Spis treści. Autorzy... V. 7. Nowe i powracające choroby zakaźne Wstęp... IX. CZĘŚĆ I Wprowadzenie do chorób zakaźnych...1

Transkrypt

1 Spis treści Autorzy V Wstęp IX CZĘŚĆ I Wprowadzenie do chorób zakaźnych...1 Zarys epidemiologii chorób zakaźnych Występowanie, szerzenie się i zwalczanie chorób zakaźnych Wiesław Magdzik Wprowadzenie do epidemiologii chorób zakaźnych Andrzej Zieliński Gruźlica w Polsce i na świecie Jan Kuś Epidemiologia molekularna Andrzej Zieliński, Małgorzata Sadkowska-Todys Mechanizmy odporności oraz podstawy czynnej immunoprofilaktyki w chorobach zakaźnych Janusz Ślusarczyk Właściwości i mechanizmy działania preparatów ludzkich immunoglobulin do stosowania dożylnego (IVIG) Bożena Bucholc 4. Zakażenia wirusowe człowieka Waldemar Halota 5. Gorączka nieznanego pochodzenia...51 Jacek Juszczyk 6. Choroby o nieznanej etiologii udział czynników zakaźnych Nowe i powracające choroby zakaźne Waldemar Halota 8. Bioterroryzm i obrona biologiczna Krzysztof Chomiczewski Zasady rozpoznawania chorób zakaźnych Anna Piekarska, Krzysztof Tomasiewicz 10. Odrębności kliniczne, diagnostyczne i lecznicze wybranych zakażeń wirusowych i bakteryjnych u dzieci...87 Iwona Mozer-Lisewska, Arleta Kowala- -Piaskowska, Wojciech Służewski 11. Metody diagnostyki laboratoryjnej Znaczenie patobiochemii i medycyny laboratoryjnej w diagnostyce różnicowej zakażeń bakteryjnych i wirusowych Ewa Wysocka, Mirosława Zowczak-Drabarczyk, Kalina Maćkowiak, Lech Torliński Diagnostyka bakteriologiczna Alfred Samet, Marek Bronk, Anna Śledzińska Diagnostyka serologiczna w chorobach zakaźnych Janusz Ślusarczyk Techniki molekularne Janusz J. Stańczak Endoskopia w diagnostyce i terapii chorób zakaźnych Krzysztof Simon Radioizotopowa diagnostyka procesów zapalnych Małgorzata Kobylecka, Leszek Królicki 12. Zakażenia szpitalne (obecnie zakażenia zakładowe) Danuta Dzierżanowska XI

2 13. Zakażenia chirurgiczne Krzysztof Bielecki 14. Zakażenia w transplantologii Magdalena Durlik, Jadwiga Mészáros, Bartłomiej Matłosz 15. Medycyna podróży Danuta Prokopowicz 16. Antybiotykoterapia w chorobach zakaźnych Alfred Samet, Jolanta Komarnicka 17. Bakteriemie, posocznica, wstrząs septyczny Jacek Juszczyk 18. Zakażenia przenoszone drogą krwi Małgorzata Pawłowska 19. Zakażenia perinatalne Małgorzata Pawłowska 20. Najczęściej występujące ekspozycje zawodowe u pracowników medycznych Anna Boroń-Kaczmarska, Małgorzata Kłys-Rachwalska CZĘŚĆ II Choroby narządów i układów Ośrodkowy układ nerwowy Ostre i przewlekłe bakteryjne zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych Witold Przyjałkowski Gruźlica ośrodkowego układu nerwowego Dariusz Lipowski Wirusowe zakażenia ośrodkowego układu nerwowego Dariusz Lipowski 22. Udział węzłów chłonnych w patologii chorób zakaźnych i pasożytniczych Wanda Kocięcka 23. Zmiany oczne w przebiegu chorób zakaźnych Piotr Karol Borkowski, Joanna Brydak-Godowska 24. Skóra i tkanka podskórna Klinika wybranych niepożądanych reakcji polekowych Ryszard Żaba Wysypki w przebiegu chorób wirusowych Małgorzata Szczepańska-Putz Zapalenie tkanki podskórnej, ropne zapalenie skóry, ropnie i inne zakażenia skóry Małgorzata Szczepańska-Putz 25. Zakażenia górnych dróg oddechowych Choroba przeziębieniowa Wojciech Kukwa, Andrzej Kukwa Zapalenie zatok Wojciech Kukwa, Elżbieta Jeżewska, Andrzej Kukwa Zapalenia ucha środkowego Anna Ścińska-Bieńkowska, Andrzej Kukwa, Wojciech Kukwa Zapalenia gardła o etiologii wirusowej Elżbieta Jeżewska, Andrzej Kukwa Zapalenia gardła o etiologii bakteryjnej Elżbieta Jeżewska, Andrzej Kukwa Zapalenia gruczołów ślinowych Elżbieta Jeżewska, Andrzej Kukwa Głębokie zapalenia tkanek miękkich szyi: ropień okołomigdałkowy, ropień zagardłowy i ropień przestrzeni przygardłowej Anna Ścińska-Bieńkowska, Andrzej Kukwa Bóle, zawroty głowy i upośledzenia słuchu w niektórych chorobach zakaźnych Andrzej Kukwa 26. Zakażenia dolnych dróg oddechowych Ryszarda Chazan XII

3 Wirusowe zakażenia dolnych dróg oddechowych Bakteryjne zapalenie płuc Atypowe zapalenia płuc Grzybice dolnych dróg oddechowych Diagnostyka laboratoryjna zakażeń dolnych dróg oddechowych Układ pokarmowy Zapalenia błony śluzowej żołądka Krzysztof Simon, Sylwia Serafińska Zakażenie Helicobacter pylori i konsekwencje kliniczne Tomasz Mach Zapalenie jelita cienkiego i jelita grubego Krzysztof Simon, Sylwia Serafińska Zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego Aneta Cybula-Walczak, Alicja Wiercińska-Drapało Samoistne bakteryjne zapalenie otrzewnej Paweł Migdalski Infekcyjne zapalenie trzustki Krzysztof Simon, Monika Pazgan-Simon 28. Serce i naczynia krwionośne Zapalenie osierdzia Joanna Syska-Sumińska, Adrian Lewandowski, Mirosław Dłużniewski Zapalenie mięśnia sercowego Iwona Grzywanowska-Łaniewska, Kamila Adach, Mirosław Dłużniewski Infekcyjne zapalenie wsierdzia Wioletta Dyrla, Marek Kuch, Mirosław Dłużniewski Gorączka reumatyczna zwężenie zastawki mitralnej Ewa Burbicka, Wojciech Braksator, Mirosław Dłużniewski Zaburzenia rytmu serca w chorobach zakaźnych Jarosław Król, Monika Tomaszewska-Kiecana, Łukasz Zieliński, Mirosław Dłużniewski 29. Zakażenia w położnictwie i ginekologii Ewa Czeczuga-Semeniuk, Monika Zbucka- -Krętowska, Sławomir Wołczyński 30. Układ moczowy Stanisław Czekalski 31. Choroby przenoszone drogą płciową Beata Młynarczyk-Bonikowska, Sławomir Majewski Epidemiologia i problemy zdrowia publicznego związane z chorobami przenoszonymi drogą płciową Zapalenia cewki moczowej i narządu rodnego Kiła Opryszczka narządów płciowych Zakażenia wywołane przez genitalne typy HPV Ziarniniak weneryczny Zakażenie HIV/AIDS Epidemiologia HIV/AIDS ze szczególnym uwzględnieniem krajów rozwijających się Magdalena Rosińska Patogeneza, klinika i zakażenia oportunistyczne Andrzej Gładysz, Brygida Knysz, Jacek Gąsiorowski, Małgorzata Inglot, Weronika Rymer, Bartosz Szetela, Katarzyna Fleischer Leczenie antyretrowirusowe Andrzej Horban, Piotr Pulik Problemy ginekologiczne u kobiet zakażonych HIV Tomasz Niemiec Zakażenia HIV w pediatrii Magdalena Marczyńska Diagnostyka zakażenia HIV u noworodka Janusz J. Stańczak Postępowanie z dzieckiem zakażonym HIV terapia Magdalena Marczyńska XIII

4 Spis treści Autorzy V Wstęp IX 33. Medycyna geograficzna Medycyna geograficzna ze szczególnym uwzględnieniem medycyny tropikalnej Danuta Prokopowicz Chikungunya nowa zoonoza w Europie Aleksandra Czyrznikowska, Wojciech Dębiński, Józef Piotr Knap, Izabela Kucharska, Anna Świątecka Gorączka Zachodniego Nilu Elżbieta Samorek-Salamonowicz 34. Wybrane jednostki chorobowe przywlekane z krajów o ciepłym i gorącym klimacie Pełzakowica (ameboza, amebiasis, amoebosis) Zimnica (malaria) Leiszmanioza Jerzy Jaroszewicz Filariozy Trąd ( lepra) Janusz Firek Dur brzuszny Dury rzekome Borelioza z Lyme i inne choroby przenoszone przez kleszcze Transmisja i krążenie patogenów odkleszczowych, rola zmieniającego się środowiska Joanna M. Zajkowska Borelioza z Lyme Ludzka anaplazmoza granulocytarna Babeszjoza Odkleszczowe zapalenie mózgu Wybrane parazytozy przewodu pokarmowego Glistnica ( ascariosis) Tasiemczyce ( taenioses) Włosogłówczyca Owsica Giardioza Choroba tęgoryjcowa ( ancylostomosis) Rzadkie zespoły biegunkowe wywołane przez pierwotniaki XI

5 37. Wybrane parazytozy tkankowe Toksoplazmoza Bogumiła Milewska-Bobula, Bożena Lipka Toksokaroza Piotr Karol Borkowski Włośnica Bąblowica Wągrzyca Choroby wywołane przez wirusy DNA i RNA Choroby wywołane przez wirusy Herpes Wirusy DNA II: papowawirusy Poliomawirusy Wirusy DNA III: adenowirusy, poksywirusy i parwowirusy Adenowirusy Maria Pokorska-Śpiewak Pokswirusy Maria Pokorska-Śpiewak Papillomawirusy Parwowirusy Wirusy RNA I: pikornawirusy Enterowirusy: wirusy polio, Coxsackie A, B i ECHO Rynowirusy Różyczka (rubella, German measles, three-day measles) Grypa Lidia B. Brydak Odra (morbilli, measles, rubeola) Świnka, nagminne zapalenie ślinianek przyusznych (parotitis epidemica, mumps) Paragrypa Joanna Siennicka Zakażenie RSV Joanna Siennicka Wirusy RNA V Inne wirusy RNA RABDOWIRUSY Wścieklizna KORONAWIRUSY Zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (SARS) Anna Świątecka, Wojciech Dębiński, Józef Piotr Knap Retrowirusy i zakażenia retrowirusowe (inne niż HIV) Maria Pokorska-Śpiewak KALICIWIRUSY Wirus Norwalk Gorączki krwotoczne (arenawirusy, filowirusy, buniawirusy, flawiwirusy) Infekcja hantawirusowa Józef Piotr Knap, Anna Nowakowska Limfocytowe zapalenie opon i splotów naczyniówkowych (LCM; choroba Amstronga-Walgrena, ang. Lymphochoriomeningitis; łac. Choriomeningitis lymphocytaria) Józef Piotr Knap REOWIRUSY Reowirusy, orbiwirusy i rotawirusy Ptasia grypa Elżbieta Samorek-Salamonowicz XII

6 40. Wirusowe zapalenie wątroby Wirusowe zapalenie wątroby typu A Marta Wawrzynowicz-Syczewska Wirusowe zapalenie wątroby typu E Marta Wawrzynowicz-Syczewska Wirusowe zapalenie wątroby typu B Wirusowe zapalenie wątroby typu D (HDV) Wirusowe zapalenie wątroby typu C Jacek Juszczyk Zapalenia wątroby spowodowane innymi wirusami Anatol Panasiuk Tężec (tetanus) Ryszard Strzelecki Wąglik ( anthrax) Jerzy Jaroszewicz Inwazyjna choroba meningokokowa Waleria Hryniewicz, Dariusz Lipowski, Anna Skoczyńska Haemophilus influenzae Jacek Wysocki Krztusiec ( pertussis) Jacek Wysocki Czerwonka bakteryjna ( shigellosis) Inne salmonellozy Toksyczne uszkodzenie wątroby w praktyce lekarza chorób zakaźnych Choroby wywołane przez Vibrio cholerae i inne gatunki Vibrio Alicja Wiercińska-Drapało 41. Choroby prionowe u człowieka Jerzy Kulczycki 42. Choroby wywołane przez bakterie Zakażenia gronkowcowe Waleria Hryniewicz Zakażenia paciorkowcowe Barbara Kowalik-Mikołajewska Błonica ( diphtheria) Małgorzata Szczepańska-Putz Listerioza Dariusz Lipowski Różyca ( erysipeloid) Zakażenia wywołane przez Clostridium perfringens, zgorzel gazowa, zatrucie pokarmowe Zakażenia wywołane przez Clostridium difficile, rzekomobłoniaste poantybiotykowe zapalenie jelit Gayane Martirosian Botulizm, zatrucie jadem kiełbasianym (botulismus) Jolanta Niścigorska-Olsen Bruceloza Dżuma Tularemia Jersinioza Zakażenia wywołane przez Campylobacter i Helicobacter Monika Pazgan-Simon, Krzysztof Simon Zakażenia pałeczką okrężnicy Escherichia coli Zachorowania wywołane przez enterokrwotoczne szczepy Escherichia coli EHEC (STEC/VTEC) i zespół hemolityczno-uremiczny (HUS) Rodzaje: Klebsiella, Proteus, Serratia Marta Wróblewska Gram-ujemne pałeczki niefermentujące: Pseudomonas aeruginosa Marta Wróblewska XIII

7 Rodzaj Mycobacterium Zofia Zwolska Mikobakteriozy Ewa Rowińska-Zakrzewska Gruźlica Ewa Rowińska-Zakrzewska Leptospirozy Legionelloza (Legionellaceae) Mikoplazmowe zapalenie płuc i inne Actinomycetaceae promienica i inne aktynomikozy Rząd Rickettsiales Erlichiozy Zakażenia Bartonella spp. (bartonellozy) Zakażenia Coxiella burnetii (gorączka Q) Grzybice Układowe zakażenia grzybicze Jadwiga Mészáros, Magdalena Durlik Grzybice skóry i paznokci Romuald Maleszka, Violetta Ratajczak-Stefańska Chlamydiozy Edyta Podsiadły XIV