State Examinations Commission

Transkrypt

1 State Examinations Commission 5

2 Marking schemes published by the State Examinations Commission are not intended to be standalone documents. They are an essential resource for examiners who receive training in the correct interpretation and application of the scheme. This training involves, among other things, marking samples of student work and discussing the marks awarded, so as to clarify the correct application of the scheme. The work of examiners is subsequently monitored by Advising Examiners to ensure consistent and accurate application of the marking scheme. This process is overseen by the Chief Examiner, usually assisted by a Chief Advising Examiner. The Chief Examiner is the final authority regarding whether or not the marking scheme has been correctly applied to any piece of candidate work. Marking schemes are working documents. While a draft marking scheme is prepared in advance of the examination, the scheme is not finalised until examiners have applied it to candidates work and the feedback from all examiners has been collated and considered in light of the full range of responses of candidates, the overall level of difficulty of the examination and the need to maintain consistency in standards from year to year. This published document contains the finalised scheme, as it was applied to all candidates work. In the case of marking schemes that include model solutions or answers, it should be noted that these are not intended to be exhaustive. Variations and alternatives may also be acceptable. Examiners must consider all answers on their merits, and will have consulted with their Advising Examiners when in doubt. Assumptions about future marking schemes on the basis of past schemes should be avoided. While the underlying assessment principles remain the same, the details of the marking of a particular type of question may change in the context of the contribution of that question to the overall examination in a given year. The Chief Examiner in any given year has the responsibility to determine how best to ensure the fair and accurate assessment of candidates work and to ensure consistency in the standard of the assessment from year to year. Accordingly, aspects of the structure, detail and application of the marking scheme for a particular examination are subject to change from one year to the next without notice.

3 MODEL ODPOWIEDZI I PUNKTACJA Fanatyzm we wspó czesnym wiecie Uwaga: Przy przyznawaniu punktów w cz ci II i III b d brane pod uwag nast puj ce elementy: 1. Przejrzysto celu kandydat zrozumia pytanie i wie, jak podej do udzielenia odpowiedzi 30% 2. Spójno wypowiedzi kandydat dobiera w a ciwy materia, korzystaj c z niego w uporz dkowany i celowy sposób 30% 3. Znajomo j zyka kandydat wykazuje na tyle dobr znajomo j zyka, by w sposób jasny i w miar p ynny przekaza tre 30% 4. Zasady gramatyka i ortografia 10% Cz I (30/100) W a ciwa odpowied, wyra ona w asnymi s owami, udzielona na podstawie tekstu 1. Jakie zachowania i postawy decyduj o tym, e okre lamy kogo mianem fanatyka? Podaj pi cech, które autor wymienia w 2. akapicie. (5) 1 pkt za ka de zachowanie lub postaw - przekonanie o s uszno ci wyznawanych przez siebie pogl dów - przyj cie bezkompromisowej i dogmatycznej postawy wobec innych - odwo anie si do przemocy w celu udowodnienia s uszno ci swoich przekona - kierowanie si emocjami - przekonanie o w asnej wielko ci 2. Podaj trzy najwa niejsze sposoby przeciwdzia ania fanatyzmowi, o których autor mówi w akapitach 6, 7, 8 i 9. (5) 3 pkt za jeden aspekt i 1 pkt za ka dy kolejny - wypracowanie zdolno ci do krytycznego my lenia i prowadzenia dialogu - akceptacja pluralizmu opinii - wypracowanie nowych zasad etycznych, opartych na godno ci cz owieka 3. Odwo uj c si do tre ci tekstu (akapit 2, 3, 4 i 5), a) napisz, jakie s dwie g ówne przyczyny sprzyjaj ce tworzeniu si postaw fanatycznych oraz 2

4 b) wyja nij, na czym polega ró nica w ocenie postawy fanatycznej, dokonanej przez samego fanatyka i przez spo ecze stwo. (5) 2 pkt za cz (a) i 3 pkt za cz (b) a) - wewn trzne predyspozycje jednostki czyli patologiczne cechy osobowo ciowe - zewn trzne warunki rodowiskowe lub spo eczne b) - Fanatyk ocenia swoj dzia alno pozytywnie. Uwa a siebie za wybra ca, wyst puj cego w obronie s usznej sprawy. - Spo ecze stwo natomiast odbiera jego postaw jako agresywn i wywo uj c zagro enie. 4. Fanatykiem staje si cz sto osoba bezradna yciowo, niedojrza a emocjonalnie, szukaj ca sta ego wsparcia i pomocy ze strony innych. W postawach fanatycznych osobowo ci niedojrza e znajduj rozwi zanie swoich problemów, poczucie bezpiecze stwa oraz wra enie sensowno ci ycia i wiata. (akapit 4) Co oznacza ta wypowied w kontek cie przeczytanego tekstu i czy si z ni zgadzasz (lub nie zgadzasz)? Uzasadnij swoj odpowied. (5) - mówi si czasami, e ludzie z marginesu spo ecznego to osoby, które nie zazna y mi o ci i akceptacji w rodzinie; tacy ludzie cz sto trac kontakt z samym sob, s zagubieni, czuj si niezrozumiani, nie widz sensu ycia - dopiero jaka idea albo grupa jest w stanie nimi zaw adn i zape ni im t pustk w yciu - przypomina to dzia anie niebezpiecznych sekt, które równie oferuj swoim wyznawcom akceptacj, zrozumienie i mi o, by zdoby ich wzgl dy i zaufanie, w zamian za pos usze stwo - w takich sytuacjach nale y mie si na baczno ci i zachowa zdrowy rozsadek, tj. umiej tno krytycznego my lenia - wa ne jest, by w spo ecze stwie nikogo nie wyklucza, lecz go integrowa 5. Na boiskach sportowych fanatyczni szalikowcy bij si mi dzy sob w obronie dobrego imienia dru yny pi karskiej, której kibicuj. (akapit 1) Odwo uj c si do tre ci tekstu, opisz postawy fanatyczne widoczne w zachowaniu kibiców sportowych. (5) Przyk ady typu: - kampania ideologiczna - dzia anie grupy - my dobrzy, oni li - agresor / ofiara - u ywane argumenty - pó prawdy i pomówienia - znies awienie ofiary 3

5 - kierowanie si silnymi emocjami - poczucie bycia usprawiedliwionym 6. Umiej tno krytycznego my lenia pozwala zweryfikowa prawdziwo w asnych pogl dów [...]. Ten, kto my li krytycznie, stwierdzi z pokor, e wielu rzeczy jeszcze nie wie i daleko mu do poznania ca ej prawdy. (akapit 7) Co oznacza ta wypowied w wietle przeczytanego tekstu? Odpowied uzasadnij. (5) - ka da demokracja i wspólnota wolna od agresji i fanatyzmu opiera si na dialogu - podstaw otwartego dialogu jest krytyczne my lenie wobec w asnych i cudzych pogl dów - krytyczne my lenie polega na zachowaniu otwartego umys u, unikaniu stereotypów i ci g ym weryfikowaniu swoich pogl dów - nikt tak naprawd nie wie wszystkiego do ko ca, a je li kto twierdzi inaczej, mo e sta si zagro eniem dla innych, i w tym momencie powinno nam si zapali czerwone wiate ko - dobrze jest zachowa dystans wobec autorytetów i nie wierzy ka demu przeczytanemu i us yszanemu s owu - wa ne jest, by wykazywa tolerancj i nie upiera si przy w asnych pogl dach, bez wys uchania argumentów drugiej strony Cz II (30/100) P ynna wypowied na temat przy u yciu oko o 100 s ów Przytoczone fakty wiadcz o powa nym kryzysie wspó czesnej kultury [...]. (akapit 1) U ywaj c oko o 100 s ów, skomentuj ten cytat w wietle przeczytanego tekstu, wyra aj c w asn opini na ten temat. - Czy jest to rzeczywi cie problem wspó czesny (zglobalizowanego wiata), czy istnieje on ju od dawna? - Fanatyzm jest z em, bo zaburza i dezorganizuje wspó prac i wspó ycie jednostek i grup spo ecznych, uniemo liwia jednostce poznanie prawdy. - Skutkiem fanatyzmu jest eskalacja przemocy i agresji w post powaniu jednostek i zachowaniu narodów i spo ecze stw, np. zn canie si, wszelkie formy nietolerancji, konflikty i terroryzm. - Co mo emy zrobi, eby rozwi za ten problem? 4

6 Cz III (40/100) Czytelnie napisane wypracowanie na temat, przy u yciu oko o 300 s ów, w którym tre przekazana jest w sposób przejrzysty, spójny i w miar p ynny Napisz wypracowanie na jeden z poni szych tematów, u ywaj c oko o 300 s ów: 1. G boka wiara niesie ze sob nie tylko nagrod, ale i ryzyko. - wiara daje nadziej, ale nadzieja jest te matk g upich - wiara zbli a ludzi do siebie, ale te ich dzieli - wiara pomaga y, ale posuni ta zbyt daleko mo e za lepia i prowadzi do fanatyzmu - wiara obiecuje zbawienie, ale relatywizuje win i odpowiedzialno za pope nione czyny - religia oferuje gotowe autorytety, ale mo e te atwo lud mi manipulowa - religia daje mo liwo wiary w co wi kszego od nas samych, ale odbiera wiar we w asne si y ALBO 2. Najbogatszym jest ten, kto na najmniejszym poprzestaje. (Sokrates) By bogatym, znaczy: - potrafi si cieszy z tego, co si ma - zna swoj miar i wiedzie, kiedy trzeba powiedzie dosy - dzieli si z innymi - docenia drobiazgi w naszym yciu - by wra liwym na warto ci pozamaterialne - zauwa a bogactwo przyrody wokó nas 5

7

8