RACHUNKOWOŚĆ W INSTYTUCJACH POMOCY SPOŁECZNEJ nr 8

Transkrypt

1 5 sierpnia 2016 RACHUNKOWOŚĆ W INSTYTUCJACH POMOCY SPOŁECZNEJ nr 8 DODATEK do RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ nr ( ) Wydatki na pobyt w DPS nie podlegają uldze rehabilitacyjnej... 2 Świadczenia przekazywane w ramach Programu Rodzina 500+ a informacja PIT-8C... 3 Jak opodatkować VAT prace modernizacyjne w budynkach DPS... 4 Czy wystawić PIT-8C po umorzeniu nienależnych świadczeń z funduszu alimentacyjnego i świadczeń rodzinnych... 5 Czy za kwoty przekazywane przez ośrodki pomocy społecznej DPS wystawia faktury... 7 AUDIOKOMENTARZE Struktura rozliczeń po centralizacji i w okresie przejściowym Centralizacja VAT stała się faktem wskutek wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. z 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14. Trybunał uznał, że gminna jednostka organizacyjna, której działalność gospodarcza nie spełnia kryterium samodzielności w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE,. nie może być uznana za odrębnego od gminy podatnika VAT. Wyrok przekreśla samodzielność. podatkową gminnych jednostek organizacyjnych w zakresie VAT.....

2 TOMASZ KRÓL prawnik, konsultant podatkowy, pracownik kancelarii prawnej, wykładowca, autor wielu publikacji Wydatki na pobyt w DPS nie podlegają uldze rehabilitacyjnej 35193f5a-7fb7-4ec d80fb7c4d0b8 Czy opłaty za pobyt podopiecznego w domu pomocy społecznej można rozliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej? Nie, przepisy nie wymieniają takiego wydatku jako podstawy do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej. Wydatki, które można rozliczyć w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej, określa art. 26 ust. 7a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof). Jest to zamknięty katalog wydatków, co oznacza, że tylko wprost wymienione w nim wydatki uprawniają do skorzystania z ulgi. Nie ma wśród nich wydatków z tytułu pobytu w domu pomocy społecznej. Co prawda uldze rehabilitacyjnej podlegają wydatki poniesione na pobyt w zakładach rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych, a także odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne jednak organy podatkowe stoją na stanowisku, że dom pomocy społecznej nie jest żadnym z tych zakładów. Zakłady opiekuńczo-lecznicze, pielęgnacyjno- -opiekuńcze oraz zakłady rehabilitacji leczniczej działają na podstawie ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Celem działania tych zakładów jest udzielanie świadczeń zdrowotnych osobom chorym, w tym niepełnosprawnym, niewymagającym jednak leczenia szpitalnego (tabela). Domom pomocy społecznej ustawodawca wyznaczył inne cele ustawowe. Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających. Prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych. Organy podatkowe przyjmują, że DPS to zastępczy dom dla osoby przebywającej w nim, której stan zdrowia nie wymaga pobytu w zakładzie opieki zdro- Tabela. Typy placówek i ich zadania Typ placówki Zakład opiekuńczo- leczniczy Zakład pielęgnacyjno- opiekuńczy Zakład rehabilitacji leczniczej Zadania placówki udzielanie całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację i rehabilitację pacjentów niewymagających hospitalizacji, oraz zapewnianie im produktów leczniczych i wyrobów medycznych, pomieszczeń i wyżywienia odpowiednich do stanu zdrowia, a także prowadzenie edukacji zdrowotnej dla pacjentów i członków ich rodzin oraz przygotowanie tych osób do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych udzielanie całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację, opiekę i rehabilitację pacjentów niewymagających hospitalizacji, oraz zapewnianie im produktów leczniczych potrzebnych do kontynuacji leczenia, pomieszczeń i wyżywienia odpowiednich do stanu zdrowia, a także prowadzenie edukacji zdrowotnej dla pacjentów i członków ich rodzin oraz przygotowanie tych osób do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych udzielanie świadczeń zdrowotnych polegających na działaniach usprawniających, które służą zachowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia 2 5 sierpnia 2016 roku

3 wotnej. Mimo szerokiego zakresu usług domy pomocy społecznej nie zapewniają specjalistycznej i intensywnej opieki medycznej, a osobę wymagającą takiej opieki kieruje się do specjalistycznych zakładów wymienionych w ustawie o działalności leczniczej. Na odmienność tych zakładów od DPS wskazuje także art. 54 ust. 3 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, który stanowi, że osoba wymagająca wzmożonej opieki medycznej kierowana jest na podstawie art. 33a ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do zakładu opiekuńczo- -leczniczego lub pielęgnacyjno-opiekuńczego. Osoby ciężko chore (albo niepełnosprawne, wymagające specjalistycznej opieki medycznej), nie powinny być pensjonariuszami DPS, tylko pacjentami zakładów wymienionych w ustawie o działalności leczniczej. Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny. Wydatki wynikające z zamieszkiwania we własnym domu czy mieszkaniu nie podlegają odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Podobnie ustawodawca potraktował opłatę za pobyt w DPS. Nie zmienia tej kwalifikacji korzystanie z pensjonariusza DPS ze świadczeń zagwarantowanych powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym. Osoby przebywające w DPS mają takie same uprawnienia do bezpłatnego leczenia w okresie pobytu w DPS, jak też w okresie przebywania w warunkach domowych. Uprawnienie to nie jest jednak realizowane poprzez skorzystanie z usług leczniczych w związku z pobytem w DPS, ponieważ placówki te takich usług nie świadczą. Przykładem najnowszego stanowiska organu podatkowego co do problemu przedstawionego w pytaniu jest interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 12 maja 2016 r. (sygn IPT PB IL). Pismo dotyczy możliwości odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej odpłatności ponoszonej przez matkę za pobyt jej syna w domu pomocy społecznej (3133 zł 32 gr miesięcznie). Organ podatkowy uznał, że brak jest przepisu konstytuującego taką ulgę w stosunku do tego typu wydatków. PODSTAWY PRAWNE art. 26 ust. 7a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 929) art. 33a ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 581; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 960) art. 54 ust. 3 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 930) PRZECZYTAJ TEŻ: l..koszty pobytu w DPS a odliczenie w ramach ulgi rehabilitacyjnej. l..czy do średniego miesięcznego kosztu utrzymania osoby w DPS można zaliczyć koszty konserwacji i napraw? JERZY TRAMSKI prawnik, pracownik kancelarii doradztwa podatkowego, autor wielu publikacji z zakresu podatków Świadczenia przekazywane w ramach Programu Rodzina 500+ a informacja PIT-8C 3f4084ce-743d-4264-bbae-b2ec00b9c79b Jestem księgową w miejskim ośrodku pomocy społecznej. W maju br. wypłaciliśmy pierwsze świadczenia w ramach Programu Rodzina Czy po zakończeniu 2016 r. będziemy musieli sporządzić osobom, które je otrzymały, informacje PIT-8C? Nie, z tytułu wypłaty świadczeń w ramach Programu Rodzina 500+ nie trzeba sporządzać informacji PIT-8C. Obowiązek sporządzania informacji PIT-8C wynika z art. 42a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof). Obowiązek RB nr 15 16/2016 3

4 ten ciąży, co do zasady, na osobach fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osobach prawnych i ich jednostkach organizacyjnych oraz jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 updof, a więc stanowiących przychody z tzw. innych źródeł. Obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C nie istnieje jednak, gdy m.in. przychody z innych źródeł osiągane przez osoby fizyczne są zwolnione z podatku. Świadczenia otrzymywane w ramach Programu Rodzina 500+ są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 updof. Przepis ten zwalnia z podatku świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów oraz świadczenie wychowawcze otrzymane na podstawie przepisów o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Ośrodki pomocy społecznej, wypłacające środki w ramach Programu Rodzina 500+, nie mają zatem obowiązku sporządzania z tego tytułu informacji PIT-8C. PODSTAWA PRAWNA art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 8, art. 42a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 929) TOMASZ KRYWAN prawnik, doradca podatkowy, właściciel kancelarii doradztwa podatkowego, autor wielu publikacji z zakresu podatków Jak opodatkować VAT prace modernizacyjne w budynkach DPS cf9-4d0d-8ddf-d3e6a W dwóch budynkach domu pomocy społecznej zamieszkuje ponad 70 niepełnosprawnych intelektualnie osób. DPS zamierza ogłosić przetarg na modernizację i przebudowę tych budynków. Prace będą polegać na modernizacji kotłowni (w tym na wymianie kotła gazowego oraz instalacji pomp ciepła, oraz paneli fotowoltaicznych), a także na termomodernizacji. Większość prac zostanie wykonana w bryłach budynków, jednak niektóre z nich (np. montaż pomp ciepła) zostaną wykonane poza nimi. Czy i w jakim zakresie do wskazanych usług będzie miała zastosowanie stawka VAT 8%? W opisanej sytuacji stawka VAT w wysokości 8% będzie miała zastosowanie tylko do tej części prac budowlanych, które będą wykonywane w bryłach budynków. Prace wykonywane poza bryłą tych budynków będą opodatkowane według stawki 23%. Roboty budowlane wykonywane w obiektach budowlanych lub ich częściach zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym są opodatkowane VAT według obniżonej stawki SŁOWNICZEK Budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym jak wynika z art. 41 ust. 12a ustawy o VAT, są to m.in.: obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych; przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11 (art. 2 pkt 12 ustawy o VAT), obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia, świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych. 4 5 sierpnia 2016 roku

5 8% (art. 41 ust. 12 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; dalej: ustawa o VAT). Z opodatkowania obniżoną stawką VAT 8% korzystają m.in. roboty budowlane wykonywane w budynkach zbiorowego zamieszkania (PKOB 1130). Do takich budynków zaliczane są np. budynki domów pomocy społecznej bez opieki medycznej. W konsekwencji, roboty budowlane wykonywane w takich budynkach są opodatkowane według obniżonej stawki 8%. Opodatkowane obniżoną stawką są również roboty budowlane wykonywane w budynkach domów pomocy społecznej z opieką medyczną. Budynki DPS stanowią bowiem w takich przypadkach budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych (PKOB 1264), o których mowa w art. 41 ust. 12a ustawy o VAT. Dotyczy to jednak wyłącznie robót budowlanych wykonywanych w bryle. Roboty budowlane wykonywane poza bryłą takich budynków są opodatkowane VAT według stawki podstawowej 23%. PRZECZYTAJ TEŻ: l..możliwość odliczenia VAT w przypadku modernizacji. l..usługa remontowa a koszt utrzymania mieszkańca DPS. W przedstawionej sytuacji stawka VAT w wysokości 8% będzie miała więc zastosowanie tylko do części prac budowlanych, wykonywanych w bryle budynku DPS. INTERPRETACJE W sytuacji gdy czynności, tj. wymiana kotła gazowego oraz instalacja solarów i paneli fotowoltaicznych, wykonane będą w bryle budynku i umowa będzie zawarta na wykonanie prac w budynku mieszkalnym objętym społecznym programem mieszkaniowym jako całości, to w tym zakresie znajdzie zastosowanie obniżona stawka podatku w wysokości 8%. Do prac wykonywanych poza bryłą budynku, np. wykonania przyłącza ciepłowniczego, w świetle przywołanych wcześniej przepisów nie można stosować preferencyjnej VAT 8%, ponieważ nie zostały one wymienione jako korzystające z preferencyjnej stawki podatku. Czynności tych nie można zaliczyć do czynności wykonywanych w obiektach budownictwa mieszkaniowego. ( ) Wyżej wymienione usługi dotyczą infrastruktury towarzyszącej znajdującej się poza bryłą budynku i będą opodatkowane stawką podstawową 23%. Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 12 maja 2016 r., sygn.1061-iptpp mk PODSTAWA PRAWNA art. 2 pkt 12, art. 41 ust. 1, 2, 12, 12a, art. 146a pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 710) TOMASZ KRÓL prawnik, konsultant podatkowy, pracownik kancelarii prawnej, wykładowca, autor wielu publikacji Czy wystawić PIT-8C po umorzeniu nienależnych świadczeń z funduszu alimentacyjnego i świadczeń rodzinnych d2a64d92-d6e5-417a e7176e10c Czy trzeba wystawić PIT-8C z powodu umorzenia nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego? Czy obowiązują tu te same zasady co przy umorzeniu na podstawie ustawy o pomocy społecznej? Nie, w tym przypadku nie należy wystawiać PIT-8C. Umorzenie takich świadczeń powoduje wprawdzie powstanie przychodu podatkowego u beneficjentów świadczeń, ale jest to przychód zwolniony z opodatkowania. Przy realizacji zadań z zakresu: pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych RB nr 15 16/2016 5

6 czy funduszu alimentacyjnego, świadczeniobiorcy, którzy nienależnie pobrali świadczenia, mają obowiązek ich zwrotu na podstawie: art. 96 i 98 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, art. 23 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, art. 30 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Świadczenie pobrane nienależnie to świadczenie pieniężne uzyskane na podstawie nieprawdziwych informacji lub w przypadku niepoinformowania o zmianie sytuacji materialnej lub osobistej. Świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi od osoby lub od rodziny korzystającej ze świadczeń z pomocy społecznej niezależnie od dochodu rodziny. W przypadkach szczególnie uzasadnionych, właściwy organ, który wydał decyzję w sprawie zwrotu należności, może na wniosek pracownika socjalnego lub osoby zainteresowanej odstąpić od żądania takiego zwrotu, umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty. Przepisy ustawy o pomocy społecznej wskazują, że zasady te stosuje się zwłaszcza wtedy, gdy żądanie zwrotu wydatków na udzielone świadczenie, wydatków z tytułu opłat określonych w ustawie oraz z tytułu nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części stanowiłoby dla osoby zobowiązanej nadmierne obciążenie lub też niweczyłoby skutki udzielanej pomocy. Podobne rozwiązanie przewidziano w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Przykładowo, na podstawie art. 23 ust. 8 tej ustawy, organ właściwy wierzyciela może umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń wraz z odsetkami, w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny. Umorzone nienależne świadczenia są przychodem z innych źródeł, o których mówi art. 20 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof). Jednak są to przychody zwolnione z opodatkowania i nie są wykazywane w PIT-8C. Zwolnienie z PIT dla świadczeń rodzinnych Zwolnione z podatku dochodowego są m.in.: świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów, otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów. W kontekście tego zwolnienia istotny jest art. 30 ust. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Stanowi on, że organ, który wydał decyzję w sprawie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, może umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, łącznie z odsetkami, w całości lub części, odroczyć termin płatności, albo rozłożyć na raty, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny. Organy podatkowe przyjmują, że uregulowanie w przepisach o świadczeniach rodzinnych kwestii dotyczących umorzenia nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych świadczy o tym, że umorzenie takie również jest rodzajem świadczenia rodzinnego. Podlega więc wskazanemu zwolnieniu. Zwolnienie z podatku obejmuje także odsetki. INTERPRETACJE W związku z umorzeniem nienależnie pobranych świadczeń (wraz z odsetkami) osoby, które otrzymały świadczenia, uzyskują przychód w rozumieniu art. 20 ust. 1 updof, jednak zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 updof. Tym samym, na wnioskodawcy nie ciąży obowiązek sporządzenia z tego tytułu informacji PIT-8C. Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 20 stycznia 2012 r., sygn. ITPB1/ /11/AK Przepisy zwalniające takie świadczenia z podatku (czyli art. 21 ust. 1 pkt 8 updof) organy podatkowe stosują także wobec umorzenia należności dłużnika alimentacyjnego z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego, wypłaconych osobom uprawnionym (wraz z odsetkami). Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 6 października 2015 r. (sygn. IBPB-2-1/ /15/PM) dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach potwierdził tezę, że w związku z umorzeniem dłużnikowi alimentacyjnemu należności dłużnik uzyskuje przychód z innych źródeł, zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 updof. 6 5 sierpnia 2016 roku

7 Umarzający nie ma obowiązku sporządzania z tego tytułu PIT-8C. Zwolnienie z PIT dla świadczeń z pomocy społecznej Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 updof wolne od podatku dochodowego są świadczenia z pomocy społecznej. INTERPRETACJE Należy stwierdzić, że świadczenia polegające na umorzeniu kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych i świadczeń dotyczących pomocy osobom uprawnionym do alimentów podlegają zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 updof. Natomiast świadczenia polegające na umorzeniu kwoty nienależnie pobranego świadczenia z zakresu pomocy społecznej podlegają zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Reasumując, w związku z umorzeniem nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych i świadczeń z pomocy osobom uprawnionym do alimentów oraz świadczeń z pomocy społecznej, osoby, które otrzymały świadczenia, uzyskują przychód, w rozumieniu art. 20 ust. 1 updof jednakże zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 i pkt 79 updof. Tym samym na wnioskodawcy nie ciąży obowiązek sporządzenia z tego tytułu informacji PIT-8C. Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 17 listopada 2015 r., sygn. IPTPB2/ /15-4/JR PODSTAWY PRAWNE art. 21 ust. 1 pkt 8 i 79 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 361;ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 615) art. 96, art. 98 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 930) art. 23 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 169; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 195) art. 30 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 114; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 195) PRZECZYTAJ TEŻ: l..umorzenie nienależnie pobranych świadczeń nie jest opodatkowane. l..ewidencja księgowa umorzenia nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych. TOMASZ KRYWAN prawnik, doradca podatkowy, właściciel kancelarii doradztwa podatkowego, autor wielu publikacji z zakresu podatków Czy za kwoty przekazywane przez ośrodki pomocy społecznej DPS wystawia faktury fdc9cc c-99f4-d13fc5eb1930 Dom pomocy społecznej świadczy mieszkańcom usługi pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem. Usługi te są świadczone za odpłatnością na podstawie decyzji kierujących, wydawanych imiennie mieszkańcom domu przez ośrodki pomocy społecznej. Z decyzji tych wynika, że część opłaty wnoszą mieszkańcy, zaś część zobowiązani do alimentacji lub wprost ośrodki pomocy społecznej. Czy w przypadkach, w których część opłat ponoszą ośrodki pomocy społecznej, możemy wystawiać im faktury na przekazywane kwoty? Nie, dom pomocy społecznej nie wystawia w tym przypadku ośrodkom faktur. Fakturami może być dokumentowana przede wszystkim sprzedaż, dokonywana przez podatników VAT (art. 106a pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; dalej: ustawa o VAT) a więc odpłatne dostawy towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów. Czynności niestanowiące sprzedaży nie mogą być, co do zasady, dokumentowane fakturami VAT. RB nr 15 16/2016 7

8 Według reguły ogólnej, organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane (z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych), nie uznaje się za podatników VAT. Przepis ten ma zastosowanie m.in. przy świadczeniu usług w zakresie pomocy społecznej przez wyznaczone jednostki (np. właśnie domy pomocy społecznej) na podstawie decyzji administracyjnych (zob. np. wyrok WSA w Warszawie z 22 sierpnia 2012 r., sygn. III SA/Wa 3092/11). Prowadziłoby to do wniosku, że świadczone przez DPS na podstawie decyzji administracyjnych usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu VAT a tym samym nie mogą być dokumentowane fakturami, w tym fakturami wystawianymi ośrodkom pomocy społecznej, które ponoszą częściową odpłatność za te usługi. Niestety, stanowisko takie podziela tylko część organów podatkowych (zob. np. interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 14 sierpnia 2013 r., sygn. IPPP2/ /13-4/AO). Większość z nich uznaje natomiast, że w zakresie, o którym mowa, przepis art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie ma jednak zastosowania (zob. np. interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 stycznia 2014 r., sygn. ILPP2/ /13-2/EN, czy interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 18 lipca 2014 r., sygn. ITPP1/ /14/AP). Nawet jednak przyjęcie takiego stanowiska nie oznacza, że w sytuacji opisanej w pytaniu DPS może wystawiać faktury ośrodkom pomocy społecznej, które ponoszą częściową odpłatność za świadczone na podstawie decyzji administracyjnych usługi pomocy społecznej. Jest tak dlatego, że ośrodki te nie są nabywcami tych usług (ich nabywcami są mieszkańcy), a jedynie częściowymi ich płatnikami (tj. osobami trzecimi, od których otrzymywana jest część zapłaty za usługi, stanowiąca na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT element podstawy opodatkowania tych usług). INTERPRETACJE Bezpośrednim odbiorcą usług jest pensjonariusz domu pomocy społecznej, a nie ośrodek pomocy społecznej. W tej sytuacji opłata dokonywana przez ośrodek pomocy społecznej nie jest wnoszona za świadczenie usług wykonywanych przez Wnioskodawcę na rzecz tego ośrodka. Tym samym do dokumentowania wpłat dokonywanych przez Ośrodek Pomocy Społecznej nie znajdą zastosowania przepisy art. 106b ustawy [tj. przepisy o wystawianiu faktur przyp. aut.]. Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 30 grudnia 2015 r., sygn. IPTPP1/ /15-6/ŻR Z analogicznych powodów nie jest dopuszczalne wystawianie faktur ponoszącym część odpłatności osobom zobowiązanym do alimentacji. Jedynymi osobami, którym DPS może wystawiać w przedstawionym stanie faktycznym faktury, są mieszkańcy o ile przyjąć stanowisko (reprezentowane przez większość organów podatkowych) w kwestii podlegania pod ustawę o VAT usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem świadczonych na podstawie decyzji administracyjnych. PODSTAWA PRAWNA art. 15 ust. 6, art. 29a ust. 1, art. 106a, art. 106b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 710) PRZECZYTAJ TEŻ: l..czy dom pomocy społecznej może wystawiać faktury? l..obowiązek ewidencjonowania na kasie fiskalnej w DPS. W kolejnym dodatku Rachunkowość w instytucjach pomocy społecznej polecamy m.in. artykuł: Prawo do dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Zachęcamy do prenumeraty Rachunkowości Budżetowej. Informacje i zamówienia tel.: , sierpnia 2016 roku