KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE"

Transkrypt

1 KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS - ITwE Semestr letni Wykład nr 3

2 Prawo autorskie Niniejsze materiały podlegają ochronie zgodnie z Ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U nr 24 poz. 83 z późniejszymi zmianami). Materiał te udostępniam do celów dydaktycznych jako materiały pomocnicze do wykładu z przedmiotu Komputerowe Systemy Pomiarowe prowadzonego dla studentów Wydziału Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Lubelskiej. Mogą z nich również korzystać inne osoby zainteresowane tą tematyką. Do tego celu materiały te można bez ograniczeń przeglądać, drukować i kopiować wyłącznie w całości. Wykorzystywanie tych materiałów bez zgody autora w inny sposób i do innych celów niż te, do których zostały udostępnione, jest zabronione. W szczególności niedopuszczalne jest: usuwanie nazwiska autora, edytowanie treści, kopiowanie fragmentów i wykorzystywanie w całości lub w części do własnych publikacji. Eligiusz Pawłowski KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 2

3 Uwagi dydaktyczne Niniejsza prezentacja stanowi tylko i wyłącznie materiały pomocnicze do wykładu z przedmiotu Komputerowe Systemy Pomiarowe prowadzonego dla studentów Wydziału Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Lubelskiej. Udostępnienie studentom tej prezentacji nie zwalnia ich z konieczności sporządzania własnych notatek z wykładów ani też nie zastępuje samodzielnego studiowania obowiązujących podręczników. Tym samym zawartość niniejszej prezentacji w szczególności nie może być traktowana jako zakres materiału obowiązujący na egzaminie. Na egzaminie obowiązujący jest zakres materiału faktycznie wyłożony podczas wykładu oraz zawarty w odpowiadających mu fragmentach podręczników podanych w wykazie literatury do wykładu. Eligiusz Pawłowski KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 3

4 Podstawowe parametry systemów interfejsu Do podstawowych parametrów każdego systemu interfejsu można zaliczyć: 1 Zasięg i szybkość transmisji, 2 Struktura połączeń: logiczna i fizyczna, 3 Sposób transmisji porcji informacji: bitów, bajtów i ramek, 4 Zasada czasowej koordynacji transmisji (synchronizacja), 5 Sposób adresowania urządzeń, 6-Parametry elektryczne, mechaniczne, okablowanie. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 4

5 Struktury połączeń logicznych w systemach interfejsu Logiczna struktura połączeń opisuje drogę, którą pokonują dane podczas transmisji w systemie interfejsu od jednego urządzenia do następnych, niezależnie od fizycznego sposobu realizacji połączeń (okablowania). Wyróżniamy następujące struktury połączeń logicznych: 1 radialna (gwiaździsta, ang. star), 2 drzewo, (ang. tree), 3 magistrala (ang. bus), 4 kaskadowa otwarta i zamknięta (ang. daisy chain,). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 5

6 Struktura logiczna typu radialnego, gwiaździsta (star) Każde urządzenie U1, U2, U3,... jest dołączone do kontrolera K oddzielnym interfejsem RS 232, USB, Centronics (tryb standardowy SPP) KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 6

7 Struktura logiczna typu drzewo (tree) Struktura logiczna gwiaździsta rozbudowana dzięki zastosowaniu koncentratorów H (ang. Hub) USB KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 7

8 Struktura logiczna typu magistrala (bus) Wszystkie urządzenia U1, U2, U3,... oraz kontroler K dołączone są poprzez układy interfejsu równolegle do magistrali, zakończonej (opcjonalnie) terminatorami T. ISA, PCI, RS485, IEEE 488, SPI, I2C KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 8

9 Struktura logiczna typu magistrala, przykład SPI SCLK Serial Clock (output from master) MOSI/SIMO Master Output, Slave Input (output from master) MISO/SOMI Master Input, Slave Output (output from slave) SS Slave Select (active low; output from master) SPI (Serial Peripheral Interface Bus) w konfiguracji magistrali KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 9

10 Struktura logiczna typu magistrala, przykład I2C I2C (Inter-Integrated Circuit) w konfiguracji magistrali KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 10

11 Struktura logiczna kaskadowa zamknięta (daisy chain - ring) Wszystkie urządzenia U1, U2, U3,... oraz kontroler K tworzą zamknięty łańcuch (kaskadę) elementów. Wianek ze stokrotek - daisy chain SPI, JTAG, MIDI KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 11

12 Struktura logiczna kaskadowa zamknięta, przykład SPI SCLK Serial Clock (output from master) MOSI/SIMO Master Output, Slave Input (output from master) MISO/SOMI Master Input, Slave Output (output from slave) SS Slave Select (active low; output from master) SPI (Serial Peripheral Interface Bus) w konfiguracji kaskady KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 12

13 Struktura logiczna kaskadowa zamknięta, przykład JTAG TDI (Test Data In) TDO (Test Data Out) TCK (Test Clock) TMS (Test Mode Select) TRST (Test Reset) optional. JTAG (Joint Test Action Group) konfiguracja daisy chain KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 13

14 Struktura logiczna kaskadowa otwarta (daisy chain - linear) Wszystkie urządzenia U1, U2, U3,... oraz kontroler K tworzą łańcuch (kaskadę) elementów zakończony (opcjonalnie) terminatorem T IEEE 1284 (rozszerzony Centronics) w trybie ECP/EPP KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 14

15 Struktury połączeń fizycznych w systemach interfejsu Fizyczna struktura połączeń opisuje mapę połączeń w systemie interfejsu - sposób okablowania, bez względu na logiczną organizację przepływu danych pomiędzy urządzeniami. Logiczna struktura połączeń w pewnym zakresie ogranicza możliwe do zastosowania struktury fizyczne połączeń. Stosuje się to samo nazewnictwo! Przykłady: Struktura logiczna radialna możliwa jest tylko również radialna struktura fizyczna (np. RS232), Struktura logiczna magistrala możliwa struktura fizyczna typu radialnego, drzewa, magistrali (IEEE 488). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 15

16 Struktury połączeń fizycznych - przykład RS232 Struktura logiczna radialna narzuca również radialną strukturę fizyczną KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 16

17 Struktury połączeń fizycznych - przykład IEEE 488 Struktura logiczna magistrala umożliwia różne struktury fizyczne Fizyczna gwiazda Fizyczna magistrala Fizyczna drzewo KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 17

18 Sposoby transmisji porcji informacji w systemach interfejsu Sposoby transmisji porcji informacji bitów, bajtów i ramek danych: 1 Transmisja szeregowa: bity, bajty i ramki szeregowo, 2 Transmisja równoległa: bity równolegle (jeden lub kilka bajtów jednocześnie), 3 Transmisja szeregowo-równoległa: bity równolegle, bajty i ramki szeregowo. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 18

19 Transmisja szeregowa Transmisja szeregowa: bity, bajty i ramki szeregowo (np.rs232), KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 19

20 Transmisja równoległa (szeregowo-równoległa) Transmisja szeregowo-równoległa: bity równolegle, bajty i ramki szeregowo (np. IEEE 488). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 20

21 Czasowa koordynacja transmisji w systemach interfejsu Sposoby transmisji zapewniające czasową koordynację przesyłu danych pomiędzy nadajnikiem i odbiornikiem: 1 Transmisja synchroniczna: z transmisją sygnału zegarowego oddzielną linią lub jednocześnie wspólną linią z danymi, 2 Transmisja asynchroniczna: z synchronizacją programową (start-stopową) lub sprzętową (ang. handshaking). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 21

22 Transmisja synchroniczna z oddzielną linią zegarową Transmisja synchroniczna: dane DATA transmitowane synchronicznie z sygnałem zegarowym CLK przesyłanym oddzielną linią (aktywne jedno ze zboczy lub poziom sygnału). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 22

23 Transmisja synchroniczna przykład I2C Transmisja synchroniczna I2C: dane transmitowane są linią SDA (Serial DAta line) synchronicznie z sygnałem zegarowym przesyłanym oddzielną linią SCL (Serial CLock line). Kolejne bity b1, b2,... bn są przesyłane w czasie trwania stanu wysokiego sygnału zegarowego. Dodatkowe kombinacje S i P rozpoczynają i kończą transmisję całego bajtu danych KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 23

24 Transmisja synchroniczna bez linii zegarowej Transmisja synchroniczna: dane DATA transmitowane synchronicznie z sygnałem zegarowym CLK przesyłanym tą samą linią dzięki modulatorowi M i demodulatorowi D. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 24

25 Transmisja synchroniczna bez linii zegarowej-przykład DCF77 Transmisja synchroniczna: dane DATA transmitowane synchronicznie z sygnałem zegarowym CLK przesyłanym tym samym radiowym kanałem transmisji za pomocą modulacji amplitudy fali nośnej 77,5kHz. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 25

26 Transmisja asynchroniczna z synchronizacją start-stopową RS232 I2C Transmisja asynchroniczna: z synchronizacją start-stopową w interfejsie RS232 i I2C KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 26

27 Transmisja asynchroniczna z synchronizacją sprzętową Transmisja asynchroniczna: z synchronizacją sprzętową (ang. handshaking) w interfejsie Centronics w trybie SPP. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 27

28 Adresowanie urządzeń w systemach interfejsu Sposoby adresowania urządzeń w systemach interfejsu: 1 Struktura logiczna gwiaździsta oddzielny interfejs dla każdego urządzenia, 2 Adresowanie sygnałami wyboru urządzenia oddzielny sygnał wyboru CS (ang. Chip Select) dla każdego urządzenia, 3 Adresowanie magistralą adresową przesyłanie adresu równolegle magistralą adresową, 4 Adresowanie polem adresowym w ramce danych przesyłanie adresu szeregowo w polu adresowym ramki danych. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 28

29 Adresowanie urządzeń w strukturze gwiaździstej Struktura logiczna gwiaździsta adresowanie urządzeń jest zbędne, każde urządzenie dołączone jest do kontrolera oddzielnym interfejsem, nie ma możliwości wystąpienia konfliktu przy przesyle danych KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 29

30 Adresowanie urządzeń sygnałami wyboru CS Adresowanie sygnałami wyboru urządzenia oddzielny sygnał wyboru CS (ang. Chip Select) dla każdego urządzenia, dane przesyłane magistralą danych. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 30

31 Adresowanie urządzeń sygnałami wyboru CS - przykład SPI Adresowanie sygnałami wyboru urządzenia oddzielny sygnał wyboru CS dla każdego urządzenia w systemie SPI (Serial Peripheral Interface Bus) w konfiguracji magistrali, sygnały wyboru oznaczone SS1, SS2, SS3 (Slave Select), aktywny stan niski. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 31

32 Adresowanie urządzeń magistralą adresową Adresowanie magistralą adresową adres przesyłany jest równolegle magistralą adresową, każde urządzenie posiada własny dekoder adresowy dekodujący jego adres i generujący sygnał wyboru urządzenia CS. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 32

33 Adresowanie urządzeń magistralą adresową ISA PC/XT Adresowanie magistralą adresową przykład 8-bitowej magistrali ISA w komputerach IBM PC/XT - przesyłanie adresu równolegle magistralą adresową: 20 linii adresowych ADDR0.. ADDR19 na stykach A31.. A12 złącza krawędziowego 2x31 styków. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 33

34 Adresowanie urządzeń polem adresowym w ramce danych Adresowanie polem adresowym w ramce danych przesyłanie adresu szeregowo w polu adresowym ramki danych. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 34

35 Adresowanie urządzeń polem adresowym w ramce danych I2C Adresowanie polem adresowym w ramce danych przykład transmisji szeregowej w interfejsie I2C. Adres i dane transmitowane są linią SDA (Serial DAta line) synchronicznie z sygnałem zegarowym na linii SCL (Serial CLock line). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 35

36 Parametry elektryczne i mechaniczne systemów interfejsu Do podstawowych parametrów elektrycznych i mechanicznych systemu interfejsu można zaliczyć: 1 Rodzaj sygnału: prądowy lub napięciowy, 2 Poziomy napięć (prądów) dla stanów logicznych 0 i 1, 3 Konfiguracja linii niesymetryczna, względem ziemi: symetryczna lub 4 System złączy: szufladowe, krawędziowe, koncentryczne, 5 Okablowanie: skrętka, przewody koncentryczne, ekranowanie KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 36

37 Poziomy napięć stanów logicznych standardowego RS232 KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 37

38 Poziomy napięć stanów logicznych RS232-5V i innych KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 38

39 Poziomy napięć stanów logicznych standardowego TTL KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 39

40 Symetryczna linia przesyłowa przykład RS422 Konfiguracja symetryczna linii względem interfejsu 422 KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 40

41 Poziomy napięć stanów logicznych TTL i pochodnych KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 41

42 Podstawowe systemy złączy Najczęściej stosowane rodzaje złączy w systemach interfejsów: 1 Złącza szufladowe 2 Złącza krawędziowe 3 Złącza koncentryczne KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 42

43 Systemy złączy - szufladowe Szufladowe Amphennol Szufladowe D-SUB Cannon Kabel Centronics KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 43

44 Systemy złączy - krawędziowe Złącze Krawędziowe KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 44

45 Systemy złączy - koncentryczne Gniazdo BNC Wtyczka i trójnik BNC Złącze koncentryczne BNC koncentryczne KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 45

46 Systemy interfejsu współczesnych KSP 1 Interfejsy kasetowe: - magistrale komputerów klasy IBM PC: ISA, PCI, PCMCIA - magistrale komputerów specjalizowanych: PXI - magistrale kaset pomiarowych: VXI, CAMAC 2 Interfejsy przyrządowe: - interfejsy równoległe: IEEE 488, IEEE interfejsy szeregowe: RS232, RS422, RS485, USB, IEEE interfejsy czujników: I2C, 1-wire, SPI 3 Interfejsy sieciowe: - Ethernet - CAN, PROFIBUS KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 46

47 Podstawowe struktury współczesnych komputerów 1 Architektura von Neumanna: komputery klasy PC i podobne, wyposażone w BIOS oraz system operacyjny. Pierwsza konstrukcja: EDVAC, Los Alamos, rok Opracowany na University of Pensylvania na zamówienie United States Army 2 Architektura harwardzka: mikrokontrolery jednoukładowe, procesory sygnałowe DSP, programowalne sterowniki logiczne PLC. Pierwsza konstrukcja: Mark I, Harvard, rok Zbudowany przez firmę IBM na zamówienie United States Navy i zainstalowany na Harvard University (więcej na pierwszym wykładzie) KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 47

48 Architektura von Neumanna krótka historia John von Neumann, 1940r. Architektura komputerowa która została opisana w 1945 r. w raporcie "First Draft of a Report on the EDVAC" przez Johna von Neumanna, efekt wspólnych prac z Johnem W. Mauchly ym i Johnem Presper Eckertem, prowadzonych na zlecenie rządu USA w laboratorium Los Alamos. EDVAC - Electronic Discrete Variable Automatic Computer (elektroniczny automatyczny licznik zmiennych dyskretnych). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 48

49 Architektura von Neumanna krótka historia Strona tytułowa wstępnego raportu (draft) z kontraktu wartego US$, ostateczny koszt wyniósł US$, KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 49

50 Architektura von Neumanna Architektura von Neumanna składa się z trzech części: - procesora zawierającego układ sterowania i ALU, - pamięci, wspólnej dla danych i programu, - urządzenia wejścia-wyjścia. Architektura von Neumanna charakteryzuje się: - skończoną i funkcjonalnie pełną listą rozkazów, - możliwością wprowadzenia programu i danych do pamięci poprzez urządzenia wejścia-wyjścia, - jednakową dostępnością programu i danych dla procesora możliwość modyfikacji programu przez procesor, - sekwencyjnym przetwarzaniem danych według instrukcji odczytywanych przez procesor z pamięci. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 50

51 Architektura von Neumanna Architektura von Neumanna wspólna pamięć programu i danych KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 51

52 Architektura harwardzka (Harvard Mark I, 1944) Architektura harwardzka składa się z trzech części: - procesora, - oddzielnych pamięci programu i pamięci danych - urządzenia wejścia-wyjścia. Architektura harwardzka charakteryzuje się: - brakiem możliwości wprowadzenia programu do pamięci poprzez urządzenia wejścia-wyjścia, - brakiem możliwości modyfikacji programu przez procesor, - brak możliwości programowania, praca ze stałym programem, - wysoką wydajnością dzięki możliwości równoczesnego pobierania instrukcji i danych z oddzielnych pamięci. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 52

53 Architektura harwardzka Architektura harwardzka rozdzielona pamięć programu i danych KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 53

54 Architektura harwardzka-procesor AVR ATmega Źródło: ATmega8 Data Sheet: 8-bit with 8K Bytes In-System Programmable Flash KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 54

55 Źródło: Architektura harwardzka-realizacja w procesorze DSP The Scientist and Engineer's Guide to Digital Signal Processing by Steven W. Smith, Ph.D. (Analog Devices) KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 55

56 Architektura von Neumanna realizacje w komputerach PC Historyczny rozwój struktury komputerów PC: - szynowa z pojedynczą magistralą (ISA) - szynowa z podwójną magistralą (FSB + ISA) - szynowa z potrójną magistralą (FSB + PCI + ISA) - szynowe ze zredukowaną liczbą magistral (PCIe) KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 56

57 Architektura pojedynczej magistrali struktura ISA W standardzie ISA (Industry Standard Architecture) wszystkie elementy pracują z tą samą szybkością, magistrala podzielona jest na kilka części układami buforującymi KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 57

58 Architektura pojedynczej magistrali - właściwości Wprowadzona na szeroką skalę w PC. Podstawą architektura jest szyna (zespół przewodów połączonych z gniazdami). Komputer ma postać kasety lub szafy z wymiennymi modułami szufladami Łatwa rekonfiguracja i rozbudowa komputera. Stosunkowo niska cena. Sterowniki urządzeń wejścia-wyjścia dostępne do procesora w taki sam sposób jak pamięć. Model szynowy stanowi wygodny model logiczny komputera, niezależnie od fizycznej implementacji (wszystkie współczesne komputery mają model logiczny (programowy) bazujący na modelu szynowym). Architektura szynowa jest typową architekturą systemów mikroprocesorowych i mikrokomputerów (w komputerach osobistych, stacjach roboczych i serwerach była stosowana do ok roku). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 58

59 Architektura pojedynczej magistrali - problemy Długość i struktura połączeń ogranicza szybkość transmisji magistrali Dysproporcja wydajności procesora i pamięci jest dodatkowo powiększana przez wolną transmisję danych na szynie Krytyczna jest szybkość dostępu procesora do pamięci (inne transmisje, np. do i z urządzeń wejścia-wyjścia, zachodzą stosunkowo rzadko i mogą być realizowane wolniej). Długość szyny wynika z konieczności dołączenia wielu urządzeń - sterowników wejścia wyjścia KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 59

60 Architektura podwójnej magistrali - struktura Pamięć i układy wejścia/wyjścia pracują z różną szybkością KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 60

61 Architektura podwójnej magistrali - właściwości Szybka, krótka magistrala (szyna) łączy procesor (lub procesory) z pamięcią i ew. pamięcią podręczną kieszenią (ang.cache). Wolna (dłuższa) szyna (magistrala) obsługuje sterowniki urządzeń wejścia wyjścia. Obie magistrale (szyny) są połączone za pomocą mostu (ang. bridge). Logicznie obie szyny są widziane przez procesor jak jedna, ale różnią się głównie parametrami elektrycznymi i wydajnością. Architektura stosowana w komputerach PC w latach Standardy EISA, MCA, VESA (VLB). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 61

62 Architektura podwójnej magistrali - problemy Architektura dwuszynowa - problemy: Niektóre urządzenia zewnętrzne wymagają bardzo szybkiej transmisji. Szczególnie wymagające są karty graficzne. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 62

63 Architektura potrójnej magistrali struktura FSB-PCI-ISA Pamięć i różne układy wejścia/wyjścia pracują z różną szybkością KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 63

64 Architektura potrójnej magistrali - właściwości Trzy szyny (magistrale):» procesora i pamięci (FSB ang. front side bus)» szybkich urządzeń zewnętrznych (PCI)(ang. Peripheral Component Interconnect)» wolnych urządzeń zewnętrznych (ISA) (ang. Industry Standard Architecture) Typy mostków:» mostek północny (ang. northbridge) - łączy szynę procesora z szyną szybkich urządzeń» mostek południowy (ang. southbridge) - łączy szynę szybkich urządzeń z szyną wolnych urządzeń Używana w komputerach PC » w praktyce most południowy zawierał sterowniki niektórych urządzeń» sterownik pamięci umieszczony w moście północnym KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 64

65 Architektura potrójnej magistrali - problemy szybka szyna zbyt wolna dla podsystemu graficznego wobec rosnącej integracji wolna szyna stała się zbędna KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 65

66 Architektura uproszczona struktura FSB - PCI Rezygnacja z ISA, bezpośrednie połączenie mostów, dodane AGP KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 66

67 Architektura uproszczona PCI - właściwości Organizacja PC - rok 2004: Nie ma szyny wolnych urządzeń wejścia-magistrali ISA. Część połączeń szynowych została zastąpiona połączeniami typu punkt-punkt, o dużo większej przepustowości. Mostek północny zawiera sterownik pamięci. Mostek południowy nie pełni roli mostu pomiędzy szynami, lecz zawiera sterowniki większości niezbędnych w komputerze PC urządzeń zewnętrznych. Wprowadzono AGP (ang. Accelerated Graphics Port lub Advanced Graphics Port) zmodyfikowana magistrala PCI opracowana przez firmę Intel KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 67

68 Architektura uproszczona PCI - problemy Długość i struktura połączeń ogranicza szybkość transmisji KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 68

69 Architektura uproszczona PCIe struktura PCIe Wprowadzone PCIe, magistrala szeregowa wypierająca AGP, PCI, ISA KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 69

70 Architektura uproszczona PCIe - właściwości Organizacja PC - rok 2006: Sterownik pamięci umieszczony jest w procesorze. Mostek północny wyposażony w indywidualne łącza dla sterowników urządzeń zewnętrznych, zrealizowane w standardzie PCI express. Mostek południowy jest zintegrowanym sterownikiem urządzeń zewnętrznych. Szyna PCI została zachowana w celu umożliwienia podłączenia starszych sterowników urządzeń (skazana na usunięcie podobnie jak ISA). PCI Express PCI-s (PCIe, PCI-E), znana również jako 3GlO (3rd Generation I/O), szeregowa magistrala komunikacyjna KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 70

71 Podsumowanie 1.Do podstawowych parametrów opisujących system interfejsu można zaliczyć: zasięg i szybkość transmisji, strukturę logiczną i fizyczną połączeń, sposób transmisji porcji informacji, sposób synchronizacji transmisji, sposób adresowania urządzeń, parametry elektryczne, mechaniczne i okablowanie. 2.Struktura logiczna i fizyczna są ze sobą w pewnym zakresie powiązane. 3.Transmisję danych można zorganizować szeregowo lub równolegle (szeregowo-równolegle), synchronicznie lub asynchronicznie. 4.W logicznej strukturze połączeń innej niż gwiaździsta konieczne jest adresowanie urządzeń. 5.Parametry elektryczne systemu interfejsu przede wszystkim określają poziomy napięć lub prądów przypisanych logicznym wartościom 0 i 1. 6.Parametry mechaniczne systemu interfejsu opisują przede wszystkim zastosowany system złącz i okablowania. 7.Interfejsy współczesnych komputerów zorganizowane są w strukturze magistrali. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 71

72 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 72

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST - ITwE Semestr letni Wykład nr 4 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST - ITE Semestr letni Wykład nr 5 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Magistrala. Magistrala (ang. Bus) służy do przekazywania danych, adresów czy instrukcji sterujących w różne miejsca systemu komputerowego.

Magistrala. Magistrala (ang. Bus) służy do przekazywania danych, adresów czy instrukcji sterujących w różne miejsca systemu komputerowego. Plan wykładu Pojęcie magistrali i jej struktura Architektura pamięciowo-centryczna Architektura szynowa Architektury wieloszynowe Współczesne architektury z połączeniami punkt-punkt Magistrala Magistrala

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST - ITE Semestr zimowy Wykład nr 8 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS - ITwE Semestr letni Wykład nr 4 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do architektury komputerów. Taksonomie architektur Podstawowe typy architektur komputerowych

Wprowadzenie do architektury komputerów. Taksonomie architektur Podstawowe typy architektur komputerowych Wprowadzenie do architektury komputerów Taksonomie architektur Podstawowe typy architektur komputerowych Taksonomie Służą do klasyfikacji architektur komputerowych podział na kategorie określenie własności

Bardziej szczegółowo

Zaliczenie Termin zaliczenia: Sala IE 415 Termin poprawkowy: > (informacja na stronie:

Zaliczenie Termin zaliczenia: Sala IE 415 Termin poprawkowy: > (informacja na stronie: Zaliczenie Termin zaliczenia: 14.06.2007 Sala IE 415 Termin poprawkowy: >18.06.2007 (informacja na stronie: http://neo.dmcs.p.lodz.pl/tm/index.html) 1 Współpraca procesora z urządzeniami peryferyjnymi

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Wykład 12 Jan Kazimirski 1 Magistrale systemowe 2 Magistrale Magistrala medium łączące dwa lub więcej urządzeń Sygnał przesyłany magistralą może być odbierany przez wiele urządzeń

Bardziej szczegółowo

8. MAGISTRALE I GNIAZDA ROZSZERZEŃ. INTERFEJSY ZEWNĘTRZNE.

8. MAGISTRALE I GNIAZDA ROZSZERZEŃ. INTERFEJSY ZEWNĘTRZNE. 8. MAGISTRALE I GNIAZDA ROZSZERZEŃ. INTERFEJSY ZEWNĘTRZNE. Magistrala (ang. bus) jest ścieżką łączącą ze sobą różne komponenty w celu wymiany informacji/danych pomiędzy nimi. Inaczej mówiąc jest to zespół

Bardziej szczegółowo

Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola

Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola Ogólny schemat komputera Jak widać wszystkie bloki (CPU, RAM oraz I/O) dołączone są do wspólnych

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS - ITwE Semestr letni Wykład nr 6 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST - ITwE Semestr zimowy Wykład nr 10 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Chipset i magistrala Chipset Mostek północny (ang. Northbridge) Mostek południowy (ang. Southbridge) -

Chipset i magistrala Chipset Mostek północny (ang. Northbridge) Mostek południowy (ang. Southbridge) - Chipset i magistrala Chipset - Układ ten organizuje przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi podzespołami jednostki centralnej. Idea chipsetu narodziła się jako potrzeba zintegrowania w jednym układzie

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST - ITE Semestr letni Wykład nr 3 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemów Komputerowych

Architektura Systemów Komputerowych Architektura Systemów Komputerowych Wykład 13: Układy wejścia wyjścia. Struktura komputera. Dr inż. Marek Mika Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Amosa Komeńskiego W Lesznie Plan Układy wejścia-wyjścia

Bardziej szczegółowo

Interfejs urządzeń peryferyjnych

Interfejs urządzeń peryferyjnych Interfejs urządzeń peryferyjnych Terminy - Referaty do 08.05.2010 - Egzamin 09.05.2010 lub 22.05.2010 Typy transmisji informacji Transmisja informacji w komputerach odbywa się przy wykorzystaniu magistrali

Bardziej szczegółowo

Magistrale i gniazda rozszerzeń

Magistrale i gniazda rozszerzeń Magistrale i gniazda rozszerzeń Adam Banasiak 11.03.2014 POWIATOWY ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 2 IM. PIOTRA WŁOSTOWICA W TRZEBNICY Adam Banasiak Magistrale i gniazda rozszerzeń 11.03.2014 1 / 31 Magistrale ISA i PCI

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 8 Magistrale systemowe Magistrala Układy składające się na komputer (procesor, pamięć, układy we/wy) muszą się ze sobą komunikować, czyli być połączone. Układy łączymy ze

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS - ITwE Semestr letni Wykład nr 4 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

2013-12-02. Autor: Jakub Duba. Interjesy

2013-12-02. Autor: Jakub Duba. Interjesy Autor: Jakub Duba Interjesy 2 1 Interjesy 3 Interjesy 4 2 5 Universal Serial Bus (USB; uniwersalna magistrala szeregowa) rodzaj sprzętowego portu komunikacyjnego komputerów, zastępującego stare porty szeregowe

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka mikrokontrolerów. Przygotowali: Łukasz Glapiński, Mateusz Kocur, Adam Kokot,

Charakterystyka mikrokontrolerów. Przygotowali: Łukasz Glapiński, Mateusz Kocur, Adam Kokot, Charakterystyka mikrokontrolerów Przygotowali: Łukasz Glapiński, 171021 Mateusz Kocur, 171044 Adam Kokot, 171075 Plan prezentacji Co to jest mikrokontroler? Historia Budowa mikrokontrolera Wykorzystywane

Bardziej szczegółowo

Rysunek 1 Schemat maszyny von Neumanna

Rysunek 1 Schemat maszyny von Neumanna - 1 - Architektura von Neumanna według tej koncepcji komputer składa się z 3 podstawowych części: procesor z wydzieloną częścią sterującą oraz częścią arytmetyczno-logiczną (ALU) pamięć dane i instrukcje

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów. Układy wejścia-wyjścia komputera

Architektura komputerów. Układy wejścia-wyjścia komputera Architektura komputerów Układy wejścia-wyjścia komputera Wspópraca komputera z urządzeniami zewnętrznymi Integracja urządzeń w systemach: sprzętowa - interfejs programowa - protokół sterujący Interfejs

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST - ITwE Semestr zimowy Wykład nr 12 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem

Bardziej szczegółowo

MAGISTRALE ZEWNĘTRZNE, gniazda kart rozszerzeń, w istotnym stopniu wpływają na

MAGISTRALE ZEWNĘTRZNE, gniazda kart rozszerzeń, w istotnym stopniu wpływają na , gniazda kart rozszerzeń, w istotnym stopniu wpływają na wydajność systemu komputerowego, m.in. ze względu na fakt, że układy zewnętrzne montowane na tych kartach (zwłaszcza kontrolery dysków twardych,

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EEL s Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EEL s Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Nazwa modułu: Technika mikroprocesorowa Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EEL-1-616-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Kierunek: Elektrotechnika Specjalność:

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST - ITE Semestr zimowy Wykład nr 7 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski Architektura systemów komputerowych dr Artur Bartoszewski Układy otoczenia procesora (chipset) Rozwiązania sprzętowe CHIPSET Podstawą budowy płyty współczesnego komputera PC jest Chipset. Zawiera on większość

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski Architektura systemów komputerowych dr Artur Bartoszewski Rozwój płyt głównych - część 2 Magistrale kart rozszerzeń Rozwój magistral komputera PC Płyta główna Czas życia poszczególnych magistral Pentium

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST - ITE Semestr zimowy Wykład nr 6 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Komunikacja z urzadzeniami zewnętrznymi

Komunikacja z urzadzeniami zewnętrznymi Komunikacja z urzadzeniami zewnętrznymi Porty Łacza równoległe Łacza szeregowe Wymiana informacji - procesor, pamięć oraz urzadzenia wejścia-wyjścia Większość mikrokontrolerów (Intel, AVR, PIC) używa jednego

Bardziej szczegółowo

METROLOGIA. Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki

METROLOGIA. Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki METROLOGIA Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EINS Zjazd 11, wykład nr 18 Prawo autorskie Niniejsze materiały podlegają ochronie

Bardziej szczegółowo

Technika Mikroprocesorowa

Technika Mikroprocesorowa Technika Mikroprocesorowa Dariusz Makowski Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych tel. 631 2648 dmakow@dmcs.pl http://neo.dmcs.p.lodz.pl/tm 1 System mikroprocesorowy? (1) Magistrala adresowa

Bardziej szczegółowo

Architektura i magistrale komputerów przemysłowych

Architektura i magistrale komputerów przemysłowych Budowa i oprogramowanie komputerowych systemów sterowania Wykład 5 Architektura i magistrale komputerów przemysłowych Układ sterowania u Układy sterujące Układy wykonawcze Przetworniki Obiekt sterowania

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS - ITwE Semestr letni Wykład nr 2 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie. semestr 1 klasa 2

Podsumowanie. semestr 1 klasa 2 Podsumowanie semestr 1 klasa 2 Interfejsy sprzętowe komputera: interfejsy wewnętrzne (IDE, EIDE, SCSI, Serial ATA) interfejsy zewnętrzne (RS-232, PS/2, FireWire, esata, USB, Ethernet) IDE (wewnętrzny,

Bardziej szczegółowo

Plan wykładu. 1. Urządzenia peryferyjne 2. Rodzaje transmisji danych 3. Interfejs COM 4. Interfejs LPT 5. Plug and Play

Plan wykładu. 1. Urządzenia peryferyjne 2. Rodzaje transmisji danych 3. Interfejs COM 4. Interfejs LPT 5. Plug and Play Plan wykładu 1. Urządzenia peryferyjne 2. Rodzaje transmisji danych 3. Interfejs COM 4. Interfejs LPT 5. Plug and Play Urządzenia peryferyjne Komputer klasy PC musi zapewniać możliwość podłączenia różnorakich

Bardziej szczegółowo

Sprawdzian test egzaminacyjny GRUPA I

Sprawdzian test egzaminacyjny GRUPA I ... nazwisko i imię ucznia Sprawdzian test egzaminacyjny GRUPA I 1. Na rys. 1 procesor oznaczony jest numerem A. 2 B. 3 C. 5 D. 8 2. Na rys. 1 karta rozszerzeń oznaczona jest numerem A. 1 B. 4 C. 6 D.

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki Systemy sterowane przepływem argumentów

Podstawy Informatyki Systemy sterowane przepływem argumentów Podstawy Informatyki alina.momot@polsl.pl http://zti.polsl.pl/amomot/pi Plan wykładu 1 Komputer i jego architektura Taksonomia Flynna 2 Komputer i jego architektura Taksonomia Flynna Komputer Komputer

Bardziej szczegółowo

Na płycie głównej znajduje się szereg różnych typów złączy opracowanych według określonego standardu gwarantującego że wszystkie urządzenia

Na płycie głównej znajduje się szereg różnych typów złączy opracowanych według określonego standardu gwarantującego że wszystkie urządzenia Magistrale PC Na płycie głównej znajduje się szereg różnych typów złączy opracowanych według określonego standardu gwarantującego że wszystkie urządzenia pochodzące od różnych producentów (zgodne ze standardem

Bardziej szczegółowo

Wbudowane układy komunikacyjne cz. 1 Wykład 10

Wbudowane układy komunikacyjne cz. 1 Wykład 10 Wbudowane układy komunikacyjne cz. 1 Wykład 10 Wbudowane układy komunikacyjne UWAGA Nazwy rejestrów i bitów, ich lokalizacja itd. odnoszą się do mikrokontrolera ATmega32 i mogą być inne w innych modelach!

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemów Komputerowych. Transmisja szeregowa danych Standardy magistral szeregowych

Architektura Systemów Komputerowych. Transmisja szeregowa danych Standardy magistral szeregowych Architektura Systemów Komputerowych Transmisja szeregowa danych Standardy magistral szeregowych 1 Transmisja szeregowa Idea transmisji szeregowej synchronicznej DOUT Rejestr przesuwny DIN CLK DIN Rejestr

Bardziej szczegółowo

Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki

Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki ĆWICZENIE Nr 10 (3h) Implementacja interfejsu SPI w strukturze programowalnej Instrukcja pomocnicza do laboratorium z przedmiotu

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski Architektura systemów komputerowych dr Artur Bartoszewski Rozwój płyt głównych Płyta główna Płyta główna systemu ISA Podsystem CPU Podsystem pamięci Podsystem we/wy Płyta główna PCI Płyta główna AGP Płyta

Bardziej szczegółowo

MAGISTRALE MIKROKONTROLERÓW (BSS) Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska

MAGISTRALE MIKROKONTROLERÓW (BSS) Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska (BSS) Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Odległości pomiędzy źródłem a odbiorcą informacji mogą być bardzo zróżnicowane, przykładowo zaczynając od pojedynczych milimetrów w przypadku

Bardziej szczegółowo

MIKROKONTROLERY - MAGISTRALE SZEREGOWE

MIKROKONTROLERY - MAGISTRALE SZEREGOWE Liczba magistral szeregowych jest imponująca RS232, i 2 C, SPI, 1-wire, USB, CAN, FireWire, ethernet... Równie imponująca jest różnorodność protokołow komunikacyjnych. Wiele mikrokontrolerów ma po kilka

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski Architektura systemów komputerowych dr Artur Bartoszewski Rozwój płyt głównych - część 2 Magistrale kart rozszerzeń Rozwój magistral komputera PC Płyta główna Czas życia poszczególnych magistral Pentium

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia zaliczeniowe z przedmiotu Układy i systemy mikroprocesorowe elektronika i telekomunikacja, stacjonarne zawodowe

Zagadnienia zaliczeniowe z przedmiotu Układy i systemy mikroprocesorowe elektronika i telekomunikacja, stacjonarne zawodowe Zagadnienia zaliczeniowe z przedmiotu Układy i systemy mikroprocesorowe elektronika i telekomunikacja, stacjonarne zawodowe System mikroprocesorowy 1. Przedstaw schemat blokowy systemu mikroprocesorowego.

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 11 Wejście - wyjście Urządzenia zewnętrzne Wyjściowe monitor drukarka Wejściowe klawiatura, mysz dyski, skanery Komunikacyjne karta sieciowa, modem Urządzenie zewnętrzne

Bardziej szczegółowo

Systemy na Chipie. Robert Czerwiński

Systemy na Chipie. Robert Czerwiński Systemy na Chipie Robert Czerwiński Cel kursu Celem kursu jest zapoznanie słuchaczy ze współczesnymi metodami projektowania cyfrowych układów specjalizowanych, ze szczególnym uwzględnieniem układów logiki

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemów Komputerowych. Rozwój architektury komputerów klasy PC

Architektura Systemów Komputerowych. Rozwój architektury komputerów klasy PC Architektura Systemów Komputerowych Rozwój architektury komputerów klasy PC 1 1978: Intel 8086 29tys. tranzystorów, 16-bitowy, współpracował z koprocesorem 8087, posiadał 16-bitową szynę danych (lub ośmiobitową

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów PCI EXPRESS Rozwój technologii magistrali Architektura Komputerów 2 Architektura Komputerów 2006 1 Przegląd wersji PCI Wersja PCI PCI 2.0 PCI 2.1/2.2 PCI 2.3 PCI-X 1.0 PCI-X 2.0

Bardziej szczegółowo

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST Semestr letni Wykład nr 3 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka mikrokontrolerów

Charakterystyka mikrokontrolerów Charakterystyka mikrokontrolerów 1. Historia powstania Pierwszym mikrokontrolerem (a nie mikroprocesorem) był wyprodukowany pod koniec roku 1972 przez Texas Instruments procesor TMS1000. Łączył on w sobie

Bardziej szczegółowo

Układy wejścia/wyjścia

Układy wejścia/wyjścia Układy wejścia/wyjścia Schemat blokowy systemu mikroprocesorowego Mikroprocesor połączony jest z pamięcią oraz układami wejścia/wyjścia za pomocą magistrali systemowej zespołu linii przenoszącymi sygnały

Bardziej szczegółowo

2/17. Magistrale l/o Magistrala PCI

2/17. Magistrale l/o Magistrala PCI 2/17. Magistrale l/o Magistrala (ang. bus) to ścieżka łącząca ze sobą różne komponenty w celu wymiany informacji między nimi. Analizując strukturę komputera klasy PC, możemy zaobserwować wiele typów magistral.

Bardziej szczegółowo

Technologie informacyjne - wykład 2 -

Technologie informacyjne - wykład 2 - Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania Instytut Budownictwa Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechnika Wrocławska Technologie informacyjne - wykład 2 - Prowadzący: dr inż. Łukasz

Bardziej szczegółowo

CZYM JEST KARTA GRAFICZNA.

CZYM JEST KARTA GRAFICZNA. Karty Graficzne CZYM JEST KARTA GRAFICZNA. Karta graficzna jest kartą rozszerzeń, umiejscawianą na płycie głównej poprzez gniazdo PCI lub AGP, która odpowiada w komputerze za obraz wyświetlany przez monitor.

Bardziej szczegółowo

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS Semestr zimowy studia niestacjonarne Wykład nr

Bardziej szczegółowo

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Interfejsy można podzielić na synchroniczne (oddzielna linia zegara), np. I 2 C, SPI oraz asynchroniczne, np. CAN W rozwiązaniach synchronicznych

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS - ITwE Semestr letni Wykład nr 5 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery WPROWADZENIE Mikrosterownik (cyfrowy) jest to moduł elektroniczny zawierający wszystkie środki niezbędne do realizacji wymaganych procedur sterowania przy pomocy metod komputerowych. Platformy budowy mikrosterowników:

Bardziej szczegółowo

Technologie informacyjne (5) Zdzisław Szyjewski

Technologie informacyjne (5) Zdzisław Szyjewski Technologie informacyjne (5) Zdzisław Szyjewski Technologie informacyjne Technologie pracy z komputerem Funkcje systemu operacyjnego Przykłady systemów operacyjnych Zarządzanie pamięcią Zarządzanie danymi

Bardziej szczegółowo

Wykład Mikroprocesory i kontrolery

Wykład Mikroprocesory i kontrolery Wykład Mikroprocesory i kontrolery Cele wykładu: Poznanie podstaw budowy, zasad działania mikroprocesorów i układów z nimi współpracujących. Podstawowa wiedza potrzebna do dalszego kształcenia się w technice

Bardziej szczegółowo

Budowa i sposób działania płyt głównych

Budowa i sposób działania płyt głównych Budowa i sposób działania płyt głównych Podstawowe komponenty płyty głównej Nowoczesna płyta główna jest wyposażona w kilka wbudowanych komponentów takich jak układy scalone, gniazda, złącza, itp. Większość

Bardziej szczegółowo

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11 Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1 Spis treúci Przedmowa... 9 Wstęp... 11 1. Komputer PC od zewnątrz... 13 1.1. Elementy zestawu komputerowego... 13 1.2.

Bardziej szczegółowo

Interfejsy systemów pomiarowych

Interfejsy systemów pomiarowych Interfejsy systemów pomiarowych Układ (topologia) systemu pomiarowe może być układem gwiazdy układem magistrali (szyny) układem pętli Ze względu na rodzaj transmisji interfejsy możemy podzielić na równoległe

Bardziej szczegółowo

STM32Butterfly2. Zestaw uruchomieniowy dla mikrokontrolerów STM32F107

STM32Butterfly2. Zestaw uruchomieniowy dla mikrokontrolerów STM32F107 Zestaw uruchomieniowy dla mikrokontrolerów STM32F107 STM32Butterfly2 Zestaw STM32Butterfly2 jest platformą sprzętową pozwalającą poznać i przetestować możliwości mikrokontrolerów z rodziny STM32 Connectivity

Bardziej szczegółowo

Podsystem graficzny. W skład podsystemu graficznego wchodzą: karta graficzna monitor

Podsystem graficzny. W skład podsystemu graficznego wchodzą: karta graficzna monitor Plan wykładu 1. Pojęcie podsystemu graficznego i karty graficznej 2. Typy kart graficznych 3. Budowa karty graficznej: procesor graficzny (GPU), pamięć podręczna RAM, konwerter cyfrowo-analogowy (DAC),

Bardziej szczegółowo

Interfejsy szeregowe TEO 2009/2010

Interfejsy szeregowe TEO 2009/2010 Interfejsy szeregowe TEO 2009/2010 Plan wykładów Wykład 1: - Wstęp. Interfejsy szeregowe SCI, SPI Wykład 2: - Interfejs I 2 C, OneWire, I 2 S, CAN Wykład 3: - Interfejs USB Wykład 4: - Interfejs FireWire,

Bardziej szczegółowo

Architektura komputera

Architektura komputera Architektura komputera Architektura systemu komputerowego O tym w jaki sposób komputer wykonuje program i uzyskuje dostęp do pamięci i danych, decyduje architektura systemu komputerowego. Określa ona sposób

Bardziej szczegółowo

1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest zestawienie połączenia pomiędzy dwoma sterownikami PLC za pomocą protokołu Modbus RTU.

1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest zestawienie połączenia pomiędzy dwoma sterownikami PLC za pomocą protokołu Modbus RTU. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zestawienie połączenia pomiędzy dwoma sterownikami PLC za pomocą protokołu Modbus RTU. 2. Porty szeregowe w sterowniku VersaMax Micro Obydwa porty szeregowe sterownika

Bardziej szczegółowo

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Wykład I Podstawowe pojęcia 1, Cyfrowe dane 2 Wewnątrz komputera informacja ma postać fizycznych sygnałów dwuwartościowych (np. dwa poziomy napięcia,

Bardziej szczegółowo

Komunikacja w mikrokontrolerach. Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface

Komunikacja w mikrokontrolerach. Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface Komunikacja w mikrokontrolerach Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki dr inż. Piotr Markowski Na prawach rękopisu. Na podstawie

Bardziej szczegółowo

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST Semestr letni Wykład nr 2 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Mikroprocesory i Mikrosterowniki Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface

Mikroprocesory i Mikrosterowniki Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface Mikroprocesory i Mikrosterowniki Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki dr inż. Piotr Markowski Na prawach rękopisu. Na

Bardziej szczegółowo

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Zygmunt Kubiak 2 Centralny falownik (ang. central inverter system) Zygmunt Kubiak 3 Micro-Inverter Mikro-przetwornice działają podobnie do systemów

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie standardu JTAG do programowania i debugowania układów logicznych

Wykorzystanie standardu JTAG do programowania i debugowania układów logicznych Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Automatyki Elektroniki i Informatyki Wykorzystanie standardu JTAG do programowania i debugowania układów logicznych Promotor dr inż. Jacek Loska Wojciech Klimeczko

Bardziej szczegółowo

Technika mikroprocesorowa

Technika mikroprocesorowa Technika mikroprocesorowa zajmuje się przetwarzaniem danych w oparciu o cyfrowe programowalne układy scalone. Systemy przetwarzające dane w oparciu o takie układy nazywane są systemami mikroprocesorowymi

Bardziej szczegółowo

Topologie sieciowe. mgr inż. Krzysztof Szałajko

Topologie sieciowe. mgr inż. Krzysztof Szałajko Topologie sieciowe mgr inż. Krzysztof Szałajko Graficzna prezentacja struktury sieci komp. Sieć komputerowa może być zobrazowana graficznie za pomocą grafu. Węzły grafu to urządzenia sieciowe i końcowe

Bardziej szczegółowo

Systemy i sieci komputerowe klasa 1 Dział I charakterystyka komputera PC 20 godzin

Systemy i sieci komputerowe klasa 1 Dział I charakterystyka komputera PC 20 godzin 9,10. Płyta główna. Systemy i sieci komputerowe klasa 1 Dział I charakterystyka komputera PC 20 godzin Płyta główna to podzespół umożliwiający montaż i komunikację wszystkim pozostałym komponentom i modułom

Bardziej szczegółowo

Wydział Elektryczny. Katedra Automatyki i Elektroniki. Instrukcja. do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: SYSTEMY CYFROWE 1.

Wydział Elektryczny. Katedra Automatyki i Elektroniki. Instrukcja. do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: SYSTEMY CYFROWE 1. Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: SYSTEMY CYFROWE 1 PAMIĘCI SZEREGOWE EEPROM Ćwiczenie 3 Opracował: dr inŝ.

Bardziej szczegółowo

MAGISTRALE I/O DLA DSI II

MAGISTRALE I/O DLA DSI II MAGISTRALE I/O DLA DSI II Magistrala komunikacyjna Magistrala to ścieżka łącząca ze sobą różne komponenty w celu wymiany informacji miedzy nimi. Zespół linii oraz układów przełączających, służących do

Bardziej szczegółowo

PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH

PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH WYKŁAD NR 3 MAGISTRALE SYSTEMOWE I PŁYTY GŁÓWNE dr Artur Woike Budowa i zadania płyty głównej Płyta główna (Motherboard, Mainboard, MB) jest obwodem drukowanym (Printed

Bardziej szczegółowo

Wykład 4. Interfejsy USB, FireWire

Wykład 4. Interfejsy USB, FireWire Wykład 4 Interfejsy USB, FireWire Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB

Bardziej szczegółowo

Magistrala i Gniazda rozszerzeń budowa i zasada dzialania

Magistrala i Gniazda rozszerzeń budowa i zasada dzialania Magistrala i Gniazda rozszerzeń budowa i zasada dzialania Magistrala Magis trala (ang. bus ) zespół linii przenoszących sygnały oraz układów wejścia-wyjścia służących do przesyłania sygnałów między połączonymi

Bardziej szczegółowo

mgr inż. Tadeusz Andrzejewski JTAG Joint Test Action Group

mgr inż. Tadeusz Andrzejewski JTAG Joint Test Action Group Użycie złącza JTAG w systemach mikroprocesorowych do testowania integralności połączeń systemu oraz oprogramowania zainstalowanego w pamięciach stałych. JTAG Joint Test Action Group mgr inż. Tadeusz Andrzejewski

Bardziej szczegółowo

STM32 Butterfly. Zestaw uruchomieniowy dla mikrokontrolerów STM32F107

STM32 Butterfly. Zestaw uruchomieniowy dla mikrokontrolerów STM32F107 Zestaw uruchomieniowy dla mikrokontrolerów STM32F107 STM32 Butterfly Zestaw STM32 Butterfly jest platformą sprzętową pozwalającą poznać i przetestować możliwości mikrokontrolerów z rodziny STM32 Connectivity

Bardziej szczegółowo

Interfejsy. w systemach pomiarowych. Ryszard J. Barczyński, 2016 Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego

Interfejsy. w systemach pomiarowych. Ryszard J. Barczyński, 2016 Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Interfejsy w systemach pomiarowych Ryszard J. Barczyński, 2016 Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Interfejsy w systemach pomiarowych Układ (topologia) systemu pomiarowe może być układem gwiazdy

Bardziej szczegółowo

Urządzenia Techniki. Klasa I TI 3. PŁYTA GŁÓWNA. BIOS.

Urządzenia Techniki. Klasa I TI 3. PŁYTA GŁÓWNA. BIOS. 3. PŁYTA GŁÓWNA. BIOS. Płyta główna (ang. motherboard lub mainboard) - wielowarstwowa, laminowana płyta drukowana z odpowiednio przygotowanymi miedzianymi ścieżkami, na której montuje się najważniejsze

Bardziej szczegółowo

Systemy wbudowane - wykład 8. Dla zabicia czasu Notes. I 2 C aka IIC aka TWI. Notes. Notes. Notes. Przemek Błaśkiewicz.

Systemy wbudowane - wykład 8. Dla zabicia czasu Notes. I 2 C aka IIC aka TWI. Notes. Notes. Notes. Przemek Błaśkiewicz. Systemy wbudowane - wykład 8 Przemek Błaśkiewicz 17 maja 2017 1 / 82 Dla zabicia czasu Bluetooth Terminal HC-05, urządzenie...:8f:66, kod 1234 2 / 82 I 2 C aka IIC aka TWI Inter-Integrated Circuit 3 /

Bardziej szczegółowo

Komunikacja w mikrokontrolerach Laboratorium

Komunikacja w mikrokontrolerach Laboratorium Laboratorium Ćwiczenie 4 Magistrala SPI Program ćwiczenia: konfiguracja transmisji danych między mikrokontrolerem a cyfrowym czujnikiem oraz sterownikiem wyświetlaczy 7-segmentowych przy użyciu magistrali

Bardziej szczegółowo

KOMPUTER. Zestawy komputerowe podstawowe wiadomości

KOMPUTER. Zestawy komputerowe podstawowe wiadomości KOMPUTER Zestawy komputerowe podstawowe wiadomości Budowa zestawu komputerowego Monitor Jednostka centralna Klawiatura Mysz Urządzenia peryferyjne Monitor Monitor wchodzi w skład zestawu komputerowego

Bardziej szczegółowo

Architektura harwardzka Architektura i organizacja systemu komputerowego Struktura i funkcjonowanie komputera procesor, rozkazy, przerwania

Architektura harwardzka Architektura i organizacja systemu komputerowego Struktura i funkcjonowanie komputera procesor, rozkazy, przerwania Rok akademicki 2010/2011, Wykład nr 7 2/46 Plan wykładu nr 7 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2010/2011

Bardziej szczegółowo

Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej - opis przedmiotu

Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej - opis przedmiotu Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej Kod przedmiotu 06.5-WE-AiRP-PTCiM Wydział Kierunek Wydział

Bardziej szczegółowo

dr inż. Jarosław Forenc

dr inż. Jarosław Forenc Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2009/2010 Wykład nr 7 (15.05.2010) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki

Bardziej szczegółowo

MiniModbus 4DO. Moduł rozszerzający 4 wyjścia cyfrowe. Wyprodukowano dla. Instrukcja użytkownika

MiniModbus 4DO. Moduł rozszerzający 4 wyjścia cyfrowe. Wyprodukowano dla. Instrukcja użytkownika Wersja 1.1 Wyprodukowano dla Dziękujemy za wybór naszego produktu. Niniejsza instrukcja ułatwi Państwu prawidłową obsługę i poprawną eksploatację opisywanego urządzenia. Informacje zawarte w niniejszej

Bardziej szczegółowo