PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNE GIMNAZJUM NR 13 W ŁODZI

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNE GIMNAZJUM NR 13 W ŁODZI Uchwalony przez Radę Pedagogiczną w porozumieniu z Radą Rodziców dnia r. 1

2 Wstęp Nadrzędnym celem programu jest zaspokojenie potrzeb emocjonalnych uczniów poprzez wyrównywanie deficytów w sferze emocjonalnej i poznawczej, kształtowanie hierarchii wartości i wzorców zachowań naszych uczniów oraz wyposażenie ich w niezbędną wiedzę dotyczącą zagrożeń płynących ze współczesnego świata. Efektem naszych działań będzie umiejętność świadomego kierowania własnym życiem oraz świadomość konsekwencji podejmowanych przez uczniów decyzji. Ma to doprowadzić do nabycia umiejętności działania na rzecz własnego dobra. Profilaktyka to proces, który wspiera zdrowie przez umożliwienie ludziom uzyskania pomocy potrzebnej im do konfrontacji ze złożonymi, stresującymi warunkami życia oraz przez umożliwienie jednostkom osiąganie subiektywnie satysfakcjonującego, społecznie akceptowanego, bogatego życia (Z. Gaś, 1997). Zapobieganie zachowaniom ryzykownym może dokonywać się na różnych poziomach. Odpowiednio do stopnia zagrożenia profilaktyka prowadzona jest na trzech poziomach: profilaktyka uniwersalna, selektywna oraz wskazująca. Profilaktyka uniwersalna ma na celu przeciwdziałanie inicjacji w zakresie różnych zachowań ryzykownych poprzez dostarczenie odpowiedniej informacji oraz wzmacnianie czynników chroniących i redukcję czynników ryzyka. Szczególnie wyraźnie akcentuje się tutaj budowanie i rozwijanie różnorodnych umiejętności radzenia sobie z wymogami życia, albowiem deficyty w tym zakresie są powszechnie spotykane w populacji osób dysfunkcjonalnych. Równie ważne jest dostarczanie rzetelnych informacji, dostosowanych do specyfiki odbiorców. Odbiorcy działań profilaktyki uniwersalnej to ogół populacji. Grupy, do których są kierowane działania profilaktyki uniwersalnej nie są uprzednio diagnozowane pod względem poziomu ryzyka zachowań problemowych, choć w obrębie grupy poszczególne jednostki mogą się różnić stopniem zagrożenia i rodzajem czynników ryzyka. Profilaktyka selektywna ma na celu zapobieganie, ograniczenie lub zaprzestanie podejmowania przez jednostkę zachowań ryzykownych. Cele te mogą być osiągane między innymi poprzez ograniczanie czynników ryzyka związanych ze środowiskiem rodzinnym i rówieśniczym, poprawę funkcjonowania emocjonalnego i społecznego, kształtowanie adekwatnych przekonań normatywnych dotyczących uzależnień, promocję postaw prozdrowotnych oraz wspieranie rodzin w rozwiązywaniu problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych przez dziecko. 2

3 Odbiorcy działań profilaktyki selektywnej to grupy charakteryzujące się obecnością czynników ryzyka (indywidualnych, rodzinnych, środowiskowych), związanych z podejmowaniem zachowań ryzykownych, np.: używania czy nadużywania substancji psychoaktywnych. Profilaktyka wskazująca są to działania kierowane do jednostek, u których rozpoznano pierwsze objawy zaburzeń lub szczególnie zagrożonych rozwojem problemów wynikających z używania substancji psychoaktywnych, w związku z uwarunkowaniami biologicznymi, psychologicznymi czy społecznymi. Cele profilaktyki wskazującej to zapobieganie rozwojowi uzależnienia od substancji psychoaktywnych, ograniczanie częstości używania lub zmiana wzorów używania substancji na mniej niebezpieczne, ryzykowne. Działania ukierunkowane są głównie na indywidualną diagnozę przyczyn problemu i podjęcie stosownej interwencji. oraz umożliwienie osobie objętej terapią powrotu do społeczeństwa, prowadzenia w nim satysfakcjonującego i społecznie akceptowanego trybu życia, wolnego od patologii. (Z. Gaś 1997). Odbiorcy działań profilaktyki wskazującej to osoby charakteryzujące się czynnikami ryzyka takimi jak: zaburzenia zachowania, zaburzenia koncentracji z deficytem uwagi (ADHD), niepowodzenia szkolne, podejmowanie zachowań ryzykownych, używanie narkotyków problemowo (bez diagnozy uzależnienia), próby samobójcze, konflikty z prawem, wychowywanie się w rodzinie z problemem narkotykowym. Szkolny program profilaktyki to program profilaktyki środowiskowej, to znaczy taki, w którym obiektem działań jest całe środowisko szkolne. Na terenie szkoły prowadzona jest profilaktyka uniwersalna i selektywna. Diagnoza środowiska placówki Podstawą do opracowania Programu Profilaktyki jest diagnoza czynników chroniących i czynników ryzyka stworzona poprzez: 1. Analizę opinii z poprzednich miejsc nauki, orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego wydanych przez rejonowe Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne, socjogramów klas, 2. Konsultacje z rodzicami i opiekunami uczniów, nauczycielami oraz pracownikami służb społecznych, 3. Obserwację zachowań uczniów w czasie zajęć szkolnych, 3

4 4. Analizę potrzeb rozwojowych i problemów wychowawczych podczas spotkań Zespołu Wychowawczego, spotkań zespołów roboczych oraz zebrań Rady Pedagogicznej, 5. Wnioski z bieżącej ewaluacji placówki. Diagnoza wskazuje najważniejsze problemy, dzięki czemu możliwe jest określenie obszarów działań profilaktycznych: 1. Przeciwdziałanie przemocy i agresji: Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z emocjami w społecznie akceptowany sposób, Rozwijanie umiejętności komunikacji interpersonalnej, Kształtowanie postawy asertywnej i proaktywnej, Budowanie zespołu klasowego. 2. Zapobieganie wykluczeniu społecznemu i przestępczości Doradztwo zawodowe, Kształtowanie umiejętności współdziałania w grupie oraz przestrzegania norm społecznych, Współpraca ze środowiskiem rodzinnym, Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym, Przygotowanie do pełnienia określonych ról społecznych. 3. Profilaktyka uzależnień i zachowań ryzykownych Organizowanie zajęć dydaktycznych, psychoedukacyjnych i specjalistycznych, Wsparcie dziecka i rodziny z problemem uzależnień, Współpraca z instytucjami terapii uzależnień w przypadku konieczności objęcia ucznia oddziaływaniem terapeutycznym. 4. Promocja zdrowego stylu życia Kształtowanie umiejętności konstruktywnego spędzania czasu wolnego, Wzmacnianie nawyku dbałości o higienę osobistą, Promowanie aktywnych form wypoczynku, Edukacja prorodzinna i seksualna, 4

5 Kształtowanie nawyków zdrowego odżywiania, Profilaktyka chorób cywilizacyjnych (otyłość, miażdżyca, alergie, AIDS, choroby psychiczne, w tym: anoreksja i bulimia). Cele Wczesna identyfikacja uczniów narażonych na wpływ oraz eksperymentujących ze środkami psychoaktywnymi, Kształtowanie umiejętności konstruktywnego rozwiązywania konfliktów i radzenia sobie w sytuacjach trudnych, Uświadomienie sposobów działania środków odurzających oraz konsekwencji wynikających z ich zażywania, Przeformułowanie istniejących stereotypów i schematów myślowych dotyczących stosowania środków odurzających oraz podejmowania zachowań ryzykownych, Wzmocnienie poczucia sprawczości i motywacji do zmiany swojej sytuacji, Zmiana stylów działania i zachowań z biernych, destrukcyjnych i nieakceptowanych społecznie na zdrowe, twórcze i aktywne, Pedagogizacja środowiska rodzinnego uczniów, Uświadomienie edukowanie ukierunkowane na bezpieczne korzystanie z mediów masowych (Internet, komputer, telefon komórkowy), Zwiększenie bezpieczeństwa na terenie szkoły, Wyrobienie umiejętności organizacji czasu wolnego w sposób aprobowany społecznie. Sposób realizacji Sposób realizacji zakładanych celów określany będzie raz w roku szkolnym poprzez przygotowanie planu działań profilaktycznych dostosowanego do potrzeb uczniów, rodziców i opiekunów oraz kadry w oparciu o przeprowadzoną diagnozę. 5

6 Ewaluacja Będzie dotyczyła procesu i wyniku podejmowanych działań, zostanie dokonana corocznie w postaci sprawozdania. Podstawą do jej przeprowadzenia będą: Obserwacje uczniów w różnych sytuacjach społecznych, Analiza dzienników lekcyjnych oraz zajęć pozalekcyjnych, Analiza dzienników czynności prowadzonych przez pedagoga i psychologa, Analiza działań prowadzonych przez wychowawców, Pozyskiwanie informacji od rodziców i opiekunów na temat rezultatów działań profilaktycznych placówki, Rozmowy indywidualne z uczniami i ich opiekunami, Wniosków z bieżących konsultacji kadry pedagogicznej placówki. Opracował zespół w składzie: Małgorzata Kospin psycholog Paweł Sądej pedagog 6

7 Plan działań profilaktycznych w roku szkolnym 2016/2017 Lp. Data Temat zajęć Klasa Prowadzący Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego Ia, Ib Ic, Ie, Id Fundacja Słonie na Balkonie To nie są moje klimaty, nie chcę popaść w tarapaty przeciwdziałanie uzależnieniom IIa, IId IIb, IIc Fundacja Słonie na Balkonie 3. listopad 2016 W zdrowym ciele, nie zawsze zdrowy duch dbamy o zdrowie psychiczne kl. III Fundacja Słonie na Balkonie 4. I półrocze Warto wiedzieć. Odpowiedzialność prawna nieletnich. 5. II półrocze Od dziewczynki do kobiety/męskie sprawy 6. maj 2017 Zaburzenia odżywiania kl. I kl. I kl. II Straż Miejska IFMSA IFMSA 7. kwiecień 2017 Przeciwdziałanie cyberprzemocy, bezpieczeństwo w sieci kl. I Pedagog, psycholog 8. styczeń 2017 Radzenie sobie ze stresem kl. I, III PPP 9. II półrocze Iskra dla serca pomoc przedmedyczna kl. IIa, IId IFMSA 10. marzec 2017 Proces decyzyjny wybór ścieżki edukacyjnokl. III PPP 7

8 zawodowej 11. listopad 2016 Doradztwo zawodowe kl. III ŁCDNiKP 12. maj 2017 Rozwiązywanie konfliktów 13. II półrocze Profilaktyka ciąż wśród nastolatek, chorób przenoszonych drogą płciową, w tym profilaktyka HIV kl. II kl. III Fundacja Słonie na Balkonie Fundacja Nowoczesnej Edukacji Spunk Dla rodziców: Przeciwdziałanie uzależnieniom, Komunikacja z nastolatkiem, Profilaktyki ciąż wśród nastolatek, chorób przenoszonych drogą płciową, w tym profilaktyka HIV, Spotkanie z doradcą zawodowym z ŁCDNiKP. 8