Wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia w odniesieniu do nowych regulacji prawnych

Transkrypt

1 Wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia w odniesieniu do nowych regulacji prawnych Marek Frankowicz marek.frankowicz@gmail.com Zespół Ekspertów Bolońskich Seminarium Bolońskie Zadania uczelni wynikające z aktualnych uregulowań prawnych dotyczących Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego i systemów zapewniania jakości kształcenia Akademia im. Jana Długosza, Częstochowa, 20 kwietnia 2012

2 Jakość: Uwaga wstępna Jakość jest jak miłość. Każdy o niej mówi i wie, o czym mówi. Każdy wie i czuje, kiedy przychodzi. Jeśli jednak spróbuje zdefiniować to pojęcie, odchodzi z pustymi rękami. A.I. Vroeijstijn, Improvement and Accountability. Navigating between Scylla and Charybdix (cyt. wg. M. Wójcicka Jakość kształcenia w szkolnictwie wyższym. Słownik tematyczny )

3 Co to jest jakość? Jakość jako wyjątkowość w tym podejściu szczególny nacisk jest położony na działania projakościowe powiązanie z realizacją celów strategicznych uczelni, wiążących się często z dążeniem do budowania jej szczególnej, wyróżniającej pozycji np. jako jednej z najlepszych uczelni w regionie, kraju, Europie. Jakość jako doskonałość w tym podejściu szczególny nacisk jest położony na działania projakościowe powiązane z podnoszeniem kwalifikacji kadry dydaktycznej, doskonaleniem metod nauczania, środków dydaktycznych i oceny, unowocześnianiem programów, rozwojem zasobów wspierających kształcenie. Jakość jako spełnianie przypisanych funkcji (fitness for purpose) w tym podejściu szczególny nacisk jest położony na działania projakościowe powiązane z zaspokojeniem potrzeb zewnętrznych interesariuszy Jakość jako korzystny stosunek efektów do nakładów w tym podejściu szczególny nacisk jest położony jest na działania projakościowe powiązane z racjonalnym gospodarowaniem nakładami materialnymi (zwłaszcza w przypadku uczelni publicznych) Jakość jako transformacja w tym podejściu szczególny nacisk jest położony na działania projakościowe powiązane z zarządzaniem zmianami przyczyniającymi się do ciągłej poprawy jakości.

4

5

6

7 Centrum Badań nad Szkolnictwem Wyższym UJ Projekt POL-EDDA: Wsparcie dynamicznego rozwoju polskiej edukacji (2009/2011) Analiza opisująca systemy zapewniania jakości kształcenia w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego (2009/2010) Ekspertyza Model zarządzania uczelniami polskimi (2010/2011)

8 Zewnętrzne uwarunkowania wewnętrznych systemów zapewniania jakości kształcenia Teoria Europa, świat Polska Uczelnia Wydział/instytut Praktyka Wydział/instytut Uczelnia Polska Europa, świat

9 Cztery podstawowe pytania (EUA Institutional Evaluation Programme) What are you trying to do? co próbujesz robić? How are you trying to do it? jak to chcesz robić? How do you know it works? skąd wiesz, że to działa? How do you change in order to improve? co zmieniasz, aby było lepiej?

10 Przepisy prawne Prawo o Szkolnictwie Wyższym Rozporządzenia MNiSW Warunki Ocena Uchwały PKA

11 Prawo o Szkolnictwie Wyższym Art. 9 ust. 3c. Minister określi w drodze rozporządzenia działanie wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia w zakresie analizy efektów kształcenia. Art Konferencje rektorów, o których mowa w art. 54 ust. 1 i 2, działają na rzecz rozwoju szkolnictwa wyższego, nauki i kultury, a w szczególności: 3) wspierają i monitorują działania na rzecz systematycznego podnoszenia jakości kształcenia oraz promowania jednostek oferujących kształcenie wysokiej jakości, co mogą realizować poprzez środowiskowe komisje akredytacyjne. Art. 48 do 53a: Polska Komisja Akredytacyjna Art. 66 ust. 3a. Rektor sprawuje nadzór nad wdrożeniem i doskonaleniem uczelnianego systemu zapewnienia jakości kształcenia.

12 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie oceny programowej i instytucjonalnej z dnia 29 września 2011 r. 1. Rozporządzenie określa warunki 1) oceny programowej na określonym kierunku studiów, poziomie i profilu kształcenia, 2) oceny instytucjonalnej w podstawowej jednostce organizacyjnej uczelni, zwanej dalej jednostką - dokonywanej przez Polską Komisję Akredytacyjną.

13 Rozporządzenie w sprawie oceny (c.d.) 2. Ocena programowa obejmuje ocenę 1) spełniania warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu kształcenia określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 pkt. 1, 2 i 5 ustawy z dnia 27 lipca 2005r., w tym ocenę a) związku kierunku studiów ze strategią rozwoju uczelni, w tym jej misją b) opracowanych przez jednostkę zakładanych efektów kształcenia w odniesieniu do efektów kształcenia opisanych w Krajowych Ramach Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego c) programu studiów, w tym realizacji zakładanych efektów, kształcenia oraz sposobów weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia d) sposobu przypisania punktów ECTS do poszczególnych modułów kształcenia zajęć lub grupy zajęć w programie studiów e) spełniania wymagań dotyczących minimum kadrowego i kwalifikacji nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia dydaktyczne na kierunku studiów f) infrastruktury dydaktycznej, w tym dostępu do literatury zalecanej w ramach kształcenia na kierunku studiów

14 Rozporządzenie w sprawie oceny (c.d.) 2. Ocena programowa obejmuje ocenę (c.d.) 2) warunków prowadzenia kształcenia na odległość, jeżeli program kształcenia przewiduje prowadzenie zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość; 3) funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia - w zakresie analizy efektów kształcenia i jego działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia; 4) Dostosowania efektów kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym: a) wykorzystanie wyników monitorowania karier zawodowych absolwentów, b) wykorzystania opinii pracodawców przy tworzeniu programów kształcenia, c) organizacji praktyk oraz wyników analizy zakładanych i uzyskanych efektów z realizacji tych praktyk; 5) zarządzania procesem dydaktycznym w zakresie kierunku studiów, w tym zmian dokonywanych w programie kształcenia wynikających z jego doskonalenia

15 Rozporządzenie w sprawie oceny (c.d.) 6. Polska Komisja Akredytacyjna dokonuje oceny instytucjonalnej działalności jednostki, jeżeli jednostka ta prowadzi studia doktoranckie lub spełnia łącznie następujące warunki: 1) w ciągu 5 lat poprzedzających ocenę instytucjonalną jednostka ta w zakresie oceny programowej nie uzyskała oceny negatywnej, a w przypadku oceny warunkowej - uzasadnienia jej wydania nie stanowiły zastrzeżenia dotyczące konstrukcji i funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia; 8. Ocena instytucjonalna obejmuje ocenę: 1) związku strategii rozwoju jednostki ze strategią rozwoju uczelni 2) funkcjonowanie wewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia, w tym jego konstrukcji i oddziaływania na doskonalenie jakości kształcenia 3) jakości kształcenia na studiach podyplomowych prowadzonych w jednostce 4) jakości procesu kształcenia na studiach doktoranckich prowadzonych w jednostce 5) współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym

16 Rozporządzenie w sprawie oceny (c.d.) 8. Dokonując oceny programowej i instytucjonalnej, Polska Komisja Akredytacyjna uwzględnia: 1) stopień umiędzynarodowienia studiów, w tym współpracę międzynarodową w zakresie kształcenia, wymianę studentów i nauczycieli akademickich, a także proporcje liczby studentów z zagranicy do ogólnej liczby studentów oraz prowadzenie zajęć w językach obcych; 2) współpracę międzynarodową w zakresie badań naukowych, jeżeli jednostka prowadzi w ramach kierunku studia drugiego stopnia, jednolite studia magisterskie lub prowadzi studia doktoranckie 3) wyniki poprzednich ocen programowych dokonanych przez Polska Komisję Akredytacyjną, akredytacje i certyfikaty uzyskane w wyniku oceny przeprowadzonej przez międzynarodowe i krajowe komisje branżowe dokonujące ocen w wybranych obszarach kształcenia oraz przez agencje akredytacyjne zarejestrowane w Europejskim Rejestrze Agencji Akredytacyjnych (EQAR) lub agencje, z którymi Polska Komisja Akredytacyjna zawarła umowy o uznawalności ocen akredytacyjnych. 9. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 października 2011

17 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia z dnia 5 października 2011 r. 9. Jednostka organizacyjna uczelni może prowadzić studia jeżeli spełnia następujące warunki: - wdrożyła wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia uwzględniający działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia na prowadzonym kierunku studiów - wdrażanie ww systemu powinno mieć miejsce od dnia rozpoczęcia kształcenia na danym kierunku

18 Rozporządzenie w sprawie warunków (c.d.) 11.1 Wewnętrzny system zapewniania jakości odnosi się do wszystkich aspektów procesu dydaktycznego, uwzględnia w szczególnosci wszystkie formy weryfikowania efektów kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów osiąganych przez studentów w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych oraz oceny dokonywane przez studentów i doktorantów po zakończeniu każdego cyklu zajęć dydaktycznych, oraz wnioski z monitorowania kariery zawodowej absolwentów uczelni 11.2 Kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni, po zasięgnięciu opinii nauczycieli akademickich zaliczanych do minimum kadrowego określonego kierunku studiów, przedkłada na koniec roku akademickiego radzie tej jednostki ocenę efektów kształcenia, która stanowi podstawę doskonalenia programu kształcenia

19 Co my z tego mieć możemy? Zwiększanie liczby studentów KNOW Dotacja projakościowa

20 Marchewka (1) Art Zwiększenie ogólnej liczby studentów studiów stacjonarnych w uczelni publicznej powyżej 2% ogólnej liczby studentów studiów stacjonarnych studiujących w poprzednim roku akademickim następuje w drodze decyzji ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego albo właściwego ministra nadzorującego uczelnię, o którym mowa w art. 33 ust. 2, podjętej w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego, uwzględniającej: 2) oceny jakości kształcenia dokonane przez Polską Komisję Akredytacyjną; Art. 84a. 1. Podstawowa jednostka organizacyjna uczelni lub centrum naukowe działające w strukturze uczelni, prowadzące badania naukowe na najwyższym poziomie w określonej dziedzinie nauki, powiązane z prowadzonymi studiami doktoranckimi o najwyższej jakości, mogą uzyskać status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego, zwanego dalej "KNOW".

21 Marchewka (2) Art. 94b. 1. W budżecie państwa jest określana dotacja podmiotowa na dofinansowanie zadań projakościowych, przeznaczona na: 1) dofinansowanie jednostek organizacyjnych mających status KNOW, w tym z tytułu dodatku do wynagrodzenia dla pracowników oraz specjalnych stypendiów naukowych dla uczestników stacjonarnych studiów doktoranckich oraz specjalnych stypendiów naukowych dla studentów; 2) dofinansowanie podstawowych jednostek organizacyjnych uczelni posiadających ocenę wyróżniającą na podstawie opinii Komisji, dotyczącej oceny kształcenia, o której mowa w art. 49 ust. 1 pkt 2 i ust. 5; 3) dofinansowanie podstawowych jednostek organizacyjnych uczelni w zakresie wdrażania systemów poprawy jakości kształcenia oraz Krajowych Ram Kwalifikacji; 4) finansowanie zadań związanych z kształceniem uczestników stacjonarnych studiów doktoranckich prowadzonych w uczelniach niepublicznych; dotacja nie przysługuje: a) jeżeli wydano prawomocną decyzję o cofnięciu uprawnienia do prowadzenia w danej uczelni jednego z kierunków studiów w okresie ostatnich pięciu lat lub b) istnieje zagrożenie ciągłości finansowania uczelni; 5) finansowanie zwiększenia wysokości stypendiów doktoranckich, o których mowa w art. 200a, dla 30% najlepszych doktorantów, w uczelniach publicznych i niepublicznych. 2. Zadania określone w ust. 1 pkt 3 są finansowane w drodze konkursu.

22 WSZJK, WSZJ etc. SZEJK? SZWEJK?

23 Można Tłuc orzechy przy pomocy mikroskopu Zaprojektować elektroniczny przyrząd do gaszenia świecy Ale PO CO???

24 Przykłady uczelnianych systemów zapewniania jakości kształcenia UW: UAM: lonscy.org.pl/files/mz_wszjk_ pdf

25

26 Przykład Uchwały Senatu Na podstawie Statutu.. Senat. uchwala co następuje: 1 Dbałość o jakość kształcenia jest jednym z głównych priorytetów uczelni. W celu systemowego wspierania rozwoju kultury jakości i kultury organizacyjnej oraz realizacji celów strategicznych uczelni, uczelnia wprowadza Uczelniany System Doskonalenia Jakości Kształcenia. System funkcjonuje na zasadach określonych w "Standardach i wskazówkach dotyczących zapewnienia jakości kształcenia w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego". 2 Główne zadania Uczelnianego Systemu Doskonalenia Jakości Kształcenia obejmują: a) doskonalenie procesu dydaktycznego i wspieranie innowacji dydaktycznych, b) stymulowanie rozwoju kadry dydaktycznej i administracyjnej, c) usprawnianie polityki informacyjnej Uczelni Rektor powołuje Uczelnianą Radę ds. Jakości Kształcenia w składzie: Przewodniczący: Prorektor ds... Z-ca Przewodniczącego: Prorektor ds... Przedstawiciele Wydziałów/Instytutów Przedstawiciel studentów Koordynator ds. Jakości (nauczyciel akademicki) 2. Obsługę administracyjną prac Rady zapewnia Specjalista ds. Jakości Rada odpowiada za Uczelniany System Doskonalenia Jakości Kształcenia; jego opracowanie, wdrożenie, funkcjonowanie i usprawnianie. 2. Rada przygotowuje Plan Jakości Kształcenia na kolejne lata akademickie i ocenia jego realizację. 5 Przewodniczący Rady ustala zakres zadań członków Rady.

27 SEx QM Model samorozpakowującego się systemu zapewniania jakości System zapewniania jakości żywy organizm, a nie mechaniczna konstrukcja System zapewniania jakości winien być podobny do ziarnka gorczycy, z którego wyrasta wielkie drzewo

28 Budowa uczelnianych systemów zapewniania jakości "Niech zakwitnie tysiąc kwiatów! Niechaj spiera się sto szkół! (Mao Tse-Tung) Nie ma recepty na optymalny system zapewnienia jakości kształcenia System winien pomagać uczelni wypełniać jej misję: Uczelnia powinna określić, jakie są jej priorytety System zapewnienia jakości ma wspierać rozwój uczelni Społeczność uczelni właściciele systemu

29 ENQA European Standards and Guidelines /ESG/ 1. Polityka oraz procedury zapewnienia jakości 2. Zatwierdzanie, monitoring oraz okresowy przegląd programów oraz ich efektów 3. Ocenianie studentów 4. Zapewnienie jakości kadry dydaktycznej 5. Zasoby do nauki oraz środki wsparcia dla studentów 6. Systemy informacyjne 7. Publikowanie informacji W skrócie: Jakość programu i procesu kształcenia Jakość kadry Jakość informacji

30 Standardy i wskazówki ENQA (1) 1.Polityka oraz procedury zapewnienia jakości: Instytucje powinny posiadać politykę oraz związane z nią procedury w zakresie jakości oraz standardy oferowanych przez siebie programów i ich efektów. Powinny także przyjąć na siebie wyraźne zobowiązanie do rozwoju kultury, która uznaje znaczenie jakości oraz jej zapewnienia w ich funkcjonowaniu. W tym celu, instytucje powinny opracować i wprowadzić w życie strategię na rzecz ciągłej poprawy jakości. Strategia, polityka oraz procedury powinny posiadać formalny status i być powszechnie dostępne. Powinny równie przewidywać określone funkcje dla studentów oraz innych zainteresowanych stron. 2.Zatwierdzanie, monitoring oraz okresowy przegląd programów oraz ich efektów: Instytucje powinny dysponować oficjalnymi mechanizmami zatwierdzania, okresowego przeglądu oraz monitorowania swoich programów oraz ich efektów. 3.Ocenianie studentów: Studenci powinni być oceniani według opublikowanych oraz konsekwentnie stosowanych kryteriów, przepisów i procedur. 4.Zapewnienie jakości kadry dydaktycznej: Instytucje powinny posiadać metody gwarantujące, że kadra prowadząca zajęcia dla studentów dysponuje odpowiednimi kwalifikacjami i kompetencjami. Powyższe metody powinny być dostępne dla osób prowadzących zewnętrzne przeglądy i stanowić przedmiot komentarza w raportach.

31 Standardy i wskazówki ENQA (2) 5. Zasoby do nauki oraz środki wsparcia dla studentów: Instytucje winny zagwarantować, by zasoby wspomagające naukę studentów były wystarczające i odpowiednie dla każdego z oferowanych programów. 6. Systemy informacyjne: Instytucje powinny gromadzić, analizować i wykorzystywać stosowne informacje dotyczące skutecznego zarządzania oferowanymi programami studiów oraz innymi działaniami. 7. Publikowanie informacji: Instytucje powinny w regularnych odstępach czasu publikować aktualne, bezstronne i obiektywne informacje zarówno w ujęciu ilościowym, jak i jakościowym na temat oferowanych przez siebie programów oraz ich efektów.

32 Siedem grzechów głównych w kontekście Standardów i wskazówek ENQA 1. Uczelnia nie ma polityki oraz procedur zapewnienia jakości 2. Brak mechanizmów modyfikacji i optymalizacji programów studiów 3. Subiektywne ocenianie studentów, brak wyraźnych reguł 4. Brak mechanizmów motywacyjnych dla kadry dydaktycznej 5. Nieadekwatne zasoby do nauki, brak wystarczających środków wsparcia dla studentów 6. Niesprawne systemy informacyjne 7. Brak przejrzystej informacji o studiach

33 Copenhagen Business School: krąg jakości (quality circle) Jakość jako wyjątkowość (specyfika uczelni, jej miejsce w kraju i w Europie) Jakość jako doskonałość (zachęcanie pracowników do stałego podnoszenia kwalifikacji). Wysokie kompetencje kadry pomagają w rozwoju uczelni jako organizacji uczącej się. Jakość jako funkcjonalność (fitness for purpose). Kontakty z zewnetrznymi interesariuszami (pracodawcy, partnerzy biznesowi etc.). Jakość jako korzystny stosunek wartości do ceny (value for money). Oprócz obowiązkowych czy zalecanych działań majacych pokazać wiarygodność uczelni jako instytucji publicznej (akredytacja etc.), uczelnia prowadzi oceny wewnętrzne (informacja zwrotna od studentów), organizuje grupy fokusowe z udziałem pracodawców i absolwentów oraz prowadzi w cyklach 2-letnich badania jakościowe środowiska edukacyjnego (learning environment). Jakość jako transformacja. Uczelnia wspiera inicjatywy przyczyniajace się do ciagłej poprawy jakości. Programy studiów są oparte na efektach uczenia się i uwzględniają w coraz większym stopniu umiejętności generyczne. Wewnętrzny i zewnętrzny benchmarking ujawnia przykłady dobrej praktyki, które są następnie upowszechniane.

34 Copenhagen Business School: realizacja inicjatyw projakościowych Działania projakościowe w CBS są najczęściej inicjowane oddolnie. W warunkach decentralizacji takie działania przyjmują na ogół jedna z dwóch form: Gniazda dobrej praktyki (Pockets of Good Practice): lokalne przykłady dobrej praktyki są pielęgnowane przy wsparciu CBS LL i stopniowo rozprzestrzeniają się po uczelni. Jednostki pilotażowe (Pilot Sites). Realizuje się projekty pilotażowe w wybranych jednostkach CBS, a następnie wdraża się sprawdzone rozwiązania w szerszej skali.

35 Kontrola jakości a kultura jakości (1) W gruncie rzeczy to nie władze uczelni, ani wyspecjalizowane jednostki (struktury) wytwarzają jakość, lecz różni uczestnicy procesu kształcenia (studenci, nauczyciele, uczerni, pracownicy administracyjni). Standardy jakości (w tym ESG) mają służyć jedynie ich ukierunkowaniu. W zestawieniu z kulturą jakości, wewnętrzny system kontroli jakości to narzędzie biurokratyczne, oparte o procedury, podręczniki, przewodniki oraz narzucone wymagania. Zwykle nie jest dość elastyczny, aby przynieść coś więcej niż deklaratywną poprawę jakości. Wynika z tego, iż odzwierciedla nie cechy zastanej kultury, lecz zasady i oczekiwania audytu. Kultura jakości mieści w sobie kreatywność i reprezentuje styl życia. Najważniejszym jej elementem jest identyfikowanie się pracowników i studentów z uczelnią oraz poczucie współodpowiedzialności za jej sukcesy.

36 Kontrola jakości a kultura jakości (2) Kultura jakości nie może być narzucona, wobec czego należy zachować daleko idącą ostrożność i krytycyzm w odniesieniu do prób zdefiniowania i standaryzowania jej kształtu. Kultura jakości nie jest skodyfikowanym systemem opracowanym przez ekspertów dla użycia przez innych, lecz rodzi się w procesie ewolucji, odnoszącym się do społecznego i politycznego kontekstu lokalnego. Z reguły powstaje w wyniku inicjatyw oddolnych, które jednakże powinny być koordynowane przez liderów, posiadających odpowiednią wizję. Nie da się sporządzić listy działań bezpośrednio służących budowaniu kultury jakości. Według Lee Harvey a, najlepiej jej służy oddzielenie od procedur zapewniania jakości (!).

37 Dojrzałość i ciągłe doskonalenie zarządzania jakością w uczelni Uczelnie powinny okresowo, w formule samooceny, prowadzić diagnozę aktualnej dojrzałości własnych rozwiązań projakościowych. Można wyróżnić pięć poziomów tej dojrzałości: poziom 1 brak formalnego podejścia. Zarządzanie jakością cechuje brak podejścia systemowego. Wyniki działalności są słabe lub nieprzewidywalne. Dane są dostępne ale nie wykorzystywane dla doskonalenia działań; poziom 2 podejście reaktywne. Podejście bazuje na problemach. Uczelnia reaguje na reklamacje i negatywne uwagi. Dane są przeglądane jeśli jest to wymagane. Nieliczne dane na temat wyników są dostępne; poziom 3 podejście stabilne. Szczegółowe i czasowo dostępne dane są wykorzystywane w celu zapewnienia zgodności z wymaganiami. Występują ustanowione metodyki postępowania albo podejścia. Można dostrzec troskę o doskonalenie; poziom 4 podejście systematyczne. Systematyczne sterowanie procesami daje dobre rezultaty i pozytywne trendy. Dane są efektywnie wykorzystywane a procesy dydaktyczne ciągle doskonalone. Wymagania przepisów są konsekwentnie spełniane. poziom 5 istotne ciągłe doskonalenie. Silnie zintegrowany system zarządzania z instytucjonalnymi udoskonaleniami. Uczący się studenci są kompetentni w pełni zgodnie z kryteriami przyjętymi w uczelni. Por. IWA 2: Quality management systems Guidelines for the application of ISO 9001:2000 in education, s Wg ekspertyzy: Model zarządzania uczelniami polskimi

38 Ogólny model systemowego zarządzania jakością w uczelniach Wg ekspertyzy: Model zarządzania uczelniami polskimi

39 Ankiety studenckie (1) Celem ankiet studenckich może być: uzyskanie informacji zwrotnej dostarczenie danych do okresowej oceny nauczycieli wyłonienie najlepszych nauczycieli identyfikacja problemów Ankieta może być zorganizowana Na poziomie uczelni Na poziomie wydziału/instytutu Na poziomie przedmiotu Na poziomie poszczególnych zajęć Jako ocena całościowa Jako ocena okresowa Jako ocena ciągła ( skrzynka życzeń i zażaleń )

40 Ankiety studenckie (2) Mogą służyć ocenie Satysfakcji ze studiowania (SST) Programów studiów Organizacji studiów Poszczególnych przedmiotów Nauczycieli Warunków studiowania Efektów kształcenia Ankiety powinny być anonimowe nieobowiązkowe skutkować widocznymi zmianami

41 Ankiety studenckie (3) Ocena programu kształcenia Sekwencja przedmiotów (zajęć) Poziom trudności Profil tematyczny Spójność merytoryczna programu Zbędne powtórzenia Oferta zajęć fakultatywnych Ocena organizacji kształcenia Dostępność informacji nt. programu Harmonogram (roczny, tygodniowy i dzienny) Liczba i rozmieszczenie egzaminów Informacja nt. wymagań i zakresu egzaminów Lista podręczników Lista umiejętności praktycznych Dostarczanie materiałów wykładowych Wykorzystanie czasu podczas zajęć

42 Role nauczycieli akademickich (Harden) dostarczyciel informacji mistrz umiejętności praktycznych wzorzec zachowań osoba oceniająca autor materiałów dydaktycznych organizator zajęć Ocena nauczycieli akademickich Sposób prezentacji materiału Umiejętność zainteresowania przedmiotem Pobudzanie do krytycznego myślenia Zachęcanie do samodzielnego uczenia się Wymagania i sprawiedliwe ocenianie Stosunek do studentów Ogólna atmosfera na zajęciach Dostępność dodatkowych konsultacji

43 Różne wymiary jakości Jakość internacjonalizacji Jakość mobilności Jakość kadry Jakość informacji..

44 Różne podejścia do jakości Tworzenie nakładki (systemu i podsystemów zapewniania jakości) Tworzenie tkanki jakościowej przenikającej wszystkie obszary funkcjonowania uczelni Przykład: Uniwersytet Lund Uniwersytet Göteborg

45 Koszty jakości Jakość kosztuje ale Brak jakości kosztuje dużo więcej

46 Uwaga końcowa Gutta cavat lapidem non vi, sed saepe cadendo (Kropla drąży skałę nie siłą, lecz ciągłym padaniem) (Owidiusz)