Komunikacyjny ranking miast. Odcinek 9: Drezno

Transkrypt

1 Komunikacyjny ranking miast. Odcinek 9: Drezno Jak krakowska komunikacja zbiorowa wypada na tle innych miast? - często pasażerowie zadają nam to pytanie. Postanowiliśmy sprawdzić i opisać zalety i wady systemów komunikacji miejskiej w polskich i europejskich miastach. W dziewiątym odcinku Emil Markowiak, koordynator Sekcji ds. Rozwoju Sieci Transportowej ZIKiT, porównuje z Krakowem historycznie bliskie nam niemieckie Drezno. Drezno (Dresden), w dawnej słowiańskiej wersji Drężdżany, to dwunaste co do wielkości miasto Niemiec. Kiedyś było siedzibą władców Saksonii, z których dwaj byli królami Polski (August II Mocny i August III Sas). Jest stolicą landu Saksonia (Sachsen), jednak nie jest jego największym miastem. W tym samym landzie leży Lipsk (Leipzig) liczący 560 tys. mieszkańców, położony 120 km na zachód od liczącego 544 tys. mieszkańców Drezna. Rekordową liczbę mieszkańców, 650 tysięcy, osiągnęło Drezno w momencie, gdy Hitler doszedł do władzy. W okresie Niemieckiej Republiki Demokratycznej liczba mieszkańców wzrosła nieznacznie z 490 do 530 tysięcy mieszkańców, a po zjednoczeniu Niemiec zaczęła gwałtowanie spadać. Pod koniec lat 90-tych tendencja się odwróciła i Drezno ma obecnie najwięcej mieszkańców od zakończenia II wojny światowej. Zostało wtedy zniszczone 60% zabudowy miasta (w tym całe centrum), więc w krajobrazie centrum wyraźnie dominuje charakterystyczna architektura i urbanistyka czasów NRD. Najważniejsze zabytki oczywiście odbudowano, do tego zachowała się większość starej zabudowy na przedmieściach, a samych osiedli z wielkiej płyty powstało stosunkowo niewiele. Źródło: Czym i dokąd? Podstawowym środkiem transportu w mieście są tramwaje. W zdecydowanej większości są to tramwaje z rodziny NGT produkowane przez należący obecnie do Bombardiera zakład w Budziszynie (saksońskie miasto 40 km od granicy z Polską). Pozostało jedynie 19 czechosłowackich wagonów Tatra T4. Malowanie tramwajów jest żółte, co w połączeniu z ciemnymi elementami drzwi i okien, daje tradycyjną kolorystykę Saksonii. W Dreźnie kursuje 12 linii tramwajowych (od 1 do 13, bez linii 5). Wszystkie kursują w dni robocze co 10 minut, a zróżnicowane są jedynie pojemnością taboru. Długość tramwajów w Dreźnie waha się od 28 m (skład dwóch Tatr T4) do 45 m (tramwaj NGT D12 DD). Najdłuższy w Krakowie tramwaj Krakowiak ma dla porównania 43 m długości. To dość charakterystyczne dla Niemiec, że różnice w popycie na poszczególnych odcinkach sieci rozwiązuje się poprzez wielkość taboru. Dlatego w Niemczech łatwiej spotkać bardzo długie pojazdy (tramwaje, ale też 21-metrowe autobusy) niż linie kursujące z bardzo dużymi częstotliwościami. Jest to na pewno bardziej ekonomiczne, jednak wydłuża czas oczekiwania na przystankach. W soboty większość linii kursuje co 15 minut, jednak pięć z nich (linie 3, 4, 7, 9 i 11) kursuje wtedy co 10 minut. W niedziele i święta wszystkie linie kursują co 15 minut. Różnica w częstotliwości kursowania między dniem roboczym a wolnym

2 jest więc w Dreźnie znacznie mniejsza niż w Krakowie. Sama sieć tramwajowa jest mocno rozbudowana, istnieje bardzo dużo możliwości przejechania przez śródmieście Drezna, jednak do większości końcówek dociera jedna linia. Na uwagę zasługują linie 4, 10 i 12. Linia 4 wybiega daleko poza granice miasta, do położonej 14 km za Dreznem miejscowości Weinböhla. Tam tramwaje docierają co 30 minut, większość kursów kończy w położonym po drodze mieście Radebeul. Z kolei linie 10 i 12 stanowią z technicznego punktu widzenia jedną trasę, a na wspólnym końcowym przystanku tramwaje zmieniają numer i jadą inną trasą z powrotem w kierunku centrum miasta. Oprócz tramwajów po mieście kursują oczywiście autobusy. Ich rola jest wyraźnie mniejsza, bo do samego centrum docierają pojedyncze linie. Autobusy zapewniają głównie połączenia poprzeczne, docierając również do dzielnic pozbawionych komunikacji tramwajowej. Częstotliwość kursowania żadnej z linii autobusowych nie jest wyższa niż 10 minut. Do kategorii linii o wysokiej częstotliwości trafiło 21 linii, w tym 3 linie o charakterze podmiejskim. Dzięki istnieniu regionalnego integratora transportu publicznego (VVO Verkehrsverbund Oberelbe Związek Komunikacyjny Górnej Łaby) cały region drezdeński jest objęty siatką numerowanych połączeń autobusowych. W Niemczech takie rozwiązanie jest standardem, więc można powiedzieć, że komunikacja miejska w rzeczywistości nie urywa się na granicach miasta. Dzięki integracji transportu publicznego elementem komunikacji miejskiej jest również kolej, z której można korzystać na tych samych biletach, co w tramwajach i autobusach. Są trzy linie szybkiej kolei miejskiej (S-Bahn), które obsługują głównie obszary podmiejskie. Jedna z linii kursuje do Freibergu położonego już poza zintegrowanym obszarem VVO. Linie kursują oczywiście w takcie (godzinach odjazdu powtarzalnych co godzinę), co wykorzystuje się nawet marketingowym hasłem S-Takt. Pociągi kursują na ogół co pół godziny, z tym że linie S1 i S2 są wzmocnione w godzinach szczytu do 15 minut). Ze względu na to, że linie prowadzą głównymi wylotowymi liniami kolejowych, rozkład pociągów w ciągu godziny nie zawsze jest równomierny (ale powtarzalny), bo trzeba zmieścić pociągi kursujące na dalszych trasach. Ile zapłacić i jak zapłacić? Komunikacja miejska w Dreźnie jest dużo droższa niż w Polsce. Można powiedzieć, że ceny biletów są droższe mniej więcej o 150% (czyli 2,5 razy). Wynikający ze statystyk poziom zamożności wyższy o 69% pokazuje, że ceny biletów są obiektywnie wysokie, co wyraźnie odbiło się na wynikach rankingu. Warto przyjrzeć się porównaniu cen biletów miesięcznych i paliwa. W Krakowie za cenę biletu miesięcznego na wszystkie linie można kupić 20 litrów paliwa, a w Dreźnie 40 litrów

3 paliwa. Korzystanie z komunikacji miejskiej w Niemczech jest dużo mniej uzasadnione ekonomicznie, ale niemiecka mentalność sprawia, że pasażerów transportu zbiorowego nie brakuje. Mimo niekorzystnego wyniku w rankingu, warto więc Niemców naśladować. Kolejnym czynnikiem wpływającym na punktację w rankingu są dużo mniej rozpowszechnione u naszych zachodnich sąsiadów nowoczesne metody płatności. Niemcy dość niechętnie płacą kartą, dlatego takie rozwiązania nie są wprowadzane do komunikacji miejskiej. Najtańszy bilet w Dreźnie kosztuje 2,30 euro (9,78 zł). Jest to tzw. bilet pojedynczy (Einzelfahrschein), ważny przez godzinę na obszarze miasta. W wielu niemieckich czy austriackich miastach funkcjonuje zapis, że na takim bilecie nie można wykonywać podróży powrotnych czy okrężnych. Można więc jechać z punktu A do B z dowolną ilością przesiadek, ale nie można jechać z punktu A do B i wrócić na tym samym bilecie do punktu A, co u nas można zrobić na przykład na bilecie godzinnym. W Dreźnie takiego zapisu odnaleźć się nie udało, więc należy założyć, że kontrolerzy zwracają uwagę tylko na czas wybity na bilecie. Można trochę zaoszczędzić kupując czteroodcinkowy karnet za 8,20 euro (2,05 euro za przejazd). Również w formie czteroodcinkowego karnetu można kupić bilet na tzw. krótkie odcinki (Kurzstrecke). Jest to bilet ważny na odcinku do czterech przystanków, bez przesiadek i przerw w podróży. Taki karnet kosztuje 5,50 euro, czyli 1,38 euro (5,87 zł) za przejazd. Bilet jednodniowy (ważny do godziny 4 dnia następnego) kosztuje 6 euro (25,50 zł). Ciekawostką jest, że posiadacz biletu może zabrać ze sobą w podróż za darmo dwójkę dzieci do lat 15. Oferta biletów jednodniowych jest bardzo szeroka i jest to na pewno coś, z czego można brać przykład. Funkcjonuje bilet rodzinny dla dwóch dorosłych i dwójki dzieci za 9 euro (38,25 zł) oraz bilet dla małej grupy, czyli pięciu osób dorosłych za 15 euro (63,75 zł). Można kupić również bilet nocny za 7 euro (29,75 zł) obowiązujący w całym obszarze VVO od godziny 18 do 6 rano. W zakresie biletów miesięcznych można skorzystać z oferty podstawowej bilet miesięczny od dowolnego dnia tygodnia za 60,50 euro (257,13 zł) oraz bilet w ofercie abonenckiej (opłacany przelewem bankowym) na pełne miesiące kalendarzowe za 50,90 euro (216,33 zł). Każdy z tych biletów posiada również odpowiednik w wariancie od godziny 9, który nie obowiązuje w dni robocze w godzinach 4-9 rano. Pasażerowie, którzy zrezygnują z podróżowania rano, kiedy pojazdy są najbardziej zatłoczone, mogą zaoszczędzić odpowiednio 9,1 euro (38,68 zł) i 7,4 euro (31,45 euro). Bilety miesięczne nie są spersonalizowane, więc można je przekazywać innym osobom. Jest to opłacalne dla rodzin, czy firm, które mogą wydawać bilety swoim pracownikom. Dodatkowo bilety miesięczne od godziny 18 w piątek do godziny 6 w poniedziałek (albo dłużej w długie weekendy) otrzymują charakter biletów rodzinnych. Można więc za darmo zabrać drugą osobę dorosłą i dwójkę dzieci. Rozwiązania warte uwagi Wszystkie linie tramwajowe kursują w Dreźnie z tą samą częstotliwością.

4 Zróżnicowanie popytu na poszczególne linie jest rozwiązywane za pomocą różnej pojemności taboru, w przypadku Drezna są to tramwaje 30- albo ponad 40-metrowe. Pozwala to lepiej skoordynować linie na wspólnych odcinkach, jednak skutkuje dłuższym czasem oczekiwania na przystankach. W punktach obsługi klienta (Kundenzentrum) za darmo można dostać ulotki z rozkładami jazdy wszystkich linii komunikacji miejskiej. Interesującym rozwiązaniem, w Niemczech bardzo powszechnym, są gwarancje punktualności i przesiadek. Jeżeli pasażer z winy operatora linii dojedzie do celu z opóźnieniem większym niż 20 minut, po złożeniu formularza reklamacyjnego, otrzyma kupon na 5 euro do zrealizowania w punktach obsługi klienta. Podobna gwarancja obejmuje przesiadki w ramach linii nocnych, zwanych tu GuteNachtLinien (linie dobrej nocy). Lista gwarantowanych przesiadek znajduje się w materiałach informacyjnych przewoźnika (w tym na stronie internetowej). Jeżeli takie połączenie nie zostanie dotrzymane, pasażer będzie miał zapewniony dalszy transport w ciągu 20 minut, bezpłatny przejazd taksówką albo kupon na 5 euro do zrealizowania w punktach obsługi klienta. Trzeba jeszcze raz pochwalić różne rozwiązania biletowe, takie jak bilet rodzinny czy bilet dla małej grupy. Genialna jest możliwość jazdy z dziećmi na bilecie jednodniowym czy weekendowe rozszerzenie ważności biletów miesięcznych na całą rodzinę. W ten sposób mimo wysokich cen, w określonych konfiguracjach osobowych, podróż komunikacją miejską może być bardzo opłacalna. Warta uwagi jest strona internetowa miejskiego przewoźnika Dresdner Verkehrsbetriebe AG (Drezdeńskie Zakłady Komunikacyjne SA) o adresie dvb.de. Po wejściu na nią okazuje się, że jest w polskiej wersji językowej! Pomyślano bowiem nie tylko o wersji angielskiej, ale także o bliskich sąsiadach Saksonii, Polsce i Czechach. Czy nie byłoby przyjemnie Słowakom, gdyby krakowska strona o komunikacji miejskiej otwierała się im w języku słowackim? Podsumowanie: Uzasadnienie ocen: W Dreźnie na jedną linię o wysokiej częstotliwości przypada 16 tysięcy mieszkańców. Lista linii: (tramwaje) 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, (autobusy) 61, 62, 63, 64, 65, 66, 70, 75, 77, 79, 80, 85, 86, 87, 88, 90, 92, 94, 360, A, B. 3 punkty. Bilet miesięczny w specjalnym systemie abonenckim na pełen miesiąc kalendarzowy kosztuje w Dreźnie od 1 sierpnia 2017 roku 50,90 euro(216,33 zł, kurs 4,25 zł za euro z dnia ). Przy uwzględnieniu o 69% wyższej

5 zamożności (porównanie PKB (PSN) na osobę) najwyższy próg w rankingu jest podwyższony do 185,90 zł. 1 punkt. Najtańszym biletem jest bilet pojedynczy, który kosztuje 2,30 euro (9,78 zł). Przy uwzględnieniu o 69% wyższej zamożności (porównanie PKB (PSN) na osobę) próg w rankingu jest podwyższony do 3,38 zł. 0 punktów. Najtańszym biletem jest bilet pojedynczy, który kosztuje 2,30 euro (9,78 zł). Przy uwzględnieniu o 69% wyższej zamożności (porównanie PKB (PSN) na osobę) próg w rankingu jest podwyższony do 5,07 zł. 0 punktów. Bilet pojedynczy obowiązujący przez godzinę kosztuje w Dreźnie 2,30 euro (9,78 zł). Przy uwzględnieniu o 69% wyższej zamożności (porównanie PKB (PSN) na osobę) próg w rankingu jest podwyższony do 8,45 zł. 0 punktów. Bilet jednodniowy kosztuje 6 euro (25,50 zł). Przy uwzględnieniu o 69% wyższej zamożności (porównanie PKB (PSN) na osobę) próg w rankingu jest podwyższony do 25,35 zł. 0 punktów. W Dreźnie nie ma biletu miesięcznego na jedną linię. Przy uwzględnieniu o 69% wyższej zamożności (porównanie PKB (PSN) na osobę) próg w rankingu jest podwyższony do 101,40 zł. 0 punktów. W pojazdach nie ma możliwości płacenia kartą płatniczą. 1 punkt. W tramwajach można kupić bilety w automatach biletowych, a w autobusach u kierowcy. 1 punkt. W Dreźnie nie ma systemu karty miejskiej pozwalającego za jej pomocą opłacać przejazdy. 0 punktów. Jak powstaje ranking? 1. Liczba mieszkańców przypadająca na jedną linię kursującą z częstotliwością przynajmniej 3 kursów na godzinę w godzinach szczytu jak i poza szczytem: 0 punktów brak takich linii przykład: Jastrzębie-Zdrój; 1 punkt od 25 tys. przykłady: Częstochowa, Sosnowiec, Kielce; 2 punkty od 21 do 25 tys. przykłady: Ryga, Gdańsk; 3 punkty od 16 do 20 tys. przykłady: Kraków, Wrocław, Lublin; 4 punkty od 11 do 15 tys. przykłady: Warszawa, Praga, Łódź; 5 punktów do 10 tys. przykłady: Brno, Ostrawa, Uście nad Łabą. 2. Cena biletu na 28 dni pozwalającego podróżować po całym obszarze miasta (niekoniecznie wszystkimi liniami) dowolnej osobie (niekoniecznie mieszkańcowi) drugi raz kupującej bilet (ewentualnie wyrabiając specjalną kartę): 0 punktów brak biletów wieloprzejazdowych;

6 1 punkt od 110 zł np. Warszawa; 2 punkty 95,00-109,99 zł; 3 punkty 80,00-94,99 zł np. Kraków; 4 punkty 65,00-79,99 zł; 5 punktów do 64,99 zł np. Jaworzno. Dodatkowe punkty (po 1 punkcie) będą przyznawane za: 3. Możliwość przejechania 2 przystanków w jednym mieście (do 10 minut) za cenę do 2 zł (ewentualnie wyrabiając specjalną kartę). 4. Możliwość przejechania 5 przystanków w jednym mieście (do 20 minut) za cenę do 3 zł (ewentualnie wyrabiając specjalną kartę). 5. Możliwość przejechania 10 przystanków z przesiadką po 5 przystankach (20 minut jazdy, 10 minut przesiadki, 20 minut jazdy) za cenę do 5 zł (ewentualnie wyrabiając specjalną kartę). 6. Możliwość nieograniczonego korzystania z komunikacji miejskiej w obrębie miasta przez 24 godziny w cenie do 15 zł (bez wyrabiania specjalnej karty). 7. Możliwość korzystania przez 28 dni z jednej linii (na odcinku 5 przystanków) za cenę do 60 zł. 8. Możliwość zapłacenia za przejazd (kupienia biletu) kartą płatniczą w pojeździe. 9. Możliwość zapłacenia za przejazd (kupienia biletu) w pojeździe w cenie regularnej jednego przejazdu w jednym mieście do 40 minut (jak w punktach sprzedaży biletów/automatach stacjonarnych) nie posiadając specjalnej karty. 1 Możliwość bezgotówkowego płacenia (kartą miejską lub płatniczą) za przejazd bez konieczności zachowania papierowego biletu (potwierdzenia zakupu). Powered by TCPDF (