Prof. ndzw. dr hab. Artur Krajewski Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie Warszawa, 30 grudnia 2015 r.

Transkrypt

1 Prof. ndzw. dr hab. Artur Krajewski Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie Warszawa, 30 grudnia 2015 r. Recenzja dorobku artystycznego oraz pracy doktorskiej Pani mgr Marleny Promnej-Pietrek z Wydziału Malarstwa i Rzeźby ASP we Wrocławiu, w dziedzinie sztuk plastycznych, w dyscyplinie artystycznej sztuki piękne

2 Dane personalne i kariera zawodowa Pani mgr Marlena Promna-Pietrek uzyskała dwa dyplomy i tytuł magistra w latach na Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie na kierunku artystycznym i zdobyła dyplom z malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu w pracowni Andrzeja Klimczaka-Dobrzanieckiego. Doświadczenie dydaktyczne zdobywała praktykując w Wyższej Szkole Informatyki Stosowanej i Centrum Integracji Społecznej we Wrocławiu oraz prowadząc zajęcia w formie projektu autorskiego w Pracowni Rysunku wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach , pod kierunkiem prof. Piotra Kielana. Dokonania te prezentowała realizując wystawy studenckie w przestrzeniach Akademii, co w naturalny sposób przyczyniło się do wkroczenia przez nią w działalność na rzecz Uczelni oraz zdobywania doświadczeń jako kurator. Przysłowiowo przechodząc tzw. drogę pracy oprócz pracy dydaktycznej ze studentami była także opiekunem plenerów, wspomagała kuratora wystawy pt.: Coś miłego dla oka w Muzeum w Galowicach, zaangażowała się w projekt Primavera oraz międzynarodowy projekt w ramach Summer Art Academy, gdzie prowadziła grupę studentów z Korei. Była także koordynatorem Konkursu Malarskiego dla studentów pod tytułem Nowoodkryta organizowanego przez Galerię Dominikańską, koordynatorem Międzynarodowego Konkursu Rysunkowego dla studentów Figurama oraz kuratorem Biennale Rysunku Studenckiego w Sofii. Była także recenzentem dwóch prac dyplomowych na licencjacie graficznym. Od roku 2012 jest asystentem prof. Piotra Kielana w Pracowni Rysunku, gdzie nie tylko wzorowo wypełnia obowiązki, ale potrafi na swoich barkach jak to pisze profesor Piotr Kielan, rektor Wrocławskiej ASP udźwignąć i pogodzić ciężar zaangażowania prowadzącego pracownię, Rektora w sprawy całej uczelni. Dorobek twórczy i artystyczny O poziomie aktywności twórczej zazwyczaj decydują artystyczne mierniki, którymi są pokazy indywidualne, wystawy zbiorowe, nagrody czy publikacje krytyczne. W wypadku magister Marleny Promnej-Pietrek liczba wystaw indywidualnych w latach wynosi jedenaście, zbiorowych czterdzieści pięć. Najważniejsze pokazy indywidualne to Fluoflora malarska wystawa w Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, na której artystka przestawia swoje

3 prace świadczące o zainteresowaniu tkanką roślinną. Metaforycznie jej poszukiwania nazwałbym biologią koloru. Pokaz tego cyklu malarskiego to preludium do pracy doktorskiej, a zarazem tło do uroczystej promocji doktorów i doktorów habilitowanych sztuki uczelni artystycznych Wrocławia, co samo w sobie niesie odpowiedni wymiar. O różnorodności twórczej artystki świadczą takie projekty jak: Rysunek Intermedialny w Mash Gallery w Ramagen (Niemcy) czy Karbonado w Galerii Na Solnym we Wrocławiu, w których struktura tzw. czarnego diamentu staje się pretekstem do całej malarskiej opowieści, płasko budowane plamy ewoluują w strukturę kompozycji obrazu, a światło mimo rozedrgania skontrastowane jest fakturą brył. Wystawa Czasem smoła, czasem rzeka czyli malarski esej o asfalcie pokazywana w Galerii Za Szkłem, to formy budujące kompozycję obrazu poprzez czarne, niebieskie i białe przestrzenie wypełnione wydrapaniem linearnym. Sama artystka opowiada o próbach zapanowania nad ekspresją. Gonitwa światła z bryłą i fakturą daje temu nadrzędność, a osadzenie w stabilnej kompozycji granic obrazu nadaje tym pracom formę. Dla mnie jedynym uszczerbkiem tego działania jest sama nazwa, która za mało wyjaśnia zbyt zawoalowany dowcip w przekazie artystki. Tytuł to też część dzieła! Jeszcze większą aktywność artystyczną doktorantki widać w jej uczestnictwie w projektach i wystawach zbiorowych. W 2013 roku takich pokazów było aż dziewięć, co może być liczbą imponującą dla niejednego artysty, a w zakłopotanie wprowadzić twórców nawet bardzo czynnych artystycznie. Aktywność pani Marleny jest, moim zdaniem, podyktowana różnorodnością jej zainteresowań, które można przedstawić jako interdyscyplinarność dziedzinową. Artystka uprawia malarstwo, rysunek, grafikę, projektowanie graficzne i fotografię, a jej działania wychodzą w przestrzeń okołomiejską i są zwieńczone realizacjami tzw. malarstwa w architekturze. Prace pani Marleny pokazywane były także piętnaście razy za granicą, co wskazuje, że malarka rozumie potrzebę integracji świata sztuk i kultury w systemie globalizacji twórczej. Z drugiej strony, promocja polskiej sztuki na arenie międzynarodowej powinna być powinnością każdego artysty, któremu przyświeca w szczególności dobro naszych uczelni. Pani Marlena Promna-Pietrek została uhonorowana w 2008 roku nagrodą Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu na XIV Ogólnopolskim Salonie Plastyki Egeria Ostrów Wielkopolski, a w 2012 roku dostała stypendium artystyczne BBK Lipsk w ramach VI Sympozjum Litograficznego i pewnie jeszcze wiele nagród przed nią. Ogród konstrukcja i interpretacja przestrzeni Przedmiotem pracy doktorskiej pani mgr Marleny Promnej-Pietrek jest zbiór obrazów namalowanych na płótnie, które przedstawiają motywy ogrodu. Jak sama artystka wskazuje jest

4 to kontynuacja artystycznych doświadczeń realizowanych przez nią od kilku lat. Pojęcie ogrodu przewija się w malarstwie od samego początku istnienia pędzla i koloru, w którym jest zanurzany; od lat drugoplanowy, dziś wysuwa się jako bohater np. prac doktorskich. Sama analiza pojęcia ogrodu jako wytworu artystycznego o określonym sensie nie jest Pani Marlenie obca, gdyż wskazuje w swojej pracy tropy, które ją inspirowały. Mimo, że z pozoru nie można w żaden sposób porównać dzieł pani Promnej na przykład do Dziwnego ogrodu Józefa Mehoffera, to pragnę zwrócić uwagę, że lewy górny fragment czy lewy dolny tegoż dzieła w ogromnym przybliżeniu mogły stać się inspiracją dla jej obrazów; taka swoistego rodzaju wiwisekcja tła i zaprzęgnięcie go do malarskiej wypowiedzi. Artystka wskazuje na dokonania współczesnych bliskich jej artystów, którzy wykorzystują szeroko rozumiane pojęcie natury, takich jak Yayoi Kusama, Maria Loboda, Ruud van Empel. Ja odnajduję w jej pracach klasyka Paula Klee w dziele Południowe ogrody, gdzie pomijając kolor i fakturę podobna jest iluzja przestrzeni, a filar zrozumienia obrazu sięga podobnej metafory. Prace mgr Marleny Promnej-Pietrek podzieliłbym na dwie części, nie odnosząc się do jej sugestywnych opisów. Cykl prac pt. Ogród oznakowanych literą K, to świat wyobraźni, dobrze skomponowanej przestrzeni, to także świat grafiki zaklętej w obrazie. Jeden obraz to moduł, gdzie kolor walczy o dominantę. Tu wszystko może się zdarzyć. Prezentowany jest nazwany przeze mnie neopuentylizm, który zaistnieje w cyklu T z tą różnicą, że w cyklu K został przeskalowany do jednego obrazu namalowanego przez panią Marlenę. Ten moduł może stać się cząstką, małą drobiną takim memem z obrazów z cyklu Ogród oznakowanych literą T, ale o tym za chwilę. Sama autorka używa pojęć rozdzielanie niczym w photoshopie, a narzędzie ten specyficzny software grafika to istny mikroskop dla plastyka. W dzisiejszych czasach ten przedmiot-program jest już zwykłym pędzlem malarskim. To urządzenie, które potrafi podejrzeć strukturę z bliska i zapisać ją w obrazie dostępnym dla oka. Nie dziwią mnie więc takie porównania. Geometria w obrazach oznaczonych literką K ma swoisty cel. Koła czy kwadraty usytuowane są w specyficzny sposób: wskazują osie, które przecinają się i wymuszają w komponowaną przez autorkę formę. Przychodzi mi do głowy myślenie innego wybitnego twórcy; przypomina mi to pomysł na narzucenie widzowi postrzegania obrazu patrzymy tam, gdzie powinniśmy. Takie działania są charakterystyczne dla prac Wassila Kandinskiego. Jedynym problemem dla mnie jako malarza jest gama kolorystyczna, która w pierwszym zderzeniu z moją percepcją całkowicie nie jest mi przychylna. W rozumieniu i rozwinięciu pojęcia szukania koloru przez widza inaczej można spojrzeć na te obrazy. Wtedy subiektywizm staje się wtórnym problemem. Tonacja barwna ukazuje się tuż przed obrazem, odbiór psychiczny tych wrażeń może być tak samo istotny, jak same dostrzeganie waloru barwy. Nowoczesne widzenie zawsze może zadziwić lub wprawić w zakłopotanie. Zaskakująca jest

5 świadomość warsztatu artystki, która w sposób bardzo szczegółowy i konsekwentny opisuje każdy element budowy obrazu. Wspominany termin rysunek techniczny powtarzany jest wielokrotnie, co inklinuje sposób myślenia w kierunku inżynierii. W tym właśnie miejscu możemy przejść do prac z cyklu Ogród oznakowanych literą T. W tych pracach iluzorycznie zanikają wszelkie podziały, a obrazy nabierają abstrakcyjnej formy. Artystka przekazuje nam inną wartość, pokazuje inny świat. Moim zdaniem, całość zbudowana jest z modułów z obrazów sygnowanych literą K. Taka matryca do budowania świata. W nowoczesnej komunikacji graficznej mem to odpowiednik genu biologicznego, a to jest już bardzo bliskie twierdzeniom i fascynacji autorki tych dzieł. Świat sztuki w skali mikro i makro. Część cyklu prac Ogród T to formy wychodzące z kadru, czuje się je poza obrazem; to także pozostałość tej wyszukanej inżynierii, o której wcześniej wspomniałem. Tu doktorantka umieszcza formy, które urealniają obraz, ale także sugestywnie zmieniają jego kompozycję nie jest już ona tak jednoznaczna i przewidywalna, lecz mimo to nie zakłócają ogólnego ładu. Szybkie drobne pociągnięcia budują napięcie prac, oplatają widza swoją rozedrganą dynamiką. Artystka dzieli prace podpowiada, lecz także świadomie dopowiada: Ze względu na brak wyraźnie zakreślonych form obraz może budzić różne skojarzenia u odbiorcy. Pozostawiam szerokie pole badawcze sobie i interpretacyjne widzowi to dojrzała świadomość twórcy, z którą ciężko jest polemizować. Cykl Ogród w całości ma swoją przemyślaną formę prezentacji. Autorka koreluje wszystkie prace w jedno tworząc swoistą instalację przestrzenną. Pokazuje swoje prace poprzez aranżację ścian, podłogi, poprzez tworzenie narracji nowoczesnego ogrodu, poprzez budowanie miejsca współczesnej galerii. Konstruując nową rzeczywistość artystka wprowadza do obrazu nową jakość, a takie myślenie też dużo mówi o samej autorce i jej dbałości o każdy szczegół. Pokaz ten jest także podsumowaniem idei opisanych w pracy pt. Ogród konstrukcja i interpretacja przestrzeni doktorantki Marleny Promnej-Pietrek. Praca zapisana na 80 stronach, ciekawie wprowadza czytelnika w świat artystki. Bardzo wartościowo dokonuje analizy wybranego zagadnienia. Podział pracy jest bardzo jasno przedstawiony i w zrozumiały sposób, logicznie złożony w całość. W opisie projektu artystka zawiera wiele pojęć z zakresu dziedziny sztuk plastycznych umiejętnie dobierając ogólne słownictwo znaczeniowe i bardzo czytelnie wyjaśniając złożoność prezentacji, co oceniam bardzo wysoko. Obrazy to zbiory wartości malarskich, które zostały przedstawione w charakterystyczny dla autorki sposób. Zawierają cechy nowatorstwa, jak i konfrontacji z klasyką, podparte są dobrą kompozycją i pomysłem do dalszych poszukiwań twórczych. W dokumentacji doktorantki znajdują się wszystkie niezbędne informacje. Z dokumentacji Pani mgr Marleny Promnej-Pietrek jawi się dojrzała postawa zarówno dydaktyka, jak i twórcy. Ponadto liczne pokazy i szeroko rozumiana działalność na rzecz prezentacji efektów prac studentów

6 wskazuje na odpowiedzialność tego młodego pracownika Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Znając wystarczająco dobrze twórczość, zakres i jakość pracy doktorskiej, a także dorobek dydaktyczny i szczególnie dynamiczny rozwój twórczy doktorantki opowiadam się za wnioskiem Rady Wydziału Malarstwa i Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu o nadanie pani mgr Marlenie Promnej-Pietrek stopnia doktora w dziedzinie sztuk plastycznych, w dyscyplinie artystycznej sztuki piękne. Z poważaniem prof. ndzw. dr hab. Artur Krajewski Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie