STANOWISKO RZĄDU. Data przyjęcia stanowiska przez Komitet do Spraw Europejskich 11 października 2012 r. 22 listopada 2012 r.

Transkrypt

1 STANOWISKO RZĄDU I. METRYKA DOKUMENTU Tytuł KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW: Silniejszy przemysł europejski na rzecz wzrostu i ożywienia gospodarczego - Aktualizacja komunikatu w sprawie polityki przemysłowej Data otrzymania dokumentu przez Parlament RP Data przyjęcia stanowiska przez Komitet do Spraw Europejskich 11 października 2012 r. 22 listopada 2012 r. Sygnatura Komisji Europejskiej COM(2012) 582 Instytucja wiodąca Ministerstwo Gospodarki II. CEL DOKUMENTU Niniejszy komunikat Komisji Europejskiej pt. Silniejszy przemysł europejski na rzecz wzrostu i ożywienia gospodarczego stanowi rozwinięcie i aktualizację komunikatu Zintegrowana polityka przemysłowa w erze globalizacji 1, przyjętego przez KE w 2010 r. w ramach strategii Europa Komunikat pt. Zintegrowana polityka przemysłowa dotyczył głównie umocnienia konkurencyjności przemysłowej w celu stymulowania ożywienia gospodarczego i umożliwienia przejścia do niskoemisyjnej i zasobooszczędnej gospodarki. Jednakże w ciągu ostatnich dwóch lat zmieniło się otoczenie makroekonomiczne w Unii Europejskiej (głównie na skutek kryzysu finansowego, ale także z uwagi na dokonujący się postęp oraz nowe wyzwania). Produkcja przemysłowa UE na koniec czerwca 2012 r. była nadal niższa o 10% w porównaniu ze stanem sprzed kryzysu. Zatrudnienie w sektorze przemysłowym w tym czasie spadło o 3 miliony, co stanowi 10% całego zatrudnienia w tym sektorze. Te zjawiska sprawiły, że komunikat Zintegrowana polityka przemysłowa wymagał uaktualnienia. 1 COM(2010) COM(2010)

2 Celem niniejszego, zaktualizowanego komunikatu pt. Silniejszy przemysł europejski jest położenie większego nacisku na uzyskanie szybszego wzrostu gospodarczego, wzmocnienie polityki przemysłowej oraz stworzenie nowych miejsc pracy. Cele te mają zostać osiągnięte poprzez działania w czterech dziedzinach, nazwanych przez KE filarami wzmocnionej polityki przemysłowej: 1. Zapewnienie przez UE właściwych warunków ramowych dla stymulowania nowych inwestycji, przyspieszenia zastosowania nowych technologii i zwiększenia wydajności zasobów; 2. Stworzenie lepszych warunków rynkowych przez usprawnienie funkcjonowania Rynku Wewnętrznego oraz otwarcie rynków międzynarodowych; 3. Ułatwienie dostępu do finansowania dla inwestycji i innowacji; 4. Zwiększenie inwestycji w ludzki kapitał i poszerzanie umiejętności. Ponadto w niniejszym komunikacie Komisja Europejska proponuje ukierunkowanie inwestycji i innowacji na sześć priorytetowych obszarów działania obejmujących: i. Zaawansowane technologie produkcyjne, ii. iii. iv. Kluczowe technologie wspomagające, Bioprodukty, Zrównoważoną politykę w zakresie przemysłu i budownictwa oraz surowców, v. Ekologicznie czyste pojazdy oraz vi. Inteligentne sieci. Powyższe propozycje mają przyczynić się do nowej rewolucji przemysłowej opartej na zielonej energii, ekologicznie czystym transporcie, nowych materiałach i metodach produkcyjnych oraz inteligentnych systemach komunikacji. III. DOKUMENTY POWIĄZANE Komunikat Komisji Europa Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, COM(2010) 2020; Komunikat Komisji Zintegrowana polityka przemysłowa w erze globalizacji: Konkurencyjność i zrównoważony rozwój na pierwszym planie, COM(2010) 614; Komunikat Komisji Strategia na rzecz zrównoważonej konkurencyjności branży budowlanej i jej przedsiębiorstw COM(2012) 433; Komunikat Komisji Polityka w zakresie sektora bezpieczeństwa Plan działania na rzecz innowacyjnego i konkurencyjnego sektora bezpieczeństwa COM(2012) 417; Dokument roboczy służb Komisji Industrial Performance Scoreboard and Report on Member States Competitiveness Performance, SWD(2012) 298; 2

3 Dokument roboczy służb Komisji European Competitiveness Report 2012: Reaping benefits of globalization, SWD(2012) 299. IV. STANOWISKO RZĄDU Opublikowany w 2010 r. Komunikat Zintegrowana polityka przemysłowa w erze globalizacji słusznie wskazał politykę przemysłową jako jeden z kluczowych obszarów dla rozwoju UE. W tym kontekście Rząd RP konsekwentnie podkreśla, iż przemysł był, jest i powinien pozostać kluczowym elementem budowania dobrobytu Europejczyków oraz pozycji UE jako światowego lidera gospodarczego. Podzielamy przedstawioną w niniejszym komunikacie diagnozę dotyczącą trudnej sytuacji unijnego przemysłu. Dlatego Rząd RP z zainteresowaniem przyjmuje propozycję dalszych działań, których głównym celem będzie utrzymanie konkurencyjności UE i przemysłów poszczególnych państw członkowskich. Zdaniem Rządu RP komunikat Komisji Europejskiej pt. Silniejszy przemysł europejski może w tym kontekście stanowić bazę do pogłębionej dyskusji na temat przemysłu UE, a w szczególności jego roli w przezwyciężaniu obecnego kryzysu gospodarczego. Rząd RP opowiada się za prowadzeniem spójnej, hybrydowej polityki przemysłowej, łączącej podejście horyzontalne oraz sektorowe. W ocenie Rządu nowe podejście do polityki przemysłowej powinno uwzględniać zarówno proponowane w komunikacie cztery filary działań służące pobudzeniu inwestycji (tj. regulacje, otwarcie rynku wewnętrznego i międzynarodowego, dostęp do finansowania oraz dostosowanie kadr), jak również skutecznie rozwiązywać konkretne problemy poszczególnych sektorów przemysłu, w tym także kwestie legislacyjne. Konieczne są skuteczne, krótko- i średnioterminowe działania w tym zakresie, które powinny zostać podjęte po ponownej, gruntownej analizie strategicznych celów przyjętych w 2010 r. i ocenie ich wpływu na konkurencyjność przemysłu UE. Rząd RP z zainteresowaniem przyjmuje postulat stworzenia warunków ramowych dla pobudzania nowych inwestycji. Niezależnie od powyższego, Rząd RP ma wątpliwości odnośnie wybranych przez Komisję Europejską priorytetowych obszarów działań, na które ukierunkowane zostaną inwestycje i innowacje. Zastrzeżenia budzi podejście, którym KE posługiwała się przy wyborze tak różnych od siebie priorytetów. Konsultacje społeczne przeprowadzone w oparciu o ankietę z uprzednio zasugerowanymi przez KE obszarami interwencji, w opinii Rządu RP nie dają wiarygodnego obrazu rzeczywistych, bardzo różnorodnych potrzeb europejskiego przemysłu. Proces selekcji obszarów powinien przebiegać dodatkowo m.in. w oparciu o analizy poparte dowodami oraz konsultacje z państwami członkowskimi, zwłaszcza jeśli w celu przyspieszenia inwestycji w nowe technologie KE proponuje zacieśnianie partnerstwa przemysłu, rządów i UE. Obecnie najbardziej zindustrializowane gospodarki europejskie opierają swoją konkurencyjność w znacznej mierze na sektorach tradycyjnych, takich jak chemiczny czy elektromaszynowy. Tymczasem zaproponowane przez KE obszary priorytetowe stanowią 3

4 jedynie wąski wycinek produkcji tych przemysłów (np. bioprodukty w sektorze chemicznym, samochody elektryczne w przemyśle motoryzacyjnym czy środki ochrony osobistej w przemyśle tekstylnym). W ocenie Rządu obszary te nie będą miały w najbliższym czasie kluczowego znaczenia dla ogólnej sytuacji europejskiego przemysłu, natomiast koncentrowanie się wyłącznie na rozwoju tej działalności może wiązać się z koniecznością spełnienia przez niego nowych, kosztownych wymagań. Zdaniem Rządu RP, zamiast generować kolejne wymagania, które powodują dodatkowe obciążenia, działania UE powinny zapewnić warunki dla stabilnej odbudowy i rozwoju sektora przemysłu. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej popiera postulat pilnego usprawnienia rynku wewnętrznego UE oraz otwarcia rynków międzynarodowych. Niezależnie od powyższego Rząd RP jest przeciwny nazwaniu w niniejszym komunikacie krajowych systemów podatkowych państw członkowskich UE obszarem polityki, który powoduje powstawanie barier administracyjnych i regulacyjnych dla rynku wewnętrznego. System podatkowy jest obszarem regulowanym przez państwa członkowskie i Rząd RP sprzeciwia się jakimkolwiek próbom harmonizacji w tym zakresie, także ze względu na stosunkowo niski poziom podatków w Polsce. Ponadto Rząd RP sprzeciwia się propozycji pełnego włączenia w rynek wewnętrzny sektora bezpieczeństwa i obrony. W odniesieniu do działań służących otwarciu rynków międzynarodowych, Rząd RP opowiada się dodatkowo za skorygowaniem procesu negocjacji porozumień o wolnym handlu oraz skutecznym egzekwowaniem od naszych partnerów z pozaunijnych krajów trzecich przyjętych na siebie zobowiązań. Rząd RP popiera działania służące poprawie dostępu do źródeł finansowania. Jednakże, w ocenie Rządu, lepszy dostęp do rynków kapitałowych w ograniczonym stopniu wpłynie na działalność mikro i małych przedsiębiorstw (korzystają one z finansowania poprzez fundusze pożyczkowe i poręczeniowe, z uwagi na łatwiejszy do nich dostęp). Należy poprawić dostępność źródeł finansowania również dużych przedsiębiorców, bowiem ich rozwój jest gwarantem szybkiego postępu procesie reindustrializacji z uwagi na występujący efekt skali. W związku z niewystarczającą wiedzą przedsiębiorstw na temat roli innowacji w budowaniu przewagi konkurencyjnej, Rząd RP zgadza się z potrzebą zwiększenia inwestycji w rozwój kapitału ludzkiego w celu podniesienia kwalifikacji kadr w przemyśle i dla przemysłu. Wiele miejsca w komunikacie pt. Silniejszy przemysł europejski jest poświęcone zielonej energii, ekologicznie czystemu transportowi czy ekologicznie czystej produkcji. Niemniej jednak, zdaniem Rządu Rzeczypospolitej Polskiej, unijna polityka wspierająca rozwój przemysłu nie tylko nie powinna być nadmiernie i w nieuzasadniony sposób ograniczana polityką klimatyczno-energetyczną; rozwój przemysłu powinien być wspierany przez politykę klimatyczno-energetyczną. Obecnie często tak się nie dzieje. Narzędzia z zakresu polityki klimatyczno-energetycznej powinny uwzględniać odmienny potencjał poszczególnych krajów w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych. 4

5 Obecne jednostronnie podejmowane przez UE zobowiązania w zakresie redukcji emisji nakładają dodatkowe koszty na przemysł, co przyczynia się do osłabienia jego globalnej konkurencyjności i pogarsza jego pozycję na wewnętrznym rynku UE w stosunku do producentów z krajów trzecich. W niniejszym komunikacie, przygotowanym przez Dyrekcję Generalną ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu, słusznie wskazuje się na drastyczny wzrost cen energii jako na czynnik blokujący rozwój przemysłu w Europie 3. Jednocześnie Dyrekcja Generalna ds. Klimatu proponuje bardzo ambitne cele redukcji emisji w okresie do 2050 r. oraz zmiany w Europejskim Systemie Handlu Uprawnieniami do Emisji (ETS) na lata (tzw. backloading), które mogą doprowadzić do znacznego podniesienia cen uprawnień do emisji. Wpłynie to na dalszy wzrost cen energii, a w konsekwencji na decyzje inwestycyjne w sektorze energetyki i przemysłu oraz intensyfikację zjawiska delokalizacji produkcji (przenoszenia jej poza UE). Takie podejście zamiast reindustrializacji może pogłębiać proces deindustrializacji. Dlatego, zdaniem Rządu RP, należy podjąć działania na poziomie UE mające na celu likwidację barier dla rozwoju przemysłu, w tym poprzez zapewnienie spójności polityk unijnych, które wpływają na warunki funkcjonowania i otoczenie przemysłu. Inicjatywy podejmowane na rzecz przemysłu w oderwaniu od pozostałych polityk przede wszystkim energetycznej i klimatycznej, uniemożliwią realizację postawionego w komunikacie celu, jakim jest podniesienie udziału przemysłu o 4 p.p. w PKB, t.j. do 20%. Rząd RP stoi na stanowisku, że istotny jest rozwój zarówno istniejących, tradycyjnych sektorów przemysłowych, w tym energochłonnych, jak również zielonego przemysłu tworzącego nowe rynki zbytu. Zdaniem Rządu to przemysł jest gwarantem stabilności gospodarczej (gospodarki UE oparte w większym stopniu na przemyśle, łagodniej przechodzą przez kryzys) oraz ważnym pracodawcą (oferując stosunkowo dużo atrakcyjnych i stabilnych miejsc pracy). Przemysł jest także źródłem konkurencyjności gospodarki, bez którego inne sektory, np. nowoczesne usługi, nie mogłyby istnieć. Dlatego gospodarka UE nie powinna opierać się wyłącznie na sektorze usług. Zdaniem Rządu innowacje tworzone w Unii Europejskiej, dzięki rosnącym nakładom na badania i rozwój, powinny być wdrażane w możliwie dużym stopniu w przemyśle europejskim, budując wewnętrzny dobrobyt obywateli UE, nie zaś sprzedawane na rynki azjatyckie w postaci patentów i licencji. W ocenie Rządu RP komunikat Silniejszy przemysł europejski nie zawiera nowych, przełomowych rozwiązań, które skutecznie przyczyniłyby się do sprostania wyzwaniom odbudowy europejskiego przemysłu borykającego się z kryzysem i globalną konkurencją. Zaproponowane działania w nieznacznym stopniu mogą przyczynić się do przeprowadzenia III rewolucji przemysłowej. Unia Europejska potrzebuje szerszej 3 Wzrost o 27% w latach

6 i precyzyjniejszej wizji odnowy swojego przemysłu oraz dobrze zdefiniowanych, radykalnych działań. V. UZASADNIENIE STANOWISKA RZĄDU Lata były okresem stopniowej odbudowy potencjału polskiej gospodarki, po spowolnieniu obserwowanym w 2009 r. Na tle innych państw Unii Europejskiej wyniki gospodarcze naszego kraju prezentowały się dobrze, a dynamika wzrostu gospodarczego Polski nadal pozostaje jedną z najwyższych w Europie. W pierwszym półroczu 2012 r. kontynuowany był, trwający od III kw r., proces odbudowy potencjału inwestycyjnego. Zjawisko to wraz z utrzymującym się przyrostem spożycia wskazuje, że popyt krajowy pozostał głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego. W 2011 roku wzrost PKB wyniósł 4,3%, jako efekt przyrostu spożycia indywidualnego o 3,1% i inwestycji o 8,1%. Jak już wspomniano, głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego był popyt wewnętrzny, choć jednocześnie wkład eksportu netto wyniósł +0,7 pkt proc. W kolejnych kwartałach tempo wzrostu PKB nieco wyhamowało. W okresie I-VI 2012 r. produkcja sprzedana przemysłu w podmiotach o liczbie pracujących pow. 9 osób wzrosła o 3,8%. Najwyższy wzrost produkcji odnotowano w przetwórstwie przemysłowym (o 4,4%) 4. W Polsce decydujący wpływ na dynamikę produkcji przemysłu ma sekcja przetwórstwa przemysłowego, partycypująca w ponad 80% w produkcji całkowitej. W sekcji tej produkcja w 2011 r. wzrosła o 8,2% (wzrost nastąpił także w pozostałych sekcjach przemysłu). Przeciętne zatrudnienie w przemyśle wyniosło w 2011 r tys. osób i było wyższe o 0,9% niż przed rokiem. W przemyśle przetwórczym na 22 badane działy wzrost produkcji w 2011 r. odnotowano w dziewiętnastu (w 2010 r. działów takich było piętnaście). Najbardziej wzrosła produkcja pozostałego sprzętu transportowego (o 39,1%), wyrobów z metali oraz produkcja mebli (po 18,2%). Spadki miały miejsce w produkcji wyrobów farmaceutycznych (o 12,2%), produkcji komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (o 7,0%) oraz produkcji maszyn i urządzeń (o 2,9%). W polskim przemyśle przetwórczym w strukturze produkcji w cenach bieżących w 2011 r. największy udział miała produkcja artykułów spożywczych (18,2%), produkcja pojazdów samochodowych (11,1%), produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (8,8%) oraz produkcja wyrobów z metali (7,8%) W latach 2009 i 2010 także te cztery działy charakteryzowały się największym udziałem. W działach tych wytworzono w 2011 r. łącznie 45,9% produkcji przemysłu przetwórczego. Istotne, nie tylko dla polskiego przemysłu, pozostają jednak sektory tzw. energochłonne, m.in. hutniczy i chemiczny, które stanowią bazę surowcową dla całego przetwórstwa przemysłowego. 4 Oczekuje się, że w całym 2012 roku produkcja sprzedana przemysłu osiągnie przyrost na poziomie ok. 4,6%. Analiza sytuacji gospodarczej Polski w okresie I-VI 2012 r., Ministerstwo Gospodarki, sierpień 2012 r. 6

7 Zdaniem Rządu RP, rozwój unijnej, w tym polskiej polityki przemysłowej, w bardzo dużym stopniu zależy od zdolności UE do wykorzystania efektu synergii. Poszczególne dziedziny unijnej polityki muszą być zatem odpowiednio skoordynowane i zsynchronizowane. Brak spójności pomiędzy polityką klimatyczną, energetyczną i przemysłową jest jednym z głównych czynników powodujących przenoszenie produkcji przemysłowej poza UE. Z tego samego powodu UE staje się coraz mniej atrakcyjna jako miejsce dla nowych inwestycji zagranicznych, a istniejące są wycofywane. W ocenie Rządu niezrozumiała jest sytuacja, w której Dyrekcja Generalna ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu wskazuje na drastyczny wzrost cen energii jako na czynnik blokujący rozwój przemysłu w Europie, a równolegle Dyrekcja Generalna ds. Klimatu proponuje podniesienie cen uprawnień w ramach systemu ETS, co będzie skutkować dalszym wzrostem cen energii (backloading). Przyjęcie logiki top-down w pracach nad kształtem unijnej strategii niskoemisyjnej na okres po 2020 r. 5 prowadzi do nierównomiernego obciążania przedsiębiorstw kosztami wdrażania tej strategii i dla niektórych krajów oznacza drastyczne pogorszenie konkurencyjności ich przemysłu. Dlatego stosowane przez KE podejście top-down powinno zostać zastąpione, lub przynajmniej uzupełnione, podejściem bottom-up, które będzie gwarantować, że transformacja w gospodarkę niskoemisyjną zostanie przeprowadzona w sposób efektywny kosztowo. Nowe inwestycje są potrzebne, aby stymulować wzrost gospodarczy. Jednakże koncentrując się na konkretnych obszarach priorytetowych, nie powinniśmy zapominać o całym przemyśle, a zwłaszcza o sektorach tradycyjnych, takich jak np. przemysł hutniczy i stalowy, chemiczny, czy elektromaszynowy, które stanowią znaczną część potencjału przemysłowego w wielu krajach UE i dają miejsca pracy milionom Europejczyków. Horyzontalne podejście powinno być uzupełnione inicjatywami sektorowymi nakierowanymi na identyfikację barier w rozwoju poszczególnych gałęzi przemysłu, zwłaszcza tych wrażliwych, i ich usuwanie. Zdaniem Rządu Rzeczypospolitej Polskiej działania zaproponowane w komunikacie pt. Silniejszy przemysł europejski nie zawierają nowych inicjatyw KE w stosunku do dotychczas podejmowanych i ujętych we wcześniej opublikowanych komunikatach. Zebrane w komunikacie działania, mające zapewnić reindustrializację UE, mogą okazać się niewystarczające do osiągnięcia tego celu. Zasadnym będzie przeanalizowanie obecnie wdrażanych polityk, które mają wpływ na warunki funkcjonowania przemysłu, w szczególności zaś polityk przemysłowej, energetycznej i klimatycznej. Spójne działania podejmowane w obrębie w/w polityk powinny zapewnić synergię i dodatkowo stymulować rozwój przedsiębiorstw. W chwili obecnej, jak wskazuje komunikat, niektóre inicjatywy, podejmowane w szczególności w zakresie ochrony klimatu czy zapobieganiu zmianom klimatu, mogą stanowić barierę dla dalszego rozwoju, czy nawet utrzymania się na rynku niektórych przedsiębiorstw. Podejmowane przez UE jednostronne zobowiązania w zakresie 5 Propozycja KE zawarta w Mapie Drogowej Gospodarki Niskoemisyjnej

8 redukcji emisji nakładają dodatkowe koszty na przemysł, co przyczynia się do osłabienia jego globalnej konkurencyjności. Dalszy wzrost cen energii może negatywnie wpływać na decyzje inwestycyjne w europejski sektor energetyki i przemysłu, a także może przyczynić się do delokalizacji produkcji poza UE. W rezultacie może to osłabić inicjatywy ukierunkowane na wzmocnienie przemysłu, czy pogłębić proces deindustrializacji, w szczególności w sektorach tradycyjnych. UZASADNIENIE STANOWISKA WOBEC FILARÓW WZMOCNIONEJ POLITYKI PRZEMYSŁOWEJ: 1. Zapewnienie właściwych warunków ramowych dla stymulowania nowych inwestycji, przyspieszenia zastosowania nowych technologii i zwiększenia wydajności zasobów Rząd RP pragnie podkreślić znaczenie przedsiębiorstw, jako siły napędowej rozwoju gospodarczego i fundamentu dobrobytu UE. Ze względu na ich wagę należy koncentrować wysiłki na tworzeniu korzystnych warunków ramowych dla ich powstawania i rozwoju. Jakość otoczenia regulacyjnego jest dla przedsiębiorców i dla całej gospodarki szczególnie istotna w czasach szybkich i głębokich zmian, wpływających dalekosiężnie na warunki społeczno-gospodarcze. Nadmierne obciążenia administracyjne i finansowe utrudniają bowiem przedsiębiorstwom procesy innowacyjne, stwarzają zbędne bariery dla handlu i inwestycji, ograniczają efektywność ekonomiczną firm. Istnienie tego typu barier uderza we wszystkich przedsiębiorców, w szczególności dotyka jednak mikro i małe przedsiębiorstwa, ze względu na ich ograniczone zasoby ludzkie i kapitałowe. W tym kontekście tworzenia korzystnych warunków Rząd RP pragnie także podkreślić znaczenie dalszej implementacji Small Business Act (SBA) 6. Komunikat SBA zaprezentował nowe ramy polityki (integrujące istniejące instrumenty polityki rozwoju przedsiębiorstw) oraz propozycję strategii wobec małych i średnich przedsiębiorstw ujętą w 10 obszarów priorytetowych 7. Podejmowanie działań w ramach zaprezentowanych w SBA obszarów ma kluczowe znaczenie dla rozwoju MŚP w Europie, tworząc jednocześnie korzystne warunki dla ogółu przedsiębiorstw. Jednocześnie, w ww. kontekście Polska z zadowoleniem przyjmuje wspomniane w przedmiotowym komunikacie wzmocnienie roli Pełnomocników ds. MŚP. Składanie 6 Komunikat pt. Think Small First. A Small Business Act for Europe COM(2008) Stworzenie warunków, w których przedsiębiorcy mogą dobrze prosperować, a przedsiębiorczość jest nagradzana; Zagwarantowanie, by uczciwi przedsiębiorcy, których przedsiębiorstwo zostało postawione w stan upadłości, dostali szybko drugą szansę; Przygotowywanie regulacji zgodnie z zasadą MŚP przede wszystkim ; Zapewnienie odpowiedniej reakcji organów administracji publicznej na potrzeby MŚP; Dostosowanie instrumentów realizowanych polityk do potrzeb MŚP: ułatwienie MŚP udziału w zamówieniach publicznych oraz wykorzystanie możliwości pomocy państwa dla MŚP; Ułatwianie MŚP dostępu do finansowania i rozwijanie otoczenia prawnego i biznesowego w zakresie realizacji terminowych płatności w transakcjach handlowych; Wspieranie MŚP w lepszym korzystaniu z możliwości oferowanych przez Wspólny Rynek; Wspieranie podnoszenia kwalifikacji w MŚP i wszelkich form innowacji; Umożliwienie MŚP przekształcania wyzwań związanych z ochroną środowiska na nowe możliwości rozwoju; Zachęcanie i wspieranie MŚP w czerpaniu korzyści z dostępu do rynków. 8

9 corocznych sprawozdań na temat skuteczności krajowych i unijnych środków służących poprawie konkurencyjności MŚP w ich krajach, dostarczanie danych do celów europejskiego semestru oraz podniesienie znaczenia Pełnomocników będzie stanowiło dodatkową motywację do podejmowania działań na rzecz MŚP. Rząd RP ma poważne wątpliwości odnośnie zaproponowanych przez Komisję Europejską w tym filarze priorytetowych obszarów działania, na które ukierunkowane zostaną inwestycje i innowacje. Wybrane przez KE obszary priorytetowe stanowią jedynie wąski wycinek produkcji przemysłów tradycyjnych (np. bioprodukty w przemyśle chemicznym, samochody elektryczne w motoryzacyjnym, czy zaawansowane technologie w tekstylnym). W ocenie Rządu koncentrowanie się na działalności w tych obszarach może wiązać się z nowymi, kosztownymi wymaganiami dla przemysłu unijnego. Zamiast generować kolejne wymagania, a co za tym idzie dodatkowe obciążenia, działania UE powinny zapewniać warunki dla stabilnej odbudowy i rozwoju całego sektora przemysłu. i. Zaawansowane technologie produkcyjne Rząd RP podziela pogląd KE w zakresie konieczności rozwoju technologii umożliwiajacych czystą produkcję. Jest to niewątpliwie obszar, który może przyczynić się do rozwoju nowych rynków, jednakże ze względu na wysokie koszty związane z ich tworzeniem wymaga odpowiednich inicjatyw zarówno na poziomie UE, jak i krajowym. Dlatego też wydaje się zasadnym uwzględnienie w Programie Horyzont 2020 instrumentów ukierunkowanych na szersze upowszechnienie i komercjalizację wyników B+R w tym obszarze. ii. Kluczowe technologie wspomagające Rząd RP uważa, że niezbędne jest podjęcie w UE dodatkowych działań na rzecz pobudzania wzrostu, konkurencyjności i tworzenia miejsc pracy poprzez rozwijanie Kluczowych technologii wspomagających (Key Enabling Technologies KETs), które stanowią bardzo ważne źródło innowacji. Zdaniem Rządu RP KETs mogą mieć bardzo pozytywny wpływ na rozwój powiązań kooperacyjnych między przedsiębiorstwami, w tym kooperencji (jednoczesna konkurencja i kooperacja przedsiębiorstw), gdyż nakłady na rozwój tych technologii są często bardzo duże i przekraczają możliwości pojedynczych podmiotów. Rząd RP pragnie także podkreślić fakt, iż KETs poprzez swój międzysektorowy charakter oraz horyzontalny zasięg, mogą istotnie przyczyniać się zarówno do rozwoju gospodarki UE sensu largo, jak i poszczególnych regionów, zwłaszcza w tworzeniu i wdrażaniu strategii inteligentnej specjalizacji (S3 Smart Specialization Strategy). Rząd RP uwzględni potrzebę wspierania KETs w pracach nad nową perspektywą finansową na lata , wykorzystując przy tym wyniki projektów foresight 8, identyfikujących konkretne technologie KETs o dużym potencjale rozwoju na poziomach: krajowym i regionów. Rząd 8 Foresight technologiczny przemysłu InSight2030, regionalne foresighty. 9

10 RP zapewni koordynację działań na poziomie krajowym i regionalnym, aby osiągnąć synergię między działaniami unijnymi i krajowymi w celu efektywnego wspierania KETs ze środków polityki spójności. Należy także zaznaczyć, iż wielkość budżetu unijnego prognozowanego na rozwój KETs (6,663 mld EUR) wydaje się być niewystarczająca w kontekście kosztów prowadzenia badań naukowych. Ponadto konieczne jest uwzględnienie mechanizmów kompensujących różny poziom rozwoju ekonomicznego poszczególnych krajów unijnych, a w szczególności nierównomiernie uczestniczenie przez poszczególne narodowe sektory MŚP w unijnych oraz globalnych łańcuchach dostaw. Ze względu na fakt, że koszty badań stosowanych i prac rozwojowych są zdecydowanie wyższe niż badań podstawowych, Rząd RP uważa, że istotną rolę odgrywa sposób podziału środków publicznych, tj.: właściwe ustalenie proporcji finansowania badań podstawowych oraz badań stosowanych. Rząd RP podkreśla zarazem, że kluczową rolę w zakresie finansowania badań stosowanych i prac rozwojowych powinny odgrywać nakłady prywatne. W kontekście wagi KETs Rząd RP uważa za konieczne zagwarantowanie skutecznego i stałego udziału przedstawicieli Polski w pracach Grupy Wysokiego Szczebla ds. KETs. iii. Rynki bioproduktów Biotechnologia obejmująca biochemię, mikrobiologię oraz nauki inżynieryjne jest jedną z najszybciej rozwijających się polskich branż z pogranicza nauki i biznesu i odgrywa coraz większą rolę w gospodarce. Ochrona zdrowia i środowiska przyrodniczego, sektor żywnościowy, farmaceutyczny i kosmetyczny to prężnie rozwijające się innowacyjne branże, które wciąż potrzebują nowych technologii i rozwiązań, nadających produktom coraz lepszą jakość. Mikroorganizmy i enzymy wykorzystywane są w procesach przemysłowych w sektorach: chemicznym, farmaceutycznym, spożywczym, paszowym, celulozowopapierniczym, włókienniczym, energetyce oraz w ochronie środowiska. Silną stroną polskiej biotechnologii jest kadra naukowa i liczne ośrodki badawcze, w tym na wyższych uczelniach. W Polsce realizowane są innowacyjne projekty biotechnologiczne obejmujące m.in.: biotechnologię przemysłową wykorzystującą systemy biologiczne w produkcji przemysłowej i ochronie środowiska. Dzięki temu surowce odnawialne, głównie produkty rolne, są przekształcane z wykorzystaniem komórek pleśni, drożdży, bakterii, czy enzymów z nich pochodzących w cenne chemikalia, leki, biopolimery, czynniki energetyczne, składniki żywności, itd. produkcję nowych biofarmaceutyków, rozwój diagnostyki genetycznej, genoterapii i ksenotransplantologii - tzw. czerwona biotechnologia wykorzystywana w ochronie zdrowia stanowi ważny i dynamicznie rozwijający się obszar biotechnologii, rolnictwo, głównie biopaliwa i wykorzystanie roślin jako surowców odnawialnych. 10

11 Szansą dla rozwoju biotechnologii w Polsce jest stymulowanie inwestycji w tym obszarze, ponieważ projekty biotechnologiczne są kosztowne i cechuje je duże ryzyko ekonomiczne. iv. Zrównoważona polityka w zakresie przemysłu i budownictwa oraz surowców Zdaniem Rządu RP we wszystkich działaniach w zakresie zrównoważonej polityki przemysłowej powinien być brany pod uwagę aspekt zewnętrznej konkurencyjności rodzimych wytwórców i produktów. Nakładane ograniczenia nie powinny stanowić znaczącego obciążenia dla europejskiego przemysłu. Jednocześnie konieczne są działania mające na celu promowanie standardów środowiskowych w państwach trzecich tak, aby europejskie przedsiębiorstwa miały równe warunki konkurencji w stosunku do ich konkurentów, w szczególności z krajów rozwijających się. Rząd RP zgadza się z opinią, że promowanie zrównoważonej polityki przemysłowej wymaga różnych instrumentów oddziałujących zarówno po stronie popytu, jak i podaży, począwszy od wykorzystania dobrowolnych inicjatyw (np. eko-znakowanie, zielone zamówienia publiczne, EMAS), regulacji prawnych (np. eko-projektowanie, dyrektywa dotycząca odpadów) oraz instrumentów ekonomicznych. Zgodnie ze stanowiskiem przyjętym wobec Komunikatu KE pt. Strategia na rzecz zrównoważonej konkurencyjności branży budowlanej i jej przedsiębiorstw 9, Rząd RP podziela pogląd, że jednym z głównych czynników warunkujących rozwój sektora budownictwa jest dostępność innowacyjnych materiałów, oferujących udoskonalone właściwości użytkowe i mniej szkodliwych dla środowiska. Ich wykorzystanie zapewnia zachowanie lub poprawę funkcjonalności, ogranicza zapotrzebowania na surowce i energię oraz ułatwia procesy recyklingu lub utylizacji. Rząd RP popiera propozycje ujednolicenia i wzajemnego uznawania metod oceny w odniesieniu do wyrobów, procesów i prac budowlanych, jednak z uwzględnieniem warunków gospodarczych, społecznych oraz budżetowych poszczególnych państw członkowskich. Obecnie funkcjonująca sieć Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego dla branży budowlanej oraz europejskie projekty badawcze powinny przede wszystkim pełnić rolę informacyjną dla osób działających w branży budowlanej. W odniesieniu do zrównoważonej polityki wobec surowców, Rząd RP podziela zawarty w komunikacie Silniejszy przemysł europejski pogląd o istotnym znaczeniu nieenergetycznych surowców nierolniczych dla konkurencyjności przemysłu UE. Surowce nieenergetyczne mają szczególne znaczenie w wytwarzaniu produktów innowacyjnych (np. metale ziem rzadkich wykorzystywane są w produkcji samochodów elektrycznych czy telefonów komórkowych). Zwiększenie możliwości w zakresie szukania ich substytutów, ulepszanie procesu recyklingu czy poszerzanie wiedzy geologicznej powinny pomóc zmniejszyć ryzyko związane z ograniczonym dostępem do tzw. surowców krytycznych, np. metali ziem rzadkich, których głównym producentem są Chiny. W przypadku Polski takie 9 Przyjętym przez KSE w dniu 4 października 2012 r. 11

12 podejście może pozwolić na rozwój rynków nowych produktów, a także zwiększenie efektywności wykorzystania surowców wtórnych, w tym przez dalszy rozwój recyklingu. Pozytywnie należy ocenić także wolę dalszego rozwijania dyplomacji surowcowej. Jednocześnie należy zauważyć, że przedstawione przez KE inicjatywy w zakresie surowców nieenergetycznych nie są propozycjami nowymi, a stanowią zebranie przedstawionych wcześniej inicjatyw, zaproponowanych przede wszystkim w komunikacie Zapewnienie dostępności surowców dla przyszłego dobrobytu Europy. Projekt Europejskiego Partnerstwa Innowacji w dziedzinie surowców 10. v. Ekologicznie czyste pojazdy i statki Rząd RP na różnych forach UE konsekwentnie opowiada się za rozszerzeniem propozycji promowania pojazdów elektrycznych o inne, eko- i energoefektywne napędy oraz wskazuje na konieczność dalszych prac nad doskonaleniem samochodów spalinowych wykorzystujących zarówno paliwa tradycyjne, jak również paliwa alternatywne. Rozwój samochodów o napędzie elektrycznym i innych pojazdów ekologicznych może stanowić olbrzymi impuls dla przemysłu motoryzacyjnego oraz wielu innych przemysłów pracujących na jego rzecz. To nowy, szeroki obszar działań innowacyjnych oraz możliwość rozwoju na terenie Polski najnowocześniejszych technik i technologii, które mogą także znaleźć zastosowanie w innych dziedzinach gospodarki. Należy dążyć do zapewnienia jak najlepszych warunków dla lokowania tego typu inwestycji w naszym kraju oraz wspierania B+R w tym obszarze. Jednakże, zdaniem Rządu RP, działania podejmowane w obszarze regulacyjnym muszą przebiegać w sposób zrównoważony i być poprzedzone kompleksowymi analizami wpływu na sektor motoryzacyjny. Branża ta stoi przed wieloma wyzwaniami związanymi z bieżącym funkcjonowaniem. Intensyfikacja działań w kierunku energo-efektywnej gospodarki, co wiązać się będzie z koniecznością sprostania nowym, kosztownym wymaganiom może być na obecnym etapie zbyt dużym wyzwaniem powodującym zahamowanie procesu powrotu sektora motoryzacyjnego na ścieżkę wzrostu. Przyszłe działania powinny iść w kierunku zagwarantowania warunków dla jego stabilnej odbudowy i rozwoju w okresie post-kryzysowym, a nie nakładania kolejnych wymagań powodujących konieczność ponoszenia dodatkowych obciążeń. Generalnie, rok 2011 był rokiem spadków zarówno w produkcji samochodów osobowych, jak i w sprzedaży nowych oraz imporcie używanych. Utrzymująca się od kilku lat struktura polskiego rynku i parku samochodowego nie wskazuje na rosnący popyt na nowe, dobrze wyposażone samochody. Na krajowy rynek nadal wprowadzanych jest ponad dwa razy więcej samochodów używanych, niż samochodów nowych 11. Mimo to Polska 10 COM(2012) W 2011r. sprzedaż nowych samochodów osobowych w Polsce wyniosła 275 tys. szt. i była niższa o 12,5% niż w 2010 r. W tym samym czasie zarejestrowano w Polsce 654 tys. szt. importowanych samochodów używanych, tj. o 9,4% mniej niż w 2010 r. W 2011 r. wyprodukowano w Polsce 825 tys. samochodów osobowych i dostawczych, tj. o 7% mniej niż w 2010 r. Dane za 9 m-cy 2012 r. pokazują, że w porównaniu do września 12

13 pozostaje jednym z największych producentów samochodów w regionie Europy Środkowo- Wschodniej: spośród 40 fabryk zajmujących się montażem samochodów i silników, aż 16 znajduje się w Polsce. Polska jest również znaczącym w Europie producentem autobusów oraz europejskim zagłębiem produkcji komponentów motoryzacyjnych i części zamiennych dla wielu marek światowych. Polską specjalnością są silniki samochodowe, których w 2011 r. wyprodukowano ok. 1,9 mln sztuk. Przedsiębiorstwa branży motoryzacyjnej w swych planach rozwojowych nie mogą pomijać kwestii nowoczesnych konstrukcji samochodów czy też innowacyjnych technologii, które w przyszłości mogą dać jakościowy impuls dla nowych, ekologicznych koncepcji rozwoju transportu samochodowego. Produkowane w Polsce samochody muszą stać się atrakcyjniejsze ekonomicznie i technologicznie dla konsumentów. Poprawa parametrów pojazdów jest też niezbędna aby konkurować na rynkach zagranicznych. W odniesieniu do kwestii czystych statków, Rząd RP zwraca uwagę, że europejski przemysł stoczniowy działa na silnie konkurencyjnym globalnym rynku. W przemyśle tym występuje nadwyżka zdolności produkcyjnych, spowodowana głównie wzrostem zdolności azjatyckich producentów. Unia Europejska, aby zapobiec malejącej roli europejskiego przemysłu okrętowego w świecie opracowała w 2003 r. program działania pod nazwą LeaderSHIP 2015, w którym przyjęto, że przemysł okrętowy jest jednym z tych sektorów gospodarczych, który odpowiada nowym wyzwaniom związanym z inwestowaniem w wiedzę, a jego rozwój generuje możliwości wzrostu konkurencyjności. Polityka UE zmierza w kierunku, aby rozwój europejskiego przemysłu stoczniowego był zgodny z zasadami zielonego wzrostu. Aktualnie w Komisji Europejskiej pracuje Grupa koordynacyjna dla ustanowienia nowej strategii LeaderSHIP Celem nowej strategii, która została poparta przez Rząd RP, jest określenie możliwości szerzej pojętego przemysłu stoczniowego, ze szczególnym uwzględnieniem innowacji, nowych technologii i ekologii. Wobec ostrej konkurencji na globalnym rynku statków i wpływu światowego kryzysu gospodarczego, osiągnięcie przewagi konkurencyjnej Unii Europejskiej możliwe będzie dzięki zwiększeniu nakładów na innowacje, badania i rozwój oraz skoncentrowanie się na budowie zielonych statków, a także statków zaawansowanych technologicznie. Z uwagi na malejący udział europejskiego przemysłu stoczniowego w światowej produkcji statków na rzecz producentów azjatyckich, Rząd RP proponuje rozważyć wykreślenie przemysłu stoczniowego z grupy sektorów wrażliwych. Umożliwi to równe traktowanie tego przemysłu z innymi sektorami. vi. Inteligentne sieci poprzedniego roku krajowa produkcja spadła o 25,44% (tj auta). W ciągu 9 m-cy 2012 r. spadek zarejestrowanych nowych samochodach w całej UE sięgnął 7,6%. 13

14 2. Poprawa funkcjonowania Rynku Wewnętrznego oraz otwarcie rynków międzynarodowych Rząd Rzeczypospolitej Polskiej popiera działania zmierzające do usprawnienia funkcjonowania rynku wewnętrznego UE oraz poprawy dostępu do rynków pozaunijnych krajów trzecich na uczciwych zasadach i wzajemności. Wątpliwości budzi postulat pełnego włączenia w rynek wewnętrzny sektora bezpieczeństwa i obrony. Zdaniem Rządu RP m.in. idea określania norm wobec uzbrojenia i sprzętu wojskowego jest sporna, ponieważ zastosowane w tej dziedzinie rozwiązania są chronione w sposób znacznie wyższy niż w rozwiązaniach cywilnych. Ponadto każde państwo członkowskie UE może powołać się na konieczność ochrony szczególnego interesu bezpieczeństwa państwa 12, w związku z czym normalizacja mogłaby się okazać niemożliwa. Jednocześnie istotną kwestią jest wprowadzanie zasad otwartej konkurencji na wspólnotowym rynku uzbrojenia i wyposażenia wojskowego. Proces ten jest szczególnie istotny, gdyż wymaga poszanowania dla interesów bezpieczeństwa wszystkich państw członkowskich UE, co oznaczać powinno włączenie ich przemysłów obronnych do wspólnego rynku zamówień obronnych na rzeczywiście równych zasadach. W odniesieniu do otwarcia rynków pozaunijnych krajów trzecich, Rząd RP popiera podjęcie działań, które przyczyniłyby się do zdynamizowania unijnej polityki handlowej w wymiarze globalnym i znalezienia właściwej odpowiedzi na postępujący wzrost znaczenia krajów azjatyckich w gospodarce i handlu światowym, nie zawsze oparty na uczciwości i zdrowych zasadach. Duży potencjał, umożliwiający wzmocnienie zewnętrznej pozycji UE, może przynieść zacieśnianie współpracy z południowymi i wschodnimi państwami regionu. Dobre stosunki sąsiedzkie mogą wzmocnić pozycję UE w wymiarze globalnym, także w ujęciu gospodarczo-handlowym, przynosząc jej rosnące korzyści stosunkowo umiarkowanym kosztem. UE powiązana gospodarczo ze swoimi południowymi oraz wschodnimi sąsiadami, będzie postrzegana jako partner silny i zdolny do zabezpieczenia swoich interesów. W opinii Rządu niezbędne jest ponadto skorygowanie procesu negocjowania porozumień o wolnym handlu tak, aby rzeczywiście gwarantowały one równość we wzajemnym dostępie do rynków. W szczególności zawierane umowy powinny być każdorazowo dopasowane do specyfiki partnera, którego dotyczą. Dziś, kiedy widzimy, jak np. funkcjonuje umowa o wolnym handlu UE-Korea i jak niekorzystnie wpłynęła ona na unijny bilans obrotów handlowych w przemyśle motoryzacyjnym, powinniśmy zwracać szczególną uwagę na ten aspekt. Równie ważne jest, aby domagać się od naszych partnerów przestrzegania przyjętych na siebie zobowiązań (np. akcesyjnych Federacji Rosyjskiej do WTO). 12 Art. 346 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 14

15 3. Dostęp do finansowania Rząd RP popiera działania służące poprawie dostępu przedsiębiorstw przemysłowych do funduszy podwyższonego ryzyka (venture capital) oraz rynków kapitałowych. Fundusze venture capital, poza zasileniem kapitałowym, dostarczają podmiotom znajdującym się w ich portfelu cenną wiedzę fachową i doświadczenie, kontakty biznesowe, wartość marki oraz doradztwo strategiczne. Polska jest największym rynkiem kapitału podwyższonego ryzyka w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, niemniej jednak nie wykorzystuje w pełni swojego potencjału. Mając to na uwadze Rząd pozytywnie odnosi się do propozycji zmierzających do usprawnienia dostępu do rynku kapitałowego, w tym funduszy venture capital, które będą mogły efektywniej inwestować w rozpoczynające działalność i obiecujące polskie przedsięwzięcia. Jednocześnie w ocenie Rządu RP, poprawa dostępu do rynku kapitałowego będzie w ograniczonym stopniu skutkowała wykorzystaniem tych form finansowania w działalności mikro i małych przedsiębiorstw. Najmniejsze firmy korzystają bowiem przede wszystkim z finansowania poprzez fundusze pożyczkowe i poręczeniowe, z uwagi na łatwiejszy do nich dostęp. Utrudniony dostęp do finansowania ma również m.in. sektor stalowy UE, który uznany za wrażliwy wykluczony został z wielu form pomocy, o jaką mogą ubiegać się w UE inne sektory. Jednocześnie inwestycje, wysokie nakłady na badania i rozwój oraz ciągle rosnące wymagania środowiskowe sprawiają, że branża stalowa jest bardzo kapitałochłonna. Spełnianie ewentualnych dalszych rosnących wymagań środowiskowych wiązać się będzie z coraz wyższymi nakładami i to w warunkach globalnej konkurencji, w których produkcja z państw trzecich nie musi spełniać tych wymagań. 4. Zwiększenie inwestycji w kapitał ludzki i umiejętności Rząd RP zgadza się z potrzebą wzrostu inwestycji w rozwój kapitału ludzkiego w celu podniesienia kwalifikacji kadr w przemyśle i dla przemysłu. W opinii Rządu szczególny nacisk powinien być położony na rozwój kompetencji zarówno kierowniczej, jak i eksperckiej kadry, w priorytetowych obszarach przemysłowych dla Europy. Powszechnie znanym problemem jest bowiem niewystarczająca wiedza przedsiębiorstw na temat roli innowacji w budowaniu przewagi konkurencyjnej. Co więcej, celem sprostania wymogom, jakie gospodarka globalna stawia przed przedsiębiorstwami, niezbędna jest zmiana podejścia do innowacji i innowacyjności. Dotychczasowe koncepcje wspierania B+R jako źródła tworzenia przewagi konkurencyjnej są istotne, jednakże niewystarczające w świetle konieczności budowy gospodarki opartej na wiedzy. Innowacje powinny być postrzegane nie jako realizowane przez przedsiębiorstwa konkretne projekty, lecz jako ciągły proces zachodzący w organizacjach na poziomie tworzenia nowych produktów oraz lepszego dostosowania struktury organizacyjnej. Nowe trendy w innowacyjności dotyczą zarówno procesu tworzenia produktów (wyrobów i usług) niezależnie, czy rozwiązania technologiczne 15

16 opierają się na działalności B+R, czy powstają w wyniku aktywnego włączenia konsumentów (user-driven innovation), jak i zmian zachodzących w strukturze przedsiębiorstwa (innowacje nietechnologiczne: organizacyjne oraz marketingowe). Nowe formy innowacji takie jak: innowacje nietechnologiczne, user-driven innovation, open innovation, czy innowacje społeczne, wymagają z jednej strony od podmiotów gospodarczych nowych umiejętności, zaś z drugiej strony prowadzenia aktywnej polityki innowacyjności stymulującej tworzenie tego typu innowacji. Rząd RP uważa, iż konkurencyjność przedsiębiorstw jest ściśle powiązana z jakością kwalifikacji pracowników. Niezbędne jest utworzenie wysokiej jakości systemu edukacji oraz otoczenia instytucjonalnego i regulacyjnego służącego kształtowaniu kadr dla nowoczesnej gospodarki. Działania na rzecz zwiększania jakości edukacji i mobilności pracowników powinny również angażować przedstawicieli biznesu w promocję systemu uczenia się przez całe życie. W kontekście wyzwań, przed jakimi stoją przedsiębiorstwa ważne jest też podnoszenie umiejętności w zakresie metod zarządzania zasobami ludzkimi. Dlatego konieczne jest w pierwszym rzędzie uświadamianie oraz popularyzowanie wśród przedsiębiorców, szczególnie z sektora MŚP konieczności planowania i zarządzania strategicznego i korzyści, jakie przynosi posiadanie sformułowanej strategii rozwoju przedsiębiorstwa, a także dostarczenie narzędzi w tym zakresie. Podobna sytuacja występuje w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi. MŚP muszą otrzymać wsparcie na poziomie świadomościowym oraz narzędziowym. OCENA SKUTKÓW PRAWNYCH Komunikat nie powoduje bezpośrednich skutków prawnych. OCENA SKUTKÓW SPOŁECZNYCH I GOSPODARCZYCH Komunikat nie pociąga za sobą bezpośrednich skutków społecznych i gospodarczych, jednak ogólne kierunki działań zaproponowane w Komunikacie mogą mieć istotne przełożenie na politykę przemysłową UE jako całości, jak i poszczególnych państw członkowskich. OCENA SKUTKÓW FINANSOWYCH Komunikat nie powoduje bezpośrednich skutków finansowych dla budżetu RP. VI. STANOWISKO PARTNERÓW SPOŁECZNYCH VII. WNIOSKI Rząd RP podkreśla, iż dla zapewnienia stabilnego wzrostu gospodarczego oraz tworzenia nowych miejsc pracy zarówno na poziomie UE, jak i poszczególnych państw członkowskich konieczne są działania, które wzmocnią konkurencyjność europejskiej gospodarki, w tym zwłaszcza jej przemysłu. 16

17 Przemysł był, jest i powinien pozostać kluczowym czynnikiem dla budowania dobrobytu i mocnej pozycji UE na arenie międzynarodowej. Konkurencyjna, a więc nowoczesna i przyjazna środowisku baza przemysłowa stwarza możliwość obniżania cen i kosztów, tworzenia nowych, lepszych dóbr i usług, przyczyniając się w ten sposób znacząco do wzrostu konkurencyjności całej gospodarki. Jest ona ponadto podstawowym źródłem innowacji niezbędnych do sprostania szeroko rozumianym wyzwaniom, przed którymi stoi UE oraz zachowania i uruchamiania przewag konkurencyjnych na światowym rynku. Dlatego też przy podejmowaniu wszelkich nowych inicjatyw należy mieć na uwadze ich wpływ na konkurencyjność gospodarczą, w tym przede wszystkim przemysłu. Reindustrializacja oraz inwestycje w nowe, innowacyjne technologie powinny być podstawą ożywienia gospodarczego i rozwoju wszystkich sektorów przemysłu, w tym również energochłonnych. Zrównoważony rozwój, obejmujący zarówno aspekty społeczne, środowiskowe jak i ekonomiczne, powinien być powszechnie obowiązującą zasadą. Jednak proponowane w komunikacie działania, zmierzające do reindustrializacji, w zbyt dużym stopniu koncentrują się na podejściu proekologicznym. W ocenie Rządu RP polityka przemysłowa UE powinna zmierzać w kierunku transformacji na gospodarkę niskoemisyjną, lecz jednocześnie rozwój przemysłu nie powinien być nadmiernie i w nieuzasadniony sposób ograniczany polityką klimatyczną. Brak spójności pomiędzy polityką klimatyczną, energetyczną i przemysłową jest jednym z głównych czynników powodujących przenoszenie produkcji przemysłowej poza UE. Niezbędne jest zatem stworzenie rozwiązań, które będą takiej delokalizacji zapobiegały. Przykłady niespójności powinny zostać zidentyfikowane, tak by móc następnie zdefiniować i wdrożyć stosowne środki zaradcze. Kluczowe jest także podejście uwzględniające specyfikę gospodarczą poszczególnych państw członkowskich UE. Minimalizowanie barier i obciążeń oraz odzyskanie zaufania przedsiębiorców również przyczynią się do poprawy konkurencyjności unijnej gospodarki. Przemysł potrzebuje stabilnych regulacji i klarownych sygnałów odnośnie przewidywanych zmian, tak aby mieć czas na właściwe przygotowanie się do nich. Rząd RP docenia znaczenie sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz ich udział w tworzeniu PKB. Niemniej jednak wdrażanie przełomowych technologii będzie efektywniejsze w dużych przedsiębiorstwach, posiadających zarówno możliwości badawcze, jak i mogących w krótkim okresie osiągnąć efekt skali. Komunikat KE Silniejszy przemysł europejski w dużej mierze poświęcony jest rozwojowi i wsparciu MŚP, jednak reidustrializacja nie może być skutecznie przeprowadzana z wyłączeniem dużych przedsiębiorstw. Dlatego też należy rozważyć powrót do intensywniejszego wspierania rozwoju i wdrażania najnowocześniejszych technologii w dużych firmach. 17