SYSTEMY ROZPROSZONE Problem synchronizacji zegarów

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "SYSTEMY ROZPROSZONE Problem synchronizacji zegarów"

Transkrypt

1 Uniwersytet Gdański Mateusz Grzenkowicz Aleksander Polnik SYSTEMY ROZPROSZONE Problem synchronizacji zegarów Gdańsk, 2015

2 Wprowadzenie Referat ten będzie dotyczył zagadnienia synchronizacji zegarów w systemach rozproszonych. Każdy system składa się z komponentów, które w jakimś stopniu są od siebie zależne, dlatego istotny staje się problem ich organizacji i synchronizacji. Pierwszym etapem będzie wyjaśnienie samej definicji problemu synchronizacji zegarów w systemach rozproszonych. Następnie poruszone zostanie zagadnienie synchronizacji zegarów logicznych i fizycznych. Na koniec przedstawione zostaną podstawowe algorytmy mające na celu rozwiązanie problemu synchronizacji. Definicja Istnieje wiele zagadnień, które w bardziej lub mniej bezpośredni sposób stykają się z problem synchronizacji. Za przykład mogą posłużyć dwie zupełnie odrębne i niezsynchronizowane maszyny, które generują komunikat o różnych porach. Zakładając sytuację w której, że maszyna M1 wysyła komunikat o godz. 00:30:00 swojego czasu, zaś maszyna M2 wysyła taki komunikat o godz. 00:30:30 możliwe jest, że mimo 30 sekundowej różnicy, wiadomość z maszyny M2 zostanie wygenerowana przed maszyną M1, co jest efektem desynchronizacji tych zegarów. Synchronizacja zegara (ang. clock synchronization) problem z zakresu informatyki i inżynierii opierający się na założeniu, iż występują pewne przesunięcia czasowe pomiędzy zegarami w różnych komputerach. Efektem ruchów zegarów jest ich desynchronizacja. Zegary fizyczne Zegary dzieli się na fizyczne oraz logiczne. Zegar fizyczny (kwarcowy lub atomowy) to zegar współpracujący z układami komputera przeznaczony do mierzenia czasu astronomicznego. Stan rejestrów tego zegara w komputerze, może być regulowany przez użytkownika za pomocą polecenia systemu operacyjnego (np. time). W przypadku zegara kwarcowego, którego działanie opiera się na zliczaniu precyjnych drgań kryształu kwarcu, wykorzystywane są dwa rejestry: rejestr licznika (counter) oraz rejestr podtrzymujący (holding register). Każdy wybijany takt przez czasomierz systemowy zmniejsza wartość rejestru licznika. Gdy wartość dojdzie do zera wówczas wywoływane jest przerwanie i zostaje załadowana do niego wartość z rejestru podtrzymującego. W ten sposób, w zależności od wartości rejestru podtrzymującego czasomierz może wytwarzać przerwania w okresach milisekundowych wykorzystywane do sterowania działaniami asynchronicznymi. Zmieniając wartość rejestru podtrzymującego możemy sterować częstotliwością wywoływania przerwań, a tym samym częstotliwością tzw. impulsów zegara (clock tick). Do pomiaru upływu rzeczywistego czasu stosuje się obecnie system UTC. UTC (Uniwersal Coordinated Time) czyli Uniwersalny Czas Koordynowany jest to ulepszony system TAI (International Atomic Time) czyli międzynarodowy czas atomowy, który poprzez wprowadzenie tz.w sekund przestępnych wyeliminował błędy swojego poprzednika. 2

3 Mimo dużej lokalnej dokładności, wskazania zegarów fizycznych zamontowanych w różnych komputerach z upływem czasu rozbiegają się. Proces ten, nazywany odchyleniem wskazań zegara powoduje kłopoty z uzgadnianiem czasu zegara fizycznego w komputerach działających w sieciach i konieczności stosowania algorytmów synchronizacji. Celem takiej synchronizacji może być np. potrzeba zsynchronizowania pewnej grupy maszyn względem dedykowanej stacji. Rys.1. Przesunięcia czasowe względem zegara "doskonałego". Na powyższym rysunku zakłada się istnienie pewnego zegara idealnego oznaczanego jako t. Każda z tych maszyn, posiada zegar wyznaczający czas o wartości C. W przypadku, kiedy dla pewnej maszyny czas C(t) = t, mamy do czynienia z sytuacją, w której zegar w tej maszynie jest zegarem doskonałym (dc/dt = 1). W praktyce jednak, zegary te są szybsze lub wolniejsze w stosunku do zegara doskonałego t (dc/dt > 1 lub dc/dt > 1 ) Algorytm Cristiana Jednym z rozwiązań problemu synchronizacji zegarów w maszynach jest Algorytm Cristiana. Algorytm ten jest przeznaczony głównie dla środowisk rozproszonych, w których zakłada się, że przynajmniej jedna z maszy pełni funkcję serwera czasu.musi być więc wyposażona w odbiornik radiowy lub satelitarny który umożliwia pobranie dokładnego czasu np. za pomocą sygnału GPS. Działanie tego algorytmu opiera się na wysyłaniu komunikatu do serwera z zapytaniem o podanie aktualnego czasu. Po otrzymaniu zapytania, serwer możliwie szybko przesyła informacje o aktualnym czasie UTC. Stosowanie jednak takiej metody nie jest pozbawione wad. Biorąc pod uwagę scenariusz, 3

4 w którym zegar nadawcy wymierza czas zbyt szybko, zwykle jego przypisanie mogłoby spowodować sytuację, w której płynie on wstecz, dlatego każda maszyna co /2p wysyła komunikat do serwera czasu z pytaniem o bieżący czas. Serwer czasu podaje w odpowiedzi czas CUTC a każda z maszyn koryguje czas stopniowo. p - stała - odchylenie czasu między dwoma maszynami wymaga korekty czasu co najmniej co /2p sekund Oprócz tego istnieje pewien koszt w postaci czasu komunikacji, który powoduje, że wartość czasu UTC wysyłana przez serwer jest nieaktualna po nadejściu komunikatu do nadawcy. Problem ten rozwiązuje się za pomocą prostej metody, która polega na zapamiętaniu przedziału czasowego zawartego pomiędzy momentem T0, w którym wysłano zapytanie do serwera a momentem T1, czyli odpowiedzią. Przyjmuje się, że połowa tego przedziału jest czasem komunikacji od serwera do klienta. Odejmując dodatkowo od tej wartości czas przetwarzania zapytania przez serwer, można zwiększyć precyzję oszacowania czasu przez nadawcę. W celu poprawienia dokładności można wykonać serię takich pomiarów. Pomiary, w których różnica pomiędzy wysłaniem zapytania a otrzymaniem odpowiedzi przekroczy pewną wartość progową, są pomijane, jako ofiary zagęszczeń w sieci a oszacowania dokonane na podstawie pozostałych prób można uśrednić, otrzymując lepszą wartość. Można też uznać, że komunikat, który wrócił najszybciej, jest najdokładniejszy, gdyż przypuszczalnie napotkał najmniejszy ruch po drodze, więc najlepiej reprezentuje czysty czas przenoszenia. 4

5 Rys.2. Iustracja algorytmu Cristiana Powyższy rysunek jest przykładem, w którym maszyna próbuje zsynchronizować swój lokalny zegar z zegarem serwera czasu. Aby tego dokonać, generuje komunikat z zapytaniem o czas do serwera a ten odsyła do maszyny informację o swoim lokalnym czasie. Po odebraniu informacji, maszyna oblicza nowy czas i ustawia według niego swój zegar. Algorytm Berkeley Algorytm Berkeley został opracowany przez Gusella i Zatti w 1989 roku i zakładał, że żadna maszyna nie posiada dokładnego źródła czasu, z którym jest w stanie się zsynchronizować. W przeciwieństwie więc do założeń przyjętych w poprzednim algorytmie, tutaj serwer czasu jest aktywny i odpytuje okresowo każdą maszynę o jej aktualny czas. Na podstawie tych odpowiedzi oblicza ona średni czas i nakazuje innym maszynom ustawić zegar na nowy lub zwolnić jego takt, aż do osiągnięcia określonej redukcji. Rys.3. Ilustracja algorytmu Berkeley Relacja uprzedniości zdarzeń Analizując problem synchronizacji należałoby wspomnieć o relacji uprzedniości zdarzeń. Jest to relacja, która określa kiedy pewne zdarzenie a poprzedza zdarzenie b. Jeśli pomiędzy zdarzeniami ona zachodzi, to jest prawdziwa dla wszystkich procesów. Załóżmy: niech zdarzenie a poprzedza zdarzenie b. Relacja zachodzi w następujących przypadkach: - zdarzenie a i b działają wewnątrz tego samego procesu gdzie a występuje przed b, - a jest zdarzeniem wysłania komunikatu, b jest zdarzeniem odebrania tego komunikatu (przez inny proces), - zdarzenie a poprzedza zdarzenie b, gdy istnieje sekwencja zdarzeń rozpoczynająca się od zdarzenia a i kończąca zdarzeniem b, taka że dla każdej pary kolejnych zdarzeń zachodzi jedna z dwóch wcześniej opisanych sytuacji. Jeżeli pomiędzy dwoma zdarzeniami nie zachodzi relacja uprzedniości, są to zdarzenia współbieżne. 5

6 E ik oznacza zdarzenie, które było k-tym zdarzeniem procesu P i Zegary logiczne Synchronizacja zegarów nie musi wcale być bezwzględna i można to wykazać. W przypadku dwóch procesów, które się nie komunikują ze sobą w żaden sposób, nie ma takiej potrzeby, aby ich zegary były zsynchronizowane. Brak synchronizacji w tym przypadku będzie niezauważalny, czyli nie spowoduje żadnych problemów. Dla pewnej klasy algorytmów liczy się tylko spójność wnętrza zegarów, a niekoniecznie to, że odzwierciedlają czas rzeczywisty. Przykładem może być przypadek, gdy istotna jest kolejność występowania zdarzeń, a nie dokładny czas ich występowania. Znaczniki czasu Lamporta Zostały one opracowane jako sposób pomiaru czasu logicznego. Każde zdarzenie a ma przypisaną pewną wartość czasu C(a). Jeśli weźmiemy dwa zdarzenia a i b, gdzie zdarzenie a poprzedza zdarzenie b, to powinna zachodzić nierówność C(a) < C(b). Uwzględniono tutaj wspomnianą wcześniej koncepcję uprzedniości zdarzeń. Każdy wysłany komunikat zawiera czas swojego nadania. Odbiorca, który odbiera wiadomość porównuje czas własny z czasem nadania. Jeżeli zegar odbiorcy jest mniejszy od czasu nadania komunikatu, przesuwa swój zegar w przód do wartości równej czasowi nadania powiększonej o pewną wartość d. Dodanie d w tym przypadku wymusza postęp pomiędzy każdą parą zdarzeń. E i k E j l C( E i k )<C ( E i j ) Podsumowanie Reasumując problem synchronizacji jest problemem powszechnym. Spotykamy się z nim na co dzień jako informatycy i nie tylko. Powyższe zagadnienia przedstawiają solidne podstawy wyjaśniające problem oraz przedstawiają popularne rozwiązania, jednocześnie zachęcamy do większego zagłębienia się w tematy dotyczące problemów synchronizacji, ponieważ wydaje się on ciekawy i jest ciągle aktualny. 6

Czas w systemach rozproszonych. Krzysztof Banaś Systemy rozproszone 1

Czas w systemach rozproszonych. Krzysztof Banaś Systemy rozproszone 1 Czas w systemach rozproszonych Krzysztof Banaś Systemy rozproszone 1 Czas w systemach rozproszonych Istnienie algorytmów opartych na czasie zdarzeń np. make, systemy czasu rzeczywistego Brak czasu globalnego

Bardziej szczegółowo

Koordynacja procesów w środowisku rozproszonym

Koordynacja procesów w środowisku rozproszonym Systemy rozproszone Koordynacja procesów w środowisku rozproszonym System rozproszony jest zbiorem luźno powiązanych ze sobą komputerów połączonych siecią komunikacyjną (Silberschatz). Zasoby zdalne -

Bardziej szczegółowo

Stan globalny. Krzysztof Banaś Systemy rozproszone 1

Stan globalny. Krzysztof Banaś Systemy rozproszone 1 Stan globalny Krzysztof Banaś Systemy rozproszone 1 Stan globalny Z problemem globalnego czasu jest związany także problem globalnego stanu: interesuje nas stan systemu rozproszonego w konkretnej pojedynczej

Bardziej szczegółowo

(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 09.08.2001, PCT/DE01/02954 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 09.08.2001, PCT/DE01/02954 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 199888 (21) Numer zgłoszenia: 360082 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 09.08.2001 (86) Data i numer zgłoszenia

Bardziej szczegółowo

Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej Wydział Budowy Maszyn i Informatyki Laboratorium z sieci komputerowych Ćwiczenie numer: 9 Temat ćwiczenia: Aplikacje klient-serwer. 1. Wstęp teoretyczny.

Bardziej szczegółowo

Zapoznanie się z podstawowymi strukturami liczników asynchronicznych szeregowych modulo N, zliczających w przód i w tył oraz zasadą ich działania.

Zapoznanie się z podstawowymi strukturami liczników asynchronicznych szeregowych modulo N, zliczających w przód i w tył oraz zasadą ich działania. Badanie liczników asynchronicznych - Ćwiczenie 4 1. el ćwiczenia Zapoznanie się z podstawowymi strukturami liczników asynchronicznych szeregowych modulo N, zliczających w przód i w tył oraz zasadą ich

Bardziej szczegółowo

Klient-Serwer Komunikacja przy pomocy gniazd

Klient-Serwer Komunikacja przy pomocy gniazd II Klient-Serwer Komunikacja przy pomocy gniazd Gniazda pozwalają na efektywną wymianę danych pomiędzy procesami w systemie rozproszonym. Proces klienta Proces serwera gniazdko gniazdko protokół transportu

Bardziej szczegółowo

SEGMENT TCP CZ. II. Suma kontrolna (ang. Checksum) liczona dla danych jak i nagłówka, weryfikowana po stronie odbiorczej

SEGMENT TCP CZ. II. Suma kontrolna (ang. Checksum) liczona dla danych jak i nagłówka, weryfikowana po stronie odbiorczej SEGMENT TCP CZ. I Numer portu źródłowego (ang. Source port), przeznaczenia (ang. Destination port) identyfikują aplikacje wysyłającą odbierającą dane, te dwie wielkości wraz adresami IP źródła i przeznaczenia

Bardziej szczegółowo

PL B1. TELEKOMUNIKACJA POLSKA SPÓŁKA AKCYJNA, Warszawa, PL BUP 11/09. JACEK IGALSON, Warszawa, PL WALDEMAR ADAMOWICZ, Warszawa, PL

PL B1. TELEKOMUNIKACJA POLSKA SPÓŁKA AKCYJNA, Warszawa, PL BUP 11/09. JACEK IGALSON, Warszawa, PL WALDEMAR ADAMOWICZ, Warszawa, PL PL 213874 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 213874 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 383846 (51) Int.Cl. G04G 7/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

Informator techniczny

Informator techniczny Synchronizacja czasu z serwerem SNTP w kontrolerach RX3i i sterownikach VersaMax Wstęp Synchronizacja zegara sterownika może być konieczna, gdy kilka jednostek rejestruje czasy zajść pewnych zdarzeń, a

Bardziej szczegółowo

5. Model komunikujących się procesów, komunikaty

5. Model komunikujących się procesów, komunikaty Jędrzej Ułasiewicz str. 1 5. Model komunikujących się procesów, komunikaty Obecnie stosuje się następujące modele przetwarzania: Model procesów i komunikatów Model procesów komunikujących się poprzez pamięć

Bardziej szczegółowo

Przetworniki cyfrowo analogowe oraz analogowo - cyfrowe

Przetworniki cyfrowo analogowe oraz analogowo - cyfrowe Przetworniki cyfrowo analogowe oraz analogowo - cyfrowe Przetworniki cyfrowo / analogowe W cyfrowych systemach pomiarowych często zachodzi konieczność zmiany sygnału cyfrowego na analogowy, np. w celu

Bardziej szczegółowo

Przesyłania danych przez protokół TCP/IP

Przesyłania danych przez protokół TCP/IP Przesyłania danych przez protokół TCP/IP PAKIETY Protokół TCP/IP transmituje dane przez sieć, dzieląc je na mniejsze porcje, zwane pakietami. Pakiety są często określane różnymi terminami, w zależności

Bardziej szczegółowo

Konfiguracja parametrów pozycjonowania GPS 09.05.2008 1/5

Konfiguracja parametrów pozycjonowania GPS 09.05.2008 1/5 Konfiguracja parametrów pozycjonowania GPS 09.05.2008 1/5 Format złożonego polecenia konfigurującego system pozycjonowania GPS SPY-DOG SAT ProSafe-Flota -KGPS A a B b C c D d E e F f G g H h I i J j K

Bardziej szczegółowo

CRISTALYS ELV 24VDC. lub. ANTENA GPS Wzmacniacz DHF. Zakład Automatyki i Urządzeń Precyzyjnych TIME - NET Sp. z o. o.

CRISTALYS ELV 24VDC. lub. ANTENA GPS Wzmacniacz DHF. Zakład Automatyki i Urządzeń Precyzyjnych TIME - NET Sp. z o. o. Synchronizacja czasu Synchronizacja stanowi pierwszą fazę dystrybucji informacji o czasie. Centrala zegarowa odbiera bardzo dokładną informację o czasie za pośrednictwem anteny GPS. Sieć satelitów GPS

Bardziej szczegółowo

Układy czasowo-licznikowe w systemach mikroprocesorowych

Układy czasowo-licznikowe w systemach mikroprocesorowych Układy czasowo-licznikowe w systemach mikroprocesorowych 1 W każdym systemie mikroprocesorowym znajduje zastosowanie układ czasowy lub układ licznikowy Liczba liczników stosowanych w systemie i ich długość

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie równoległe

Przetwarzanie równoległe Przetwarzanie równoległe Kostka równoległe przesyłanie i przetwarzanie Rafał Malinowski, Marek Musielak 1. Cel projektu: Celem projektu było stworzenie i przetestowanie oprogramowania działającego na serwerze

Bardziej szczegółowo

dwójkę liczącą Licznikiem Podział liczników:

dwójkę liczącą Licznikiem Podział liczników: 1. Dwójka licząca Przerzutnik typu D łatwo jest przekształcić w przerzutnik typu T i zrealizować dzielnik modulo 2 - tzw. dwójkę liczącą. W tym celu wystarczy połączyć wyjście zanegowane Q z wejściem D.

Bardziej szczegółowo

Skale czasu. 1.1 Dokładność czasu T IE - Time Interval Error

Skale czasu. 1.1 Dokładność czasu T IE - Time Interval Error Skale czasu 1 Dokładność i stabilność zegarów Zegar wytwarza sygnał okresowy (częstotliwościowy), który opisać można prostą funkcją harmoniczną: s(t) = A sin(2πν nom + φ 0 ) (1) ν nom = 9192631770Hz jest

Bardziej szczegółowo

METODY SYNCHRONIZACJI CZASU W SIECIACH KOMPUTEROWYCH

METODY SYNCHRONIZACJI CZASU W SIECIACH KOMPUTEROWYCH STUDIA INFORMATICA 2004 Volume 25 Number 3 (59) Marcin WOCH Politechnika Śląska, Instytut Informatyki METODY SYNCHRONIZACJI CZASU W SIECIACH KOMPUTEROWYCH Streszczenie. Artykuł prezentuje metody synchronizacji

Bardziej szczegółowo

Układy czasowo-licznikowe w systemach 80x86

Układy czasowo-licznikowe w systemach 80x86 Układy czasowo-licznikowe w systemach 80x86 Semestr zimowy 2014/2015, WIEiK-PK 1 Układy czasowo-licznikowe w systemach 80x86 W komputerach osobistych oprogramowanie w szczególności, jądro systemu musi

Bardziej szczegółowo

REPREZENTACJA LICZBY, BŁĘDY, ALGORYTMY W OBLICZENIACH

REPREZENTACJA LICZBY, BŁĘDY, ALGORYTMY W OBLICZENIACH REPREZENTACJA LICZBY, BŁĘDY, ALGORYTMY W OBLICZENIACH Transport, studia I stopnia rok akademicki 2012/2013 Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Adam Wosatko Ewa Pabisek Pojęcie

Bardziej szczegółowo

Synchronizacja częstotliwości i czasu jako niezbędny element nowoczesnych sieci elektroenergetycznych

Synchronizacja częstotliwości i czasu jako niezbędny element nowoczesnych sieci elektroenergetycznych Synchronizacja częstotliwości i czasu jako niezbędny element nowoczesnych sieci elektroenergetycznych Pojęcia - definicje Stempel czasu Synchronizacja czasu w Energetyce a dokładność 1us to min. czas do

Bardziej szczegółowo

Inżynieria oprogramowania

Inżynieria oprogramowania Inżynieria oprogramowania Wykład 8 Inżynieria wymagań: analiza przypadków użycia a diagram czynności Patrz: Stanisław Wrycza, Bartosz Marcinkowski, Krzysztof Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów

Bardziej szczegółowo

Podstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych

Podstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych Podstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych dla studentów Chemii (2018) Autor prezentacji :dr hab. Paweł Korecki dr Szymon Godlewski e-mail: szymon.godlewski@uj.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Replikacja bazy danych polega na kopiowaniu i przesyłaniu danych lub obiektów bazodanowych między serwerami oraz na zsynchronizowaniu tych danych w

Replikacja bazy danych polega na kopiowaniu i przesyłaniu danych lub obiektów bazodanowych między serwerami oraz na zsynchronizowaniu tych danych w J. Karwowska Replikacja bazy danych polega na kopiowaniu i przesyłaniu danych lub obiektów bazodanowych między serwerami oraz na zsynchronizowaniu tych danych w celu utrzymania ich spójności. Dane kopiowane

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1 Moduł RFID (APA) 3

Spis treści. 1 Moduł RFID (APA) 3 Spis treści 1 Moduł RFID (APA) 3 1.1 Konfigurowanie Modułu RFID..................... 3 1.1.1 Lista elementów Modułu RFID................. 3 1.1.2 Konfiguracja Modułu RFID (APA)............... 4 1.1.2.1

Bardziej szczegółowo

Opis. systemu. zliczania. obiektów. ruchomych. wersja. dla salonów. i sieci salonów. http://www.insofter.pl

Opis. systemu. zliczania. obiektów. ruchomych. wersja. dla salonów. i sieci salonów. http://www.insofter.pl Opis systemu zliczania obiektów ruchomych wersja dla salonów i sieci salonów 2006 http://www.insofter.pl Insofter 2 z 14 1. Budowa systemu 2. Stanowisko rejestracji ruchu 2.1. Rejestratory mikroprocesorowe

Bardziej szczegółowo

Skale czasu. dr inż. Stefan Jankowski

Skale czasu. dr inż. Stefan Jankowski Skale czasu dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl Definition of Time Co mierzą zegary (przyp. fizykom Albert Einstein, Donald Ivey, and others) Coś co zapobiega aby wszystko nie działo się

Bardziej szczegółowo

REPREZENTACJA LICZBY, BŁĘDY, ALGORYTMY W OBLICZENIACH

REPREZENTACJA LICZBY, BŁĘDY, ALGORYTMY W OBLICZENIACH REPREZENTACJA LICZBY, BŁĘDY, ALGORYTMY W OBLICZENIACH Transport, studia niestacjonarne I stopnia, semestr I Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Adam Wosatko Ewa Pabisek Reprezentacja

Bardziej szczegółowo

Programowanie liniowe

Programowanie liniowe Programowanie liniowe Maciej Drwal maciej.drwal@pwr.wroc.pl 1 Problem programowania liniowego min x c T x (1) Ax b, (2) x 0. (3) gdzie A R m n, c R n, b R m. Oznaczmy przez x rozwiązanie optymalne, tzn.

Bardziej szczegółowo

PRZERZUTNIKI: 1. Należą do grupy bloków sekwencyjnych, 2. podstawowe układy pamiętające

PRZERZUTNIKI: 1. Należą do grupy bloków sekwencyjnych, 2. podstawowe układy pamiętające PRZERZUTNIKI: 1. Należą do grupy bloków sekwencyjnych, 2. podstawowe układy pamiętające Zapamiętywanie wartości wybranych zmiennych binarnych, jak również sekwencji tych wartości odbywa się w układach

Bardziej szczegółowo

VI Seminarium Naukowe Tomografia procesowa aplikacje, systemy pomiarowe i algorytmy numeryczne - relacja

VI Seminarium Naukowe Tomografia procesowa aplikacje, systemy pomiarowe i algorytmy numeryczne - relacja VI Seminarium Naukowe Tomografia procesowa aplikacje, systemy pomiarowe i algorytmy numeryczne - relacja W dniu 21.08.2015 odbyło się VI Seminarium Naukowe Tomografia procesowa aplikacje, systemy pomiarowe

Bardziej szczegółowo

Uproszczony opis obsługi ruchu w węźle IP. Trasa routingu. Warunek:

Uproszczony opis obsługi ruchu w węźle IP. Trasa routingu. Warunek: Uproszczony opis obsługi ruchu w węźle IP Poniższa procedura jest dokonywana dla każdego pakietu IP pojawiającego się w węźle z osobna. W routingu IP nie wyróżniamy połączeń. Te pojawiają się warstwę wyżej

Bardziej szczegółowo

Differential GPS. Zasada działania. dr inż. Stefan Jankowski

Differential GPS. Zasada działania. dr inż. Stefan Jankowski Differential GPS Zasada działania dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl DGPS koncepcja Podczas testów GPS na początku lat 80-tych wykazano, że błędy pozycji w dwóch blisko odbiornikach były

Bardziej szczegółowo

4. Procesy pojęcia podstawowe

4. Procesy pojęcia podstawowe 4. Procesy pojęcia podstawowe 4.1 Czym jest proces? Proces jest czymś innym niż program. Program jest zapisem algorytmu wraz ze strukturami danych na których algorytm ten operuje. Algorytm zapisany bywa

Bardziej szczegółowo

Synchronizacja czasu - protokół NTP

Synchronizacja czasu - protokół NTP Centrum Komputerowe Uniwersytet Zielonogórski ul. Podgórna 50, 65-246 Zielona Góra tel.: (68) 3282525, fax: (68) 3244012 http://www.ck.uz.zgora.pl/ Synchronizacja czasu - protokół NTP autor: Marcin Kliński

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST - ITE Semestr zimowy Wykład nr 8 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Komunikacja za pomocą potoków. Tomasz Borzyszkowski

Komunikacja za pomocą potoków. Tomasz Borzyszkowski Komunikacja za pomocą potoków Tomasz Borzyszkowski Wstęp Sygnały, omówione wcześniej, są użyteczne w sytuacjach błędnych lub innych wyjątkowych stanach programu, jednak nie nadają się do przekazywania

Bardziej szczegółowo

IPC: Kolejki komunikatów

IPC: Kolejki komunikatów IPC: Kolejki komunikatów Systemy Operacyjne 2 laboratorium Mateusz Hołenko 7 listopada 2011 Plan zajęć 1 Mechanizmy IPC kolejki komunikatów pamięć współdzielona semafory 2 Kolejki komunikatów kolejka komunikat

Bardziej szczegółowo

Enkapsulacja RARP DANE TYP PREAMBUŁA SFD ADRES DOCELOWY ADRES ŹRÓDŁOWY TYP SUMA KONTROLNA 2 B 2 B 1 B 1 B 2 B N B N B N B N B Typ: 0x0835 Ramka RARP T

Enkapsulacja RARP DANE TYP PREAMBUŁA SFD ADRES DOCELOWY ADRES ŹRÓDŁOWY TYP SUMA KONTROLNA 2 B 2 B 1 B 1 B 2 B N B N B N B N B Typ: 0x0835 Ramka RARP T Skąd dostać adres? Metody uzyskiwania adresów IP Część sieciowa Jeśli nie jesteśmy dołączeni do Internetu wyssany z palca. W przeciwnym przypadku numer sieci dostajemy od NIC organizacji międzynarodowej

Bardziej szczegółowo

Wykład 1. Systemy przekazywania wiadomości z założeniem bezbłędności działania

Wykład 1. Systemy przekazywania wiadomości z założeniem bezbłędności działania Mariusz Juszczyk 16 marca 2010 Seminarium badawcze Wykład 1. Systemy przekazywania wiadomości z założeniem bezbłędności działania Wstęp Systemy przekazywania wiadomości wymagają wprowadzenia pewnych podstawowych

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy pracy równoległej. Jarosław Kuchta

Mechanizmy pracy równoległej. Jarosław Kuchta Mechanizmy pracy równoległej Jarosław Kuchta Zagadnienia Algorytmy wzajemnego wykluczania algorytm Dekkera Mechanizmy niskopoziomowe przerwania mechanizmy ochrony pamięci instrukcje specjalne Mechanizmy

Bardziej szczegółowo

Rys. 1. Wynik działania programu ping: n = 5, adres cyfrowy. Rys. 1a. Wynik działania programu ping: l = 64 Bajty, adres mnemoniczny

Rys. 1. Wynik działania programu ping: n = 5, adres cyfrowy. Rys. 1a. Wynik działania programu ping: l = 64 Bajty, adres mnemoniczny 41 Rodzaje testów i pomiarów aktywnych ZAGADNIENIA - Jak przeprowadzać pomiary aktywne w sieci? - Jak zmierzyć jakość usług sieciowych? - Kto ustanawia standardy dotyczące jakości usług sieciowych? - Jakie

Bardziej szczegółowo

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Wykład I Podstawowe pojęcia 1, Cyfrowe dane 2 Wewnątrz komputera informacja ma postać fizycznych sygnałów dwuwartościowych (np. dwa poziomy napięcia,

Bardziej szczegółowo

Uniwersalny Konwerter Protokołów

Uniwersalny Konwerter Protokołów Uniwersalny Konwerter Protokołów Autor Robert Szolc Promotor dr inż. Tomasz Szczygieł Uniwersalny Konwerter Protokołów Szybki rozwój technologii jaki obserwujemy w ostatnich latach, spowodował że systemy

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2774431 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:..12 12791687.2 (13) (51) T3 Int.Cl. H04W 56/00 (09.01) Urząd

Bardziej szczegółowo

Research & Development Ultrasonic Technology / Fingerprint recognition

Research & Development Ultrasonic Technology / Fingerprint recognition Research & Development Ultrasonic Technology / Fingerprint recognition DATA SHEETS & OPKO http://www.optel.pl email: optel@optel.pl Przedsiębiorstwo Badawczo-Produkcyjne OPTEL Spółka z o.o. ul. Otwarta

Bardziej szczegółowo

Skąd dostać adres? Metody uzyskiwania adresów IP. Statycznie RARP. Część sieciowa. Część hosta

Skąd dostać adres? Metody uzyskiwania adresów IP. Statycznie RARP. Część sieciowa. Część hosta Sieci komputerowe 1 Sieci komputerowe 2 Skąd dostać adres? Metody uzyskiwania adresów IP Część sieciowa Jeśli nie jesteśmy dołączeni do Internetu wyssany z palca. W przeciwnym przypadku numer sieci dostajemy

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA WYKONAWCZEGO KOMISJI (UE) /...

ZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA WYKONAWCZEGO KOMISJI (UE) /... KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 13.6.2018 r. C(2018) 3697 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do ROZPORZĄDZENIA WYKONAWCZEGO KOMISJI (UE) /... zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1301/2014 oraz rozporządzenie

Bardziej szczegółowo

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem

Bardziej szczegółowo

Pomiar rezystancji metodą techniczną

Pomiar rezystancji metodą techniczną Pomiar rezystancji metodą techniczną Cel ćwiczenia. Poznanie metod pomiarów rezystancji liniowych, optymalizowania warunków pomiaru oraz zasad obliczania błędów pomiarowych. Zagadnienia teoretyczne. Definicja

Bardziej szczegółowo

Lista rozkazów przyrządów serii AL154S(1)5..

Lista rozkazów przyrządów serii AL154S(1)5.. Lista rozkazów przyrządów serii AL154S(1)5.. Uwaga! Poniższe opis dotyczy urządzeń z wbudowanym systemem S5, (tj. AL154S5..,AL154S15..,AL154M1S5, SAV05), opis starszych systemów tj. AL154D.., znajduje

Bardziej szczegółowo

Polska-Brazylia 5:0, czyli o poprawianiu błędów w przekazywanych informacjach

Polska-Brazylia 5:0, czyli o poprawianiu błędów w przekazywanych informacjach Polska-Brazylia 5:0, czyli o poprawianiu błędów w przekazywanych informacjach Witold Tomaszewski Instytut Matematyki Politechniki Śląskiej e-mail: Witold.Tomaszewski@polsl.pl Witold Tomaszewski (Instytut

Bardziej szczegółowo

III.1 Ruch względny. III.1 Obserwacja położenia z dwóch różnych układów odniesienia. Pchnięcia (boosts) i obroty.metoda radarowa. Wykres Minkowskiego

III.1 Ruch względny. III.1 Obserwacja położenia z dwóch różnych układów odniesienia. Pchnięcia (boosts) i obroty.metoda radarowa. Wykres Minkowskiego III.1 Ruch względny III.1 Obserwacja położenia z dwóch różnych układów odniesienia. Pchnięcia (boosts) i obroty.metoda radarowa. Wykres Minkowskiego Jan Królikowski Fizyka IBC 1 III.1 Obserwacja położenia

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWY SYSTEM WSPOMAGANIA OBSŁUGI JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA KS-SOMED INSTRUKCJA OBSŁUGI

KOMPUTEROWY SYSTEM WSPOMAGANIA OBSŁUGI JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA KS-SOMED INSTRUKCJA OBSŁUGI KOMPUTEROWY SYSTEM WSPOMAGANIA OBSŁUGI JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA KS-SOMED INSTRUKCJA OBSŁUGI INTEGRACJA KS-SOMED Z PPS w zakresie rozliczeń z NFZ 2014 Spis treści 1. Konfiguracja systemów KS-SOMED i KS-PPS...

Bardziej szczegółowo

5. Algorytm genetyczny przykład zastosowania

5. Algorytm genetyczny przykład zastosowania 5. Algorytm genetyczny przykład zastosowania Zagadnienie magicznych kwadratów Opis działania algorytmu Zagadnienie magicznych kwadratów polega na wygenerowaniu kwadratu n n, w którym elementami są liczby

Bardziej szczegółowo

Podręcznik użytkownika

Podręcznik użytkownika Podręcznik użytkownika Moduł kliencki Kodak Asset Management Software Stan i ustawienia zasobów... 1 Menu Stan zasobów... 2 Menu Ustawienia zasobów... 3 Obsługa alertów... 7 Komunikaty zarządzania zasobami...

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI PROGRAMOWE MIKROPROCESORÓW

MOŻLIWOŚCI PROGRAMOWE MIKROPROCESORÓW MOŻLIWOŚCI PROGRAMOWE MIKROPROCESORÓW Projektowanie urządzeń cyfrowych przy użyciu układów TTL polegało na opracowaniu algorytmu i odpowiednim doborze i zestawieniu układów realizujących różnorodne funkcje

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób i układ do modyfikacji widma sygnału ultraszerokopasmowego radia impulsowego. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL

PL B1. Sposób i układ do modyfikacji widma sygnału ultraszerokopasmowego radia impulsowego. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL PL 219313 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 219313 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 391153 (51) Int.Cl. H04B 7/00 (2006.01) H04B 7/005 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

System Rozproszone Komunikator Dokumentacja. Maciej Muszkowski Jakub Narloch

System Rozproszone Komunikator Dokumentacja. Maciej Muszkowski Jakub Narloch System Rozproszone Komunikator Dokumentacja Maciej Muszkowski Jakub Narloch Wymagania Zgodnie ze wstępnymi założeniami komunikator musi, realizowad następujące funkcje: 1. Jest oparty o model Peer2Peer,

Bardziej szczegółowo

Diagramy czynności. Widok logiczny. Widok fizyczny

Diagramy czynności. Widok logiczny. Widok fizyczny Diagramy czynności System widoków 4+1 Kruchtena Widok logiczny Widok fizyczny Widok procesu Widok przypadków użycia Widok konstrukcji Diagramy czynności są jedynym diagramem w widoku procesu modelowanego

Bardziej szczegółowo

SYSTEM LICZENIA KLIENTÓW Z FUNKCJAMI INTERNETOWYMI WEJŚCIE/WYJŚCIE

SYSTEM LICZENIA KLIENTÓW Z FUNKCJAMI INTERNETOWYMI WEJŚCIE/WYJŚCIE SYSTEM LICZENIA KLIENTÓW Z FUNKCJAMI INTERNETOWYMI WEJŚCIE/WYJŚCIE System licznika klientów z podziałem godzinowym, tygodniowym, miesięcznym i wysyłka zbiorczą na e-mail. - Licznik oparty jest na internetowym

Bardziej szczegółowo

Poradnik korzystania z usługi FTP

Poradnik korzystania z usługi FTP Poradnik korzystania z usługi FTP 1. Wstęp FTP (ang. File Transfer Protocol) to usługa pozwalająca na wymianę plików poprzez Internet w układzie klient-serwer. Po podłączeniu się do serwera za pomocą loginu

Bardziej szczegółowo

Wstęp do teorii niepewności pomiaru. Danuta J. Michczyńska Adam Michczyński

Wstęp do teorii niepewności pomiaru. Danuta J. Michczyńska Adam Michczyński Wstęp do teorii niepewności pomiaru Danuta J. Michczyńska Adam Michczyński Podstawowe informacje: Strona Politechniki Śląskiej: www.polsl.pl Instytut Fizyki / strona własna Instytutu / Dydaktyka / I Pracownia

Bardziej szczegółowo

Organizacja typowego mikroprocesora

Organizacja typowego mikroprocesora Organizacja typowego mikroprocesora 1 Architektura procesora 8086 2 Architektura współczesnego procesora 3 Schemat blokowy procesora AVR Mega o architekturze harwardzkiej Wszystkie mikroprocesory zawierają

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe Jarosław Gliwiński, Łukasz Rogacz Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe ćw. Zastosowanie standardu VISA do obsługi interfejsu RS-232C Data wykonania: 03.04.08 Data oddania: 17.04.08 Celem ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Proste układy wykonawcze

Proste układy wykonawcze Proste układy wykonawcze sterowanie przekaźnikami, tyrystorami i małymi silnikami elektrycznymi Ryszard J. Barczyński, 2016 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne

Bardziej szczegółowo

Wybrane działy Informatyki Stosowanej

Wybrane działy Informatyki Stosowanej Wybrane działy Informatyki Stosowanej Dr inż. Andrzej Czerepicki a.czerepicki@wt.pw.edu.pl http://www2.wt.pw.edu.pl/~a.czerepicki 2017 APLIKACJE SIECIOWE Definicja Architektura aplikacji sieciowych Programowanie

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS. Planowanie inwestycji drogowych w Małopolsce w latach 2007-2013 Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.

Bardziej szczegółowo

Adam Korzeniewski - p. 732 dr inż. Grzegorz Szwoch - p. 732 dr inż.

Adam Korzeniewski - p. 732 dr inż. Grzegorz Szwoch - p. 732 dr inż. Adam Korzeniewski - adamkorz@sound.eti.pg.gda.pl, p. 732 dr inż. Grzegorz Szwoch - greg@sound.eti.pg.gda.pl, p. 732 dr inż. Piotr Odya - piotrod@sound.eti.pg.gda.pl, p. 730 Plan przedmiotu ZPS Cele nauczania

Bardziej szczegółowo

BEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO

BEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO Temat ćwiczenia: BEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO 1. Wprowadzenie Ultradźwiękowy bezdotykowy czujnik położenia liniowego działa na zasadzie pomiaru czasu powrotu impulsu ultradźwiękowego,

Bardziej szczegółowo

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania. Technologie informatyczne

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania. Technologie informatyczne Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Technologie informatyczne Interpolacja metoda funkcji sklejanych Materiały pomocnicze do ćwiczeń laboratoryjnych

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie rozproszone

Przetwarzanie rozproszone Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Jacek Kobusiński Plan wykładu Proces sekwencyjny Komunikaty, kanały komunikacyjne Stan kanału Operacje komunikacyjne Model formalny procesu sekwencyjnego Zdarzenia Warunek

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki Układ przerwań

Podstawy Informatyki Układ przerwań maszyny W Podstawy Informatyki alina.momot@polsl.pl http://zti.polsl.pl/amomot/pi Plan wykładu maszyny W 1 Wprowadzenie Przerwania we współczesnych procesorach Rodzaje systemów przerwań Cykl rozkazowy

Bardziej szczegółowo

Zadania ze statystyki cz. 8 I rok socjologii. Zadanie 1.

Zadania ze statystyki cz. 8 I rok socjologii. Zadanie 1. Zadania ze statystyki cz. 8 I rok socjologii Zadanie 1. W potocznej opinii pokutuje przekonanie, że lepsi z matematyki są chłopcy niż dziewczęta. Chcąc zweryfikować tę opinię, przeprowadzono badanie w

Bardziej szczegółowo

Przetworniki analogowo-cyfrowe

Przetworniki analogowo-cyfrowe POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE Przetworniki analogowo-cyfrowe (E-11) opracował: sprawdził: dr inż. Włodzimierz

Bardziej szczegółowo

Algorytmy Równoległe i Rozproszone Część VI - Systemy rozproszone, podstawowe pojęcia

Algorytmy Równoległe i Rozproszone Część VI - Systemy rozproszone, podstawowe pojęcia Algorytmy Równoległe i Rozproszone Część VI - Systemy rozproszone, podstawowe pojęcia Łukasz Kuszner pokój 209, WETI http://www.kaims.pl/ kuszner/ kuszner@kaims.pl Oficjalna strona wykładu http://www.kaims.pl/

Bardziej szczegółowo

Liniowe układy scalone. Elementy miernictwa cyfrowego

Liniowe układy scalone. Elementy miernictwa cyfrowego Liniowe układy scalone Elementy miernictwa cyfrowego Wielkości mierzone Czas Częstotliwość Napięcie Prąd Rezystancja, pojemność Przesunięcie fazowe Czasomierz cyfrowy f w f GW g N D L start stop SB GW

Bardziej szczegółowo

Budowa systemów komputerowych

Budowa systemów komputerowych Budowa systemów komputerowych Krzysztof Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski k.patan@issi.uz.zgora.pl Współczesny system komputerowy System komputerowy składa

Bardziej szczegółowo

Pośredniczy we współpracy pomiędzy procesorem a urządzeniem we/wy. W szczególności do jego zadań należy:

Pośredniczy we współpracy pomiędzy procesorem a urządzeniem we/wy. W szczególności do jego zadań należy: Współpraca mikroprocesora z urządzeniami zewnętrznymi Urządzenia wejścia-wyjścia, urządzenia których zadaniem jest komunikacja komputera z otoczeniem (zwykle bezpośrednio z użytkownikiem). Do najczęściej

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe Jarosław Gliwiński, Łukasz Rogacz Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe ćw. Programowanie wielofunkcyjnej karty pomiarowej w VEE Data wykonania: 15.05.08 Data oddania: 29.05.08 Celem ćwiczenia była

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie procesorów AVR firmy ATMEL w cyfrowych pomiarach częstotliwości

Zastosowanie procesorów AVR firmy ATMEL w cyfrowych pomiarach częstotliwości Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA Zastosowanie procesorów AVR firmy ATMEL w cyfrowych pomiarach częstotliwości Marcin Narel Promotor: dr inż. Eligiusz

Bardziej szczegółowo

Pochodna i różniczka funkcji oraz jej zastosowanie do rachunku błędów pomiarowych

Pochodna i różniczka funkcji oraz jej zastosowanie do rachunku błędów pomiarowych Pochodna i różniczka unkcji oraz jej zastosowanie do rachunku błędów pomiarowych Krzyszto Rębilas DEFINICJA POCHODNEJ Pochodna unkcji () w punkcie określona jest jako granica: lim 0 Oznaczamy ją symbolami:

Bardziej szczegółowo

POMIAR PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ Z UŻYCIEM MIKROKONTROLERA Z RODZINY 8051.

POMIAR PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ Z UŻYCIEM MIKROKONTROLERA Z RODZINY 8051. Autor: Piotr Macheta Koło Naukowe Magnesik Opiekun naukowy: dr inż. Tomasz Drabek POMIAR PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ Z UŻYCIEM MIKROKONTROLERA Z RODZINY 805.. Pomiar prędkości obrotowej wykonuje się na ogół na

Bardziej szczegółowo

Referencyjny model OSI. 3 listopada 2014 Mirosław Juszczak 37

Referencyjny model OSI. 3 listopada 2014 Mirosław Juszczak 37 Referencyjny model OSI 3 listopada 2014 Mirosław Juszczak 37 Referencyjny model OSI Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ISO (International Organization for Standarization) opracowała model referencyjny

Bardziej szczegółowo

Inżynieria oprogramowania Jarosław Kuchta. Modelowanie interakcji

Inżynieria oprogramowania Jarosław Kuchta. Modelowanie interakcji Inżynieria oprogramowania Jarosław Kuchta Modelowanie interakcji Podstawowe pojęcia Interakcja (interaction) Przepływ komunikatów pomiędzy obiektami konieczny dla wykonania określonego zadania. Interakcja

Bardziej szczegółowo

Architektura i administracja systemów operacyjnych

Architektura i administracja systemów operacyjnych Architektura i administracja systemów operacyjnych Wykład 1 Jan Tuziemski Część slajdów to zmodyfiowane slajdy ze strony os-booi.com copyright Silberschatz, Galvin and Gagne, 2013 Informacje wstępne Prowadzący

Bardziej szczegółowo

Systemy wbudowane. Uniwersytet Łódzki Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej. Witold Kozłowski

Systemy wbudowane. Uniwersytet Łódzki Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej. Witold Kozłowski Uniwersytet Łódzki Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Systemy wbudowane Witold Kozłowski Zakład Fizyki i Technologii Struktur Nanometrowych 90-236 Łódź, Pomorska 149/153 https://std2.phys.uni.lodz.pl/mikroprocesory/

Bardziej szczegółowo

procesów Współbieżność i synchronizacja procesów Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak

procesów Współbieżność i synchronizacja procesów Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Abstrakcja programowania współbieżnego Instrukcje atomowe i ich przeplot Istota synchronizacji Kryteria poprawności programów współbieżnych

Bardziej szczegółowo

1. Przeznaczenie testera.

1. Przeznaczenie testera. 1. Przeznaczenie testera. Q- tester jest przeznaczony do badania kwarcowych analogowych i cyfrowych zegarków i zegarów. Q- tester służy do mierzenia odchyłki dobowej (s/d), odchyłki miesięcznej (s/m),

Bardziej szczegółowo

Modyfikacja algorytmów retransmisji protokołu TCP.

Modyfikacja algorytmów retransmisji protokołu TCP. Modyfikacja algorytmów retransmisji protokołu TCP. Student Adam Markowski Promotor dr hab. Michał Grabowski Cel pracy Celem pracy było przetestowanie i sprawdzenie przydatności modyfikacji klasycznego

Bardziej szczegółowo

dokument DOK 02-05-12 wersja 1.0 www.arskam.com

dokument DOK 02-05-12 wersja 1.0 www.arskam.com ARS3-RA v.1.0 mikro kod sterownika 8 Linii I/O ze zdalną transmisją kanałem radiowym lub poprzez port UART. Kod przeznaczony dla sprzętu opartego o projekt referencyjny DOK 01-05-12. Opis programowania

Bardziej szczegółowo

(120290) Elektroniczny wysokościomierz ze stacją meteorologiczną. Instrukcja obsługi.

(120290) Elektroniczny wysokościomierz ze stacją meteorologiczną. Instrukcja obsługi. (120290) Elektroniczny wysokościomierz ze stacją meteorologiczną. I. Wprowadzenie. Instrukcja obsługi. 1. Uruchomienie urządzenia. Czujnik wiatru. Wyświetlacz. Przycisk menu. Moduł Set-/ Reset (ustawienia/

Bardziej szczegółowo

KATEDRA ELEKTRONIKI AGH WYDZIAŁ EAIIE. Dydaktyczny model 4-bitowego przetwornika C/A z siecią rezystorów o wartościach wagowych

KATEDRA ELEKTRONIKI AGH WYDZIAŁ EAIIE. Dydaktyczny model 4-bitowego przetwornika C/A z siecią rezystorów o wartościach wagowych KATEDRA ELEKTRONIKI AGH WYDZIAŁ EAIIE Przetworniki A/C i C/A Data wykonania LABORATORIUM TECHNIKI CYFROWEJ Skład zespołu: Dydaktyczny model 4-bitowego przetwornika C/A z siecią rezystorów o wartościach

Bardziej szczegółowo

Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych II

Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych II Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (2010/2011) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych

Bardziej szczegółowo

Radio FM kuchenne SoundMaster UR 2006, LCD, pamięć 30 stacji

Radio FM kuchenne SoundMaster UR 2006, LCD, pamięć 30 stacji INSTRUKCJA OBSŁUGI Radio FM kuchenne SoundMaster UR 2006, LCD, pamięć 30 stacji Nr produktu 352350 Strona 1 z 8 Podstawowe funkcje - Zasilanie zasilacz AC/AC - Radio FM w technologii PLL - 12/24 godzinny

Bardziej szczegółowo