Zadanie: 1 (1 pkt) Czy piorąc w wodzie miękkiej i twardej zużywa się jednakowe ilości mydła?

Transkrypt

1 Zadanie: 1 (1 pkt) Czy piorąc w wodzie miękkiej i twardej zużywa się jednakowe ilości mydła? Zadanie: 2 (1 pkt) Woda twarda powoduje tworzenie się kamienia kotłowego. Uzasadnij, pisząc odpowiednie równania reakcji chemicznych, czy wlanie octu do czajnika pokrytego wewnątrz tym osadem spowoduje jego usunięcie. Informacja do zadań 3. i 4. Poniższa tabela przedstawia temperatury topnienia i wrzenia wybranych kwasów karboksylowych. Nazwa kwasu Wzór sumaryczny Temperatura topnienia [ºC] Kwas octowy CH 3 COOH 16,6 117,9 Temperatura wrzenia [ºC] Kwas stearynowy C 17 H 35 COOH 69,3 360 rozkłada się Kwas oleinowy C (cis) 17 H 33 COOH 16,2 360,0 Na podstawie: Witold Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997 Zadanie 3. (1 pkt) Na podstawie tabeli określ stan skupienia każdego z tych kwasów w temperaturze 25ºC. Zadanie 4. (2 pkt) Porównując budowę cząsteczek, wyjaśnij krótko przyczynę różnic stanów skupienia 1. kwasu octowego i stearynowego 2. kwasu stearynowego i oleinowego. Zadanie 5. (3 pkt.) Wykonano doświadczenie przedstawione za pomocą rysunku.

2 Zadanie 6. (1 pkt) Kwas stearynowy nie rozpuszcza się w wodzie, natomiast stearynian potasu jest w niej dobrze rozpuszczalny. Wyjaśnij opisane zjawisko. Zadanie 7. (2 pkt) W reakcji addycji wodoru do kwasu oleinowego powstało 2,6 g kwasu stearynowego. Zakładając, że reakcja przebiega z 80% wydajnością, oblicz, ile gramów kwasu oleinowego wzięło udział w tej reakcji. Napisz równanie zachodzącej reakcji Zadanie 8. (2 pkt) Mydła to sole sodowe lub potasowe kwasów tłuszczowych. Zapisz równaniami reakcji chemicznych dwa sposoby otrzymywania palmitynianu sodu Zadanie 9. (1 pkt) W wodzie o dużej zawartości jonów magnezowych i wapniowych mydło przestaje się pienić. Podaj równanie reakcji w zapisie jonowym skróconym, wyjaśniające podany fakt. Zadanie: 10 (1 pkt) Przed obiadem myjesz ręce mydłem. Która z podanych niżej substancji jest mydłem? A. stearynian sodu; B. octan potasu; C. octan etylu; D. sacharoza.

3 Zadanie: 11 (1 pkt) Twardość przemijająca wody spowodowana jest obecnością w niej soli a) CaSO 4, Ca(HCO 3 ) 2 b) Ca(HCO 3 ) 2, Mg(HCO 3 ) 2 c) MgSO 4 d) CaCl 2, MgCl 2 Zadanie 12. (1 pkt) W środowisku kwasowym mydło przestaje być powierzchniowo czynne. Wskaż przyczynę. Informacja do zadań 13 i 14. Na poniższym schemacie przedstawiono uproszczony wzór mydła. Zadanie 13. (1 pkt) Ze względu na powinowactwo do wody w cząsteczkach mydła wyróżnia się dwie części oznaczone na schemacie literami a, b. Podaj nazwy tych części. Zadanie 14. (1 pkt) Podaj wzór półstrukturalny (grupowy) oraz nazwę powyższego związku. Zadanie 15. (1 pkt) W celu pozbycia się tzw. kamienia kotłowego, powstającego podczas gotowania twardej wody, można dodać: A. octu lub kwasku cytrynowego B. sody oczyszczonej C. proszku do pieczenia D. soli kuchennej Zadanie 16. (3 pkt) Do probówki, w której znajduje się wodny roztwór C 17 H 35 COONa, dodano wodny roztwór MgSO 4. Schemat tego doświadczenia ilustruje poniższy rysunek. Przedstaw obserwacje, równanie reakcji w formie jonowej oraz wniosek.

4 Zadanie 17. (2 pkt) Uzupełnij poniższe zdania: I Mydła to sole... lub...wyższych kwasów tłuszczowych. II Wodny roztwór mydeł wykazuje odczyn..., ponieważ mydła ulegają reakcji... Zadanie 18. (1 pkt) Uzupełnij zdania dotyczące stanu skupienia mydeł: Mydła sodowe w temperaturze pokojowej są substancjami... (1), a mydła potasowe są... (2). Zadanie: 19 (1 pkt) Zawartość soli wapnia i magnezu w wodzie określa się mianem: a) Lepkości b) Kwasowości c) Przejrzystości d) Twardości Zadanie: 20 (1 pkt) Kwas butanowy i metanowy to nazwy systematyczne kwasów: a) Masłowego i octowego b) Masłowego i mrówkowego c) Mlekowego i mrówkowego d) Mlekowego i octowego Zadanie: 21 (1 pkt) Czasami wino przechowywane w butelkach, po pewnym czasie kwaśnieje i traci swoje walory smakowe, gdyż: a) Etanol zawarty w winie reaguje z tlenem zawartym w powietrzu, tworząc kwas octowy b) Etanol ułatwia rozpuszczanie się w wodzie dwutl. węgla, który nadaje winu kwaśny smak c) Alkohol zawarty w winie utleniany jest przez drobnoustroje z utworzeniem dwutlenku węgla, który nadaje winu kwaśny smak d) Odpowiedzi B i C są prawidłowe Zadanie: 22 (3 pkt) Na zajęciach kółka chemicznego uczniowie przeprowadzali reakcję zobojętniania: Do roztworu wodorotlenku sodu (M NaOH = 40u) dodali fenoloftaleinę, a następnie wkraplali rozcieńczony roztwór kwasu mrówkowego (M HCOOH = 46u). Punkt zobojętniania uzyskali w momencie odbarwienia wskaźnika. Zapisz równanie przeprowadzonej reakcji w sposób cząsteczkowy, jonowy i jonowy skrócony Oblicz ile gramów kwasu potrzeba do zobojętnienia roztworu zawierającego 10 gramów NaOH.

5 Zadanie: 23 (2 pkt) Dlaczego w twardej wodzie zużywa się więcej mydła niż w miękkiej wodzie? Odpowiedź uzasadnij (1-2 zdania) Napisz odpowiednie równanie reakcji chemicznej: Zadanie: 24 (1 pkt) Po całodniowej wycieczce rowerowej Marta odczuła ból w mięśniach spowodowany między innymi wytworzeniem się kwasu mlekowego. Związek ten można opisać wzorem: CH 3 CH COOH I OH Grupa funkcyjna, charakterystyczna dla kwasów organicznych nazywa się: a) Węglowodorową b) karboksylową c) wodorotlenową d) estrową Zadanie: 25 (1 pkt) Mydła powstają w wyniku reakcji zachodzących pomiędzy: a) Kwasami karboksylowymi i alkoholami b) Kwasami tłuszczowymi i niektórymi zasadami c) Alkoholami i niektórymi zasadami d) Węglowodorami nienasyconymi i alkoholami Zadanie: 26 (1 pkt) Które równanie ilustruje zachowanie się mydła w twardej wodzie? a) C 17 H 35 COOH + KOH C 17 H 35 COOK + H 2 O b) C 15 H 31 COOH + NaOH C 15 H 31 COONa + H 2 O c) 2C 15 H 31 COOK + MgCl 2 (C 15 H 31 COO) 2 Mg + 2KCl d) 2C 17 H 35 COOH + Na 2 CO 3 2C 17 H 35 COONa + CO 2 + H 2 O Zadanie: 27 ( 2 pkt) Omów na czym polega proces uwodornienia nienasyconych wyższych kwasów karboksylowych napisz równanie reakcji chemicznej (uwzględnij zastosowanie odpowiedniego katalizatora)