LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 2. Podstawowe rodzaje sygnałów stosowanych w akustyce, ich miary i analiza widmowa
|
|
- Aleksandra Cichoń
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 2 Podstawowe rodzaje sygnałów stosowanych w akustyce, ich miary i analiza widmowa Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych rodzajów sygnałów stosowanych w akustyce, ich miar bezwzględnych i względnych, jak też reprezentacji tych sygnałów w dziedzinie częstotliwości. Zadania laboratoryjne 1. Wzorcowanie toru pomiarowego Wykonać wzorcowanie toru pomiarowego (dobór wzmocnienia w zależności od skuteczności zastosowanego mikrofonu). W tym celu należy: W opcji MAIN MENU analizatora SVAN wybrać CALIBRATION. Za pomocą przycisku FUNC otworzyć okno sterujące FUNCTION. W polu CALIBR ustawić On. Wybrać CAL TYPE i ustawić sposób wykonania kalibracji jako Indirect. Zakładamy, że skuteczność mikrofonu współpracującego z analizatorem wynosi S =50mV/Pa, stąd w polu SENSIT. należy wpisać powyższą wartość. Zamknąć okno FUNCTION za pomocą przycisku FUNC lub przycisku ESC. Nacisnąć przycisk ENTER celem wyliczenia poprawki kalibracyjnej w db. Przy powyższych ustawieniach, podając na wejście miernika napięcie o wartości skutecznej 50 mv, mierzony poziom sygnału powinien wynosić 94 db. 2. Analiza sygnału sinusoidalnego Zestawić układ pomiarowy przedstawiony na rys. 1. Rys. 1.
2 2.1. Miary sygnału sinusoidalnego Dla sygnału sinusoidalnego o wybranej częstotliwości i amplitudzie, korzystając z możliwości pomiarowych oscyloskopu, wyznaczyć: Wartość szczytową Max; Wartość międzyszczytową Pk-Pk; Wartość skuteczną RMS. W sprawozdaniu obliczyć na podstawie zmierzonych wartości współczynnik szczytu sygnału sinusoidalnego i porównać z wartością teoretyczną. Powyższe pomiary powtórzyć dla innych ustawień częstotliwości i amplitudy sygnału sinusoidalnego. Tabela 1. Wyniki pomiarów i obliczeń wielkości opisujących sygnał sinusoidalny Częstotliwość f U max [V] U Pk-Pk [V] U RMS [V] Wsp. szczytu F c obl. Wsp. szczytu F c teoret Analiza wąskopasmowa FFT sygnału sinusoidalnego Dla sygnału sinusoidalnego o wybranej częstotliwości i amplitudzie, korzystając z możliwości pomiarowych oscyloskopu, przeprowadzić analizę widmową wąskopasmową FFT. Za pomocą kursorów odczytać: Częstotliwość składowej podstawowej i trzech pierwszych harmonicznych. Odstęp harmonicznych od częstotliwości podstawowej. W sprawozdaniu obliczyć udział poszczególnych harmonicznych (w db i %), jak też całkowity współczynnik zniekształceń nieliniowych harmonicznych (THD). Tabela 2. Wyniki analizy częstotliwościowej FFT sygnału sinusoidalnego f 1 f 2 f 3 f 4 L h2 L h3 L h4 Tabela 3. Wyniki obliczeń zniekształceń nieliniowych harmonicznych sygnału sinusoidalnego L h2 h 2 [%] L h3 ] h 3 [%] L h4 h 4 [%] L THD THD [%] 2
3 2.3. Analiza widmowa sygnału sinusoidalnego filtrami o stałej względnej szerokości pasma Dla sygnału sinusoidalnego o wybranej częstotliwości i amplitudzie, korzystając z możliwości pomiarowych analizatora, przeprowadzić analizę widmową w pasmach 1/3- oktawowych i 1/1-oktawowych Rys. 2. Zestawić układ pomiarowy przedstawiony na rys. 2. W opcji MAIN MENU analizatora wybrać ANALYZER MODE. Za pomocą przycisku FUNC otworzyć okno sterujące FUNCTION Wyłączyć uśrednianie sygnału (AVERAG. Off) Dobrać częstotliwość generatora równą częstotliwości środkowej wybranego filtru pasmowego. Odczytać poziom sygnału w wybranym paśmie. Zmniejszyć częstotliwość generatora tak, by poziom sygnału w wybranym paśmie obniżył się o 3 db. Zapisać wartość ustawionej częstotliwości f d. Zwiększyć częstotliwość generatora tak, by poziom sygnału w wybranym paśmie obniżył się o 3 db (w stosunku do poziomu sygnału dla częstotliwości równej częstotliwości środkowej wybranego filtru).; Zapisać wartość ustawionej częstotliwości f g.. Powyższe pomiary powtórzyć dla innych ustawień częstotliwości generatora i filtru. Na podstawie zmierzonych wartości, w sprawozdaniu należy obliczyć: Szerokość pasma filtrów B 3 db ; Częstotliwość środkową filtrów f 0 ; Stałą względną szerokość pasma filtrów. Tabela 4. Wyniki pomiarów i obliczeń parametrów filtrów 1/3-oktawowych f 0 ust. f d f g B 3 db f 0 obl. b obl. [%] b teoret.. [%] 3
4 Tabela 5. Wyniki pomiarów i obliczeń parametrów filtrów 1/1-oktawowych f 0 ust. f d f g B 3 db f 0 obl. b obl. [%] b teoret.. [%] 3. Dodawanie poziomów wartości RMS sygnałów akustycznych Rys. 3. Zestawić układ pomiarowy przedstawiony na rys. 3. Na wejście analizatora podać sygnał dwutonu o równych poziomach poszczególnych składowych częstotliwościowych (L f1 = L f2 ). Zanotować poziomy poszczególnych składowych. Zmierzyć poziom sygnału wypadkowego L Szm. Na wejście analizatora podać sygnał dwutonu o różnych poziomach poszczególnych składowych częstotliwościowych (L f1 L f2 ). Badania przeprowadzić dla poziomów sygnałów różniących się o 3 db i 10 db. W sprawozdaniu porównać zmierzone poziomy wypadkowe dwutonu z wyliczonymi (L Sobl ), znając poziomy poszczególnych składowych. Tabela 6. Wyniki pomiarów i obliczeń poziomu wypadkowego dwutonu f 1 L f1 f 2 L f2 L Szm L Sobl 4
5 4. Analiza widmowa sygnału szumu białego i różowego Dla sygnału szumu białego i szumu różowego przeprowadzić analizę widmową w pasmach 1/3-oktawowych. Rys. 4. Zestawić układ pomiarowy przedstawiony na rys. 4. Na wejście analizatora podać sygnał szumu białego. W opcji MAIN MENU analizatora wybrać ANALYZER MODE. Za pomocą przycisku FUNC otworzyć okno sterujące FUNCTION. Włączyć uśrednianie sygnału (AVERAG. Linear) W polu AV. TIME ustawić 30 s. Zamknąć okno FUNCTION za pomocą przycisku FUNC lub przycisku ESC. Za pomocą przycisku INPUT otworzyć okno sterujące. W polu FILTER ustawić Lin. Zamknąć okno INPUT za pomocą przycisku INPUT lub przycisku ESC. Przyciskiem START rozpocząć pomiar. Po zakończeniu pomiaru wyznaczyć nachylenie widma sygnału w db/oktawę i w db/dekadę. Powyższe pomiary powtórzyć dla sygnału szumu różowego. 5. Charakterystyka korekcyjna A Korzystając z układu pomiarowego przedstawionego na rys. 4 przeprowadzić analizę i obliczenia dla sygnału szumu różowego skorygowanego charakterystyką A. Na wejście analizatora podać sygnał szumu różowego. W opcji MAIN MENU analizatora wybrać ANALYZER MODE. Za pomocą przycisku FUNC otworzyć okno sterujące FUNCTION. W polu AV. TIME ustawić 30 s. Zamknąć okno FUNCTION za pomocą przycisku FUNC lub przycisku ESC. Za pomocą przycisku INPUT otworzyć okno sterujące. W polu FILTER ustawić Lin. Zamknąć okno INPUT za pomocą przycisku INPUT lub przycisku ESC. Przyciskiem START rozpocząć pomiar. 5
6 Odczytać poziomy sygnału w poszczególnych pasmach 1/3-oktawowych w zakresie częstotliwości od 20 Hz do 20 khz. Znając wartości częstotliwościowej charakterystyki korekcyjnej A obliczyć poziomy w poszczególnych pasmach po korekcji (w sprawozdaniu). Obliczyć poziom wypadkowy (w sprawozdaniu). Wykonać pomiar dla tego samego sygnału po zmianie w polu FILTER okna sterującego INPUT z charakterystyki Lin na charakterystykę A. Odczytać poziomy sygnału w poszczególnych pasmach 1/3-oktawowych w zakresie częstotliwości od 20 Hz do 20 khz oraz poziom wypadkowy. Porównać z wynikami obliczeń. Tabela 7. Wyniki pomiarów i obliczeń poziomu sygnału szumu różowego bez i z korekcją A. f L LIN zm. Krzywa korekcyjna A 20-50, ,7 31,5-39, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Wartości po korekcji A L A zm. 6
7 Zagadnienia do przygotowania Wzorcowanie toru pomiarowego miernika poziomu dźwięku. Wartość szczytowa, skuteczna, współczynnik szczytu sygnału. Analiza widmowa; filtry o stałej i stałej względnej szerokości pasma. Zniekształcenia nieliniowe harmoniczne. Sumowanie i odejmowanie poziomów sygnałów. Szum biały i różowy. Filtry korekcyjne mierników poziomu dźwięku. Literatura [1] Dobrucki A., Elektroakustyka, Wykład [2] PN-EN :2005. Elektroakustyka. Mierniki poziomu dźwięku. Część 1: Wymagania. [3] PN-EN :2005. Elektroakustyka. Mierniki poziomu dźwięku. Część 2: Badania typu. [4] Żyszkowski Z., Miernictwo akustyczne. WNT, W-wa 1987, rozdz , , [5] PN-EN 61260:2000. Elektroakustyka. Filtry pasmowe o szerokości oktawy i części oktawy. 7
8 Dodatek A JEDNOSTKI POMIAROWE STOSOWANE W AKUSTYCE W wyniku propagacji drgań w ośrodku sprężystym powstaje fala akustyczna, która w przypadku środowiska gazowego zobrazowana jest przez lokalne zmiany jego ciśnienia. Ta chwilowa zmiana ciśnienia w stosunku do ciśnienia statycznego nosi nazwę ciśnienia akustycznego. Jednostką ciśnienia akustycznego jest Pascal (Pa = N/m 2 ). W zależności od tego, jakiego rodzaju informacje chcemy uzyskać z pomiarów, drgania akustyczne możemy opisywać na wiele sposobów. Możemy mierzyć wartość szczytową sygnału (peak), średnią wartość wyprostowaną (avg average) lub wartość skuteczną (rms root mean square). Na rys. A.1. przedstawiono zależności między tymi wartościami dla sygnału sinusoidalnego. Poszczególne wartości można wyrazić jako: p rms 1 T T 0 p 2 ( t) dt p śr 1 T T 0 p( t) dt W przypadku sygnałów sinusoidalnych są następujące związki między tymi wielkościami: ppeak prms pśr Do opisu sygnałów często korzystamy z dwóch współczynników, a mianowicie współczynnika kształtu (form factor F f ) i szczytu sygnału (crest factor F c ). Współczynnik kształtu sygnału jest wyrażony stosunkiem wartości skutecznej do wartości średniej, natomiast współczynnik szczytu stosunkiem wartości szczytowej do wartości skutecznej. Dla sygnałów sinusoidalnych wartości tych współczynników wynoszą: prms współczynnik kształtu F f 1, 11 p 2 2 śr pmax współczynnik szczytu F c 2 1, 414 p rms 8
9 Rys. A.1.. Zależności między wartościami: skuteczną, średnią wyprostowaną i szczytową dla sygnału sinusoidalnego. Ponieważ wartość skuteczna jest bezpośrednio związana z energią sygnału, w praktyce pomiarowej najczęściej korzysta się z wielkości rms. Mierząc wartość chwilową ciśnienia dźwięku w dowolnym punkcie przestrzeni, w przypadku sygnałów okresowych, po okresie czasu T (s), wartości chwilowe ciśnienia powtarzają się. Odwrotnością okresu jest częstotliwość wyrażana w Hz. Narząd słuchu charakteryzuje niezwykle szeroki zakres dynamiki, rozumianej jako stosunek maksymalnych do minimalnych wartości ciśnienia dla danej częstotliwości. Dla częstotliwości 1000 Hz próg słyszenia wynosi 20 Pa (aby uzmysłowić sobie jak mała jest to wielkość możemy ją porównać do normalnego ciśnienia statycznego, które wynosi 10 5 Pa), natomiast próg bólu 20Pa. Stąd dynamika narządu słuchu dla tej częstotliwości wynosi Stosowanie jednostek bezwzględnych przy tak dużych rozpiętościach sygnałów jest niewygodne, stąd do opisu sygnałów akustycznych stosuje się najczęściej miary decybelowe. Decybel (db) opisuje zawsze wyrażony w mierze logarytmicznej stosunek dwóch wielkości. Należy zawsze dokładnie określić o jaką wielkość fizyczną chodzi i jaką wartość tej wielkości przyjęto za wartość odniesienia. Dla ciśnienia akustycznego wielkością odniesienia jest p 0 =20 Pa, a poziom ciśnienia akustycznego (Sound Pressure Level, SPL) wyraża się jako: L p = 20log(p/p 0 ) db SPL ; p 0 =20 Pa Tabela A.1. Wartości odniesienia dla różnych wielkości fizycznych. Wielkość fizyczna Poziom wielkości fizycznej, db Wartość odniesienia (wg ISO ) Ciśnienie akustyczne L p =20lg(p/p o ) 20 Pa w powietrzu 1 Pa w innych ośrodkach Prędkość akustyczna L v =20lg(v ak /v o ) 50 nm/s Przyspieszenie L a =20lg(a/a o ) 1 m/s 2 Prędkość L v =20lg(v/v o ) 1 nm/s Siła L F =20lg(F/F o ) 1 N Moc L W =10lg(W/W o ) 1 pw 9
10 Natężenie L I =10lg(I/I o ) 1 pw/m 2 Gęstość energii L e =10lg(e/e o ) 1 pj/m 3 Energia L E =10lg(E/E o ) 1 pj, (J=N/m) 10
11 SKAŻENIA SYGNAŁU FONICZNEGO Dodatek B ZNIEKSZTAŁCENIA NIELINEARNE Skażeniami nazywamy niepożądane zmiany sygnału transmitowanego w torze, zachodzące w różnych jego ogniwach. W torze transmisyjnym skażenia naruszają zasadę wierności transmisji. Skażenia dzielą się na zniekształcenia i zakłócenia. Zniekształcenia są to zmiany sygnału istniejącego, użytecznego. W przypadku braku sygnału nie ma oczywiście zniekształceń. Zakłócenia są to niepożądane przebiegi o bardzo różnej strukturze pochodzące z zewnątrz toru bądź wytwarzane przez urządzenia toru, które nakładają się na sygnał użyteczny. Zniekształcenia możemy podzielić na: zniekształcenia liniowe (amplitudowe i fazowe), zniekształcenia dynamiki, zniekształcenia nieliniowe, zniekształcenia transjentowe (TIM). Zakłócenia obejmują: szumy (termiczne i inne), przydźwięk sieciowy, przesłuchy, zakłócenia atmosferyczne, przemysłowe, od środków transportu itp. 1. Przyczyny powstawania zniekształceń nielinearnych Zniekształcenia nielinearne to pojawianie się na wyjściu danego urządzenia składników częstotliwościowych, których nie było w sygnale wejściowym. Powstają one w wyniku nieliniowości funkcji przenoszenia elementów toru fonicznego. Rys.1. Liniowa charakterystyka przenoszenia (a) i charakterystyki nieliniowe (b symetryczna, c niesymetryczna). 11
12 Zniekształcenia nielinearne głośnika decydują o jakości odtwarzanego dźwięku i są jednym z czynników ograniczających największą moc przetwarzaną przez głośnik. Wartości tych zniekształceń mierzy się zgodnie z przyjętymi definicjami, ponieważ charakteryzują one w pewnym stopniu pracę głośnika i zachowanie jego elementów. Jak dotąd nie udało się ustalić związku między zniekształceniami nielinearnymi odczuwanymi subiektywnie a wartością zniekształceń wyznaczoną według przyjętych definicji obiektywnych. 2. Metoda pomiaru zniekształceń nielinearnych harmonicznych W przypadku pomiaru zniekształceń nielinearnych harmonicznych sygnałem pomiarowym jest ton Rys. 2. Idea pomiaru zniekształceń nieliniowych harmonicznych. W wyniku nieliniowości charakterystyki przenoszenia sygnał wyjściowy ma postać: W sygnale wyjściowym obok składowej podstawowej o częstotliwości pojawiają się składowe o częstotliwościach harmonicznych, będących całkowitą wielokrotnością częstotliwości podstawowej (, ) (patrz rys. 2). 12
13 Rys.3. Zniekształcenia nieliniowe harmoniczne. W przypadku nieliniowej symetrycznej charakterystyki przenoszenia (por. rys.1b) w sygnale wyjściowym będą dominować nieparzyste harmoniczne. Rys.4. Nieliniowa symetryczna charakterystyka przenoszenia (symetryczne ograniczanie dodatnich i ujemnych amplitud) skutkuje dominującymi nieparzystymi harmonicznymi. W przypadku bardzo dużego ograniczania, gdy sygnał wyjściowy stanie się symetryczną falą prostokątną, sygnał wyjściowy obok składowej podstawowej będzie zawierał tylko nieparzyste harmoniczne (patrz rys. 5). 13
14 a) b) Rys.5. Przebieg czasowy (a) i widmo (b) symetrycznego sygnału prostokątnego o częstotliwości f = 1 khz. W przypadku nieliniowej niesymetrycznej charakterystyki przenoszenia (por. rys.1c) w sygnale wyjściowym będą dominować parzyste harmoniczne. Wszystkie przetworniki elektroakustyczne charakteryzują niesymetryczne nieliniowości. Wynikają one z asymetrii pola magnetycznego lub elektrycznego, którego wartość zmienia się zależnie od położenia membrany. 14
15 Rys.6. Nieliniowa niesymetryczna charakterystyka przenoszenia skutkuje dominującymi parzystymi harmonicznymi. 3. Miary zniekształceń nieliniowych harmonicznych 3.1. Całkowity współczynnik zniekształceń harmonicznych Całkowity współczynnik zniekształceń harmonicznych THD (Total Harmonic Distortion) definiowany jest następującym wzorem: lub (1) Metoda pomiarowa pozwalająca na wyznaczenie całkowitego współczynnika zniekształceń harmonicznych THD zgodnie ze wzorem (1) nazywa się metodą eliminacji składowej podstawowej. Dla małych zniekształceń (h < 20 %) wzór (1) można zastąpić wzorem (2): lub (2) 15
16 Metoda pomiarowa pozwalająca na wyznaczenie całkowitego współczynnika zniekształceń harmonicznych THD zgodnie ze wzorem (2) nazywa się metodą kompensacji składowej podstawowej. Tak definiowane współczynniki całkowitych nieliniowych zniekształceń harmonicznych są związane ze sobą zależnością (3): Większość obecnie produkowanych mierników zniekształceń nieliniowych harmonicznych pracuje w oparciu o metodę eliminacji składowej podstawowej. Współczynnik THD jest to w ogólności stosunek wartości napięcia harmonicznych do wartości napięcia częstotliwości podstawowej lub całego sygnału. Szerokopasmowy pomiar napięcia sprawia, że obok harmonicznych mierzymy także wszystkie sygnały zakłócające takie jak szum, czy też przydźwięk sieciowy. Stąd prawidłowe oznaczenie tego współczynnika podczas pomiarów szerokopasmowych, to THD+N (Total Harmonic Distortion + Noise). Celem sprawdzenia istotności napięcia szumów podczas pomiaru zniekształceń nieliniowych harmonicznych należy porównać napięcie wywołane zniekształceniami u wy (po odfiltrowaniu składowej podstawowej) z mierzonym napięciem wyjściowym, gdy SEM źródła zostanie zmniejszona do zera, u wy. Powinien być spełniony warunek, że: (3) W przeciwnej sytuacji na wynik pomiaru wpływają szumy i takie wyniki należy odrzucić. W takiej sytuacji należy posłużyć się metodą bardziej czasochłonną, ale pewniejszą, mierząc zniekształcenia harmoniczne n-tego rzędu Zniekształcenia harmoniczne n-tego rzędu Zniekształcenia harmoniczne n-tego rzędu mogą być określone wzorem: lub w mierze decybelowej lub (4) 3.3. Wyznaczanie całkowitego współczynnika zniekształceń nieliniowych harmonicznych na podstawie współczynników udziału poszczególnych harmonicznych Znając współczynniki udziału poszczególnych harmonicznych, całkowity współczynnik zniekształceń nieliniowych harmonicznych jest wyznaczany ze wzoru: 16
17 (5) przy czym: - współczynnik udziału poszczególnych harmonicznych w [%]. Znając wartości poszczególnych harmonicznych w mierze decybelowej, całkowity współczynnik zniekształceń nieliniowych harmonicznych jest wyznaczany ze wzoru: 4. Uwagi na temat pomiarów zniekształceń nieliniowych harmonicznych Wartość THD+N może zmieniać się w sposób znaczny w zależności od częstotliwości i amplitudy sygnału. Specyfikacja lub porównywanie tylko dla pojedynczego parametru może być bardzo błędne, bo oczywistym jest, że producenci będą wybierać najlepsze warunki pracy swoich urządzeń. Zniekształcenia THD+N powinny być obrazowane jako szereg wykresów przedstawiających zależność od amplitudy i częstotliwości. Pomiary zniekształceń nieliniowych w funkcji amplitudy wymagają właściwego doboru częstotliwości testowej. Jest ona związana z szerokością pasma badanego urządzenia. Mierząc THD+N z częstotliwością testową powyżej 20 % szerokości pasma możemy popełnić błąd, gdyż znaczące harmoniczne mogą być usunięte. Sama wartość współczynnika THD+N, bez znajomości widma sygnału, może czasami być bardzo myląca. Na rys. 7 przedstawiono widma sygnałów odtwarzanych przez głośniki pobudzane tonem o częstotliwości 200 Hz. Głośnik z rys. 7A był oceniany jako dobry w porównaniu z głośnikiem z rys. 7B, pomimo tego, że współczynniki THD+N wynosiły dla dobrego głośnika 6 %, a dla złego tylko 2 %. W widmie głośnika dobrego dominują druga i trzecia harmoniczne, natomiast głośnik oceniany jako zły ma bardzo dużą zawartość harmonicznych wyższych rzędów. Te harmoniczne wysokich rzędów percypowane są jako osobne dźwięki w stosunku do składowej podstawowej i stąd taka ocena subiektywna głośnika. (6) Rys. 7. Widma sygnałów odtwarzanych przez głośniki pobudzany tonem o częstotliwości 200 Hz. Głośnik z rys. A THD+N = 6 %; głośnik z rys. B THD+N = 2%; 17
18 5. Percepcja zniekształceń Czułość organu słuchu zależy zarówno od poziomu sygnału, jak i częstotliwości. Jak wynika z tych krzywych, tony o małych i wysokich częstotliwościach z krańców pasma słyszalnego są mniej słyszalne niż tony o tej samej częstotliwości z zakresu średnich częstotliwości. Ma to również zastosowanie do produktu zniekształceń nieliniowych. Wg badań zniekształcenia nieliniowe harmoniczne poniżej 400 Hz są znacznie trudniejsze do detekcji niż powyżej 400 Hz. Słyszalność zniekształceń jest również funkcją czasu trwania. Ludzkie ucho ma skończoną rozdzielczość czasową. Z badań psychoakustycznych wynika, że zniekształcenia związane z ograniczaniem sygnału typu tone burst o czasie 4 ms muszą osiągnąć wartość ok. 10 %, by były zauważone, ale wzrost długości impulsu do 20 ms redukuje ten próg detekcji do ok. 0,3 %. Innym ważnym zjawiskiem psychoakustycznym jest maskowanie. Dźwięki w środowisku rzadko występują jako czyste tony. Na rys. 8 przedstawiono przebiegi progów maskowania tonu w obecności szumu wąskopasmowego o częstotliwości środkowej 1 khz. Maskowanie jest największe, jeżeli częstotliwości sygnału i maskera sa jednakowe lub bardzo zbliżone. Ponadto z rys. 8 wynika, że silniejsze maskowanie występuje dla częstotliwości powyżej tonu maskowanego niż poniżej. W przypadku zniekształceń nieliniowych harmonicznych, maskowanie drugiej harmonicznej będzie większe niż trzeciej, ale bardzo małe dla wyższych harmonicznych. Rys. 8. Próg maskowania tonu szumem wąskopasmowym o częstotliwości środkowej 1kHz. Przy poziomie maskera 100 db, druga harmoniczna jest maskowana dla poziomów poniżej 70 db, a trzecia harmoniczna dla poziomów poniżej 60 db SPL. Struktura harmoniczna instrumentów muzycznych może również maskować powstające w torze fonicznym zniekształcenia harmoniczne. Wielkość maskowania zmienia się w zależności od typu instrumentu i rodzaju muzyki. Porównując dźwięki fletu i gitary (patrz rys. 9 i 10) można zauważyć, że flet ma nieliczne i względnie niskie harmoniczne niż gitara. Dźwięk fletu jest bardziej czysty, podczas gdy gitary bardziej bogaty. Konsekwentnie zniekształcenia harmoniczne wprowadzane przez głośnik, który odtwarza muzykę gitarową będą trudniejsze do zauważenia niż przy odtwarzaniu dźwięku fletu. 18
19 Rys. 9. Dźwięk C 1 (261,63 Hz) grany przez flet. Rys. 10. Dźwięk C 1 (261,63 Hz) grany przez gitarę. Panuje przekonanie, że elektronika lampowa daje dźwięk bogatszy lub cieplejszy. Nieliniowości w układach lampowych są typowo bardziej asymetryczne niż symetryczne, występują bardziej stopniowo ze zmianą poziomu sygnału niż w układach tranzystorowych i stąd bardziej łagodne ograniczanie. Stąd układy lampowe mogą mieć względnie duże zniekształcenia harmoniczne drugiego rzędu, ale bardzo małe zniekształcenia harmoniczne wyższych rzędów. Ponadto parzyste rzędy zniekształceń, szczególnie o mnożnikach 2, 4, 8, 16 itd. współgrają z interwałami oktawowymi skali 19
20 muzycznej. Dodawanie określonej zawartości parzystych harmonicznych do oryginalnego sygnału muzycznego jest najczęściej całkiem tolerowane i czasami nawet przyjemne. Zniekształcenia harmoniczne nieparzystych rzędów, wynikające z symetrycznego ograniczania, dają dźwięk rozwichrzony i ziarnisty. Ucho ludzkie mniej toleruje tego typu zniekształcenia. 20
21 Dodatek C PARAMETRY CZĘSTOLIWOŚCIOWEGO FILTRU PASMOWEGO Rys. C.1. Charakterystyka częstotliwościowa filtru pasmowego; f d, f g - dolna i górna częstotliwość graniczna, f m - częstotliwość środkowa, B szerokość pasma Częstotliwości graniczne Częstotliwości graniczne filtru, dolna i górna, są to częstotliwości dla których tłumienie filtru wynosi 3 db względem poziomu dla częstotliwości środkowej f m (por. rys. C.1) Częstotliwość środkowa Częstotliwość środkowa filtrów o stałej bezwzględnej szerokości pasma jest średnią arytmetyczną dolnej i górnej częstotliwości pasma: 1 fm fd f g, 2 natomiast filtrów o stałej względnej (procentowej) szerokości pasma jest średnią geometryczną: fm fd f g Szerokość pasma Szerokość pasma częstotliwości filtru jest różnicą górnej i dolnej częstotliwości pasma: B f f, Hz. g d 21
22 Efektywna szerokość pasma jest to szerokość idealnego filtru, przez który jest transmitowana taka sama moc szumu białego jak przez filtr rzeczywisty i jest w przybliżeniu równa 3 db szerokości pasma (por. rys. C.1). Szerokość pasma może być również wyrażona w procentach częstotliwości środkowej (względna szerokość pasma) lub oktawach B 2 i dekadach B 10 fg fd B m 100%, f m f g 2 log, oktawy, f B 2 d fg 10 log, dekady. f B 10 d 1.4. Filtry o stałej względnej szerokości pasma Filtr pasmowy dla którego stosunek górnej i dolnej częstotliwości pasma jest stały, a częstotliwość środkowa filtru f m jest ich średnią geometryczną: fg (1.1) a 1, f f f f d m d g, jest filtrem o stałej względnej szerokości pasma. Jeżeli a = 2 filtr jest 1/1 oktawowym, natomiast jeżeli a = 10 filtrem 1/1 dekadowym. Słuszne są zatem następujące zależności: (1.2) f f m g 1 a, B f f f a cf f f a d m g d m m. Szerokość pasma B filtru o stałej względnej szerokości pasma jest więc funkcją liniową częstotliwości f, przy czym stała proporcjonalności c jest równa: (1.3) c a 1 a 0. Np. dla filtru 1/1 oktawowego a = 2, zatem szerokość pasma B jest równa: 1 fm B fg fd fm f m
23 Tabela C.1. Częstotliwości: środkowa f m, dolna i górna filtrów 1/1oktawowych. f m, Hz k 2k 4k 8k 16k B, Hz k 2.82k 5.62k 11.2k 22.4k Filtry o szerokości części oktawy lub dekady Filtry o szerokości części oktawy (1/b oktawowe) lub części dekady (1/b dekadowe) są filtrami pasmowymi, dla których iloraz górnej i dolnej częstotliwości granicznej wynosi: f f g d 1 b a, gdzie 1, b 1 jest wskaźnikiem szerokości pasma, stosowanym do określenia części oktawy b (a = 2) lub dekady (a = 10). Np. dla filtru 1/3 oktawowego (tercjowego): a = 2, b = 3,, zatem na podstawie (5.2) szerokość pasma jest równa: f f g d g d m B f f f f. 1 m 23
24 Dodatek D DODAWANIE i ODEJMOWANIE POZIOMÓW WARTOŚCI SKUTECZNEJ (RMS) CIŚNIENIA AKUSTYCZNEGO D.1. Dodawanie Poziom wartości skutecznej (rms) i-tego przebiegu ciśnienia akustycznego jest równy: (1) L i p 2 i, rms 5 10 lg, db, po 2 10 Pa po L 2 Średnią moc tego sygnału można zapisać w postaci: p, 10 i i rms p o, Pa. Sumaryczna moc sygnału będącego sumą n niezależnych sygnałów oraz poziom wartości skutecznej sygnału sumarycznego są równe: (2) L n 2 2 prms p i, rms, i 1 2 n prms 0.1Li 10lg 10lg 10, db p o i 1. D.2. Odejmowanie Poziom wartości skutecznej (rms) ciśnienia akustycznego (sygnału) został zmierzony w obecności szumu o poziomie L n. Poziom tego sygnału + szumu jest L s+n. Wyznaczyć poziom wartości skutecznej samego sygnału L s. Zakładamy, że sygnał i szum są niezależnymi przebiegami, zatem sumaryczna moc sygnału+szum jest równa: ps n ps p n, stąd moc i poziom wartości skutecznej samego sygnału są równe: Ls n 0.1Ln ps ps n pn p o 10 10, (3) L s 2 ps s n 10lg 10lg p L s n n 10lg L 0.1L 0.1L s n L n, db n 24
25 Dodatek E FILTRY KOREKCYJNE i POZIOM DŹWIĘKU Aby mierniki poziomu dźwięku potrafiły naśladować właściwości ucha ludzkiego i mierzyć poziom ciśnienia akustycznego w taki sposób, aby odczyty miernika odpowiadały względnej głośności dźwięków wprowadzono poziomy dźwięku. Poziom dźwięku jest to poziom wartości skutecznej (rms) ciśnienia akustycznego skorygowany wg krzywej korekcyjnej A lub C wg wzoru: 0.1 L i A, C (1.1) L 10lg 10, db, AC, N i 1 gdzie: L i - poziom wartości skutecznej ciśnienia akustycznego w i-tym paśmie częstotliwości, K A,C - wartość poprawki wg krzywej korekcyjnej A lub C odpowiednio wg wzorów (1.2) i (1.3), N liczba częstotliwości. Mierniki poziomu dźwięku mają wbudowane filtry korekcyjne A i C, których charakterystyki częstotliwościowe są odwróconymi do góry nogami i wygładzonymi krzywymi izofonicznymi, które odpowiadają: krzywa korekcyjna A 40 fonom, krzywa korekcyjna C 100 fonom. Postać analityczna krzywych korekcyjnych A i C, wg PN-EN : 2005, jest dla dowolnej częstotliwości f w Hz następująca: K 2 4 f4 f (1.2) A f 20lg 1/2 1/2 f f f f f f f f A 1000, db (1.3) C f 20lg f f f f f f C 1000, db gdzie A 1000 i C 1000 są stałymi normującymi w db, potrzebne do uzyskania wartości charakterystyk korekcyjnych równych 0 db dla f = 1 khz. Przybliżone wartości częstotliwości od f 1 do f 4 we wzorach (1.2) i (1.3) wynoszą: f 1 = 20.6 Hz, f 2 = Hz, f 3 = Hz, f 4 = Hz. Stałe normujące są równe: A 1000 = db, C 1000 = 2.0 db. 25
26 Tabela E.1. Wartości krzywej korekcyjnej A dla częstotliwości środkowych f m pasm 1/3 oktawowych. f m (Hz) K A (db) f m (Hz) K A (db) f m (Hz) K A (db) Rys.E.1. Przebiegi krzywych korekcyjnych A, B, C i D w funkcji częstotliwości f (zgodnie z najnowszą normą PN-EN w miernikach poziomu dźwięku nie stosuje się już krzywych korekcyjnych B i D). 26
LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 14 Pomiar zniekształceń nielinearnych głośnika
LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE ĆWICZENIE NR 14 Pomiar zniekształceń nielinearnych głośnika 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych metod pomiaru zniekształceń nielinearnych, przyrządów
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI. ĆWICZENIE NR 2 Pomiary i analiza ciśnienia akustycznego
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 2 Pomiary i analiza ciśnienia akustycznego Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie sposobu pomiaru i analizy widmowej przebiegów akustycznych, jak teŝ budowy
Bardziej szczegółowoInstrukcja do laboratorium z Fizyki Budowli. Temat laboratorium: CZĘSTOTLIWOŚĆ
Instrukcja do laboratorium z Fizyki Budowli Temat laboratorium: CZĘSTOTLIWOŚĆ 1 1. Wprowadzenie 1.1.Widmo hałasu Płaską falę sinusoidalną można opisać następującym wyrażeniem: p = p 0 sin (2πft + φ) (1)
Bardziej szczegółowoPOMIARY WYBRANYCH PARAMETRÓW TORU FONICZNEGO W PROCESORACH AUDIO
Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Elektroniczne przyrządy i techniki pomiarowe POMIARY WYBRANYCH PARAMETRÓW TORU FONICZNEGO W PROCESORACH AUDIO Grupa Nr
Bardziej szczegółowoI. Pomiary charakterystyk głośników
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem pierwszej części ćwiczenia
Bardziej szczegółowoPrzygotowała: prof. Bożena Kostek
Przygotowała: prof. Bożena Kostek Ze względu na dużą rozpiętość mierzonych wartości ciśnienia (zakres ciśnień akustycznych obejmuje blisko siedem rzędów wartości: od 2x10 5 Pa do ponad 10 Pa) wygodniej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3,4. Analiza widmowa sygnałów czasowych: sinus, trójkąt, prostokąt, szum biały i szum różowy
Ćwiczenie 3,4. Analiza widmowa sygnałów czasowych: sinus, trójkąt, prostokąt, szum biały i szum różowy Grupa: wtorek 18:3 Tomasz Niedziela I. CZĘŚĆ ĆWICZENIA 1. Cel i przebieg ćwiczenia. Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej
LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie metody
Bardziej szczegółowoDynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego- ćwiczenie 8
Dynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego- ćwiczenie 8 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest dynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego, oraz zapoznanie się z metodami wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych.
Bardziej szczegółowo6. KALIBRACJA. Okno FUNC zawiera następujące pola umożliwiające zaprogramowanie parametrów i sposobu przeprowadzenia kalibracji przyrządu: SVANTEK
SVANTEK 6. KALIBRACJA W tym trybie pracy można przeprowadzić kalibrację toru pomiarowego dla dźwięku i drgań. Można zapamiętać współczynniki kalibracji dla różnych mikrofonów lub przetworników drgań. Są
Bardziej szczegółowoPonieważ zakres zmian ciśnień fal akustycznych odbieranych przez ucho ludzkie mieści się w przedziale od 2*10-5 Pa do 10 2 Pa,
Poziom dźwięku Decybel (db) jest jednostką poziomu; Ponieważ zakres zmian ciśnień fal akustycznych odbieranych przez ucho ludzkie mieści się w przedziale od 2*10-5 Pa do 10 2 Pa, co obejmuje 8 rzędów wielkości
Bardziej szczegółowoPrzekształcenia sygnałów losowych w układach
INSTYTUT TELEKOMUNIKACJI ZAKŁAD RADIOKOMUNIKACJI Instrukcja laboratoryjna z przedmiotu Sygnały i kodowanie Przekształcenia sygnałów losowych w układach Warszawa 010r. 1. Cel ćwiczenia: Ocena wpływu charakterystyk
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska
Politechnika Warszawska Wydział Elektryczny Laboratorium Teletechniki Skrypt do ćwiczenia T.02. Woltomierz RMS oraz Analizator Widma 1. Woltomierz RMS oraz Analizator Widma Ćwiczenie to ma na celu poznanie
Bardziej szczegółowoWzmacniacze napięciowe i ograniczniki dynamiki
LABORATORIUM INśYNIERII DŹWIĘKU 2 ĆWICZENIE NR 1 Wzmacniacze napięciowe i ograniczniki dynamiki Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze sposobem pomiarów i parametrami wzmacniaczy napięciowych
Bardziej szczegółowoZe względu na dużą rozpiętość mierzonych wartości ciśnienia (zakres ciśnień akustycznych obejmuje blisko siedem rzędów wartości: od 2x10 5 Pa do
Ze względu na dużą rozpiętość mierzonych wartości ciśnienia (zakres ciśnień akustycznych obejmuje blisko siedem rzędów wartości: od 2x10 5 Pa do ponad 10 Pa) wygodniej jest mierzone ciśnienie akustyczne
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 65. Badanie wzmacniacza mocy
Ćwiczenie nr 65 Badanie wzmacniacza mocy 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych parametrów wzmacniaczy oraz wyznaczenie charakterystyk opisujących ich właściwości na przykładzie wzmacniacza
Bardziej szczegółowoWZMACNIACZ NAPIĘCIOWY RC
WZMACNIACZ NAPIĘCIOWY RC 1. WSTĘP Tematem ćwiczenia są podstawowe właściwości jednostopniowego wzmacniacza pasmowego z tranzystorem bipolarnym. Zadaniem ćwiczących jest dokonanie pomiaru częstotliwości
Bardziej szczegółowoPOMIARY WSPÓŁCZYNNIKA ZNIEKSZTAŁCEŃ NIELINIOWYCH
Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Metrologii II POMIARY WSPÓŁCZYNNIKA ZNIEKSZTAŁCEŃ NIELINIOWYCH Grupa L.../Z... 1... kierownik Nr ćwicz. 5 2... 3... 4...
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PODSTAW TELEKOMUNIKACJI
WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie Wydział Elektroniki LABORATORIUM PODSTAW TELEKOMUNIKACJI Grupa Podgrupa Data wykonania ćwiczenia Ćwiczenie prowadził... Skład podgrupy:
Bardziej szczegółowoSposoby opisu i modelowania zakłóceń kanałowych
INSTYTUT TELEKOMUNIKACJI ZAKŁAD RADIOKOMUNIKACJI Instrukcja laboratoryjna z przedmiotu Podstawy Telekomunikacji Sposoby opisu i modelowania zakłóceń kanałowych Warszawa 2010r. 1. Cel ćwiczeń: Celem ćwiczeń
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 3 AUDIOMETRIA TONOWA DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 3 AUDIOMETRIA TONOWA DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie metodyki pomiarów audiometrycznych, a w szczególności
Bardziej szczegółowoMapa akustyczna Torunia
Mapa akustyczna Torunia Informacje podstawowe Mapa akustyczna Słownik terminów Kontakt Przejdź do mapy» Słownik terminów specjalistycznych Hałas Hałasem nazywamy wszystkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe
Bardziej szczegółowoI. Pomiary charakterystyk głośników
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem ierwszej części ćwiczenia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5. Pomiary parametrów sygnałów napięciowych. Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 5 Pomiary parametrów sygnałów napięciowych Program ćwiczenia: 1. Pomiar wartości skutecznej, średniej wyprostowanej i maksymalnej sygnałów napięciowych o kształcie sinusoidalnym, prostokątnym
Bardziej szczegółowo1. Pojęcia związane z dynamiką fazy dynamiczne sygnału
Wprowadzenie Ćwiczenie obrazuje najważniejsze cechy cyfrowych systemów terowania dynamiką na przykładzie limitera stosowanego w profesjonalnych systemach audio, a szczególnie: Pokazuje jak w poprawny sposób
Bardziej szczegółowoBadanie widma fali akustycznej
Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 00/009 sem.. grupa II Termin: 10 III 009 Nr. ćwiczenia: 1 Temat ćwiczenia: Badanie widma fali akustycznej Nr. studenta: 6 Nr. albumu: 15101
Bardziej szczegółowoAnaliza właściwości filtra selektywnego
Ćwiczenie 2 Analiza właściwości filtra selektywnego Program ćwiczenia. Zapoznanie się z przykładową strukturą filtra selektywnego 2 rzędu i zakresami jego parametrów. 2. Analiza widma sygnału prostokątnego..
Bardziej szczegółowoData wykonania ćwiczenia: Ćwiczenie prowadził:
W O J S K O W A A K A D E M I A T E C H N I C Z N A WYDZIAŁ ELEKTRONIKI Drukować dwustronnie T E C H N I K A O B L I C Z E N I O W A I S Y M U L A C Y J N A Grupa...+++... Nazwisko i imię: 1. 2. 3. Ocena
Bardziej szczegółowoPomiary zniekształceń harmonicznych
Pomiary zniekształceń harmonicznych Miarą zniekształceń nieliniowych są współczynniki zniekształceń harmonicznych. Są one obliczane na podstawie pomiaru amplitudy składowych widma, które są wytwarzane
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM. Pomiar poziomu mocy akustycznej w komorze pogłosowej. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych
LABORATORIUM Pomiar poziomu mocy akustycznej w komorze pogłosowej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Kraków 2010 Spis treści 1. Wstęp...3 2. Wprowadzenie teoretyczne...4 2.1. Definicje terminów...4 2.2.
Bardziej szczegółowoZAKŁAD SYSTEMÓW ELEKTRONICZNYCH I TELEKOMUNIKACYJNYCH Laboratorium Podstaw Telekomunikacji WPŁYW SZUMÓW NA TRANSMISJĘ CYFROWĄ
Laboratorium Podstaw Telekomunikacji Ćw. 4 WPŁYW SZUMÓW NA TRANSMISJĘ CYFROWĄ 1. Zapoznać się z zestawem do demonstracji wpływu zakłóceń na transmisję sygnałów cyfrowych. 2. Przy użyciu oscyloskopu cyfrowego
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 3 SPRAWDZANIE PARAMETRÓW AUDIOMETRU TONOWEGO. AUDIOMETRIA TONOWA DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 3 SPRAWDZANIE PARAMETRÓW AUDIOMETRU TONOWEGO. AUDIOMETRIA TONOWA DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem
Bardziej szczegółowoNauka o słyszeniu. Wykład III +IV Wysokość+ Głośność dźwięku
Nauka o słyszeniu Wykład III +IV Wysokość+ Głośność dźwięku Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 21-28.10.2015 Plan wykładu - wysokość Wysokość dźwięku-definicja Periodyczność Dźwięk harmoniczny Wysokość
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Sygnałów, Modulacji i Systemów ĆWICZENIE 2: Modulacje analogowe
Protokół ćwiczenia 2 LABORATORIUM Sygnałów, Modulacji i Systemów Zespół data: ĆWICZENIE 2: Modulacje analogowe Imię i Nazwisko: 1.... 2.... ocena: Modulacja AM 1. Zestawić układ pomiarowy do badań modulacji
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza napięcia REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU
REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU R C E Z w B I Ł G O R A J U LABORATORIUM pomiarów elektronicznych UKŁADÓW ANALOGOWYCH Ćwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza
Bardziej szczegółowoDźwięk. Cechy dźwięku, natura światła
Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła Fale dźwiękowe (akustyczne) - podłużne fale mechaniczne rozchodzące się w ciałach stałych, cieczach i gazach. Zakres słyszalnej częstotliwości f: 20 Hz < f < 20 000
Bardziej szczegółowof = 2 śr MODULACJE
5. MODULACJE 5.1. Wstęp Modulacja polega na odzwierciedleniu przebiegu sygnału oryginalnego przez zmianę jednego z parametrów fali nośnej. Przyczyny stosowania modulacji: 1. Umożliwienie wydajnego wypromieniowania
Bardziej szczegółowoAnaliza właściwości filtrów dolnoprzepustowych
Ćwiczenie Analiza właściwości filtrów dolnoprzepustowych Program ćwiczenia. Zapoznanie się z przykładową strukturą filtra dolnoprzepustowego (DP) rzędu i jego parametrami.. Analiza widma sygnału prostokątnego.
Bardziej szczegółowoZakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia. Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych
Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia Ćwiczenie 1 Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych budowa i zasada działania przyrządów analogowych magnetoelektrycznych
Bardziej szczegółowoL ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH
WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA W YDZIAŁ ELEKTRONIKI zima L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH Grupa:... Data wykonania ćwiczenia: Ćwiczenie prowadził: Imię:......... Data oddania sprawozdania: Podpis: Nazwisko:......
Bardziej szczegółowoPOMIARY AUDIOMETRYCZNE
Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki Katedra Inżynierii Biomedycznej ĆWICZENIE NR 9 POMIARY AUDIOMETRYCZNE Cel ćwiczenia Zapoznanie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie - 1 OBSŁUGA GENERATORA I OSCYLOSKOPU. WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYKI AMPLITUDOWEJ I FAZOWEJ NA PRZYKŁADZIE FILTRU RC.
Ćwiczenie - 1 OBSŁUGA GENERATORA I OSCYLOSKOPU. WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYKI AMPLITUDOWEJ I FAZOWEJ NA PRZYKŁADZIE FILTRU RC. Spis treści 1 Cel ćwiczenia 2 2 Podstawy teoretyczne 2 2.1 Charakterystyki częstotliwościowe..........................
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4: Pomiar parametrów i charakterystyk wzmacniacza mocy małej częstotliwości REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU
REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU R C E Z w B I Ł G O R A J U LABORATORIUM pomiarów elektronicznych UKŁADÓW ANALOGOWYCH Ćwiczenie : Pomiar parametrów i charakterystyk wzmacniacza mocy małej
Bardziej szczegółowoĆW. 5: POMIARY WSPÓŁCZYNNIKA ZNIEKSZTAŁCEŃ NIELINIOWYCH
ĆW. 5: POMIRY WSPÓŁCZYNNIK ZNIEKSZTŁCEŃ NIELINIOWYCH Opracował: dr inż. Jakub Wojturski I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych zasad pomiaru współczynnika zniekształceń nieliniowych
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja ze względu na konstrukcję
Słuchawki Definicja Słuchawka przetwornik elektroakustyczny mający za zadanie przekształcenie sygnału elektrycznego w słyszalną falę dźwiękową, podobnie jak czyni to głośnik; od głośnika jednak odróżnia
Bardziej szczegółowoUśrednianie napięć zakłóconych
Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Miernictwa Elektronicznego Uśrednianie napięć zakłóconych Grupa Nr ćwicz. 5 1... kierownik 2... 3... 4... Data Ocena I.
Bardziej szczegółowoFiltry aktywne filtr środkowoprzepustowy
Filtry aktywne iltr środkowoprzepustowy. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie właściwości iltrów aktywnych, metod ich projektowania oraz pomiaru podstawowych parametrów iltru.. Budowa
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia. Wyznaczanie mocy akustycznej
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Wyznaczanie mocy akustycznej Cel ćwiczenia Pomiary poziomu natęŝenia dźwięku źródła hałasu. Wyznaczanie mocy akustycznej źródła hałasu. Wyznaczanie
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 5 EMC FILTRY AKTYWNE RC. 1. Wprowadzenie. f bez zakłóceń. Zasilanie FILTR Odbiornik. f zakłóceń
ĆWICZENIE 5 EMC FILTRY AKTYWNE RC. Wprowadzenie Filtr aktywny jest zespołem elementów pasywnych RC i elementów aktywnych (wzmacniających), najczęściej wzmacniaczy operacyjnych. Właściwości wzmacniaczy,
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA POZNAŃSKA
POLITECHNIKA POZNAŃSKA INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI I ELEKTRONIKI PRZEMYSŁOWEJ Zakład Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej Laboratorium Podstaw Telekomunikacji Ćwiczenie nr 1 Temat: Pomiar widma częstotliwościowego
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Ćw. 5: Pomiar parametrów sygnałów napięciowych Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi:
Wydział: EAIiIB Imię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Zespół: Data wykonania: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 5: Pomiar parametrów sygnałów napięciowych Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: Wstęp
Bardziej szczegółowoNauka o słyszeniu Wykład IV Głośność dźwięku
Nauka o słyszeniu Wykład IV Głośność dźwięku Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 26.10.2016 Plan wykładu - głośność Próg słyszalności Poziom ciśnienia akustycznego SPL a poziom dźwięku SPL (A) Głośność
Bardziej szczegółowoZastosowania liniowe wzmacniaczy operacyjnych
UKŁADY ELEKTRONICZNE Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Zastosowania liniowe wzmacniaczy operacyjnych Laboratorium Układów Elektronicznych Poznań 2008 1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 2. Pomiary i analiza ciśnienia akustycznego
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 2 Pomiary i analiza ciśnienia akustycznego Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie sposobu pomiaru i analizy widmowej przebiegów akustycznych, jak też budowy
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 3 SPRAWDZANIE PARAMETRÓW AUDIOMETRU TONOWEGO. AUDIOMETRIA TONOWA DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 3 SPRAWDZANIE PARAMETRÓW AUDIOMETRU TONOWEGO. AUDIOMETRIA TONOWA DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem
Bardziej szczegółowoWyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu
Imię i Nazwisko... Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Opracowanie: Piotr Wróbel 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu, metodą różnicy czasu przelotu. Drgania
Bardziej szczegółowoStatyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7
Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej
Bardziej szczegółowoZjawisko aliasingu. Filtr antyaliasingowy. Przecieki widma - okna czasowe.
Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn POLITECHNIKA OPOLSKA Komputerowe wspomaganie eksperymentu Zjawisko aliasingu.. Przecieki widma - okna czasowe. dr inż. Roland PAWLICZEK Zjawisko aliasingu
Bardziej szczegółowoINSTYTUT KONSTRUKCJI MASZYN LABORATORIUM POMIARY AKUSTYCZNE
INSTYTUT KONSTRUKCJI MASZYN LABORATORIUM POMIARY AKUSTYCZNE Zakres ćwiczenia: 1. Miernik poziomu dźwięku budowa, zasada działania. 2. Charakterystyki filtrów korekcyjnych stosowanych w miernikach poziomu
Bardziej szczegółowoI. Pomiary charakterystyk głośników
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem ierwszej części ćwiczenia
Bardziej szczegółowoRaport z badań parametrów wzmacniaczy elektroakustycznych marki ITC Audio
Politechnika Wrocławska Katedra Akustyki i Multimediów Laboratorium Badawcze Akustyki Raport z badań parametrów wzmacniaczy elektroakustycznych marki ITC Audio Seria: W04/13/S-048 Paweł Dziechciński Słowa
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI
1 ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 15.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych właściwości wzmacniaczy mocy małej częstotliwości oraz przyswojenie umiejętności
Bardziej szczegółowoWZMACNIACZE OPERACYJNE Instrukcja do zajęć laboratoryjnych
WZMACNIACZE OPERACYJNE Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Tematem ćwiczenia są zastosowania wzmacniaczy operacyjnych w układach przetwarzania sygnałów analogowych. Ćwiczenie składa się z dwóch części:
Bardziej szczegółowo3GHz (opcja 6GHz) Cyfrowy Analizator Widma GA4063
Cyfrowy Analizator Widma GA4063 3GHz (opcja 6GHz) Wysoka kla sa pomiarowa Duże możliwości pomiarowo -funkcjonalne Wysoka s tabi lność Łatwy w użyc iu GUI Małe wymiary, lekki, przenośny Opis produktu GA4063
Bardziej szczegółowoNauka o słyszeniu. Wykład I Dźwięk. Anna Preis,
Nauka o słyszeniu Wykład I Dźwięk Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 7. 10. 2015 Co słyszycie? Plan wykładu Demonstracja Percepcja słuchowa i wzrokowa Słyszenie a słuchanie Natura dźwięku dwie definicje
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 21. Badanie właściwości dynamicznych obiektów II rzędu. Zakres wymaganych wiadomości do kolokwium wstępnego: Program ćwiczenia:
Ćwiczenie Badanie właściwości dynamicznych obiektów II rzędu Program ćwiczenia:. Pomiary metodą skoku jednostkowego a. obserwacja charakteru odpowiedzi obiektu dynamicznego II rzędu w zależności od współczynnika
Bardziej szczegółowoCzęść I. Pomiar drgań własnych pomieszczenia
LABORATORIUM INśYNIERII DŹWIĘKU 2 ĆWICZENIE NR 10 Część I. Pomiar drgań własnych pomieszczenia I. Układ pomiarowy II. Zadania do wykonania 1. Obliczyć promień krytyczny pomieszczenia, przy załoŝeniu, Ŝe
Bardziej szczegółowoĆw. 8: POMIARY Z WYKORZYSTANIE OSCYLOSKOPU Ocena: Podpis prowadzącego: Uwagi:
Wydział: EAIiE Imię i nazwisko (e mail): Rok: Grupa: Zespół: Data wykonania: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 8: POMIARY Z WYKORZYSTANIE OSCYLOSKOPU Ocena: Podpis prowadzącego: Uwagi: Wstęp Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoFiltry aktywne filtr górnoprzepustowy
. el ćwiczenia. Filtry aktywne filtr górnoprzepustowy elem ćwiczenia jest praktyczne poznanie właściwości filtrów aktywnych, metod ich projektowania oraz pomiaru podstawowych parametrów filtru.. Budowa
Bardziej szczegółowoWzmacniacze operacyjne
Wzmacniacze operacyjne Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest badanie podstawowych układów pracy wzmacniaczy operacyjnych. Wymagania Wstęp 1. Zasada działania wzmacniacza operacyjnego. 2. Ujemne sprzężenie
Bardziej szczegółowoWyznaczanie budżetu niepewności w pomiarach wybranych parametrów jakości energii elektrycznej
P. OTOMAŃSKI Politechnika Poznańska P. ZAZULA Okręgowy Urząd Miar w Poznaniu Wyznaczanie budżetu niepewności w pomiarach wybranych parametrów jakości energii elektrycznej Seminarium SMART GRID 08 marca
Bardziej szczegółowoL ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH
WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA W YDZIAŁ ELEKTRONIKI zima 2010 L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH Grupa:... Data wykonania ćwiczenia: Ćwiczenie prowadził: Imię:......... Data oddania sprawozdania: Podpis:
Bardziej szczegółowoPercepcja dźwięku. Narząd słuchu
Percepcja dźwięku Narząd słuchu 1 Narząd słuchu Ucho zewnętrzne składa się z małżowiny i kanału usznego, zakończone błoną bębenkową, doprowadza dźwięk do ucha środkowego poprzez drgania błony bębenkowej;
Bardziej szczegółowoA6: Wzmacniacze operacyjne w układach nieliniowych (diody)
A6: Wzmacniacze operacyjne w układach nieliniowych (diody) Jacek Grela, Radosław Strzałka 17 maja 9 1 Wstęp Poniżej zamieszczamy podstawowe wzory i definicje, których używaliśmy w obliczeniach: 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoWłasności dynamiczne przetworników pierwszego rzędu
1 ĆWICZENIE 7. CEL ĆWICZENIA. Własności dynamiczne przetworników pierwszego rzędu Celem ćwiczenia jest poznanie własności dynamicznych przetworników pierwszego rzędu w dziedzinie czasu i częstotliwości
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI. ĆWICZENIE NR 1 Drgania układów mechanicznych
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR Drgania układów mechanicznych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami układów drgających oraz metodami pomiaru i analizy drgań. W ramach
Bardziej szczegółowoTranzystory bipolarne. Właściwości dynamiczne wzmacniaczy w układzie wspólnego emitera.
ĆWICZENIE 5 Tranzystory bipolarne. Właściwości dynamiczne wzmacniaczy w układzie wspólnego emitera. I. Cel ćwiczenia Badanie właściwości dynamicznych wzmacniaczy tranzystorowych pracujących w układzie
Bardziej szczegółowoBadanie właściwości dynamicznych obiektów I rzędu i korekcja dynamiczna
Ćwiczenie 20 Badanie właściwości dynamicznych obiektów I rzędu i korekcja dynamiczna Program ćwiczenia: 1. Wyznaczenie stałej czasowej oraz wzmocnienia statycznego obiektu inercyjnego I rzędu 2. orekcja
Bardziej szczegółowoTranzystor bipolarny LABORATORIUM 5 i 6
Tranzystor bipolarny LABORATORIUM 5 i 6 Marcin Polkowski (251328) 10 maja 2007 r. Spis treści I Laboratorium 5 2 1 Wprowadzenie 2 2 Pomiary rodziny charakterystyk 3 II Laboratorium 6 7 3 Wprowadzenie 7
Bardziej szczegółowoPodstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych
ĆWICZENIE 0 Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową i właściwościami wzmacniaczy operacyjnych oraz podstawowych układów elektronicznych
Bardziej szczegółowoDODATEK G. PODRĘCZNA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA MIERNIKA I ANALIZATORA DŹWIĘKU I DRGAŃ SVAN 912AE
SVANTEK DODATEK G. PODRĘCZNA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA MIERNIKA I ANALIZATORA DŹWIĘKU I DRGAŃ SVAN 912AE PRZYGOTOWANIE PRZYRZĄDU DO JEDNOKANAŁOWEGO POMIARU DRGAŃ 1. Zamocować przetwornik lub trójosiową kostkę
Bardziej szczegółowoPomiary w technice studyjnej POMIARY TORU FONICZNEGO
Pomiary w technice studyjnej POMIARY TORU FONICZNEGO Tor foniczny Tor foniczny część toru elektroakustycznego, przenosząca sygnał elektryczny. Czerwona linia oznacza możliwość rozcięcia toru. Parametry
Bardziej szczegółowo(1.1) gdzie: - f = f 2 f 1 - bezwzględna szerokość pasma, f śr = (f 2 + f 1 )/2 częstotliwość środkowa.
MODULACJE ANALOGOWE 1. Wstęp Do przesyłania sygnału drogą radiową stosuje się modulację. Modulacja polega na odzwierciedleniu przebiegu sygnału oryginalnego przez zmianę jednego z parametrów fali nośnej.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Mierniki cyfrowe"
Ćwiczenie: "Mierniki cyfrowe" Opracowane w ramach projektu: "Informatyka mój sposób na poznanie i opisanie świata realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: Próbkowanie
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA ELEKTRONIKI
PRACOWNIA ELEKTRONIKI Ćwiczenie nr 4 Temat ćwiczenia: Badanie wzmacniacza UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO W BYDGOSZCZY INSTYTUT TECHNIKI 1. 2. 3. Imię i Nazwisko 1 szerokopasmowego RC 4. Data wykonania
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia nr 23. Pomiary charakterystyk przejściowych i zniekształceń nieliniowych wzmacniaczy mikrofalowych.
Instrukcja do ćwiczenia nr 23. Pomiary charakterystyk przejściowych i zniekształceń nieliniowych wzmacniaczy mikrofalowych. I. Wstęp teoretyczny. Analizator widma jest przyrządem powszechnie stosowanym
Bardziej szczegółowoFale akustyczne. Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość. ciśnienie atmosferyczne
Fale akustyczne Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość ciśnienie atmosferyczne Fale podłużne poprzeczne długość fali λ = v T T = 1/ f okres fali
Bardziej szczegółowoWZMACNIACZE OPERACYJNE Instrukcja do zajęć laboratoryjnych
WZMACNIACZE OPERACYJNE Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Tematem ćwiczenia są zastosowania wzmacniaczy operacyjnych w układach przetwarzania sygnałów analogowych. Ćwiczenie składa się z dwóch części:
Bardziej szczegółowo8. Analiza widmowa metodą szybkiej transformaty Fouriera (FFT)
8. Analiza widmowa metodą szybkiej transformaty Fouriera (FFT) Ćwiczenie polega na wykonaniu analizy widmowej zadanych sygnałów metodą FFT, a następnie określeniu amplitud i częstotliwości głównych składowych
Bardziej szczegółowoUkłady i Systemy Elektromedyczne
UiSE - laboratorium Układy i Systemy Elektromedyczne Laboratorium 2 Elektroniczny stetoskop - głowica i przewód akustyczny. Opracował: dr inż. Jakub Żmigrodzki Zakład Inżynierii Biomedycznej, Instytut
Bardziej szczegółowoCharakterystyka amplitudowa i fazowa filtru aktywnego
1 Charakterystyka amplitudowa i fazowa filtru aktywnego Charakterystyka amplitudowa (wzmocnienie amplitudowe) K u (f) jest to stosunek amplitudy sygnału wyjściowego do amplitudy sygnału wejściowego w funkcji
Bardziej szczegółowoWAT WYDZIAŁ ELEKTRONIKI INSTYTUT SYSTEMÓW ELEKTRONICZNYCH. Przedmiot: CZUJNIKI I PRZETWORNIKI Ćwiczenie nr 5 PROTOKÓŁ / SPRAWOZDANIE
WAT WYDZIAŁ ELEKTRONIKI INTYTUT YTEMÓW ELEKTRONICZNYCH Przedmiot: CZUJNIKI I PRZETWORNIKI Ćwiczenie nr 5 PROTOKÓŁ / PRAWOZDANIE Grupa:... 1.... 2.... 3.... 4.... Temat: Przetworniki piezoelektryczne /POMIARY
Bardziej szczegółowoW celu obliczenia charakterystyki częstotliwościowej zastosujemy wzór 1. charakterystyka amplitudowa 0,
Bierne obwody RC. Filtr dolnoprzepustowy. Filtr dolnoprzepustowy jest układem przenoszącym sygnały o małej częstotliwości bez zmian, a powodującym tłumienie i opóźnienie fazy sygnałów o większych częstotliwościach.
Bardziej szczegółowoWZMACNIACZ OPERACYJNY
1. OPIS WKŁADKI DA 01A WZMACNIACZ OPERACYJNY Wkładka DA01A zawiera wzmacniacz operacyjny A 71 oraz zestaw zacisków, które umożliwiają dołączenie elementów zewnętrznych: rezystorów, kondensatorów i zwór.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie F3. Filtry aktywne
Laboratorium Podstaw Elektroniki Instytutu Fizyki PŁ 1 Ćwiczenie F3 Filtry aktywne Przed zapoznaniem się z instrukcją i przystąpieniem do wykonywania ćwiczenia naleŝy opanować następujący materiał teoretyczny:
Bardziej szczegółowoKatedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Metrologii II. 2013/14. Grupa: Nr. Ćwicz.
Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Metrologii II WYZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI STATYCZNYCH I DYNAMICZNYCH PRZETWORNIKÓW Grupa: Nr. Ćwicz. 9 1... kierownik 2...
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ELEKTRONIKI WZMACNIACZ MOCY
ZESPÓŁ LABORATORIÓW TELEMATYKI TRANSPORTU ZAKŁAD TELEKOMUNIKACJI W TRANSPORCIE WYDZIAŁ TRANSPORTU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ LABORATORIUM ELEKTRONIKI INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 9 WZMACNIACZ MOCY DO UŻYTKU
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4 BADANIE MULTIMETRÓW DLA FUNKCJI POMIARU NAPIĘCIA ZMIENNEGO
Ćwiczenie 4 BADANIE MLTIMETÓW DLA FNKCJI POMIA NAPIĘCIA ZMIENNEGO autor: dr hab. inż. Adam Kowalczyk, prof. Pz I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest eksperymentalne badanie wybranych właściwości metrologicznych
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM AUDIOLOGII I AUDIOMETRII
LABORATORIUM AUDIOLOGII I AUDIOMETRII ĆWICZENIE NR 4 MASKOWANIE TONU TONEM Cel ćwiczenia Wyznaczenie przesunięcia progu słyszenia przy maskowaniu równoczesnym tonu tonem. Układ pomiarowy I. Zadania laboratoryjne:
Bardziej szczegółowoWydział Metrologii Elektrycznej, Fizykochemii, Akustyki, Drgań i Promieniowania Optycznego
Wydział Metrologii Elektrycznej, Fizykochemii, Akustyki, Drgań i Promieniowania Optycznego ul. Polanki 124 c, 80-308 Gdańsk tel. 58 524 52 00, fax 58 524 52 29, e-mail: w2@oum.gda.pl 2 Akustyka i ultradźwięki
Bardziej szczegółowo