Przedmiotowy System Oceniania

Transkrypt

1 Strona1 Przedmiotowy System Oceniania z przedmiotu: język polski opracowany przez Zespół Humanistyczny w składzie: I. Banaszak, B. Bełz, M. Szeremet, A. Knych Ocena celująca 1. Wymagania na poszczególne oceny: Klasa 4: Otrzymuje ją uczeń, który: osiągnął wszystkie wiadomości i określone nimi umiejętności wymagane na ocenę bardzo dobrą oraz dodatkowo: w swoich wypowiedziach biegle posługuje się terminami językowymi i teoretycznoliterackimi oraz stosuje różnorodne konstrukcje składniowe, ma bogate słownictwo systematycznie, rzetelnie i z dużym zaangażowaniem pracuje podczas zajęć języka polskiego oraz w domu, przygotowując się do lekcji przejawia zainteresowanie przedmiotem i przedstawia zagadnienia w ciekawy sposób samodzielnie rozwiązuje problemy pojawiające się w edukacji polonistycznej swobodnie korzysta z wielu źródeł w docieraniu do informacji, wykorzystuje funkcjonalnie nowoczesnetechnologie informacyjno-komunikacyjne wykazuje aktywność i pomysłowość, twórczo i samodzielnie rozwija swoje zainteresowania chętnie czyta i zna wiele tekstów poprawnie wykonuje większość prac dodatkowych zlecanych przez nauczyciela brał udział w konkursach związanych z językiem polskim (różne etapy) i osiągał wysokie wyniki Ocena bardzo dobra czyta tekst, stosując odpowiednie tempo i intonację w zależności od treści wykorzystuje wysłuchane wypowiedzi we własnej pracy twórczo wykorzystuje informacje z tekstu wyjaśnia funkcję autora i narratora w tekście określa funkcje tekstu literackiego i informacyjnego wyodrębnia elementy charakterystyczne dla różnych form gatunkowych hierarchizuje informacje odczytuje treści wyrażone wprost i pośrednio odróżnia znaczenia dosłowne wyrazów od prostych znaczeń przenośnych wyciąga wnioski z tekstu określa funkcję wstępu, rozwinięcia, zakończenia określa funkcje słowników korzysta z różnych źródeł informacji wyjaśnia funkcję orzeczenia, podmiotu i określeń w zdaniu wyodrębnia równoważnik zdania w tekście wskazuje różnice między rzeczownikiem, czasownikiem, przymiotnikiem i przysłówkiem określa funkcje form liczb, czasów, rodzajów i osób w wypowiedzi nazywa emocje wyrażane za pomocą różnych form ekspresji

2 Strona2 opisuje emocje towarzyszące odbiorowi tekstów kultury komentuje sytuację bohatera posługuje się argumentami, wyrażając swój stosunek do postaci wskazuje środki artystycznego wyrazu charakterystyczne dla literatury i filmu określa rolę autora tekstu w kreowaniu fikcji literackiej wypowiada się na temat elementów fantastycznych w utworach współczesnych objaśnia funkcje językowych środków stylistycznych używa pojęć wiersz ciągły, stroficzny, rymowy, bezrymowy podczas analizy wiersza rozpoznaje środki wyrazu charakterystyczne dla pantomimy określa właściwości i funkcje poszczególnych planów filmowych nazywa tworzywo przekazów audiowizualnych (ruchome obrazy, dźwięk) stosuje słownictwo określające następstwo zdarzeń określa motywy działania bohatera wyjaśnia funkcję przysłowia odczytuje proste symbole i alegorie formułuje samodzielnie przesłanie baśni odczytuje wartości i antywartości wpisane w teksty kultury czyta wszystkie wymagane lektury w całości i interpretuje je w połączeniu z kontekstami świadomie porządkuje i komponuje treść swoich wypowiedzi dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu formułuje pytania o charakterze uogólniającym podkreśla intencje wypowiedzi pozawerbalnymi środkami porozumiewania się redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosując środki językowe podkreślające intencję wypowiedzi redaguje opowiadanie charakteryzujące się bogactwem językowym oraz opis przedmiotu i miejsca rozplanowuje kompozycję układu treści w różnych formach notatek dba o zwięzłość wypowiedzi w zapisie planu ramowego reaguje na wypowiedzi innych rozmówców czytając głośno, przekazuje intencję tekstu głosowo interpretuje tekst zapisuje poprawnie wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe przekształca zdanie pojedyncze w równoważnik zdania i odwrotnie, ze świadomością celu poprawnie stosuje w wypowiedzi wyrazy o trudnej odmianie używa we właściwych kontekstach przymiotników i przysłówków o różnych natężeniach cechy stosuje we wszystkich wyrazach zasady pisowni: rz, ż, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami i przysłówkami wielką i małą literą ą i ę i po spółgłoskach w podanym zestawie ortogramów poprawnie używa różnych znaków interpunkcyjnych stosuje świadomie w swoich wypowiedziach związki frazeologiczne Ocena dobra czyta płynnie tekst, podkreślając głosem ważne słowa nawiązuje do wypowiedzi innych we własnej pracy samodzielnie wydobywa z tekstu istotne informacje określa relacje autor narrator czytelnik (słuchacz) odróżnia tekst literacki od informacyjnego zna funkcje różnych form gatunkowych wypowiedzi odróżnia informacje ważne od drugorzędnych dostrzega w tekście treści wyrażone wprost i pośrednio

3 Strona3 rozumie proste przenośne znaczenia wyrazów wyodrębnia przesłanki w tekście wyodrębnia w tekście cząstki kompozycyjne korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych korzysta z informacji zawartych w encyklopedii rozróżnia wyrazy określane i określające rozpoznaje w tekście zdanie pojedyncze rozwinięte oraz nierozwinięte i rozumie ich funkcje odróżnia rzeczowniki własne od pospolitych rozpoznaje w tekście formy osób rozpoznaje emocje wyrażane gestami i postawą opisuje wrażenia towarzyszące odbiorowi różnych tekstów kultury porównuje sytuację bohatera z własnymi doświadczeniami prezentuje swój pogląd na temat bohatera odróżnia prozę od poezji odróżnia fikcję filmową od rzeczywistości wypowiada się na temat fantastyki w baśniach wskazuje w tekście literackim epitety, porównania, przenośnie (w tym uosobienia i ożywienia) określa rolę rymów w wierszu wyodrębnia różne elementy składające się na widowisko teatralne rozpoznaje poszczególne plany filmowe wyjaśnia różnicę między filmem animowanym a innymi gatunkami filmowymi analizuje przebieg zdarzeń wypowiada się na temat uczuć i przeżyć bohatera wymienia cechy opowiadania, komiksu, baśni tradycyjnej i współczesnej odczytuje przenośne sensy utworu opartego na nieskomplikowanych konstrukcjach metaforycznych odczytuje przesłanie baśni zestawia wartości i ich przeciwieństwa na zasadzie kontrastu czyta wszystkie wymagane lektury w całości i interpretuje wybrane wątki wypowiada się logicznie na podany temat związany z poznanymi tekstami kultury stosuje formy grzecznościowe w wypowiedzi ustnej i pisemnej (pozdrowienia, list, życzenia SMS) formułuje pytania o zróżnicowanej budowie posługuje się pozawerbalnymi środkami komunikowania się stosownie do okoliczności redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosuje odpowiednie słownictwo redaguje opowiadanie twórcze oraz rozwinięty opis przedmiotu i miejsca tworzy wypowiedzi zgodne z cechami kompozycyjnymi danej formy stosuje jednolitą formę wypowiedzeń (bez czasownika) w zapisie planu ramowego włącza się do rozmowy w kulturalny sposób czytając głośno, uwzględnia różne znaki interpunkcyjne artykułuje prawidłowo głoski podczas recytacji używa wypowiedzeń wykrzyknikowych ze świadomością ich funkcji tworzy poprawne wypowiedzenia pojedyncze i złożone stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych uwzględnia w wypowiedziach różne natężenie cech i właściwości stosuje w większości wyrazów zasady pisowni: rz, ż, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami i przysłówkami wielką i małą literą ą i ę i po spółgłoskach w podanym zestawie ortogramów stosuje poprawnie kropkę w zapisie dat odróżnia wyrazy pokrewne od bliskoznacznych

4 Strona4 Ocena dostateczna czyta poprawnie tekst, zwracając uwagę na znaki interpunkcyjne słucha uważnie całości wypowiedzi nauczyciela i uczniów określa główną myśl tekstu odróżnia autora od narratora rozpoznaje tekst informacyjny rozróżnia formy gatunkowe wypowiedzi porządkuje informacje z tekstu odczytuje informacje wyrażone wprost rozumie dosłowne znaczenia wyrazów określa prawdziwość informacji dotyczącej tekstu zna pojęcie akapit zna budowę słownika ortograficznego wyszukuje hasła w encyklopedii rozpoznaje podmiot i orzeczenie w zdaniu, wyodrębnia związek główny odróżnia zdanie od wypowiedzenia bez czasownika rozpoznaje w wypowiedziach rzeczownik, czasownik, przymiotnik i przysłówek rozpoznaje w tekście formy czasów i rodzajów gramatycznych rozpoznaje emocje na podstawie wyrazu twarzy opisuje wrażenia towarzyszące odbiorowi tekstów literackich określa sytuację bohatera literackiego i filmowego wskazuje pozytywne i negatywne cechy bohatera rozpoznaje różne teksty kultury odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości wymienia nieprawdopodobne (fantastyczne) elementy świata przedstawionego odróżnia uosobienie od ożywienia odróżnia wiersz ciągły od stroficznego i rymowy od wiersza bez rymów posługuje się terminami kostium, rekwizyt w kontekście widowiska teatralnego posługuje się pojęciami związanymi z filmem (aktor, reżyser, kadr, plan filmowy) rozpoznaje wybrane gatunki filmowe omawia wydarzenia w tekście krótko prezentuje najistotniejsze informacje o bohaterze odróżnia wiersz od innych tekstów kultury odbiera różne teksty kultury na poziomie dosłownym wie, że obecność przesłania jest jedną z cech baśni rozróżnia pozytywne i negatywne zachowania bohaterów literackich czyta większość wymaganych lektur w całości i analizuje ich świat przedstawiony krótko wypowiada się na podany temat związany z otaczającą rzeczywistością dostosowuje sposób przedstawiania do sytuacji komunikacyjnej formułuje logiczne pytania do tekstu stosuje różne typy wypowiedzeń w zależności od zamierzonego celu redaguje samodzielnie użytkowe formy wypowiedzi redaguje samodzielnie opowiadanie odtwórcze, opis przedmiotu i miejsca wyróżnia istotne treści w tekstach użytkowych sporządza samodzielnie odtwórczy plan ramowy wypowiedzi mówi na temat, uczestnicząc w rozmowie czytając głośno, uwzględnia przecinki w wypowiedzeniach recytuje tekst poetycki używa świadomie wypowiedzeń oznajmujących, pytających i rozkazujących tworzy poprawne wypowiedzenia pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte

5 Strona5 przestrzega poprawności gramatycznej wyrazów odmiennych, tworząc wypowiedzi o nieskomplikowanej strukturze językowej używa przymiotników i przysłówków we właściwych kontekstach stara się przestrzegać poprawności ortograficznej w zakresie pisowni: rz, ż, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami i przysłówkami wielką i małą literą ą i ę i po spółgłoskach w podanym zestawie ortogramów stosuje poprawnie kropkę, znak zapytania lub wykrzyknik na końcu wypowiedzeń tworzy rodziny wyrazów Ocena dopuszczająca czyta poprawnie tekst, wyznaczając głosowo granice zdań słucha uważnie wypowiedzi nauczyciela i uczniów określa temat tekstu zna pojęcia autor, narrator, czytelnik, słuchacz rozpoznaje tekst literacki rozpoznaje formy gatunkowe wypowiedzi (zaproszenie, życzenia, ogłoszenie, przepis) wydobywa z tekstu wskazane informacje wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost rozumie treść pytań, poleceń i nieskomplikowanych informacji zna pojęcie prawda, fałsz zna pojęcie tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie korzysta ze słownika ortograficznego potrafi odnaleźć wskazane hasło w encyklopedii zna pojęcia podmiot, orzeczenie, określenia zna pojęcie zdanie pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte wie, na jakie pytania odpowiada rzeczownik, czasownik, przymiotnik i przysłówek rozpoznaje w tekście formy liczb odmiennych części mowy odczytuje proste znaki i piktogramy nazywa reakcje czytelnicze wypowiada się na temat sytuacji bohatera literackiego i filmowego wypowiada się na temat postaci literackiej odróżnia dzieło literackie od filmu zna pojęcie fikcja literacka wymienia prawdopodobne (realistyczne) elementy świata przedstawionego zna pojęcie epitet, porównanie, przenośnia rozpoznaje wers, zwrotkę i refren, wskazuje rymy w wierszu posługuje się terminami scena, aktor w kontekście widowiska teatralnego przedstawia wybrane fakty dotyczące historii kina odróżnia film od programu informacyjnego wyodrębnia wydarzenia w tekście wie, że bohater jest jednym z elementów świata przedstawionego w utworze identyfikuje opowiadanie, komiks, baśń, przysłowie odczytuje teksty literackie na poziomie dosłownym używa pojęcia przesłanie w odniesieniu do baśni posługuje się pojęciami dobro zło w odniesieniu do treści baśni czyta większość wymaganych lektur przynajmniej we fragmentach i analizuje podstawowe elementy ich świata przedstawionego udziela poprawnych i logicznych odpowiedzi na pytania przedstawia się w kilku zdaniach

6 Strona6 formułuje poprawnie pytania podczas rozmowy tworzy wypowiedzi wyrażające różne intencje, np. prośbę, polecenie, podziękowanie, przepraszanie redaguje według podanego wzoru użytkowe formy wypowiedzi: list prywatny (tradycyjny i ), kartkę z pozdrowieniami, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, przepis kulinarny, proste notatki w różnych formach redaguje według podanego wzoru opowiadanie odtwórcze, opis przedmiotu, opis miejsca wydziela margines i dba o estetykę tekstu sporządza według podanego wzoru odtwórczy plan ramowy wypowiedzi słucha z uwagą uczestników rozmowy czytając głośno, uwzględnia kropkę, znak zapytania lub wykrzyknik na końcu wypowiedzeń wygłasza tekst z pamięci rozróżnia wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące buduje logiczne zdania stara się przestrzegać poprawności gramatycznej wyrazów odmiennych tworzy przysłówki od przymiotników zna zasady pisowni: rz, ż, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami i przysłówkami wielką i małą literą ą i ę i po spółgłoskach zamyka wypowiedzenia oznajmujące kropką operuje poprawnie słownictwem skoncentrowanym przede wszystkim wokół tematów: dom, rodzina, szkoła i nauka, środowisko przyrodnicze i społeczne Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wyniki nie osiągają poziomu wymagań koniecznych, w związku z tym, nie jest w stanie wykonać zadań o niewielkim stopniu trudności. Brak wiedzyi umiejętności nie rokuje osiągnięcia nawet minimalnego postępu. Ocena celująca Klasa 5: Otrzymuje ją uczeń, który: osiągnął wszystkie wiadomości i określone nimi umiejętności wymagane na ocenę bardzo dobrą oraz dodatkowo: w swoich wypowiedziach biegle posługuje się terminami językowymi i teoretycznoliterackimi oraz stosuje różnorodne konstrukcje składniowe, ma bogate słownictwo systematycznie, rzetelnie i z dużym zaangażowaniem pracuje podczas zajęć języka polskiego oraz w domu, przygotowując się do lekcji przejawia zainteresowanie przedmiotem i przedstawia zagadnienia w ciekawy sposób samodzielnie rozwiązuje problemy pojawiające się w edukacji polonistycznej swobodnie korzysta z wielu źródeł w docieraniu do informacji, wykorzystuje funkcjonalnie nowoczesnetechnologie informacyjno-komunikacyjne wykazuje aktywność i pomysłowość, twórczo i samodzielnie rozwija swoje zainteresowania chętnie czyta i zna wiele tekstów poprawnie wykonuje większość prac dodatkowych zlecanych przez nauczyciela brał udział w konkursach związanych z językiem polskim (różne etapy) i osiągał wysokie wyniki Ocena bardzo dobra czyta tekst, stosując odpowiednie tempo i intonację w zależności od treści

7 Strona7 wykorzystuje wysłuchane wypowiedzi we własnej pracy twórczo wykorzystuje informacje z tekstu wyjaśnia funkcję nadawcy i odbiorcy w odniesieniu do różnego typu wypowiedzi określa funkcje tekstu literackiego i informacyjnego wyodrębnia elementy charakterystyczne dla różnych form gatunkowych ocenia wpływ porządkowania informacji na proces zapamiętywania odczytuje treści wyrażone wprost i pośrednio odróżnia znaczenia dosłowne wyrazów od przenośnych w wypowiedzi wyciąga wnioski z tekstu określa funkcje części składowych wypowiedzi określa funkcje różnych słowników korzysta z różnych źródeł informacji wyjaśnia funkcję orzeczenia, podmiotu, przydawki, dopełnienia i okolicznika w zdaniu określa funkcję zdań współrzędnie złożonych różnego typu określa funkcje różnych części mowy w wypowiedzeniu określa funkcje różnych form gramatycznych odmiennych części mowy w wypowiedzeniu nazywa emocje wyrażane za pomocą różnych form ekspresji opisuje emocje towarzyszące odbiorowi tekstów kultury komentuje sytuację bohatera posługuje się argumentami, wyrażając swój stosunek do postaci wskazuje środki artystycznego wyrazu charakterystyczne dla różnych tekstów kultury określa rolę autora tekstu w kreowaniu fikcji literackiej wskazuje różnice między elementami świata przedstawionego mitu, legendy, baśni objaśnia funkcje językowych środków stylistycznych używa funkcjonalnie pojęć: wiersz ciągły, stroficzny, rymowy, bezrymowy, wolny oraz rymy i rytm podczas analizy wiersza rozpoznaje znaki teatru i środki wyrazu charakterystyczne dla teatru lalkowego określa właściwości i funkcje różnych elementów dzieła filmowego nazywa tworzywo przekazów audiowizualnych (ruchome obrazy, dźwięk) stosuje bogate słownictwo określające następstwo zdarzeń określa motywy działania bohatera omawia funkcję mitów i legend odczytuje proste symbole i alegorie formułuje samodzielnie przesłanie legendy i mitu odczytuje wartości i antywartości wpisane w teksty kultury czyta wszystkie wymagane lektury w całości i interpretuje je w połączeniu z kontekstami świadomie porządkuje i komponuje treść swoich wypowiedzi dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu formułuje pytania o charakterze uogólniającym podkreśla intencje wypowiedzi pozawerbalnymi środkami porozumiewania się redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosując środki językowe podkreślające intencję wypowiedzi redaguje poprawne, charakteryzujące się bogactwem językowym, opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie rozplanowuje kompozycję układu treści w różnych formach wypowiedzi dba o zwięzłość wypowiedzi w zapisie planu ramowego i szczegółowego prezentuje własne stanowisko w rozmowie czytając głośno, przekazuje intencję tekstu głosowo interpretuje tekst zapisuje poprawnie wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe przekształca zdanie pojedyncze w równoważnik zdania i odwrotnie ze świadomością celu poprawnie stosuje w wypowiedzi wyrazy o trudnej odmianie używa we właściwych kontekstach przymiotników i przysłówków o różnych natężeniach cechy stosuje we wszystkich wyrazach zasady pisowni:

8 Strona8 rz, ż, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami i liczebnikami, wielką i małą literą, ą i ę, i po spółgłoskach, końcówek -i, -ii, -ji, końcówek -em, -om, przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach stosuje we wszystkich wyrazach zasady oznaczania spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach stosuje we wszystkich wypowiedzeniach poznane zasady użycia przecinka w zdaniu pojedynczym i złożonym używa funkcjonalnie i we właściwych kontekstach archaizmów i neologizmów Ocena dobra czyta płynnie tekst, podkreślając odpowiednią modulacją nastrój i emocje bohaterów nawiązuje do wypowiedzi innych we własnej pracy samodzielnie wydobywa z tekstu wiele informacji określa relacje autor narrator czytelnik (słuchacz) oraz nadawca odbiorca wypowiedzi porównuje wybrane elementy tekstów literackich i informacyjnych zna funkcje różnych form gatunkowych wypowiedzi hierarchizuje informacje wyszukuje w tekście treści wyrażone pośrednio rozumie przenośne znaczenia wyrazów w wypowiedzi wyodrębnia przesłanki w tekście określa relacje między częściami składowymi wypowiedzi korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych, słownika języka polskiego oraz słownika wyrazów obcych korzysta z informacji zawartych w encyklopedii rozpoznaje podmiot gramatyczny, szeregowy, towarzyszący oraz orzeczenie czasownikowe i orzeczenie wyrażone wyrazami typu można, warto z bezokolicznikiem rozpoznaje równoważnik zdania, określa typy zdań złożonych współrzędnie wskazuje różnice między różnymi częściami mowy rozpoznaje rzeczowniki żywotne i nieżywotne, osobowe i nieosobowe oraz formy przypadków rzeczownika i przymiotnika rozpoznaje emocje wyrażane gestami i postawą opisuje wrażenia towarzyszące odbiorowi różnych tekstów kultury zestawia sytuację bohatera z własnymi doświadczeniami ocenia bohatera literackiego odróżnia prozę od poezji odróżnia fikcję filmową od rzeczywistości wypowiada się na temat fantastyki w mitach i legendach wskazuje w tekście literackim epitety, porównania, przenośnie (w tym uosobienia i ożywienia), wyrazy dźwiękonaśladowcze, neologizmy rozpoznaje wiersz wolny, zna pojęcia: rymy męskie i żeńskie oraz dokładne i niedokładne wyodrębnia różne elementy składające się na widowisko teatralne, określa funkcje znaków teatralnych posługuje się ze zrozumieniem terminem ujęcie wyraża opinię na temat programów telewizyjnych o charakterze konkursowym analizuje przebieg zdarzeń w ujęciu przyczynowo-skutkowym przedstawia opinię na temat bohatera

9 Strona9 wymienia cechy charakterystyczne różnych gatunków literackich odczytuje przenośne sensy utworów opartych na nieskomplikowanych konstrukcjach metaforycznych odczytuje przesłania legend i mitów zestawia wartości i ich przeciwieństwa na zasadzie kontrastu czyta wszystkie wymagane lektury w całości i interpretuje wybrane wątki wypowiada się logicznie na podany temat związany z poznanymi tekstami kultury stosuje formy grzecznościowe w wypowiedzi ustnej i pisemnej (pozdrowienia, list, życzenia, gratulacje) formułuje pytania o zróżnicowanej budowie posługuje się pozawerbalnymi środkami komunikowania się stosownie do okoliczności redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosuje odpowiednie słownictwo redaguje rozwinięte, poprawne stylistycznie opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie tworzy wypowiedzi zgodne z cechami kompozycyjnymi danej formy stosuje jednolitą formę wypowiedzeń (bez czasownika) w zapisie planu ramowego i szczegółowego reaguje na wypowiedzi innych rozmówców czytając głośno, uwzględnia różne znaki interpunkcyjne artykułuje prawidłowo głoski podczas recytacji używa wypowiedzeń wykrzyknikowych ze świadomością ich funkcji przekształca wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika w zdania i odwrotnie stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych uwzględnia w wypowiedziach różne natężenie cech i właściwości stosuje w większości wyrazów zasady pisowni: rz, ż, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami i liczebnikami, wielką i małą literą, ą i ę, i po spółgłoskach, końcówek -i, -ii, -ji, końcówek -em, -om, przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach stosuje w większości wyrazów zasady oznaczania spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach stosuje w większości wypowiedzeń poznane zasady użycia przecinka w zdaniu pojedynczym i złożonym używa funkcjonalnie i we właściwych kontekstach frazeologizmów Ocena dostateczna czyta poprawnie tekst, podkreślając głosem ważne słowa słucha uważnie wszystkich wypowiedzi nauczyciela i uczniów wydobywa istotne informacje z tekstu odróżnia autora od narratora oraz nadawcę od odbiorcy wypowiedzi odróżnia tekst literacki od informacyjnego odróżnia formy gatunkowe wypowiedzi odróżnia informacje ważne od drugorzędnych dostrzega w tekście treści wyrażone wprost i pośrednio rozumie dosłowne i niektóre przenośne znaczenia wyrazów w wypowiedzi określa prawdziwość informacji dotyczącej tekstu wyodrębnia w tekście cząstki kompozycyjne zna budowę słownika języka polskiego oraz słownika wyrazów obcych

10 Strona10 zna budowę hasła encyklopedycznego zna pojęcia: przydawka, dopełnienie, okolicznik sposobu, okolicznik czasu, okolicznik miejsca rozpoznaje w tekście zdanie pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte, zdanie pojedyncze i złożone, odróżnia zdanie i wypowiedzenie bez osobowej formy czasownika rozpoznaje w tekście liczebniki oraz przyimki odróżnia czasowniki w formie osobowej i nieosobowej oraz niektóre czasowniki dokonane i niedokonane rozpoznaje emocje na podstawie wyrazu twarzy opisuje wrażenia towarzyszące odbiorowi tekstów literackich określa sytuację bohatera literackiego i filmowego prezentuje swój pogląd na temat bohatera rozpoznaje różne teksty kultury odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości wymienia nieprawdopodobne (fantastyczne) elementy świata przedstawionego rozpoznaje w tekście niektóre epitety, porównania, przenośnie (w tym uosobienie i ożywienie), wyrazy dźwiękonaśladowcze, neologizmy odróżnia wiersz ciągły od stroficznego i rymowy od wiersza bez rymów posługuje się terminami związanymi z teatrem lalkowym, zna pojęcie znaki teatru wie, jak zbudowany jest scenariusz filmowy wymienia cechy programu telewizyjnego o charakterze konkursowym omawia wydarzenia w tekście, używa pojęć wątek i akcja wypowiada się na temat uczuć i przeżyć bohatera odróżnia mit i legendę od baśni odbiera niektóre teksty kultury na poziomie metaforycznym odczytuje przesłanie niektórych legend i mitów rozróżnia pozytywne i negatywne zachowania bohaterów literackich czyta większość wymaganych lektur w całości i analizuje ich świat przedstawiony krótko wypowiada się na podany temat związany z otaczającą rzeczywistością dostosowuje sposób wyrażania się do sytuacji komunikacyjnej formułuje logiczne pytania do tekstu stosuje różne typy wypowiedzeń w zależności od zamierzonego celu redaguje samodzielnie użytkowe formy wypowiedzi redaguje samodzielnie opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie wyróżnia istotne treści w tekstach użytkowych sporządza samodzielnie odtwórczy plan ramowy i szczegółowy wypowiedzi włącza się do rozmowy w kulturalny sposób czytając głośno, uwzględnia przecinki w wypowiedzeniach recytuje tekst poetycki używa świadomie wypowiedzeń oznajmujących, pytających i rozkazujących tworzy poprawne wypowiedzenia pojedyncze i złożone przestrzega poprawności gramatycznej wyrazów odmiennych, tworząc wypowiedzi o nieskomplikowanej strukturze językowej używa przymiotników i przysłówków we właściwych kontekstach stara się przestrzegać poprawności ortograficznej w zakresie pisowni: rz, ż, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami i liczebnikami, wielką i małą literą, ą i ę, i po spółgłoskach, końcówek -i, -ii, -ji, końcówek -em, -om, przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

11 Strona11 stara się przestrzegać zasad dotyczących oznaczania spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach stosuje poprawnie kropkę, znak zapytania lub wykrzyknik na końcu wypowiedzeń, zna zasady dotyczące użycia przecinka w zdaniach pojedynczych i złożonych odróżnia wyrazy pokrewne od bliskoznacznych, tworzy rodziny wyrazów Ocena dopuszczająca czyta poprawnie tekst, wyznaczając głosowo granice zdań, zwracając uwagę na znaki interpunkcyjne słucha uważnie wypowiedzi nauczyciela i uczniów określa temat oraz kategorie dotyczące podstawowych elementów świata przedstawionego tekstu zna pojęcia: autor, narrator, czytelnik, słuchacz, nadawca, odbiorca wypowiedzi rozpoznaje tekst literacki oraz tekst informacyjny rozpoznaje formy gatunkowe wypowiedzi (zaproszenie, życzenia, gratulacje, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcję) porządkuje informacje z tekstu wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost rozumie treść pytań, poleceń oraz prostych informacji zna pojęcia prawda i fałsz zna pojęcia: tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, akapity korzysta ze słownika ortograficznego wyszukuje hasła w encyklopedii rozpoznaje podmiot i orzeczenie w zdaniu odróżnia zdanie pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte, zna pojęcia zdanie pojedyncze i zdanie złożone rozpoznaje w wypowiedziach rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, przysłówki oraz niektóre liczebniki i przyimki rozpoznaje w tekście formy liczb, rodzajów gramatycznych, czasów odmiennych części mowy odczytuje proste znaki, w tym emotikony nazywa reakcje czytelnicze wypowiada się na temat sytuacji bohatera literackiego i filmowego wypowiada się na temat postaci literackiej, wskazuje pozytywne i negatywne cechy bohatera odróżnia dzieło literackie od innych tekstów kultury zna pojęcie fikcja literacka wymienia prawdopodobne (realistyczne) elementy świata przedstawionego zna pojęcia: epitet, porównanie, przenośnia (w tym uosobienie i ożywienie), wyraz dźwiękonaśladowczy, neologizm rozpoznaje wers, zwrotkę i refren, wskazuje rymy w wierszu, zna pojęcie rytm posługuje się terminami: lalki, kostium, rekwizyty, dekoracja w kontekście widowiska teatralnego posługuje się pojęciami związanymi z filmem: aktor, reżyser, scenariusz filmowy odróżnia film od programu informacyjnego wyodrębnia wydarzenia w tekście prezentuje najistotniejsze informacje o bohaterze identyfikuje opowiadanie, powieść podróżniczą, baśń, legendę, podanie, klechdę, mit, fraszkę, wiersz, przysłowie, komiks odbiera teksty literackie na poziomie dosłownym używa pojęcia przesłanie w odniesieniu do legendy i mitu posługuje się pojęciami: dobro zło, przyjaźń wrogość, prawda kłamstwo, pokój wojna w odniesieniu do treści omawianych utworów czyta większość wymaganych lektur przynajmniej we fragmentach i analizuje podstawowe elementy ich świata przedstawionego udziela poprawnych i logicznych odpowiedzi na pytania

12 Strona12 rozpoznaje oficjalną i nieoficjalną sytuację komunikacyjną formułuje poprawnie pytania podczas rozmowy tworzy wypowiedzi wyrażające różne intencje, np. prośbę, polecenie, radę, podziękowanie, przeprosiny redaguje według podanego wzoru użytkowe formy wypowiedzi: list, kartkę z pozdrowieniami, ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie, życzenia, gratulacje, instrukcję, proste notatki w różnych formach redaguje według podanego wzoru opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie wydziela margines i dba o estetykę tekstu sporządza według podanego wzoru odtwórczy plan ramowy i szczegółowy wypowiedzi słucha z uwagą uczestników rozmowy, mówi na temat, uczestnicząc w rozmowie czytając głośno, uwzględnia kropkę, znak zapytania lub wykrzyknik na końcu wypowiedzeń wygłasza tekst z pamięci odróżnia wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące buduje logiczne wypowiedzenia pojedyncze i złożone stara się przestrzegać poprawności gramatycznej wyrazów odmiennych tworzy przysłówki od przymiotników zna zasady pisowni: rz, ż, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami i liczebnikami wielką i małą literą, ą i ę, i po spółgłoskach, końcówek -i, -ii, -ji, końcówek -em, -om, przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych zna wybrane zasady dotyczące oznaczania spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych zamyka wypowiedzenia oznajmujące kropką, znakiem zapytania lub wykrzyknikiem operuje poprawnie słownictwem skoncentrowanym przede wszystkim wokół tematów: dom, rodzina, szkoła i nauka, środowisko przyrodnicze i społeczne Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wyniki nie osiągają poziomu wymagań koniecznych, w związku z tym, nie jest w stanie wykonać zadań o niewielkim stopniu trudności. Brak wiedzy i umiejętności nie rokuje osiągnięcia nawet minimalnego postępu. Ocena celująca Klasa 6: Otrzymuje ją uczeń, który: osiągnął wszystkie wiadomości i określone nimi umiejętności wymagane na ocenę bardzo dobrą oraz dodatkowo: w swoich wypowiedziach biegle posługuje się terminami językowymi i teoretycznoliterackimi oraz stosuje różnorodne konstrukcje składniowe, ma bogate słownictwo systematycznie, rzetelnie i z dużym zaangażowaniem pracuje podczas zajęć języka polskiego oraz w domu, przygotowując się do lekcji przejawia zainteresowanie przedmiotem i przedstawia zagadnienia w ciekawy sposób samodzielnie rozwiązuje problemy pojawiające się w edukacji polonistycznej swobodnie korzysta z wielu źródeł w docieraniu do informacji, wykorzystuje funkcjonalnie nowoczesne technologie informacyjno-komunikacyjne wykazuje aktywność i pomysłowość, twórczo i samodzielnie rozwija swoje zainteresowania chętnie czyta i zna wiele tekstów poprawnie wykonuje większość prac dodatkowych zlecanych przez nauczyciela brał udział w konkursach związanych z językiem polskim (różne etapy) i osiągał wysokie wyniki

13 Strona13 Ocena bardzo dobra czyta tekst, stosując odpowiednie tempo i intonację w zależności od treści wykorzystuje wysłuchane wypowiedzi we własnej pracy twórczo wykorzystuje informacje z tekstu wyjaśnia funkcję nadawcy i odbiorcy w odniesieniu do różnego typu wypowiedzi określa funkcje tekstu informacyjnego, literackiego i reklamowego określa funkcję różnych środków językowych i pozajęzykowych w tekście reklamowym wyodrębnia elementy charakterystyczne dla różnych form gatunkowych wykorzystuje umiejętność selekcjonowania informacji podczas korzystania z różnych źródeł (m.in. internetu) wyszukuje informacje wyrażone wprost i pośrednio w tekstach o wyższym stopniu organizacji określa funkcję przenośnych znaczeń wyrazów w różnych tekstach (informacyjnych, literackich, reklamowych) odróżnia perswazję od manipulacji funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę o budowie tekstu do odczytywania jego sensu korzysta z różnych typów słowników odpowiednio do potrzeb korzysta z różnych źródeł informacji odpowiednio do potrzeb funkcjonalnie wykorzystuje różne typy podmiotów i orzeczeń oraz inne części zdania w swoich wypowiedziach celowo wykorzystuje różne typy wypowiedzeń dla osiągnięcia zamierzonych efektów wykorzystuje wiedzę o funkcjach zaimków w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych funkcjonalnie stosuje różne formy trybu czasownika w swoich wypowiedziach wykorzystuje wiedzę na temat niewerbalnych środków komunikowania się w opisie postaci ukazanych w różnych tekstach kultury funkcjonalnie stosuje różne formy trybu czasownika w swoich wypowiedziach wykorzystuje wiedzę na temat niewerbalnych środków komunikowania się w opisie postaci ukazanych w różnych tekstach kultury opisuje emocje towarzyszące odbiorowi tekstów kultury obiektywnie komentuje sytuację bohatera w ocenie postaci literackiej bierze pod uwagę motywy jej postępowania używa pojęć charakterystycznych dla wybranej dziedziny sztuki w opisie tekstu kultury określa rolę autora tekstu w kreowaniu fikcji artystycznej wskazuje elementy fantastyczne jako jedną z cech gatunkowych ballady objaśnia funkcję różnych językowych środków stylistycznych używa funkcjonalnie pojęć wers, zwrotka, rym,rytm, refren podczas analizy wiersza objaśnia związki między budową i znaczeniami utworu poetyckiego określa elementy charakterystyczne dla widowiska baletowego określa właściwości i funkcje różnych elementów dzieła filmowego wyraża opinię na temat programów telewizyjnych o charakterze rozrywkowym określa funkcję retrospekcji w utworze literackim używa ze zrozumieniem pojęć usposobienie, charakter, temperament podczas charakterystyki bohatera objaśnia cechy charakterystyczne wybranych konwencji literackich, np. fantasy, science fiction interpretuje teksty kultury na poziomie kontekstualnym objaśnia uniwersalny charakter przesłania bajek, baśni, mitów, legend i przypowieści interpretuje teksty kultury przez pryzmat wartości wpisanych w te dzieła czyta wszystkie wymagane lektury w całości i interpretuje je w połączeniu z kontekstami funkcjonalnie używa różnych środków językowych w swoich wypowiedziach świadomie i celowo stosuje elementy stylizacji językowej w swoich wypowiedziach pisemnych formułuje pytania o charakterze filozoficznym stosuje świadomie w swoich wypowiedziach elementy perswazji językowej

14 Strona14 redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosując funkcjonalnie i celowo różnorodne środki językowe redaguje poprawne, charakteryzujące się bogactwem językowym opowiadanie z dialogiem i elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, opis dzieła sztuki, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie, streszczenie używa różnych rozwiązań kompozycyjnych i graficznych eksponujących ważne treści w tekście dba o zwięzłość wypowiedzi w zapisie planu ramowego i szczegółowego przestrzega wszystkich zasad kultury dyskusji czytając tekst, uwzględnia jego organizację rytmiczną funkcjonalnie używa różnych środków językowych i pozajęzykowych w celu zainteresowania słuchaczy głosowo interpretuje tekst wykorzystuje wiedzę o wypowiedzeniach mających charakter pytań retorycznych w interpretacji tekstu funkcjonalnie tworzy zdania współrzędnie i podrzędnie złożone różnego typu poprawnie stosuje w wypowiedzi wyrazy o trudnej odmianie prawidłowo stopniuje trudne formy przymiotników poprawnie zapisuje wszystkie wyrazy zawierające trudności w zakresie pisowni: rz, ż, ó, u, h,ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami, liczebnikami i zaimkami, wielką i małą literą, ą i ę, połączeń literowych en, em, on, om i po spółgłoskach, końcówek -i, -ii, -ji, końcówek -em, -om, przedrostków i przyrostków, przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach poprawnie oznacza wszystkie spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach celowo i funkcjonalnie używa różnych znaków interpunkcyjnych używa zdrobnień, zgrubień oraz wyrazów nacechowanych emocjonalnie odpowiednio do przyjętego celu wypowiedzi Ocena dobra czyta płynnie tekst, podkreślając odpowiednią modulacją nastrój i emocje bohaterów nawiązuje do wypowiedzi innych we własnej pracy funkcjonalnie wykorzystuje informacje zawarte w tekście określa relacje autor narrator czytelnik (słuchacz) oraz nadawca odbiorca wypowiedzi porównuje wybrane elementy tekstów informacyjnych, literackich i reklamowych rozpoznaje różne środki językowe i pozajęzykowe użyte w tekście reklamowym objaśnia funkcje różnych form gatunkowych wypowiedzi określa funkcję różnych informacji w tekście funkcjonalnie wykorzystuje informacje wyrażone pośrednio do opisu różnych elementów świata przedstawionego w utworze określa wpływ przenośnych i dosłownych znaczeń wyrazów na odbiór wypowiedzi rozpoznaje elementy manipulacji językowej określa funkcje części składowych wypowiedzi korzysta ze słowników frazeologicznego oraz poprawnej polszczyzny korzysta z informacji zawartych na tematycznych portalach internetowych objaśnia funkcję różnych części zdania

15 Strona15 rozpoznaje różne typy zdań złożonych współrzędnie i określa ich funkcję określa funkcje różnych części mowy w wypowiedzeniu używa form strony biernej i czynnej czasownika dla uzyskania jednoznaczności treści wypowiedzi nazywa emocje postaci ukazanych w różnych tekstach kultury (m.in. obraz, rzeźba, fotografia), wyrażane za pomocą różnych form ekspresji opisuje wrażenia towarzyszące odbiorowi różnych tekstów kultury zestawia sytuację bohatera z własnymi doświadczeniami posługuje się odpowiednimi argumentami, wyrażając swoją ocenę postaci wskazuje środki artystycznego wyrazu charakterystyczne dla różnych tekstów kultury charakteryzuje świat fikcji artystycznej wskazuje różnice między elementami świata przedstawionego mitu, legendy, baśni, utworu fantasy i science fiction rozpoznaje w tekście instrumentację głoskową, przerzutnię, neologizmy, archaizmy i określa ich funkcję rozpoznaje rymy męskie i żeńskie oraz dokładne i niedokładne oraz określa ich funkcję w utworze wyjaśnia, czym charakteryzuje się wiersz wolny wyjaśnia, czym różni się kabaret od innych widowisk teatralnych objaśnia cechy filmu kultowego identyfikuje talk-show jako program rozrywkowy odróżnia fabułę od akcji określa motywy działania bohatera rozpoznaje różne odmiany powieści, np. przygodową, podróżniczą, obyczajową, psychologiczną, historyczną odczytuje proste symbole i alegorie przytacza i objaśnia przesłanie przypowieści podejmuje próby definiowania wartości wpisanych w teksty kultury czyta wszystkie wymagane lektury w całości i interpretuje wybrane wątki świadomie porządkuje i komponuje treść swoich wypowiedzi dostrzega związki między dostosowaniem sposobu wyrażania się i skutecznością komunikacji formułuje pytania związane z metaforycznymi znaczeniami utworu podkreśla intencje wypowiedzi pozawerbalnymi środkami porozumiewania się redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosuje odpowiednie słownictwo redaguje rozwinięte, poprawne stylistycznie opowiadanie z dialogiem i elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, opis dzieła sztuki, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie, streszczenie samodzielnie rozplanowuje kompozycję układu treści w różnych formach wypowiedzi stosuje jednolitą formę wypowiedzeń (bez czasownika) w zapisie planu ramowego i szczegółowego formułuje poprawnie zbudowane argumenty i kontrargumenty w dyskusji funkcjonalnie używa akcentu zdaniowego do wyeksponowania znaczeń wypowiedzi świadomie wykorzystuje tempo mówienia i intonację podczas opowiadania artykułuje prawidłowo głoski podczas recytacji używa wypowiedzeń wykrzyknikowych ze świadomością ich funkcji wykorzystuje funkcjonalnie równoważniki zdań w swoich wypowiedziach stosuje poprawnie i celowo różne formy gramatyczne wyrazów odmiennych funkcjonalnie używa różnych stopni przysłówka w swoich wypowiedziach poprawnie zapisuje większość wyrazów zawierających trudności w zakresie pisowni: rz, ż, ó, u, h,ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami, liczebnikami i zaimkami, wielką i małą literą, ą i ę, połączeń literowych en, em, on, om i po spółgłoskach, końcówek -i, -ii, -ji,

16 Strona16 końcówek -em, -om, przedrostków i przyrostków, przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach poprawnie oznacza większość spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach poprawnie używa poznanych znaków interpunkcyjnych używa funkcjonalnie i we właściwych kontekstach frazeologizmów Ocena dostateczna czyta poprawnie tekst, podkreślając głosem ważne słowa słucha uważnie wszystkich wypowiedzi nauczyciela i uczniów samodzielnie wydobywa z tekstu wiele informacji wyjaśnia na przykładach, co odróżnia autora od narratora oraz nadawcę od odbiorcy wypowiedzi objaśnia różnice między tekst informacyjnym, literackim i reklamowym wskazuje opinie w tekście reklamowym odróżnia formy gatunkowe wypowiedzi hierarchizuje informacje odczytuje treści wyrażone wprost i pośrednio odróżnia znaczenia dosłowne wyrazów od znaczeń przenośnych w wypowiedzi odróżnia kłamstwo od fikcji literackiej określa relacje między częściami składowymi wypowiedzi zna budowę i funkcję słowników wyrazów obcych, frazeologicznego oraz poprawnej polszczyzny korzysta z informacji zawartych w encyklopedii odróżnia orzeczenie czasownikowe od imiennego i zna ich funkcję określa funkcję w tekście zdań pojedynczych rozwiniętych i nierozwiniętych, zdań pojedynczych i złożonych oraz równoważników zdań objaśnia różnice między podstawowymi częściami mowy określa funkcje form przypadków, liczb, osób, rodzajów gramatycznych, czasów w wypowiedzi nazywa emocje postaci literackich, komiksowych, filmowych wyrażane mimiką, gestami i postawą opisuje wrażenia towarzyszące odbiorowi tekstów literackich i filmowych określa sytuację bohatera literackiego i filmowego ocenia postać prezentowaną w tekście kultury odróżnia tekst literacki od publicystycznego odróżnia fikcję filmową od rzeczywistości wypowiada się na temat fantastyki w utworach fantasy i science fiction objaśnia funkcję porównania, przenośni, epitetu i wyrazu dźwiękonaśladowczego w tekście literackim objaśnia czynniki wpływające na rytm utworu rozpoznaje wiersz ciągły i stroficzny posługuje się ze zrozumieniem terminami związanymi ze sztuką teatru używa ze zrozumieniem pojęć kino familijne, serial telewizyjny nazywa tworzywo przekazów audiowizualnych (ruchome obrazy, dźwięk) wskazuje wydarzenia zawiązujące akcję, punkt kulminacyjny oraz rozwiązanie akcji charakteryzuje bohatera wymienia najbardziej charakterystyczne cechy różnych gatunków literackich odczytuje przenośne sensy utworów opartych na nieskomplikowanych konstrukcjach metaforycznych wskazuje różnice między bajką i baśnią zestawia wartości i ich przeciwieństwa na zasadzie kontrastu czyta większość wymaganych lektur w całości i analizuje ich świat przedstawiony

17 Strona17 wypowiada się poprawnie i logicznie na podane tematy związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury stosuje formy grzecznościowe w wypowiedzi ustnej i pisemnej (pozdrowienia, list, życzenia, gratulacje) formułuje pytania o zróżnicowanej budowie posługuje się werbalnymi i pozawerbalnymi środkami komunikowania się stosownie do okoliczności redaguje samodzielnie użytkowe formy wypowiedzi redaguje samodzielnie opowiadanie z dialogiem i elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, opis dzieła sztuki, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie, streszczenie stosuje w wypowiedzi pisemnej odpowiednią kompozycję i układ graficzny sporządza samodzielnie odtwórczy plan ramowy i szczegółowy wypowiedzi włącza się do rozmowy w kulturalny sposób czytając głośno, stosuje odpowiednią intonację i właściwie akcentuje wyrazy opowiada fabułę krótkiego utworu epickiego lub fragmentu powieści recytuje tekst poetycki oraz fragmenty prozy używa świadomie wypowiedzeń oznajmujących, pytających i rozkazujących wykorzystuje wiedzę o odmianie wyrazów do tworzenia poprawnych wypowiedzeń stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych używa we właściwych kontekstach przymiotników i przysłówków o różnych natężeniach cechy stosuje zasady ortograficzne w zakresie pisowni: rz, ż, ó, u, h,ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami, liczebnikami i zaimkami, wielką i małą literą, ą i ę, połączeń literowych en, em, on, om i po spółgłoskach, końcówek -i, -ii, -ji, końcówek -em, -om, przedrostków i przyrostków, przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach stosuje zasady dotyczące oznaczania spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach stosuje zasady dotyczące użycia znaków interpunkcyjnych: kropki, przecinka, znaku zapytania, cudzysłowu, dwukropka, nawiasu, wykrzyknika w zapisie zdań złożonych i pojedynczych odróżnia wyrazy pokrewne od bliskoznacznych oraz synonimy od antonimów Ocena dopuszczająca czyta sprawnie tekst, wyznaczając głosowo granice zdań, zwracając uwagę na znaki interpunkcyjne słucha uważnie wypowiedzi nauczyciela i uczniów określa temat oraz główną myśl tekstu używa ze zrozumieniem pojęć: autor, narrator, czytelnik, słuchacz do określenia nadawcy i odbiorcy wypowiedzi rozpoznaje tekst informacyjny, literacki i reklamowy odczytuje informacje zawarte w tekście reklamowym rozpoznaje formy gatunkowe wypowiedzi (zaproszenie, życzenia, gratulacje, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcję, przepis) odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio rozumie dosłowne i przenośne znaczenia wyrazów w wypowiedzi wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście

18 Strona18 wyodrębnia w tekście części składowe i dostrzega relacje między nimi samodzielnie korzysta z informacji zawartych w słowniku ortograficznym, słowniku języka polskiego oraz wyrazów bliskoznacznych samodzielnie wyszukuje hasła w encyklopedii tradycyjnej oraz internetowej rozpoznaje podmiot orzeczenie, przydawkę, dopełnienie i okolicznik w zdaniu rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte, zdania pojedyncze i złożone oraz równoważniki zdań rozpoznaje w wypowiedziach rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, przysłówki, liczebniki, zaimki, przyimki i spójniki rozpoznaje w tekście formy przypadków, liczb, osób, rodzajów gramatycznych, czasów odmiennych części mowy rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikowania się (gest, wyraz twarzy, mimika, postawa ciała) nazywa reakcje czytelnicze wypowiada się na temat sytuacji bohatera literackiego i filmowego wyraża swój stosunek do postaci ukazanych w różnych tekstach kultury rozpoznaje różne teksty kultury (tekst literacki, film, przedstawienie teatralne, balet, dzieło muzyczne, obraz, rzeźbę, fotografię, przedmioty sztuki użytkowej) odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości wskazuje prawdopodobne (realistyczne) i nieprawdopodobne (fantastyczne) elementy świata przedstawionego rozpoznaje w tekście literackim porównanie, przenośnię, epitet (w tym uosobienie i ożywienie) i wyraz dźwiękonaśladowczy rozpoznaje wers, zwrotkę, rym, rytm, refren w utworze literackim rozpoznaje wiersz rymowany i wiersz biały wyodrębnia elementy składające się na widowisko teatralne (gra aktorska, reżyseria, dekoracja, charakteryzacja, kostiumy, rekwizyty) wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, scena, gra aktorska) odróżnia telewizyjny program informacyjny od programu rozrywkowego wyodrębnia wątki i wydarzenia w tekście oraz omawia akcję przedstawia informacje i formułuje opinie na temat bohatera identyfikuje opowiadanie, powieść, baśń, legendę, mit, bajkę, fraszkę, wiersz, przysłowie, komiks odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym objaśnia morał bajki odczytuje wartości oraz antywartości wpisane w teksty kultury, np. dobro zło, przyjaźń wrogość, prawda kłamstwo, pokój wojna, miłość nienawiść, wierność zdrada, zdrowie choroba czyta większość wymaganych lektur przynajmniej we fragmentach i analizuje podstawowe elementy ich świata przedstawionego wypowiada się na tematy poruszane na zajęciach dostosowuje sposób wyrażania się do sytuacji komunikacyjnej i zamierzonego celu formułuje poprawnie zbudowane i logiczne pytania do tekstu tworzy wypowiedzi wyrażające różne intencje, np. prośbę, polecenie, radę, podziękowanie, przeproszenie redaguje według podanego wzoru użytkowe formy wypowiedzi: list oficjalny, list prywatny, kartkę z pozdrowieniami, ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie, życzenia, gratulacje, instrukcję, proste notatki w różnych formach redaguje według podanego wzoru opowiadanie z dialogiem i elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, opis dzieła sztuki, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie, streszczenie wydziela margines, stosuje akapity i dba o estetykę tekstu sporządza według podanego wzoru odtwórczy plan ramowy i szczegółowy wypowiedzi słucha z uwagą uczestników rozmowy, mówi na temat, prezentuje własne zdanie czytając głośno, przekazuje intencję utworu, uwzględnia różne znaki interpunkcyjne w tekście