Grzegorz Próchniak. Komputerowy artysta. Program zajęć artystycznych w gimnazjum. Rok 2010/2011

Transkrypt

1 Grzegorz Próchniak Komputerowy artysta Program zajęć artystycznych w gimnazjum Rok 2010/ S t r o n a

2 1. Założenia programu i sposoby realizacji Program zajęć artystycznych Komputerowy artysta w gimnazjum jest przygotowany zgodnie z celami i treściami kształcenia określonymi w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17, zał. 4). Podstawa programowa określa, czego nauczyciel jest zobowiązany nauczyć ucznia na poszczególnych etapach kształcenia oraz podkreśla wkład szkoły i nauczycieli w kształtowanie właściwych postaw uczniów. Cele kształcenia sformułowane są w języku wymagań ogólnych (percepcja sztuki, ekspresja przez sztukę, recepcja sztuki), a wiadomości i umiejętności, które uczniowie powinni zdobyć, są wyrażone w języku wymagań szczegółowych. Podstawa programowa zakłada realizację obowiązkowych zajęć artystycznych w gimnazjum. Niniejszy program jest propozycją tematycznych zajęć artystycznych z zakresu architektury przewidzianych na 30 godzin dydaktycznych. Propozycja zajęć artystycznych oparta jest na wcześniej zdobytej wiedzy teoretycznej uczniów dotyczącej wiedzy o sztuce i historii sztuki. Głównym założeniem programu jest praktyczna realizacja różnorodnych zadań przybliżających uczniom zagadnienia dotyczące grafiki komputerowej oraz twórczego wykorzystania komputera, przede wszystkim w formie działań w przestrzeni rzeczywistej i wirtualnej. Zgodnie z zaleceniami podstawy programowej, realizacja programu przewiduje wykorzystanie w ćwiczeniach mediów: fotografii i technologii informacyjno-komunikacyjnej. Poszczególne zadania są opatrzone wprowadzającymi lub uzupełniającymi wiadomościami z historii sztuki a także poprzedzone przykładowymi pracami innych artystów. Ilość godzin dydaktycznych potrzebną na realizację poszczególnych ćwiczeń nauczyciel dostosowuje do możliwości uczniów. Część ćwiczeń uczniowie mogą realizować jako zadania domowe, zwłaszcza gdy wskazane jest projektowanie za pomocą programów komputerowych, wymagających wstępnego poznania ich działania. 2 S t r o n a

3 Niektóre zagadnienia i ćwiczenia można zrealizować w formie interdyscyplinarnych projektów edukacyjnych we współpracy z nauczycielami języka polskiego, historii, informatyki, techniki, matematyki, biologii, geografii. Projekty edukacyjne jako forma pracy są bardzo efektywne dydaktycznie i atrakcyjne dla uczniów. Realizacja cyklu zajęć artystycznych powinna być zakończona wystawą prac uczestników zajęć. Wskazane jest korzystanie z podręczników do plastyki w gimnazjum Sztuka w zasięgu ręki Dariusz Stępień, Wojciech Sygut W tym cała sztuka Jolanta Gumula Czasopism dotyczących grafiki komputerowej np. PSD Photoshop 2. Cele edukacyjne kształcenia i wychowania Cele edukacyjne programu zostały określone i sformułowane zgodnie z założeniami podstawy programowej z plastyki na trzecim etapie edukacyjnym. Cele edukacyjne kształcenia: odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji percepcja sztuki tworzenie wypowiedzi ekspresja przez sztukę analiza i interpretacja tekstów kultury recepcja sztuki Cele edukacyjne wychowania: budzenie i rozwijanie potrzeby czynnego uczestnictwa w kulturze poprzez kontakt z dziełami w najbliższym otoczeniu oraz wizyty w muzeach, galeriach i innych ośrodkach życia kulturalnego rozwijanie świadomości roli sztuki w życiu człowieka rozwijanie twórczego myślenia, kreatywności, własnych możliwości twórczych kształtowanie świadomości dziedzictwa tradycji i kultury narodowej oraz dziedzictwa kręgu kultury śródziemnomorskiej dostrzeganie miejsca tradycji we współczesnej kulturze kształtowanie tolerancji wobec odmienności innych kręgów kulturowych 3 S t r o n a

4 3. Treści nauczania Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji percepcja sztuki Uczeń: uczestniczy w percepcji dzieł sztuki poprzez wyszukiwanie w Internecie informacji o sztuce, zwiedzanie wirtualnych galerii sztuki i muzeów na świecie, ma świadomość różnorodności sztuki i jej związków z nowoczesnymi technologiami, potrafi formułować opinie, porównywać i wartościować szeroko rozumianą sztukę, a także działalność plastyczną rówieśników i własną, zna zasady prawa autorskiego dotyczące ochrony własności intelektualnej. Tworzenie wypowiedzi ekspresja przez sztukę Uczeń: poszukuje różnorodnych możliwości ekspresji we własnych działaniach artystycznych świadomie stosuje środki wyrazu plastycznego we własnych działaniach artystycznych wykazuje się umiejętnością twórczego myślenia, kreatywnością, realizuje oryginalne projekty tworzy różnorodne prace plastyczne, wykorzystując różne technologie, np. fotografię, graficzne programy komputerowe realizuje i przedstawia własne projekty artystyczne za pomocą różnych nośników, np. prezentacji multimedialnych, fotografii wykazuje się wiedzą na temat szeroko rozumianej sztuki oraz otaczającej współczesnego człowieka rzeczywistości wizualnej. Analiza i interpretacja tekstów kultury recepcja sztuki Uczeń: rozróżnia style i kierunki sztuk plastycznych rozpoznaje najważniejsze dzieła sztuki europejskiej i polskiej; zna związki kultury danej epoki z przemianami społecznymi, polityką dostrzega i analizuje różne konteksty dzieł kultury odnajduje w stylu lub kierunku danej epoki inspiracje sztuką poprzednich epok 4 S t r o n a

5 wykazuje się umiejętnością analizy dzieła sztuki dostrzega poszczególne elementy dzieła, porównuje, znajduje wzajemne związki i podsumowuje zebrane informacje zna podstawowe pojęcia i terminy związane ze sztuką wyszukuje potrzebne informacje zawarte w tekstach kultury. Ogólne zagadnienia przewidziane w programie Trójwymiarowość przestrzeni. Rodzaje perspektyw. Rysunek perspektywiczny. Zastosowanie perspektywy w tworzonej kompozycji plastycznej. Podstawowe pojęcia w grafice komputerowej. Pejzaż. Rysunki z natury. Martwa natura. Rysunki projektowe na zadany temat. Realizacja makiet i form przestrzennych zaprojektowanych z pomocą komputera. Wystawa prac uczestników zajęć artystycznych - Komputerowy artysta 4. Przewidywane osiągnięcia uczniów Wiadomości i umiejętności Uczeń: potrafi określić czas trwania, scharakteryzować kontekst historyczny, społeczny, cywilizacyjny najważniejszych epok, stylów w sztuce wymienia, rozpoznaje i opisuje najbardziej reprezentatywne dzieła poszczególnych epok, stylów potrafi wskazać wzajemne inspiracje następujących po sobie epok i stylów wykazuje się umiejętnością analizy dzieła sztuki dostrzega poszczególne elementy dzieła, porównuje, znajduje wzajemne związki i podsumowuje zebrane informacje wyszukuje potrzebne informacje zawarte w tekstach kultury dostrzega w dziele sztuki rodzaj perspektywy 5 S t r o n a

6 określa sposób pokazania przestrzeni na obrazie potrafi wykonać prace plastyczne w różnych technikach, stosując różne rodzaje perspektywy oraz sposoby pokazania głębi na obrazie zna rodzaje i narzędzia rysunkowe (wie jaki efekt uzyska w korzystając z narzędzi programu graficznego), potrafi je adekwatnie do tematu zastosować we własnej działalności twórczej zna funkcje fotografii, próbuje określić elementy fotografii, które mogą stanowić o jej wyrazie artystycznym zna funkcje i potrafi wskazać zastosowanie grafiki komputerowej; posługuje się komputerowymi programami graficznymi do tworzenia własnych projektów potrafi zdefiniować i wskazać różnorodne zastosowanie Internetu. 5. Procedury osiągania celów Najważniejszym kryterium stosowanych metod jest ich skuteczność. Powinny być one dostosowane przede wszystkim do charakteru zajęć, ale także do możliwości szkoły, a zwłaszcza uczniów. Metody nauczania plastyki dzieli się na dwie zasadnicze grupy: dostosowane do percepcji i recepcji dzieła sztuki oraz działalności twórczej uczniów. Efektywną i atrakcyjną dla uczniów metodą pracy na zajęciach artystycznych, łączącą też zagadnienia z innych przedmiotów, jest metoda projektu edukacyjnego. Metody stosowane w nauczaniu historii sztuki, percepcji i recepcji dzieł sztuki oraz w kształtowaniu umiejętności tworzenia wypowiedzi przez sztukę: miniwykład, pogadanka, dyskusja, zawsze ilustrowane pokazem reprodukcji dzieł projekty graficzne wykonane przez grafików i grafików komputerowych ćwiczenia plastyczne kształtujące zmysł obserwacji: szkice i studia rysunkowe z natury ćwiczenia w kształtowaniu wyobraźni przestrzennej: formy przestrzenne z różnorodnych materiałów poznanie ich własności (światło-cień) 6 S t r o n a

7 realizowanie ćwiczeń i działań inspirowanych stylami, kierunkami i poszczególnymi dziełami sztuki prace i projekty realizowane za pomocą fotografii wystawy prac wskazana jest aranżacja wystawy przez uczniów- autorów prac przy pomocy nauczyciela. W edukacji plastycznej bardzo istotny jest bezpośredni kontakt z dziełem sztuki poprzez oglądanie i kształtowanie umiejętności opisywania dzieł sztuki! 6. Metody oceniania osiągnięć uczniów Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Edukacji Narodowej zawartymi w podstawie programowej kryteria, jakimi należy kierować się, oceniając wiedzę i umiejętności uczniów, powinny uwzględniać potencjalne zdolności plastyczne uczniów w określonym przedziale wiekowym oraz ich możliwości kreacyjne. Nauczyciel powinien dostosować do nich wymagania edukacyjne. Na ocenę powinny się składać przede wszystkim dwa elementy: stosunek ucznia do przedmiotu oraz wysiłek wkładany w realizację wymagań. Uzdolnienia plastyczne ucznia nie mogą być podstawowym kryterium oceniania. Ocenianie powinno być systematyczne, a także poprzedzone przekazaniem uczniom kryteriów oceniania. Kryteria te powinny być zrozumiałe dla wszystkich uczniów. Ocena powinna uwzględniać: 1. Wysiłek wkładany w realizację wymagań, stopień zaangażowania na lekcjach. 2. Stopień opanowania umiejętności i wiadomości oraz działania plastyczne: zaangażowanie, niekonwencjonalność rozwiązań zarówno tematu, jak i formy. 3. Stopień wykorzystania posiadanej wiedzy w praktycznym działaniu. 4. Stosunek ucznia do przedmiotu. 7 S t r o n a

8 Kryterium Ocena Kompozycja Dobór środków wyrazu Działalność Kreatywność Bardzo dobry Dobry Dostateczny Dopuszczający Zachowana logika, twórcze wykonanie Wyczerpujący i twórczy dobór środków Oryginalne pomysły, własna interpretacja Twórczy sposób przedstawienia tematu, zastosowanie wiedzy w sytuacjach problemowych Zachowana logika, typowe rozwiązanie 2-3 usterki lub braki w zakresie wykorzystania środków Poprawny przekaz Wypowiedź typowa, inwencja własna ograniczona Zachwiana logika kompozycji 50% środków wyrazu wykorzystanych prawidłowo Bierny sposób odtwarzania Wypowiedź odtwórcza, minimalny stopień kreatywności Brak logiki, nieprawidłowy dobór kompozycja Pojedyncze środki wyrazu zastosowane prawidłowo Przekaz nieuporządkowany chaotyczna wypowiedź Brak kreatywności własnej, brak pomysłu i własnych rozwiązań Ocenę celującą - otrzymuje uczeń za szczególnie oryginalne i twórcze osiągnięcia, opierające się na gruntownej wiedzy wykraczającej poza wymagania programowe oraz umiejętność zastosowania tych osiągnięć w praktyce. Często wykonuje prace w domu. Ocenę niedostateczną - otrzymuje uczeń, którego wypowiedź nie spełnia wymogów oceny pozytywnej, nie uczestniczy w zajęciach artystycznych. 8 S t r o n a

9 Tematy. Lp Temat Podstawa programowa 1 Lekcja organizacyjna Komputer jako źródło nowoczesnego wyrazu artystycznego Kompozycja abstrakcyjna komputer w tworzeniu artystycznym Modyfikacje tworzonej pracy nowe funkcje programu graficznego Elektroniczny kolarz komputer jako narzędzie plastyka Wykorzystanie elementów ClipArt w tworzonej pracy Drukujemy swoje prace 1 8 Projektujemy kartkę pocztową 1, 2, Projektujemy plakat Konkurs Chopinowski 1, 2, Światło cień szkic bryły na płaszczyźnie Jaką funkcję pełni kolor? 1, 2 1 czas Oczekiwane umiejętności znajomość oznaczeń dotyczących bezpiecznego i celowego posługiwania się materiałami plastycznymi, znajomość elementów prawa autorskiego, głównie w zakresie korzystania z materiału ilustracyjnego znajdującego się m.in. w Internecie Znajomość różnorodnego zastosowania komputerów twórczości plastycznej, możliwości jakie daje grafika komputerowa Umiejętność komponowania przestrzeni za pomocą barwy i kształtu, Umiejętność posługiwania się komputerowymi programami graficznymi Poznanie nowych funkcji programu graficznego i łączenie różnych efektów i filtrów Wykorzystanie programów graficznych w tworzeniu pracy plastycznej, umiejętność doboru narzędzi i efektów programu graficznego Umiejętność zastosowania gotowych elementów graficznych, Poznanie właściwości i funkcji drukarki atramentowej, Dobór parametrów drukowania Poznanie historii kart pocztowych, Umiejętność zakomponowania płaszczyzny motywem, barwą, kształtem Poznanie historii plakatu jako środka wyrazu plastycznego, umiejętność wykorzystania dostępnych środków wyrazu artystycznego w tworzonym projekcie Umiejętność operowania światło-cieniem w kompozycji plastycznej w celu uzyskania trójwymiarowości brył Poznanie właściwości koloru, mieszania barw i ich podziału 12 Perspektywa i jej rodzaje 2 Poznanie rodzajów perspektyw i 9 S t r o n a

10 13 Zastosowanie perspektywy w rysunku odręcznym Ornament w sztuce 2, Czerwone i czarne sztuka starożytnej Grecji Gotyk cechy stylu 1, 2, Rozeta i witraż projekt Pejzaż forma wypowiedzi plastycznej 1, Malarstwo polskie najwybitniejsi twórcy 1, Martwa natura forma wypowiedzi plastycznej Grafika użytkowa projekt wizytówki, zaproszenia Projekt okładki zastosowanie komputera w tworzeniu kompozycji plastycznej jaką funkcję pełnią w pracy plastycznej Umiejętność stosowania odpowiedniej perspektywy w tworzonej kompozycji plastycznej Poznanie rodzajów i zastosowań ornamentów sztuce, Umiejętność zaprojektowania ornamentu dostosowanego do tematu pracy plastycznej Poznanie sztuki starożytnej Grecji, Poznanie metod ozdabiania naczyń i ich nazewnictwo, Umiejętność zaprojektowania motywu czarno i czerwono figurowego Poznanie podstawowych cech sztuki gotyckiej w architekturze i malarstwie, rozumienie wpływu religii na sztukę i ówczesne powiązanie z życiem i sztuką, Umiejętność charakterystyki cech budowli gotyckiej Umiejętność zastosowania barwy i kształtu w tworzeniu kompozycji plastycznej, Świadome operowanie kolorem w celu uzyskania odpowiedniego wrażenia odbiorcy Cechy charakterystyczne dla malarstwa pejzażowego, Zastosowanie perspektywy, barwy w celu uzyskania przestrzeni i nastroju Poznanie najwybitniejszych artystów malarstwa polskiego różnych epok i kierunków Najwybitniejsze dzieła artystów polskich i europejskich, Umiejętność komponowania płaszczyzny i doboru palety barw w tworzonej pracy plastycznej Poznanie historii wizytówki i zasad jej tworzenia, Umiejętność zaprojektowania wizytówki i zaproszenia z wykorzystanie komputera Umiejętność wykorzystania dostępnych środków wyrazu artystycznego w celu wykonania okładki do czasopisma, książki itp., samodzielne opracowanie i wydruk okładki 10 S t r o n a