METODYKA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Studia I stopnia. Autor: Tomasz Frołowicz

Transkrypt

1 METODYKA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Autor: Tomasz Frołowicz

2 BEZPIECZEŃSTWO UCZNIÓW W SZKOLNYM WYCHOWANIU FIZYCZNYM Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie, jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułożyć. Jędrzej Śniadecki

3 Ogólne uwarunkowania wypadków w szkole: - ruch fizyczny stanowi istotę wychowania fizycznego, - zagrożenia zdrowia uczniów (i ich następstw - urazów, kontuzji) nie da się całkowicie uniknąć, - zajęcia wychowania fizycznego są bardziej niebezpieczne niż inne zajęcia w szkole. Źródła wypadków na zajęciach WF: - postępowanie nauczyciela, - postępowanie ucznia, - czynniki losowe (niemożliwe do przewidzenia). Motywy niebezpiecznych zachowań uczniów w czasie zajęć WF: - chęć zwrócenia na siebie uwagi, - chęć dominacji, w tym różne przejawy przemocy, - chęć rewanżu, wyrównania rachunku.

4 W Polsce co roku ok. 6% uczniów ulega wypadkowi (wg statystyki MEN w rzeczywistości pewnie więcej). Najczęstszym miejscem, w którym dzieci lub młodzież (11-15 lat) doznaje urazów jest szkoła (26%), następnie dom (25%) i ulica lub droga (18%). W krajach europejskich dzieciom i młodzieży zdarza się więcej wypadków w ogóle, jednak mniej w szkole. Ponadto w polskich szkołach częściej dochodzi do wypadków ciężkich ( 1 / 3 wypadków to złamania, ¾ urazy kończyn, co 10 uraz głowy). Polska szkoła jest bardziej niebezpieczna dla uczniów niż przeciętnia szkoła w Europie.

5 Miejsce wypadków w latach szkolnych 1999/2002: - szkoła podstawowa ponad 50% wypadków, - gimnazjum prawie 25% wypadków, - szkoły zawodowe ponad 10% wypadków, - licea ogólnokształcące prawie 10% wypadków. Przyczyny wypadków w latach szkolnych 1999/2002: - nieuwaga, przypadkowe uderzenie prawie 70% wypadków, - uderzenie zamierzone prawie 3% wypadków, - niezdolność do zajęć ponad 2% wypadków, - zły stan techniczny obiektów prawie 1% wypadków. Chłopcy częściej ulegają wypadkom niż dziewczęta.

6 W roku szkolnym 2000/2001 w woj. kujawsko-pomorskim doszło do dwóch śmiertelnych wypadków: - jeden w sali lekcyjnej, drugi na drodze poza szkołą, - jeden w czasie lekcji, drugi w czasie wycieczki, - jeden z powodu braku nadzoru nad uczniem, w stosunku do drugiego wypadku nie określono przyczyn. W roku szkolnym 2000/2001 w woj. kujawsko-pomorskim doszło do ponad 100 ciężkich wypadków: - prawie 50 w szkole podstawowej i prawie 20 w gimnazjum, - 25 na korytarzu, 20 na sali sportowej i prawie 20 na boisku, - 35 w czasie przerw międzylekcyjnych i ponad 20 w czasie zajęć WF.

7 W szkole w Polsce do wypadków najczęściej dochodzi na sali sportowej. W Polsce w roku szkolnym 200/2001 m.in.: - sala sportowa ponad 40 tys. wypadków, - boisko itp. prawie 29 tys. wypadków, - korytarz szkolny ponad 28 tys. wypadków, - ulica lub droga prawie 14 tys. wypadków, - sala lekcyjna prawie 7 tys. wypadków. W Polsce w roku szkolnym 2000/2001 m.in.: - wychowanie fizyczne prawie 55 tys. wypadków, - przerwy międzylekcyjne ponad 35 tys. wypadków, - wycieczki itp. ponad 5 tys. wypadków, - zajęcia techniczne prawie 2 tys. wypadków.

8 Wg MEN w roku szkolnym 2008/2009 doszło w polskich szkołach do ponad 76 tys. wypadków, w tym aż 60 śmiertelnych i 388 ciężkich. Pracownicy Centralnego Instytutu Ochrony Pracy stwierdzili, że na 1000 uczniów przypada średnio aż 21 niebezpiecznych zdarzeń. To znacznie więcej niż w górnictwie, gdzie na 1000 osób rocznie wypadkom ulega 17. To również więcej niż w transporcie.

9 Częstotliwość występowania wypadków w dziennym rozkładzie godzin lekcyjnych

10 Część główna lekcji - 82% Część wstępna i końcowa lekcji - 18% Częstotliwość występowania wypadków podczas lekcji WF ze względu na strukturę lekcji (3-częściowa) W trakcie ćwiczeń na sali sportowej w szkole: - co drugi wypadek zdarza się w czasie gier zespołowych, - co trzeci wypadek zdarza się w czasie gimnastyki.

11 Rozporządzenie MENiS w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z 31 grudnia 2002 roku Przepisy ogólne 13. Niedopuszczalne jest prowadzenie jakichkolwiek zajęć bez nadzoru upoważnionej do tego osoby Przerwy w zajęciach uczniowie spędzają pod nadzorem nauczyciela. 2. Jeżeli pozwalają na to warunki atmosferyczne umożliwia się uczniom przebywanie w czasie przerw w zajęciach na świeżym powietrzu W pomieszczeniach, w których odbywają się zajęcia zapewnia się temperaturę co najmniej 18 O C. 18. Dyrektor za zgodą organu prowadzącego może zawiesić zajęcia na czas oznaczony: 1) jeżeli temperatura zewnętrzna mierzona o godz w dwóch kolejnych dniach poprzedzających zawieszenie zajęć wynosi - 15 O C lub jest niższa; 21. Nauczyciele, w szczególności prowadzący zajęcia w warsztatach, laboratoriach, a także zajęcia wychowania fizycznego, podlegają przeszkoleniu w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

12 Rozporządzenie MENiS w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z 31 grudnia 2002 roku Wychowanie fizyczne, sport i turystyka 30. W czasie zawodów sportowych organizowanych przez szkołę lub placówkę uczniowie nie mogą pozostawać bez opieki osób do tego upoważnionych Stopień trudności i intensywności ćwiczeń dostosowuje się do aktualnej sprawności fizycznej i wydolności ćwiczących. 2. Uczestnika zajęć uskarżającego się na dolegliwości zdrowotne zwalnia się w danym dniu z wykonywania planowanych ćwiczeń, informując o tym jego rodziców (prawnych opiekunów). 5. Stan techniczny urządzeń i sprzętu sportowego sprawdza się przed każdymi zajęciami. 6. W salach i na boiskach oraz w miejscach wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i zabaw umieszcza się tablice informacyjne określające zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń i sprzętu sportowego. 7. Prowadzący zajęcia zapoznaje osoby biorące w nich udział z zasadami bezpiecznego wykonywania ćwiczeń oraz uczestniczenia w grach i zabawach.

13 Rozporządzenie MENiS w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z 31 grudnia 2002 roku Wychowanie fizyczne, sport i turystyka Przy organizacji zajęć, imprez i wycieczek poza terenem szkoły lub placówki liczbę opiekunów oraz sposób zorganizowania opieki ustala się uwzględniając wiek, stopień rozwoju psychofizycznego, stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność osób powierzonych opiece szkoły lub placówki, a także specyfikę zajęć, imprez i wycieczek oraz warunki w jakich będą się one odbywać. 39. Niedopuszczalne jest wydawanie osobom pozostającym pod opieką szkoły lub placówki sprzętu, którego użycie może stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia, w tym dysku, kuli, młota, oszczepu, łuku, szpady, sportowej broni strzeleckiej jeżeli szkoła nie ma możliwości zapewnienia warunków bezpiecznego korzystania z tego sprzętu.

14 Rozporządzenie MENiS w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z 31 grudnia 2002 roku Wypadki osób pozostających pod opieką szkoły i placówki O każdym wypadku zawiadamia się niezwłocznie: 1) rodziców (prawnych opiekunów) poszkodowanego; 2) organ prowadzący szkołę lub placówkę; 3) pracownika służby bhp; 4) społecznego inspektora pracy; 5) radę rodziców. 2. O wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym zawiadamia się niezwłocznie prokuratora i kuratora oświaty. 4. Zawiadomień, o których mowa w ust. 1-3 dokonuje dyrektor bądź upoważniony przez niego pracownik szkoły lub placówki Rejestr wypadków prowadzi dyrektor.

15 Zalecenia MEN w związku z profilaktyką wypadków: - szkolenie nauczycieli na temat wypadków, - wprowadzanie do programów tematyki wypadków, - wzmożenie nadzoru nad dyrektorami w związku ze znajomością przepisów na temat bezpieczeństwa oraz w związku z przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa, - wzmożenie opieki i nadzoru nad dziećmi w czasie i w miejscach, w których najczęściej dochodzi do wypadków, - zwiększenie bezpieczeństwa uczniów podczas zajęć wychowania fizycznego.

16 Koniec