Raport o sytuacji w sektorze SKOK w I kw r.

Transkrypt

1 Raport o sytuacji w sektorze SKOK w I kw r. 1. Raport sporządzony został w oparciu o dane sprawozdawcze kas, które nie uwzględniają wszystkich korekt biegłych rewidentów wynikających z weryfikacji rocznych sprawozdań finansowych kas za 2014 r. 2. Ze względu na dynamikę procesów restrukturyzacyjnych zachodzących w sektorze skok w 2014 r. (działalność 2kas została zawieszona, 1 kasa połączyłasię zinną kasą, a dwie kolejne kasy zostały przejęte przez banki), dla zapewnienia porównywalności danych przedstawione w prezentacji informacje finansowe zarówno bieżące, jak i historyczne, zawierają dane wyłącznie kas prowadzących działalność na koniec I kw roku. Departament Bankowości Spółdzielczej i Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo Kredytowych Warszawa, lipiec

2 Najważniejsze spostrzeżenia i wnioski WIkw.2015r.sektorskokwykazał spadek aktywów o 7%, co wynikało głównie ze spadku wartości depozytów o 6,6%. Wartość portfela pożyczkowo kredytowego netto obniżyła się o 4,6%, a liczba członków kaso ok.3 tys. W I kw roku: fundusze własnekasobniżyły się o167 mlnzł do171 mlnzł, współczynnik wypłacalności sektora obniżył się o 1,26 p.p. i na koniec marca 2015 r. wyniósł 1,39%, portfel kredytów i pożyczek brutto zmniejszyłasię o 442 mln zł,tj.o4,7%, wartość portfela kredytów przeterminowanych obniżyłasię o 281 mln zł tj. o 9%. Zmiany w portfelach pożyczkowo kredytowych kas związane były głównie z transakcjami zbycia wierzytelności przeprowadzonymi przez kasy na kwotę ponad 337 mln zł. Jednocześniedanetenieuwzględniają wszystkich korekt wynikających z ustaleń inspekcji UKNF przeprowadzonych w kasach (od 2013 r. UKNF przeprowadził kontrole w 25 kasach posiadających łącznie 90,4% aktywów sektora skok). Zgodnie z ustaleniami kontroli UKNF przeprowadzonych w kasach, wyniki finansowe skontrolowanych kas na daty inspekcji powinny zostać skorygowane (obniżone) na łączną kwotę 615 mln zł. Wartość funduszy własnych kas po uwzględnieniu korekt biorąc pod uwagę wyniki na koniec marca 2015 r. obniżyłaby się do ( ) 444 mln zł,a współczynnik wypłacalności do ( ) 3,81%. Komisja Nadzoru Finansowego w stosunku do 6 kas zleciła biegłemu rewidentowi ponowne badanie zatwierdzonych sprawozdań finansowych za 2013 rok. Badania przeprowadzono w 5 kasach posiadających łącznie 70,5% aktywów sektora skok. Uwzględnienie zastrzeżeń biegłego rewidenta do zbadanych sprawozdań kas spowodowałoby spadek wyniku finansowego tych kas oraz całego sektora skok za 2013 rok o tys. zł do poziomu ( ) tys. zł oraz obniżenie wartości funduszy własnych o tys. zł do ( ) tys. zł. Wyniki badania nie są uwzględnione w danych sprawozdawczych kas. Natomiast zastrzeżenia biegłego rewidenta co do nieprawidłowej wyceny aktywów są zbieżne z ustaleniami dokonanymi przez UKNF na podstawie wyników przeprowadzonych kontroli w kasach. W kasach nadal występuje podwyższone ryzyko płynności z powodu niedopasowania terminów wymagalności pasywów i zapadalności aktywów. Środkami krótkoterminowymi (głównie depozytami o wymagalności do 6 miesięcy) finansowana jest działalność kredytowo pożyczkowa (w większości z terminami zapadalności powyżej 12 miesięcy). Na koniec marca 2015 r. 41 kas było objętych postępowaniami naprawczymi, a do daty sporządzenia informacji 8 kas uzyskało od KNF akceptację programów naprawczych. 2

3 Podstawowe informacje o skok Liczba kas prowadzących działalność Liczba członków kas (w tys.) Zatrudnienie w kasach (liczba etatów) Liczba placówek kas Liczba członków kas - dynamika zmian Liczba członków na jednego pracownika ,5% -1,0% -1,5% -2,0% -2,5% -3,0% -3,5% -4,0% -4,5% -0,01% -0,15% -1,59% -4,22%

4 Rozwój systemu skok (1) Aktywa kas (w mln zł) Pożyczki i kredyty kas (w mln zł) Depozyty (w mln zł) Aktywa - dynamika zmian Pożyczki i kredyty kas - dynamika zmian Depozyty - dynamika zmian -1,0% -2,0% -3,0% -4,0% -5,0% -6,0% -7,0% -2,7% -1,1% -0,8% -7,0% 1,0% -1,0% -2,0% -3,0% -4,0% 0,1% -0,5% -2,5% -4,6% -1,0% -2,0% -3,0% -4,0% -5,0% -6,0% -2,8% -1,6% -1,3% -6,6% -8,0% ,0% ,0%

5 Rozwój systemu skok (2) Wartość udziałów członkowskich (w tys. zł) Wartość funduszu zasobowego (w tys. zł) Liczba zadeklarowanych udziałów (w tys.) Wartość udziałów członkowskich dynamika zmian Fundusz zasobowy - dynamika zmian Liczba zadeklarowanych udziałów - dynamika zmian ,1% 1,0% 0,5% 0,1% 0,1% 0,4% ,2% ,8% 12,1% -1,5% -0,5% -1,0% -1,5% -2,0% -2,5% -2,6% ,5% 4,8% -7,7% ,0%

6 Adekwatność kapitałowa (1) Wysokość funduszy własnych w skok (tys. zł) Niedobór funduszy własnych w stosunku do wymogu kapitałowego w sektorze skok (w tys. zł) Podział kas z uwagi na poziom wykazywanego współczynnika wypłacalności wg sprawozdań po korektach inspekcji wg sprawozdań po korektach inspekcji poniżej 0% 0%-5% powyżej 5% Współczynnik wypłacalności w systemie skok 2,16% 2,65% 3,0% 2,08% 1,71% 2,0% 1,39% 1,0% -1,0% -2,0% -3,0% -2,77% -2,37% -2,49% -2,42% -4,0% -5,0% -3,81% Wzrost funduszy własnych skok w 2014 r. wynikał głównie z dokonanego wsparcia kapitałowego przez Kasę Krajową poprzez wykup udziałów nadobowiązkowych. Podział kas z uwagi na poziom wykazywanego współczynnika wypłacalności po uwzględnieniu korekt inspekcji UKNF wg sprawozdań po korektach inspekcji poniżej 0% 0%-5% powyżej 5% 6

7 Adekwatność kapitałowa (2) Sektor kas z uwzględnieniem wysokości funduszy własnych (wg ustawy o skok) Depozyty w kasach pod względem poziomu funduszy własnych wg ustawy o skok (w mln zł) 7 14% 7 14% 12 24% % 97 1% 822 7% 828 7% 14 28% ujemne fundusze własne fundusze w przedziale 0-1 mln zł fundusze w przedziale 1-5 mln zł fundusze w przedziale 5-10 mln zł fundusze powyżej 10 mln zł % ujemne fundusze własne fundusze w przedziale 0-1 mln zł fundusze w przedziale 1-5 mln zł fundusze w przedziale 5-10 mln zł fundusze powyżej 10 mln zł Sektor kas z uwzględnieniem wysokości funduszy własnych (wg ustawy o skok) po uwzględnieniu korekt inspekcji Depozyty w kasach pod względem poziomu funduszy własnych wg ustawy o skok (w mln zł) po uwzględnieniu korekt inspekcji 6 12% 2 4% 18 36% % 14 28% % % 825 7% ujemne fundusze własne fundusze w przedziale 0-1 mln zł fundusze w przedziale 1-5 mln zł fundusze w przedziale 5-10 mln zł fundusze powyżej 10 mln zł ujemne fundusze własne fundusze w przedziale 0-1 mln zł fundusze w przedziale 1-5 mln zł fundusze w przedziale 5-10 mln zł fundusze powyżej 10 mln zł 97 1% 7

8 Działalność inwestycyjna i kredytowa (1) Struktura portfela kredytowego wg terminów zapadalności na koniec poszczególnych kwartałów (w mln zł) Struktura aktywów sektora kas wg stanu na r Pożyczki i kredyty ogółem Pożyczki do 12 miesięcy w tym chwilówki Pożyczki i kredyty powyżej 12 miesięcy Struktura portfela kredytowego 0,5% 0,7% 2,0% 16,0% Wybrane aktywa Wartość (tys. zł) udział w aktywach ogółem Kredyty i pożyczki ,11% Udziały i akcje ,38% Dłużne papiery wartościowe i inne papiery wartościowe ,92% Lokaty w Kasie Krajowej ,06% Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne ,94% Inne aktywa finansowe ,26% Aktywa ogółem Inwestycyjne netto Konsumpcyjne netto Na nieruchomości netto 80,8% Operacyjne netto W rachunku bieżącym netto W strukturze aktywów kas ponad 11% stanowią akcje i udziały oraz dłużne papiery wartościowe. Z uwagi na ryzyko przeszacowania ich wartości istnieje ryzyko dla wyników finansowych kas w przyszłości. 8

9 Działalność inwestycyjna i kredytowa (2) Struktura portfela kredytowego wg terminów pierwotnych (marzec 2015 r.) 54,82% Kredyty udzielone na okres powyżej 5 lat stanowią ponad 61% wartości całego portfela kredytowego W portfelu kredytowym 10% stanowią kredyty o wartości powyżej 100 tys. zł 0,49% 0,17% 0,01% 7,04% 6,69% 3,17% 2,48% 25,12% do 1 m. pow. 1 m. do 3 m. pow. 3 m. do 6 m. pow. 6 m. do 1 roku od 1 roku do 2 lat od 2 lat do 3 lat od 3 lat do 5 lat od 5 lat do 10 lat pow. 10 lat Struktura portfela kredytowego (marzec 2015 r.) 19,3% 1,0% 3,2% 1,0% 4,0% 6,2% 8,7% 23,2% 33,3% Struktura portfela kredytowego (marzec 2015 r.) Ilość Wartość (tys. zł) wtym restrukturyzacje Razem do 2 tys. zł od 2 do 5 tys. zł od 5 do 10 tys. zł od 10 do 30 tys. zł od 30 do 50 tys. zł od 50 do 100 tys. zł od 100 do 500 tys. zł od 500 tys. zł do 1 mln zł pow. 1 mln zł * Różnica pomiędzy poszczególnymi tabelami wynika z różnic w przekazanych danych sprawozdawczych kas 36,8% kredytów powyżej 1 mln zł podlegało restrukturyzacji, co znacznie odbiega od średniej dla całego portfela wynoszącej 7,2%. Może to mieć w przyszłości negatywny wpływ na wyniki finansowe kas w związku z koniecznością aktualizacji wartości tej części portfela.. do 2 tys. zł od 5 tys. do 10 tys. zł od 30 tys. do 50 tys. zł od 100 tys. do 500 tys. zł pow. 1 mln zł. od 2 tys. do 5 tys. zł od 10 tys. do 30 tys. zł od 50 tys. do 100 tys. zł od 500 tys. zł do 1 mln zł. 9

10 Źródła finansowania działalności kas Struktura finansowania działalności kas w mln zł (marzec 2015 r.) Fundusze własne Zobowiązania długoterminowe 100% 90% 80% 70% Struktura depozytów terminowych wg kwoty (marzec 2015 r.) Ponad 51% depozytów to depozyty o wartości powyżej 50 tys. zł Struktura depozytów w okresach (mln zł) depozyty członkowskie do 12 miesięcy depozyty członkowskie powyżej 12 miesięcy Zobowiązania krótkoterminowe Struktura depozytów terminowych wg liczby rachunków w tys. (marzec 2015 r.) 93 do 2 tys.zł 48 od 2 tys. do 5 tys. zł 69 od 5 tys. do 10 tys. zł 151 od 10 tys. do 30 tys. zł 60% 50% Środki zgromadzone na ok. 350 rachunkach przekraczają kwoty 500 tys. zł. Łącznie środki zgromadzone na tych rachunkach 40% stanowią 2,6% wartości depozytów sektora. 41 od 30 tys. do 50 tys. zł Pozostałe zobowiązania 32 od 50 tys. do 100 tys. zł 16 od 100 tys. do 500 tys. zł 0,3 0,05 od 500 tys. zł do 1 mln zł pow. 1 mln zł 30% 10% 0% pow. 1 mln zł od 500 tys. zł do 1 mln zł od 100 tys. do 500 tys. zł od 50 tys. do 100 tys. zł od 30 tys. do 50 tys. zł od 10 tys. do 30 tys. zł od 5 tys. do 10 tys. zł od 2 tys. do 5 tys. zł do 2 tys.zł Struktura depozytów wg terminów pierwotnych (marzec 2015 r.) 44% 10% Bieżące - do 1 miesiąca - powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy - powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy - powyżej 6 miesięcy do 1 roku - powyżej 1 roku 19% 45,5% depozytów zgromadzonych w kasach to depozyty o terminach pierwotnych poniżej 6 miesięcy 16% 10% 10 1%

11 Wyniki sektora (1) Wynik finansowy netto sektora SKOK (tys. zł) wg sprawozdań po korektach inspekcji Struktura przychodów sektora kas 9,6% 6,6% 8,1% 12,3% 6,5% 18,7% 22,6% 22,4% 71,7% 70,8% 69,5% 33,5% 52,6% 54,1% 40,8% Przychody z operacji finansowych Pozostałe przychody operacyjne Przychody z działalności podstawowej Struktura kosztów sektora kas 10 7,6% 6,1% 7,8% 9 29,6% 8 38,6% 7 40,2% 41,6% 40,7% 6 31,4% 5 30,4% ,3% 52,3% 51,4% 2 39,0% 31,1% 1 Koszty operacji finansowych Pozostałe koszty operacyjne Koszty działalności operacyjnej Struktura kosztów działalności operacyjnej w sektorze kas 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 10% 0% 6,4% 8,3% 8,0% 8,6% 8,2% 2,9% 2,9% 2,8% 2,8% 3,3% 13,7% 13,9% 13,7% 13,7% 15,8% 35,1% 37,6% 39,7% 4 39,8% 37,3% 33,6% 32,1% 31,2% 28,5% z tytułu odsetek z tytułu prowizji, opłat Amortyzacja Zużycie materiałów i energii Usługi obce Podatki i opłaty Wynagrodzenia Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia Pozostałe koszty rodzajowe Inne W latach niektóre kasy dokonały sprzedaży wierzytelności kredytowych, głównie przeterminowanych, do firm zewnętrznych. W księgach kas transakcje te zostały odzwierciedlone w następujący sposób: wartość sprzedanych portfeli należności została wykazana jako koszty finansowe natomiast wartość rozwiązanych odpisów aktualizujących sprzedany portfel wierzytelności jako pozostałe przychody operacyjne. 11

12 Wyniki sektora skok (2) Struktura kas z uwzględnieniem wyniku finansowego netto Portfele kredytowe kas z uwzględnieniem wyniku finansowego netto 100% 80% 60% 40% 0% kasy wykazujące zysk Aktywa kas z uwzględnieniem wyniku finansowego netto kasy wykazujące stratę Wyniki finansowe sektora kas w I kw r. uległy pogorszeniu, głównie z uwagi na pogarszającą się jakość portfela kredytowego. Pozytywny wpływ na wyniki miały dokonane jednorazowe transakcje sprzedaży przeterminowanych wierzytelności. Wyniki finansowe kas nie uwzględniają wszystkich zalecanych korekt poinspekcyjnych. Na koniec I kw r. sektor skok (kasy działające) w sprawozdawczości wykazały łącznie stratę netto w wysokości ok. 103 mln zł. 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 10% 0% 82% 83% 18% 17% 80% 73% 27% 17% 83% kasy wykazujące zysk kasy wykazujące stratę Depozyty kas z uwzględnieniem wyniku finansowego netto 100% 80% 16,59% 15,70% 18,57% 25,67% 90% 80% 70% 60% 81% 82% 79% 72% 81% 60% 40% 0% 81,01% 83,41% 84,30% 81,43% 74,33% 18,99% W stosunku do końca 2014 roku wzrosła liczba kas wykazujących straty. 50% 40% 30% 10% 0% 28% 19% 18% 21% 19% kasy wykazujące zysk kasy wykazujące stratę kasy wykazujące zysk kasy wykazujące stratę 12

13 Ryzyko płynności Udział aktywów płynnych w aktywach ogółem 78,8% 21,2% 21,2% aktywów kas stanowią środki płynne Kredyty a depozyty w sektorze kas (w mln zł) Aktywa płynne Pozostałe aktywa Kredyty netto ogółem Depozyty ogółem Struktura środków płynnych kas Poziom depozytów finansujących działalność kredytową kas 10,2% 14,8% Gotówka Środki na rachunkach bankowych Obligacje Skarbu Państwa Papiery wartościowe gwarantowane przez Skarb Państwa Lokaty w Kasie Krajowej Lokaty w bankach Jednostki uczestnictwa rynku pieniężnego 4,2% 55,8% 10,8% 4,1% 0,1% Największy udział w środkach płynnych stanowią lokaty w Kasie Krajowej 59,50% 59,00% 58,50% 58,00% 57,50% 57,00% 56,50% 56,00% 55,50% 55,00% 54,50% 59,12% 58,62% 57,98% 57,90% 56,29% 13

14 Ryzyko kredytowe - dane sprawozdawcze kas na koniec I kwartału 2015 r. Udziały pożyczek i kredytów z uwzględnieniem terminowości obsługi Struktura rodzajowa kredytów przeterminowanych Udział skryptów dłużnych w aktywach 4,5% 19,0% 0,1% 1,6% 38,4% 0,2% 8,4% 68,0% 56,0% 99,8% Pożyczki i kredyty nieprzeterminowane Pożyczki i kredyty przet. pon. 3 mies. Pozyczki i kredyty przet. od 3-12 miesięcy Pożyczki i kredyty przeterminowane pow. 12 mies. Ponad 38% udział w portfelu kredytów przeterminowanych mają kredyty na nieruchomości 4,0% Przet. Inwestycyjne brutto Przet. operacyjne Przet. konsumpcyjne brutto Przet. w rachunku bieżącym brutto Przet. na nieruchomości brutto skrypty dłużne nieopłacone należności pozostałe aktywa 32% wartości portfela kredytowo - pożyczkowego stanowią kredyty przeterminowane. Największą grupę stanowią pożyczki przeterminowane powyżej 12 miesięcy. Struktura pożyczek i kredytów przeterminowanych z uwagi na okresy przeterminowania 59,5% 26,3% 14,2% Kredyty przeterminowane a skrypty dłużne w sektorze kas (mln zł) Pożyczki i kredyty przet. pon. 3 mies. Pozyczki i kredyty przet. od 3-12 miesięcy Pożyczki i kredyty przeterminowane pow. 12 mies Wartość skryptów dłużnych Wartość nieopłaconych należności Wartość kredytów przeterminowanych 14

15 Postępowania naprawcze w kasach Aktywa kas zobowiązanych do realizacji działań naprawczych na tle sektora na koniec marca 2015 r. (w mln zł) pozostałe kasy ; 97% 441; 3% kasy realizujące program naprawczy Depozyty kas zobowiązanych do realizacji działań naprawczych na tle sektora na koniec marca 2015 r. (w mln zł) Wyniki kas nie we wszystkich przypadkach uwzględniają korekty wynikające z ustaleń inspekcji. Wprowadzenie tych korekt będzie miało również wpływ na poziom kapitałów kas. Dotychczas przeprowadzono inspekcje w 25 kasach. Zgodnie z ustaleniami inspekcji UKNF wyniki finansowe w tych kasach powinny być skorygowana o 615 mln zł. Ponadto KNF zleciła przeprowadzenie ponownego badania sprawozdań finansowych za rok 2013 w stosunku do 5 kas. Całkowita kwota korekt funduszy własnych na koniec 2013 r. w przypadku tych 5 kas wyniosła 995 mln zł. Poziom depozytów (w mln zł) w kasach z uwzględnieniem poziomu współczynnika wypłacalności 2 049; 17% 7 916; 67% 1 861; 16% poniżej 0% 0%-5% powyżej 5% Poziom depozytów (w mln zł) w kasach z uwzględnieniem poziomu współczynnika wypłacalności po uwzględnieniu korekt inspekcji ; 97% 377; 3% Stosownie do ustawy o skok z 2009 r. kasa zobowiązana jest realizować program postępowania naprawczego wówczas, gdy: - istnieje zagrożenie wystąpienia straty w jej działalności lub - wystąpiła strata w jej działalności lub też - istnieje zagrożenie powstania jej niewypłacalności ; 55% 985; 8% 4 329; 37% pozostałe kasy kasy realizujące program naprawczy poniżej 0% 0%-5% powyżej 5% 15

16 Sytuacja finansowa Kasy Krajowej Aktywa (w mln zł) Struktura depozytów kas w Kasie Krajowej (w mln zł) Pożyczki udzielone kasom przez Kasę Krajową (w mln zł) Depozyty bezterminowe Depozyty kas powyżej 12 miesięcy Depozyty kas do 12 miesięcy Fundusz udziałowy (w tys. zł) Wynik finansowy netto (w tys. zł) Fundusz stabilizacyjny (w tys. zł) Spadek wartości funduszu na skutek aktualizacji kredytu dla skok Wspólnota 16

17 Struktura bilansu Kasy Krajowej Struktura aktywów i pasywów Kasy Krajowej (w tys. zł) Środki płynne ulokowane w bankach na rachunkach bieżących (w tys. zł) Aktywa Pozostałe aktywa Rzeczowe aktywa trwałe Wartości niematerialne i prawne Kredyty, pożyczki i pozostałe należności Należności z tytułu lokat w bankach Instrumenty dłużne Akcje, udziały i inne instrumenty kapitałowe Jednostki funduszy inwestycyjnych Gotówka i inne aktywa pieniężne Pasywa Fundusze własne Zysk (strata) bieżącego okresu Strata z lat ubiegłych (-)_wart. bilansowa Fundusz stabilizacyjny Zobowiązania wobec kas Pozostałe zobowiązania i pasywa Środki płynne ulokowane w bankach na lokatach terminowych (w tys. zł) Istotną część aktywów Kasy Krajowej stanowią środki płynne. Natomiast praktycznie jedynym źródłem finansowania jej działalności są środki pozyskane od kas (lokaty obowiązkowe i nieobowiązkowe oraz opłaty)