DZIAŁALNO POWIATOWEGO URZDU PRACY W SIEDLCACH W 2001 R.

Transkrypt

1 U R ZD P R AC Y P o w i a t o w y U r zd Pracy Siedlce, ul. K.Pułaskiego 19/21 Wydział Organizacji i Administracji DZIAŁALNO POWIATOWEGO URZDU PRACY W SIEDLCACH W 2001 R. Siedlce, marzec 2002

2 2 S P I S T R E C I WSTP...4 I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU SIEDLECKIEGO I MIASTA SIEDLCE...9 II. STAN I STRUKTURA BEZROBOCIA W POWIECIE SIEDLECKIM I W MIECIE SIEDLCE POZIOM, STOPA I DYNAMIKA BEZROBOCIA STRUKTURA BEZROBOTNYCH Bezrobotne kobiety Bezrobotni zamieszkali na wsi Bezrobotni posiadajcy prawo do zasiłku Bezrobotni zwolnieni z przyczyn dotyczcych zakładu pracy Bezrobotni niepełnosprawni Bezrobotni absolwenci Bezrobotni według wieku Bezrobotni według wykształcenia Bezrobotni według stau pracy Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy Bezrobotni według zawodów Osoby poszukujce pracy oraz uprawnione do zasiłków lub wiadcze przedemerytalnych...34 III. DZIAŁANIA POWIATOWEGO URZDU PRACY W SIEDLCACH W PRZECIWDZIAŁANIU I ŁAGODZENIU BEZROBOCIA POREDNICTWO PRACY PORADNICTWO ZAWODOWE Porady zawodowe Działalno Klubu Aktywnego Poszukiwania Pracy...46

3 Sala Informacji Zawodowej POYCZKI DLA BEZROBOTNYCH NA PODJCIE DZIAŁALNOCI GOSPODARCZEJ, DLA PRACODAWCÓW NA ZORGANIZOWANIE DODATKOWYCH MIEJSC PRACY ORAZ POYCZKI SZKOLENIOWE SZKOLENIA I PRZEKWALIFIKOWANIA PRACE INTERWENCYJNE ROBOTY PUBLICZNE AKTYWIZACJA ZAWODOWA ABSOLWENTÓW Stae absolwentów u pracodawców Subsydiowanie zatrudnienia absolwentów Program Absolwent KONTROLA LEGALNOCI ZATRUDNIENIA ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW...80 IV. WYKORZYSTANIE RODKÓW FUNDUSZU PRACY...81 V. ODWOŁANIA OD DECYZJI...87 VI. DZIAŁALNO KONTROLNA...89 Podsumowanie...91 Wnioski...98 Aneks Nr Aneks Nr

4 4 WSTP Przemiany społeczno gospodarcze dokonujce si w okresie ostatnich 12 lat znaczco wpłynły na rynek pracy. Wraz ze zmianami gospodarczymi polski rynek pracy nabiera cech charakterystycznych dla gospodarki wolnorynkowej. Nieodłcznym elementem rynku pracy od 1990r. jest zjawisko bezrobocia. W pocztkowym okresie zachodzcych procesów transformacyjnych rosło bezrobocie i spadał wskanik zatrudnienia. W 1993r. osignło ono w kraju poziom prawie 3 milionów osób, a stopa bezrobocia (16,4%) naleała do najwyszych w Europie. Póniej rozpoczła si faza wzrostu zatrudnienia i spadku bezrobocia, które w ko cu 1998r. spadło poniej 10%. Niestety od ko ca 1998r. a do chwili obecnej bezrobocie ronie. W ko cu grudnia 2001r. liczba bezrobotnych w kraju wynosiła 3115,1 tys. osób, a stopa bezrobocia 17,4%. Na zmiany zachodzce współczenie na rynku pracy oddziałuj rónorodne czynniki zwizane z globalizacj, rozwojem nowych technologii informacyjnych oraz procesami demograficznymi. W ostatnich latach zaobserwowano bezzatrudnieniowy wzrost gospodarczy. Według GUS w latach zwikszył si rednio o 4 5% rocznie, a zatrudnienie spadło z 16,3 mln w 1998r. na 15,9 mln w 2000r. Bezrobocie w Polsce wykazuje due przestrzenne zrónicowanie i jest odzwierciedleniem rónic w poziomie aktywnoci gospodarczej terenu. Wida to od pocztku lat 90-tych i nawet rozwój gospodarczy nie zmienił tych dysproporcji. Stosunkowo lepsza sytuacja wystpuje w duych aglomeracjach. Wskaniki statystyczne pokazuj, e dwa i pół raza jest wysze bezrobocie w woj. warmi sko mazurskim (25,6%), ni w woj. mazowieckim (11,8%). Na taki obraz Mazowsza (region najbogatszy oraz najmniej zagroony bezrobociem) decydujcy wpływ ma Warszawa, która w znacznym stopniu zaciemnia istotne i powane problemy lokalnych rynków województwa mazowieckiego. Skutki zachodzcych przemian systemowych i ich wpływ na zmiany w poziomie bezrobocia nie ominły równie siedleckiego rynku pracy. Na pocztku lat 90-tych, podobnie jak i w kraju nastpił gwałtowny wzrost bezrobocia. Osignło ono swoje apogeum w sierpniu 1994r. przekraczajc w rejonie

5 5 poziom osób bezrobotnych przy stopie bezrobocia 17,6% ogółu czynnych zawodowo. Po okresie gwałtownego wzrostu bezrobocia, który wystpił w latach , w roku 1992 dało si zaobserwowa mniejsze tempo wzrostu a do 1995r. kiedy to po raz pierwszy odnotowano korzystne zjawisko spadku poziomu i liczby bezrobotnych (na koniec 1995r. liczba bezrobotnych wynosiła osób przy stopie bezrobocia 13,0%). Poczwszy od 1995r. nastpiła poprawa sytuacji na rynku pracy, widoczna była stała tendencja spadku bezrobocia. Jednak od sierpnia 1998r. a do chwili obecnej bezrobocie ronie i osignło w ko cu grudnia 2001r. w powiecie siedleckim 14,4% (5755 osób), w powiecie grodzkim 17,0% (6093 osoby), czyli bez pracy pozostawała co 6 osoba w wieku produkcyjnym. Po przejciowej poprawie sytuacji na rynku pracy jaka miała miejsce pod koniec lat 90-tych, mona wic mówi o drugiej fali wzrostu bezrobocia. Na pogorszenie sytuacji na rynku pracy wpłynło wiele innych czynników. Mona tutaj wymieni zmniejszajce si tempo wzrostu gospodarczego, podjte procesy restrukturyzacyjne, wchodzenie młodziey z wyu demograficznego, a take brak spójnoci pomidzy wprowadzaniem reform ustrojowych a polityk rynku pracy. Wzrost bezrobocia w zasadzie nie zmienił jego obrazu i charakterystyki. W ewidencji Urzdu dominuj osoby pozostajce bez pracy powyej 12 miesicy (51,6%), z niskim poziomem wykształcenia, ludzie młodzi i kobiety. Powyej 32% bezrobotnych posiada wykształcenie niepełne podstawowe i podstawowe (w miecie Siedlce 29,6%) oraz zasadnicze zawodowe 35,7% (w miecie Siedlce - 31,8%). Wród zarejestrowanych bezrobotnych utrzymuje si przewaga kobiet 53,0%. Bezrobotne mieszkanki miasta Siedlce stanowiły w ko cu grudnia 2001r. 53,1% ogółu zarejestrowanych kobiet. Jeszcze na dwa elementy dotyczce bezrobotnych naley zwróci uwag. Na pocztku lat 90-tych prawie 72% bezrobotnych miało uprawnienia do pobierania zasiłku, obecnie tylko 13,1% (w miecie Siedlce - 14,1%). W 1995r. wpłynło do Urzdu 3640 ofert pracy, natomiast w 2001r. ju tylko Przedstawione dane wykazuj, e sytuacja na siedleckim rynku pracy pogarsza si. Wzrasta liczba bezrobotnych a maleje liczba ofert pracy. Skala realizacji programów rynku pracy (głównie subsydiowanego zatrudnienia) równie słabnie.

6 6 W 2001 roku ze wzgldu na ograniczenia finansowe zmniejszono zakres aktywnych programów rynku pracy. Liczba bezrobotnych objtych tymi programami zmniejszyła si z 1261 osób w 2000r. do 739 osób w 2001r., czyli o 522 osoby mniej. Doda naley, e regres nastpił w warunkach wzrostu bezrobocia. Oznacza to, e w 2001r. szanse skierowania na szkolenie miał co 57 bezrobotny, udziału w pracach interwencyjnych co 72, w robotach publicznych co 70, uzyskania poyczki co 846 bezrobotny. Z programów aktywizacji kierowanych do absolwentów mógł skorzysta co 3 absolwent. Istotn rol w realizacji zada w dziedzinie zatrudnienia w zakresie instytucjonalnej obsługi rynku pracy, praktycznego stosowania okrelonych przepisami prawa mechanizmów oddziaływania na aktywizacj zawodow bezrobotnych oraz instrumentów zapobiegania i ograniczania bezrobocia pełni urzdy pracy. W celu łagodzenia negatywnych skutków bezrobocia Powiatowy Urzd Pracy w Siedlcach podejmował wiele działa. Słuyły one realizacji nastpujcych celów: I. Skuteczna realizacja zapotrzebowa pracodawców na sił robocz w moliwie najkrótszym czasie. II. Rozwijanie działalnoci w zakresie poradnictwa zawodowego. III. Zwikszenie skutecznoci zatrudnieniowej programów rynku pracy. IV. Objcie działaniami aktywizujcymi jak najwikszej liczby osób z grup ryzyka dla zwikszenia ich szans na rynku pracy. V. Racjonalna gospodarka publicznymi rodkami finansowymi przeznaczonymi na programy rynku pracy. VI. Zapewnienie klientom Urzdów usług na odpowiednim poziomie. Zadaniem Urzdu jest z jednej strony podtrzymywanie aktywnoci zawodowej i aktywizacja osób pozostajcych bez pracy, tworzenie mostów midzy wiatem bezrobocia i pracy (poprzez zagwarantowanie bezrobotnym prawa do porednictwa pracy i poradnictwa zawodowego i innych aktywnych programów rynku pracy) z drugiej za podtrzymywanie dochodów bezrobotnych (poprzez system przyznawania i wypłacania zasiłków dla bezrobotnych (wsparcie o charakterze socjalnym). Formami

7 7 realizacji osłonowej polityki pa stwa w stosunku do osób w wieku tu przed emerytur pozostajcymi bez pracy, majcych szczególnie trudn sytuacj na rynku pracy, niechtnie zatrudnianych przez pracodawców s zasiłki przedemerytalne (przyznawane do r.) i wiadczenia przedemerytalne. Zgodnie z przepisami ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu Urzd wiadczy swoje usługi bezpłatnie. wiadczenia dla bezrobotnych finansowane s z pa stwowego funduszu celowego Funduszu Pracy, funkcjonujcego od 1 stycznia 1990r. Wan funkcj Urzdu jest funkcja informacyjno statystyczna dotyczca bezrobocia oraz analityczna realizowana w celu sprawnego zarzdzania rynkiem pracy. Dziki stałemu monitorowaniu lokalnego rynku pracy, analizie zwolnie grupowych, zgłaszanych do Urzdu ofert pracy moemy właciwie rozpoznawa biece potrzeby rynku. Poprzez stał współprac z pracodawcami, realizowan przez wizyty marketingowe w zakładach pracy, kontakty telefoniczne czy spotkania na terenie Urzdu, jestemy w stanie właciwie i szybko reagowa na wszystkie zachodzce zmiany. Porednicy pracy kieruj osoby bezrobotne do pracodawców, proponuj szkolenia, wizyty u doradców zawodowych, informuj o biecych trendach w zatrudnieniu, przeprowadzaj indywidualne rozmowy z kadym zainteresowanym. Rozwizanie problemu bezrobocia jest problemem niezwykle złoonym a zarazem ogromnym wyzwaniem nie tylko dla władz rzdowych i samorzdowych, ale take innych partnerów rynku pracy. Urzd nie ma złotego rodka umoliwiajcego przezwycienie problemów bezrobocia, gdy nie tworzy nowych miejsc pracy. Aktywne programy przez zatrudnienie subsydiowane w sposób przejciowy wpływaj na redukcj bezrobocia. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie działa Powiatowego Urzdu Pracy w Siedlcach podejmowanych w celu zapobiegania i łagodzenia negatywnych skutków bezrobocia, sytuacji na rynku pracy w powiecie siedleckim i miecie Siedlce w 2001r., ze szczególnym uwzgldnieniem stanu i struktury bezrobocia oraz aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu.

8 8 W ko cowej czci przedstawione s informacje o: kontrolach legalnoci zatrudnienia zatrudnianiu cudzoziemców odwołaniach od decyzji Kierownika Powiatowego Urzdu Pracy w Siedlcach działalnoci kontrolnej.

9 9 I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU SIEDLECKIEGO I MIASTA SIEDLCE Powiat siedlecki i miasto Siedlce zajmuj wschodni cz województwa mazowieckiego. Połoone s na wysoczynie siedleckiej w widłach Wisły i Bugu. Miasto Siedlce ley 90 km na wschód od Warszawy na midzynarodowej trasie łczcej Europ Zachodni przez wiecko - Pozna - Warszaw - Siedlce z Terespolem i dalej z Europ Wschodni. Połoony w otoczeniu miasta Siedlce powiat siedlecki obejmuje 13 gmin (Siedlce z siedzib w miecie Siedlce, Mordy, Domanice, Korczew, Kotu, Mokobody, Paprotnia, Przesmyki, Skórzec, Suchoebry, Winiew, Wodynie, Zbuczyn Poduchowny). Powiat siedlecki zajmuje obszar 1603 km 2, a lece w jego centrum miasto Siedlce 32 km 2. W powiecie siedleckim zamieszkiwało (w ko cu wrzenia 2001r.) osób (51 osób / 1 km 2 ), w tym kobiety (49,4%). W systemie REGON zarejestrowanych było 3935 podmiotów gospodarczych, w tym: 3771 podmiotów funkcjonowało w sektorze prywatnym, w tym 3321 to zakłady osób fizycznych a 43 to spółki handlowe, z czego 9 spółek było z udziałem kapitału zagranicznego 164 podmiotów funkcjonowało w sektorze publicznym. W powiecie siedleckim podobnie jak i w Siedlcach najliczniejsz grup w ogólnej liczbie podmiotów gospodarczych stanowiły zakłady osób fizycznych 84,4%. Spółki z udziałem kapitału zagranicznego stanowiły zaledwie 0,2% ogółu podmiotów funkcjonujcych w powiecie. W gospodarce powiatu siedleckiego w grudniu 2001r. liczba osób pracujcych wynosiła 34,2 tys. osób, w tym 27,3 tys. w rolnictwie indywidualnym. Powiat siedlecki jest rejonem typowo rolniczym. Ponad połowa ogólnej jego powierzchni stanowi uytki rolne. Ok. 90% powierzchni uprawnej zajmuj gospodarstwa indywidualne, których przecitna wielko wynosi 7 ha. Praca w rolnictwie jest ródłem utrzymania ponad połowy mieszka ców powiatu.

10 10 Podstaw działalnoci gospodarczej obok rolnictwa jest przetwórstwo rolno spoywcze bazujce na lokalnych surowcach rolinnych i zwierzcych. Uprawy ziemniaków, rzepaku, szparagi, cebuli, pieczarek, warzyw a take hodowla trzody chlewnej, bydła oraz drobiu stanowi główne zaplecze surowcowe dla istniejcych i przyszłych przedsibiorstw przetwórstwa. Miasto Siedlce jest jednostk administracyjn na prawach powiatu i pełni w województwie mazowieckim rol orodka subregionalnego. Decyduj o tym nie tylko zlokalizowane w miecie placówki administracji województwa mazowieckiego (rzdowej i samorzdowej), ale przede wszystkim potencjał produkcyjny, usługowy i ludnociowy. W miecie Siedlce (stan na r.) zamieszkiwało osób (2.411 osób / 1 km 2 ), w tym to kobiety (52,6%). Gospodark miasta Siedlce na koniec grudnia 2001r. kształtowało podmioty gospodarcze zarejestrowanych w systemie REGON, w tym: funkcjonowało w sektorze prywatnym, w tym 6297 to zakłady osób fizycznych a 374 to spółki handlowe, z czego 50 spółek było z udziałem kapitału zagranicznego 212 funkcjonowało w sektorze publicznym. W ogólnej liczbie podmiotów gospodarczych najliczniejsz grup stanowiły zakłady osób fizycznych, tj. 81,0%. Spółki z udziałem kapitału zagranicznego stanowiły 0,6% ogółu podmiotów funkcjonujcych w miecie. W grudniu 2001r. liczba osób pracujcych w gospodarce Siedlec wynosiła 29,7 tys., w tym 0,3 tys. osób pracowało w rolnictwie indywidualnym. Dane statystyczne dotyczce całego województwa mazowieckiego, w którym le powiat siedlecki i miasto Siedlce pokazuj, e: jest to województwo statystycznie najwiksze (zajmuje powierzchni km 2 ) i najludniejsze na mapie administracyjnej kraju ( mieszka ców)

11 11 znajduje si w nim najwicej powiatów i gmin (325 gmin 46 miejskich, 47 miejsko wiejskich, 232 wiejskich oraz 38 powiatów i 4 miasta na prawach powiatu) ma najnisz w kraju stop bezrobocia wg stanu na r. 12,9% (w kraju 17,4%) wyrónia si najwysz w Polsce liczb bezrobotnych (na koniec 2001r. 346,1 tys. bezrobotnych), co 9 bezrobotny jest mieszka cem Mazowsza. Ponadto wskaniki statystyczne wyróniaj Mazowsze jako region najbogatszy oraz najmniej zagroony bezrobociem. Na taki obraz regionu istotny i decydujcy wpływ ma Warszawa, która w znacznym stopniu zniekształca (zaciemnia) obraz i problemy lokalnych rynków pracy, które s pełne kontrastów. Wystpuj zrónicowania pod wzgldem wielkoci zajmowanego obszaru, liczby ludnoci, rozwoju gospodarczego, liczby bezrobotnych, natenia bezrobocia (stopy bezrobocia).

12 12 II. STAN I STRUKTURA BEZROBOCIA W POWIECIE SIEDLECKIM I W MIECIE SIEDLCE 2.1. Poziom, stopa i dynamika bezrobocia Na koniec grudnia 2001r. w ewidencji Powiatowego Urzdu Pracy w Siedlcach zarejestrowanych było osób bezrobotnych. Stan bezrobocia w poszczególnych miesicach 2000r. i 2001r. obrazuje ponisza tabela. Tabela Nr 1 Liczba bezrobotnych w latach (wg stanu w kocu kadego miesica) Liczba bezrobotnych w Dynamika 2000r. 2001r r. 100% Miesic Ogółem w tym kobiety Ogółem w tym kobiety Stycze ,1 Luty ,7 Marzec ,3 Kwiecie ,1 Maj ,8 Czerwiec ,0 Lipiec ,5 Sierpie ,0 Wrzesie ,2 Padziernik ,0 Listopad ,9 Grudzie ,0

13 13 Uwzgldniajc stan: z ko ca grudnia 2000r. (10874 osoby) nastpił wzrost o 974 osoby tj. 9,0% z ko ca grudnia 1999r. (9771 osób) nastpił wzrost o 2077 osób tj. 21,3% z ko ca grudnia 1998r. (7667 osób) nastpił wzrost o 4181 osób tj. 54,5% z ko ca grudnia 1997r. (7511 osób) nastpił wzrost o 4337 osób tj. 57,7%. W stosunku do grudnia 2000 roku odnotowano wzrost liczby bezrobotnych zarówno w powiecie ziemskim (5,8%) i grodzkim (12,1%). Według stanu na dzie 31 grudnia 2001r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych z miasta Siedlce wynosiła 6093 osoby (w porównaniu z rokiem 2000 wzrosła o 657 osób), za w powiecie siedleckim 5755 osób (wzrost w stosunku do 2000r. o 317 osób). Tabela Nr 2 Wielko bezrobocia w latach Liczba bezrobotnych wg stanu na dzie Dynamika Miasto, gminy r r. 2000r. 100 % m. Siedlce ,1 g. Domanice ,6 g. Kotu ,6 g. Korczew ,4 m-g. Mordy ,4 g. Mokobody ,7 g. Paprotnia ,3 g. Przesmyki ,9 g. Siedlce ,6 g. Skórzec ,3 g. Suchoebry ,4 g. Wodynie ,3 g. Winiew ,8 g. Zbuczyn ,4

14 14 Powiat grodzki Powiat ziemski Ogółem powiat ziemski i grodzki , , ,0 Z przedstawionych danych wynika, e w cigu 12 miesicy najwikszy wzrost bezrobotnych nastpił w gminach: Winiew 49 osób (14,8%), miecie Siedlce 657 osób (12,1%), Przesmyki 24 osoby (11,9%). Najmniejszy przyrost nastpił w gminie Korczew o 1 osob (0,4%). Spadek natomiast zanotowano w gminie Domanice o 28 osób (10,4%) oraz Paprotnia 4 osoby (2,7%). Miernikiem natenia bezrobocia jest stopa bezrobocia, która obliczana jest jako procentowy udział liczby bezrobotnych (zarejestrowanych) do liczby ludnoci czynnej zawodowo, czyli pracujcych i bezrobotnych. Stopa bezrobocia w ko cu grudnia 2001r. w stosunku do czynnych zawodowo dla powiatu grodzkiego wynosiła 17,0%, natomiast dla powiatu ziemskiego 14,4% (w województwie mazowieckim 12,9%, w kraju 17,4%). Wykres Nr 1 18,0 Stopa bezrobocia w latach ,0 16,1 17,0 16,2 16,3 16,6 16,0 15,0 14,0 13,0 12,0 14,2 14,4 14,6 14,1 13,0 13,3 13,2 12,8 14,7 14,3 14,4 14,1 13,9 13,9 13,7 13,3 12,9 12,5 12,6 12,7 12,3 12,2 15,0 13,6 15,4 15,5 15,7 15,7 15,6 15,6 15,4 14,0 14,1 14,1 13,8 13,6 13,4 13,5 13,5 13,3 13,8 14,1 14,4 11,0 10,0 I 2000r. II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I 2001r. II III IV V VI VII VIII IX X XI XII powiat ziemski powiat grodzki

15 15 W porównaniu z ko cem 2000r. stopa bezrobocia wzrosła w naszym rejonie o 1,4 punktu procentowego (w woj. mazowieckim o 1,8; w kraju o 2,4 punktu procentowego). Jednym z elementów oceny sytuacji na rynku pracy jest analiza napływu do bezrobocia (nowo zarejestrowani) i odpływu z bezrobocia (wyrejestrowani) czyli tzw. analiza płynnoci bezrobocia. W 2001r. zarejestrowano ogółem 9510 osób, a wic o 154 osoby mniej ni w analogicznym okresie roku ubiegłego, w tym z miasta Siedlce 5422 osoby. Najwikszy przyrost bezrobocia przyniósł miesic lipiec 973 osoby (w tym 711 osób bez prawa do zasiłku). Wykres Nr Bezrobotni rejestrujcy si w latach w poszczególnych miesicach I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2000r. 2001r. Wród nowo zarejestrowanych po raz pierwszy status bezrobotnego uzyskało 2728 osób tj. 28,7% ogółu nowo zarejestrowanych. Problem powrotu do rejestracji po raz kolejny pozostał osoby ponownie powróciły do ewidencji Urzdu (71,3%).

16 16 Osoby, które dotychczas nie pracowały stanowiły 32,3% nowych rejestracji (3072 osoby). Przyczyn rejestracji tych osób była m.in. ch uzyskania wiadcze Kas Chorych. Sporód nowo zarejestrowanych bezrobotnych kobiety stanowiły 40,6% (3865 osoby), za bezrobotni bez prawa do zasiłku stanowili 70,1% (6668 osób). Wskanik napływu do bezrobocia liczony jako stosunek liczby nowo zarejestrowanych bezrobotnych do liczby bezrobotnych według stanu na koniec grudnia wynosił w 2001r. 80,3% ( w 2000r. 88,9%). Bezrobotni rejestrujcy si: 1. Ogółem w tym: Napływ do bezrobocia w latach ogółem 2000r. 2001r. % ogółu napływu ogółem Tabela Nr 3 % ogółu napływu , ,0 mieszkacy powiatu ziemskiego , ,0 mieszkacy powiatu grodzkiego , ,0 2. Poprzednio pracujcy, w tym: , ,7 - zwolnieni z przyczyn zakładu pracy 602 6, ,0 3. Dotychczas nie pracujcy, w tym: , ,3 - absolwenci , ,3 4. Kobiety , ,6 5. Osoby posiadajce prawo do zasiłku , ,9 6. Osoby nie posiadajce prawa do zasiłku , ,1 7. Osoby niepełnosprawne 100 1,0 82 0,9

17 17 Wykres Nr 3 Liczba bezrobotnych nowo rejestrujcych si w 2001r. (w poszczególnych miesicach) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII po raz pierwszy po raz kolejny Odpływ z bezrobocia jest to liczba osób, które w danym okresie zostały wyłczone z ewidencji bezrobotnych. Ogółem w cigu 12 miesicy 2001r. z ewidencji bezrobotnych wyłczono 8536 osób tj. o 25 osób mniej ni 2000r. (w tym z miasta Siedlce 4765 osób). Bezrobotni wyłczeni z ewidencji bezrobotnych w latach w poszczególnych miesicach Wykres Nr I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2000r. 2001r.

18 18 Z powodu podjcia pracy wyłczono 3608 bezrobotnych (42,3% wszystkich wyłcze ). Prac niesubsydiowan podjło 3170 osób (87,9% wszystkich podj pracy), natomiast prac subsydiowan 438 osób (12,1%). Najwiksza grupa bezrobotnych 3874 osoby (45,4% ogółu wyłczonych) została wyłczona z ewidencji z powodu nie potwierdzenia gotowoci do podjcia pracy. W grupie tej znajduj si równie osoby, które podjły prac i z opónieniem powiadomiły o tym fakcie Urzd. Z tytułu rozpoczcia szkolenia lub stau wyłczono 301 osób tj. 3,5% ogółu wyłczonych. Dobrowolnie ze statusu bezrobotnego zrezygnowało 242 osoby (2,8% ogółu wyłczonych) Z powodu nabycia praw emerytalnych wyłczono 143 osoby (1,7%), a z powodu nabycia uprawnie do zasiłku przedemerytalnego lub wiadczenia przedemerytalnego 22 osoby (0,3%). Z tytułu uko czenia 60/65 lat wyłczono 6 osób (0,1%). Nauk podjły 54 osoby (0,6%) Z innych przyczyn wyrejestrowało si 286 osób (3,3%). Tabela Nr 4 Bezrobotni wyłczeni z ewidencji w latach (wg powodów wyłcze) Bezrobotni wyłczeni z ewidencji z powodu: ogółem 2000r. 2001r. udział w odpływie (w %) ogółem udział w odpływie (w %) 1. Podjcia pracy , ,3 z teg o niesubsydiowanej , ,1 subsydiowanej , ,1 z tego prac interwencyjnych 288 3, ,9 robót publicznych 343 4, ,9 otrzymania poyczki na podjcie działalnoci gospodarczej lub 64 0,7 14 0,2 rolniczej umów absolwenckich 166 1,9 93 1,1 2. Rozpoczcia szkolenia lub stau 378 4, ,5 3. Nie potwierdzenia gotowoci do pracy , ,4 4.Dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego 115 1, ,8

19 19 5. Podjcia nauki 36 0,4 54 0,6 6. Uko czenia 60/65 lat 5 0,1 6 0,1 7. Nabycia praw emerytalnych lub rentowych 153 1, ,7 8. Nabycia uprawnie do zasiłku przedemerytalnego lub wiadczenia 6 0,1 22 0,3 przedemerytalnego 9. Inne 293 3, ,3 Ogółem , ,0 Wskanik odpływu z bezrobocia (czyli stosunek liczby bezrobotnych wyrejestrowanych do liczby bezrobotnych według stanu na koniec grudnia 2000r.) wyniósł w 2001r. 72,0% (w 2000r. 78,7%). Wskanik płynnoci rynku pracy wyraajcy stosunek liczby bezrobotnych, którzy podjli prac do liczby nowo zarejestrowanych bezrobotnych, wyniósł w 2001r. 37,9% (w 2000r. 41,2%). W 2001r. napływ do bezrobocia był wikszy od odpływu z bezrobocia o 974 osoby (w 2000r. napływ do bezrobocia przewyszał odpływ o 1103 osoby).

20 Struktura bezrobotnych Bezrobotne kobiety Sytuacja kobiet na rynku pracy jest trudniejsza ni sytuacja mczyzn, mimo równoci gwarantowanej prawem. Wikszo bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzdzie Pracy w Siedlcach stanowi kobiety. W ko cu grudnia 2001r. kobiety stanowiły 53,0% ogółu bezrobotnych 6277 osób (w ko cu grudnia 2000r osób 55,5%). Liczba bezrobotnych kobiet wzrosła w porównaniu do poprzedniego roku o 241 osób (tj. 4,0%), natomiast liczba mczyzn w porównaniu do grudnia 2000r. wzrosła o 733 osoby (tj. 15,2%). Powysze dane wskazuj, e dynamika wzrostu liczby bezrobotnych kobiet jest znacznie nisza ni dynamika wzrostu liczby bezrobotnych mczyzn. W grudniu 2001r. na 100 bezrobotnych mczyzn przypadło 113 bezrobotnych kobiet. Sporód bezrobotnych kobiet: 2021 kobiet dotychczas nigdy nie pracowało i stanowiły one 32,2% ogółu zarejestrowanych kobiet, 2943 kobiety zamieszkiwały na wsi i stanowiły one 46,9% ogółu zarejestrowanych kobiet, 612 kobiet posiadało prawo do zasiłku (9,7% ogółu zarejestrowanych kobiet), 668 kobiet to kobiety zwolnione z przyczyn dot. zakładu pracy (58,0% ogółu zwolnionych), 479 kobiet to bezrobotne absolwentki (7,6% ogółu bezrobotnych kobiet) 44 kobiety to osoby niepełnosprawne (0,7% ogółu bezrobotnych kobiet).

21 21 Wykres Nr 5 Struktura bezrobotnych według płci ( w poszczególnych miesicach 2001r.) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII kobiety mczyni Bezrobotni zamieszkali na wsi Wród zarejestrowanych bezrobotnych 5755 osób było mieszka cami wsi (48,6%), w tym 2943 kobiety. W porównaniu do poprzedniego roku liczba bezrobotnych zamieszkałych na wsi wzrosła o 317 osób (5,8%). Dynamika wzrostu liczby bezrobotnych zamieszkałych na wsi była nisza ni dynamika wzrostu liczby bezrobotnych ogółem (9,0%). Prawo do zasiłku posiadały 694 osoby, tj. 12,1% ogółu bezrobotnych zamieszkałych na wsi Bezrobotni posiadajcy prawo do zasiłku Jedn z charakterystycznych cech rozwoju sytuacji na rynku pracy jest zwikszajca si od czerwca 2001r. liczba bezrobotnych uprawnionych do zasiłku. Mimo tendencji wzrostowej, nadal odsetek otrzymujcych zasiłki jest mały, co ma negatywne konsekwencje społeczne i moralne. Sytuacja taka prowadzi do przesunicia znacznej liczby długotrwale bezrobotnych do orodków pomocy

22 22 społecznej i jest bardzo niekorzystna z punktu widzenia aktywizacji ludzi bezrobotnych. Na koniec grudnia 2001r. sporód ogólnej liczby zarejestrowanych w Powiatowym Urzdzie Pracy w Siedlcach z prawem do zasiłku było 1551 osób tj. 13,1% ogółu zarejestrowanych. W analogicznym okresie roku ubiegłego bezrobotni z prawem do zasiłku stanowili zaledwie 11,4% (1235 osób). Istnieje ponadto znaczna dysproporcja pomidzy odsetkiem bezrobotnych kobiet i mczyzn posiadajcych prawo do zasiłku. Prawo do zasiłku posiadało 9,7% bezrobotnych kobiet oraz 16,9% mczyzn. Warto podkreli, e tylko 1 osoba niepełnosprawna posiadała prawo do zasiłku (0,1%). Wykres Nr Bezrobotni z prawem do zasiłku w latach (stan na koniec miesica) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2000r. 2001r Bezrobotni zwolnieni z przyczyn dotyczcych zakładu pracy W latach odnotowywano systematyczny spadek zwolnie z przyczyn dotyczcych zakładu pracy. W ko cu 1992r. udział tej kategorii osób w populacji bezrobotnych stanowił 17,4%, a w grudniu 1998r. 1,8%. Od pocztku 1999r. liczba osób zwalnianych z przyczyn dotyczcych zakładu pracy wzrasta. W

23 23 grudniu 1999r. bezrobotni zwolnieni z przyczyn dotyczcych zakładu pracy stanowili ju 9,4%. Na koniec grudnia 2001r. liczba bezrobotnych zwolnionych z przyczyn dotyczcych zakładu pracy wyniosła 1151 osób (tj. 9,7% ogółu bezrobotnych), w tym 668 kobiet. W 2001r. napływ osób bezrobotnych zwolnionych z przyczyn lecych po stronie zakładu pracy wyniósł 854 osób, czyli 9,0% ogółu napływu bezrobotnych. Zamiar zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczcych zakładu pracy zgłosiło w 2001r. 38 pracodawców, przewidujc do zwolnienia 1240 osób. Zakłady z sektora prywatnego zapowiedziały zwolnienie 340 osób, natomiast zakłady z sektora publicznego 900 osób. W 2001r. 35 zakładów pracy dokonało zwolnie z przyczyn dot. zakładu pracy, zwalniajc 979 osób. W zwizku z restrukturyzacj sektorow od lipca 1999r. monitorowane s zmiany w poziomie bezrobocia spowodowane wprowadzaniem reform: słuby zdrowia, edukacji oraz samorzdowej. Na koniec grudnia 2001r. zarejestrowanych było: 108 osób poprzednio pracujcych w słubie zdrowia, 191 osób w owiacie, 8 osób w administracji rzdowej i samorzdowej Bezrobotni niepełnosprawni Na koniec grudnia 2001r. w Powiatowym Urzdzie Pracy w Siedlcach zarejestrowanych było 111 osób niepełnosprawnych, w tym 44 kobiety. W porównaniu z poprzednim rokiem liczba bezrobotnych zwikszyła si o 2 osoby, tj. 1,8%. Sporód zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych tylko 1 osoba posiadała prawo do zasiłku, tj. 0,9% ogółu bezrobotnych niepełnosprawnych Bezrobotni absolwenci Zgodnie z obowizujcymi przepisami status absolwenta zarejestrowanego w Urzdzie trwa 12 miesicy od daty uko czenia szkoły lub nauki okrelonej w

24 24 dyplomie, wiadectwie lub odpowiednim zawiadczeniu. Oznacza to, e po upływie roku osoby objte tym statusem znajduj si ju poza kategori absolwentów, zasilajc szeregi ogółu bezrobotnych. W ko cu grudnia 2001r. 728 bezrobotnych posiadało status absolwenta, w tym 479 kobiet. Stanowili oni 6,1% ogółu bezrobotnych (w ko cu grudnia 2000r. 6,7%). Liczba zarejestrowanych absolwentów wzrosła o 4 osoby, tj. o 0,6% w stosunku do roku ubiegłego. Struktura bezrobotnych absolwentów według poziomu wykształcenia w latach (stan na dzie 31 grudnia) Wykres Nr wysze policealne i rednie zawodowe rednie ogólnokształcce zasadnicze zawodowe pozostałe 2000r. 2001r. Absolwenci szkół policealnych i rednich zawodowych stanowili 42,0% ogółu bezrobotnych absolwentów, natomiast absolwenci szkół wyszych stanowili 22,7%. Procentowy udział absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym wyniósł 21,0%, natomiast z wykształceniem ogólnokształccym 12,6%. Absolwenci z pozostałym wykształceniem stanowili 1,7%. Niepokojcym zjawiskiem jest wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów legitymujcych si dyplomami wyszych uczelni oraz zwikszajcy si udział tej grupy w liczbie absolwentów ogółem. O ile w grudniu 2000r. bezrobotni absolwenci szkół wyszych liczyli 109 osób (15,1%), to w grudniu 2001r. liczba ich wzrosła do 165 osób (22,7% ogółu bezrobotnych absolwentów). Jednoczenie

25 25 zmniejszył si udział bezrobotnych absolwentów szkół zasadniczych zawodowych z 30,0% ogółu bezrobotnych absolwentów w grudniu 2000r. do 21,0% w grudniu 2001r. W 2001 r. w Powiatowym Urzdzie Pracy w Siedlcach zarejestrowało si 1641 absolwentów i stanowili oni 17,3% bezrobotnych nowo rejestrowanych (w 2000r. odpowiednio 1622 i 16,8%). W grupie rejestrujcych si absolwentów wystpowało znaczne zrónicowanie pod wzgldem poziomu wykształcenia. Najwicej zarejestrowało si absolwentów szkół policealnych i rednich zawodowych 695 osób (stanowili oni 42,4% ogółu nowo zarejestrowanych). Drug pod wzgldem wielkoci grup stanowili absolwenci z wykształceniem wyszym (22,1%) 363 osoby. Absolwenci szkół zasadniczych zawodowych stanowili 20,9% (343 osoby). Sporód 1641 absolwentów 13,6% stanowili absolwenci liceów ogólnokształccych (223 osoby), za absolwenci pozostałych szkół 1,0% (17 osób). Struktura absolwentów według poziomu wykształcenia rejestrujcych si w latach Wykres Nr wysze policealne i rednie zawodowe rednie ogólnokształcce zasadnicze zawodowe pozostałe 2000r. 2001r. W 2001r. wyłczono z ewidencji bezrobotnych 1637 absolwentów, tj. 19,2% wszystkich wyłczonych (w 2000r osób i 18,8%). Najwicej absolwentów wyłczono z ewidencji z wykształceniem policealnym i rednim zawodowym 686 osób (41,9%).

26 26 Bezrobotni absolwenci wyłczeni z ewidencji w latach według poziomu wykształcenia Wykres Nr wysze policealne i rednie zawodowe rednie ogólnokształcce zasadnicze zawodowe pozostałe 2000r. 2001r. Z powodu podjcia pracy zostały wyrejestrowane 403 osoby tj. 24,6% ogółu wyłczonych absolwentów (w 2000r. 521 osób i 32,3%). Prace interwencyjne podjło 3 absolwentów, roboty publiczne 1 absolwent, a w ramach umów absolwenckich zatrudniono 93 osoby. Szkolenie rozpoczło 11 absolwentów, a na stae skierowano 95 osób. Wykres Nr Bezrobotni absolwenci wyłaczeni z powodu podjcia pracy w latach według poziomu wykształcenia wysze policealne i rednie zawodowe rednie ogólnokształcce zasadnicze zawodowe pozostałe 2000r. 2001r.

27 Bezrobotni według wieku Istotnym parametrem oceny sytuacji na rynku pracy jest analiza bezrobocia ze wzgldu na wiek. Szczególnie zagroone bezrobociem s osoby w wieku lata. Na koniec grudnia 2001r. zarejestrowanych było 3649 bezrobotnych w wieku lata, tj. o 81 wicej ni w poprzednim roku. Młodzie stanowiła 30,8% ogółu bezrobotnych. W grupie tej w gorszej sytuacji były kobiety, które stanowiły 54,9% młodziey. Osoby w wieku lata stanowiły 27,8% (3296 osób), natomiast w wieku lata stanowiły 22,2% (2631 osób), w wieku lata 17,2% (2036 osoby), za w wieku lat 1,6% (184 osoby). Najmniej liczn grup stanowiły osoby w wieku powyej 60 lat 52 osoby (0,4%). W wieku lat nie zarejestrowano adnej osoby. Struktura wiekowa bezrobotnych (stan na dzie 31 grudnia) Wykres Nr i wicej 2000r. 2001r. W 2001r. napływ bezrobotnej młodziey wyniósł 3907 osób, tj. o 269 osób mniej ni w 2000r. W tym samym okresie z ewidencji bezrobotnych wyłczono 3826 osób w wieku lata. Najczstsz przyczyn wyłczania bezrobotnej młodziey z ewidencji Urzdu były niepotwierdzenia gotowoci do podjcia pracy 1763 osoby (46,1% odpływu) oraz podjcia pracy 1233 osoby (32,2%).

28 Bezrobotni według wykształcenia Wród zarejestrowanych bezrobotnych dominuj osoby o niskim poziomie wykształcenia. Sporód ogółu zarejestrowanych na koniec grudnia 2001r osoby (35,7%) posiadały wykształcenie zasadnicze zawodowe. Drug co do wielkoci grup stanowiły osoby z wykształceniem podstawowym i niepełnym podstawowym osób (32,4%) osoby posiadały wykształcenie policealne i rednie zawodowe (22,3%), a 692 osoby posiadały wykształcenie ogólnokształcce (5,8%). Tylko 446 osób legitymowało si wykształceniem wyszym (3,8%). Statystyki pokazuj, e bezrobotni pozostajcy w rejestrze Powiatowego Urzdu Pracy w Siedlcach posiadaj niskie kwalifikacje zawodowe i włanie ta grupa osób ma najwiksze problemy w znalezieniu pracy. Osoby te charakteryzuje bierno zawodowa, nie zdobyli adnych kwalifikacji i trudno im funkcjonowa na bardzo konkurencyjnym dzi rynku pracy. Bezrobotni z wykształceniem podstawowym nie chc podnosi swoich kwalifikacji i umiejtnoci. Przyzwyczajeni do opieku czej roli pa stwa wykazuj mało inicjatywy w poszukiwaniu nowej pracy. Z obserwacji rynku pracy wynika, e coraz wikszego znaczenia nabiera wiedza i kwalifikacje zawodowe, a take dyspozycyjno, inicjatywa, mobilno, gotowo do podejmowania ryzyka, umiejtnoci dostosowywania si do nowych warunków. Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia (stan na dzie 31 grudnia) Wykres Nr wysze policealne i rednie zawodowe rednie ogólnokształcce zasadnicze zawodowe podstawowe i niepełne podstawowe 2000r. 2001r.

29 Bezrobotni według stau pracy Według stanu na koniec grudnia 2001r osoby pracowały przed rejestracj (70,7%). Najwicej z nich legitymowało si staem od 1 roku do 5 lat 2448 osób (29,2% ogółu pracujcych). W dalszej kolejnoci znajdowały si osoby o stau pracy od 10 do 20 lat 1906 osób (22,8%) i od 5-10 lat 1480 osób (17,7%). Najkrótszym staem pracy do 1 roku legitymowało si 1475 osób (17,6%), za najdłuszym ponad 20 lat 1065 osób (12,7%). Osoby, które przed zarejestrowaniem si w Urzdzie nie były zatrudnione stanowiły na koniec grudnia 2001r osoby, czyli 29,3% ogółu bezrobotnych. Wykres Nr Bezrobotni według stau pracy przed rejestracj (stan na dzie 31 grudnia) bez stau do 1 roku 1-5 lat 5-10 lat lat lat powyej 30 lat 2000r. 2001r Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy Bezrobocie w powiecie siedleckim i miecie Siedlce jest bezrobociem długotrwałym, w którym udział bezrobotnych pozostajcych bez pracy powyej roku wynosił w grudniu 2001r. 51,6% ogółu zarejestrowanych (6115 osób), w tym 3845 osób bezskutecznie poszukiwało pracy powyej 24 miesicy. Najmniejsz grup stanowili bezrobotni, którzy pozostawali bez pracy do 1 miesica bezrobotnych. W odniesieniu do analogicznego okresu ubiegłego roku odnotowano wzrost liczby bezrobotnych w czterech grupach bezrobotnych według czasu pozostawania bez

30 30 pracy, najwicej co jest bardzo niepokojce w grupie osób pozostajcych bez zatrudnienia powyej 24 miesicy o 34,3% (o 981 osób). Niewielki spadek wystpił tylko wród bezrobotnych pozostajcych bez pracy od 1 do 3 miesicy oraz od 12 do 24 miesicy. Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy (stan na dzie 31 grudnia) Wykres Nr do 1 m-ca 1-3 m-ce 3-6 m-cy 6-12 m-cy m-ce powyej 24 m-cy 2000r. 2001r. Jedn z przyczyn przedłuania si okresu pozostawania bez pracy znacznej liczby osób jest niski poziom wykształcenia i kwalifikacji, w porównaniu z wymaganiami stawianymi przez pracodawców oraz brak dowiadczenia zawodowego. Niski poziom wykształcenia stanowi nie tylko barier w znalezieniu pracy, ale te w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Tak długi czas pozostawania bez pracy jest niepokojcy ze społecznego punktu widzenia, nastpuje bowiem marginalizacja znacznej czci społecze stwa, poszerza si strefa ubóstwa i wystpuj inne, podobne zjawiska. Ponadto naley uwzgldni stopniowe zniechcenie si osób do poszukiwania pracy (szczególnie dotyczy to osób, które bezskutecznie poszukiwały zatrudnienia przez dłuszy czas).

31 31 Na koniec grudnia 2001r. sporód osób długotrwale bezrobotnych 4348 osób (71,1% ogółu długotrwale bezrobotnych) posiadało wykształcenie nisze od redniego, tj. podstawowe i niepełne podstawowe oraz zasadnicze zawodowe. Sporód długotrwale bezrobotnych kobiet 63,3% posiadało wykształcenie nisze od redniego, natomiast sporód długotrwale bezrobotnych mczyzn odsetek ten wyniósł 84,6%. Długotrwale bezrobotni według wykształcenia w latach (stan na dzie 31 grudnia) Wykres Nr wysze policealne i rednie zawodowe rednie ogólnokształcce zasadnicze zawodowe pozostałe 2000r. 2001r. Biorc pod uwag sta pracy osób zarejestrowanych w Urzdzie najbardziej zagroeni byli bezrobotni bez stau, stanowicy 29,1% ogółu długotrwale bezrobotnych (1777 osób). Znaczny odsetek osób 20,8% ogółu bezrobotnych (1273 osoby) posiadało sta pracy od 1 do 5 lat.

32 32 Wykres Nr Długotrwale bezrobotni według stau pracy w latach (stan na dzie 31 grudnia) bez stau do 1 roku 1-5 lat 5-10 lat lat lat powyej 30 lat 2000r. 2001r. Długotrwałym bezrobociem dotknite były przede wszystkim kobiety 3872 osoby oraz bezrobotni w wieku lata 1844 osoby (30,2%) oraz w wieku lata 1457 osób (23,8%). Wykres Nr 17 Długotrwale bezrobotni według wieku w latach (stan na dzie 31 grudnia) i wicej 2000r. 2001r.

33 Bezrobotni według zawodów W rankingu zawodów reprezentowanych przez bezrobotnych na pierwszym miejscu plasuje si sprzedawca osoby (7,5% ogółu bezrobotnych). Nastpne dwie due grupy zawodowe to ekonomici osób (4,2%) oraz lusarze 464 osoby (3,9%). Zawody najczciej reprezentowane przez bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzdzie Pracy w Siedlcach wg stanu na dzie r. przedstawia tabela Nr 10 str Na koniec grudnia 2001r. w rejestrze bezrobotnych figurowało 1694 bezrobotnych bez zawodu, tj. 14,3% ogółu bezrobotnych. Z analizy struktury bezrobotnych według Europejskiej Klasyfikacji Działalnoci wynika, e wikszo bezrobotnych przed rejestracj w Urzdzie była zatrudniona głównie w takich sekcjach jak: przetwórstwo przemysłowe handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i uytku domowego budownictwo administracja publiczna i obrona zawodowa gwarantowana prawnie opieka socjalna rolnictwo, łowiectwo, lenictwo transport, gospodarka magazynowa i łczno osób (30,1% ogółu pracujcych) osoby (26,2% ogółu pracujcych) osoby (13,8% ogółu pracujcych) osób (6,9% ogółu pracujcych) osób (3,6% ogółu pracujcych) osób (3,5% ogółu pracujcych)

34 34 ochrona zdrowia, opieka socjalna pozostała działalno usługowa, komunalna, socjalna, indywidualna osoby (3,0% ogółu pracujcych) osób (2,9% ogółu pracujcych) Osoby poszukujce pracy oraz uprawnione do zasiłków lub wiadcze przedemerytalnych Poza ewidencj bezrobotnych w Powiatowym Urzdzie Pracy w Siedlcach było zarejestrowanych na koniec 2001r. 329 osób poszukujcych pracy, w tym 137 kobiet. Wród poszukujcych pracy było 150 osób niepełnosprawnych i nie pozostajcych w zatrudnieniu, w tym 44 kobiety. Na koniec grudnia 2001r. liczba uprawnionych do pobierania zasiłków przedemerytalnych wyniosła 1034 osoby i była wysza o 306 osób od liczby osób pobierajcych zasiłki przedemerytalne na koniec grudnia 2000r. (728 osób). Liczba osób pobierajcych wiadczenia przedemerytalne na koniec grudnia 2001r. wynosiła 608 osób i była wysza o 235 osób od liczby osób pobierajcych wiadczenia przedemerytalne na koniec grudnia 2000r. (373 osoby).

35 35 III. DZIAŁANIA POWIATOWEGO URZDU PRACY W SIEDLCACH W PRZECIWDZIAŁANIU I ŁAGODZENIU BEZROBOCIA 3.1. Porednictwo pracy Porednictwo pracy to pomoc w zapewnieniu pracodawcom odpowiednio przygotowanej kadry, a poszukujcym pracy szans na prac odpowiadajc ich przygotowaniu, moliwociom i oczekiwaniom. Porednictwo pracy polega w szczególnoci na: 1) udzielaniu pomocy bezrobotnym i poszukujcym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia oraz pracodawcom w uzyskaniu pracowników o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych, 2) udostpnianiu bezrobotnym i poszukujcym pracy wszystkich zgłoszonych i aktualnych ofert pracy, 3) pozyskiwaniu ofert pracy, 4) powizaniu kwalifikacji zawodowych bezrobotnych i poszukujcych pracy z wymaganiami pracodawców, niezbdnymi do zatrudnienia na stanowisku pracy, 5) udzielaniu pracodawcom informacji o moliwociach zatrudnienia pracowników o odpowiednich kwalifikacjach na zgłoszonych miejscach pracy, 6) informowaniu bezrobotnych, poszukujcych pracy oraz pracodawców o sytuacji na lokalnym rynku pracy i przewidywanych zmianach, 7) organizowaniu przedsiwzi umoliwiajcych kontakty bezrobotnych i poszukujcych pracy z pracodawcami, 8) współdziałaniu z innymi urzdami pracy w sprawach zatrudnienia i bezrobocia oraz w zakresie wymiany informacji o moliwociach uzyskania pracy u pracodawców funkcjonujcych na terenie ich działania, 9) informowaniu bezrobotnych o przysługujcych im prawach i obowizkach oraz moliwociach uzyskania innej pomocy celem zwikszenia szans zatrudnienia.

36 36 Porednictwo pracy jest wykonywane nieodpłatnie i opiera si na nastpujcych zasadach: 1) dostpnoci usług porednictwa dla wszystkich osób poszukujcych pracy oraz dla zakładów pracy, 2) dobrowolnoci oznaczajcej wolne od przymusu korzystanie z usług porednictwa pracy dla obu stron, 3) równoci oznaczajcej obowizek Urzdu udzielania wszystkim poszukujcym pracy pomocy w znalezieniu zatrudnienia, bez wzgldu na ich narodowo, przynaleno do organizacji politycznych, społecznych, na płe, wyznanie i inne okolicznoci, 4) jawnoci oznaczajcej, e kade wolne miejsce pracy zgłoszone do urzdu powinno by podane do wiadomoci bezrobotnych i poszukujcych pracy. Porednictwo pracy w Powiatowym Urzdzie Pracy w Siedlcach funkcjonuje w podziale na dwie grupy: - grupa I obsługuje pracodawców i zajmuje si pozyskiwaniem nowych miejsc pracy, - grupa II odpowiedzialna jest za dystrybucj ofert pracy. Pracownicy grupy I zwykle pracuj w terenie. Ich podstawowym zadaniem jest penetracja lokalnego rynku pracy. W pojciu tym mieszcz si m.in.: nawizywanie i utrzymywanie stałego kontaktu z pracodawcami, zapoznawanie si z potrzebami i planami kadrowymi pracodawców, zbieranie dodatkowych informacji o pracodawcach, pozyskiwanie nowych miejsc pracy, przekazywanie informacji na temat funkcjonowania Urzdu oraz oferowanych usług, ewentualne planowanie współpracy z pracodawcami. Pozyskane i wynegocjowane przez pracowników grupy I oferty pracy trafiaj do pracowników grupy II, którzy zajmuj si ich dystrybucj wród osób poszukujcych pracy.

37 37 W 2001r. porednicy pracy, którzy pracowali w terenie odbyli wizyty u 1138 pracodawców. W wyniku tych wizyt porednicy pozyskali 913 ofert pracy (36,1% ogółu ofert pracy, które wpłynły do Urzdu), w tym 673 miejsca pracy niesubsydiowanej oraz pozyskali do współpracy 91 pracodawców. Słaboci lokalnego rynku pracy (jak równie krajowego) jest stosunkowo mała liczba wolnych miejsc pracy pojawiajcych si w ofercie Urzdu. Szacuje si, e Urzd pozyskuje nie wicej ni 30% ogólnej liczby ofert pracy. Ponadto spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego, zwłaszcza spadek zatrudnienia w sektorze przedsibiorstw znalazło wyraz w spadku liczby ofert pracy. Od 1997r. na lokalnym rynku odnotowuje si systematyczny spadek liczby ofert pracy. W 2001r. pracodawcy zgłosili 2527 ofert pracy, tj. o 93 oferty mniej ni w roku ubiegłym (o 3,5%). Utrzymuje si zdecydowana przewaga ofert pochodzcych z sektora prywatnego (89,5%). Biorc pod uwag rodzaj działalnoci prowadzonej przez pracodawców zgłaszajcych wolne miejsca pracy, co czwarta oferta (22,8%) pochodziła z sekcji handel hurtowy i detaliczny, co pita (20,6%) z przetwórstwa przemysłowego. Najwicej ofert pracy pozyskano w zawodach: sprzedawca 336 ofert pracy przedstawiciel handlowy 144 oferty pracy robotnik drogowy 142 oferty pracy agent ubezpieczeniowy 126 ofert pracy robotnik budowlany 109 ofert pracy. Bardzo istotne zmiany zachodz w sferze jakoci zgłaszanych miejsc pracy. Nastpuje wzrost wymaga pracodawców w stosunku do kandydatów ubiegajcych si o zatrudnienie. Kryterium dotyczce poziomu wykształcenia staje si dla wielu osób powan barier. Posiadane przez kandydatów dowiadczenie zawodowe czsto nie wystarcza by zosta zauwaonym w ogólnej masie osób ubiegajcych si o zatrudnienie. Wród zgłoszonych wolnych miejsc pracy coraz mniejsz liczb stanowi oferty dla osób niewykwalifikowanych, szczególnie posiadajcych wykształcenie podstawowe. Rynek pracy zmienił si pod wzgldem ofert pracy do znacznie i z kadym rokiem pojawiaj si nowe i nowoczeniejsze zawody, specjalnoci, a co za tym idzie nowe wymagania wobec osób zainteresowanych.

38 38 Dzisiejszy kandydat powinien zna co najmniej jeden jzyk obcy, biegle posługiwa si komputerem, posiada co najmniej dwuletnie dowiadczenie, wykształcenie minimum rednie, cho najlepiej wysze, posiada prawo jazdy oraz samochód, uregulowan sytuacj rodzinn. Ponadto wymaga si od kandydatów: komunikatywnoci, dyspozycyjnoci, inicjatywy, inteligencji. Zwróci naley równie uwag na fakt, e efektywno wykorzystania ofert pracy w skali całego roku przekracza 85 % i znaczna ich cz jest realizowana w bardzo krótkim około 5-dniowych terminie. Miesic Tabela Nr 5 Oferty pracy pozyskane przez Powiatowy Urzd Pracy w Siedlcach w latach Liczba zgłoszonych wolnych miejsc pracy przez pracodawców ogółem w tym liczba pozyskanych ofert pracy przez poredników 2000r. 2001r. Wzrost/spadek 2000r. 2001r. Wzrost/spadek Stycze Luty Marzec Kwiecie Maj Czerwiec Lipiec Sierpie Wrzesie Padziernik Listopad Grudzie Ogółem

39 39 W grudniu 2001r. na 1 ofert pracy bdc w dyspozycji Urzdu przypadało rednio 188 osób bezrobotnych. Na koniec grudnia 2001r. w dyspozycji Urzdu pozostało 13 niewykorzystanych ofert pracy. Systematycznie raz w tygodniu oferty pracy, po uzgodnieniu z pracodawcami, przekazywane były do: 1. Redakcji Gazety Stołecznej 2. Redakcji Nowego Echa Podlasia 3. Redakcji Tygodnika Siedleckiego 4. Redakcji Kuriera Siedleckiego 5. Redakcji Katolickiego Radia Podlasia 6. Redakcji ycia Warszawy 7. Telewizyjnego Kuriera Mazowieckiego 8. Telewizji lokalnej VECTRA 9. Klubu Pomocy Bezrobotnym przy NSZZ Solidarno. Oferty pracy realizowane były równie poprzez róne inne formy uzgodnione wczeniej z pracodawc, do których naleały midzy innymi tzw. giełdy pracy. Giełdy pracy organizowane były w sytuacji, gdy istniała potrzeba bezporedniego spotkania pracodawcy bd pracodawców z wiksz grup poszukujcych pracy. Spotkania te były organizowane na terenie Urzdu lub zakładu pracy zgłaszajcego oferty pracy. Porednicy dokonywali wstpnego doboru kandydatów na spotkanie, wysyłali do nich zaproszenia, a take upowszechniali informacj o planowanej giełdzie pracy poprzez zamieszczenie ogłoszenia na tablicy ogłosze. W spotkaniu brali udział pracodawcy. Przedstawiali oni ofert zebranym, a nastpnie uczestnicy spotkania mieli moliwo prowadzenia bezporednich rozmów. W 2001r. Powiatowy Urzd Pracy zorganizował 23 giełdy pracy, w których uczestniczyły 604 osoby. W wyniku organizowanych giełd pracy zatrudnienie uzyskało 19,9% ogółu osób uczestniczcych w tych spotkaniach (120 osób). Pracodawcy oferowali prac w nastpujcych zawodach: tokarz, frezer, szlifierz, asystent dyrektora regionalnego, handlowiec, pracownik do ocieplania budynków, agent ubezpieczeniowy, sprzedawca, handlowiec ankieter, sprztacz, kierownik