25 lat systemu operacyjnego GNU/Linux

Transkrypt

1 25 lat systemu operacyjnego GNU/Linux Czy jest powód do świętowania? Jacek Kobus Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK fizyka.umk.pl/ jkob/linux20y.pdf

2 Systemy operacyjne wg TOP500

3 Systemy operacyjne użycie Superkomputery wg TOP500 Linux (457) 91.4% Unix (30) 6.0% Mieszane (11) 2.2% BSD (1) 0.2% Windows (1) 0.2% Serwery Unix/Linux 64% Windows 36% Desktopy/laptopy Windows 92.2% Apple 6.4% Linux 1.4% Urzadzenia mobilne/tablety ios 52.1% Java ME 21.3% Android 16.3% Symbian 5.8% Blackberry 3.5% Windows, Samsung 0.3%

4 comp.os.minix: wpis LBT z 26 sierpnia 1991 Hello everybody out there using minix - I m doing a (free) operating system (just a hobby, won t be big and professional like gnu) for 386(486) AT clones. This has been brewing since april, and is starting to get ready. I d like any feedback on things people like/dislike in minix, as my OS resembles it somewhat (same physical layout of the file-system (due to practical reasons) among other things). I ve currently ported bash(1.08) and gcc(1.40), and things seem to work. This implies that I ll get something practical within a few months, and I d like to know what features most people would want. Any suggestions are welcome, but I won t promise I ll implement them :-) Linus (torva...@kruuna.helsinki.fi) PS. Yes - it s free of any minix code, and it has a multi-threaded fs. It is NOT portable (uses 386 task switching etc), and it probably never will support anything other than AT-harddisks, as that s all I have :-(.

5 Architektura systemów Unix/Linux W. Stallings, Operating Systems: Internals and Design Principles

6 Przełomowe wydarzenia 1969 Unix Ken Thompson, Denis Ritchie 1983 GNU Richard M. Stallman 1991 Linux Linus B. Torvalds

7 Historia systemu Unix 1969 Ken Thompson, Denis Ritchie (AT&T Bell Labs) tworza system Unix programy pisane w asemblerze i języku B 1971 Ritchie przekształca język B w C 1973 przepisanie Uniksa w wysokopoziomowym języku C 1974 Thomson i Ritchie publikuja pracę na temat Uniksa (Commun. ACM), udostępniaja jego źródła; system intensywnie badany i rozwijany

8 Historia systemu Unix 1976 John Lions dodaje komentarze do wersji Unix BSD silnie rozwijany na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley (K.Thompson i B.Joy) 1978 powstaje pierwsza grupa użytkowników Uniksa zaczyna działać Santa Cruz Operations (pierwsza firma uniksowa) 1980 Microsoft sprzedaje system Unix (Xenix) na minikomputery (PDP-11)

9 Historia systemu Unix 1983 firma AT&T komercjalizuje Unix System V dołaczenie stosu TCP/IP do 4.2 BSD (DARPA) > 1983 brak standaryzacji IBM AIX (SVR3) DEC Ultrix (4.2 BSD) SUN Solaris (SVR4) HP HP-UX (SRV4) SGI IRIX (BSD) Microsoft i SCO Xenix (Unix Version 7) wojny uniksowe: AT&T i Sun Microsystems (Unix International) kontra Open Software Foundation (inne firmy) z 750 uniwersystetów prowadzacych kursy komputerowe posiada licencję na system Unix

10 Historia systemu Unix

11 Historia systemu GNU/Linux 1984 GNU (Gnu s Not Unix) wolnodostępny, uniksopodobny system operacyjnego wspierany przez Free Software Foundation R.Stallmana 1989 R. Stallman udostępnia oprogramowanie GNU na licencji GPL (copyleft) jadro systemu (Hurd) niegotowe 1991 L. Torvalds udostępnia wstępna wersję jadra systemu GNU grupa programistów BSD zakłada Berkeley Software Design, Inc BSDI tworzy komercyjna wersję systemu Unix dla platformy intelowskiej Bill Jolitz opuszcza BSDI i rozpowszechia bezpłatnie 386BSD 1992 Unix System Labs (AT&T) kontra Berkeley Software Design, Inc 1994 Novell kupuje USL i prawa do źródeł Uniksa i zawiera ugodę z BSDI 1997 powstaje The Linux Foundation

12 Czym jest GNU/Linux? GNU Gnu s Not Unix wolnodostępny, uniksopodobny system operacyjny Linux jako jadro systemu (Hurd stale rozwijane) asembler, kompilator C, program łacz acy, biblioteka GNU C bash (Bourne Again SHell) programy z projektów GNU, GNOME, KDE, X.org i in pakietów oprogramowania: 372 GNU, 6880 wolnodostępne, reszta otwarte Licencja GNU GPL (copyleft) GNU General Public License: Powszechna Licencja Publiczna GNU: Inne licencje: GNU Lesser GPL, GNU Library GPL, Modified BSD License, Perl Artistic License, Apache License, LaTeX Project Public License, Python Software Foundation License, PHP License, OpenSSL License, Sleepycat License, Common UNIX Printing System License Agreement, IBM Public License,...

13 Wolnodostępne/otwarte oprogramowanie Projekt GNU (372 pakiety): aspell, autoconf, automake, bash, bc, chess, cpio, ddd, djgpp, emacs, fileutils (chgrp, chmod, chown, cp, itd), finger, gawk, gcal, gcc, gcompris, gdb, gfortran, ghostscript, ghostview, gimp, gnome, gpc, grep, gnupg, gnuplot, gzip, hurd, less, libc, m4, mailman, mc, mtools, nano, ncurses, octave, parted, patch, screen, sed, tar, texinfo, wget, which, wmaker, xmorph Inne projekty: apache, cups, cygwin, cvs, fpc, kde, latex, links, lynx, perl, postfix, python, rdesktop, samba, sane, sendmail, svn, VNC, X Wolnodostępne i otwarte oprogramownie ( pakietów):

14 Rozwój jadra systemu GNU/Linux data wersja # linii kodu uwagi 1991/ , / self-hosted 1992/ GNU GPL 1992/ X Window System 1994/ , / , / / ,800, / łaty od IBM 2001/ ,377, / ,929, / ,647,033 zmiana numeracji

15 Jak jest rozwijane jadro systemu Linux? The kernel which forms the core of the Linux system is the result of one of the largest cooperative software projects ever attempted. Regular 2-3 month releases deliver stable updates to Linux users, each with significant new features, added device support, and improved performance. The rate of change in the kernel is high and increasing, with over 10,000 patches going into each recent kernel release. These releases each contain the work of over 1000 developers representing around 200 corporations. Since 2005, over 5000 individual developers from nearly 500 different companies have contributed to the kernel. The Linux kernel, thus, has become a common resource developed on a massive scale by companies which are fierce competitors in other areas. Linux Kernel Development: How Fast it is Going, Who is Doing It, What They are Doing, and Who is Sponsoring It: An August 2009 Update (

16 Programiści systemu Linux: 2009 Aktywność: dodano 2.8 mln linii kodu, dokonano 55 tys. większych zmian 200 aktywnych programistów tysiace sporadycznych lub pracujacych w wolnym czasie Przynależność: 3/4 zmian pochodziło od programistów zatrudnionych do pracy nad Linuksem: Red Hat 12% IBM, Intel, Novell 6% Oracle 3% Consultant, Parallels, Fujitsu 2% Sun, HP 1% Najaktywniejsi: David S. Miller, Ingo Molnar, Al Viro, Adrian Bunk, Takashi Iwai, Bartlomiej Zolnierkiewicz, Ralf Baechle, Tejun Heo, Stephen Hemminger, Andrew Morton, Paul Mundt, Russell King, Thomas Gleixner, Alan Cox, Greg Kroah-Hartman, Patrick McHardy, Andi Kleen, Jean Delvare, Mauro Carvalho Chehab, Christoph Hellwig, Randy Dunlap, Ben Dooks, David Woodhouse, Johannes Berg, David Brownell, Hans Verkuil, Trond Myklebust

17 Rozwój systemu Linux: Linux Kernel Development: How Fast it is Going, Who is Doing It, What They are Doing, and Who is Sponsoring It: An August 2009 Update (

18 Cechy systemu GNU/Linux monolityczny system 32/64-bitowy dla większości procesorów systemowa ochrona programów i danych hierarchiczna struktura plików obsługa wielu systemów plików wsparcie dla wirtualizacji systemów operacyjnych (KVM, qemu) wsparcie dla tworzenia sieci komputerowych (IPv4/IPv6) możliwość uruchamiania rozmaitych usług sieciowych tekstowy i graficzny interfejs użytkownika (CLI i GUI) GNU/Linux jest dojrzałym, niezawodnym, wydajnym i skalowalnym systemem operacyjnym.

19 GNU/Linux i wolnodostępne/otwarte oprogramowanie 1993/07 Slackware (Patrick Volkerding) < Softlanding Linux System 1993/08 Debian (Ian Murdock) 1994/10 Red Hat Linux (Marc Ewing) 1995 Red Hat Software (Marc Ewing, Robert Young), RHL 2.0 (RPM) 1996 S.u.S.E Linux (od 2004 SUSE)

20 GNU/Linux i wolnodostępne/otwarte oprogramowanie 1997 Eric S. Raymond The Cathedral and the Bazaar, RHL 5.0, RHCE 1998 Netscape udostępnia źródła Communicatora pojawia się termin open source software Oracle, Informix, Sysbase, IBM, Dell, HP i in. ogłaszaja wsparcie dla ruchu open source 2001 IBM 1 mld USD i 1500 programistów wspiera rozwój Linuksa 2000/2001 SUSE Linux Enterprise Server (IBM S/390, x86), Novell Red Hat Linux Advanced Server pierwszy linuksowy system klasy enterprise wspierany przez firmy Dell, IBM, HP, Oracle

21 Dystrybucje linuksowe Dystrybucja: system operacyjny GNU/Linux programy ułatwiajace instalację oraz konfigurację systemu programy użytkowe i narzędziowe Najpopularniejsze dystrybucje wg Mint, Ubuntu, Fedora, opensuse, Debian, Arch, PCLinuxOS, CentOS, Puppy, Mandriva (Mandrake 2005), Mageia, Lubuntu, Sabayon, Chakra, Zorin, Slackware, Scientific, FreeBSD, Pinguy, Gentoo,..., Kubuntu (24),..., Knoppix (29),..., Red Hat (33),..., Parted Magic (43),..., Clonezilla (48),..., PLD (236),..., ROSA (316) Zastosowania: superkomputery, serwery, stacje robocze, PC, notebooki, netbooki, tablety, PDA, telefony komórkowe, odtwarzacze, routery, centra multimedialne, roboty,... Wspierany sprzęt:

22 Dystrybucje Linuksa 10 najlepszych dystrybucji wg Distrowatch: Mint, Ubuntu, Fedora, Debian, opensuse, ArchLinux, PCLinuxOS, CentOS, Mageia, Slackware, FreeBSD (Unix!) Wiodace dystrybucje wg Debian, Fedora, Gentoo Linux, Mandriva, opensuse, Red Hat Enterprise, Slackware, SUSE, Ubuntu Dobrze znane dystrybucje wg CentOS, KNOPPIX, Mepis, Mint, PCLinuxOS, Turbolinux, VectorLinux

23 Dystrybucje na linii czasu wersja 7.2: wersja 11.10:

24 Oswajanie Linuksa

25 Kto korzysta z systemu GNU/Linux? 1997 Digital Domain: Titanic 160 serwerów DEC Alpha (105 RHL 4.1, 55 NT) 2000 DreamWorks: Władca pierścieni procesorowe komputery PC (RHL) 2001 Amazon.com wymienia serwery i przechodzi na technologie oparte o GNU/Linux 2002 DreamWorks: Shrek 1100 procesorów (80% RHL, 20% IRIX) z 10 banków inwestycyjnych o zasięgu światowym to klienci firmy Red Hat Lista sukcesów RH: % giełd korzysta z systemu GNU/Linux Red Hat certyfikuje ponad 5000 programów (2500 Independent Software Vendors)

26 Kto korzysta z systemu GNU/Linux? Rzady National Security Agency (SELinux), U.S. Department of Defense, U.S. Navy Submarine Fleet, Federal Aviation Administration, U.S. Postal Service, U.S. Federal Courts parlament francuski, władze Monachium, władze Mexico City, UE,... Znaczenie oprogramowania otwartych źródeł dla UE: Economic impact of open source software on innovation and the competitivness of the Information and Communication Technologies (ICT) sector in the EU ( Centra badawcze, uczelnie, szkoły CERN (20,000 serwerów), NASA, Argonne National Laboratory, Oak Ridge National Laboratory, Los Alamos National Laboratory,... Brazylia, Gruzja, India (stan Kerala), Niemcy, Pakistan, Polska, Portugalia, Rosja, Szwajcaria, USA,... One Laptop Per Child, 2.5 mln OX Firmy Amazon, Cisco, ebay, Facebook, Google (Goobuntu), IBM, New York/London Stock Exchange, Omaha Steaks, Panasonic, Peugeot, Toyota Motor Sales, Twitter, Virgin America, Yahoo,...

27 Podsumowanie

28 Zakończenie Ken Mickos, CEO, Eucalyptus Systems I think Linux s most important impact is societal. Linus showed all people on this planet that open collaboration leads to superior results. We need more openness, more transparency and more collaboration in this world. Thanks to Linux, it is happening. Dr. Irving Wladawsky-Berger, IBM Academy of Technology What is really precious about Linux is not just the software, it s the incredible community of innovation that it has built. That s the one thing we can absolutely never lose.... In that spirit we need to keep the ecosystem going addressing the most important issuses around those the society has from being the greenest of operating systems, to continue to simplify it, to continue to make it more user friendly and on, and on and on.

29