Warszawa, dn r. Sz. Pan Minister Piotr Warczyński Ministerstwo Zdrowia ul. Miodowa Warszawa. Szanowny Panie Ministrze,

Transkrypt

1 Warszawa, dn r. Sz. Pan Minister Piotr Warczyński Ministerstwo Zdrowia ul. Miodowa Warszawa Szanowny Panie Ministrze, W związku z prowadzonymi przez Ministerstwo Zdrowia konsultacjami publicznymi projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego uprzejmie przekazuję uwagi Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej odnośnie niniejszego projektu. Poniższe rekomendacje zostały wypracowane dzięki realizacji projektu Monitoring prac legislacyjnych i konsultacji społecznych w ochronie zdrowia w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG. Proponowane zmiany: Przedmiotem niniejszych uwag jest projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 lipca 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego (Dz.U. z 2013 r., poz. 931 z późn. zm., dalej: rozporządzenie zmieniane ), udostępniony na platformie RPL w dniu 27 listopada 2014 r. I. Zgodnie z 1 pkt 1 projektowanego rozporządzenia, w 2 w ust. 2 zmienianego rozporządzenia po pkt 1 dodaje się pkt 1a. Tymczasem 2 rozporządzenia zmienianego, nie dzieli się na ustępy, zatem 1 pkt 1 projektowanego rozporządzenia zmieniającego w aktualnym brzmieniu narusza zasady wynikające z 89 ust. 2 w zw. z 132

2 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz.U. Nr 100, poz. 908, dalej Zasady techniki praowodawczej ), mające zastosowanie do tego projektu aktu normatywnego, stosownie do dyspozycji 26 ust. 2 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. z 2013 r., poz. 979). II. Istotne wątpliwości budzi projektowana w 1 pkt 1 rozporządzenia zmieniającego definicja lekarza w trakcie specjalizacji. a. Niejasno zostało sformułowane pojęcie lekarza, który rozpoczął specjalizację, o którym mowa w projektowanym 2 ust. 2 pkt 1a (prawidłowe oznaczenie zmienianej jednostki redakcyjnej to 2 pkt 1a patrz uwaga I) rozporządzenia zmienianego. Na gruncie przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 stycznia 2013 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów (Dz.U. z 2013 r., Nr 26), można wyróżnić pojęcia lekarza, który został zakwalifikowany przez wojewodę do odbywania szkolenia specjalizacyjnego ( 7) oraz lekarza, który rozpoczął szkolenie specjalizacyjne (m.in. 11), co należy wiązać przynajmniej z zawarciem przez lekarza stosownej umowy (art. 16 ust. 1-2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, Dz.U. z 2011 r., Nr 277, poz z późn. zm.). Nie wiadomo zatem, jak ma się do tych przepisów pojęcie lekarza który rozpoczął specjalizację. Kwestia ta wymagałaby doprecyzowania i uspójnienia. b. Wątpliwości budzi treść projektowanego pkt 1a lit a rozporządzenia zmienianego, polegająca na zdefiniowaniu lekarza w trakcie specjalizacji jako m.in. takiego, który rozpoczął specjalizację w szczegółowej dziedzinie medycyny przed dniem 30 września 2014 r. Jeśli intencją projektodawcy było, aby definiowane w przepisie pojęcie odnosiło się do lekarza, który odbył co najmniej trzy miesiące szkolenia specjalizacyjnego co wynika z projektowanej daty wejścia rozporządzenia zmieniającego w życie to zastosowana metoda jest nieprawidłowa, bowiem taki skutek przepis wywoła jedynie w dniu wejścia projektowanej zmiany w życie, zaś wraz z upływem czasu obowiązywania projektowanego 2 pkt 1a lit. a zmienianego rozporządzenia, okres wymaganego okresu odbywania szkolenia specjalizacyjnego będzie się wydłużał. Oznacza to, że w dniu wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego, lekarzem

3 w trakcie specjalizacji w rozumieniu 2 pkt 1a lit. a rozporządzenia zmienianego będzie lekarz po upływie trzech miesięcy szkolenia, zaś w dniu 1 lutego 2015 r. czterech miesięcy etc. Prowadzi to do niezrozumiałego różnicowania sytuacji lekarzy w trakcie specjalizacji i automatycznego zwiększania wymogów w odniesieniu do minimalnego czasu trwania szkolenia specjalizacji wraz z upływem czasu obowiązywania normy wysłowionej w projektowanym przepisie, co przeczy zasadzie stabilności prawa. Tytułem przykładu można wskazać, że w dniu wejścia projektowanego przepisu w życie, lekarzem w trakcie specjalizacji w jego rozumieniu będzie lekarz po upływie trzech miesięcy szkolenia specjalizacyjnego pod warunkiem uzyskania potwierdzenia wiedzy i umiejętności, o czym mowa w cyt. przepisie zaś już w dniu 1 lipca 2015 r. wymagane będzie od takiego lekarza legitymowanie się dziewięcioma miesiącami szkolenia specjalistycznego. Powstaje zatem pytanie, czy taka była intencja projektodawcy, a jeśli nie, to z czego wynika data 30 września 2014 r. jako termin rozpoczęcia specjalizacji. Jeśli intencją projektodawcy jest zakreślenie minimalnego okresu odbywania specjalizacji, z upływem którego lekarz w jej trakcie może się ubiegać o potwierdzenie wiedzy i umiejętności, to termin ten należało określić w miesiącach, nie zaś datą dzienną, c. Projektowane przepisy 2 pkt 1a lit. a-c rozporządzenia zmienianego posługują się pojęciem potwierdzenia przez kierownika specjalizacji wiedzy i umiejętności lekarza umożliwiających samodzielną pracę. Zasadnym byłoby dookreślenie w jakiej formie potwierdzenie to ma nastąpić. Oczywistym wydawałoby się, że chodzi o formę pisemną, tak aby możliwe było zweryfikowanie spełnienia tego wymogu przez Narodowy Fundusz Zdrowia. d. W projektowanym 2 pkt 1a lit. b (mylnie określonym jako 2 ust. 2 pkt 1a lit. b patrz pkt I) mowa jest o specjalizacjach innych niż wymienione w lit. a i c dziedzinach medycyny. O ile lit. c tego przepisu istotnie wymienia określone dziedziny medycyny, o tyle brak takiego wskazania w lit. a, gdzie mówi się jedynie o szczegółowej dziedzinie medycyny i odpowiedniej dziedzinie medycyny, nie wymieniając konkretnych dziedzin. Tym samym cyt. przepis jest w tym fragmencie co najmniej niespójny językowo.

4 III. W projektowanym 3 ust. 6 in princ. rozporządzenia zmienianego mowa jest o posiadaniu zakładu przyrodoleczniczego. Zasadnym z punktu widzenia czytelności przepisu oraz spójności z pojęciami normatywnymi o ugruntowanym znaczeniu ( 9 Zasad techniki prawodawczej, niemający wprawdzie zastosowania do projektów rozporządzeń, ale wyrażający ogólną zasadę dobrej legislacji) byłoby po pierwsze doprecyzowanie, że chodzi tu o świadczeniodawcę. Po drugie pojęcie posiadania odnosi się do faktycznego władania rzeczą (art. 336 k.c.) Z kolei zakład przyrodoleczniczy jest jednostką organizacyjną lecznictwa uzdrowiskowego będącą przedsiębiorstwem podmiotu leczniczego (art. 2 pkt 10 w zw. z art. 6 pkt 5 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych, Dz.U. z 2012 r., poz. 651 z późn. zm.), której siłą rzeczy posiadać nie można. Zasadnym byłoby więc nadanie omawianemu fragmentowi przepisu brzmienia Warunkiem realizacji świadczeń gwarantowanych jest prowadzenie zakładu przyrodoleczniczego przez świadczeniodawcę. IV. W projektowanym 3 ust. 6 rozporządzenia zmienianego w ramach członów alternatywy nierozłącznej dwukrotnie powtarza się sformułowanie specjalistę balneoklimatologii i medycyny fizykalnej, co zdaje się być oczywistą usterką legislacyjną. V. W myśl art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. z 2011 r., Nr 197, poz z późn. zm.), akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. Ust. 2 cyt. przepisu stanowi zaś, że w uzasadnionych przypadkach akty normatywne, z zastrzeżeniem ust. 3 tego przepisu, mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż czternaście dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym. Mając powyższe na uwadze, należy dostrzec, że projektowane rozporządzenie przewiduje w 3, że jego wejście w życie nastąpi z dniem

5 następującym po jego ogłoszeniu. W uzasadnieniu projektu wskazuje się, że jest to uzasadnione koniecznością uwzględnienia wprowadzanych zmian w procesie aneksowania ze świadczeniodawcami przez Narodowy Fundusz Zdrowia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Wskazuje się też, że zmiany są korzystne dla świadczeniodawców, a więc za tak określonym vacatio legis przemawia ważny interes społeczny oraz nie sprzeciwiają się mu zasady demokratycznego państwa prawnego. Trzeba w tym kontekście wskazać, że istotnie cyt. przepisy dopuszczają skrócenie czternastodniowego okresu vacatio legis, jednakże powinno to następować jedynie w uzasadnionych przypadkach. Nie można jednak utożsamiać uzasadnionego przypadku w rozumieniu cyt. przepisu z uzasadnieniem podjęcia interwencji legislacyjnej, bowiem umożliwiałoby to skracanie okresu vacatio legis w odniesieniu do każdego aktu normatywnego, skoro jego wprowadzenie zawsze znajduje jakieś uzasadnienie. Toteż uzasadniony w rozumieniu cyt. przepisu wypadek, to wypadek wyjątkowy. Trudno zaś za taki uznać konieczność aneksowania kontraktów z NFZ, skoro nowe przepisy mają dotyczyć świadczeń udzielanych od 1 stycznia 2015 r. ( 2 ust. 2 rozporządzenia zmieniającego) Zatem termin, w którym zmienione przepisy rozporządzenia powinny obowiązywać był już uprzednio znany i możliwe było podjęcie prac legislacyjnych w takim czasie, aby ukończyć w terminie zapewniającym czternastodniowe vacatio legis przy jednoczesnym utrzymaniu cyt. przepisu przejściowego. Projektowany przepis jest więc przykładem złej praktyki rozszerzającego stosowania art. 4 ust. 2 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. VI. 2 ust. 2 projektowanego rozporządzenia stanowi, że do świadczeń gwarantowanych udzielanych przed dniem 1 stycznia 2015 r. stosuje się przepisy dotychczasowe. Tak sformułowany przepis może rodzić wątpliwości interpretacyjne. Zgodnie bowiem z 3 ust. 3 pkt 1-4 zmienianego rozporządzenia, wszystkie świadczenia gwarantowane z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego są realizowane przez okresy przekraczające jeden dzień. Powstaje zatem pytanie, czy świadczeniem udzielanym przed dniem 1 stycznia 2015 r. w rozumieniu 2 ust. 2 projektowanego rozporządzenia jest świadczenie, które zostało w całości zrealizowane w tym terminie, czy też takie, którego realizacja zostało rozpoczęta przed jego upływem, zaś termin zakończenia może przypadać już po dniu 1 stycznia 2015 r. W tym zakresie należałoby

6 projektowany przepis doprecyzować poprzez użycie pojęcia świadczeń udzielonych, nie zaś udzielanych przed dniem 1 stycznia 2015 r., o ile wolą projektodawcy jest wskazanie, że chodzi o świadczenia zrealizowane przed upływem powyższego terminu. Jeśli zaś intencją projektodawcy jest ukształtowanie przedmiotowej normy intertemporalnej w taki sposób, aby wynikało z niej, że przepisy dawne stosuje się do świadczeń, w odniesieniu do których rozpoczęcie realizacji nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2015 r., także wówczas, gdy ich zakończenie przypada po tej dacie, to należałoby zastąpić pojęcie świadczeń gwarantowanych udzielanych przed dniem 1 stycznia 2015 r. pojęciem świadczeń gwarantowanych, których udzielanie rozpoczęto przed dniem 1 stycznia VII. W formularzu OSR w części określającej wpływ projektowanego aktu normatywnego na obszar oddziaływania Zdrowie, powtarza w istocie sformułowania z części formularza określającej rekomendowanie rozwiązanie. Jest oczywistym, że wpływ aktu na dany obszar życia społeczno-gospodarczego nie jest tym samym, co konkretne rozwiązania legislacyjne, albowiem skutki obowiązywania danej normy nie mogą być utożsamiane z jej treścią. Tymczasem tego rodzaju zabiegu dokonane w przedmiotowym formularzu OSR, co pozostaje w sprzeczności z dyspozycją 28 ust. 1 2 regulaminu pracy Rady Ministrów. Ks. drarkadiusz Nowak Prezes Instytutu