DZIAŁALNO POWIATOWEGO URZDU PRACY W SIEDLCACH W 2005 R.

Transkrypt

1 UR ZD P R AC Y P o w i a t o w y U r zd Pracy Siedlce, ul. K.Pułaskiego 19/21 Wydział Organizacji i Administracji DZIAŁALNO POWIATOWEGO URZDU PRACY W SIEDLCACH W 2005 R. Siedlce, marzec 2006

2 S P I S T R E C I WSTP... 3 I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MIASTA SIEDLCE I POWIATU SIEDLECKIEGO... 8 II. STAN I STRUKTURA BEZROBOCIA W MIECIE SIEDLCE I W POWIECIE SIEDLECKIM POZIOM, STOPA I DYNAMIKA BEZROBOCIA STRUKTURA BEZROBOTNYCH Bezrobotni według płci Bezrobotni zamieszkali na wsi Bezrobotni posiadajcy prawo do zasiłku Bezrobotni zwolnieni z przyczyn dotyczcych zakładu pracy Bezrobotni według wieku Bezrobotni według wykształcenia Bezrobotni według stau pracy Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy Bezrobotni bdcy w szczególnej sytuacji na rynku pracy Bezrobotni według sekcji działalnoci gospodarczej Bezrobotni według zawodów Osoby poszukujce pracy III. REALIZACJA PROGRAMÓW RYNKU PRACY POREDNICTWO PRACY USŁUGI EURES PORADNICTWO ZAWODOWE I INFORMACJA ZAWODOWA POMOC W AKTYWNYM POSZUKIWANIU PRACY POMOC FINANSOWA DLA BEZROBOTNYCH NA PODJCIE DZIAŁALNOCI GOSPODARCZEJ WYPOSAENIE I DOPOSAENIE STANOWISK PRACY SZKOLENIA PRZYGOTOWANIE ZAWODOWE W MIEJSCU PRACY PRACE INTERWENCYJNE ROBOTY PUBLICZNE STAE PRZYGOTOWANIE ZAWODOWE MŁODOCIANYCH DODATEK AKTYWIZACYJNY STYPENDIA DLA BEZROBOTNYCH PODEJMUJCYCH DALSZ NAUK POMOC DLA BEZROBOTNYCH SAMOTNIE WYCHOWUJCYCH DZIECI WIADCZENIA PRZYSŁUGUJCE ROLNIKOM ZWOLNIONYM Z PRACY PARTNERSTWO LOKALNE LOKALNE I REGIONALNE PROGRAMY RYNKU PRACY Program Pierwsza Praca Projekt Młodoci dodaj mi skrzydeł

3 Projekt Wró do pracy nie zwlekaj Projekt Klucz do przyszłoci Projekt Znak powrotu Projekt wiatełko w tunelu IV. WYKORZYSTANIE RODKÓW FUNDUSZU PRACY V. POSTPOWANIE ADMINISTRACYJNE VI. DZIAŁALNO KONTROLNA Podsumowanie Aneks Nr Aneks Nr

4 WSTP Przemiany społeczno-ekonomiczne jakie dokonywały si w okresie transformacji miały istotny wpływ na rozwój sytuacji na siedleckim rynku pracy. Ich efektem było pojawienie si bardzo wysokiego poziomu bezrobocia. Od lat sytuacja na rynku pracy w regionie siedleckim jest trudna, cho niekorzystne tendencje zostały stopniowo wyhamowane w okresie ostatnich czterech lat. Zatrzymany został dynamiczny wzrost bezrobocia, które wprawdzie jeszcze powoli ale spada, cho nadal pozostaje na wysokim poziomie i charakteryzuje si niezmiennymi cechami. Poziom bezrobocia rejestrowanego zwikszał si systematycznie w zasadzie od sierpnia 1998r. do koca lutego 2002r, cho oczywicie nastpowały sezonowe spadki bezrobocia. Wtedy odnotowany został najwy szy (od 1995r.) poziom bezrobocia osób, a stopa bezrobocia osignła wówczas maksymaln wielko 17,9% dla M. Siedlce i 15,1% dla powiatu siedleckiego (przed korekt dokonan w wyniku Narodowego Spisu Powszechnego 2002). Od tego momentu sytuacja na rynku pracy uległa zdecydowanej poprawie. W kocu 2002r. w Powiatowym Urzdzie Pracy w Siedlcach zarejestrowanych było bezrobotnych, tj. o 249 osób mniej ni w kocu 2001 r. (spadek o 2,1%). Dalsz popraw sytuacji na rynku pracy obserwowano w latach W ewidencji Urzdu pracy w kocu 2004 roku znajdowało si osób, a stopa bezrobocia wyniosła 15,6% dla M. Siedlce i 17,6% dla powiatu siedleckiego (po korekcie dokonanej w wyniku Narodowego Spisu Powszechnego 2002). W roku 2005 tak e odnotowano zmniejszenie liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Poziom bezrobocia osignity w kocu 2005 r. był o 384 osoby ni szy ni w kocu 2004r. (spadek o 3,7%). Głównym czynnikiem decydujcym o wysokim poziomie bezrobocia s niedopasowania kompetencyjne osób bezrobotnych do zapotrzebowania ze strony pracodawców. Z danych wynika, e w roku szkolnym 2003/04 najwicej studentów studiowało na kierunkach ekonomicznych i administracyjnych, społecznych oraz pedagogicznych. Te same kierunki w roku szkolnym 2003/04 ukoczyła najwiksza cz absolwentów, a wielu z nich trafiło do urzdów pracy. 3

5 Niedopasowania czsto wi si z ogólnie nisk jakoci kapitału ludzkiego skutkujc nisk mobilnoci zawodow oraz utrwalane s niewielkim stopniem uczestnictwa w kształceniu ustawicznym osób znajdujcych si na rynku pracy. Ponad 30% bezrobotnych ma wykształcenie zasadnicze zawodowe. Tak e ponad 30% zarejestrowanych ma zaledwie wykształcenie gimnazjalne i poni ej, przy czym poziom wykształcenia bezrobotnych zamieszkałych na wsi jest jeszcze ni szy. Jednoczenie zmiany w technologii produkcji powoduj trudnoci w znalezieniu pracy przez niedostatecznie wykwalifikowanych bezrobotnych ale równie powoduj zwolnienia pracowników, którzy za tymi zmianami nie nad aj. Poziom kwalifikacji jest niski zwłaszcza wród starszych, co dodatkowo pogłbia ich trudniejsz z racji wieku, sytuacj na rynku pracy. Niemniej jednak we wszystkich grupach wiekowych mo na zidentyfikowa osoby, które ze wzgldu na zbyt niskie lub nie znajdujce zastosowania kompetencje maj zasadnicze problemy ze znalezieniem jakiegokolwiek zatrudnienia. Wa n rol w kształtowaniu poziomu bezrobocia odegrały tak e regulacje prawne, a w szczególnoci zmiany w przepisach dotyczcych wypłacania zasiłków i wiadcze. Pasywna polityka pastwa w latach dziewidziesitych nastawiona była na wczesn dezaktywizacj zawodow. W pocztkowym okresie regulacje, które były zbyt liberalne sprzyjały wzrostowi zjawiska bezrobocia. Wikszo wydatków z Funduszu Pracy skoncentrowana była na pasywnych działaniach (wypłata zasiłków lub wiadcze). Nastpne lata przyniosły zaostrzenie przepisów dotyczcych rejestracji bezrobotnych i przyczyniły si do zahamowania tego wzrostu, a nawet zmniejszenia. Kolejny czynnik to wchodzenie na rynek pracy wy u demograficznego przełomu lat siedemdziesitych i osiemdziesitych. Nale y zaznaczy, e wczesna dezaktywizacja osób starszych nie spowodowała uwolnienia miejsc pracy dla osób młodych i wzrostu ich zatrudnienia. Przyczyn takiego stanu jest fakt, i osoby młode i starsze posiadaj ró ne kwalifikacje i pełni w yciu gospodarczym ró ne role. Ponadto do przyczyn wysokiego bezrobocia mo na zaliczy równie m.in.: 1) Ograniczenie produkcji w wielu bran ach i firmach. 4

6 2) Wysokie s oczekiwania pracodawców, którzy cigle preferuj pracowników z dowiadczeniem zawodowym. Czsto w ofertach pracy pojawiaj si wysokie wymagania kwalifikacyjne w połczeniu z młodym wiekiem, dyspozycyjnoci i posiadaniem dowiadczenia zawodowego. W wielu przypadkach jest to sytuacja niemo liwa do pogodzenia. 3) Wysokie obci enia fiskalne. 4) Napływ do bezrobocia osób wyłcznie z powodu uzyskiwania prawa do wiadcze medycznych. Bezrobocie w regionie siedleckim (podobnie jak w całej Polsce) charakteryzuj pewne specyficzne stałe cechy, w tym m.in.: 1) Poziom bezrobocia zwiksza si niezmiennie w miesicach rozpoczynajcych i koczcych rok, co wi e si z sezonowoci, czyli napływem do bezrobocia osób, którym wraz z kocem roku wygasaj umowy o prac z uwagi przede wszystkim na ich sezonowo oraz powrót do bezrobocia osób wykonujcych subsydiowane zatrudnienie. Liczba bezrobotnych zmniejsza si poczwszy od marca. Sytuacja ta wynika midzy innymi z rozpoczcia prac sezonowych w budownictwie i rolnictwie. 2) Wysokie bezrobocie na wsi, które w ogromnej czci jest skutkiem utraty pozarolniczych miejsc pracy przez mieszkaców wsi. Jednoczenie osoby bezrobotne na wsi posiadaj ni sze wykształcenie ni bezrobotni w miecie. S to osoby o niskiej mobilnoci zawodowej i przestrzennej, z kwalifikacjami nie przydatnymi na rynku pracy, czsto reprezentujce bierne postawy. 3) Dominacja kobiet wród zarejestrowanych bezrobotnych 52,1% ogółu zarejestrowanych. 4) Trudnoci w znalezieniu pracy napotykane przez osoby w wieku powy ej 50 lat z roku na rok zwiksza si liczba bezrobotnych w starszych grupach wiekowych. 5) Wysokie bezrobocie młodzie y, wynikajce czsto z niechci pracodawców do zatrudnia osób nie posiadajcych sta u pracy, mimo posiadania przez nich odpowiednich kwalifikacji 5

7 6) Mała liczba osób posiadajcych prawo do zasiłku - zaledwie 8,6% bezrobotnych. 7) Ponad 2/3 bezrobotnych stanowi osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym lub poni ej. Jest to szczególnie niekorzystne zwa ywszy, e poziom wykształcenia jest bardzo wa nym wyznacznikiem pozycji na rynku pracy. W najkorzystniejszej sytuacji na rynku pracy s osoby o najwy szych kwalifikacjach zawodowych. 8) Wysoki poziom bezrobocia osób pozostajcych bez pracy powy ej 12 miesicy. Ta grupa bezrobotnych stanowi prawie 50% ogółu zarejestrowanych w kocu 2005r. Nadal ni szy wiek i wy szy poziom wykształcenia zmniejszaj prawdopodobiestwo pozostawania bez pracy powy ej 12 miesicy. Równie m czyni krócej ni kobiety pozostaj w ewidencji bezrobotnych. Ograniczanie i przeciwdziałanie bezrobociu jest problemem niezwykle zło onym. Obecnie, zgodnie z ustaw o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w ramach aktywnej polityki rynku pracy Urzd realizuje szereg programów skierowanych do wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych. Podstawowymi usługami rynku pracy s: 1) porednictwo pracy; 2) usługi EURES; 3) poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa; 4) pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy; 5) organizacja szkole. Podstawowe usługi rynku pracy, s wspierane przez instrumenty rynku pracy: 1) finansowanie kosztów przejazdu; 2) finansowanie kosztów zakwaterowania; 3) dofinansowanie wyposa enia miejsca pracy, podjcia działalnoci gospodarczej, kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa; 4) refundowanie kosztów poniesionych z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne; 5) finansowanie dodatków aktywizacyjnych. 6

8 Ponadto do osób wyodrbnionych przez ww. ustaw jako osoby bdce w szczególnej sytuacji na rynku pracy Urzd stosuje dodatkowo nastpujce działania: 1) Prace interwencyjne i roboty publiczne; 2) Sta i przygotowanie zawodowe w miejscu pracy; 3) Stypendium za kontynuowanie nauki; 4) Refundacja kosztów opieki nad dzieckiem i osob zale n. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie działa Powiatowego Urzdu Pracy w Siedlcach podejmowanych w celu zapobiegania i łagodzenia negatywnych skutków bezrobocia, ukazanie efektów tych działa, przybli enie głównych problemów zwizanych z rynkiem pracy i zjawiskiem bezrobocia w powiecie siedleckim i miecie Siedlce w 2005r., ze szczególnym uwzgldnieniem stanu i struktury bezrobocia. W kocowej czci przedstawione s informacje o odwołaniach od decyzji Dyrektora Powiatowego Urzdu Pracy w Siedlcach oraz działalnoci kontrolnej Urzdu. 7

9 I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MIASTA SIEDLCE I POWIATU SIEDLECKIEGO Miasto Siedlce jest jednostk administracyjn na prawach powiatu i pełni w województwie mazowieckim rol orodka subregionalnego. Decyduj o tym nie tylko zlokalizowane w miecie placówki administracji województwa mazowieckiego (rzdowej i samorzdowej), ale przede wszystkim potencjał produkcyjny, usługowy i ludnociowy. Miasto Siedlce zajmuje obszar 32 km 2. W miecie Siedlce (w kocu czerwca 2005r.) zamieszkiwało osoby (2.409 osób / 1 km 2 ), w tym to kobiety (52,3%). Liczba przedsibiorców w miecie Siedlce zarejestrowanych w systemie REGON wg stanu na dzie r. wynosiła 7803 (dane GUS). Wród zarejestrowanych przedsibiorców dominujc grup (77,6%) stanowiły osoby fizyczne prowadzce działalno gospodarcz. Ponadto w miecie Siedlce zarejestrowanych jest 1746 jednostek prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadajcych osobowoci prawnej, w tym: 2 przedsibiorstwa pastwowe, 38 spółdzielni, 457 spółek handlowych, w tym 71 z udziałem kapitału zagranicznego, 560 spółek cywilnych. Na koniec 2003r. liczba osób pracujcych w gospodarce Siedlec wynosiła 22762,w tym kobiet. Poło ony w otoczeniu miasta Siedlce powiat siedlecki obejmuje 13 gmin (Siedlce z siedzib w miecie Siedlce, Mordy, Domanice, Korczew, Kotu, Mokobody, Paprotnia, Przesmyki, Skórzec, Sucho ebry, Winiew, Wodynie, Zbuczyn). Powiat siedlecki jest rejonem typowo rolniczym. Powierzchnia geodezyjna powiatu siedleckiego wynosi 1603 km 2. Na powierzchni t składa si: 8

10 km 2 - u ytków rolnych, w tym: 855 km 2 - gruntów rolnych, 12 km 2 - sadów, 244 km 2 - łk trwałych, 76 km 2 - pastwisk trwałych, km 2 - lasów i gruntów lenych, km 2 - pozostałych gruntów. W powiecie siedleckim zamieszkiwało (w kocu czerwca 2005r.) osób (50 osób / 1 km 2 ), w tym kobiety (49,7%). Liczba przedsibiorców w powiecie siedleckim zarejestrowanych w systemie REGON wg stanu na dzie r. wynosiła 3870 (dane GUS). Wród zarejestrowanych przedsibiorców dominujc grup (82,4%) stanowiły osoby fizyczne prowadzce działalno gospodarcz. Ponadto w powiecie siedleckim zarejestrowane s 683 jednostki prawne i jednostki organizacyjne nie posiadajce osobowoci prawnej, w tym: 31 spółdzielni, 63 spółki handlowe, w tym 12 z udziałem kapitału zagranicznego, 192 spółki cywilne. Na koniec 2003r. liczba osób pracujcych w gospodarce powiatu siedleckiego wynosiła 5098, w tym 2554 kobiety. 9

11 II. STAN I STRUKTURA BEZROBOCIA W MIECIE SIEDLCE I W POWIECIE SIEDLECKIM 2.1. Poziom, stopa i dynamika bezrobocia Na koniec grudnia 2005r. w ewidencji Powiatowego Urzdu Pracy w Siedlcach zarejestrowanych było osób bezrobotnych. Oznacza to, e w cigu 12 miesicy liczba bezrobotnych zmniejszyła si o 384 osoby (3,7%). Stan bezrobocia w poszczególnych miesicach 2004r. i 2005r. obrazuje poni sza tabela. Tabela Nr 1 Liczba bezrobotnych w latach (wg stanu w kocu kadego miesica) Miesic Ogółem Liczba bezrobotnych 2004r. 2005r. w tym kobiety Ogółem w tym kobiety Dynamika 2004r. 100% Stycze ,3 Luty ,4 Marzec ,2 Kwiecie ,1 Maj ,6 Czerwiec ,9 Lipiec ,2 Sierpie ,0 Wrzesie ,1 Padziernik ,8 Listopad ,2 Grudzie ,3 Jako korzystn przesłank zmian zachodzcych na siedleckim rynku pracy w 2005 roku mo na uzna stałe tempo spadku bezrobocia na wsi i w miecie. Pomimo usytuowania wikszoci przedsibiorstw w miecie, obserwuje si jednak szybszy 10

12 spadek bezrobocia na wsi ni w miecie. W stosunku do grudnia 2004 roku odnotowano spadek liczby bezrobotnych zarówno w powiecie siedleckim (4,1%) i M. Siedlce (3,2%). Według stanu na dzie 31 grudnia 2005r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych z miasta Siedlce wynosiła 5195 osób (w porównaniu z 2004r. spadła o 174 osoby), za w powiecie siedleckim 4912 osób (spadek w stosunku do 2004r. o 210 osób). Nale y zauwa y, i utrzymuje si zjawisko sezonowoci zarówno w 2005r., jak i w latach wczeniejszych miesice wiosenne były okresami spadku liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Ta sytuacja wynikała midzy innymi z rozpoczcia prac sezonowych w budownictwie i rolnictwie. Miasto, gminy Wielko bezrobocia w latach Liczba bezrobotnych wg stanu na dzie r r. Tabela Nr 2 Dynamika 2004r. 100 % m. Siedlce ,8 g. Domanice ,3 g. Kotu ,5 g. Korczew ,3 m-g. Mordy ,7 g. Mokobody ,2 g. Paprotnia ,8 g. Przesmyki ,0 g. Siedlce ,9 g. Skórzec ,1 g. Suchoebry ,0 g. Wodynie ,8 g. Winiew ,2 g. Zbuczyn ,8 Powiat M. Siedlce ,8 Powiat siedlecki ,9 Powiaty razem ,3 11

13 Z przedstawionych danych wynika, e w cigu 12 miesicy wzrost bezrobotnych nastpił tylko w gminie Domanice o 11,3% (23 osoby) i Kotu o 2,5% (12 osób). Najwikszy spadek zanotowano natomiast w gminach: Paprotnia o 17,2% (23 osoby), Zbuczyn o 11,2% (61 osób) i Wodynie o 10,2% (32 osoby). Sytuacj na rynku pracy odzwierciedla wskanik stopy bezrobocia. Jest to wyra ony w procentach stosunek liczby zarejestrowanych bezrobotnych do liczby cywilnej ludnoci aktywnej zawodowo, czyli pracujcych i bezrobotnych (bez osób odbywajcych czynn słu b wojskow oraz pracowników resortów obrony narodowej i spraw wewntrznych) według stanu na koniec okresu sprawozdawczego. Miernik ten obliczany jest przez Główny Urzd Statystyczny. Stopa bezrobocia w kocu grudnia 2005r. w stosunku do czynnych zawodowo dla Miasta Siedlce wynosiła 15,2%, natomiast w powiecie siedleckim 17,0% (w województwie mazowieckim 13,8%, w kraju 17,6%). Wykres Nr ,9 18,8 18,6 16,8 16,7 16,6 Stopa bezrobocia w latach (w %) 18,0 17,5 17,1 16,9 17,1 16,9 17,0 17,2 17,6 18,0 17,9 17,6 17,1 16,7 17,0 16,4 15,9 16,2 16,1 16,2 16,3 16,1 15,6 15,1 15,2 15,4 15,6 15,4 15,4 15,6 16,2 16,1 16,1 15,7 15,3 15,3 15,5 15,4 15,1 15,3 15,2 15, I 2004r. II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I 2005r. II III IV V VI VII VIII IX X XI XII powiat siedlecki M. Siedlce Zbiorowo zarejestrowanych bezrobotnych podlega cigłym zmianom. Dane o napływie (nowo zarejestrowani) i odpływie (wyrejestrowani) bezrobotnych ujmowane s w bilansie bezrobotnych bdcych czci miesicznego sprawozdania o rynku pracy. 12

14 W 2005r. zarejestrowano ogółem osoby, a wic o 1202 osoby wicej ni w analogicznym okresie roku ubiegłego. Najwikszy przyrost bezrobocia przyniósł miesic lipiec 1083 osoby (w tym 930 osób bez prawa do zasiłku). Wykres Nr 2 Bezrobotni rejestrujcy si w latach w poszczególnych miesicach I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2004r. 2005r. Wród nowo zarejestrowanych po raz pierwszy status bezrobotnego uzyskały 2393 osoby tj. 22,7% ogółu nowo zarejestrowanych. Wykres Nr Bezrobotni nowo rejestrujcy si w 2005r. (w poszczególnych miesiacach) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII po raz pierwszy po raz kolejny (od 1990r.) 13

15 Problem powrotu do rejestracji po raz kolejny pozostał. Wród bezrobotnych rejestrowanych w Urzdzie znajduj si osoby, które utraciwszy poprzednio uzyskan prac, rejestruj si powtórnie. W 2005r osób ponownie powróciło do ewidencji Urzdu (77,3%). Osoby, które dotychczas nie pracowały stanowiły 39,3% nowych rejestracji (4154 osoby). Sporód nowo zarejestrowanych bezrobotnych kobiety stanowiły 44,2% (4667 osób), za bezrobotni bez prawa do zasiłku stanowili 81,0% (8556 osób). Bezrobotni rejestrujcy si: Napływ do bezrobocia w latach ogółem 2004r. 2005r. % ogółu napływu ogółem Tabela Nr 3 % ogółu napływu 1. Ogółem , ,0 w tym: kobiety , ,2 2. Mieszkacy powiatu siedleckiego , ,6 3. Mieszkacy powiatu M. Siedlce , ,4 4. Poprzednio pracujcy, w tym: , ,7 - zwolnieni z przyczyn zakładu pracy 229 2, ,6 5. Dotychczas nie pracujcy , ,3 6.Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy: do 25 roku ycia x x ,1 które ukoczyły szkoł wy sz, do 27 roku ycia x x 689 6,5 długotrwale bezrobotni x x ,2 powy ej 50 roku ycia x x 946 9,0 bez kwalifikacji zawodowych x x ,0 samotnie wychowujce co najmniej jedno dziecko do 7 roku ycia x x 165 1,6 niepełnosprawni 83 0, ,2 7. Osoby posiadajce prawo do zasiłku , ,0 8. Osoby nie posiadajce prawa do zasiłku , ,0 x w 2004r. nie była prowadzona statystyka, gdy dopiero podział wg tych kategorii nastpił od r., tj. z dniem wejcia w ycie zmian do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Odpływ z bezrobocia stanowi osoby, które w danym okresie sprawozdawczym zostały z ró nych powodów wyłczone z ewidencji bezrobotnych. Ogółem w cigu 12 miesicy 2005r. z ewidencji bezrobotnych wyłczono osób tj. o 1071 osób wicej ni 2004r. 14

16 Bezrobotni wyłczeni z ewidencji bezrobotnych w latach w poszczególnych miesicach Wykres Nr I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2004r. 2005r. Sporód bezrobotnych wyłczonych z ewidencji w 2005r. najwiksz grup bezrobotnych stanowiły osoby, które podjły prac. Z tego powodu wyłczono 4617 bezrobotnych, co stanowiło 42,2% odpływu. Prac niesubsydiowan podjło 3996 osób (86,5% wszystkich podj pracy), natomiast prac subsydiowan 621 osób (13,5%). Drug istotn przyczyn wyłczania z ewidencji bezrobotnych jest nie potwierdzenie gotowoci do pracy 4012 osób (36,6% ogółu wyłczonych). W grupie tej znajduj si równie osoby, które podjły prac i z opónieniem powiadomiły o tym fakcie Urzd. Z tytułu rozpoczcia szkolenia wyłczono 733 osoby (6,7%), sta u 595 osób (5,4%) natomiast przygotowania zawodowego 157 osób (1,4%). Dobrowolnie ze statusu bezrobotnego zrezygnowało 339 osób (3,1%). Z powodu nabycia praw emerytalnych lub rentowych wyłczono 96 osób (0,9%), natomiast praw do wiadczenia przedemerytalnego 11 osób (0,1%). Z tytułu ukoczenia 60/65 lat wyłczono 5 osób (0,1%). Nauk podjły 62 osoby (0,6%). Z innych przyczyn wyrejestrowało si 319 osób (2,9%). 15

17 Tabela Nr 4 Bezrobotni wyłczeni z ewidencji w latach (wg powodów wyłcze) Bezrobotni wyłczeni z ewidencji z powodu: ogółem 2004r. 2005r. udział w odpływie (w %) ogółem udział w odpływie (w %) 1. Podjcia pracy , ,2 niesubsydiowanej , ,5 subsydiowanej 749 7, ,7 prace interwencyjne 485 4, ,6 roboty publiczne 105 1, ,6 z tego podjcie działalnoci gospodarczej 48 1) 0, ,4 z podjcia pracy w ramach refundacji tego kosztów zatrudnienia x x 3 0,0 umowy absolwenckie 100 2) 1,0 x x inne (PFRON) 11 0,1 10 0,1 2. Rozpoczcia szkolenia 413 4, ,7 3. Rozpoczcia sta u 481 4, ,4 4. Rozpoczcia przygotowania zawodowego 24 0, ,4 5. Nie potwierdzenia gotowoci do pracy , ,6 6.Dobrowolnej rezygnacji ze statusu 243 2, ,1 bezrobotnego 7. Podjcia nauki 56 0,6 62 0,6 8. Ukoczenia 60/65 lat 5 0,1 5 0,1 9. Nabycia praw emerytalnych lub rentowych 67 0,6 96 0,9 10. Nabycia praw do wiadczenia ,1 przedemerytalnego 11. Inne 289 2, ,9 Ogółem , ,0 1) w tym przyznano 21osobom jednorazowe rodki na podjcie działalnoci gospodarczej 2) umowy absolwenckie realizowane były do 31 maja 2004r. na mocy ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Wskanik płynnoci rynku pracy wyra ajcy stosunek liczby bezrobotnych, którzy podjli prac do liczby nowo zarejestrowanych bezrobotnych, wyniósł w 2005r. 43,7% (w 2004r. 45,4%). 16

18 2.2. Struktura bezrobotnych Bezrobotni według płci Bezrobotne kobiety dominuj w populacji bezrobotnych, a ich sytuacja na rynku pracy jest gorsza ni m czyzn. Kobiety napotykaj na rynku pracy istotne bariery, jak jest np. dyskryminacja. Mimo obowizujcych przepisów prawnych dotyczcych przestrzegania zasady równoci zatrudnienia, pracodawcy nadal chtniej zatrudniaj m czyzn ni kobiety. Dyskryminacja przejawia si w ni szych wynagrodzeniach oraz mniejszych szansach na przyjcie do pracy i awans zawodowy. Dyskryminacja kobiet wynika tak e czciowo z postrzegania przez pracodawców macierzystwa i zwizanych z nim absencji jako ryzyka dodatkowych kosztów. Istotny wpływ na bezrobocie kobiet wywieraj przede wszystkim takie czynniki jak: przerwa w pracy wynikajca z uprawnie do urlopu wychowawczego powodujca dezaktualizacj kwalifikacji zawodowych kobiet oraz niech pracodawców do przyjmowania do pracy kobiet młodych do 25 roku ycia. Ponadto kobiety obci one obowizkami domowymi same ograniczaj aktywno zawodow. Wynika to m.in. z niedostatecznego rozpowszechnienia elastycznych form zatrudnienia, dajcych wiksz mo liwo godzenia pracy zawodowej z obowizkami zawodowymi. Gorsza sytuacja kobiet wynika tak e z przyczyn kulturowych na stanowiskach kierowniczych wyrany jest ni szy udział kobiet. W kocu grudnia 2005r. kobiety stanowiły 52,1% ogółu bezrobotnych 5269 osób (w kocu grudnia 2004r osób 51,1%). Liczba bezrobotnych kobiet zmniejszyła si w porównaniu do poprzedniego roku o 90 osób (tj. o 1,7%). Liczba m czyzn w porównaniu do grudnia 2004r. równie spadła o 294 osoby (tj. 5,7%). Podkrelenia wymaga fakt, e liczebno bezrobotnych m czyzn wykazuje tendencj spadkow w miesicach od marca do sierpnia. Przyczyn zaistniałego zjawiska jest wzrost zapotrzebowania na pracowników posiadajcych zawody rolnicze i inne zwizane z wykonywaniem pracy w rozpoczynajcym si sezonie wiosenno jesiennym w rolnictwie, budownictwie i innych. 17

19 Wykres Nr Struktura bezrobotnych według płci (w poszczególnych miesicach 2005r.) I 2005r. II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 4838 kobiety mczyni Mimo, e w 2005 r. bezrobotne kobiety dominowały w populacji bezrobotnych, to wród podejmujcych prac przewa aj m czyni. Z tego powodu z rejestru bezrobotnych wyłczonych zostało 2046 kobiet (tj. 44,3% ogólnej liczby bezrobotnych podejmujcych prac) i 2571 m czyzn (55,7%). Ww. teza potwierdza, ze m czyni maj znacznie korzystniejsz sytuacj na rynku pracy ni kobiety, mimo w wielu przypadkach ni szego poziomu wykształcenia oraz posiadanych kwalifikacji i umiejtnoci Bezrobotni zamieszkali na wsi Mieszkacy wsi s grup szczególnie zagro on bezrobociem. Dowiadczaj oni du o wikszych trudnoci zwizanych z bezrobociem, osigaj ni sze dochody, a tym samym wiksza jest wród nich skala ubóstwa. W tym przypadku sprawdza si tak e reguła, e najwiksze problemy dotycz osób najsłabiej wykształconych. Wikszo bezrobotnych mieszkaców wsi to ludno o niskim lub nieodpowiednim wykształceniu, z niewielkim pozarolniczym dowiadczeniem zawodowym oraz z nisk kultur pracy. Czsto nie posiadaj cech poszukiwanych przez pracodawców 18

20 oraz nie potrafi odnale si w nowej rzeczywistoci społeczno - ekonomicznej. Nawet ludzie młodzi zamieszkali na wsi czsto nie wierz w mo liwo zmiany swojej sytuacji materialnej, nie widz mo liwoci awansu społecznego. Ponadto gorzej rozwinita infrastruktura komunikacyjna i instytucjonalna powoduje ograniczony dostp do podstawowych instytucji czy informacji. Zdarza si, ludno z zacofanych terenów wiejskich funkcjonuje w takich warunkach przez kolejne lata i mo na zaobserwowa w zwizku z tym powstawanie swoistych kultur biedy, a nawet dziedziczenie takiego stylu ycia. Wród zarejestrowanych bezrobotnych 4753 osoby były mieszkacami wsi (47,1%), w tym 2378 kobiet. W porównaniu do poprzedniego roku liczba bezrobotnych zamieszkałych na wsi spadła o 207 osób (4,2%). Dynamika spadku liczby bezrobotnych zamieszkałych na wsi była wy sza ni dynamika spadku liczby bezrobotnych ogółem (3,7%). Wykres Nr Bezrobotni zamieszkali na wsi w latach (stan na koniec miesica) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2004r. 2005r. Podkrelenia wymaga fakt, e liczebno bezrobotnych zamieszkałych na wsi wykazywała zdecydowan tendencj spadkow od marca do czerwca 2005r. (w tym okresie omawiana grupa zmniejszyła si o 630 osób). Przyczyn zaistniałego zjawiska jest wzrost zapotrzebowania na pracowników posiadajcych zawody rolnicze i inne zwizane z wykonywaniem pracy w rozpoczynajcym si sezonie wiosenno 19

21 jesiennym w rolnictwie, budownictwie, turystyce i innych. W miesicach zimowych odnotowano wzrost bezrobocia wród mieszkaców wsi. Na koniec 2005r. prawo do zasiłku posiadało 407 osób zamieszkałych na wsi, tj. 8,6% ogółu bezrobotnych mieszkaców wsi. Niski poziom kwalifikacji mieszkaców wsi jest istotnym czynnikiem determinujcym wysokie bezrobocie. Osób bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym i poni ej jest wyranie wicej (33,0%) ni w miecie (27,6%), natomiast udział bezrobotnych mieszkaców wsi z wykształceniem zasadniczym oscyluje około 33,9% (w miecie 26,5%). Najmniej bezrobotnych zamieszkałych na wsi posiadało dyplom ukoczenia uczelni wy szej 225 osób, tj. 4,6% ogółu bezrobotnych zamieszkałych na wsi i 30,2% ogółu bezrobotnych z wykształceniem wy szym Bezrobotni posiadajcy prawo do zasiłku W Powiatowym Urzdzie Pracy w Siedlcach od lutego do wrzenia 2005r. obserwowano, podobnie jak w analogicznym okresie poprzedniego roku, zdecydowany spadek liczby bezrobotnych uprawnionych do zasiłku. Od padziernika 2005r. sytuacja ta zdecydowanie poprawiła si. Na koniec grudnia 2005r. sporód ogólnej liczby bezrobotnych z prawem do zasiłku zarejestrowanych było 865 osób tj. 8,6% ogółu zarejestrowanych. Zaznaczy nale y, e istnieje ponadto znaczna dysproporcja pomidzy odsetkiem bezrobotnych kobiet i m czyzn posiadajcych prawo do zasiłku. Prawo do zasiłku posiadało 5,9% bezrobotnych kobiet oraz 11,4% m czyzn. Nale y zauwa y, e mała liczba noworejestrujcych si bezrobotnych z prawem do zasiłku, wiadczy o tym e coraz wicej rejestruje si w Urzdzie osób, które nie przepracowały wymaganego okresu, który uprawniałby je do nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych. 20

22 Wykres Nr Bezrobotni z prawem do zasiłku w latach (stan na koniec miesica) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2004r. 2005r Bezrobotni zwolnieni z przyczyn dotyczcych zakładu pracy W kocu 2005r. w ewidencji Urzdu zarejestrowanych było 6975 osób bezrobotnych, które przed zarejestrowaniem si w Urzdzie pracowały, w tym 417 osób bezrobotnych zwolnionych z przyczyn dotyczcych zakładu pracy (4,1% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych). W porównaniu ze stanem w kocu 2004r. poziom bezrobocia w omawianej kategorii bezrobotnych zmniejszył si o 102 osoby, tj. 19,7%. Nale y zauwa y, e w pewnym stopniu spadek liczby bezrobotnych, zwolnionych z przyczyn dotyczcych zakładu pracy wynika z faktu, e poczwszy od 2004 roku ustawa o szczególnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczcych pracowników dotyczy zakładów pracy zatrudniajcych co najmniej 20 pracowników. W 2005r. napływ osób bezrobotnych zwolnionych z przyczyn le cych po stronie zakładu pracy wyniósł 174 osoby (1,6% ogółu napływu bezrobotnych). W omawianym okresie najwicej bezrobotnych zwolnionych w tym trybie zarejestrowało si po wykonywaniu pracy w sekcji handel hurtowy i detaliczny 21

23 60 osób (tj. 34,5% bezrobotnych zwolnionych z przyczyn dotyczcych zakładu pracy w 2005r.) oraz przetwórstwo przemysłowe 32 osoby (18,4%). Zamiar zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczcych zakładu pracy zgłosiło w 2005r. 2 pracodawców, przewidujc do zwolnienia 21 osób, natomiast 1 zakład pracy dokonał zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dot. zakładu pracy o 15 osób. Było to zwolnienie monitorowane przez Urzd. W zakładzie pracy zorganizowano spotkanie informacyjne z udziałem przedstawiciela Urzdu, które miało na celu poinformowanie osób przewidzianych do zwolnienia o ich prawach i obowizkach wynikajcych z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz mo liwoci dokonania rejestracji jako osoby bezrobotnej. Pomoc obejmowała: doradztwo zawodowe, pomoc w formułowaniu dokumentów aplikacyjnych, pomoc w poszukiwaniu pracy, dobór szkole i kierunków przekwalifikowania, porednictwo pracy. Wykres Nr Bezrobotni w latach zwolnieni z przyczyn dotyczcych zakładu pracy (stan na koniec miesica) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2004r. 2005r Bezrobotni według wieku Na rynku pracy utrzymuje si cigła dominacja ludzi młodych. Niemniej jednak poczwszy od 2002r. statystyki wskazuj na spadek zarówno liczby bezrobotnej 22

24 młodzie y, jak i jej udziału procentowego w ogólnej liczbie bezrobotnych. Na koniec grudnia 2005r. zarejestrowanych było 2588 bezrobotnych w wieku lata. Młodzie stanowiła 25,3% ogółu bezrobotnych. Powodem wysokiego bezrobocia ludzi młodych jest brak umiejtnoci poszukiwania pracy, jak równie, a mo e przede wszystkim niedostosowanie struktury kształcenia do potrzeb gospodarki, preferowanie przez pracodawców osób posiadajcych dowiadczenie zawodowe oraz wygórowane oczekiwania finansowe młodych osób. Najwy szy poziom rejestracji bezrobotnych w wieku lata przypada na miesice letnie tj. czerwiec-wrzesie, co wi e si prawdopodobnie ze wzmo on rejestracj w tych miesicach absolwentów szkół ponadpodstawowych. Osoby w wieku lata stanowiły natomiast 31,4% (3172 osoby). Bezrobotni w wieku lata stanowili 18,5% (1869 osób), w wieku lata - 20,4% (2061 osób), za w wieku lat 3,6% (365 osób). Struktura wiekowa bezrobotnych (stan na dzie 31 grudnia) Wykres Nr lata 2004r. 2005r. Najmniej liczn grup stanowiły osoby w wieku powy ej 60 lat 0,8% (82 osoby). Podkrelenia wymaga fakt, i pomimo spadku ogólnej liczby bezrobotnych w dwóch najstarszych grupach odnotowano wzrost. Gorsza sytuacja osób starszych na rynku pracy jest w znacznym stopniu wynikiem wikszej skali niedopasowania kompetencyjnego oraz dezaktywizacji zawodowej osoby starsze s przecitnie 23

25 gorzej wykształcone od osób młodszych. Problemami rynku pracy charakterystycznymi przede wszystkim dla osób starszych s: ni szy poziom sprawnoci fizycznej, mniejsze umiejtnoci adaptacji do zmieniajcych si warunków (tzw. deprecjacja z wiekiem, tzn. nienad anie za wymaganiami rynku pracy rosncymi wraz z postpem technologicznym, zmianami w kulturze i organizacji pracy, itp.), mniejsza skłonno do migracji. Obecnie znaczna cz osób powy ej 55 roku ycia odeszła z rynku pracy i pozostaje bierna zawodowo Bezrobotni według wykształcenia Charakterystyczn, niekorzystn cech bezrobocia jest niski poziom wykształcenia osób bezrobotnych, co w zasadniczy sposób decyduje o ich szansach na znalezienie zatrudnienia. Trudnoci ze znalezieniem pracy maj przede wszystkim osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych lub nie posiadajcy ich w ogóle. Ponadto problem braku kwalifikacji nie oznacza tylko braku przygotowania do pracy, ale tak e niedopasowanie umiejtnoci do zapotrzebowania na rynku pracy. Dotyczy to przede wszystkim osób z wykształceniem zawodowym, które posiadaj kwalifikacje nie znajdujce zastosowania na rynku pracy. Najliczniejsz grup bezrobotnych stanowi osoby o wykształceniu gimnazjalnym i poni ej oraz zasadniczym zawodowym. Sporód ogółu zarejestrowanych 30,2% (3056 osób) posiadało wykształcenie gimnazjalne i poni ej. natomiast z wykształceniem zasadniczym zawodowym 30,1% (3041 osób). W najkorzystniejszej sytuacji na rynku pracy s osoby o najwy szych kwalifikacjach zawodowych i posiadajce dodatkowe umiejtnoci, jak np. znajomo jzyka obcego, czy sprawne posługiwanie si komputerem. Nale y zauwa y jednak, e wród bezrobotnych legitymujcych si najwy szym poziomem wykształcenia, czyli wy szym na przestrzeni 2005 roku miał miejsce zarówno wzrost liczby bezrobotnych, jak i ich udziału w bezrobociu ogółem. Na koniec grudnia 2005r. wykształceniem wy szym legitymowało si 7,4% (746 osób), czyli odnotowano wzrost o 11,5%. Warto jednak zaznaczy, e fakt wysokiego wzrostu liczby osób 24

26 legitymujcych si wy szym wykształceniem nale y wiza nie tyle z pogorszeniem si sytuacji na rynku pracy osób posiadajcych wykształcenie wy sze ile z coraz wy sz liczb osób uzyskujcych to wykształcenie. Wynika to nie tylko z ich aspiracji młodych osób do uzyskania wykształcenia, ale i z koniecznoci podnoszenia kwalifikacji w celu sprostania wymogom rynku pracy. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych jest te alternatyw dla bezrobotnej młodzie y w sytuacji braku pracy, szczególnie, gdy sprzyja temu dynamiczny rozwój szkolnictwa. Bezrobotni według poziomu wykształcenia (stan na dzie 31 grudnia) Wykres Nr wysze policealne i rednie zawodowe rednie ogólnokształcce zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniej 2004r. 2005r. Obok osób z wykształceniem wy szym, nale y równie zwróci uwag na wzrost udziału procentowego osób legitymujcych si wykształceniem rednim ogólnokształccym z 7,1% do 9,4%. Na koniec grudnia 2005r. takim wykształceniem legitymowały si 954 osoby. Wykształcenie policealne i rednie zawodowe posiadało 22,9% osób (2310 osób. 25

27 Bezrobotni według sta u pracy W strukturze osób bezrobotnych w kocu grudnia 2005r. najliczniejsz kategori stanowiły osoby bez sta u pracy 31,0% (3132 osoby) oraz osoby posiadajce sta pracy od 1 roku do 5 lat 19,2% (1943 osoby). W ww. grupach przewa aj osoby młode, których kłopoty ze znalezieniem zatrudnienia wynikaj z wysokich oczekiwa pracodawców wobec kandydatów do pracy, tj. przede wszystkim wymaga kwalifikacyjnych oraz koniecznoci posiadania dowiadczenia zawodowego. Sytuacja ta nie ułatwia znalezienia pracy młodym osobom, które czsto maj tak e wygórowane oczekiwania płacowe. Bezrobotni według stau pracy przed rejestracj (stan na dzie 31 grudnia) Wykres Nr bez stau do 1 roku 1-5 lat 5-10 lat lat lat 30 lat i wicej 2004r. 2005r. Ponadto du grup osób stanowi bezrobotni ze sta em pracy od 10 do 20 lat 14,0% (1417 osób). Bezrobotni ze sta em pracy powy ej 20 lat 8,9% (896 osób). Warto podkreli, e 52,5% osób posiadajcych najdłu szy sta pracy (20 lat i wicej) pozostawało bez pracy powy ej 12 miesicy (470 osób). W wikszoci s to osoby, które przez te lata pracowały w jednym zakładzie, na konkretnym stanowisku, wykonujc cile okrelone czynnoci zawodowe i utraciły prac na skutek upadłoci 26

28 zakładów pracy. Osobom takim trudniej podj inn prac, wymagajc przekwalifikowania czy zdobycia nowych umiejtnoci. Osoby ze sta em poni ej roku stanowili 14,1% (1425 osób) oraz ze sta em od 5 do 10 lat 12,8% (1294 osoby) Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy Długo czasu pozostawania bez pracy ma dla bezrobotnych szczególne znaczenie, decyduje bowiem nie tylko o ich sytuacji ekonomicznej, ale mo e mie tak e istotny wpływ na morale i społeczn postaw osób poszukujcych pracy. Zbyt długie oczekiwanie na podjcie zatrudnienia mo e w efekcie doprowadzi do braku gotowoci do podjcia pracy, czyli do biernoci zawodowej. Jednym z najgroniejszych zjawisk wystpujcych na rynku pracy jest pozostawanie bez pracy powy ej 12 miesicy. Ten rodzaj bezrobocia okrelany jest jako bezrobocie długotrwałe lub te chroniczne. Wysoki udział długotrwale bezrobotnych jest jedn z najbardziej niekorzystnych cech struktury bezrobocia w ostatnich latach w powiecie siedleckim i miecie Siedlce. Według stanu na koniec grudnia 2005r. 49,8% ogółu zarejestrowanych (5031 osób) pozostawało bez pracy ponad 12 miesicy, w tym 3682 osoby bezskutecznie poszukiwały pracy powy ej 24 miesicy. Odnotowuje si wikszy zasig bezrobocia długotrwałego wród kobiet ni wród m czyzn. 59,9% długotrwale bezrobotnych stanowi kobiety 3013 osób. Warto zwróci uwag na fakt, i udział długotrwale bezrobotnych ronie z ich wiekiem. Najbardziej nara one na długotrwałe pozostawanie bez pracy s osoby starsze, co potwierdzaj dane statystyczne. Najwy szy udział pozostajcych bez pracy powy ej 12 miesicy w ogólnej liczbie bezrobotnych wystpuje wród bezrobotnych w wieku 55 lat i wicej, gdzie w kocu 2005r. wynosił 72,5%. Najni szy udział długotrwale bezrobotnych odnotowano za wród osób, które nie przekroczyły 24 lat. Wiksze mo liwoci zdobycia pracy przez osoby młode nie oznaczaj jednak, e w grupie tej nie ma osób zagro onych długotrwałym bezrobociem, o niskich 27

29 kwalifikacjach, nie umiejcych odnale si na rynku pracy. Niemniej jednak skala problemów wród osób młodych nie jest bardzo du a w tej grupie tylko co trzecia osoba (28,3%) oczekiwała na prac ponad rok. Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy (stan na dzie 31 grudnia) Wykres Nr do 1 m-ca 1-3 m-ce 3-6 m-cy 6-12 m-cy m-ce powy ej 24 m-cy 2004r. 2005r. Kolejny wa ny czynnik to wykształcenie im wy szy poziom wykształcenia tym mniejsze prawdopodobiestwo znalezienia si w sytuacji długotrwałego bezrobocia. Wraz z podnoszeniem si poziomu wykształcenia odnotowuje si zmniejszanie si odsetka osób długotrwale bezrobotnych wród osób z wykształceniem gimnazjalnym i poni ej wyniósł 58,3%, natomiast wród osób legitymujcych si dyplomami wy szych uczelni wyniósł 29,4%. Mo na wic stwierdzi, e ni szy wiek i wy szy poziom wykształcenia zmniejszaj prawdopodobiestwo pozostawania bez pracy powy ej 12 miesicy, ale nie wykluczaj tego, gdy długotrwałym bezrobociem zagro one s tak e osoby dobrze wykształcone i młode. 28

30 Wykres Nr 13 Długotrwale bezrobotni według poziomu wykształcenia ( stan na dzie 31 grudnia) wysze policealne i rednie zawodowe rednie ogólnokształcce zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniej 2004r. 2005r. Podkrelenia wymaga fakt, i bezrobociem długotrwałym zagro one s równie osoby bez sta u pracy. Według stanu na koniec grudnia 2005r. 49,8% z tej grupy pozostawało w ewidencji ponad 12 miesicy (1414 osób). Sytuacja ta jest prawdopodobnie spowodowana niechtnym zatrudnianiem przez pracodawców osób nie posiadajcych dowiadczenia zawodowego z powodów ekonomicznych i organizacyjnych Bezrobotni bdcy w szczególnej sytuacji na rynku pracy Bezrobotni w wieku do 25 roku ycia W kocu 2005r. w ewidencji Urzdu zarejestrowanych było 2558 bezrobotnych w wieku do 25 roku ycia i stanowili oni 25,3% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Prawo do zasiłku posiadało 213 bezrobotnych w omawianej kategorii, tj. 8,3%. W 2005r. napływ bezrobotnych do 25 roku ycia wyniósł 4442 osoby, natomiast z ewidencji bezrobotnych wyłczono 4071 osób. Prac podjło 1410 osób w wieku do 25 lat. 29

31 W kocu 2005r. sporód zarejestrowanych bezrobotnych do 25 roku ycia najliczniejsz populacj stanowiły osoby bez sta u pracy 1844 osoby (72,1% ogółu bezrobotnych w tej kategorii). Drug grup pod wzgldem wielkoci omawianego zjawiska byli bezrobotni posiadajcy sta pracy do 1 roku 426 osób (16,7%), a nastpnie bezrobotni z 1-5 letnim sta em pracy 282 osoby (11,0%). Najmniej liczn populacj stanowili oczywicie bezrobotni, którzy przepracowali 5-10 lat jedynie 6 osób (0,2%), co jest spowodowane młodym wiekiem tych osób. Wród bezrobotnych w omawianej populacji dominowały osoby poszukujce pracy powy ej 12 miesicy bezrobotnych (28,3% ogółu bezrobotnych do 25 roku ycia), najmniej liczn grup stanowiły osoby poszukujce pracy do 1 miesica 297 bezrobotnych (11,6%). Najwicej bezrobotnych do 25 roku ycia zarejestrowanych było z wykształceniem policealnym i rednim zawodowym 753 osoby (29,4%) oraz zasadniczym zawodowym 609 osób (23,8%), a najmniej legitymowało si dyplomami wy szych uczelni 144 osoby (5,6%). Bezrobotni w wieku powyej 50 roku ycia W kocu 2005r. w ewidencji Urzdu zarejestrowanych było 1381 bezrobotnych powy ej 50 roku ycia i stanowili oni 13,7% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Prawo do zasiłku posiadało 165 bezrobotnych w omawianej kategorii, tj. 11,9%. W 2005r. napływ bezrobotnych powy ej 50 roku ycia wyniósł 946 osób, natomiast z ewidencji bezrobotnych wyłczono 786 osób. Prac podjło 305 osób w wieku powy ej 50 roku ycia. W kocu 2005r. sporód zarejestrowanych bezrobotnych powy ej 50 roku ycia najliczniejsz populacj stanowiły osoby ze sta em lat 441 bezrobotnych (31,9% ogółu bezrobotnych w tej kategorii). Drug grup pod wzgldem wielkoci omawianego zjawiska były bezrobotni posiadajce letni sta pracy 328 bezrobotnych (23,8%), a nastpnie bezrobotni ze sta em pracy 1-5 letnim 175 bezrobotnych (12,7%). Najmniej liczn populacj stanowili bezrobotni, którzy przepracowali 30 lat i wicej 84 osoby (6,1%). 30

32 Wród bezrobotnych w omawianej populacji dominowały osoby poszukujce pracy powy ej 12 miesicy osoby (66,9% ogółu bezrobotnych w tej kategorii), najmniej liczn grup stanowiły osoby poszukujce pracy do 1 miesica 75 bezrobotnych (5,4%). Sporód osób powy ej 50 roku ycia najwicej zarejestrowanych było z wykształceniem gimnazjalnym i poni ej 686 osób (49,7%) oraz zasadniczym zawodowym 355 osób (25,7%), a najmniej legitymowało si dyplomami wy szych uczelni 24 osoby (1,7%). Długotrwale bezrobotni W kocu 2005r. w ewidencji Urzdu zarejestrowanych było 6690 długotrwale bezrobotnych i stanowili oni 66,2% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych (dotyczy osób bdcych w szczególnej sytuacji na rynku pracy, zgodnie z art. 49 ustawy i oznacza bezrobotnych pozostajcych w rejestrze Urzdu łcznie przez okres ponad 12 m-cy w okresie ostatnich 2 lat). Prawo do zasiłku posiadało 19 bezrobotnych w omawianej kategorii, tj. 0,3%. W 2005r. napływ długotrwale bezrobotnych wyniósł 4453 osoby, natomiast z ewidencji bezrobotnych wyłczono 4887 osób. Prac podjło 2058 osób długotrwale bezrobotnych. W kocu 2005r. sporód zarejestrowanych długotrwale bezrobotnych najliczniejsz populacj stanowiły osoby bez sta u 1853 osoby (27,7% ogółu długotrwale bezrobotnych). Drug grup pod wzgldem wielkoci omawianego zjawiska byli długotrwale bezrobotni ze sta em pracy 1-5 lat 1227 osób (18,3%), a nastpnie bezrobotni posiadajcy letni sta pracy 1123 osoby (16,8%) i do 1 roku 1028 osób (15,4%). Najmniej liczn populacj stanowili bezrobotni, którzy przepracowali 30 lat i wicej 42 osoby (0,6%). W omawianej populacji bezrobotnych w kocu 2005r. najwicej, bo a 2102 osoby zarejestrowane były w grupie wiekowej lata (tj. 31,4% ogółu długotrwale bezrobotnych), a najmniej za w grupie lata - 66 osób (tj. 1,0%). Najwicej długotrwale bezrobotnych zarejestrowanych w Urzdzie posiadało wykształcenie gimnazjalne i poni ej 2348 osób (35,1%) oraz zasadnicze zawodowe 31

33 2168 osób (32,4%), a najmniej legitymowało si dyplomami wy szych uczelni 353 osoby (5,3%). Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych W kocu 2005r. w ewidencji Urzdu zarejestrowane były 3104 osoby bezrobotne bez kwalifikacji zawodowych i stanowiły one 30,7% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Prawo do zasiłku posiadało 149 bezrobotnych w omawianej kategorii, tj. 4,8%. W 2005r. napływ bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych wyniósł 4453 osoby. Prac podjły 344 osoby bez kwalifikacji zawodowych. W kocu 2005r. sporód zarejestrowanych bezrobotnych w omawianej populacji najliczniejsz grup stanowiły osoby bez sta u pracy 1172 osoby (37,8% ogółu bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych). Drug grup pod wzgldem wielkoci omawianego zjawiska byli bezrobotni posiadajcy sta pracy 1-5 lat 505 osób (16,3%). Najmniej liczn populacj stanowili bezrobotni, którzy przepracowali 30 lat i wicej 20 osób (0,6%). Wród bezrobotnych w omawianej populacji dominowały osoby poszukujce pracy powy ej 12 miesicy bezrobotnych (54,1% ogółu bezrobotnych w tej kategorii), najmniej liczn grup stanowiły osoby poszukujce pracy do 1 miesica 222 osoby (7,2%). W omawianej kategorii bezrobotnych w kocu 2005r. najwicej, bo a 816 osób zarejestrowanych było w grupie wiekowej lata (tj. 26,3% ogółu bezrobotnych w tej kategorii) oraz w grupie wiekowej lata 783 osoby (25,2%) a najmniej za w grupie lata 45 osób (1,4%). Bezrobotni samotnie wychowujcy dziecko do 7 roku ycia Na koniec grudnia 2005r. w Urzdzie zarejestrowanych było 249 osób samotnie wychowujcych dziecko do 7 roku ycia, w tym 241 to kobiety (96,8%). Prawo do zasiłku posiadało 5 bezrobotnych w omawianej kategorii, tj. 2,0%. 32

34 W 2005r. napływ bezrobotnych samotnie wychowujcych dziecko do 7 roku ycia wyniósł 165 osób. Prac podjły 74 osoby bezrobotne samotnie wychowujce dziecko do 7 roku ycia. W kocu 2005r. sporód zarejestrowanych bezrobotnych w omawianej populacji najliczniejsz grup stanowiły osoby bez sta u pracy 133 osoby (53,4% ogółu bezrobotnych samotnie wychowujcych dziecko do 7 roku ycia). Drug grup pod wzgldem wielkoci omawianego zjawiska byli bezrobotni posiadajcy sta pracy do 1 roku 46 osób (18,5%). W grupie bezrobotnych, którzy przepracowali 30 lat i wicej nie odnotowano adnej osoby. Wród bezrobotnych w omawianej populacji dominowały osoby poszukujce pracy powy ej 12 miesicy bezrobotnych (61,8% ogółu bezrobotnych w tej kategorii), najmniej liczn grup stanowiły osoby poszukujce pracy do 1 miesica 8 osób (3,2%). W omawianej kategorii bezrobotnych w kocu 2005r. najwicej osób zarejestrowanych było w grupie wiekowej lata 130 osób (tj. 52,2% ogółu bezrobotnych w tej kategorii). Najwicej bezrobotnych samotnie wychowujcych dziecko do 7 roku ycia zarejestrowanych było z wykształceniem gimnazjalnym i poni ej 114 osób (45,8%) oraz zasadniczym zawodowym 65 osób (26,1%), a najmniej legitymowało si dyplomami wy szych uczelni 3 osoby (1,2%). Bezrobotni niepełnosprawni Na koniec grudnia 2005r. w Urzdzie zarejestrowane były 174 osoby niepełnosprawne. Prawo do zasiłku posiadało 5 bezrobotnych w omawianej kategorii, tj. 2,9%. W 2005r. napływ bezrobotnych niepełnosprawnych wyniósł 122 osoby. Prac podjło 58 osób niepełnosprawnych. Wród zarejestrowanych osób niepełnosprawnych 79,3% posiadało lekki stopie niepełnosprawnoci, natomiast 20,7% umiarkowany. W kocu 2005r. sporód zarejestrowanych bezrobotnych w omawianej populacji najliczniejsz grup stanowiły osoby bez sta u pracy 44 osoby (25,3% 33

35 ogółu bezrobotnych niepełnosprawnych). Drug grup pod wzgldem wielkoci omawianego zjawiska byli bezrobotni posiadajcy sta pracy 1-5 lat 37 osób (21,3%). Najmniej liczn populacj stanowili bezrobotni, którzy przepracowali 30 lat i wicej 5 osób (2,9%). Wród bezrobotnych w omawianej populacji dominowały osoby poszukujce pracy powy ej 12 miesicy bezrobotnych (63,8% ogółu bezrobotnych w tej kategorii), najmniej liczn grup stanowiły osoby poszukujce pracy do 1 miesica 10 osób (5,7%). W omawianej kategorii bezrobotnych w kocu 2005r. najwicej osób zarejestrowanych było w grupie wiekowej lata 71 osób (tj. 40,8% ogółu bezrobotnych w tej kategorii), a najmniej za w grupie lata 4 osoby (2,3%). Osoby niepełnosprawne nale do grupy podwy szonego ryzyka na rynku pracy. Cechuje ich niska aktywno zawodowa oraz niski wskanik zatrudnienia. Sytuacja ta spowodowana jest wieloma czynnikami. Wród nich wymieni mo na m.in. bardzo niski poziom kwalifikacji zawodowych osób niepełnosprawnych. Najwicej bezrobotnych osób niepełnosprawnych jest z wykształceniem gimnazjalnym i poni ej 71 osób (40,8%). Kolejna grupa to osoby z wykształceniem zasadniczym 54 osoby (31,0%). Najmniej bezrobotnych posiadało dyplom ukoczenia uczelni wy szej 6 osób, tj. 3,4% ogółu bezrobotnych niepełnosprawnych Bezrobotni według sekcji działalnoci gospodarczej Istotnym ródłem analiz odzwierciedlajcym skutki dokonujcych si przemian w gospodarce jest statystyka rynku pracy dotyczca bezrobotnych według Polskiej Klasyfikacji Działalnoci, która okrela przynale no ostatniego pracodawcy osoby bezrobotnej do odpowiedniej sekcji i sektora własnoci. Wród populacji bezrobotnych dominuj osoby, które pracowały przed nabyciem statusu bezrobotnego. W kocu grudnia 2005r. w Powiatowym Urzdzie Pracy w Siedlcach zarejestrowanych było 6975 osób poprzednio pracujcych, tj. o 316 osób (o 4,3%) mniej ni na koniec 2004 roku. 34