Odpowiedź układu immunologicznego na zakażenie wirusami brodawczaka ludzkiego wpływ na kancerogenezę i wyniki leczenia przeciwnowotworowego
|
|
- Marta Sobczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Odpowiedź układu immunologicznego na zakażenie wirusami brodawczaka ludzkiego wpływ na kancerogenezę i wyniki leczenia przeciwnowotworowego Beata Biesaga Zakład Radiobiologii Klinicznej, Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Krakowie
2 Plan prezentacji 1. Wirusy HPV - podstawowa charakterystyka 2. Immunologiczna odpowiedź na zakażenie HPV 3. Rozwój przetrwałej infekcji HPV. Ucieczka HR-HPV spod nadzoru układu immunologicznego 4. Znaczenie infekcji HPV dla rokowania chorych na nowotwory terenu głowy i szyi
3 WIRUSY HPV PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA
4 Wirusy brodowczaka ludzkiego - HPV To powszechnie występująca grupa około 100 typów wirusów z rodziny Papovaviridae, rodzaj Papillomavirus Około 40 typów HPV jest przenoszonych drogą kontaktów seksualnych, wśród nich wyróżnia się 2 podgrupy: o małym potencjale onkogennym - najczęściej typy HPV 6 i 11, inne to HPV 34, 40, 42, 43, 44, 53, 54, 74, wykrywane w kłykcinach płaskich, kolczystych i brodawkach z dużym potencjałem onkogennym (HR high risk): około 15 typów, najczęściej HPV16 i 18, inne to HPV 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68, 70
5 WIRUSY BRODAWCZAKA LUDZKIEGO rodzina Papovaviridae, rodzaj Papillomavirus, Białkowy kapsyd Genom HPV16 LCR E6 E7 L1 HPV16 E1 L2 E4 Narisawa-Saito M, Kiyono T. Basic mechanisms of high-risk human papillomavirus-induced carcinogenesis: roles of E6 and E7 proteins. Cancer Sci 98(10): , E5 E2
6 CYKL ŻYCIOWY HPV Narisawa-Saito M, Kiyono T. Basic mechanisms of high-risk human papillomavirus-induced carcinogenesis: roles of E6 and E7 proteins. Cancer Sci 98(10): , 2007.
7 INFEKCJA HPV DANE EPIDEMIOLOGICZNE najczęstsza infekcja na świecie przenoszona drogą płciową Około 50% aktywnych seksualnie kobiet przeszło w ciągu swojego życia infekcję HPV Forman D i wsp.. Global Burden of Human Papillomavirus and Related Diseases. Vaccine 30S (2012) F12 F23
8 HPV INFEKCJA PRZEJŚCIOWA Mediana czasu trwania infekcji HR- HPV u kobiet 11,5 miesiąca Rositch AF i wsp. Patterns of persistent genital human papillomavirus infection among women worldwide: a literature review and meta-analysis. Int J Cancer ;133(6):
9 IMMUNOLOGICZNA OBRONA PRZED WIRUSAMI
10 ODPOWIEDŹ UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO NA PATOGENY WRODZONA, NIESWOISTA NABYTA, SWOISTA
11 ODPOWIEDŹ UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO NA ZAKAŻENIE HPV Wirusowy RNA, DNA, białka Receptory: Toll podobne, RIG-1 podobne, rodzina RLR Ich interakcja powoduje uruchomienie odpowiedzi immunologicznej WRODZONA, NIESWOISTA Produkcja interferonu typu I i oraz innych cytokin prozapalnych, aktywacja komórek NK NABYTA, SWOISTA Aktywacja komórek rozpoznających i prezentujących obce antygeny
12 ODPOWIEDŹ WRODZONA Wielokierunkowe działanie interferonu Interferon indukuje syntezę: - enzymów degradujących wirusowy RNA (RNAaza L) - enzymów hamujących syntezę białek wirusowych (kinaza białkowa R) - białek z rodziny APOBEC, wprowadzających mutacje do wirusowego genomu - syntazy tlneku azotu - cytokin i chemokin aktywujące komórki NK (natural killers) - cytokin i chemokin powodujących pobudzenie komórek prezentujących antygeny
13 ODPOWIEDŹ UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO NA ZAKAŻENIE HPV Wirusowy RNA, DNA, białka, Receptory: Toll podobne, RIG-1 podobne, rodzina RLR Ich interakcja powoduje uruchomienie odpowiedzi immunologicznej WRODZONA, NIESWOISTA Produkcja interferonu typu I i oraz innych cytokin prozapalnych, aktywacja komórek NK NABYTA, SWOISTA Aktywacja komórek rozpoznających i prezentujących obce antygeny
14 ODPOWIEDŹ SWOISTA Aktywacja komórek rozpoznających i prezentujących obce antygeny Komórki prezentujące antygeny klasy I i II:, komórki dendrytyczne, komórki Langerhansa, makrofagi tkankowe, komórki tuczne Migracja do lokalnych węzłów chłonnych i prezentacja obcych antygenów Limfocyty B Limfocyty CD4 Limfocyty CD8 Produkcja przeciwciał Th2 Th1 Limfocyty cytotoksyczne Treg
15 HR - HPV INFEKCJA PRZETRWAŁA przetrwałe zakażenie HPV definiuje się jako obecność tego samego typu wirusa przez co najmniej 6 miesięcy lub rok, a według niektórych autorów nawet 2 lata u ok. 12% zakażonych HPV dochodzi do infekcji przetrwałejmoże trwać nawet kilkadziesiąt lat bez żadnych objawów klinicznych Rositch AF i wsp. Patterns of persistent genital human papillomavirus infection among women worldwide: a literature review and meta-analysis. Int J Cancer ;133(6):
16 ROZWÓJ INFEKCJI PRZETRWWAŁEJ UCIECZKA HR-HPV SPOD NADZORU UKLADU IMMUNOLOGICZNEGO
17 HPV INFEKCJA PRZETRWAŁA Czynniki sprzyjające infekcji przetrwałej osłabienie układu immunologicznego długotrwałe przyjmowanie doustnych hormonalnych środków antykoncepcyjnych nałogowe palenie papierosów wielodzietność chroniczne stany zapalne w organizmie brak właściwej higieny
18 IMMUNOSUPRESJA BADANIA EPIDEMIOLOGICZNE NAD ZAKAŻONYMI HIV HIV+ P< HIV- Rowhani-Rahbar A i wsp. The impact of HIV status and type on the clearance of human papillomavirus infection among Senegalese women. J Infect Dis 2007 Sep 15;196(6): Desruisseau AJ i wsp. Epidemiology of HPV in HIV-Positive and HIV-Negative Fertile Women in Cameroon, West Africa. Infectious Diseases in Obstetrics and Gynecology. Volume 2009 (2009), Article ID ,
19 OSŁABIENIE UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO infekcja HR - HPV (HPV z podgrupy wysokiego ryzyka onkogennego) czynniki środowiskowe czynniki genetyczne
20 STRATEGIE UCIECZKI HR-HPV SPOD NADZORU UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO Wirusowy RNA, DNA, białka, Receptory: Toll podobne, RIG-1 podobne, rodzina RLR Ich interakcja Hamowanie powoduje uruchomienie odpowiedzi wiązania immunologicznej ligandreceptor WRODZONA, NIESWOISTA Zakłócenia Produkcja interferonu syntezy typu I i oraz innych interferonu, cytokin prozapalnych, cytokin, chemokin aktywacja komórek NK NABYTA, SWOISTA Zaburzenie Aktywacja procesu komórek prezentacji rozpoznających antygenów i prezentujących obce antygeny
21 SKUTKI DZIAŁANIA HR- HPV NA UKŁAD IMMUNOLOGICZNY Spadek ekspresji interferonów i zakłócenia ich funkcji Zahamowanie wydzielania cytokin i chemokin: IL-8: produkowana przez monocyty i makrofagi, aktywuje neutrofile, bazofile i limfocyty T IL18: produkowana głównie przez makrofagi, aktywuje limfocyty cytotoksyczne, stymuluje produkcję IFN MCP-1: produkowana przez leukocyty i komórki określonych tkanek, reguluje rekrutację monocytów, limfocytów T i komórek NK w miejsce zakażeni) Spadek liczby komórek prezentujących obce antygeny w nabłonku (k. Langerhansa) poprzez wpływ na ich proces dojrzewania i zakłócenia ich migracji do zakażonych regionów Zaburzenia procesu polaryzacji limfocytów w kierunku zahamowania dojrzewania limfocytów Th1 i przewagi limfocytów Th2
22 CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE wiek kondycja zdrowotna przewlekły stres brak snu dieta
23 MIĘDZYOSOBNICZE RÓŻNICE GENETYCZNE WARUNKUJĄCE FUNKCJONOWANIE UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO Mehta AM i wsp. Cervical Carcinogenesis and Immune Response Gene Polymorphisms: A Review. J Immunol Res. 2017;2017: doi: /2017/ Zwiększone ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy związane z występowaniem określonych polimorfizmów w genach kodujących: - cytokiny prozapalne: IL10 - cytokiny antyzapalne: IL1, TNF, IFN - chemokiny: CXL12 - receptory: TLR2, 4, 9 - białka zaangażowane w proces prezentacji obcych antygenów: ERAP1, LMP7, TAP1, TAP2 Polimorfizmy wielu genów kodujących białka biorące udział w różnych formach odpowiedzi immunologicznej na infekcję HR-HPV mogą być odpowiedzialne za różnice w skuteczności obrony immunologicznej i wywoływać międzyosobnicze różnice w ryzyku zachorowania na raka szyjki macicy.
24 INFEKCJA PRZETRWAŁA - INTEGRACJA GENOMU HR - HPV Integracja wirusowego DNA z DNA zakażonych komórek
25 E6 i E7 WIRUSOWE ONKOGENY
26 HR-HPV i KANCEROGENZA Harald zur Hausen Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny za odkrycie znaczenia HPV w powstawaniu raka szyjki macicy Globalnie około 5% wszystkich nowotworów złośliwych jest wywołanych infekcją HR-HPV de Martel C i wsp. Global burden of cancers attributable to infections in 2008: A review and synthetic analysis. Lancet Oncology 2012; 13(6):
27 HR-HPV i KANCEROGENZA
28 SZCZEPIONKI HPV
29 Znaczenie infekcji HPV dla rokowania chorych na nowotwory terenu głowy i szyi
30 INFEKCJA HPV i ROKOWANIE CHORYCH na HNSCC
31 Hipotetyczny mechanizm lepszej odpowiedzi na jednoczesną chemioradioterapię chorych na HNSCC zakażonych HPV Andersen AS i wsp. The interplay between HPV and host immunity in head and neck squamous cell carcinoma. Int J Cancer 2014 Jun 15;134(12):
32 PODSUMOWANIE Wirusy brodawczaka ludzkiego to powszechnie występująca grupa około 100 typów wirusów, z których kilkanaście charakteryzuje duży potencjał onkogenny (najczęściej HPV16 i 18, inne to HPV 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68, 70). Infekcja HPV najczęstsza infekcja na świecie przenoszona drogą płciową, jednak u większości zakażonych osób ma ona charakter przemijający, co jest związane ze skuteczną odpowiedzią immunologiczną (wrodzoną jak i swoistą). U około 12% zakażonych HPV osób dochodzi do rozwoju przetrwałej infekcji, której sprzyja osłabienie układu immunologicznego. Zakażenie HPV z podgrupy wysokiego ryzyka jest ważnych czynnikiem w etiologii raka szyjki macicy, odbytu, sromu, prącia i niektórych nowotworach narządów terenu głowy i szyi. Proces kancerogenezy jest związany z działaniem dwóch wirusowych białek E6 i E7, które hamują proces apoptozy, aktywują telomerazę, zaburzają sygnalizację komórkową, stymulują niekontrolowane podziały komórkowe, ułatwiają przejście epitelialno mezenchymalne. Poznanie wzajemnych oddziaływań HR-HPV i układu immunologicznego umożliwiło rozwój profilaktycznych i terapeutycznych szczepionek. U chorych na nowotwory terenu głowy i szyi infekcja HPV wskazuje na lepsze rokowanie. Jedna z hipotez tłumaczących tą obserwacje jest związana z pobudzeniem u tych chorych układu immunologicznego.
33 Reakcja układu odpornościowego na zakażenie wirusami brodawczaka ludzkiego wydaje się odgrywać ważną, choć odmienną rolę, zarówno w kancerogenezie (wyciszanie reakcji immunologicznej), jak i w odpowiedzi chorych na leczenie przeciwnowotworowe (pobudzanie reakcji immunologicznej). Oznaczenie obecności HPV i typu infekcji (infekcja przetrwała), a także badanie zaburzeń układu immunologicznego pod wpływem zakażenia jest zatem istotne dla zdrowych osób i chorych na nowotwory złośliwe. Bardzo dziękuję za uwagę
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej)
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej) Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt do wykładu
Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar
Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar Zakład Immunologii Klinicznej Katedra Immunologii Klinicznej i Transplantologii Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, oraz Uniwersytecki
HPV - wirusem brodawczaka ludzkiego
HPV - wirusem brodawczaka ludzkiego 1. Zakażenia HPV u ludzi są powszechne. 2. HPV powoduje nabłonkowe zmiany na skórze narządów płciowych i błony śluzową. 3. Większość zakażeń jest łagodna i samoograniczająca
HPV......co to jest?
HPV......co to jest? HPV- wirus brodawczaka ludzkiego Wirus z rodziny papillomawirusów. Szacuje się, że istnieje od 100 do 200 typów tego wirusa, które wywołują różne choroby. CHOROBY WYWOŁYWANE PRZEZ
Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia
Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Genetyczne podłoże nowotworzenia Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Połączenia komórek
Lp. tydzień wykłady seminaria ćwiczenia
Lp. tydzień wykłady seminaria ćwiczenia 21.02. Wprowadzeniedozag adnieńzwiązanychzi mmunologią, krótka historiaimmunologii, rozwójukładuimmun ologicznego. 19.02. 20.02. Wprowadzenie do zagadnień z immunologii.
Szczepienia ochronne elementem zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z
Szczepienia ochronne elementem zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Irena Rakiem Przepiórka Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie XXXV Sympozjum:
Odporność nabyta: Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii
Odporność nabyta: Komórki odporności nabytej: fenotyp, funkcje, powstawanie, krążenie w organizmie Cechy odporności nabytej Rozpoznawanie patogenów przez komórki odporności nabytej: receptory dla antygenu
Program wczesnego wykrywania zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV Łódź, 2013 roku
Załącznik do Uchwały nr Zarządu Województwa Łódzkiego z dnia Program wczesnego wykrywania zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV Łódź, 2013 roku Diagnoza problemu Nowotwory złośliwe stanowią zarówno
Leczenie biologiczne co to znaczy?
Leczenie biologiczne co to znaczy? lek med. Anna Bochenek Centrum Badawcze Współczesnej Terapii C B W T 26 Październik 2006 W oparciu o materiały źródłowe edukacyjnego Grantu, prezentowanego na DDW 2006
PILOTAŻOWY PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE ZAGNAŃSK NA LATA 2013-2017
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 68/2013 Rady Gminy Zagnańsk z dnia 26 sierpnia 2013 roku PILOTAŻOWY PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE ZAGNAŃSK NA LATA 2013-2017 Autor
Zadanie 2. (2 pkt) Na schemacie przedstawiono namnażanie się retrowirusa HIV wewnątrz limfocytu T (pomocniczego) we krwi człowieka.
Zadanie 1. (3 pkt) W aptekach dostępne są bez recepty różnego rodzaju preparaty lecznicze podnoszące odporność, zwane immunostymulatorami. Przeważnie zawierają substancje pochodzenia roślinnego, np. z
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt wykładu Rozpoznanie antygenu
oporność odporność oporność odporność odporność oporność
oporność odporność odporność nieswoista bierna - niskie ph na powierzchni skóry (mydła!) - enzymy - lizozym, pepsyna, kwas solny żołądka, peptydy o działaniu antybakteryjnym - laktoferyna- przeciwciała
ZAPRASZAMY Rodziców uczniów. klas VII na spotkanie
ZAPRASZAMY Rodziców uczniów klas VII na spotkanie PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) ósma edycja 2017-2018 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu Dolnośląskie
UCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku
UCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku w sprawie przyjęcia gminnego programu zdrowotnego pn.: Program Profilaktyki Zakażeń HPV w Gminie Kobylnica na lata 2019-2022 Na
PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) Okres realizacji: wrzesień 2012 grudzień 2015
PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) Okres realizacji: wrzesień 2012 grudzień 2015 Autor programu: Miasto Kielce, ul. Rynek 1, 25-303 Kielce 1 I. Opis problemu zdrowotnego Rak
Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak
INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie
CHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE
CHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE Autoimmunizacja Odpowiedź immunologiczna skierowana przeciwko własnym antygenom Choroba autoimmunizacyjna Zaburzenie funkcji fizjologicznych organizmu jako konsekwencja autoimmunizacji
Epidemiologia raka szyjki
Epidemiologia raka szyjki W 2004 roku na raka szyjki macicy (kanału łączącego trzon macicy z pochwą) zachorowało blisko 3 500 Polek, a prawie 2 000 zmarło z jego powodu. Wśród wszystkich zachorowań kobiet
PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) NA LATA
Załącznik do Uchwały Nr XXIII/479/2016 Rady Miasta Kielce z dnia 14 kwietnia 2016 r. PROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ PN.: PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) NA LATA 2016-2020
PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE DRZEWICA NA LATA 2013-2016
PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE DRZEWICA NA LATA 2013-2016 Okres realizacji: wrzesień 2013 czerwiec 2016 Autor programu: Gmina i Miasto Drzewica, ul. Stanisława
Tolerancja immunologiczna
Tolerancja immunologiczna autotolerancja, tolerancja na alloantygeny i alergeny dr Katarzyna Bocian Zakład Immunologii kbocian@biol.uw.edu.pl Funkcje układu odpornościowego obrona bakterie alergie wirusy
WYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK EDYCJA 2015 / 2016
WYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK EDYCJA 2015 / 2016 Opracowanie: mgr Barbara Szlendak Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Głogowie HPV (Human Papilloma Virus) to skrócona
Część praktyczna: Metody pozyskiwania komórek do badań laboratoryjnych cz. I
Ćwiczenie 1 Część teoretyczna: Budowa i funkcje układu odpornościowego 1. Układ odpornościowy - główne funkcje, typy odpowiedzi immunologicznej, etapy odpowiedzi odpornościowej. 2. Komórki układu immunologicznego.
O PO P R O NOŚ O Ć Ś WR
ODPORNOŚĆ WRODZONA Egzamin 3 czerwca 2015 godz. 17.30 sala 9B FUNKCJE UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO OBRONA NADZÓR OBCE BIAŁKA WIRUSY BAKTERIE GRZYBY PASOŻYTY NOWOTWORY KOMÓRKI USZKODZONE KOMÓRKI OBUNMIERAJĄCE
Profilaktyka raka szyjki macicy
Profilaktyka raka szyjki macicy Lek. Dominika Jasińska-Stasiaczek Katowice, 04.07.2015 Co to jest szyjka macicy? Macica zbudowana jest z trzonu i szyjki. Szyjka macicy składa się z części brzusznej i z
Wpływ opioidów na układ immunologiczny
Wpływ opioidów na układ immunologiczny Iwona Filipczak-Bryniarska Klinika Leczenia Bólu i Opieki Paliatywnej Katedry Chorób Wewnętrznych i Gerontologii Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński Kraków
Styl życia a nowotwory złośliwe w świetle Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem. Jadwiga Zapała
Styl życia a nowotwory złośliwe w świetle Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem Jadwiga Zapała CHOROBY CYWILIZACYJNE Nowotwory Choroby układu krążenia Choroby metaboliczne Schorzenia układu nerwowego EUROPEJSKI
Wirus HPV przyczyny, objawy i leczenie
Wirus HPV przyczyny, objawy i leczenie Spis treści: 1. 2. 3. 4. 5. Informacje ogólne Przyczyny Objawy Leczenie Rodzaje HPV Informacje ogólne Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV Human Papilloma Virus) stanowi
Profilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
Profilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych 2015-02-03 1 opracowała: Agnieszka Podlaszczak Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Streszczenie wykładu AUTOSTOPEM DO JĄDRA KOMÓRKOWEGO CZYLI MECHANIZMY ZAKAŻENIA WIRUSEM HPV16
Dr n. biol. Małgorzata Bieńkowska-Haba Streszczenie wykładu AUTOSTOPEM DO JĄDRA KOMÓRKOWEGO CZYLI MECHANIZMY ZAKAŻENIA WIRUSEM HPV16 Podstawowym celem każdego wirusa jest bezpieczne dostarczenie genomu
AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune
AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune (D)eficiency (S)yndrome. Przyczyny zakażenia AIDS Czynnikiem
CHOROBY NOWOTWOROWE. Twór składający się z patologicznych komórek
CHOROBY NOWOTWOROWE Twór składający się z patologicznych komórek Powstały w wyniku wielostopniowej przemiany zwanej onkogenezą lub karcinogenezą Morfologicznie ma strukturę zbliżoną do tkanki prawidłowej,
Mam Haka na Raka. Chłoniak
Mam Haka na Raka Chłoniak Nowotwór Pojęciem nowotwór określa się niekontrolowany rozrost nieprawidłowych komórek w organizmie człowieka. Nieprawidłowość komórek oznacza, że różnią się one od komórek otaczających
Co mogę zrobić, aby ochronić się przed rakiem szyjki macicy i innymi chorobami powodowanymi przez HPV*? Wszystko, co mogę
Co mogę zrobić, aby ochronić się przed rakiem szyjki macicy i innymi chorobami powodowanymi przez HPV*? Wszystko, co mogę Mam tyle marzeń co zrobić, aby je ochronić? Wszystko, co mogę. Marzenia są po to,
Ryzykowne zachowania seksualne aspekt medyczny
Konferencja naukowa Wychowanie seksualne w szkole cele, metody, problemy. Lublin, 10 marca 2014 r. Ryzykowne zachowania seksualne aspekt medyczny dr n.med Ewa Baszak-Radomańska Gabinety TERPA ryzykowne
Jak żywiciel broni się przed pasożytem?
https://www. Jak żywiciel broni się przed pasożytem? Autor: Anna Bartosik Data: 12 kwietnia 2019 W poprzedniej części naszego kompendium wiedzy o pasożytach świń omówiliśmy, w jaki sposób pasożyt dostaje
Powiat Wągrowiecki. Wągrowiec, 2018 rok
Powiat Wągrowiecki Program profilaktyki w zakresie zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV typ 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 i 58 w powiecie wągrowieckim na lata 2018-2022. art. 48 ust. 1 ustawy z dnia
starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg
STRESZCZENIE Przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) jest najczęstszą białaczką ludzi starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg kliniczny, zróżnicowane rokowanie. Etiologia
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie
NON-HODGKIN S LYMPHOMA
NON-HODGKIN S LYMPHOMA Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku We Wrocławiu Aleksandra Bogucka-Fedorczuk DEFINICJA Chłoniaki Non-Hodgkin (NHL) to heterogeniczna grupa nowotworów charakteryzująca
ZAKŁAD IMMUNOLOGII EWOLUCYJNEJ
ZAKŁAD IMMUNOLOGII EWOLUCYJNEJ Kierownik Zakładu - dr hab. Magdalena Chadzińska Dr. Joanna Homa Prof. dr hab. Barbara Płytycz Kurs: IMMUNOLOGIA III rok studiów, semestr letni ODPORNOŚĆ NABYTA ADAPTACYJNA
UCHWAŁA / /2015 RADY MIEJSKIEJ W OPALENICY
UCHWAŁA Nr / /2015 RADY MIEJSKIEJ W OPALENICY z dnia kwietnia 2015 r. w sprawie Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) na lata 2015 2018, realizowanego przez Gminę Opalenica
Profilaktyka raka szyjki macicy poprzez szczepienia przeciwko wirusom HPV 16 i 18
Profilaktyka raka szyjki macicy poprzez szczepienia przeciwko wirusom HPV 16 i 18 Program edukacyjny Razem powiedzmy STOP rakowi szyjki macicy przeznaczony dla mieszkanek miasta Zielonka Program Przed
Co to jest HIV i AIDS
HIV AIDS Co to jest HIV i AIDS Ludzki wirus upośledzenia odporności HIV (ang.: Human Immunodeficiency Virus) jest wirusem, który atakuje, osłabia i niszczy system odpornościowy organizmu, czego rezultatem
Profilaktyka Raka Szyjki Macicy poprzez szczepienia przeciwko wirusom HPV 16 i 18
Razem powiedzmy STOP rakowi szyjki macicy Profilaktyka Raka Szyjki Macicy poprzez szczepienia przeciwko wirusom HPV 16 i 18 Umieralność na raka szyjki macicy w Europie Każdego dnia 5 Polek umiera z powodu
Wyklady IIIL 2016/ :00-16:30 środa Wprowadzenie do immunologii Prof. dr hab. med. ML Kowalski
III rok Wydział Lekarski Immunologia ogólna z podstawami immunologii klinicznej i alergologii rok akademicki 2016/17 PROGRAM WYKŁADÓW Nr data godzina dzień tygodnia Wyklady IIIL 2016/2017 tytuł Wykladowca
UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KIELCE. z dnia r.
Projekt z dnia 29 marca 2016 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KIELCE z dnia... 2016 r. w sprawie uchwalenia programu polityki zdrowotnej pn.: Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka
Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej
Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej - 2017 1. Proszę wymienić zagrożenia zdrowotne dla kobiety jakie mogą wystąpić w okresie okołomenopauzalnym. 2. Proszę omówić rolę położnej w opiece
PRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY
W.S.H.E w Łodzi Kierunek Pielęgniarstwo Poziom B Mariola Krakowska Nr Albumu 42300 PRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY TEMAT PRACY: UDZIAŁ PIELĘGNIARKI W PROFILAKTYCE
Profilaktyka raka szyjki macicy
Profilaktyka raka szyjki macicy Rak szyjki macicy jest szóstym, co do częstości, nowotworem u kobiet w Polsce. Każdego roku odnotowuje się ok. 3500 nowych przypadków zachorowań. Rocznie ok. 1700 kobiet,
UCHWAŁA NR XV RADY GMINY W WILKOWIE. z dnia 28 kwietnia 2016 r.
UCHWAŁA NR XV.102.2016 RADY GMINY W WILKOWIE z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie uchwalenia programu polityki zdrowotnej pod nazwą Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w Gminie
Zalecenia grupy ekspertów dotyczące pierwotnej profilaktyki raka szyjki macicy u dziewcząt i młodych kobiet
360 Zalecenia grupy ekspertów dotyczące pierwotnej profilaktyki raka szyjki macicy u dziewcząt i młodych kobiet Primary prevention of cervical cancer in adolescent girls and young women recommendations
HIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY CZ. I
HIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY CZ. I Wirus HIV wywołuje AIDS. Tragiczne skutki tej nieuleczalnej jeszcze choroby, nazywanej dżumą dwudziestego wieku, budzą grozę, ale jednocześnie zainteresowanie ze strony
Agencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 151/2012 z dnia 30 lipca 2012 o projekcie programu Profilaktyka oraz wczesne wykrywanie raka narządu rodnego
Odporność ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Odporność DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Funkcje FUNKCJA KTO AWARIA OBRONA NADZÓR HOMEOSTAZA Bakterie Wirusy Pasożyty Pierwotniaki
Przygotowała Katarzyna Borowiak Nauczyciel biologii W II LO w Lesznie
Przygotowała Katarzyna Borowiak Nauczyciel biologii W II LO w Lesznie Ludzki wirus upośledzenia odporności - HIV (ang.: Human Immunodeficiency Virus) jest wirusem, który atakuje, osłabia i niszczy system
ROZPRAWA DOKTORSKA STRESZCZENIE
Uniwersytet Medyczny w Lublinie Katedra i Zakład Patomorfologii Klinicznej ROZPRAWA DOKTORSKA STRESZCZENIE Lek. Joanna Irla-Miduch WERYFIKACJA HISTOPATOLOGICZNA I OCENA EKSPRESJI BIAŁKA p16 INK4A ORAZ
Wirus HPV w ciąży. 1. Co to jest HPV?
Wirus HPV w ciąży Czy zdajesz sobie sprawę z tego, że rak szyjki macicy jest drugą, najczęstszą chorobą nowotworową u kobiet na świecie a piąta wśród kobiet i mężczyzn łącznie? W samej Polsce, jak donosi
Infekcja HPV a rak szyjki macicy
Infekcja HPV a rak szyjki macicy Intensywne badania ostatnich trzydziestu lat potwierdziły rolę infekcji wirusem brodawczka ludzkiego (HPV) w patogenezie raka szyjki macicy. Jest to jedna z najsilniejszych
Wczesna diagnostyka chorób nowotworowych Rak szyjki macicy. lek. Agnieszka Wrzesińska
Wczesna diagnostyka chorób nowotworowych Rak szyjki macicy lek. Agnieszka Wrzesińska Sytuacja epidemiologiczna na świecie i w Polsce Epidemiologia raka szyjki macicy Rak szyjki macicy jest DRUGIM po raku
Program edukacyjny Razem powiedzmy STOP rakowi szyjki macicy przeznaczony dla mieszkanek Miasta Poznań. Program realizowany przez NZOZ Konsyliarz na
dla mieszkanek Miasta Poznań. Program realizowany przez NZOZ Konsyliarz na zlecenie UM Poznań. Przed erą szczepień każdego roku choroby zakaźne zagrażały życiu i zdrowiu dziesiątkom tysięcy dzieci i dorosłych...
Immunoterapia w praktyce rak nerki
Immunoterapia w praktyce rak nerki VII Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy Warszawa 09 sierpień 2018 Piotr Tomczak Uniwersytet Medyczny Poznań Katedra i Klinika Onkologii Leczenie mrcc - zalecenia
Program polityki zdrowotnej Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom Okres realizacji: 2019
Program polityki zdrowotnej Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom Okres realizacji: 2019 Autor programu: Gmina Miasta Radomia ul. Jana Kilińskiego 30 26-600 Radom
UKŁAD LIMFATYCZNY UKŁAD ODPORNOŚCIOWY. Nadzieja Drela Instytut Zoologii, Zakład Immunologii
UKŁAD LIMFATYCZNY UKŁAD ODPORNOŚCIOWY Nadzieja Drela Instytut Zoologii, Zakład Immunologii ndrela@biol.uw.edu.pl Układ limfatyczny Narządy, naczynia limfatyczne, krążące limfocyty Centralne narządy limfoidalne
FOCUS Plus - Silniejsza ryba radzi sobie lepiej w trudnych warunkach
FOCUS Plus - Silniejsza ryba radzi sobie lepiej w trudnych warunkach FOCUS Plus to dodatek dostępny dla standardowych pasz tuczowych BioMaru, dostosowany specjalnie do potrzeb ryb narażonych na trudne
Przygotowała Katarzyna Borowiak nauczycielka biologii w II LO w Lesznie
Przygotowała Katarzyna Borowiak nauczycielka biologii w II LO w Lesznie Ludzki wirus upośledzenia odporności - HIV (ang.: Human Immunodeficiency Virus) jest wirusem, który atakuje, osłabia i niszczy system
Weronika Dmuchowska I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starogardzie Gdańskim
Weronika Dmuchowska I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starogardzie Gdańskim Szeroko rozpowszechniony wirus, który występuje w około 100 typach, z czego 30 może być niebezpieczne
Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom na 2014 rok - kontynuacja programu zdrowotnego w latach
Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom na 2014 rok - kontynuacja programu zdrowotnego w latach 2015-2016 Okres realizacji: 2015-2016 Autor programu: Gmina Miasta
r Vlp/. 2012-09- '1 2
to PROJEKT UCHWAL y Uchwala nr. Rady Miasta Katowice z dnia. I BIURO RADY MIASTA KATOWICE f;'.:.;~_i r Vlp/. 2012 09 '1 2 BRM w sprawie przyjęcia "Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego
WYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY
WYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY d r i n ż. Magdalena Górnicka Zakład Oceny Żywienia Katedra Żywienia Człowieka WitaminyA, E i C oraz karotenoidy Selen Flawonoidy AKRYLOAMID Powstaje podczas przetwarzania
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 138/2015 z dnia 24 sierpnia 2015 r. o projekcie programu Program
[logo Rządu Walii] www.cymru.gov.uk. Twój poradnik na temat szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) Pokonać raka szyjki macicy
[logo Rządu Walii] www.cymru.gov.uk Twój poradnik na temat szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) Pokonać raka szyjki macicy Co to jest rak szyjki macicy? Ten typ raka rozwija się w
Leczenie i rokowanie w zakażeniach HIV. Brygida Knysz Polskie Towarzystwo Naukowe AIDS
Leczenie i rokowanie w zakażeniach HIV Brygida Knysz Polskie Towarzystwo Naukowe AIDS Cel terapii przeciwwirusowej Jak najdłużej maksymalna supresja replikacji HIV i utrzymanie odpowiedniej liczby limfocytów
Uchwała w sprawie przyjecia "Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV 6,11,16 i 18) w Gminie Wolsztyn na lata 2014-2017"
Uchwała w sprawie przyjecia "Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV 6,11,16 i 18) w Gminie Wolsztyn na lata 2014-2017" Uchwała nr XLI/383/2014 Rady Miejskiej w Wolsztynie z dnia
Materiał i metody. Wyniki
Abstract in Polish Wprowadzenie Selen jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Selen jest wbudowywany do białek w postaci selenocysteiny tworząc selenobiałka (selenoproteiny).
Gdzie chirurg nie może - - tam wirusy pośle. czyli o przeciwnowotworowych terapiach wirusowych
Gdzie chirurg nie może - - tam wirusy pośle czyli o przeciwnowotworowych terapiach wirusowych Wirusy zwiększające ryzyko rozwoju nowotworów HBV EBV HCV HTLV HPV HHV-8 Zmniejszenie liczby zgonów spowodowanych
Wojewódzki Program Edukacyjny w zakresie profilaktyki HPV i raka szyjki macicy
WYBIERZ śycie PIERWSZY KROK Wojewódzki Program Edukacyjny w zakresie profilaktyki HPV i raka szyjki macicy POWSTANIE PROGRAMU Rada programowa programu edukacyjnego Wybierz śycie Pierwszy Krok, w skład
PODSTAWY IMMUNOLOGII. Regulacja odpowiedzi immunologicznej. Nadzieja Drela
PODSTAWY IMMUNOLOGII Regulacja odpowiedzi immunologicznej Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Stan równowagi: odpowiedź immunologiczna - tolerancja Kontakt z antygenem prowadzi do rozwoju odpowiedzi immunologicznej
IL-4, IL-10, IL-17) oraz czynników transkrypcyjnych (T-bet, GATA3, E4BP4, RORγt, FoxP3) wyodrębniono subpopulacje: inkt1 (T-bet + IFN-γ + ), inkt2
Streszczenie Mimo dotychczasowych postępów współczesnej terapii, przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) nadal pozostaje chorobą nieuleczalną. Kluczem do znalezienia skutecznych rozwiązań terapeutycznych
Tolerancja transplantacyjna. Grażyna Korczak-Kowalska Zakład Immunologii Klinicznej Instytut Transplantologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Tolerancja transplantacyjna Grażyna Korczak-Kowalska Zakład Immunologii Klinicznej Instytut Transplantologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Darrell J., et al., Transfusion. 2001, 41 : 419-430. Darrell
PRZEGLĄD AKTUALNYCH NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REUMATOLOGII
PRZEGLĄD AKTUALNYCH NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REUMATOLOGII Prof. dr hab. n med. Małgorzata Wisłowska Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA Cytokiny Hematopoetyczne
UCHWAŁA NR IV.44.2015 RADY MIASTA MIŃSK MAZOWIECKI. z dnia 23 marca 2015 r.
UCHWAŁA NR IV.44.2015 RADY MIASTA MIŃSK MAZOWIECKI z dnia 23 marca 2015 r. w sprawie przyjęcia Programu zdrowotnego Profilaktyka raka szyjki macicy i innych chorób wywoływanych przez zakażenie wirusem
UCHWAŁA NR IV/47/2019 RADY MIEJSKIEJ W GŁOGÓWKU. z dnia 25 stycznia 2019 r.
UCHWAŁA NR IV/47/2019 RADY MIEJSKIEJ W GŁOGÓWKU z dnia 25 stycznia 2019 r. w sprawie w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Zdrowotnego pod nazwą Program Profilaktyki Zakażeń Wirusem Brodawczaka Ludzkiego
Zdążyć przed rakiem profilaktyka onkologiczna wyzwaniem dla samorządów.
Zdążyć przed rakiem profilaktyka onkologiczna wyzwaniem dla samorządów. Jak się z nimi zmierzyć na przykładzie profilaktyki raka szyjki macicy Piotr Knapp Klinika Ginekologii Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
III Lubuski Kongres Kobiet. 22 października 2011 r.
III Lubuski Kongres Kobiet 22 października 2011 r. Marek Spaczyński Klinika Onkologii Ginekologicznej Akademia Medyczna im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Fakty rak szyjki macicy 500 000 nowych przypadków
UCHWAŁA NR XI/73/2015 RADY GMINY MURÓW. z dnia 24 września 2015 r.
UCHWAŁA NR XI/73/2015 RADY GMINY MURÓW z dnia 24 września 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu profilaktyki raka szyjki macicy- szczepienie HPV na lata 2016-2021 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt.
Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy
Załącznik nr XI Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Program jest skierowany
Mariola Winiarczyk Zespół Szkolno-Gimnazjalny Rakoniewice
Mariola Winiarczyk Zespół Szkolno-Gimnazjalny Rakoniewice Szkolny Konkurs Wiedzy o AIDS i HIV obejmuje dwa etapy. Etap pierwszy przeprowadzany jest ok. 25 października. Biorą w nim udział trój osobowe
Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Lekarski. Udział mikrorna w procesie starzenia się ludzkich limfocytów T. Joanna Frąckowiak
Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Lekarski Udział mikrorna w procesie starzenia się ludzkich limfocytów T Joanna Frąckowiak Rozprawa doktorska Praca wykonana w Katedrze i Zakładzie Fizjopatologii Gdańskiego
ZAŁĄCZNIK 4 aktualizacja na dzień 09/08/2012 r. FAQ _ HPV
ZAŁĄCZNIK 4 aktualizacja na dzień 09/08/2012 r. FAQ _ HPV 1. Czym jest wirus brodawczaka ludzkiego (HPV)? Wirus brodawczaka ludzkiego (wirus Papilloma lub HPV) jest odpowiedzialny za raka szyjki macicy
UCHWAŁA NR V/39/2015 RADY GMINY NOWY TARG. z dnia 24 marca 2015 r.
UCHWAŁA NR V/39/2015 RADY GMINY NOWY TARG z dnia 24 marca 2015 r. w sprawie przyjęcia programu zdrowotnego Program profilaktyki zakażeń wirusem HPV w Gminie Nowy Targ na lata 2015-2017. Na podstawie art.
PROGRAM ZDROWOTNY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSAMI BRODAWCZAKA LUDZKIEGO( HPV )
Załącznik Nr 1 do Uchwały Rady Miejskiej w Polanicy-Zdroju z dnia 28 lutego 2012 r. Nr XVIII/98/2012 PROGRAM ZDROWOTNY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSAMI BRODAWCZAKA LUDZKIEGO( HPV ) W GMINIE POLANICA-ZDRÓJ
Immunologiczna teoria starzenia
Immunologiczna teoria starzenia STRESZCZENIE Starzenie organizmu może być spowodowane zmniejszającą się zdolnością układu odpornościowego do reagowania na antygeny obce i własne. Skutkiem najczęściej obserwowanym
Diagnostyka zakażeń EBV
Diagnostyka zakażeń EBV Jakie wyróżniamy główne konsekwencje kliniczne zakażenia EBV: 1) Mononukleoza zakaźna 2) Chłoniak Burkitta 3) Potransplantacyjny zespół limfoproliferacyjny Jakie są charakterystyczne
UCHWAŁA NR XXXIII/321/17 RADY GMINY I MIASTA ODOLANÓW. z dnia 13 listopada 2017 r.
UCHWAŁA NR XXXIII/321/17 RADY GMINY I MIASTA ODOLANÓW z dnia 13 listopada 2017 r. w sprawie przyjęcia programu Profilaktyka zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV na lata 2018-2020 Na podstawie art.
Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet
Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe