wszelkie inne znaki towarowe, nazwy handlowe i nazwy firm są używane w niniejszej publikacji wyłącznie w celu identyfikacji i stanowią własność odpowiednich właścicieli. Zarządzanie jakością System zarządzania jakością, w ramach którego zostały zaprojektowane i wytworzone niniejsze produkty, uzyskał certyfikat zgodności z normą ISO 900. Firma FLIR Systems kieruje się strategią nieustannego rozwoju; dlatego zastrzegamy sobie prawo do wprowadzania zmian i udoskonaleń w dowolnym z produktów opisywanych w niniejszym podręczniku bez uprzedniego powiadomienia. Patenty Produkty i/lub funkcje opisane w niniejszym podręczniku są objęte jednym lub kilkoma spośród następujących patentów lub patentów na wzory użytkowe: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; 833; 86; 860; 88086; 8535; 8738; 99699; 35808; ; 36599; 098; 09; 67885; 733; ; ; 0607; 35308; ; ; 6650; 8378; 855; 58836; ; 6053.; ; 67070; 68657; ; 70035; 75093; ; 73796; 738; 73376; ; 759; 75530; ; ; ; D50838; D59758; D57975; D58755; D599,39; DI ; DI ; DI ; DI ; DI ; DM/05769; DM/06609; ZL ; ZL083.3; ZL0836.; ZL ; ZL ; ZL ; ZL ; ZL ; ZL ; ZL ; ZL iv Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

5 Spis treści Ostrzeżenia i przestrogi... Uwagi dla użytkownika... 3 Pomoc dla klientów... Aktualizacje dokumentacji... 5 Istotne uwagi dotyczące tego podręcznika... 6 Omówienie modeli kamer FLIR A FLIR A FLIR A FLIR A30 empscreen FLIR A Zawartość opakowania... 8 Instalacja Informacje ogólne Wymagania systemowe Instalacja... 9 Instalacja mechaniczna Instalacja kamer stałych Montowanie i zdejmowanie obiektywów (FLIR A3xxseries) Montaż dodatkowego obiektywu na podczerwień Zdejmowanie dodatkowego obiektywu na podczerwień Montowanie i zdejmowanie obiektywów (FLIR A6xx series) Zdejmowanie obiektywu na podczerwień Montaż obiektywu na podczerwień... 0 Złącza, elementy kontrolne i wskaźniki... Przykładowe przeglądy systemu... Monitorowanie temperatury... 3 Czyszczenie kamery Obudowa, przewody i inne elementy kamery Obiektyw na podczerwień Detektor podczerwieni... Dane techniczne... 5 Konfiguracje wyprowadzeń... 6 Rysunki techniczne FLIR A3xxseries Wymiary kamery (przód) Wymiary kamery (bok) Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 v

6 6..3 Wymiary kamery (dół) Wymiary kamery (obiektyw 0 mm/5 ) Wymiary kamery (obiektyw 30 mm/5 ) Obiektyw termowizyjny (0 mm/5 ) Obiektyw termowizyjny (30 mm/5 ) FLIR A6xx series Wymiary kamery (widok z przodu bez obiektywu) Wymiary kamery (widok z boku bez obiektywu) Wymiary kamery (widok z boku z obiektywem.5 mm/5 ) Specyfikacja interfejsów montażowych, nr Specyfikacja interfejsów montażowych, nr Wymiary kamery (widok z tyłu) Obiektyw termowizyjny (.5 mm/5 ) Informacje o firmie FLIR Systems Nie tylko kamery termowizyjne Dzielimy się naszą wiedzą Obsługa klientów Kilka fotografii zrobionych w naszych zakładach... 8 Słowniczek terminów... 9 echniki pomiarów termowizyjnych Wprowadzenie Emisyjność Badanie emisyjności próbki Krok : Określanie temperatury otoczenia Krok : Określanie emisyjności emperatura otoczenia (odbita temperatura pozorna) Odległość Wilgotność względna Inne parametry... 0 Historia techniki podczerwieni... eoria termografii.... Wprowadzenie.... Widmo elektromagnetyczne....3 Promieniowanie ciała czarnego Prawo Plancka Prawo przesunięć Wiena Prawo Stefana-Boltzmanna Ciała nieczarne emitujące promieniowanie.... Materiały częściowo przezroczyste w podczerwieni... Wzór będący podstawą pomiaru... 3 abele emisyjności Bibliografia Ważna uwaga dotycząca tabel emisyjności abele vi Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

7 Ostrzeżenia i przestrogi OSRZEŻENIE OSROŻNIE Urządzenie wytwarza, wykorzystuje i może promieniować energię o częstotliwości radiowej. W przypadku jego zainstalowania lub używania niezgodnie z instrukcją może powodować zakłócenia w odbiorze radiowym. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że urządzenie spełnia ograniczenia właściwe dla urządzeń komputerowych Klasy A zgodnie z podrozdziałem J części 5 przepisów FCC, które to ograniczenia wprowadzono w celu zapewnienia racjonalnego poziomu ochrony przed zakłóceniami podczas pracy w środowisku biurowym. Użytkowanie urządzenia w pobliżu pomieszczeń mieszkalnych może powodować zakłócenia; w takiej sytuacji użytkownik będzie zobowiązany do wyeliminowania powstałych zakłóceń wszelkimi niezbędnymi środkami i na własny koszt. Dotyczy tylko kamer z wskaźnikiem laserowym: Nie należy patrzeć bezpośrednio na wiązkę lasera. Może to powodować podrażnienie oczu. Dotyczy tylko kamer wyposażonych w akumulator: Nie należy demontować ani przerabiać akumulatora. Akumulator jest wyposażony w elementy zabezpieczające, które w razie uszkodzenia mogą spowodować rozgrzewanie się, wybuch lub zapłon akumulatora. W przypadku wycieku elektrolitu z akumulatora i jego dostania się do oczu nie należy ich przecierać. Dokładnie przemyć oczy wodą i niezwłocznie zwrócić się do lekarza. Nieprzestrzeganie tych zaleceń może spowodować uszkodzenie wzroku. Jeśli akumulator nie naładuje się mimo upływu podanego czasu ładowania, nie należy go dłużej ładować. W przeciwnym razie może się rozgrzać oraz spowodować wybuch lub zapłon. Przy rozładowywaniu akumulatora należy używać odpowiednich urządzeń. W przeciwnym razie może ulec pogorszeniu wydajność lub trwałość użytkowa akumulatora. Rozładowywanie akumulatora bez użycia odpowiednich urządzeń może powodować przepływ prądu o dużym natężeniu. Może to spowodować rozgrzanie się akumulatora lub jego wybuch i obrażenia ciała. Przed użyciem jakichkolwiek płynów należy dokładnie zapoznać się z odpowiednimi kartami MSDS (charakterystyki substancji niebezpiecznej) oraz ze wszystkimi etykietami ostrzegawczymi na pojemnikach: płyny mogą być substancjami niebezpiecznymi. Nie należy nakierowywać kamery termowizyjnej (z osłoną obiektywu lub bez niej) na silne źródła energii, np. urządzenia emitujące promieniowanie laserowe, lub na słońce. Może to mieć negatywny wpływ na precyzję kamery. Może również spowodować uszkodzenie detektora kamery. Kamery nie należy używać w temperaturze przekraczającej +50 C, chyba że w dokumentacji dla użytkownika określono inaczej. Wysoka temperatura może spowodować uszkodzenie sprzętu. Dotyczy tylko kamer z wskaźnikiem laserowym: Gdy wskaźnik laserowy nie jest używany, należy go zabezpieczyć nakładką ochronną. Dotyczy tylko kamer wyposażonych w akumulator: Nie należy podłączać akumulatora bezpośrednio do gniazda zapalniczki w samochodzie, jeśli firma FLIR Systems nie dostarczyła specjalnego adaptera do podłączania akumulatora do gniazda zapalniczki. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

8 Ostrzeżenia i przestrogi Nie należy zwierać dodatniego i ujemnego bieguna akumulatora metalowymi przedmiotami (np. drutem). Nie należy dopuszczać do rozlania się na akumulator wody (także morskiej) lub jego zamoczenia. Nie należy wykonywać w akumulatorze otworów, ani uderzać go młotkiem. Nie należy stawać na akumulatorze ani narażać go na silne uderzenia lub wstrząsy. Nie należy wkładać akumulatora do ognia ani narażać go na bezpośrednie działanie promieni słonecznych lub wysokiej temperatury. W przypadku silnego nagrzania akumulatora uaktywnia się wewnętrzny mechanizm zabezpieczający, który może przerwać proces ładowania. Jeśli akumulator zostanie rozgrzany do wysokiej temperatury, mechanizm zabezpieczający może ulec uszkodzeniu, co może spowodować dalsze nagrzewanie się akumulatora, jego uszkodzenie lub zapłon. Nie należy wkładać akumulatora do ognia ani go rozgrzewać. Nie należy umieszczać akumulatora w pobliżu kominków, pieców ani w innych miejscach, w których panuje wysoka temperatura. Nie należy przylutowywać niczego bezpośrednio do akumulatora. Należy niezwłocznie zaprzestać korzystania z akumulatora, jeśli podczas pracy, ładowania lub przechowywania zacznie wydobywać się z niego nietypowy zapach, jeśli stanie się gorący w dotyku, odbarwi się, odkształci lub jeśli wystąpią inne nietypowe objawy. W razie wystąpienia tego rodzaju problemów należy skontaktować się ze sprzedawcą. Do ładowania akumulatora należy używać wyłącznie ładowarki o parametrach podanych w instrukcji. Zakres dopuszczalnych temperatur ładowania akumulatora wynosi od ±0 do +5 C, chyba że w dokumentacji dla użytkownika określono inaczej. Ładowanie akumulatora w temperaturze spoza tego zakresu może spowodować jego przegrzanie lub uszkodzenie. Może również pogorszyć wydajność lub trwałość użytkową akumulatora. Zakres dopuszczalnych temperatur rozładowywania akumulatora wynosi od 5 C do +50 C, chyba że w dokumentacji dla użytkownika określono inaczej. Używanie akumulatora w temperaturach spoza tego zakresu może spowodować pogorszenie jego wydajności lub trwałości użytkowej. Przed wyrzuceniem zużytego akumulatora należy zaizolować bieguny taśmą samoprzylepną lub podobnym materiałem. Przed włożeniem akumulatora usuń z niego ewentualną wodę i wilgoć. Do czyszczenia kamery, kabli i innych elementów nie należy używać rozpuszczalników ani podobnych środków, gdyż mogłoby to spowodować ich uszkodzenie. Podczas czyszczenia obiektywu na podczerwień należy zachować ostrożność. Obiektyw posiada cienką powłokę antyodblaskową. Nie należy czyścić obiektywu na podczerwień zbyt intensywnie. Mogłoby to spowodować uszkodzenie powłoki antyodblaskowej. W przypadku korzystania z kamery w pobliżu pieców i w innych zastosowaniach wysokotemperaturowych należy zamontować na kamerze osłonę termiczną. Korzystanie z kamery w pobliżu pieców i w innych zastosowaniach wysokotemperaturowych bez osłony termicznej może spowodować uszkodzenie kamery. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

9 Ostrzeżenia i przestrogi (Dotyczy tylko kamer z przesłoną automatyczną, którą można wyłączyć). Nie należy wyłączać przesłony automatycznej na dłuższy czas (generalnie, maksymalnie na 30 minut). Wyłączenie przesłony na dłuższy czas może uszkodzić lub całkowicie zniszczyć detektor. Stopień zabezpieczenia obudowy jest ważny tylko wtedy, gdy wszystkie otwory kamery są zamknięte za pomocą odpowiednich osłon lub zatyczek. Dotyczy to, ale nie ogranicza się, wyłącznie do komór do przechowywania danych, baterii i złącz. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 3

10 Uwagi dla użytkownika Konwencje typograficzne Forum użytkownikużytkownik Kalibracja Dokładność Utylizacja odpadów elektronicznych W niniejszym podręczniku wykorzystano następujące konwencje typograficzne: Częściowe pogrubienie jest wykorzystywane jako oznaczenie nazw menu, poleceń menu oraz etykiet i przycisków w oknach dialogowych. Kursywa jest wykorzystywana jako oznaczenie istotnych informacji. Czcionka Monospace jest wykorzystywana w przykładach kodu. WIELKIE LIERY są wykorzystywane w nazwach klawiszy i przycisków. Nasze forum typu użytkownik-użytkownik umożliwia wymianę pomysłów, rozwiązań termowizyjnych i rozwiązywanie problemów w ramach międzynarodowej społeczności użytkowników urządzeń termowizyjnych. Aby odwiedzić forum, przejdź do witryny: a uwaga dotyczy tylko kamer z funkcjami pomiarowymi: Zaleca się oddawanie kamery do kalibracji raz w roku. Informacje na temat miejsca wysyłki kamery do kalibracji można uzyskać w lokalnym biurze sprzedaży. a uwaga dotyczy tylko kamer z funkcjami pomiarowymi: Dla uzyskania bardzo dokładnych wyników, przed przystąpieniem do pomiaru temperatury zaleca się odczekać 5 minut od włączenia kamery. W przypadku kamer, których detektor jest chłodzony mechanicznie, ten okres czasu nie obejmuje czasu koniecznego do schłodzenia detektora ;a Podobnie jak większość produktów elektronicznych, także to urządzenie musi być utylizowane w sposób przyjazny dla środowiska naturalnego i zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi odpadów elektronicznych. Więcej szczegółów można uzyskać od przedstawicieli firmy FLIR Systems. Szkolenia Informacje na temat szkoleń w zakresie termografii można znaleźć w witrynie: Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

11 Uwagi dla użytkownika Dodatkowe informacje o licencji Niniejsza licencja umożliwia użytkownikowi instalowanie i korzystanie z oprogramowania na każdym zgodnym komputerze, pod warunkiem, że oprogramowanie będzie używane na maksymalnie dwóch () komputerach jednocześnie (np. na notebooku do zbierania danych w terenie i na komputerze stacjonarnym w biurze, na którym będzie przeprowadzana analiza). Do celów archiwizacji można wykonać jedną () kopię zapasową oprogramowania. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 5

12 3 Pomoc dla klientów Ogólne Przesyłanie pytania Pliki do pobrania Aby uzyskać pomoc techniczną, odwiedź witrynę: ylko zarejestrowani użytkownicy mogą przesyłać pytania do zespołu ds. pomocy. Zarejestrowanie się przez Internet zajmie tylko kilka minut. Przeszukiwanie bazy istniejących pytań i odpowiedzi nie wymaga rejestrowania się. Przed przesłaniem pytania należy przygotować następujące informacje: Model kamery Numer seryjny kamery Protokół komunikacyjny lub metoda przesyłania danych pomiędzy kamerą a komputerem (np. HDMI, Ethernet, USB lub FireWire ) System operacyjny komputera Wersja pakietu Microsoft Office Pełna nazwa, numer publikacji i numer wersji podręcznika Ze strony pomocy dla klientów można także pobrać następujące pliki: Aktualizacje oprogramowania wewnętrznego kamery termowizyjnej Aktualizacje oprogramowania komputera Dokumentacja dla użytkownika Przykłady zastosowania Publikacje techniczne 6 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

13 Aktualizacje dokumentacji Ogólne Instrukcje obsługi aktualizowane są kilka razy do roku, a ponadto regularnie publikowane są ważne powiadomienia dotyczące produktów oraz informacje o zmianach. Aby uzyskać dostęp do najnowszych wersji instrukcji obsługi i najnowszych powiadomień, należy przejść do karty Downloadna stronie: Rejestracja online trwa kilka minut. Wśród plików do pobrania można znaleźć także najnowsze wersje instrukcji obsługi innych naszych produktów oraz instrukcje obsługi starszych produktów. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 7

14 5 Istotne uwagi dotyczące tego podręcznika Ogólne UWAGA Firma FLIR Systems wydaje podręczniki ogólne dotyczące różnych kamer z danej linii modeli. Oznacza to, że w ten podręcznik może zawierać opisy i objaśnienia, które nie dotyczą danego modelu kamery. Firma FLIR Systems zastrzega sobie prawo do wycofywania modeli, oprogramowania, części, akcesoriów i innych elementów z oferty oraz do zmiany specyfikacji i/lub funkcji w dowolnym momencie, bez uprzedniego powiadomienia. 8 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

15 6 Omówienie modeli kamer 6. FLIR A ;a Kamera FLIR A300 to precyzyjne narzędzie pomiarowe na użytek każdego, kto chce rozwiązywać problemy niewymagające najwyższej szybkości czy minimalnego czasu reakcji w oparciu o komputer PC. Dzięki danym wyjściowym w formacie CVBS jest to również doskonały wybór do automatyzacji procesów z wykorzystaniem obrazu termowizyjnego, który pozwala na wykorzystanie niepowtarzalnych możliwości kamery, takich jak obserwacja przez parę. Główne cechy: Strumieniowy przekaz wideo w formacie MPEG- Funkcja PoE (zasilanie przez Ethernet) Wbudowany serwer sieciowy Interfejs We/Wy Łącze Ethernet o przepustowości 00 Mb/sek. (kabel 00 m, łącze bezprzewodowe, światłowód itp.) Synchronizacja przez SNP Wyjście sygnału composite video Oprogramowanie do obsługi wielu kamer: dołączone programy IP Config Utility i IR Monitor Otwarty, dobrze udokumentowany protokół CP/IP do kontroli i konfiguracji Obrazy 6-bitowe w rozdzielczości 30 0 z prędkością 3 Hz, format pomiarowy Obiektywy: wbudowany 5, opcjonalnie 5 i 5 ypowe zastosowania: Zapobieganie pożarom, monitorowanie kluczowych zbiorników i zarządzanie zasobami zasilania Obszarowa kontrola przemysłowa (możliwa instalacja wielokamerowa) Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 9

16 6 Omówienie modeli kamer 6. FLIR A ;a Kamera FLIR A30 to precyzyjne narzędzie pomiarowe na użytek każdego, komu zależy na rozwiązywaniu problemów wymagających inteligentnego działania, związanych z analizą, funkcjonalnością alarmów i autonomiczną komunikacją przy użyciu standardowych protokołów. Kamera FLIR A30 oferuje też funkcje umożliwiające utworzenie rozproszonych rozwiązań jedno- lub wielokamerowych z wykorzystaniem standardowych protokołów sprzętowych i programistycznych sieci Ethernet. Kamera FLIR A30 ma też wbudowane funkcje umożliwiające połączenie z przemysłowym sprzętem kontrolnym, takim jak sterowniki PLC. Ponadto kamera pozwala na udostępnianie wyników analizy i alarmów oraz wykonywanie prostych operacji kontrolnych dzięki połączeniu Ethernet/IP i protokołowi komunikacyjnemu Modbus CP. Główne cechy: Obsługa protokołu komunikacyjnego Ethernet/IP (analiza, alarmy, proste operacje kontrolne kamery) Obsługa protokołu komunikacyjnego Modbus CP (analiza, alarmy, proste operacje kontrolne kamery) Wbudowana funkcja kompleksowej analizy Rozbudowane funkcje alarmowe (m.in. wyzwalanych na podstawie wyników analizy) Planowanie harmonogramów wysyłania wyników analizy lub obrazów w postaci plików (FP) lub wiadomości (SMP) Wysyłanie wyników analizy lub obrazów w postaci plików (FP) lub wiadomości (SMP) po wystąpieniu alarmu Strumieniowy przekaz wideo w formacie MPEG- Funkcja PoE (zasilanie przez Ethernet) Wbudowany serwer sieciowy Interfejs We/Wy Łącze Ethernet o przepustowości 00 Mb/sek. (kabel 00 m, łącze bezprzewodowe, światłowód itp.) 0 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

17 Synchronizacja przez SNP Wyjście sygnału composite video Oprogramowanie do obsługi wielu kamer: dołączone programy IP Config Utility i IR Monitor Otwarty, dobrze udokumentowany protokół CP/IP do kontroli i konfiguracji Obrazy 6-bitowe w rozdzielczości 30 0 z częstotliwością 7 8 Hz, format pomiarowy Obiektywy: wbudowany 5, opcjonalnie 5 i 5 ypowe zastosowania: Zabezpieczenia z z wykorzystaniem alarmów temperaturowych (systemy wielokamerowe), zapobieganie pożarom, monitorowanie kluczowych zbiorników i zarządzanie zasobami zasilania Obszarowa kontrola przemysłowa (możliwa instalacja wielokamerowa) 6.3 FLIR A ;a 6 Omówienie modeli kamer Funkcje kamery FLIR A35 sprawiają, że jest to najlepszy wybór dla każdego, kto używa oprogramowania na komputerze PC do rozwiązywania problemów i dla kogo rozdzielczość 30 0 pikseli jest wystarczająca. Kamera jest zgodna ze standardami GigE Vision i GenICam, co umożliwia pracę w trybie Plug-and-Play przy korzystaniu z takich pakietów oprogramowania jak IMAQ Vision i Halcon. Główne cechy: Atrakcyjna cena Zgodność ze standardem GigE Zgodność ze standardem GenICam Wyzwalanie/synchronizacja/układy We/Wy Obrazy 6-bitowe w rozdzielczości 30 0 z częstotliwością 60 Hz, sygnał, temperatura liniowa i format pomiarowy Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

18 6 Omówienie modeli kamer Zgodność z każdym oprogramowaniem obsługującym standard GenICam, w tym IMAQ Vision firmy National Instruments oraz Common Vision Blox firmy Stemmer Imaging Obiektywy: wbudowany 5, opcjonalnie 5 i 5 ypowe zastosowania: Zaawansowane systemy widzenia maszynowego (machine vision) działające w podczerwieni i wymagające pomiaru temperatury Wykrywanie żużla Przetwórstwo żywności estowanie elementów elektronicznych estowanie rezystorów Przemysł motoryzacyjny 6. FLIR A30 empscreen 63857;a FLIR A30 empscreen to kamera skonfigurowana fabrycznie w sposób zapewniający wydajną pracę w wypadku, gdy celem jest wyszukanie odchyleń temperatury w populacji osób. Dostępna jest funkcja alarmów aktywowanych temperaturą różnicową przy dynamicznie aktualizowanej temperaturze odniesienia. Ponadto Kamera FLIR A30 empscreen to precyzyjne narzędzie pomiarowe na użytek każdego, komu zależy na rozwiązywaniu problemów wymagających inteligentnego działania, związanego z wbudowaną analizą, funkcjonalnością alarmów i autonomiczną komunikacją przy użyciu standardowych protokołów. Kamera FLIR A30 empscreen ma też funkcje umożliwiające utworzenie rozproszonych rozwiązań jedno- lub wielokamerowych z wykorzystaniem standardowych protokołów sprzętowych i programistycznych sieci Ethernet. Główne cechy: Monitorowanie: alarm aktywowany temperaturą różnicową przy dynamicznie aktualizowanej temperaturze odniesienia (prezentowanej w postaci izotermy) Wbudowana funkcja kompleksowej analizy Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

19 Rozbudowane funkcje alarmowe (m.in. wyzwalanych na podstawie wyników analizy) Planowanie harmonogramów wysyłania wyników analizy lub obrazów w postaci plików (FP) lub wiadomości (SMP) Wysyłanie wyników analizy lub obrazów w postaci plików (FP) lub wiadomości (SMP) po wystąpieniu alarmu Strumieniowy przekaz wideo w formacie MPEG- Funkcja PoE (zasilanie przez Ethernet) Wbudowany serwer sieciowy Interfejs We/Wy Łącze Ethernet o przepustowości 00 Mb/sek. (kabel 00 m, łącze bezprzewodowe, światłowód itp.) Synchronizacja przez SNP Wyjście sygnału composite video Oprogramowanie do obsługi wielu kamer: dołączone programy IP Config Utility i IR Monitor Otwarty, dobrze udokumentowany protokół CP/IP do kontroli i konfiguracji Obrazy 6-bitowe w rozdzielczości 30 0 w czasie zbliżonym do rzeczywistego, sygnał i temperatura liniowa Obiektywy: wbudowany 5, opcjonalnie 5 i 5 ypowe zastosowania: Zabezpieczenia z z wykorzystaniem alarmów temperaturowych (systemy wielokamerowe), zapobieganie pożarom, monitorowanie kluczowych zbiorników i zarządzanie zasobami zasilania Obszarowa kontrola przemysłowa (możliwa instalacja wielokamerowa) 6.5 FLIR A ;a 6 Omówienie modeli kamer Funkcje kamery FLIR A65 sprawiają, że jest to najlepszy wybór dla każdego, kto używa oprogramowania komputera PC do rozwiązywania problemów i potrzebuje przy tym rozdzielczości pikseli. Kamera jest zgodna ze standardami GigE Vision i GenICam, co umożliwia pracę w trybie Plug-and-Play przy korzystaniu z takich pakietów oprogramowania jak IMAQ Vision i Halcon. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 3

20 6 Omówienie modeli kamer Główne cechy: Atrakcyjna cena Zgodność ze standardem GigE Zgodność ze standardem GenICam Wyzwalanie/synchronizacja/układy We/Wy Obrazy 6-bitowe w rozdzielczości przy 50 Hz, sygnał, temperatura liniowa i format pomiarowy ryb okienkowania: 60 0 z prędkością 00 Hz lub 60 0 z prędkością 00 Hz Zgodność z każdym oprogramowaniem obsługującym standard GenICam, w tym IMAQ Vision firmy National Instruments oraz Common Vision Blox firmy Stemmer Imaging Otwarty, dobrze udokumentowany protokół CP/IP do kontroli i konfiguracji Obiektywy: wbudowany 5, opcjonalnie 5 i 5 ypowe zastosowania: Zaawansowane systemy widzenia maszynowego (machine vision) działające w podczerwieni i wymagające pomiaru temperatury Wykrywanie żużla Przetwórstwo żywności estowanie elementów elektronicznych estowanie rezystorów Przemysł motoryzacyjny Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

21 7 Zawartość opakowania Ogólne Zawartość UWAGA Liczba części i dołączonych akcesoriów zależy od serii i modelu kamery i/lub konfiguracji wybranej przez klienta. Sztywne opakowanie transportowe lub pudełko kartonowe Kamera termowizyjna z obiektywem Dysk CD z narzędziami i programami użytkowymi systemu hermovision Dysk CD z aplikacją Certyfikat kalibracji Kabel Ethernet Kabel sieciowy Spiralny przewód zasilacza Zasilanie Drukowana skrócona instrukcja obsługi Drukowany przewodnik z ważnymi informacjami CD-ROM z dokumentacją dla użytkownika Formularz przedłużenia gwarancji lub formularz rejestracji Sześciostykowy zacisk śrubowy (montowany na kamerze) Sztywne opakowanie transportowe lub pudełko kartonowe kabel USB Firma FLIR Systems zastrzega sobie prawo do wycofywania modeli, części, akcesoriów i innych elementów z oferty oraz do zmiany specyfikacji w dowolnym momencie, bez uprzedniego powiadomienia. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 5

22 8 Instalacja 8. Informacje ogólne Objaśnienie Domyślne ścieżki instalacji UWAGA Na dysku CD z narzędziami i programami użytkowymi systemu hermovision znajdują się następujące programy: FLIR IP Config: program konfiguracyjny, pozwalający wykryć i znaleźć w sieci kamery FLIR o zastosowaniach naukowych i w automatyzacji oraz automatycznie lub ręcznie przypisać adresy IP. FLIR IR Monitor: program do kontrolowania kamer FLIR o zastosowaniach naukowych i w automatyzacji w z wykorzystaniem sieci. ypowe zastosowania programu FLIR IR Monitor to zmiana ustawień kamery, konfigurowanie narzędzi pomiarowych na ekranie, ustawianie alarmów itp. FLIR IR Camera Player: program do strowania kamerą i prezentowania sygnału wideo z kamer termowizyjnych firmy FLIR Systems. Łącze internetowe do pliku instalacyjnego programu FLIR AXXX Control & Image Interfaces : plik instalacyjny obejmujący dokumenty kontroli interfejsu (Interface Control Documents, ICD), dokumentację i przykłady kodu C. Zalecamy zapoznać się z tą dokumentacją. C:\Program Files\FLIR Systems\FLIR IP Config C:\Program Files\FLIR Systems\FLIR IR Monitor C:\Program Files\FLIR Systems\FLIR IR Camera Player C:\Program Files\FLIR Systems\AXXX Control & Image Interfaces Funkcjonalność programów komputerowych zależy od modelu kamery. 6 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

23 8 Instalacja 8. Wymagania systemowe System operacyjny Sprzęt Oprogramowanie ZOBACZ System Microsoft Windows XP Professional z dodatkiem Service Pack (SP) System Microsoft Windows Vista Ultimate, wersja 3-bitowa System Microsoft Windows 7, wersja 3-bitowa lub 6-bitowa Komputer z 3-bitowym procesorem GHz lub procesorem 6-bitowym co najmniej GB pamięci RAM 0 GB miejsca na dysku twardym Monitor o rozdzielczości Super VGA (0 768) lub wyższej Obsługa grafiki DirectX 9 z: sterownik WDDM 8 MB pamięci na karcie graficznej (minimum) Pixel Shader.0 (obsługa sprzętowa) obsługą 3-bitowej palety kolorów Napęd DVD-ROM Urządzenie wyjściowe audio Klawiatura i mysz Microsoft, lub kompatybilne urządzenie wskazujące Przeglądarka Microsoft Internet Explorer 6 lub nowsza Dokładne informacje na temat wymagań podanych powyżej systemów operacyjnych można uzyskać na stronie Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 7

24 8 Instalacja 8.3 Instalacja Ogólne UWAGA Procedura W pliku Read-Me na dysku CD znajduje się opis zmian wprowadzonych w ostatniej chwili i inne ważne informacje. Zalecamy przeczytanie tego pliku przed zainstalowaniem programów. W razie wystąpienia problemów podczas instalacji należy przejść do udostępnianej przez nas pomocy, wpisując w przeglądarce internetowej adres Aby zainstalować te programy, musisz być administratorem lub użytkownikiem z prawami administratora. Pełna instalacja programu składa się z kilku instalacji podrzędnych, z których część pochodzi od innych dostawców. Nie należy przerywać tych instalacji, gdyż są one niezbędne do pełnej instalacji programu. Pełna instalacja programu może trwać do 0 minut. Wykonaj następujące czynności: 3 Zamknij wszystkie aplikacje. Włóż dysk CD z programami narzędziowymi i użytkowymi systemu hermo- Vision do stacji dysków CD-ROM komputera. Instalacja powinna rozpocząć się automatycznie. Jeśli instalacja nie rozpocznie się automatycznie, uruchom program Eksplorator Windows i kliknij dwukrotnie plik SEUP.HM na płycie CD-ROM. Kliknij jedną z następujących opcji: Zainstaluj program FLIR IP Config. Zainstaluj program FLIR IR Monitor. Zainstaluj program FLIR Camera Player. Zainstaluj interfejsy kontroli i obrazu AXXX. Postępuj zgodnie z instrukcjami na ekranie. 8 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

25 9 Instalacja mechaniczna 9. Instalacja kamer stałych Interfejsy montażowe Uwagi dotyczące montażu na stałe Drgania Inne informacje Jednostka kamery została zaprojektowana w sposób umożliwiający montaż w dowolnej pozycji. Obudowa ma trzy interfejsy montażowe dolny, lewy i prawy z których każdy ma następujące otwory gwintowane. FLIR Kamery A3XX: otwór z gwintem metrycznym M standardowy punkt mocowania statywu UNC ¼-0. FLIR Kamery A6XX: otwór z gwintem metrycznym M standardowy punkt mocowania statywu UNC ¼-0. Jeśli kamera ma zostać zamontowana w miejscu użytkowania na stałe, konieczne jest wykonanie określonych kroków. Niezbędne może być umieszczenie kamery w obudowie ochronnej, a zależnie od warunków otoczenia (np. temperatury) może być wymagane wodne lub powietrzne chłodzenie albo ogrzewanie obudowy. W warunkach dużego zapylenia wymagane może być też skierowanie na obiektyw strumienia powietrza pod ciśnieniem, aby zapobiec gromadzeniu się kurzu. W przypadku montowania kamery w trudnym środowisku przemysłowym należy podjąć wszelkie środki bezpieczeństwa przy jej mocowaniu. Jeśli kamera jest narażona na silne drgania, może wystąpić potrzeba zabezpieczenia śrub mocujących przy użyciu środka Loctite lub podobnego przemysłowego środka do zabezpieczania gwintów, a także wytłumienia drgań przez zamontowanie kamery na specjalnej podstawie. Aby uzyskać dalsze zalecenia dotyczące montażu i informacje o obudowach dostosowanych do różnych warunków pracy, skontaktuj się z firmą FLIR Systems. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 9

26 9 Instalacja mechaniczna 9. Montowanie i zdejmowanie obiektywów (FLIR A3xxseries) 9.. Montaż dodatkowego obiektywu na podczerwień UWAGA Procedura Podczas zakładania obiektywu na podczerwień nie należy dotykać jego powierzchni. W przypadku dotknięcia obiektywu należy go wyczyścić, postępując zgodnie z instrukcjami w rozdziale 3. Obiektyw na podczerwień na stronie 3. Procedura montowania dodatkowego obiektywu na podczerwień jest następująca: Naciśnij przycisk zwalniania obiektywu, aby odblokować pierścień obiektywu. Pierścień obiektywu jest zrobiony z plastiku i przytrzymuje plastikową osłonę obiektywu. Obróć pierścień obiektywu o 30 w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara (patrząc na przód obiektywu). Ostrożnie odłącz pierścień obiektywu od pierścienia bagnetowego. Ustaw obiektyw we właściwym położeniu na pierścieniu bagnetowym. Ostrożnie umieść obiektyw w pozycji. Obróć obiektyw o 30 w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara (patrząc na przód obiektywu). 0 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

27 9 Instalacja mechaniczna 9.. Zdejmowanie dodatkowego obiektywu na podczerwień UWAGA Procedura Podczas wyjmowania obiektywu na podczerwień nie należy dotykać jego powierzchni. W przypadku dotknięcia obiektywu należy go wyczyścić, postępując zgodnie z instrukcjami w rozdziale 3. Obiektyw na podczerwień na stronie 3. Po zdjęciu obiektywu należy natychmiast założyć na niego osłony, aby zabezpieczyć go przed kurzem i odciskami palców. Procedura zdejmowania dodatkowego obiektywu na podczerwień jest następująca: Naciśnij przycisk zwalniania obiektywu, aby odblokować obiektyw. Obróć obiektyw o 30 w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara (patrząc na przód obiektywu). Ostrożnie odłącz obiektyw od pierścienia bagnetowego. Ustaw pierścień obiektywu we właściwym położeniu na pierścieniu bagnetowym. Ostrożnie umieść pierścień obiektywu w odpowiedniej pozycji. Obróć pierścień obiektywu o 30 w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara (patrząc na przód obiektywu). Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

28 9 Instalacja mechaniczna 9.3 Montowanie i zdejmowanie obiektywów (FLIR A6xx series) 9.3. Zdejmowanie obiektywu na podczerwień UWAGA Procedura Podczas wyjmowania obiektywu na podczerwień nie należy dotykać jego powierzchni. W przypadku dotknięcia obiektywu należy go wyczyścić, postępując zgodnie z instrukcjami w rozdziale 3. Obiektyw na podczerwień na stronie 3. Po zdjęciu obiektywu należy natychmiast założyć na niego osłony, aby zabezpieczyć go przed kurzem i odciskami palców. Procedura zdejmowania obiektywu na podczerwień: Obróć obiektyw o 30 w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara (patrząc na przód obiektywu). Ostrożnie odłącz obiektyw od pierścienia bagnetowego. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

29 9 Instalacja mechaniczna 9.3. Montaż obiektywu na podczerwień UWAGA Procedura Podczas zakładania obiektywu na podczerwień nie należy dotykać jego powierzchni. W przypadku dotknięcia obiektywu należy go wyczyścić, postępując zgodnie z instrukcjami w rozdziale 3. Obiektyw na podczerwień na stronie 3. Procedura montowania obiektywu na podczerwień: 3 Ustaw obiektyw we właściwym położeniu na pierścieniu bagnetowym. Ostrożnie umieść obiektyw w pozycji. Obróć obiektyw o 30 w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara (patrząc na przód obiektywu) w taki sposób, aby usłyszeć kliknięcie. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 3

30 0 Złącza, elementy kontrolne i wskaźniki Seria FLIR A3XX ;a Wyjaśnienie abela zawiera objaśnienia do powyższego rysunku: 3 Kabel sieciowy ze złączem RJ5, zapewniający łączność Ethernet i funkcję PoE (zależnie od modelu kamery) Uwaga: w przypadku tej kamery należy używać wyłącznie kabli Ethernet kategorii 6. Kabel wideo ze złączem BNC do transmisji sygnału wideo (composite video)w formacie CVBS (zależnie od modelu kamery) Przewód zasilacza VDC Uwaga: złącze zasilania kamery ma ochronę biegunowości. Cyfrowe gniazdko I/O optoizolowane (sześciostykowy zacisk śrubowy) Konfiguracja złącza: IN IN 3 OU OU 5 I/O + 6 I/O Schematy układu gniazdek I/O można znaleźć na stronie 37. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

31 0 Złącza, elementy kontrolne i wskaźniki A Wskaźnik zasilania Uwaga: kontrolki LED mają następujące znaczenie: yp sygnału Kontrolka świeci ciągłym światłem pomarańczowym. Kontrolka świeci ciągłym światłem czerwonym. Kontrolka świeci ciągłym światłem zielonym. Kontrolka miga 0 razy na sekundę. Objaśnienie rwa uruchamianie kamery. Wykryto błąd. Skontaktuj się z pomocą techniczną. Kamera została włączona. Wykryto błąd. Skontaktuj się z pomocą techniczną. B Przycisk resetowania sprzętowego (resetowanie do ustawień fabrycznych) Użyj rozprostowanego spinacza do papieru albo podobnego narzędzia, aby nacisnąć przycisk resetowania przez niewielki otwór z tyły kamery, przytrzymać go przez 5 sekund, a następnie zwolnić. UWAGA Maksymalna długość kabli do cyfrowych gniazdek I/O to 00 m. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 5

32 0 Złącza, elementy kontrolne i wskaźniki Seria FLIR A6XX 6385;a Wyjaśnienie abela zawiera objaśnienia do powyższego rysunku: 3 A Kabel sieciowy ze złączem RJ5, zapewniający łączność Ethernet i funkcję PoE (zależnie od modelu kamery) Uwaga: w przypadku tej kamery należy używać wyłącznie kabli Ethernet kategorii 6. Przewód zasilacza VDC Uwaga: złącze zasilania kamery ma ochronę biegunowości. Kabel USB ze złączem USB Mini-B do kontroli i przenoszenia obrazów. Cyfrowe gniazdko I/O optoizolowane (sześciostykowy zacisk śrubowy) Konfiguracja złącza: IN IN 3 OU OU 5 I/O + 6 I/O Schematy układu gniazdek I/O można znaleźć na stronie 37. Przycisk resetowania sprzętowego (resetowanie do ustawień fabrycznych) Użyj rozprostowanego spinacza do papieru albo podobnego narzędzia, aby nacisnąć przycisk resetowania przez niewielki otwór z tyły kamery, przytrzymać go przez 5 sekund, a następnie zwolnić. 6 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

33 0 Złącza, elementy kontrolne i wskaźniki B Wskaźnik zasilania Uwaga: kontrolki LED mają następujące znaczenie: yp sygnału Kontrolka świeci ciągłym światłem pomarańczowym. Kontrolka świeci ciągłym światłem czerwonym. Kontrolka świeci ciągłym światłem zielonym. Kontrolka miga 0 razy na sekundę. Objaśnienie rwa uruchamianie kamery. Wykryto błąd. Skontaktuj się z pomocą techniczną. Kamera została włączona. Wykryto błąd. Skontaktuj się z pomocą techniczną. UWAGA Maksymalna długość kabli do cyfrowych gniazdek I/O to 00 m. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 7

34 Przykładowe przeglądy systemu Rysunek ;a3 Wyjaśnienie abela zawiera objaśnienia do rysunku: Komputer Kabel Ethernet kategorii 6 ze złączami RJ5 Przełączniki Industrial Ethernet z gniazdami do światłowodów Kabel światłowodowy FLIR Kamery A3XX/A6XX Monitorowanie procesu przemysłowego, np. obiekty na przenośniku taśmowym 8 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

35 Przykładowe przeglądy systemu Rysunek ;a3 Wyjaśnienie abela zawiera objaśnienia do rysunku: 3 5 Komputer Kabel Ethernet kategorii 6 ze złączami RJ5 Przełącznik Industrial Ethernet FLIR Kamery A3XX/A6XX Monitorowanie procesu przemysłowego, np. wytwornica gazu Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 9

36 Przykładowe przeglądy systemu Rysunek ;a Wyjaśnienie abela zawiera objaśnienia do rysunku: Komputer Kabel Ethernet kategorii 6 ze złączami RJ5 Przełączniki Industrial Ethernet z gniazdami do światłowodów Kabel światłowodowy Punkty dostępu bezprzewodowego Kabel Ethernet kategorii 6 ze złączami RJ5 zasilanie kamery przy użyciu funkcji PoE (zasilanie przez Ethernet, zależnie od modelu kamery) Przełącznik Industrial Ethernet FLIR Kamery A3XX/A6XX 30 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

37 Monitorowanie temperatury Zastosowanie Opis funkcji UWAGA Procedura Niniejsza sekcja dotyczy następujących modeli kamer: FLIR A30 (30 Hz) empscreen FLIR A30 (9 Hz) empscreen a funkcja umożliwia analizowanie dużej liczby osób w celu wykrycia temperatury twarzy, która przekracza ustaloną temperaturę odniesienia. W przypadku wykrycia podwyższonej temperatury kamera uruchamia alarm wizualny i/lub dźwiękowy. Próg temperatury można zmienić z C (opisano to poniżej) w karcie Monitorowanie w programie FLIR IR Monitor (dołączony do programów narzędziowych i użytkowych systemu hermovision.5. HF (.5..6)). HF można pobrać na stronie Kamera powinna być włączona przez co najmniej 30 minut przed wykonaniem pomiarów. Odległość od twarzy powinna być taka, aby twarz zajmowała ponad 75% szerokości obrazu. Wykonaj następujące czynności: 3 5 Połącz kamerę z monitorem wideo. Podłącz kamerę do zasilania. Podłącz gniazdko IN do zasilania VDC, używając kabli i normalnie otwartego przełącznika elektrycznego. Następnie należy skierować kamerę na twarz (wewnętrzny kącik oka) o przypuszczalnie normalnej temperaturze. Zamknij przełącznik na mniej niż sekundy, aby uzyskać próbkę temperatury. ę procedurę należy powtórzyć dla przynajmniej 0 twarzy o przypuszczalnie normalnej temperaturze. Dzięki temu uzyskana zostanie temperatura odniesienia. Aby zresetować lub ponownie ustawić temperaturę odniesienia, należy zamknąć przełącznik na więcej niż sekundy. Szczegóły konfiguracji podano na rysunku schematycznym na następnej stronie. eraz można rozpocząć monitorowanie. Należy skierować kamerę na twarze (wewnętrzny kącik oka) osób, których temperatura ma zostać zbadana. Jeśli temperatura twarzy danej osoby przekroczy temperaturę odniesienia o C, zostanie uruchomiony alarm. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 3

38 Monitorowanie temperatury 6390;a 3 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

39 3 Czyszczenie kamery 3. Obudowa, przewody i inne elementy kamery Płyny Przybory Procedura Należy używać jednego z następujących płynów: Ciepła woda Roztwór łagodnego detergentu Miękka ściereczka Wykonaj następujące czynności: 3 Zamocz ściereczkę w płynie. Wykręć ściereczkę w celu usunięcia nadmiaru płynu. Przetrzyj dany element ściereczką. OSROŻNIE Do czyszczenia kamery, kabli i innych elementów nie należy używać rozpuszczalników ani podobnych środków, gdyż mogłoby to spowodować ich uszkodzenie. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 33

40 3 Czyszczenie kamery 3. Obiektyw na podczerwień Płyny Przybory Procedura Należy używać jednego z następujących płynów: Alkohol etylowy 96% (C H 5 OH). DEE (= eter = eter etylowy, C H 0 O). Roztwór 50% acetonu (= dwumetyloketon, (CH 3 ) CO)) + 50% alkoholu etylowego (objętościowo). en płyn zapobiega powstawaniu smug na soczewce obiektywu. Wata Wykonaj następujące czynności: 3 Zamocz watę w płynie. Wykręć watę w celu usunięcia nadmiaru płynu. Przetrzyj obiektyw jeden raz i wyrzuć watę. OSRZEŻENIE OSROŻNIE Przed użyciem jakichkolwiek płynów należy dokładnie zapoznać się z odpowiednimi kartami MSDS (charakterystyki substancji niebezpiecznej) oraz ze wszystkimi etykietami ostrzegawczymi na pojemnikach: płyny mogą być substancjami niebezpiecznymi. Podczas czyszczenia obiektywu na podczerwień należy zachować ostrożność. Obiektyw posiada cienką powłokę antyodblaskową. Nie należy czyścić obiektywu na podczerwień zbyt intensywnie. Mogłoby to spowodować uszkodzenie powłoki antyodblaskowej. 3 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

41 3.3 Detektor podczerwieni 3 Czyszczenie kamery Ogólne UWAGA OSROŻNIE Procedura Nawet małe ilości kurzu ma powierzchni detektora podczerwieni mogą powodować poważne wady obrazu. Aby usunąć kurz z detektora, należy postępować według poniższej procedury. en rozdział dotyczy tylko kamer, dla których usunięcie obiektywu naraża detektor na kontakt z otoczeniem. W niektórych przypadkach kurzu nie można usunąć przy użyciu poniższej procedury: detektor podczerwieni musi zostać oczyszczony mechanicznie. ego rodzaju czyszczenie mechaniczne musi zostać przeprowadzone przez autoryzowany punkt serwisowy. W Kroku nie należy używać sprężonego powietrza z pneumatycznych obwodów, gdyż takie powietrze zawiera zwykle pary oleju do smarowania części pneumatycznych. Wykonaj następujące czynności: Zdejmij obiektyw z kamery. Użyj sprężonego powietrza z pojemnika na sprężone powietrze, aby wydmuchać kurz. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 35

42 Dane techniczne Dane techniczne są zawarte na kartach danych zapisanych na płycie CD-ROM z dokumentacją dla użytkownika, która stanowi element zestawu. Karty danych są również dostępne na stronie internetowej 36 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

43 5 Konfiguracje wyprowadzeń Konfiguracja styków złącza I/O Wyprowadzenie IN Konfiguracja IN OU OU I/O + I/O Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 37

44 5 Konfiguracje wyprowadzeń Schematyczny przegląd cyfrowych gniazdek I/O ;a 38 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

45 6 Rysunki techniczne 6. FLIR A3xxseries 6.. Wymiary kamery (przód) Rysunek ;a Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 39

46 6 Rysunki techniczne 6.. Wymiary kamery (bok) Rysunek ;a UWAGA Obecność złącza BNC na tylnym panelu zależy od modelu kamery. 0 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

47 6 Rysunki techniczne 6..3 Wymiary kamery (dół) Rysunek ;a UWAGA Obecność złącza BNC na tylnym panelu zależy od modelu kamery. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

48 6 Rysunki techniczne 6.. Wymiary kamery (obiektyw 0 mm/5 ) Rysunek ;a UWAGA Obecność złącza BNC na tylnym panelu zależy od modelu kamery. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

49 6 Rysunki techniczne 6..5 Wymiary kamery (obiektyw 30 mm/5 ) Rysunek ;a UWAGA Obecność złącza BNC na tylnym panelu zależy od modelu kamery. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 3

50 6 Rysunki techniczne 6..6 Obiektyw termowizyjny (0 mm/5 ) Rysunek 07603;a Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

51 6 Rysunki techniczne 6..7 Obiektyw termowizyjny (30 mm/5 ) Rysunek ;a Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 5

52 6 Rysunki techniczne 6. FLIR A6xx series 6.. Wymiary kamery (widok z przodu bez obiektywu) Rysunek 63858;a 6 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

53 6.. Wymiary kamery (widok z boku bez obiektywu) 6 Rysunki techniczne Rysunek 63856;a Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 7

54 6 Rysunki techniczne 6..3 Wymiary kamery (widok z boku z obiektywem.5 mm/5 ) Rysunek 63855;a 8 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

55 6 Rysunki techniczne 6.. Specyfikacja interfejsów montażowych, nr Rysunek ;a Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 9

56 6 Rysunki techniczne 6..5 Specyfikacja interfejsów montażowych, nr Rysunek 6385;a 50 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

57 6 Rysunki techniczne 6..6 Wymiary kamery (widok z tyłu) Rysunek 63857;a Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 5

58 6 Rysunki techniczne 6..7 Obiektyw termowizyjny (.5 mm/5 ) Rysunek 63859;a 5 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

59 7 Informacje o firmie FLIR Systems Powstała w 978 r. firma FLIR Systems zapisała się w historii jako pionier rozwoju systemów termowizyjnych. Jest światowym liderem w projektowaniu, wytwarzaniu i sprzedaży tych systemów, używanych do różnych celów w sektorze handlowym, przemysłowym i publicznym. Obecnie FLIR Systems łączy dorobek pięciu firm, które od 958 r. osiągały znaczące sukcesy na rynku technologii termowizyjnych szwedzkiej AGEMA Infrared Systems (dawniej AGA Infrared Systems), trzech amerykańskich Indigo Systems, FSI i Inframetrics oraz francuskiej Cedip. W listopadzie 007 firma FLIR Systems zakupiła firmę Extech Instruments ;a Rysunek 7. Dokumenty patentowe z wczesnych lat 60-tych Firma sprzedała ponad kamer termowizyjnych na całym świecie, do zastosowań takich jak przeglądy eksploatacyjne, prace badawczo & rozwojowe, badania nieniszczące, sterowanie i automatyzacja procesów, widzenie maszynowe i wiele innych. FLIR Systems ma trzy zakłady produkcyjne w Stanach Zjednoczonych (Portland, Boston, Santa Barbara) i jeden w Szwecji (Sztokholm), a od 007 roku także w allinie w Estonii. Klienci na całym świecie są obsługiwani przez biura sprzedaży bezpośredniej Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 53

60 7 Informacje o firmie FLIR Systems w Belgii, Brazylii, Chinach, Francji, Hongkongu, Japonii, Niemczech, Stanach Zjednoczonych, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Włoszech a także rozbudowaną sieć agentów i dystrybutorów. FLIR Systems nadaje kierunek rozwojowi branży kamer termowizyjnych. Przewidujemy zapotrzebowanie rynku, bezustannie udoskonalając nasze dotychczasowe produkty i opracowując nowe. Firma ma na swoim koncie takie kamienie milowe w rozwoju i konstrukcji produktów, jak chociażby wprowadzenie na rynek pierwszych zasilanych z akumulatorów kamer przenośnych do inspekcji instalacji przemysłowych czy pierwszej niechłodzonej kamery termowizyjnej ;a Rysunek 7. PO LEWEJ: hermovision Model 66 z 969 r. Kamera ważyła około 5 kg, oscyloskop 0 kg, a stojak 5 kg. Ponadto operatorowi potrzebna była do pracy prądnica prądu przemiennego o napięciu 0 V oraz 0-litrowy zbiornik z ciekłym azotem. Na lewo od oscyloskopu widoczny jest moduł zewnętrzny Polaroid (6 kg). PO PRAWEJ: FLIR i7 z 009 r. Masa: 0,3 kg razem z akumulatorem. FLIR Systems wytwarza wszystkie istotne podzespoły mechaniczne i elektroniczne poszczególnych układów kamery. Od projektowania i produkcji detektorów, poprzez obiektywy i elektronikę układów, po testowanie końcowe i wzorcowanie wszystkie etapy produkcji są realizowane i nadzorowane przez naszych inżynierów. Dogłębna wiedza i doświadczenie tych specjalistów gwarantuje precyzję i niezawodność wszystkich istotnych podzespołów, które po zmontowaniu tworzą kamerę termowizyjną. 7. Nie tylko kamery termowizyjne W firmie FLIR Systems zdajemy sobie sprawę, że nasza rola wykracza poza wytwarzanie najlepszych systemów kamer termowizyjnych. Postawiliśmy sobie za cel umożliwienie wszystkim użytkownikom naszych systemów kamer termowizyjnych 5 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

61 zwiększenia wydajności pracy poprzez udostępnienie im najlepszego pakietu oprogramowania kamery. Sami opracowujemy oprogramowanie przeznaczone specjalnie na potrzeby takich dziedzin, jak konserwacja profilaktyczna, badania i rozwój oraz monitorowanie procesów. Większa część oprogramowania jest dostępna w wielu językach. Dla wszystkich naszych kamer termowizyjnych oferujemy bogatą gamę akcesoriów pozwalających przystosować posiadany przez użytkownika sprzęt do najbardziej wymagających zastosowań termograficznych. 7. Dzielimy się naszą wiedzą Chociaż nasze kamery są projektowane w taki sposób, aby były maksymalnie przyjazne dla użytkownika, w termografii nie wystarczy znajomość sposobu obsługi kamery. Dlatego też firma FLIR Systems powołała do życia ośrodek szkoleń w zakresie termografii IC (Infrared raining Center), będący odrębną jednostką organizacyjną oferującą certyfikowane kursy szkoleniowe. Uczestnictwo w jednym z kursów IC pozwala nabyć umiejętności praktyczne. Personel IC zapewnia pomoc w praktycznym wykorzystaniu teorii termografii w konkretnych zastosowaniach. 7.3 Obsługa klientów 7 Informacje o firmie FLIR Systems FLIR Systems posiada ogólnoświatową sieć serwisową kamer. W przypadku jakiegokolwiek problemu z kamerą lokalne centra serwisowe dysponują odpowiednim sprzętem i wiedzą, aby rozwiązać go w jak najkrótszym czasie. Dzięki temu nie trzeba wysyłać kamery na drugi koniec świata ani rozmawiać z kimś, kto mówi w innym języku. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 55

62 7 Informacje o firmie FLIR Systems 7. Kilka fotografii zrobionych w naszych zakładach 00303;a Rysunek 7.3 PO LEWEJ: Prace nad układami elektronicznymi; PO PRAWEJ: estowanie detektora FPA 0003;a Rysunek 7. PO LEWEJ: okarka diamentowa; PO PRAWEJ: Polerowanie soczewki 56 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

63 7 Informacje o firmie FLIR Systems 00503;a Rysunek 7.5 PO LEWEJ: estowanie kamer termowizyjnych w komorze klimatycznej; PO PRAWEJ: Robot do testowania i kalibracji kamer Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 57

64 8 Słowniczek terminów ermin lub wyrażenie absorpcja (współczynnik absorpcji) atmosfera automatyczna paleta automatyczne dostrajanie ciało czarne ciało szare dostrajanie ciągłe dostrajanie ręczne emisyjność (współczynnik emisyjności) emitancja emitancja widmowa filtr FOV FPA IFOV Objaśnienie Stosunek ilości promieniowania pochłanianego przez obiekt do ilości promieniowania padającego. Wartość z przedziału od 0 do. Gazy wypełniające przestrzeń między mierzonym obiektem a kamerą; zwykle powietrze. Obraz termowizyjny prezentowany jest przez nierównomierny rozkład kolorów, przez co jednocześnie widoczne są zimne i gorące obiekty. Funkcja powodująca wykonanie przez kamerę wewnętrznej korekcji obrazu. Obiekt w ogóle nie odbijający promieniowania. Cała emisja promieniowania z takiego obiektu jest spowodowana jego temperaturą. Obiekt emitujący stały ułamek energii ciała czarnego dla każdej długości fali. Funkcja dostrajania obrazu. Jest aktywna przez cały czas, stale dopasowując jaskrawość i kontrast do zawartości obrazu. Sposób dostrajania obrazu polegający na ręcznej zmianie niektórych parametrów. Ilość energii emitowanej z obiektu w stosunku do ilości wypromieniowywanej przez ciało czarne. Wartość z przedziału od 0 do. Ilość energii wypromieniowywanej z obiektu przypadająca na jednostkę czasu i powierzchni (W/m ). Ilość energii wypromieniowywanej z obiektu przypadająca na jednostkę czasu, powierzchni i długości fali (W/m /μm). Materiał przezroczysty tylko dla niektórych długości fal podczerwieni. Pole widzenia: Kąt w płaszczyźnie poziomej, który można obserwować przez obiektyw termowizyjny. Focal plane array - matryca pracująca w płaszczyźnie ogniskowej systemu. yp detektora podczerwieni. Chwilowe pole widzenia: miara geometrycznej rozdzielczości kamery termowizyjnej. 58 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

65 8 Słowniczek terminów ermin lub wyrażenie IR izoterma izoterma przezroczysta kolor nasycenia komora izotermiczna konwekcja korekcja obrazu (wewnętrzna lub zewnętrzna) Laser LocatIR luminancja energetyczna moc promieniowania NED obliczona transmisja atmosferyczna odbicie paleta parametry obiektu Objaśnienie podczerwień Funkcja wyróżniająca fragmenty obrazu, których temperatura jest wyższa lub niższa od zadanych wartości lub mieści się w zadanych przedziałach. Izoterma prezentowana w postaci liniowo rozłożonych kolorów, w przeciwieństwie do izotermy pokrywającej wyróżnione części obrazu. Obszary obejmujące temperatury spoza bieżącego poziomu/zakresu ustawień są oznaczane kolorami nasycenia. Kolory nasycenia obejmują kolor nadmiaru i kolor niedomiaru. Istnieje także trzeci kolor nasycenia (czerwony), który oznacza, że wszystko jest nasycone dla detektora i wskazuje na ewentualną konieczność zmiany zakresu. Radiator w kształcie butelki o jednolitym rozkładzie temperatury, obserwowany przez szyjkę. Konwekcja to rodzaj wymiany ciepła, w którym ciecz jest wprawiana w ruch przez grawitację lub inną siłę, wskutek czego dochodzi do wymiany ciepła między danymi obszarami. Metoda kompensacji różnic w czułości, w poszczególnych częściach obrazów ruchomych, a także stabilizacji kamery. Zasilane elektrycznie źródło światła w kamerze, które emituje promieniowanie laserowe w postaci cienkiej, skupionej wiązki i wskazuje wybrane punkty na powierzchni obiektu przed kamerą. Ilość energii wypromieniowywanej z obiektu przypadająca na jednostkę czasu, powierzchni i kąt (W/m ). Ilość energii wypromieniowywana z obiektu w jednostce czasu (W). emperaturowy równoważnik szumu. Miara poziomu zakłóceń obrazu w kamerze termowizyjnej. Wartość transmisji obliczona na podstawie temperatury i wilgotności względnej powietrza oraz odległości od obiektu. Stosunek ilości promieniowania odbijanego przez obiekt do ilości promieniowania padającego. Wartość z przedziału od 0 do. Zbiór kolorów używany do wyświetlania obrazu termowizyjnego. Zbiór wartości opisujących obiekt oraz warunki, w których dokonano pomiaru tego obiektu (takie jak emisyjność, odbita temperatura pozorna, odległość itp.). Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 59

66 8 Słowniczek terminów ermin lub wyrażenie piksel podczerwień podwójna izoterma poziom promieniowanie przewodzenie radiator radiator będący ciałem czarnym radiator wnękowy różnica temperatur skala temperatury sygnał obiektu szacowana transmisja atmosferyczna szum środowisko temperatura barwowa temperatura odniesienia termogram transmisja (lub transmitancja) (współczynnik) Objaśnienie Słowo pochodzące od ang. picture element (element obrazu). Pojedynczy punkt obrazu. Część niewidzialnego promieniowania o długości fali około 3 μm. Izoterma z dwoma pasmami kolorów zamiast jednego. Środkowa wartość skali temperatury, zwykle wyrażana jako wartość sygnału. Proces emitowania energii elektromagnetycznej przez przedmiot lub gaz. Proces powodujący rozchodzenie się ciepła w materiale. Urządzenie emitujące promieniowanie podczerwone. Urządzenie emitujące promieniowanie podczerwone i mające właściwości ciała czarnego, używane do kalibracji kamer termowizyjnych. Radiator w kształcie butelki, pochłaniający wewnątrz promieniowanie wpadające przez szyjkę. Wartość będąca wynikiem odejmowania dwóch wartości temperatur. Bieżący sposób wyświetlania obrazu termowizyjnego. Opisana dwiema wartościami temperatury ograniczającymi zbiór kolorów. Wartość nieskalibrowana związana z ilością promieniowania odbieranego przez kamerę, pochodzącego od obiektu. Wartość transmisji podawana przez użytkownika, zastępująca wartość obliczoną. Niepożądane drobne zakłócenia obrazu termowizyjnego. Przedmioty i gazy emitujące promieniowanie w kierunku obiektu, którego dotyczy pomiar. emperatura, przy której kolor ciała czarnego odpowiada konkretnej barwie. emperatura, z którą mogą być porównywane zmierzone wartości. obraz termowizyjny Gazy i ciała stałe mogą być w różnym stopniu przepuszczalne. ransmisja to ilość promieniowania podczerwonego, jaka przez nie przechodzi. Wartość z przedziału od 0 do. 60 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

67 8 Słowniczek terminów ermin lub wyrażenie wilgotność względna wizja wskaźnik laserowy zakres zakres detektora zakres temperatury zewnętrzny układ optyczny Objaśnienie Wilgotność względna odzwierciedla stosunek bieżącej masy pary wodnej obecnej w powietrzu do maksymalnego nasycenia powietrza parą wodną. ryb pracy kamery termowizyjnej, w którym obraz jest wyświetlany w świetle widzialnym. ryb wizyjny jest przeciwieństwem trybu normalnego, czyli termograficznego. W trybie wizyjnym kamera przechwytuje tylko zwykłe obrazy, natomiast obrazy termograficzne są przechwytywane, gdy kamera działa w trybie termowizyjnym. Zasilane elektrycznie źródło światła w kamerze, które emituje promieniowanie laserowe w postaci cienkiej, skupionej wiązki i wskazuje wybrane punkty na powierzchni obiektu przed kamerą. Zakres skali temperatur, zwykle wyrażany jako wartość sygnału. Są to ogólne ograniczenia wartości mierzonych przez kamerę termowizyjną. Kamery mogą działać w kilku zakresach. Zakres opisany jest dwiema temperaturami ciała czarnego ograniczającymi bieżący zakres kalibracji. Są to ogólne ograniczenia wartości mierzonych przez kamerę termowizyjną. Kamery mogą działać w kilku zakresach. Zakres opisany jest dwiema temperaturami ciała czarnego ograniczającymi bieżący zakres kalibracji. Dodatkowe obiektywy, filtry, osłony termiczne itp., które mogą zostać umieszczone między kamerą a mierzonym obiektem. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 6

68 9 echniki pomiarów termowizyjnych 9. Wprowadzenie Kamera termowizyjna dokonuje pomiarów i zobrazowania promieniowania podczerwonego pochodzącego z obiektu. Fakt, że wartość promieniowania jest funkcją temperatury powierzchni obiektu, umożliwia kamerze dokonanie obliczeń i zobrazowanie temperatur. Energia odbierana przez kamerę nie zależy jedynie od temperatury obiektu, ale jest także funkcją emisyjności. Promieniowanie pochodzi także z otoczenia i jest ono odbijane przez obiekt. Na promieniowanie obiektu i promieniowanie odbite ma także wpływ absorpcja atmosfery. Aby dokonać dokładnego pomiaru temperatury, niezbędne jest skompensowanie wpływu różnych źródeł promieniowania. Jest to dokonywane automatycznie przez kamerę, po wprowadzeniu do niej opisanych parametrów obiektu: emisyjność obiektu, emperaturę otoczenia (odbitą temperaturę pozorną) odległość między obiektem a kamerą, wilgotność względną. emperaturę atmosfery 9. Emisyjność Najważniejszym parametrem obiektu, który należy poprawnie wprowadzić, jest jego emisyjność. Emisyjność jest, mówiąc w uproszczeniu, miarą intensywności promieniowania emitowanego z obiektu w stosunku do intensywności promieniowania emitowanego z ciała doskonale czarnego o tej samej temperaturze. Materiały obiektów i ich obrobione powierzchnie charakteryzują się emisyjnością w zakresie od 0, do 0,95. Dobrze wypolerowane (lustrzane) powierzchnie mają emisyjność poniżej 0,. Powierzchnie oksydowane lub pomalowane mają większe emisyjności. Farba olejna, niezależnie od jej koloru w świetle widzialnym, ma w obszarze podczerwieni emisyjność wynoszącą ponad 0,9. Skóra ludzka wykazuje emisyjność wynoszącą od 0,97 do 0,98. 6 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

69 Nieoksydowane metale są skrajnym przypadkiem połączenia doskonałej nieprzezroczystości i wysokiego współczynnika odbicia, który w niewielkim stopniu zależy od długości fali. Wskutek tego emisyjność metali jest niewielka, a jej wartość zwiększa się ze wzrostem temperatury. W przypadku niemetali emisyjność jest na ogół wysoka, a jej wartość zmniejsza się ze wzrostem temperatury. 9.. Badanie emisyjności próbki 9... Krok : Określanie temperatury otoczenia emperaturę otoczenia (odbitą temperaturę pozorną) można ustalić jedną z dwóch metod: 9... Metoda : Metoda bezpośrednia 9 echniki pomiarów termowizyjnych Należy odnaleźć prawdopodobne źródła odbicia, biorąc pod uwagę, że kąt padania = kąt odbicia (a = b) ;a Rysunek 9. = źródło odbicia Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 63

70 9 echniki pomiarów termowizyjnych Jeśli źródło odbicia jest źródłem punktowym, należy je zmodyfikować, zasłaniając za pomocą kawałka kartonu ;a Rysunek 9. = źródło odbicia 3 Zmierz intensywność promieniowania (= temperaturę pozorną) ze źródła odbicia, korzystając z następujących ustawień: Emisyjność:.0 D obj : 0 Intensywność promieniowania można zmierzyć jedną z dwóch następujących metod: ;a Rysunek 9.3 = źródło odbicia Uwaga: Użycie termopary do pomiaru odbitej temperatury pozornej nie jest zalecane z dwóch istotnych powodów: ermopara nie mierzy intensywności promieniowania. 6 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

71 9 echniki pomiarów termowizyjnych ermopara wymaga bardzo dobrego kontaktu termicznego z powierzchnią, co zwykle osiąga się, przyklejając czujnik i zakrywając go izolatorem termicznym Metoda : Metoda z użyciem nisko emisyjnego obiektu 3 5 Oderwij duży płat folii aluminiowej. Rozprostuj folię aluminiową i przymocuj ją do tektury tej samej wielkości. Umieść tekturę przed obiektem, którego intensywność promieniowania chcesz zmierzyć. Strona z przymocowaną folią aluminiową musi być skierowana do kamery. Ustaw emisyjność na wartość,0. Zmierz temperaturę pozorną folii aluminiowej i zanotuj ją ;a Rysunek 9. Pomiar temperatury pozornej folii aluminiowej 9... Krok : Określanie emisyjności Wybierz miejsce, w którym zostanie umieszczona próbka. Określ i ustaw temperaturę otoczenia zgodnie z opisaną wcześniej procedurą. Połóż na próbce kawałek taśmy izolacyjnej o znanym, wysokim poziomie emisyjności. Podgrzej próbkę do temperatury wyższej o co najmniej 0 K od temperatury pokojowej. Podgrzewanie musi być w miarę równomierne. Uchwyć ostrość i automatycznie dostrój kamerę, po czym zatrzymaj obraz (stopklatka). Wyreguluj Poziom i Zakres, aby uzyskać najlepszą jasność i kontrast obrazu. Ustaw emisyjność na poziomie emisyjności taśmy (zazwyczaj 0,97). Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 65

72 9 echniki pomiarów termowizyjnych Zmierz temperaturę taśmy, używając jednej z poniższych funkcji pomiarowych: Izoterma (pozwala na określenie, do jakiej temperatury i jak równo została podgrzana próbka) Punkt (prostsza) Prostokąt śred. (przydatny na powierzchniach o zmiennej emisyjności). Zapisz temperaturę. Przenieś funkcję pomiarową na powierzchnię próbki. Zmieniaj ustawienie emisyjności, aż odczytasz taką samą temperaturę, jak przy poprzednim pomiarze. Zapisz emisyjność. Uwaga: Unikaj wymuszonej konwekcji Znajdź otoczenie stabilne termicznie, nie generujące odbić punktowych. Użyj nieprzezroczystej taśmy wysokiej jakości, charakteryzującej się wysoką, pewną emisyjnością. a metoda opiera się na założeniu, że temperatura taśmy i powierzchni próbki jest taka sama. W przeciwnym wypadku pomiar emisyjności będzie błędny. 9.3 emperatura otoczenia (odbita temperatura pozorna) en parametr służy do kompensacji promieniowania odbijanego przez obiekt. Prawidłowe ustawienie i kompensacja odbitej temperatury pozornej są istotne w przypadku niskiej emisyjności i stosunkowo dużej różnicy pomiędzy temperaturą obiektu a temperaturą odbitą. 9. Odległość Odległość to dystans dzielący obiekt i czoło obiektywu kamery. Parametr ten służy do kompensacji wpływu następujących dwóch zjawisk: Pochłanianie promieniowania obiektu przez atmosferę pomiędzy obiektem a kamerą. Wykrywanie przez kamerę promieniowania samej atmosfery 9.5 Wilgotność względna Kamera może także kompensować zależność transmisji od wilgotności względnej atmosfery. W tym celu należy ustawić właściwą wartość wilgotności względnej. Dla małych odległości i normalnej wilgotności można pozostawić domyślną wartość wilgotności względnej wynoszącą 50%. 66 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

73 9.6 Inne parametry 9 echniki pomiarów termowizyjnych Ponadto niektóre kamery i programy firmy FLIR Systems, przeznaczone do analizy umożliwiają kompensację wpływu następujących parametrów: temperatury atmosferycznej tj. temperatury atmosfery między kamerą a obiektem; temperatury zewnętrznego układu optycznego tj. temperatury wszelkich obiektywów zewnętrznych lub okien znajdujących się przed kamerą; ransmitancja zewnętrznego układu optycznego tj. przepuszczalność wszystkich obiektywów zewnętrznych lub okien znajdujących się przed kamerą Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 67

74 0 Historia techniki podczerwieni Przed rokiem 800 nie podejrzewano w ogóle obszaru podczerwieni w widmie magnetycznym. Pierwotne znaczenie obszaru widma przypisanego podczerwieni jako formy wypromieniowywania ciepła jest dziś prawdopodobnie mniej oczywiste niż w chwili odkrycia tego promieniowania przez Herschela w 800 roku ;a Rysunek 0. Sir William Herschel (738 8) Odkrycia dokonano przypadkowo w trakcie poszukiwań nowego materiału optycznego. Sir William Herschel - królewski astronom angielskiego króla Jerzego III, który zdobył sławę za odkrycie planety Uran, poszukiwał materiału pełniącego rolę filtru optycznego, który mógłby ograniczać jaskrawość obrazu słońca w teleskopach podczas obserwacji astronomicznych. estując różne próbki kolorowego szkła w podobnym stopniu ograniczające jasność, zauważył, że niektóre przepuszczały tylko niewielką ilość ciepła słonecznego, natomiast inne tak dużo, że zaledwie kilkusekundowa obserwacja groziła uszkodzeniem wzroku. Herschel wkrótce doszedł do wniosku, że konieczne jest przeprowadzenie systematycznych eksperymentów w celu znalezienia materiału jednocześnie zapewniającego pożądane ograniczenie jasności oraz przepuszczającego jak najmniej ciepła. Badania rozpoczął od powtórzenia eksperymentu Newtona z pryzmatem, zwracając jednak uwagę na efekt cieplny, a nie na rozkład kolorów w widmie. Najpierw zaciemnił atramentem zbiornik czułego termometru rtęciowego i używając tak skonstruowanego przyrządu jako detektora ciepła zaczął testować efekt cieplny, jaki poszczególne barwy widma wywierały na blacie stołu. W tym celu przepuszczał promieniowanie słoneczne przez szklany pryzmat. Inne termometry, umieszczone poza zasięgiem promieni słonecznych, służyły celom kontrolnym. W miarę powolnego przemieszczania zaciemnionego termometru wzdłuż barw widma, od fioletu do czerwieni, odczyty temperatury równomiernie wzrastały. Zjawisko to nie było całkowicie nieoczekiwane, gdyż włoski badacz Landriani w eksperymencie przeprowadzonym w 777 r. zaobserwował bardzo podobny efekt. Jednak to właśnie 68 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

75 0 Historia techniki podczerwieni Herschel jako pierwszy stwierdził, że musi istnieć punkt, w którym efekt cieplny osiąga maksimum. Z pomiarów wynikało, że nie jest możliwe zlokalizowanie tego punktu w części widzialnej widma ;a Rysunek 0. Marsilio Landriani (76 85) Przesuwając termometr w ciemny obszar poza czerwony koniec widma, Herschel potwierdził, że efekt cieplny był w dalszym ciągu coraz intensywniejszy. Zlokalizowany punkt maksimum leżał daleko poza czerwienią, w obszarze zwanym dziś długościami fal podczerwonych. Prezentując swoje odkrycie, Herschel nazwał nowy obszar widma elektromagnetycznego widmem termometrycznym.. Samo promieniowanie nazywał ciemnym ciepłem lub po prostu promieniowaniem niewidzialnym. Paradoksalnie, wbrew powszechnemu przekonaniu, to nie Herschel jako pierwszy użył terminu podczerwień. Słowo to zaczęło pojawiać się w publikacjach drukowanych dopiero 75 lat później i do dziś nie jest jasne, komu należy przypisać jego autorstwo. Zastosowanie przez Herschela szklanego pryzmatu w oryginalnym eksperymencie doprowadziło do sporów pomiędzy ówczesnymi naukowcami co do istnienia promieniowania podczerwonego. W celu potwierdzenia pierwszych wyników badacze używali różnych typów szkła, które charakteryzowały się odmienną przepuszczalnością w obszarze podczerwieni. W wyniku późniejszych eksperymentów Herschel zdał sobie sprawę z ograniczonej przepuszczalności szkła dla nowoodkrytego promieniowania cieplnego i wywnioskował, że układy optyczne dla podczerwieni muszą składać się wyłącznie z elementów odbijających promieniowanie (tj. luster płaskich i zakrzywionych). Na szczęście pogląd taki panował tylko do 803 r., kiedy to włoski badacz Melloni dokonał istotnego odkrycia, a mianowicie stwierdził, że występująca w przyrodzie sól kamienna (NaCl) dostępna w naturalnych kryształach na tyle dużych, by dało się z nich budować soczewki i pryzmaty bardzo dobrze przepuszcza podczerwień. W efekcie sól kamienna stała się podstawowym materiałem optycznym w Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 69

76 0 Historia techniki podczerwieni układach operujących podczerwienią i utrzymała tę pozycję przez następne sto lat, dopóki w latach trzydziestych XX wieku nie opracowano metody otrzymywania kryształów syntetycznych ;a Rysunek 0.3 Macedonio Melloni (798 85) ermometry były stosowane jako detektory promieniowania aż do 89 r., kiedy to Nobili wynalazł termoparę. (termometr używany pierwotnie przez Herschela zapewniał dokładność 0, C (0,036 F), a późniejsze modele umożliwiały odczyt z dokładnością do 0,05 C (0,09 F)). Wtedy miał miejsce przełom. Melloni połączył szereg termopar, tworząc pierwszy termostos. Nowe urządzenie wykrywało promieniowanie cieplne z czułością co najmniej 0 razy większą niż najlepsze dostępne wówczas termometry i było w stanie wykryć ciepło wypromieniowywane przez człowieka stojącego w odległości trzech metrów. Uzyskanie pierwszego tzw. obrazu cieplnego stało się możliwe w 80 r. w wyniku prac Sir Johna Herschela, uznanego astronoma i syna odkrywcy podczerwieni. W wyniku zróżnicowanego parowania cienkiej warstwy oleju wystawionej na działanie skupionej niejednorodnej wiązki promieniowania cieplnego powstał obraz cieplny. Był on widoczny dzięki efektowi interferencji w warstwie oleju. Sir Johnowi udało się także uzyskać prymitywny zapis obrazu cieplnego na papierze, który nazwał termografem. 70 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

77 0 Historia techniki podczerwieni ;a Rysunek 0. Samuel P. Langley (83 906) Powoli zwiększała się czułość detektorów podczerwieni. Kolejnym przełomem, którego dokonał Langley w 880 r., było wynalezienie bolometru. Składał się on z cienkiego zaczernionego paska platyny włączonego w jedno ramię mostka Wheatstone'a. Na pasku skupione było promieniowanie podczerwone, na które reagował czuły galwanometr. Przyrząd ten był podobno w stanie reagować na ciepło krowy stojącej w odległości 00 metrów. Angielski uczony Sir James Dewar jako pierwszy zastosował ciekłe gazy jako czynniki chłodzące (na przykład ciekły azot o temperaturze -96 C (-30.8 F)) w badaniach niskich temperatur. W roku 89 wynalazł próżniowo izolowany pojemnik, w którym można było przechowywać ciekłe gazy nawet przez kilka dni. Popularny "termos", służący do przechowywania gorących i zimnych napojów, to rozwinięcie tamtego wynalazku. W latach wynalazcy na całym świecie "odkryli" podczerwień. Wydano szereg patentów na urządzenia służące do wykrywania ludzi, artylerii, samolotów, statków, a nawet gór lodowych. Pierwsze systemy operacyjne we współczesnym znaczeniu zaczęto opracowywać w czasie I Wojny Światowej, kiedy to obie strony prowadziły badania naukowe nad wojskowymi zastosowaniami podczerwieni. Programy te obejmowały eksperymentalne systemy wykrywania wtargnięć/wroga, zdalne detektory temperatury, mechanizmy bezpiecznej komunikacji i naprowadzania "latających torped". estowany system poszukiwawczy bazujący na podczerwieni był w stanie wykryć zbliżający się samolot z odległości,5 km albo człowieka z odległości ponad 300 metrów. Wszystkie najbardziej czułe systemy były zbudowane w oparciu o różne warianty koncepcji bolometru, jednak w okresie między wojnami opracowano dwa nowe, rewolucyjne detektory podczerwieni: przetwornik obrazu i detektor fotonowy. Przetwornikiem obrazu zainteresowali się najpierw wojskowi, gdyż po raz pierwszy w historii pozwalał on obserwatorowi dosłownie widzieć w ciemności. Jednak czułość prze- Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 7

78 0 Historia techniki podczerwieni twornika obrazu ograniczała się do obszaru bliskiej podczerwieni, a najbardziej interesujące cele militarne (tj. żołnierze wroga) musiały być oświetlane promieniami podczerwonymi. Ponieważ groziło to ujawnieniem pozycji obserwatora wrogowi dysponującemu podobnym wyposażeniem, nietrudno zrozumieć stopniowy spadek zainteresowania wojska przetwornikiem obrazu. aktyczne niedogodności tzw. aktywnych (tj. emitujących promieniowanie) systemów obrazowania termicznego były bezpośrednim powodem rozpoczęcia po II Wojnie Światowej intensywnych tajnych badań wojskowych nad możliwością opracowania biernych (nie emitujących promieniowania) systemów na bazie niezwykle czułego detektora fotonowy. W tym okresie przepisy dotyczące tajemnicy wojskowej całkowicie uniemożliwiały ujawnianie aktualnego stanu rozwoju techniki podczerwieni. Utajnienie zaczęto powoli eliminować dopiero w połowie lat 50. Od tej pory odpowiedniej jakości urządzenia do obrazowania termicznego stały się dostępne dla cywilnych ośrodków naukowych i przemysłowych. 7 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

79 eoria termografii. Wprowadzenie Zagadnienie promieniowania podczerwonego i technik termograficznych nadal pozostaje zagadnieniem nowym dla wielu przyszłych użytkowników kamery termowizyjnej. W tym rozdziale przedstawiona jest teoria termografii.. Widmo elektromagnetyczne Widmo elektromagnetyczne jest umownie podzielone na szereg obszarów długości fal, nazywanych pasmami, które rozróżniane są poprzez metody generowania i wykrywania promieniowania. Nie ma zasadniczej różnicy między promieniowaniem w różnych pasmach widma elektromagnetycznego. We wszystkich pasmach promieniowanie podlega tym samym prawom, a jedyną różnicą jest długość fali ;a Rysunek. Widmo elektromagnetyczne : promieniowanie Roentgena; : UV; 3: światło widzialne; : podczerwień; 5: mikrofale; 6: fale radiowe. W termografii wykorzystuje się pasmo podczerwieni. Na krótkofalowym końcu zakresu przypada granica pasma światła widzialnego, czyli głęboka czerwień. Na granicy długofalowej zakres podczerwieni łączy się z zakresem mikrofalowych fal radiowych (milimetrowych). Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 73

80 eoria termografii Pasmo podczerwieni jest często dzielone na cztery mniejsze pasma, których granice są również określone umownie. Są to: bliska podczerwień (0,75 3 μm), średnia podczerwień (3 6 μm), daleka podczerwień (6 5 μm) i bardzo daleka podczerwień (5 00 μm). Mimo że długości fal podawane są w μm (mikrometrach), to w tym obszarze widma nadal często używane są inne jednostki, np. nanometry (nm) i Ångströmy (Å). Zależność między wartościami wyrażonymi w różnych jednostkach jest następująca:.3 Promieniowanie ciała czarnego Ciało czarne jest to obiekt, który pochłania całe padające na niego promieniowanie niezależnie od długości fali. Pozornie niewłaściwa nazwa ciało czarne użyta w stosunku do przedmiotu emitującego promieniowanie jest wyjaśniona przez prawo Kirchhoffa (od nazwiska Gustava Roberta Kirchhoffa, 8 887), które mówi, że ciało zdolne do absorpcji całego promieniowania o dowolnej długości fali jest również zdolne do emitowania tego promieniowania ;a Rysunek. Gustav Robert Kirchhoff (8 887) Budowa źródła będącego ciałem czarnym jest bardzo prosta. Charakterystyki promieniowania otworu w izotermicznej wnęce wykonanej z nieprzezroczystego materiału pochłaniającego promieniowanie niemal dokładnie odpowiada właściwościom ciała czarnego. Praktyczne wykorzystanie tej zasady do budowy idealnego pochłaniacza promieniowania sprowadza się do użycia pudełka nieprzepuszczającego światła na całej powierzchni z wyjątkiem otworu na jednym z boków. Całe promieniowanie wpadające przez otwór jest rozpraszane i pochłaniane wskutek wielokrotnych odbić, tak że jedynie niewielki jego ułamek może wydostać się z powrotem. Współczynnik pochłaniania otworu jest niemal równy współczynnikowi ciała czarnego i prawie jednakowy dla wszystkich długości fal. 7 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

81 Wyposażając taką izotermiczną wnękę w odpowiedni grzejnik uzyskuje się tak zwany radiator wnękowy. Równomiernie rozgrzewana izotermiczna wnęka generuje promieniowanie ciała czarnego, którego charakterystyka zależy wyłącznie od temperatury wnęki. akie radiatory wnękowe są często używane w laboratoriach jako radiacyjne źródła odniesienia (wzorce) do kalibrowania przyrządów termograficznych, takich jak np. kamery firmy FLIR Systems. Jeśli temperatura promieniowania ciała czarnego wzrośnie powyżej 55 C, źródło staje się widzialne i przestaje być postrzegane przez oczy jako czarne. Jest to początkowo czerwona temperatura barwowa promiennika, która wraz z dalszym wzrostem temperatury przechodzi w pomarańczową lub żółtą. W istocie tak zwana temperatura barwowa ciała jest zdefiniowana jako temperatura, do której musiałoby zostać ogrzane ciało czarne, aby wyglądało tak samo jak dane ciało. Poniżej omówione zostały trzy wyrażenia opisujące promieniowanie emitowane z ciała czarnego..3. Prawo Plancka ;a eoria termografii Rysunek.3 Max Planck (858 97) Max Planck (858 97) opisał rozkład widmowy promieniowania pochodzącego z ciała czarnego następującym wzorem: gdzie: W λb c emitancja widmowa ciała czarnego dla długości fali λ. prędkość światła = m/s Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 75

82 eoria termografii h k λ stała Plancka = 6,6 0-3 J s. stała Boltzmanna =, 0-3 J/K. temperatura bezwzględna (K) ciała czarnego. długość fali (μm). Stosowany jest współczynnik 0-6, ponieważ emitancja widmowa jest wyrażana w W/m, μm. Wzór Plancka przedstawiony w postaci wykresu dla różnych temperatur jest zbiorem krzywych. Na dowolnej krzywej Plancka emitancja widmowa wynosi zero przy λ = 0, a następnie gwałtownie rośnie do maksimum przy długości fali λ max, za którą ponownie spada do zera przy bardzo dużych długościach fal. Im wyższa temperatura, tym mniejsze długości fal, przy których występuje maksimum ;a Rysunek. Emitancja widmowa ciała czarnego wyrażona przez prawo Plancka dla różnych temperatur bezwzględnych. : Emitancja widmowa (W/cm 0 3 (μm)); : Długość fali (μm).3. Prawo przesunięć Wiena Różniczkując równanie Plancka względem λ i wyznaczając maksimum, otrzymujemy: 76 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

83 eoria termografii Jest to wzór Wiena (od nazwiska Wilhelma Wiena, 86 98), który matematycznie wyraża znane zjawisko zmiany kolorów od czerwonego do żółtego w miarę wzrostu temperatury radiatora. Długość fali barwy jest taka sama, jak wyznaczona długość fali λ max. Dobre przybliżenie wartości λ max dla danej temperatury ciała czarnego można uzyskać, stosując eksperymentalnie wyznaczoną skalę 3 000/ μm. A zatem w przypadku bardzo gorących gwiazd, takich jak Syriusz ( 000 K), emitujących światło niebieskawo-białe, szczyt emitancji widmowej przypada na niewidoczną część widma w obszarze ultrafioletu, przy długości fali 0,7 μm ;a Rysunek.5 Wilhelm Wien (86 98) Słońce (około K) emituje światło żółte, a jego maksimum przypada na wartość 0,5 μm pośrodku widma światła widzialnego. W temperaturze pokojowej (300 K) szczyt emitancji przypada na długość fali 9,7 μm i znajduje się w dalekiej podczerwieni, natomiast w temperaturze ciekłego azotu (77 K) maksimum znikomej emitancji przypada na długość fali 38 μm i znajduje się w bardzo dalekiej podczerwieni. Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 77

84 eoria termografii 03703;a Rysunek.6 Krzywe Plancka przedstawione w skali półlogarytmicznej w zakresie od 00 do 000 K. Linia kropkowana reprezentuje miejsca występowania maksimum emitancji dla każdej temperatury zgodnie z prawem przesunięć Wiena. : Emitancja widmowa (W/cm (μm)); : Długość fali (μm)..3.3 Prawo Stefana-Boltzmanna Całkując wzór Plancka w granicach od λ = 0 do λ =, otrzymujemy całkowitą emitancję (W b ) ciała czarnego: Jest to wzór Stefana-Boltzmanna (od nazwisk Josef Stefan, , i Ludwig Boltzmann, 8 906), z którego wynika, że całkowita moc emisyjna ciała czarnego jest proporcjonalna do czwartej potęgi jego temperatury bezwzględnej. W interpretacji graficznej W b odpowiada obszarowi pod krzywą Plancka dla danej temperatury. Można wykazać, że emitancja energetyczna w przedziale od λ = 0 do λ max wynosi jedynie 5% wartości całkowitej, co stanowi w przybliżeniu ilość promieniowania słonecznego, która leży w widzialnym zakresie widma. 78 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

85 eoria termografii ;a Rysunek.7 Josef Stefan ( ) i Ludwig Boltzmann (8 906) Używając wzoru Stefana-Boltzmanna do obliczenia mocy wypromieniowywanej przez ciało ludzkie w temperaturze 300 K na powierzchni około m otrzymujemy wartość kw. aka utrata ciepła byłaby możliwa, gdyby nie absorpcja promieniowania pochodzącego z otoczenia o temperaturze zbliżonej do temperatury ciała i oczywiście gdyby nie ubranie..3. Ciała nieczarne emitujące promieniowanie Dotychczas omówione zostały jedynie ciała czarne i ich promieniowanie. Jednak obiekty rzeczywiste niemal nigdy nie podlegają tym prawom w szerokim zakresie widma mimo że ich zachowanie może być zbliżone do zachowania ciała czarnego w określonych przedziałach długości fal. Na przykład farba, która wydaje się idealnie biała w widzialnym zakresie widma, staje się szara przy długości fali około μm, zaś powyżej 3 μm jest niemal czarna. Mogą zachodzić trzy procesy, z powodu których obiekt rzeczywisty nie będzie zachowywał się tak, jak ciało czarne: część padającego promieniowania α może być pochłaniana, część ρ może być odbijana, a część τ może być przepuszczana. Ponieważ wszystkie te czynniki są w mniejszym lub większym stopniu zależne od długości fali, użyto indeksu λ, aby podkreślić zależność ich definicji od widma. A zatem: Widmowy współczynnik pochłaniania α λ = stosunek mocy pochłanianej przez ciało do mocy padającej na nie. Widmowy współczynnik odbicia ρ λ = stosunek mocy odbitej przez ciało do mocy padającej na nie. Widmowy współczynnik przepuszczania τ λ = stosunek mocy przechodzącej przez ciało do mocy padającej na nie. Suma tych trzech czynników dla dowolnej długości fali musi być równa jeden, stąd zależność: Dla materiałów nieprzezroczystych τ λ = 0 równanie upraszcza się więc do postaci: Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 79

86 eoria termografii Kolejny współczynnik, nazywany emisyjnością, wyraża ułamek ε emitancji ciała czarnego wygenerowany przez ciało o określonej temperaturze. Mamy zatem definicję: Emisyjność widmowa ε λ = stosunek emitancji widmowej ciała do emitancji ciała czarnego w tej samej temperaturze i dla tej samej długości fali. W zapisie matematycznym wartość ta może być wyrażona jako stosunek emitancji widmowej ciała do emitancji ciała czarnego: Istnieją trzy rodzaje źródeł promieniowania, różniące się sposobem, w jaki emitancja każdego z nich zależy od długości fali. Ciało czarne, dla którego ε λ = ε = Ciało szare, dla którego ε λ = ε = const. < Radiator selektywny, dla którego ε zależy od długości fali. Zgodnie z prawem Kirchhoffa dla dowolnego materiału emisyjność widmowa i pochłanialność widmowa ciała są sobie równe dla dowolnej jednakowej temperatury i długości fali. A zatem: Dla ciała nieprzezroczystego otrzymujemy (ponieważ α λ + ρ λ = ): Dla dobrze wypolerowanych materiałów ε λ zbliża się do zera, tak więc dla materiału doskonale odbijającego (tzn. doskonałego lustra) mamy: Dla ciała szarego wzór Stefana-Boltzmanna przyjmuje postać: Oznacza to, że całkowita moc emitowana przez ciało szare jest równa mocy ciała czarnego w tej samej temperaturze pomniejszonej proporcjonalnie do wartości ε dla ciała szarego. 80 Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0

87 eoria termografii 0003;a Rysunek.8 Emitancja widmowa dla trzech typów radiatorów. : Emitancja widmowa; : Długość fali; 3: Ciało czarne; : Radiator selektywny; 5: Ciało szare ;a Rysunek.9 Emisyjność widmowa dla trzech typów radiatorów. : Emisyjność widmowa; : Długość fali; 3: Ciało czarne; : Ciało szare; 5: Radiator selektywny.. Materiały częściowo przezroczyste w podczerwieni Rozważmy teraz niemetaliczne półprzezroczyste ciało, na przykład w postaci grubej płaskiej płyty z plastiku. Gdy płyta jest ogrzewana, promieniowanie powstające w jej wnętrzu musi pokonać drogę do powierzchni, w czasie której jest częściowo pochłaniane. Ponadto po dotarciu do powierzchni część promieniowania jest odbijana z powrotem do wnętrza. Odbite do wewnątrz promieniowanie jest także częściowo Publ. No Rev. a57 POLISH (PL) May, 0 8