P o w i a t o w a S t a c j a S a n i t a r n o E p i d e m i o l o g i c z n a w K a m i e n i u P o m o r s k i m

Transkrypt

1 P o w i a t o w a S t a c j a S a n i t a r n o E p i d e m i o l o g i c z n a w K a m i e n i u P o m o r s k i m O C E N A S T A N U B E Z P I E C Z E Ń S T W A S A N I T A R N E G O P O W I A T U Z A R O K Kamień Pomorski, dnia 29 lutego 2016r. 1

2 Spis treści WSTĘP... 5 DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNO-REPRESYJNA... 7 EPIDEMIOLOGIA:... 8 I. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych w tym: Zatrucia i zakażenia pokarmowe Decyzje administracyjne wydane w 2015 r. na podstawie art.5 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorobach zakaźnych u ludzi Wirusowe zapalenie wątroby Wirusowe zapalenie wątroby typu,,b Wirusowe zapalenie wątroby typu,,c Grypa sezonowa i zakażenia grypopodobne Choroby wieku dziecięcego Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu Inwazyjna choroba meningokokowa Borelioza z Lyme Styczność, narażenie na wściekliznę potrzeba szczepień Choroby przenoszone drogą płciową Gruźlica Zakażenia HIV/choroba AIDS Realizacja szczepień ochronnych Niepożądane odczyny poszczepienne Podsumowanie i wnioski: HIGIENA ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU Zakłady produkcji żywności Zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego Zakłady Małej Gastronomii Obiekty ruchome i tymczasowe Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego Zakłady obrotu żywnością Nadzór nad obrotem grzybami i przetwórstwem grzybów Transport żywności Wytwórnie i miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością Zakłady produkujące i konfekcjonujące kosmetyki oraz obiekty obrotu kosmetykami Systemy wczesnego ostrzegania: RASFF i RAPEX Nadzór nad produkcją pierwotną Jakość zdrowotna środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością Współpraca z innymi inspekcjami, instytucjami, organami samorządowymi Ocena sposobu żywienia i podejmowane działania związane z edukacją dot. prawidłowego żywienia Nadzór nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środkami spożywczymi wzbogacanymi witaminami lub składnikami mineralnymi i nową żywnością Nadzór nad przebiegiem imprez masowych Podsumowanie i wnioski: HIGIENA PRACY Nadzór bieżący nad zakładami pracy Ocena narażenia na czynniki rakotwórcze lub mutagenne Ocena narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami oraz produktami biobójczymi Choroby zawodowe Środki zastępcze Podsumowanie i wnioski

3 HIGIENA KOMUNALNA Ogółem liczba obiektów pod nadzorem Ogółem liczba kontroli Liczba załatwionych interwencji Liczba decyzji Liczba zamknięć / unieruchomień / wyłączeń z użytkowania obiektu lub jego części: Zmiany w infrastrukturze nadzorowanych obiektów (wodnych, stałych, środków transportu): Charakterystyka obiektów informacje uzupełniające do danych zawartych w tabelach Excel będących załącznikami do druku MZ-46: Jakość wody przeznaczonej do spożycia Baseny kąpielowe Kąpieliska i miejsca wykorzystywane do kąpieli Stan sanitarny obiektów (krótki opis występującego złego stanu higieniczno sanitarnego i technicznego) Cmentarze i zakłady pogrzebowe w kontekście nadzoru nad postępowaniem ze zwłokami i szczątkami ludzkimi Szpitale Zaopatrzenie szpitali w wodę Postępowanie z bielizną szpitalną i pralnictwo Postępowanie z odpadami medycznymi w aspekcie ochrony zdrowia ludzkiego z uwzględnieniem spełnienia wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi Postępowanie ze zwłokami w aspekcie ochrony zdrowia ludzkiego, prosektoria Postępowanie z odpadami komunalnymi Liczba i zabezpieczenie imprez masowych Inne informacje o podjętych działaniach i przedsięwzięciach Krótkie podsumowanie wnioski STANOWISKO DS. HIGIENY DZIECI I MŁODZIEŻY Nadzór sanitarny nad placówkami nauczania i wychowania Higiena procesu nauczania Nadzór nad warunkami wypoczynku dzieci i młodzieży Działalność pokontrolna w placówkach nauczania wychowania i opieki oraz wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży Warunki do prowadzenia wychowania fizycznego w szkołach Warunki do utrzymania higieny osobistej w szkołach Ocena warunków sanitarno-higienicznych dla dzieci 5-6 letnich w tzw. oddziałach zerowych w placówkach oświatowych Ocena warunków sanitarno-higienicznych w żłobkach i klubach malucha STANOWISKO DS. ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO Liczba wydanych opinii sanitarnych, decyzji dotyczących dopuszczenia do użytkowania obiektu budowlanego oraz sprzeciwów w dopuszczeniu do użytkowania obiektu; Liczba uzgodnionych pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dokumentacji projektowych; Liczba przeprowadzonych kontroli, wizji lokalnych (w tym obiektów w trakcie budowy); Liczba wydanych opinii w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Liczba wydanych opinii w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko Ważniejsze realizacje Inne sprawy w drodze: opinii sanitarnej, decyzji, postanowienia - sprawy załatwiane w ramach zadań zapobiegawczego nadzoru sanitarnego Podsumowanie i wnioski; OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA I. Główne programy prozdrowotne realizowane na terenie powiatu: Program Ograniczenia Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce Program edukacyjny Trzymaj Formę! Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS

4 4. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Wojewódzki program Profilaktyki Używania Substancji Psychoaktywnych w tym nowych narkotyków dla uczniów szkół gimnazjalnych Porozmawiajmy o zdrowiu i nowych zagrożeniach Program Przedszkolny dot. zdrowia jamy ustnej i zapobiegania próchnicy Zdrowe zęby mamy marchewkę zajadamy II. Główne akcje realizowane na terenie powiatu: Bezpieczne Ferie Światowy Dzień Zdrowia Bezpieczne wakacje Profilaktyka używania dopalaczy Podsumowanie i wnioski

5 WSTĘP Państwowa Inspekcja Sanitarna poprzez swoje działania statutowe ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców. Położenie nadmorskie powiatu kamieńskiego określa charakter działań poprzez nadzór nad zdrowiem zarówno mieszkańców jak i turystów szczególnie w okresie sezonu letniego. Ważne są działania profilaktyczno- edukacyjne mające na celu wzrost poziomu wiedzy, co do zachowań zdrowotnych, co skutkuje podnoszeniem zdrowia społeczności lokalnej na wyższy poziom. W/w działania są możliwe do zrealizowania dzięki profesjonalnej, stale kształcącej się kadrze pracowników, a także wdrożeniu i doskonaleniu systemu zarządzenia jakością w Oddziale Nadzoru Sanitarnego. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny sprawuje nadzór na terenie powiatu kamieńskiego, który zajmuje powierzchnię 1006,65 m 2 z liczbą mieszkańców osób zamieszkujących na terenie gmin: Golczewo Międzyzdroje Wolin Kamień Pomorski Dziwnów Świerzno Na terenie powiatu kamieńskiego zewidencjonowano 2539 zakładów. Zapobieganie występowaniu chorób zakaźnych jest jednym z istotnych zadań, które realizowane są przez Państwową Inspekcję Sanitarną. Poprzez stały nadzór miejsc oraz obiektów użyteczności publicznej, tj.: wodociągów, basenów kąpielowych, obiektów świadczących usługi noclegowe, usług fryzjersko kosmetycznych, ustępów publicznych, miejsc służących do wypoczynku i rekreacji oraz innych obiektów użyteczności publicznej. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kamieniu Pomorskim prowadzi monitoring jakości wody zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia (Dz. U. Nr 61 poz.417 z 2007r. z późn. zm.), jak również prowadzi nadzór sanitarny nad przestrzeganiem prawidłowych warunków produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Jednocześnie prowadzony jest stały nadzór sanitarny nad przestrzeganiem prawidłowych warunków produkcji kosmetyków, ich obrotu, w tym poprze pobór próbek kosmetyków do badań laboratoryjnych zgodnie z procedurami kontroli Głównego Inspektora Sanitarnego. Ważnym elementem w działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kamieniu Pomorskim jest uczestnictwo w dopuszczaniu do użytku obiektów nowo wybudowanych, 5

6 zmodernizowanych, adaptowanych w całości lub części do działalności w zakresie produkcji, przetwórstwa, lub sprzedaży środków spożywczych oraz uzgadnianie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz projektów studiów i kierunków zagospodarowania przestrzennego powiatu Kamieńskiego, uczestniczenie w postępowaniu w sprawie oddziaływania na środowisko inwestycji mogących znacząco pogorszyć stan środowiska, uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, dotyczącej budowy i zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych (obiekty przemysłowe, obiekty służby zdrowia, użyteczności publicznej, oświaty i wychowania, obiekty nauki, obiekty usługowe różnego przeznaczenia), uczestniczenie w odbiorach obiektów budowlanych różnego przeznaczenia, dokonywanie odbiorów aptek, zakładów kosmetycznych, fryzjerskich i odnowy biologicznej oraz innych lokali usługowych. Stanowiska organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego zajmowane są wyłącznie na wniosek zainteresowanych podmiotów lub w związku z wystąpieniami organów prowadzących postępowanie główne i dotyczą planowanych inwestycji lub zagospodarowania terenu. Państwowa Inspekcja Sanitarna oprócz w/w zadań sprawuje bieżący nadzór nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, higieną środowiska zakładów nauczania i wychowania oraz nad placówkami wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży. Celem sprawowanego nadzoru w zakresie przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne środowiska pracy jest ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem środowiskowych czynników szkodliwych i uciążliwych oraz zapobieganie powstawaniu chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami pracy. Sprawowanie bieżącego i zapobiegawczego nadzoru sanitarnego ma na celu zapewnienie, na etapie planowania zagospodarowania przestrzennego oraz planowania i realizacji inwestycji, właściwego stanu sanitarno-zdrowotnego w obiektach, w taki sposób, aby w trakcie eksploatacji obiektów nie powodowały one zagrożeń i uciążliwości dla zdrowia ludzi. Przeprowadzone kontrole urzędowe w zakresie bezpieczeństwa żywności od wielu lat są regularne na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności, bez wcześniejszego uprzedzenia podmiotów kontrolowanych, zgodnie z udokumentowanymi procedurami tak, aby osiągnąć zamierzone cele w myśl art. 3 rozporządzenia (WE) nr 882/2004, co pozwala na wydawanie decyzji w sprawie zatwierdzenia, warunkowego zatwierdzenia, przedłużenia warunkowego zatwierdzenia, zawieszenia zatwierdzenia, cofnięcia zatwierdzenia zakładów działających w sektorze spożywczym (w tym środków transportu żywności) podlegających urzędowej kontroli. Przeprowadzona analiza wyników działań nadzorowych na terenie powiatu wskazuje, że stan bezpieczeństwa sanitarnego społeczeństwa ulega stałej poprawie. Nadal jednak stwierdza się negatywne zjawiska w sferze sanitarno-higienicznej, co świadczy o konieczności prowadzenia stałego systematycznego nadzoru obejmującego działania prewencyjne, monitoringowe i naprawcze. Dlatego też w trybie pilnym podejmowano wszystkie działania kontrolno represyjne w przypadku wnoszonych informacji/skarg ze strony ludności, a także ze strony organów państwowych i instytucji 6

7 Liczba zajętych stanowisk dotyczących Komórki organizacyjne stacji sanitarno-- epidemiologicznych higiena chemiczne fizyczne mikrobio-logiczne meryto-ryczne płatnicze Postano-wienia Tytuły wykonaw-cze Wnioski o ukaranie Akty oskarżenia Nałożone mandaty Kwota nałożonych mandatów w złotych na niewłaściwe warunki higieniczno - sanitarne w obiektach użyteczności publicznej i zagrożenia bezpieczeństwa żywności. Jednocześnie współpracowano z wieloma urzędami, instytucjami celem wyeliminowania powstających zagrożeń dla zdrowia i życia ludzi. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNO-REPRESYJNA Tabela nr 1 - działalność kontrolno-represyjna Wykonane oznaczenia Decyzje wydane przez PPIS Wyszczególnienie Badania ogółem Liczba pobranych próbek Kontrole (wizytacje) Ogółem ,00 komunalna żywności, żywienia i przedmiotów użytku pracy dzieci i młodzieży epidemiologia , , zapobiegawczy nadzór sanitarny środki zastępcze inne Wyszczególnienie 21 OZiPZ Ogółem w tym negatywnie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko 13 0 opiniowanie projektu dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko 7 0 oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko opinia co do potrzeby przeprowadzenia ceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 14 0 wydanie opinii w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach 5 0 uzgadniania dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych 21 0 spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą 10 0 uczestniczenia w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego 52 0 innych spraw 39 1 sprzeciwu przeciwko uruchomieniu wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy lub innego obiektu budowlanego, w tym wobec dopuszczenia do użytkowania

8 EPIDEMIOLOGIA: Bezpieczeństwo zdrowotne nie jest wartością stałą, wymaga ciągłej kontroli i nadzoru oraz współdziałania specjalistów różnych służb. Do zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej należy sprawowanie nadzoru nad zapewnieniem bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców poprzez swoje organy w terenie. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny swoją właściwością miejscową obejmuje teren powiatu kamieńskiego. Położenie nadmorskie powiatu i odcinek wybrzeża ze wszystkimi walorami stanowi podstawę dla rozwoju turystyki rekreacyjno wypoczynkowej. Ponadto położenie w strefie nadgranicznej określa specyfikę wymagań dotyczących zabezpieczenia terenu pod względem epidemiologicznym, szczególnie w okresie lata. I. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH Monitorowanie sytuacji epidemiologicznej w powiecie kamieńskim poparte jest rzetelnym nadzorem epidemiologicznym prowadzonym poprzez analizę zgłaszanych przypadków i podejrzeń zachorowań na choroby zakaźne przy wykorzystaniu aktualnych definicji chorób zakaźnych opracowanych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego. Obserwowany w ostatnich latach spadek zachorowań na większość chorób zakaźnych nie zmienia faktu, że choroby te nadal pozostają poważnym problemem zdrowotnym i epidemiologicznym. Do właściwego rozpoznania sytuacji epidemiologicznej konieczna jest poprawa w zakresie zgłaszalności podejrzeń/zachorowań na choroby zakaźne oraz poprawa w zakresie dostępności do diagnostyki laboratoryjnej, która jest podstawą prowadzenia właściwego nadzoru epidemiologicznego. Zgłaszalność chorób zakaźnych i zakażeń była prowadzona zgodnie z Ustawą z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi art.27 ust.1 i ust.2, który mówi, że lekarz lub felczer, który podejrzewa lub rozpoznaje zakażenie, chorobę zakaźną lub zgon z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej określonej na podstawie ust.9 pkt.1, ma obowiązek, w ciągu 24 godzin od momentu rozpoznania lub powzięcia podejrzenia zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu choroby zakaźnej, zgłoszenia tego faktu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla miejsca rozpoznania zakażenia. 8

9 LP. JEDNOSTKA CHOROBOWA LICZBA ZACHOROWAŃ 2015 (2014, 2013) LICZBA HOSPITALIZACJI2015 (2014, 2013) CZYNNIK ETIOLOGICZNY ZAPADALNOŚĆna (2014, 2013) 1. SALMONELLOZA, ZATRUCIA POKARMOWE, POSOCZNICA, INNE ZAKAŻENIA POZAJELITOWE 5 (3; 3) 4 (2; 3) SALMONELLA ENTERITIDIS 10,47 (6,34; 6,33) 2. WIRUSOWE ZAKAŻENIA JELITOWE WYWOŁANE PRZEZ ROTAWIRUSY 6 (15; 7) 6 (15; 7) ROTAWIRUS 12,57 (31,71; 14,77) 3. WIRUSOWE ZAKAŻENIA JELITOWE WYWOŁANE PRZEZ NOROWIRUSY 0 (83; 23) 0 (1; 5) NOROWIRUS 0 (175,51; 48.55) 4. WIRUSOWE ZAKAŻENIA JELITOWENIE OKREŚLONE 5 (3; 62) 4 (3; 6) WIRUSY 10,47 (6,34; 130,88) 5. WIRUSOWE ZAPALENIE WATROBY TYPU B 3 (3; 0) 1 (1; 0) HBV 6,28 (6,34; 0) 6. WIRUSOWE ZAPALENIE WATROBY TYPU Cwedług definicji z (2009 roku) 2014 roku 5 (11; 2) 3 (2; 0) HCV 10,47 (10,26; 4,22) 7. OSPA WIETRZNA 287 (209; 170) 0 (3; 0) VARICELLA ZOSTER WIRUS 601,03 (441,95; 358,88) 8. RÓŻYCZKA 4 (10; 20) 0 (0; 0) RUBIWIRUS 8,38 (21,14; 42,22) 9. ŚWINKA 5 (11; 3 0 (0; 0) PARAMYXOWIRUS 10,47 (23,26; 6,33) 10. OSTRE PORAŻENIA WIOTKIE 0 (1; 0) 0 (1; 0) POLIOWIRUS TYPU 1,2 LUB 3 0 (2,11; 0) 11. BAKTERYJNE ZAPALENIE OPON MÓZGOWO-RDZENIOWYCH I MÓZGU 3 (3; 0) 2 (3; 0) BAKTERIE 6,28 (6,34; 0) 12. ZAPALENIE OPON MÓZGOWYCH INNE I NIE OKREŚLONE 0 (0; 3) 0 (0; 3) 0 (0; 6,33) 13. INWAZYJNA CHOROBA MENINGOKOKOWA 0 (1; 0) 0 (1; 0) NEISSERIA MENINGITIDIS 0 (2,11; 0) 14. BOLERIOZA Z LYME 35 (26; 26) 3 (1; 3) BORELIA SPP. 73,30 (54,97; 54,88) 15. STYCZNOŚĆ NARAŻENIE NA WSCIEKLIZNĘ POTRZEBA SZCZEPIEŃ 17 (15; 8) 1 (1; 1) RODZ. RHABDOWIRUS 35,60 (31,71; 16,88) 16. PŁONICA (SZKARLATYNA ) 15 (17; 26) 0 (1:0) STREPTOCOCCUS PYOGENES TYPU A 31,41 (35,94; 54,88) 17. RÓŻA 3 (12; 13) 1 (3; 5) STREPTOCOCCUS PYOGENES 6,28 (25,37; 27,44) 18. GIARDIOZA (LAMBLIOZA) 1 (4; 4) 0 (0; 0) LAMBLIA INTESTINALIS 2,09 (8,45; 8,44) 19. BIEGUNKA I ZAPALENIE ŻOŁĄDKOWO- JELITOWE BNO, O PRAWDOPODOBNIE ZAKAŹNYM POCHODZENIU 38 (46; 36) 20 (2 1; 22) 79,58 (97,27; 75,99) Liczba ludności w powiecie kamieńskim: , , Tabela 2. Wybrane zachorowania na choroby podlegające zgłoszeniu, zarejestrowane przez PSSE w Kamieniu Pomorskim w latach

10 1. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych w tym: 1.1 Zatrucia i zakażenia pokarmowe W 2015 roku liczba bakteryjnych zatruć i zakażeń pokarmowych wywołanych przez odzwierzęce pałeczki Salmonella enteritidis nadal utrzymuje się na niskim poziomie. Odnotowano 5 zachorowań w postaci zatrucia pokarmowego rocznego chłopca, dwojga pięciolatków oraz u dwóch mężczyzn w wieku 60 i 19 lat. Spośród wszystkich zachorowań, cztery osoby hospitalizowano, wszystkich poddano antybiotykoterapii. Cztery osoby wyzdrowiały, u jednej osoby utrzymywało się nosicielstwo. Zgodnie z wytycznymi Ministra Zdrowia objęto nadzorem epidemicznym najbliższą rodzinę 19 osób, u 7. stwierdzono nosicielstwo Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową, które wystąpiły w okresie od roku do roku Zgodnie z Dyrektywą Unijną za ognisko zbiorowego zatrucia i zakażenia pokarmowego uważa się zachorowanie 2 i więcej osób po spożyciu tej samej żywności, w tym samym czasie w określonym środowisku. Zatrucie pokarmowe to zachorowanie o objawach żołądkowo jelitowych, przyczyną może być spożycie wody lub żywności skażonej patogennymi mikroorganizmami (najczęściej jest to Salmonella, gronkowiec złocisty wytwarzający enterotoksyny, pałeczki E.Coli, Shigella). W opisywanym okresie w powiecie kamieńskim odnotowano jedno ognisko domowe chorób przenoszonych drogą pokarmową. Zachorowanie wystąpiły po spożyciu kolacji rodzinnej. Spośród 7 osób narażonych, cztery osoby zachorowały. Jedno dziecko hospitalizowano. U osób narażonych i chorych wykonano badania min. w kierunku Salmonella i Shigella, Adenowirusów, Rotawirusów, u nikogo z badanych nie wyizolowano czynnika chorobotwórczego. W trakcie prowadzonego dochodzenia epidemiologicznego ustalono podejrzaną potrawę, źródła zakażenia nie ustalono. 10

11 1.2 Decyzje administracyjne wydane w 2015 r. na podstawie art.5 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorobach zakaźnych u ludzi. Przepisy wymienionej ustawy zobowiązują obywateli przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. do stosowania się do nakazów i zakazów, organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, udzielania im danych i informacji niezbędnych do zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych. W 2015 roku w powiecie kamieńskim nie wydano decyzji administracyjnych wynikających z ww. podstawy prawnej. 1.3 Wirusowe zapalenie wątroby Wirusowe Zapalenie Wątroby potocznie nazywane żółtaczką lub żółtaczką zakaźną to choroba wywoływana przez jeden z kilku obecnie znanych wirusów hepatotropowych (hepatocytów). Objawy chorobowe występujące w przebiegu WZW są podobne we wszystkich typach WZW niezależnie od wywołującego je wirusa. Wirusowe zapalenia wątroby to dzisiaj jeden z wiodących problemów epidemiologicznych w zakresie chorób zakaźnych oraz zdrowia publicznego Wirusowe zapalenie wątroby typu,,b WZW B (wirusowe zapalenie wątroby typu B), zwane potocznie żółtaczką wszczepienną, jest jedną z najpoważniejszych i najgroźniejszych chorób zakaźnych wywołanych wirusem HBV. Tym typem wirusa można zakazić się o wiele łatwiej niż wirusem HIV. Zachorowanie może prowadzić do wielu powikłań min. marskości i niewydolności, a w konsekwencji nawet do raka pierwotnego wątroby i zgonu. W 2015 roku, w powiecie kamieńskim zarejestrowano trzy zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu B-przewlekłe oraz zarejestrowano sześć nowo wykrytych nosicielstw HBsAg (antygen wirusowy wykrywany w surowicy krwi w przypadku zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu B). Jego obecność we krwi jest dowodem na zakażenie pacjenta wirusem HBV. Zakażeniu wirusem HBV można zapobiegać poprzez szczepienia ochronne. W porównaniu z ubiegłym rokiem, zarówno nowe zachorowania jak i liczba nowo wykrytych nosicieli, utrzymuje się na tym samym poziomie. Można stwierdzić, że dzięki szeroko zakrojonej działalności oświatowo-profilaktycznej, systematycznemu podnoszeniu poziomu higieny w placówkach służby zdrowia oraz popularyzacji szczepień ochronnych przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, od kilku lat na terenie powiatu kamieńskiego notuje się tendencję spadkową zachorowań. 11

12 Ryc. 1 Liczba zachorowań na WZW typu B w latach , powiat kamieński Wirusowe zapalenie wątroby typu,,c WZW C (wirusowe zapalenie wątroby typu C) charakteryzuje się najczęściej wieloletnim brakiem lub występowanie niespecyficznych objawów subiektywnych. Ten typ wirusa został odkryty stosunkowo niedawno (1989) i nazwano go HCV. Do zakażenia wirusem typu C dochodzi poprzez naruszenie ciągłości tkanek zarówno w celach medycznych jak i niemedycznych np. w czasie zabiegów operacyjnych i stomatologicznych, zabiegów endoskopowych, w czasie wykonywania tatuażu, przekłuwania uszu. Dotychczas nie wynaleziono skutecznej szczepionki przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C. Nadal wśród wirusów pierwotnie hepatotropowych największy problem epidemiologiczny stanowi ten typ wirusa, choć w porównaniu z 2014 rokiem liczba zachorowań spadła. Rzadkie ujawnianie się ostrej fazy zakażenia HCV powoduje trudności w rozpoznaniu choroby, w związku z czym często wirusowe zapalenie wątroby typu C rozpoznawane jest w okresie zmian przewlekłych, które w konsekwencji mogą prowadzić do marskości i raka pierwotnego wątroby W 2015 roku w powiecie kamieńskim odnotowano 5 przypadków zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C. Ponadto zarejestrowano 6 nowych nosicieli przeciwciał anty HCV. Wywiady epidemiologiczne przeprowadzone przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Kamieniu Pomorskim ustaliły, że wszystkie zakażenia mogły mieć źródło poprzez narażenie medyczne. Nosiciele oraz osoby z otoczenia domowego znajdują się pod nadzorem lekarzy Podstawowej Opieki Zdrowotnej.. 12

13 Ryc. 2 Liczba zachorowań na WZW typu C w latach , powiat kamieński 1.4 Grypa sezonowa i zakażenia grypopodobne Grypa to ostre wirusowe zakażenie górnych dróg oddechowych, wywoływane przez wirusy grypy. Za sezonowy wzrost zachorowań na grypę (jesień-zima) odpowiedzialne są wirusy grypy typu A i B. W Polsce najwięcej zachorowań notuje się trwa od października do kwietnia w następnym roku, a szczyt zachorowań przypada między styczniem a marcem. Na grypę mogą zachorować wszyscy, niezależnie od wieku, a jej powikłania mogą być groźne. Nadzór epidemiologiczny prowadzony jest cały rok, ale w związku z sezonowością grypy z nasileniem w miesiącach od września do kwietnia. W tym czasie notuje się zwiększoną liczbę zachorowań w powiecie. Rejestracja zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę prowadzona była na podstawie sprawozdań MZ-55 otrzymywanych od podmiotów leczniczych, na podstawie których sporządzano sprawozdania. W 2015 roku wykazano 931 podejrzeń zachorowań grypopodobnych. Ponad połowa zachorowań dotyczyła osób od 15. do 64. r.ż. (511), 218 zachorowań dotyczyło osób w przedziale wiekowym 5-14 lat, 100 zachorowań od 0 do 4. r.ż. oraz 102 przypadki zachorowań u osób 65. r.ż. i powyżej. 13

14 Ryc. 3 Liczba zachorowań grypopodobnych w latach , powiat kamieński Ryc. 4 Szczepienia przeciwko grypie sezonowej na terenie powiatu w latach Choroby wieku dziecięcego Wiele powszechnych wcześniej chorób dziecięcych dzięki szczepieniom obecnie występuje coraz rzadziej. Często też mają łagodniejszy przebieg. Niektóre: odra, świnka, różyczka, ospa wietrzna mogą stanowić, jak każda wirusowa choroba, zagrożenie powikłaniami. Choroby wieku dziecięcego, przeciwko którym od lat prowadzone są szczepienia ochronne, tj. poliomyelitis, odra, błonica i tężec noworodków nie występują na terenie powiatu kamieńskiego. Wśród pozostałych jednostek zaliczanych do tej grupy dostrzegalna jest wyraźna okresowość ich występowania. 14

15 Odra Odra to ostra wirusowa choroba zakaźna, jedna z najbardziej zaraźliwych chorób wirusowych. Wywołują ją paramyxowirusy. Jedynym źródłem zakażenia jest chory człowiek. Choroba u dorosłych ma zwykle cięższy przebieg niż u dzieci i zdarza się coraz częściej. W 2015 roku w powiecie kamieńskim nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na odrę. Ostre porażenia wiotkie u dzieci do 14 r.ż. Definicja przypadku ostrego porażenia wiotkiego (OPW) obejmuje każde zachorowanie dziecka w wieku poniżej 15 r.ż. z osłabieniem mięśni szkieletowych. Kontrola przypadków OPW zalecana przez WHO uwzględnia: zapalenia wielonerwowe w tym zespół Guillaina-Barrégo, poprzeczne zapalenie rdzenia, neuropatie pourazowe oraz inne OPW u dzieci w wieku poniżej 15 r.ż. z wyłączeniem izolowanego porażenia nerwu twarzowego. Skuteczny nadzór nad ostrymi porażeniami wiotkimi jest jednym z kluczowych działań mających na celu potwierdzenie lub wykluczenie występowania dzikich szczepów wirusa polio na danym terenie. W 2015 roku w powiecie kamieńskim nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na ostre porażenia wiotkie u dzieci do 14 r.ż. Krztusiec Krztusiec (koklusz) to ostra choroba zakaźna dróg oddechowych, wywołana przez Gramujemną bakterię o nazwie Bordatella pertusis. Najczęściej występuje u niemowląt i małych dzieci (0 4 r.ż.). Obecnie zaobserwowano ponowne zwiększenie liczby zachorowań na krztusiec wśród młodzieży i wcześniej szczepionych dorosłych, co może być spowodowane zanikaniem swoistej odporności. W 2015 roku w powiecie kamieńskim odnotowano 4 zachorowania na krztusiec z czego 2 osoby były hospitalizowane, w tym nieszczepiona czteroletnia dziewczynka ob. Ukrainy. Ospa wietrzna Ospa wietrzna to choroba zakaźna wywołana przez wirusa ospy wietrznej i półpaśca (Varicella-zoster virus). Źródłem zakażenia jest chory człowiek. Choroba jest niezwykle zaraźliwa u dzieci i najczęściej przebiega łagodnie, jednak ostatnio obserwuje się zwiększenie liczby zachorowań wśród młodzieży i osób dorosłych, u których przebieg zakażenia jest cięższy z większym odsetkiem powikłań. 15

16 Wirus wywołujący chorobę szerzy się drogą kropelkową poprzez kontakt bezpośredni oraz kontakt pośredni przez przedmioty świeżo zanieczyszczone materiałem z nosa, gardła oraz wykwitów skórnych chorej osoby. Obecnie w Polsce szczepiennie p/ospie zalecane są osobom, które nie chorowały na ospę wietrzną i nie zostały wcześniej zaszczepione w ramach szczepień obowiązkowych albo zalecanych oraz kobietom planującym zajście w ciążę, które nie chorowały wcześniej na ospę wietrzną. Natomiast obowiązkowym, bezpłatnym szczepieniom, zgodnie z aktualnie obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych, poddawane są osoby narażone w sposób szczególny na zakażenie, są to dzieci do ukończenia 12 roku życia: z upośledzeniem odporności, o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby, z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji, zakażone HIV, przed leczeniem immunosupresyjnym lub chemioterapią oraz dzieci do ukończenia 12 roku życia z otoczenia tych osób, które nie chorowały na ospę wietrzną. W roku 2015 na terenie powiatu zarejestrowano 287 zachorowań. Większość zachorowań tak jak i w roku ubiegłym wystąpiło wśród dzieci w wieku przedszkolnymi szkolnym: dzieci w wieku 1-4 lat 102 (73), w wieku 5-9 lat 149 (72), w wieku 15 lat i powyżej 13 zachorowań. Ryc. 5 Liczba chorych na ospę wietrzną w latach , powiat kamieński Różyczka Różyczka jest wirusową chorobą zakaźną. Jedynym rezerwuarem wirusa jest człowiek. Podatność na zakażenie jest powszechna. Najczęściej na różyczkę chorują dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, ale chorować mogą także osoby dorosłe. Różyczka u dzieci ma zwykle przebieg łagodny. Powikłania są bardzo rzadkie, jednak zachorowanie na różyczkę u kobiet w 16

17 ciąży, zwłaszcza w pierwszych 16 tygodniach, może być przyczyną poronienia, zgonu płodu lub porodu przedwczesnego oraz licznych wad wrodzonych. W Polsce szczepienie przeciwko różyczce, zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych, jest obowiązkowe i wykonuje się je łącznie ze szczepieniem przeciwko śwince i odrze (szczepionka skojarzona). Pierwsze szczepienie wykonuje się u dzieci w miesiącu życia. W 2015 roku w powiecie kamieńskim odnotowano 4 przypadki zachorowań na różyczkę u dzieci w wieku 1-3 lat oraz 1 zachorowanie młodej kobiety (23). Dzieci były zaszczepione jedną dawką szczepionki. Ryc. 6 Liczba chorych na różyczkę w latach , powiat kamieński Nagminne zapalenie przyusznic świnka Świnka jest ostrą chorobą wieku dziecięcego, wywoływaną przez wirus z rodziny Paramyxoviridae. Jedynym rezerwuarem wirusa są ludzie. Wirus ten przenosi się z człowieka na człowieka przez bezpośredni kontakt oraz drogą kropelkową. Może przenosić się też przez przedmioty zanieczyszczone śliną osób chorych. W 2015 roku w powiecie kamieńskim odnotowano 5 przypadków zachorowań na świnkę. Wszystkie przypadki zachorowań dotyczyły dzieci 4-13 r.ż. 17

18 Ryc. 7 Liczba chorych na świnkę w latach , powiat kamieński Płonica (szkarlatyna) Płonica jest ostrą choroba zakaźną wywołaną przez bakterię paciorkowca grupy A, wywołującego m.in. anginę. Źródłem zakażenia jest chory na zakażenie paciorkowcowe, w tym anginę lub płonicę, ozdrowieniec lub nosiciel paciorkowca. W roku 2015 w powiecie kamieńskim odnotowano 15 zachorowań na płonicę. zachorowania dotyczyły 1.6 Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu Stan zapalny wywołany przedostaniem się drobnoustrojów do płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR), obejmujący opony pajęczą i miękką oraz przestrzeń podpajęczynówkową. Czynnikiem etiologicznym tego schorzenia mogą być zarówno bakterie, wirusy i grzyby. Najczęstszą przyczyną bakteryjnego ropnego zapalenia opon są meningokoki, pneumokoki, paciorkowce i gronkowce, u dzieci również pałeczka Haemophilus influenzae. W 2015 roku w powiecie kamieńskim odnotowano 3 przypadki bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu, w tym dwa przypadki wywołane przez Staphylococcus aureus oraz jeden u pacjenta z patognomonicznym objawem wczesnego stadium boreliozy rumień wędrujący (EM erythema migrans), u którego doszło do stopniowego zajęcia ośrodkowego układu nerwowego (neuroinfekcja). Mężczyzna lat 51, hospitalizowany w oddziale obserwacyjno-zakaźnym, po wdrożonej antybiotykoterapii w stanie ogólnie dobrym wypisany do domu. 18

19 1.7 Inwazyjna choroba meningokokowa Zakażenie meningokokowe jest wywoływane przez bakterie dwoinki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zwane również meningokokami (Neisseria meningitidis). Bakterie te występują w jamie nosowo-gardłowej u zdrowych osób (nosicieli), nie powodując żadnych dolegliwości ani objawów. Do zakażenia dochodzi na skutek kontaktu podatnej osoby z bezobjawowym nosicielem lub osobą chorą. Najczęściej chorują dzieci w wieku od 3 miesięcy do 1 roku życia. Choroba stanowi bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia. Meningokoki są częstą przyczyną zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub sepsy (posocznicy), które występują pod wspólnym mianem inwazyjnej choroby meningokokowej. W 2015 roku w powiecie kamieńskim nie odnotowano przypadków inwazyjnej choroby meningokokowej. 1.8 Borelioza z Lyme Borelioza z Lyme jest chorobą zakaźną, wywołaną przez bakterie Borrelia burgdorferi. Najbardziej narażone na tę chorobę są osoby mieszkające w pobliżu terenów leśnych. Od kilku lat obserwowany jest wzrost zachorowań na boreliozę w Polsce. Przyczyny wzrostu upatruje się w ciągłej zmianie zasięgu bytowania kleszczy, zmianami klimatu, a co za tym idzie, wydłużeniem się okresu żerowania. Na wzrost wykrywanej boreliozy ma fakt poprawiająca się diagnostyka, ale również wzrastająca świadomość społeczeństwa. Wzrostowy trend utrzymuje się również w powiecie kamieńskim. Niespecyficzne i dość długo ujawniające się w czasie objawy mogą powodować opóźnienie w zgłaszalności. W 2015 roku na terenie powiatu zarejestrowano 35 przypadków zachorowań na Boreliozę z Lyme. Wg definicji przypadków chorób zakaźnych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego wszystkie zachorowania były potwierdzone, poza jednym, który był prawdopodobnym. 19

20 Ryc. 8 Liczba chorych na Boreliozę z Lyme w latach powiat kamieński Ryc. 9 Liczba zachorowań na Boreliozę z Lyme w latach na podstawie danych Sekcji Epidemiologii PSSE w Kamieniu Pomorskim. 1.9 Styczność, narażenie na wściekliznę potrzeba szczepień Wścieklizna to ostra choroba zakaźna ośrodkowego układu nerwowego, objawiająca się zapaleniem mózgu i rdzenia, prowadząca do śmierci. 20

21 Źródłem zagrożenia mogą być wszystkie ssaki, najczęściej zwierzęta dzikie (lisy, jenoty, wilki, szczury, piżmaki, kuny, nietoperze, jeże) i zwierzęta domowe (psy, koty). W 2015 roku na terenie powiatu kamieńskiego zgłoszono 131 przypadków pokąsań ludzi przez zwierzęta. We wszystkich przypadkach prowadzono dochodzenia epidemiologiczne, aby ustalić stopień narażenia na wściekliznę oraz podjąć odpowiednie działania celem ochrony zdrowia i życia pokąsanych osób. Wśród ogólnej liczby pokąsanych było 37. dzieci w wieku do lat 14. Spośród 131. zgłoszeń, 20 osób zostało zakwalifikowanych do szczepień przeciwko wściekliźnie. Jeden przypadek dotyczył pokąsania przez lisa, dwa przez szczura, jeden przez jeża i pozostałe przez zwierzęta domowe. W trakcie prowadzonego nadzoru epidemiologicznego współpracowano z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Kamieniu Pomorskim. Ryc. 10 Styczność i narażenia na wściekliznę w latach , powiat kamieński 21

22 Rys. 11 Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba szczepień 1.10 Choroby przenoszone drogą płciową Choroby przenoszone drogą płciową to problem powracający. Niektóre zakażenia (kiła) zaczęły pojawiać się u osób podejmujących seks bez zabezpieczenia. Ponadto infekcje przenoszone drogą płciową bardzo często występują razem z zakażeniem HIV. Doniesienia naukowe podają, że zakażenie chlamydiozą, HPV, HSV mogą zwiększyć kilkakrotnie ryzyko zakażenia HIV, a w przypadku kiły i rzeżączki to ryzyko jest 10 razy większe. W 2015 roku w powiecie kamieńskim zarejestrowano jedno zachorowanie na choroby przenoszone drogą płciową wg Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10: A53 inne postacie kiły i kiła nie określona. Pacjent (mężczyzna lat 28), poddany leczeniu, zgodnie z art.40 ust.1 pkt. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. zakażeniach i chorobach zakaźnych u ludzi Gruźlica W Polsce 95% przypadków to gruźlica płuc choć choroba może zaatakować każdy narząd, najczęściej układ moczowy, węzły chłonne, kości i stawy. Wywołują ją Gram-dodatnie bakterie Mycobacterium tuberculosis zwane pałeczkami lub prątkami Kocha. Najczęstszym źródłem zakażenia są osoby chore na gruźlicę w fazie prątkowania. Źródłem zakażenia mogą być chore na gruźlicę zwierzęta np. chore krowy, które wydalają prątki m. in. z mlekiem. 22

23 W 2015 roku wykazano 11 przypadków zachorowań na gruźlicę. Chorych poddano nadzorowi PPIS, byli leczeni w oddziale gruźlicy i chorób płuc. Nadzorem PPIS objęto również osoby z otoczenia. Gruźlica Wyszczególnienie wszystkie postacie razem w tym płucna zakaźna niezakaźna ( prątkująca) innych narządów Powiat kamieński w tym: Miasto Wieś Mężczyźni Kobiety Wg grup wiekowych: i więcej Liczba osób objętych nadzorem: ogółem 37 Tabela nr 3 - Nowe zachorowania na gruźlicę w 2015 roku 23

24 1.12 Zakażenia HIV/choroba AIDS Według danych Ministerstwa Zdrowia wirusem HIV zakażają się przede wszystkim osoby młode między 15 a 24 rokiem. W Polsce 7% wszystkich zakażeń wykryto u osób poniżej dwudziestego roku życia, a 46% u osób w wieku lat. Dominującą grupę (84%) wśród zakażonych HIV i chorych na AIDS w naszym kraju stanowią osoby w wieku produkcyjnym (20 49 lat). W roku 2015 na terenie powiatu kamieńskiego odnotowano jedno nowo wykryte zakażenie ludzkim wirusem upośledzenia (niedoboru) odporności (HIV) u młodego mężczyzny (28) oraz jeden zgon z powodu AIDS kobiety w wieku 38 lat. 2. Realizacja szczepień ochronnych. Jednym z priorytetowych zadań organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej są szczepienia ochronne jako element zwalczania chorób zakaźnych. W tym zakresie PIS sprawuję nadzór nad obowiązkowymi szczepieniami jako skutecznej metody profilaktyki. Dbając o zaszczepienie wszystkich podlegających temu obowiązkowi w powiecie kształtuje się odporność zbiorowiskową populacji powiatu kamieńskiego na zachorowania. Uodpornienie dzieci, młodzieży i osób dorosłych w Polsce wykonywane jest w drodze realizacji Programu Szczepień Ochronnych. Program ten ogłaszany jest corocznie przez Głównego Inspektora Sanitarnego w formie komunikatu w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia. Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na 2015 rok obowiązkowymi są szczepienia przeciwko chorobom: gruźlicy, wzw typu b, błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, zakażeniom Heamophilus influenzae typu b u dzieci w 1. roku życia, wzw typu b, błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, zakażeniom Heamophilus influenzae typu b oraz odrze, śwince i różyczce u dzieci w 2. roku życia, błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis u dzieci w 6. roku życia, odrze, śwince i różyczce u dzieci w 10. roku życia, błonicy, tężcowi, którym podlega młodzież w 14. i 19. roku życia. W 2015 roku szczepienia ochronne na terenie powiatu kamieńskiego wykonywano w 12 punktach szczepień oraz jednym w oddziale neonatologii w Szpitalu Św. Jerzego w Kamieniu Pomorskim, realizujących obowiązkowy program szczepień. Programem objęte są dzieci i młodzież do 19. roku życia, na terenie powiatu w 2015 roku objętych było 7867 dzieci i młodzieży. Grupa ta objęta jest również szczepieniom zalecanym nierefundowanym ze środków Ministra Zdrowia. 24

25 W celu zapewnienia właściwych warunków przechowywania preparatów szczepionkowych, kontynuowano intensywny nadzór nad podmiotami realizującymi obowiązkowe szczepienia ochronne. Przesyłano do nadzorowanych podmiotów materiały dotyczące przechowywania oraz przygotowania do podania preparatu szczepionkowego (Pentaxim), przesyłano wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego dotyczące realizacji szczepień dzieci przeciwko pneumokokom (Prevenar, Synflorix), przypominano o kwalifikacjach zawodowych personelu udzielającego świadczeń z zakresu szczepień ochronnych oraz monitorowano obowiązek dostosowania kwalifikacji podległego personelu w celu sprostania wymaganiom dotyczącym kompetencji zawodowych do 31 grudnia 2015 r., informowano o konferencjach i szkoleniach dla pracowników punktów szczepień. Partnerstwo z podmiotami w tym zakresie układało się zadowalająco. W okresie od stycznia do grudnia przeprowadzono łącznie 26 kontroli punktów szczepień sporządzając ich ocenę. We wszystkich podmiotach realizacja szczepień odbywa się zgodnie z wytycznymi Programu Szczepień Ochronnych na dany rok kalendarzowy. Karty szczepień wypełniane są prawidłowo zawierają datę i godzinę szczepienia, datę ważności szczepionki, numer i serię oraz podpis osoby wykonującej szczepienie. Każda osoba przed szczepieniem jest badana przez lekarza, co potwierdzone jest wpisem w kartotece pacjenta. W toku przeprowadzonych kontroli zwracano szczególną uwagę na: wdrażanie obowiązującego Programu Szczepień Ochronnych stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w ramach szczepień obowiązkowych i zalecanych stan wyposażenia punktów szczepień w lodówki, termometry, zestawy przeciw wstrząsowe; postępowanie z preparatami szczepionkowymi zgodnie z opracowaną procedurą; efektywne wykorzystanie preparatów wielodawkowych; daty ważności, sposób magazynowania i transportowania preparatów szczepionkowych; prawidłowe opracowanie dokumentacji związanej z niepożądanymi odczynami poszczepiennymi informowano placówki o konieczności posiadania elektronicznego monitoringu temperatury, dzięki któremu możliwy będzie stały nadzór nad preparatami szczepionkowymi; rejestr niepożądanych odczynów poszczepiennych. Ponadto w trakcie kontroli prowadzono nadzór nad poprawnością i terminowością sprawozdawczości z realizacji szczepień ochronnych. Na bieżąco informowano podmioty lecznicze, w których wykonywane są szczepienia o Decyzjach Głównego Inspektora Farmaceutycznego obrocie preparatów szczepionkowych. Nadal obserwuje się wśród rodziców narastające obawy dotyczące szczepień obowiązkowych. Niepokój ten powodują nieformalne, często niepotwierdzone informacje medialne na temat preparatów szczepionkowych. Szczególne emocje narosły wokół skojarzonej trójskładnikowej 25

26 szczepionki MMR II przeciwko chorobom odra, świnka i różyczka, spowodowane wątpliwościami co do jej bezpieczeństwa. Dezorientacja rodziców wynika z różnych doniesień i publikacji internetowych, których wydruki przysyłają do PSSE jako uzasadnienie decyzji o nieszczepieniu swoich dzieci. W związku z przypadkami uchylania się od szczepień obowiązkowych oraz wahaniami rodziców co do ich celowości, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kamieniu Pomorskim (PPIS) przed wszczęciem postępowania administracyjno -egzekucyjnego w pierwszej kolejności prowadził działania informacyjne, mające na celu uświadomienie korzyści wynikających z uodpornienia dziecka przeciw chorobom zakaźnym, a także konsekwencji prawnych wynikających z odmowy poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom. W analizowanym okresie zarejestrowano 21 osób, a koniec 2015 roku rejestrowano 16 osób uchylających się od szczepień. PPIS, jako organ administracji publicznej sprawujący nadzór nad realizacją szczepień ochronnych, jest uprawniony w trybie przewidzianym w przepisach ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (jednolity tekst Dz. U. z 2014 r. poz z późn. zm.) do żądania w drodze egzekucji administracyjnej wykonania obowiązku szczepień. Przepisy ww. ustawy jednocześnie nakładają na organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, jako wierzycieli obowiązku szczepień ochronnych, prawny obowiązek podejmowania wszelkich czynności zmierzających do zastosowania przewidzianych prawem środków egzekucyjnych w celu nakłonienia osoby uchylającej się od wykonania obowiązku szczepień ochronnych. Organem egzekucyjnym właściwym w sprawie prowadzenia egzekucji obowiązku szczepień jest wojewoda, do którego kierowane są wnioski. Skierowanie wniosku do wojewody o egzekucję administracyjną obowiązku szczepień jest poprzedzone wystosowaniem do osoby uchylającej się upomnienia zawierającego wezwanie do wykonania obowiązku szczepień ochronnych z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę egzekucji administracyjnej, następnie sporządzeniem tytułu wykonawczego. W 2015 roku PPIS wystosował do osób uchylających się 23 pisma informacyjne, 47 wezwań do wykonania obowiązku, 33 upomnienia, 27 wniosków do Wojewody Zachodniopomorskiego o egzekucję administracyjną obowiązku szczepień, 27 tytułów wykonawczych egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym. Wojewoda nałożył na uchylających się 22 grzywny na sumę 6600 złotych, Ponadto wśród rodziców przeprowadzono instruktaże przybliżające tematykę szczepień, a w szczególności zasadność stosowania szczepień przeciwko wybranym chorobom zakaźnym. W skutek podjętych przez pracowników Epidemiologii działań zaszczepiono 3 dzieci, 2 dzieci po konsultacji u specjalisty zostały odroczone od szczepień. 26

27 2.1. Niepożądane odczyny poszczepienne Niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) to nieprawidłowa reakcja organizmu występująca po podaniu szczepionki. Może być spowodowany samym działaniem szczepionki lub np. uczuleniem na jej składnik, nieprawidłowym podaniem szczepionki lub przypadkowo występującym w tym samym czasie czynnikiem, co szczepienie. NOP może wystąpić natychmiast lub po kilku dniach, a nawet tygodniach po wykonaniu szczepienia. W Polsce system monitorowania NOP został wprowadzony w 1996 roku i opiera się na zaleceniach Światowej Organizacji Zdrowia w zakresie monitorowania bezpieczeństwa szczepień. Ponieważ niepożądane odczyny poszczepienne stanowią element analizy bezpieczeństwa wykonania szczepień ochronnych, są rejestrowane. W 2015 roku na podstawie sprawozdań z punktów szczepień nie stwierdzono odczynów poszczepiennych. Podsumowanie i wnioski: W wyniku prowadzonego bieżącego nadzoru można stwierdzić, że sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych w powiecie kamieńskim analizowanym roku była ogólnie dobra. Nie odnotowano epidemicznego występowania chorób zakaźnych jak również ognisk zatrucia pokarmowego. Liczba zachorowań na choroby zakaźne kształtowała się na podobnym poziomie co w pierwszym półroczu 2014 roku, choć nastąpił znaczny wzrost zachorowań grypopodobnych (926). Analiza zachorowań na choroby wieku dziecięcego potwierdza cykliczną zmienność, co zapewne jest kontynuacją obserwowanych trendów wieloletnich. W powiecie odnotowano 37% wzrost zachorowań na ospę wietrzną. Większość przypadków zachorowań dotyczyła dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym choć zachorowały też osoby starsze. Zarejestrowano kilka przypadków zachorowań na różyczkę i świnkę (4 i 5) oraz odnotowano 50% wzrost zachorowań na płonicę (szkarlatynę) zachorowało 15. dzieci (4-14 lat). Utrzymuje się wzrost zachorowań na Boreliozę z Lyme. W 2015 roku odnotowano 35 zachorowań (ok. 35% więcej niż w 2014). Większość przypadków zachorowań wystąpiła pod postacią skórną z rumieniem wędrującym. Nie uległa poprawie sytuacja w zakresie pokąsań przez zwierzęta. Zdarzają się pokąsania nie tylko prze zwierzęta domowe, ale i dzikie. Często nie mogąc ustalić właścicieli psów i kotów, nie można wszcząć procedury obserwacji zwierzęcia. W okresie od stycznia do grudnia 2015 roku zarejestrowano 131 pokąsanych, z czego 17 osób zostało zakwalifikowanych do szczepień przeciwko wściekliźnie. Odnotowano zachorowania na choroby przenoszone drogą płciową: u młodego mężczyzny, kwalifikowane jako postać kiły oraz jedno nowo wykryte zakażenie ludzkim wirusem upośledzenia (niedoboru) odporności (HIV) u młodego mężczyzny oraz jeden zgon kobiety z powodu AIDS. 27

28 W 2015 roku zarejestrowano 11 zachorowań na gruźlicę u 9 mężczyzn i 2 kobiet, którzy zostali objęci nadzorem PPIS. Nadzorowi poddano również 37 osób z otoczenia chorych. W powiecie kamieńskim, tak jak w całej Polsce, przybywa rodziców, którzy nie zgadzają się na obowiązkowe szczepienia swoich dzieci. Spowodowane jest to częściowo modą na ekologiczne zgodne z naturą życie, częściowo z powodu opinii medialnych o szkodliwości szczepionek oraz związanym z nimi ryzyku, czy wręcz sprzeciwu wobec dyktatu państwa. W związku z tym kamieńska Inspekcja podjęła działania w celu zmotywowania rodziców do realizacji obowiązku, poprzez przekazywanie rzetelnych informacji, merytoryczną argumentację, aż do wdrożenia postępowania administracyjnego. Sekcja Epidemiologii przygotowała stronę internetową gdzie w kategoriach choroby zakaźne, szczepienia i w zakładce Komunikaty zamieszczała istotne informacje. Przygotowano prezentacje niektórych chorób zakaźnych, informacje dotyczące szczepień, a także publikowano materiały dla podróżujących. Strona cieszyła się zainteresowaniem internautów, odnotowano 5380 wejść na te strony. II. Stan sanitarny podmiotów działalności leczniczej W 2015 roku w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kamieniu Pomorskim pozostawały 124 podmioty wykonujące działalność leczniczą. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny monitorował sytuację sanitarną powiatu w oparciu o wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego oraz plan zasadniczych zamierzeń opracowany na 2015 rok. Pracownicy Sekcji Epidemiologii w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego lustrowali podmioty lecznicze przez cały rok, zwracając uwagę na stan sanitarno-techniczny pomieszczeń, zaopatrzenia w preparaty dezynfekcyjne i właściwe ich stosowanie, prowadzenie prawidłowych procesów sterylizacji narzędzi oraz postępowanie z odpadami medycznymi i komunalnymi, postępowanie z bielizną czystą i brudną oraz utrzymanie stanu bieżącej czystości i porządku w obiekcie. Analizie podlegały również procedury stosowane w podmiotach leczniczych. 1. Decyzje administracyjne wydane na podmioty działalności leczniczej z wyodrębnieniem decyzji dot. opiniowania pomieszczeń Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kamieniu Pomorskim w analizowanym okresie wydał łącznie 14 decyzji administracyjnych, w tym: 10 decyzji dotyczących opiniowania pomieszczeń nowopowstałych lub już istniejących na prośbę podmiotu, zgodnie z art. 100 ustawy o działalności leczniczej; 3 decyzje związane ze złym stanem technicznym obiektów oraz 1 przedłużającą wykonanie zaleceń. Ponadto wystawiono 16 decyzji płatniczych na sumę 2266,66 zł. 28

29 2. Podmioty działalności leczniczej Wśród 124 obiektów udzielających świadczenia medyczne na terenie powiatu kamieńskiego podlegających nadzorowi PPIS znajduje się: podmioty lecznicze: 1 szpital publiczny; 1 szpital uzdrowiskowy; 1 zakład pielęgnacyjnoopiekuńczy; 8 zakładów rehabilitacji leczniczej, w tym 3 sanatoria; 2 hospicja; 2 inne udzielające stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych; podmioty lecznicze udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych: 35 przychodni, ośrodków zdrowia, poradni, ambulatoriów; 2 medyczne laboratoria diagnostyczne; 4 zakłady rehabilitacji leczniczej; 4 innej działalności; podmioty działalności leczniczej wykonywanej przez praktykę zawodową: 19 indywidualnych praktyk lekarskich; 21 indywidualnych praktyk lekarzy dentystów; 23 indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie, 7 indywidualnych praktyk pielęgniarek; 10 grupowych praktyk pielęgniarek; 2 inne praktyki. W 2015 roku pracownicy Sekcji Epidemiologii przeprowadzili łącznie 83 kontrole wynikające zarówno z harmonogramu jak i kontrole sprawdzające czy w sprawie wydania decyzji opiniującej spełnienie wymagań jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą w związku z zapisami art.22 ust.1 i ust.2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz.U. z 2015r. poz.618 j.t z późn.zm.). W analizowanym okresie w kontrolowanych przez PPIS placówkach opieki zdrowotnej zwracano szczególną uwagę na stosowanie świadomych mechanizmów samokontroli w zakresie przepisów sanitarno-higienicznych wśród podmiotów, aby uniknąć wystąpienia zakażeń. Dlatego pracownicy Sekcji Epidemiologii wnikliwie dokonywali analizy wdrożenia wszystkich obowiązujących procedur i standardów w postępowaniu medycznym we wszystkich placówkach świadczących usługi medyczne. Uświadamiano pracownikom, że dobrze opracowana dokumentacja jest podstawą poprawy jakości usług medycznych jak również poprawy bezpieczeństwa pacjenta oraz personelu medycznego zatrudnionego w placówkach. Podczas każdej inspekcji oceniano zakres prowadzenia kontroli wewnętrznej z uwzględnieniem sposobu jej dokumentowania. Obowiązek wynika z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie zakresu, sposobu i częstotliwości prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych (Dz.U.10. Nr 100, poz.646). Dokładnie oceniano procesy dekontaminacji sprzętu medycznego oraz dezynfekcji pomieszczeń, analizowano plany higieny/utrzymanie czystości i ich zakres, wymagano procedur higieny rąk i stosowania środków ochrony indywidualnej, procedur gospodarki odpadami i dokumentów potwierdzających ich usuwanie i utylizację zgodnie z obowiązującymi przepisami, 29

30 zaopatrzenia w wodę, postępowania z czystą i brudną bielizną, przechowywanie odzieży osobistej i ochronnej, inne. W czasie kontroli sprawdzano raporty o zranieniach, wymaganie nałożone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Wymagania rozporządzenia skierowane do pracodawcy i pracownika w celu eliminacji lub ograniczania stopnia narażenia na zranienia ostrymi narzędziami, a także ich monitoringu. Nadzór nad zranieniami jest ważny z powody konsekwencji zdrowotnych dla pracowników ochrony zdrowia wykonujących zabiegi diagnostyczne, lecznicze i pielęgnacyjne. Mogą oni mieć kontakt z krwią, wydzielinami i wydalinami chorych, co może narazić ich na zakażenie drobnoustrojami chorobotwórczymi. Zakres kontroli podmiotów wykonujących działalność leczniczą w zakresie całodobowych i stacjonarnych świadczeń zdrowotnych obejmował stan sanitarno-techniczny i sanitarno-higieniczny zaplecza w tym: magazyny bielizny, odpadów, ogólnodostępne węzły sanitarne, utrzymania bieżącej czystości pomieszczeń zaplecza oraz otoczenia (zakłady rehabilitacji leczniczej, sanatoria). Ponadto w zakresie kontroli wszystkich typów obiektów analizowano kształt i powierzchnię pomieszczeń, oceniając prawidłowe rozmieszczenie, zainstalowanie i użytkowanie urządzeń, aparatury i sprzętu, stanowiących jego niezbędne funkcjonalne wyposażenie. Uwzględniono również dostosowanie pomieszczeń dla osób niepełnosprawnych, przestrzegania zakazu palenia tytoniu, a także dokumentację zdrowotną personelu. Gabinety indywidualnej praktyki lekarskiej jak i indywidualnej praktyki pielęgniarek i położnych zajmują wydzielone pomieszczenia w budynkach mieszkalnych jedno i wielorodzinnych, bądź dzierżawione są w przychodniach lub ośrodkach zdrowia. Udzielane są w nich świadczenia medyczne w trybie ambulatoryjnym. Najliczniejszą kategorią objętych kontrolą sanitarną placówek w omawianej grupie były indywidualne praktyki lekarzy dentystów oraz indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie. W ocenie stanu sanitarnego powyższych obiektów brano pod uwagę warunki sanitarno-techniczne pomieszczeń i ich funkcjonalność, w tym wykończenie ścian i podłóg, sprawność wentylacji i oświetlenia, wyposażenia w umywalki, dozowniki mydła, ręczniki jednorazowe, postępowania z bielizną czystą i brudną oraz segregacją odpadów i postępowaniem z odpadami medycznymi po zakończonej pracy. Kontrole obejmowały ocenę procesów dezynfekcji i sterylizacji, jak również ocenę zawartości merytorycznej procedur zawierających tok postępowania wykonywanych czynności w zakładach opieki zdrowotnej, w tym wdrożenia i nadzorowania procedur higieny jako istotnego elementu zapobiegającego szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Kontrole sanitarne wykazały, że w gabinetach indywidualnych praktyk lekarskich jak i praktyk pielęgniarek i położnych działających na terenie powiatu kamieńskiego preparaty dezynfekcyjne stosowane do dezynfekcji narzędzi medycznych, powierzchni, w tym powierzchni 30

31 skażonych materiałem organicznym oraz skóry były stosowane zgodnie z zaleceniami producentów. Przygotowywano właściwe stężenia roztworów i stosowano odpowiedni czas dezynfekcji. Narzędzia medyczne wielokrotnego użycia po zastosowaniu były poddawane manualnej dezynfekcji i myciu. W wielu gabinetach stomatologicznych do mycia i dezynfekcji drobnego sprzętu stomatologicznego stosowano myjki ultradźwiękowe. Po zabiegach dezynfekcji i mycia narzędzia medyczne poddawano procesowi sterylizacji z zastosowaniem pary wodnej w nadciśnieniu. Skuteczność procesów sterylizacji była sprawdzana za pomocą testów chemicznych oraz testów biologicznych. Przeprowadzone w 2015 roku kontrole w zakresie przygotowywania sprzętu do sterylizacji, pakietowania, przechowywania, zachowania odpowiednich terminów ważności wysterylizowanych narzędzi zasadniczo nie wykazały nieprawidłowości. We wszystkich skontrolowanych obiektach czynności związane z przeprowadzaniem dezynfekcji i sterylizacji zostały opisane w opracowanych przez placówki procedurach higienicznych. Procedury zawierały obowiązujące standardy higieny wewnątrzzakładowej. Odpady medyczne w placówkach gromadzone są selektywnie i magazynowane w urządzeniach chłodniczych przeznaczonych wyłącznie do tego celu. Odpady medyczne przekazywane są do unieszkodliwienia odpowiednim zakładom utylizacji odpadów z którymi podmioty mają podpisane umowy na ich odbiór. Postępowanie z odpadami medycznymi odbywa się według opracowanych procedur, są one gromadzone w sposób bezpieczny dla personelu i środowiska w pojemnikach plastikowych, twardościennych zamykanych. Przed wywiezieniem przechowywane w oznakowanym urządzeniu chłodniczym. Placówki dysponują dokumentami potwierdzającymi ich unieszkodliwienia przez odbiorcę Gabinety prywatne piorą bieliznę we własnym zakresie. Zachowana jest zasada rozdzielności przechowywania odzieży własnej i roboczej. Podczas świadczenia usług używane są podkłady i prześcieradła jednorazowe. Utrzymaniem czystości zajmuje się personel podmiotów leczniczych. W zakresie czystości bieżącej w roku 2015 r. nie stwierdzono nieprawidłowości. Podsumowanie i wnioski: W wyniku prowadzonego bieżącego nadzoru nad podmiotami leczniczymi stwierdzono jak w analogicznym okresie ubiegłego roku dostateczne zaopatrzenie w sprzęt jednorazowego użytku, wystarczającą ilość środków dezynfekcyjnych, prawidłową sterylizację sprzętu zabiegowego, prawidłowe postępowanie z odpadami medycznymi. Kontrole obiektów służby zdrowia przeprowadzone w 2015 roku wykazały zadawalający stan sanitarny. Notuje się poprawę w utrzymaniu porządku i estetyki pomieszczeń. Nowopowstałe obiekty 31

32 spełniają wymagania nałożone przepisami prawa, dysponują nowym wyposażeniem i aparaturą przez co bezpieczeństwo higieniczno-sanitarne wzrasta. Kierownictwa zakładów opieki zdrowotnej oraz osoby udzielające świadczeń zdrowotnych prowadzą kontrolę wewnętrzną zgodnie z Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie zakresu, sposobu i częstotliwości prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. (Dz. U. nr 100, poz. 646). Sporządzane raporty kontroli mają na celu monitoring m.in. czynników alarmowych i archiwizowane będą przez 10 lat. Kontrole pracowników Sekcji Epidemiologii zwracały uwagę na podnoszenie standardów w obszarze bezpieczeństwa pacjentów i podczas kontroli przekonywali o potrzebie pakietowanie wyrobów, tak by jeden pakiet zawierał materiały przeznaczone dla jednego pacjenta, do użycia w czasie jednego zabiegu, w jednym czasie. Ponadto osoby prowadzące działalność leczniczą, sukcesywnie zwiększają ilość stosowanych narzędzi jednorazowego użycia, co wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa ponieważ wyroby te po użyciu przez jednego pacjenta oddawane są do utylizacji. PIS realizując jedno z priorytetowych zadań jakim jest zapewnienie właściwych warunków przechowywania preparatów szczepionkowych ze szczególnym nasileniem nadzoruje podmioty realizujące obowiązkowe szczepienia ochronne. Jednoczenie prowadzi ścisły monitoring nad szczepionkami realizując zalecenia Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych przy Ministrze Zdrowia oraz Radę Sanitarno-Epidemiologiczną działającą przy Głównym Inspektorze Sanitarnym. HIGIENA ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU Ogólna ocena obiektów żywności, żywienia, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków. Sekcja HŻŻiPU prowadzi nadzór na warunkami produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności oraz warunkami żywienia zbiorowego, jak również warunkami zdrowotnymi produkcji i obrotu przedmiotami użytku, materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, kosmetykami oraz innymi wyrobami mogącymi mieć wpływ na zdrowie ludzi. W roku sprawozdawczym 2015 pod nadzorem sanitarnym znajdowało się 1632 obiektów produkcji żywności, obrotu żywnością, żywienia zbiorowego, wytwórni i obrotu przedmiotami użytku oraz kosmetyków. Na ogólną liczbę obiektów wg ewidencji składają się: 304 zakłady produkcji żywności; 609 zakładów obrotu żywnością, w tym 170 środki transportu 485 zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego, w tym: 375 zakładów małej gastronomii; 32

33 189 zakładów żywienia zbiorowego typu zamkniętego, w tym: 98 stołówek w domach wczasowych; 1 blok żywienia w szpitalu; 3 bloki żywienia w sanatoriach, w tym 2 żywienia w systemie cateringowym; 24 stołówek szkolnych, w tym 10 w systemie żywienia cateringowego; 34 stołówek na koloniach/półkoloniach/obozach/zimowiskach; 11 stołówek w przedszkolach, w tym 6 w systemie żywienia cateringowego; 7 zakłady usług cateringowych; 11 innych zakładów żywienia; 1 wytwórnia materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością; 18 zakładów obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością; 2 zakłady produkcji kosmetyków; 24 obiektów obrotu kosmetykami; Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był zgodnie z procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Do tego celu wykorzystane były ujednolicone arkusze oceny stanu sanitarnego (będące załącznikami do ww. procedur) dla poszczególnych rodzajów obiektów, w których ocenia się m.in. stan techniczny, zaopatrzenie zakładu w wodę, personel zakładu (np. higiena osobista pracowników, orzeczenia lekarskie), higienę produkcji, dystrybucję oraz dokumentację w tym. m.in. HACCP i GHP/GMP. Na podstawie liczby punktów uzyskanych w arkuszach oceny zakład uzyskuje ocenę pozytywną bądź uznaje się, że wymaga poprawy lub jest niezgodny z wymaganiami. I tak na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego sklasyfikowano 287 obiektów, z czego 4 zakłady uzyskały ocenę niezgodną: 31 zakładów produkcji żywności 150 zakładów obrotu żywnością, w tym 4 zakład otrzymał ocenę niezgodną; 40 zakładów żywienia zbiorowego typu otwartego, w tym 23 zakładów małej gastronomii 59 zakładów żywienia zbiorowego typu zamkniętego 4 środków transportu; Skontrolowano 886 obiektów, co daje 54,2 % wszystkich nadzorowanych obiektów, w tym: 113 zakładów produkcji; 340 zakładów obrotu żywnością w tym 26 środków transportu; 283 zakładów żywienia zbiorowego typu otwartego, w tym: 206 zakłady małej gastronomii; 125 zakładów żywienia zbiorowego typu zamkniętego, w tym: 33

34 69 stołówek w domach wczasowych; 1 blok żywienia w szpitalu; 3 bloki żywienia w sanatorium, w tym 2 w systemie cateringowym; 18 stołówek szkolnych; 11 stołówki na koloniach/półkoloniach/obozach/zimowiskach; 8 stołówek w przedszkolach, w tym 6 w systemie żywienia cateringowego; 7 zakłady usług cateringowych; 8 inne zakłady żywienia; 1 zakład produkcji materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością; 4 zakłady obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością; 2 zakłady produkcji kosmetyków; 19 obiektów obrotu kosmetykami; W 2015 roku zaplanowano 780 obiektów sektora spożywczego objętych nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kamieniu Pomorskim. Plan wykonano w 85 %. Odnotowano również odsetek 15 % niezrealizowanych kontroli planowych. Głównymi przyczynami niezrealizowania założeń kontrolnych było: zawieszenie działalności zakładów w okresie poprzedzającym termin ustalonych działań kontrolnych; powstawanie nowych obiektów, które obejmowane były nadzorem doraźnym; likwidacją części zakładów; W sumie przeprowadzono 1255 kontroli i rekontroli, z czego 74 kontroli wspólnych (2 z HP + HK, 35 z HK, 7 z EP, 21 z HDiM, 5 z HP, 2 z EP + HK, 2 z HDIM + HP). Podział czynności kontrolnych przedstawia się następująco: 147 w zakładach produkcji; 481 w zakładach obrotu żywnością w tym 27 środków transportu; 402 w zakładach żywienia zbiorowego typu otwartego, w tym 287 w zakładach małej gastronomii; 182 w zakładach żywienia zbiorowego typu zamkniętego; 2 w zakładach produkcji przedmiotami użytku; 5 w zakładach obrotu przedmiotami użytku; 3 w zakładach produkcji kosmetyków; 23 w zakładach obrotu kosmetykami; 10 w innych zakładach 34

35 Oprócz kontroli planowych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kamieniu Pomorskim przeprowadził również kontrole specjalne, które dotyczyły m.in.: stanu sanitarno technicznego i higienicznego obiektów żywnościowych zlokalizowanych na dworcach i pobliżu dworców; suplementów diety sfałszowanych, niewłaściwej jakości, zawierających w swoim składzie substancje niedozwolone; sezonu grzybowego; zgłaszanych interwencji; jakości stosowanego do produkcji oleju smażalniczego w zakładach żywienia zbiorowego zlokalizowanych w pasie nadmorskim; wybielania zębów w gabinetach stomatologicznych oraz kosmetycznych stanu sanitarnego sklepów wielkopowierzchniowych w okresie przedświątecznym Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był zgodnie z jednolitymi procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością uwzględniającymi przepisy w zakresie wymagań higieniczno sanitarnych. Zgodnie z obowiązującym prawem obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzonej do obrotu żywności spoczywa na przedsiębiorcach branży spożywczej. Na podstawie przedstawionych wyżej danych liczbowych można stwierdzić, iż następuje systematyczna poprawa stanu sanitarnego zakładów produkcji i obrotu żywnością, dzięki coraz większej świadomości przedsiębiorców w zakresie obowiązujących wymagań oraz wdrażaniu i stosowaniu zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz wprowadzaniu zasad systemu HACCP. W skali całego powiatu zasady GHP/GMP wdrożyło 1430 co stanowi 89,04% nadzorowanych obiektów. Natomiast system HACCP wprowadziło 1370 co stanowi 85,30% nadzorowanych obiektów. Biorąc pod uwagę ciągły wzrost wymogów sanitarnych stawianych przedsiębiorcom branży spożywczej, co związane jest ze zmianami dostosowawczymi i ujednoliceniem krajowej legislacji z prawem obowiązującym w krajach UE stwierdzono stopniową eliminację zakładów najbardziej odbiegających od wymogów, przez co statystycznie spada odsetek obiektów ocenianych jako złe. Na ich miejsce powstają nowe obiekty zgodne z obowiązującymi przepisami. W związku z powyższym na terenie powiatu kamieńskiego w 2015 roku zatwierdzono 234 zakładów w trybie i na zasadach określonych w rozporządzeniu (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych oraz art. 63 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. 35

36 Kontrole interwencyjne zostały przeprowadzone w związku z: 1. skargami zgłaszanymi przez konsumentów dot. niewłaściwego stanu sanitarnego obiektu, niewłaściwej jakości zdrowotnej żywności lub podejrzenia zatruć pokarmowych. Interwencje najczęściej dotyczyły: wprowadzania do obrotu środków spożywczych o zmienionych cechach organoleptycznych oraz po upływie terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości; nieprawidłowego przechowywania środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie (poza urządzeniem chłodniczym, brak segregacji w urządzeniach chłodniczych, temperatura przechowywania żywności niezgodna z deklarowaną przez producenta), niewłaściwych warunków sanitarno-technicznych w obiektach, zgłoszenia faktu wystąpienia dolegliwości żołądkowo- jelitowych po spożyciu różnych środków spożywczych, w tym potraw gastronomicznych, wprowadzania do obrotu środków spożywczych bez oznakowania lub nieprawidłowo oznakowanych, nieprawidłowego żywienia w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego, niewłaściwej higieny personelu, oraz braku właściwej odzieży ochronnej; braku aktualnych orzeczeń lekarskich do celów sanitarno epidemiologicznych osób zatrudnionych przy produkcji lub obrocie środkami spożywczymi. Podział rozpatrzonych interwencji przedstawia się następująco: 5 w zakładach produkcji; 25 w zakładach obrotu żywnością; 31 w zakładach żywienia zbiorowego typu otwartego, w tym 17 w zakładach małej gastronomii; 16 w zakładach żywienia zbiorowego typu zamkniętego; Działania podjęte w czasie kontroli sanitarnych przeprowadzonych w związku ze zgłoszonymi interwencjami polegały, w przypadku stwierdzenia obecności w sprzedaży towarów uznanych jako niebezpieczne dla zdrowia, na spowodowaniu wycofania z obrotu zakwestionowanych towarów, powiadomieniu właściwych organów i instytucji o zaistniałym zagrożeniu dla zdrowia ludzkiego. Osobom interweniującym udzielano pisemnej odpowiedzi o wynikach przeprowadzonej kontroli oraz o ewentualnych działaniach pokontrolnych w przypadku potwierdzenia się wnoszonych uwag. Natomiast w przypadku wniesienia interwencji do tutejszej Inspekcji, która była niewłaściwa w sprawie, zgodnie z art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania 36

37 administracyjnego niezwłocznie przekazywano je do organu właściwego, zawiadamiając jednocześnie o tym wnoszącego podanie. W przypadku otrzymania powiadomienia w ramach systemu RASFF podejmowane były działania mające na celu sprawdzenie występowania w obrocie kwestionowanego produktu. W 2015r. wpłynęło 29 powiadomień w ramach systemu RASFF, w tym 1 powiadomienie dotyczące materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. W przypadku jego stwierdzenia następowało wycofanie z obrotu. Każdorazowo postępowanie w takich przypadkach prowadzone jest zgodnie z obowiązującą procedurą RASFF. Zakwestionowane produkty objęte powiadomieniami zostały zwrócone do dostawców bądź poddane procesowi utylizacji. Ustalenia z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do: 1. wydania 751 decyzji administracyjnych. Podział wydanych decyzji przedstawiał się w następujący sposób: 218 decyzji administracyjnych zobowiązujących podmiot do wykonania obowiązków w określonym terminie, w tym 72 wydanych na podstawie art. 54 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 191 z , str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t.45, str. 200.) wycofujących z obrotu artykułów spożywczych niespełniających wymagań sanitarnych i jakościowych; 1 decyzję na podstawie art. 54 ust. 1 i 2 lit. e i h rozporządzenia nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 191 z , str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t.45, str. 200.) dotyczącą zawiesza działania zakładu gastronomicznego w zakresie produkcji i podaży potraw przygotowywanych od surowca do wyrobu gotowego oraz podaży dań i napojów na naczyniach tradycyjnych do czasu usunięcia stwierdzonych uchybień i potwierdzenia tego faktu przez PPIS w Kamieniu Pomorskim; 2 decyzje na podstawie art. 54 ust. 2 pkt b rozporządzenia nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z , str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 200) dotyczące zakazu produkcji i wprowadzania do obrotu handlowego lodów z automatu do czasu przedłożenia prawidłowych wyników badań laboratoryjnych uzyskanych z produkcji 37

38 oraz potwierdzenia skuteczności przeprowadzonych zabiegów mycia i dezynfekcji automatu do lodów oraz wykorzystywanego sprzętu; 21 decyzji na podstawie art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) przedłużających termin wykonania obowiązków; 96 decyzji na podstawie art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) umarzających postępowanie administracyjne, w tym 95 w sprawie stwierdzonych uchybień oraz 1 w sprawie wykreślenia; 13 decyzji na podstawie art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) umarzające postępowanie administracyjne w sprawie złożonego wniosku; 8 decyzji na podstawie art. 61, art. 62 ust. 1 pkt 2, art. 63 ust. 1a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj., z późn. zm.) o odmowie zatwierdzenia zakładu lub odmowie wpisu do rejestru zakładów; 234 decyzji na podstawie art. 61, art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj., z późn. zm.) zatwierdzających zakład do prowadzenia działalności; 158 decyzji na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 3, art. 65 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj., z późn. zm.) wykreślających zakład z rejestru zakładów; 2. nałożenia 160 mandatów karnych na sumę 33900,00 zł, w tym: 7 mandaty karne na sumę 1300,00 zł w zakładach produkcyjnych; 53 mandaty karne na sumę 1050,00 zł w zakładach obrotu żywnością 70 mandaty karne na sumę 16650,00 zł w zakładach żywienia zbiorowego typu otwartego, w tym 41 mandatów karnych na sumę 9000,00 zł w zakładach małej gastronomii; 30 mandaty karne na sumę 5450,00 zł w zakładach żywienia zbiorowego typu zamkniętego; 3. wydania 11 postanowień: 2 postanowienia na podstawie art. 18, art. 125 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U z 2014 r. poz z późn. zm.) dotyczących umorzenia nałożonych grzywien w celu przymuszenia na łączną kwotę: 4000,00 zł; 2 postanowienia na podstawie na podstawie art. 36 i art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) dotyczące przedłuża terminu do załatwienia sprawy dotyczącej terminu usunięcia nieprawidłowości 1 postanowień na podstawie art ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U z 2014 r. poz z późn. zm.) w związku z art

39 ustawy z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015 r. poz tj.) dotyczących uchylenia zabezpieczenia środków spożywczych; 6 postanowień na podstawie art kodeksu postępowania administracyjnego prostujących oczywistą pomyłkę w wydanych decyzjach; 4. wydania 72 zarządzeń na podstawie art ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U z 2014 r. poz z późn. zm.) w związku z art. 29 ustawy z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015 r. poz tj.) dotyczących zabezpieczenia środków spożywczych; 5. wydania 639 decyzji obciążających na kwotę 45756,00 zł zgodnie z art. 75 ust. 1 pkt 1, 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj., z późn. zm.); 1.1. Zakłady produkcji żywności W 2015 roku w ewidencji w grupie zakładów produkujących żywność znajdowały się 304 zakłady, przeprowadzono łącznie 150 kontroli, w tym 5 kontroli interwencyjnych. Interwencje dotyczyły grupy obiektów: piekarni, cukierni, wytwórni lodów oraz automatów do lodów. W bieżącym roku sprawozdawczym w związku z wpłynięciem 5 interwencji na zakłady mieszczące się na terenie tutejszej Inspekcji przeprowadzono czynności kontrole, które dotyczyły: 1 dotyczyła niewłaściwej higieny personelu, w tym właściciela zakładu, niewłaściwej jakości oferowanych do sprzedaży ciast, niewłaściwej podaży oferowanych do sprzedaży środków spożywczych oraz mrożenia gotowych ciast. Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w powyższym zakresie - w zakładzie zatrudnione są 4 osoby, posiadające książeczki zdrowia do celów sanitarno epidemiologicznych. Personel pracuje w czystej odzieży ochronnej firmowe koszulki (koloru czarnego oraz granatowego) oraz zapaski (koloru czarnego), właściciel pracuje w czapce (koloru czarnego). Procesy produkcyjne zachodzące w zakładzie (produkcja lodów, wypiek ciast) prowadzone są w godzinach wieczornych po zakończeniu działalności lokalu. W zakładzie produkuje się ciasta tj.: tiramisu, szarlotka, sernik, a zgodnie z opracowaną dokumentacją systemu HACCP termin przydatności w/w produktów określono na 24 h. Wg złożonych informacji ciasta pieczone są codziennie, co potwierdzają również zapisy w kartach kontroli wewnętrznej. Jednocześnie przedłożono kartę kontroli temperatur w urządzeniach chłodniczych i zamrażalniczych i nie stwierdzono nieprawidłowości w powyższym zakresie. kontrolę przeprowadzono w trakcie działalności obiektu oraz obsługiwania gości i stwierdzono, że personel wraz z właścicielem zakładu wykonuje wszystkie czynności z zachowaniem właściwych zasad higieny tj. czynności polegające na wydawaniu lodów w wafelkach wykonuje się przy użyciu serwetek papierowych, natomiast wydawanie ciast odbywa się przy użyciu łopatek do ciasta. Dokonano 39

40 oględzin wszystkich urządzeń zamrażalniczych i ustalono, iż nie praktykuje się mrożenia ciast. Przeprowadzone czynności kontrolne nie wykazały zasadności wnoszonych zarzutów, 1 dotyczyła nieprzestrzegania zasad higienicznych przez właściciela. Podczas kontroli stwierdzono nieprawidłowości w powyższym zakresie - brak odzieży ochronnej zatrudnionego personelu zatrudniony personel pracował w odzieży osobistej, niewłaściwe warunki przechowywania środków spożywczych bezpośrednio przy maszynie do lodów usytuowanej przed wejściem na teren Ośrodka Wypoczynkowego wafelki do lodów, słomki do napojów przechowywane w sposób narażający na zanieczyszczenia wtórne, niewłaściwe warunki przechowywania produktów mrożonych (luzem, bez opakowań producenta, bez oznakowania) w urządzeniach zamrażalniczych stwierdzono przechowywanie bez opakowań produktów mrożonych (precle, bułki kajzerki, chleb, parówka, masa lodowa w kubeczkach jednorazowego użytku, kaszanka), wprowadzanie do obrotu i produkcji środków spożywczych przeterminowanych oraz przechowywanych niezgodnie z zaleceniami producenta które zabezpieczono zarządzeniem zabezpieczenia nr 26 z dnia 02 lipca 2015 r., a następnie decyzją z rygorem natychmiastowej wykonalności nr PS-N-HŻ /15 wycofano z obrotu, niewłaściwy stan sanitarno higieniczny urządzeń zamrażalniczych urządzenia bardzo oblodzone, szyby klejące, brudne, wymagające odmrożenia i wymycia, niewłaściwe warunki sanitarno higieniczne zaplecza kawiarni stwierdzono brudne ręczniki, ścierki tradycyjne, przechowywane w przypadkowych miejscach, brak wdrożenia zasad systemu HACCP oraz realizacji zasad dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej GHP/GMP brak prowadzenia zapisów wynikających z opracowanej dokumentacji, zapewniono warunki do mycia i dezynfekcji rąk zatrudnionego personelu, zapewniono możliwość korzystania z toalety dla zatrudnionego personelu osoby zatrudnione przy sprzedaży lodów z automatu korzystają z toalet znajdującej się w odległości 50 m, w której zapewniono środki do higienicznego mycia i suszenia rąk, oraz odpowiednią ilość bieżącej zimnej i cieplej wody, zapewniono warunki produkcji lodów z automatu - produkcja odbywa się na podstawie dokumentów technologia wytwarzania lodów Soft i Twardych Świderków, a procesy mycia odbywają się wg dokumentu pn. Instrukcja mycia i dezynfekcji. Właściciel zakładu posiadał wyniki badań laboratoryjnych produkowanych lodów z automatu, zgodnie z którymi w/w środki spożywcze spełniają wymagania przepisów prawa żywnościowego. 1 dotyczyła niewłaściwych praktyk stosowanych w zakładzie wstępu osób postronnych do zakładu. Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w powyższym zakresie. 1 dotyczyła fałszowania terminów przydatności do spożycia przez przedsiębiorstwo, którego odbiorcą była między innymi Piekarnia znajdująca się na terenie powiatu kamieńskiego. Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w powyższym zakresie. 1- dotyczyła sprzedaży nieświeżych ciast wprowadzanych do obrotu w Cukierni znajdującej się na terenie powiatu kamieńskiego. Przeprowadzone czynności kontrolne nie wykazały 40

41 zasadności wnoszonych zarzutów. W 2015 r. w analizowanej grupie łącznie wydano łącznie 64 decyzje, na które składają się: 22 decyzje administracyjnych zobowiązujących podmiot do wykonania obowiązków w określonym terminie, 28 decyzji na podstawie art. 61, art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r., poz. 594 tj. z późn. zm.) zatwierdzających zakład do prowadzenia działalności, w tym 9 decyzji zmieniających; 2 decyzje na podstawie art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) przedłużających termin wykonania obowiązków; 8 decyzji na podstawie art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) umarzających postępowanie administracyjne; 9 decyzji na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 3, art. 65 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r., poz. 594 tj. z późn. zm.) wykreślających zakład z rejestru zakładów. Ponadto nie wydawano decyzji warunkowo zatwierdzających. W związku ze stwierdzanymi uchybieniami w bieżącym stanie sanitarno-higienicznym obiektów nałożono 7 mandatów karnych na kwotę 1300,00 zł w grupie obiektów automaty do lodów. W szczególności ustalono: wprowadzanie do obrotu środków spożywczych nie posiadających oznakowania, przechowywanych niezgodnie z zaleceniami producenta; brak wdrożenia systemu HACCP na etapie przechowywania; niewłaściwie prowadzone zapisy w zakresie wyznaczonych CCP nie mające odzwierciedlenia w stanie faktycznym, brak prowadzenia zapisów w zakresie GHP/GMP; braku odzieży ochronnej zatrudnionego personelu; niewłaściwe warunki przechowywania produktów mrożonych; niewłaściwego stanu sanitarno higienicznego urządzeń zamrażalniczych urządzenia bardzo oblodzone, szyby klejące, brudne, wymagające odmrożenia i wymycia; niewłaściwych warunków sanitarno higienicznych zaplecza kawiarni stwierdzono brudne ręczniki, ścierki tradycyjne, przechowywane w przypadkowych miejscach; 41

42 brak wdrożenia zasad systemu HACCP oraz realizacji zasad dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej GHP/GMP brak prowadzenia zapisów wynikających z opracowanej dokumentacji Zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego W 2015 roku objęto nadzorem 485 zakładów żywienia zbiorowego otwartego. Przeprowadzono łącznie 401 kontroli, w tym 31 interwencyjnych. Wniesione interwencje dotyczyły: niewłaściwego stanu sanitarno higienicznego zakładu; dolegliwości żołądkowo jelitowych po spożyciu potraw; braku dokumentacji zdrowotnej do celów sanitarno epidemiologicznych zatrudnionych osób, niewłaściwego stanu sanitarno- higienicznego zakładu, nie przestrzegania zasad higieny, wykorzystywania starego mięsa w procesach produkcji, przechowywania środków spożywczych przeterminowanych; serwowania potraw o niewłaściwej jakości oraz wystąpienia dolegliwości żołądkowo jelitowych u 12 osób, jak również niewłaściwych warunków sanitarnych w zakładzie; wystąpienia dolegliwości żołądkowo jelitowych po spożyciu ryby smażonej flądry; niewłaściwej jakości oferowanych do sprzedaży kurczaków z rożna; niewłaściwej higieny personelu kelnerskiego lokalu gastronomicznego; 6 powiadomień alarmowych w systemie RASFF; Na obiekty znajdujące się w tej grupie obiektów wpłynęło 34 interwencji: w 3 zakładach po przeprowadzeniu kontroli interwencyjnych stwierdzono zasadność złożonych wniosków, w 4 stwierdzono częściowa zasadność wnoszonych zarzutów, w 24 przypadkach nie potwierdziły się wnoszone zarzuty. w 3 zakładach nie przeprowadzono czynności kontrolnych, z uwagi, iż przedsiębiorcy zakończyli działalność sezonową. Działalność prowadzona była w zakresie podaży dań przygotowywanych od surowca do wyrobu gotowego, w oparciu o półprodukty lub dania gotowe poddawane obróbce termicznej oraz napojów gorących, zimnych w tym alkoholowych, w przewadze są to zakłady typu: pizzerie, restauracje, jadłodajnie. Większość obiektów prowadzi podaż dań na naczyniach tradycyjnych, zapewniając higieniczne warunki do ich mycia i dezynfekcji. W bieżącym roku sprawozdawczym za nieprawidłowości stwierdzane podczas kontroli sanitarnych właściciele lub osoby upoważnione ukarani zostali 70 mandatami karnymi na łączną kwotę ,00 zł. 42

43 W analizowanej grupie obiektów w 2015 roku PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał 331 decyzji administracyjnych, w tym: 81 decyzji administracyjnych zobowiązujących podmiot do wykonania obowiązków w określonym terminie, w tym 28 wydanych na podstawie art. 54 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 882/2004 wycofujących z obrotu artykuły spożywcze niezgodne z wymaganiami; 9 decyzji na podstawie art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 23 tj.) przedłużających termin wykonania obowiązków; 38 decyzji na podstawie art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) umarzających postępowanie administracyjne; 66 decyzji na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 3, art. 65 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj. z późn. zm.) wykreślających zakład z rejestru zakładów; 3 decyzje na podstawie art. 61, art. 62 ust. 1 pkt 2, art. 63 ust. 1a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj. z późn. zm.) o odmowie zatwierdzenia zakładu; 5 decyzji na podstawie art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) umarzających postępowanie administracyjne w sprawie złożonego wniosku; 128 decyzji zatwierdzające na podstawie art. 61, art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj. z późn. zm.), w tym 1 decyzję warunkową; 1 decyzje zawieszająca zakład w zakresie produkcji i podaży potraw przygotowywanych od surowca do wyrobu gotowego oraz podaży dań i napojów na naczyniach tradycyjnych na podstawie art. 54 ust. 2 pkt b rozporządzenia nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z , str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 200); 1.3. Zakłady Małej Gastronomii W 2015 roku pod nadzorem tutejszej Inspekcji zewidencjonowano 375 obiektów małej gastronomii, do których zaliczamy: smażalnie, fast - food, pijalnie piwa. Działalność punktów małej gastronomii opiera się głównie na podaży dań przygotowywanych z półproduktów lub produktów poddawanych obróbce termicznej, np.: ryby, frytki, zapiekanki, kebab oraz podaży gotowych 43

44 surówek., podaży napojów, piwa. Głównie z powodu braku możliwości zapewnienia warunków do higienicznego mycia i dezynfekcji naczyń tradycyjnych podaż odbywa się w naczyniach jednorazowego użytku. Za uchybienia sanitarne stwierdzane podczas kontroli wszczęto postępowanie mandatowe, łącznie wystawiono 41 mandatów na łączną kwotę 9 000,00 zł. Uchybienia kwalifikujące do nałożenia mandatów karnych: niewłaściwy stan sanitarno - higieniczny pomieszczeń produkcyjnych; brak prowadzenia lub niewłaściwie prowadzony rejestr dostaw i dostawców; wprowadzanie do produkcji przeterminowanych artykułów spożywczych oraz nieoznakowanych, przechowywanych w niewłaściwych warunkach temperaturowych, brak bieżących zapisów w zakresie opracowanego systemu opartego na zasadach HACCP; brak książeczek zdrowia oraz orzeczeń lekarskich do celów sanitarno epidemiologicznych zatrudnionego personelu; niewłaściwy stan sanitarno higieniczny wyposażenia oraz sprzętu. W analizowanej grupie wydano ogółem 232 decyzji. Ich ilość przedstawia się następująco: 38 decyzji administracyjnych zobowiązujących podmiot do wykonania obowiązków w określonym terminie, w tym 13 wycofujących z obrotu artykuły spożywcze niezgodne z wymaganiami wydanych na podstawie art. 54 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r.; 5 decyzje na podstawie art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) przedłużających termin wykonania obowiązków; 23 decyzje na podstawie art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) umarzających postępowanie administracyjne; 57 decyzje na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 3, art. 65 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 tj..) wykreślających zakład z rejestru zakładów; 101 decyzji na podstawie art. 61, art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 tj.) zatwierdzających zakład do prowadzenia działalności; 6 decyzji na podstawie art. 61, art. 62 ust. 1 pkt 2, art. 63 ust. 1a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. poz. 584 tj.) o odmowie zatwierdzenia zakładu lub odmowie wpisu do rejestru zakładów; 44

45 2 decyzje na podstawie art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. nr 23 tj.) umarzające postępowanie administracyjne w sprawie złożonego wniosku; 1.4. Obiekty ruchome i tymczasowe Według ewidencji w tej grupie obiektów znalazły się 80 obiekty, na które składały się: wózki gastronomiczne, punkty sprzedaży krówek i żelków, obiekty handlu obwoźnego, stragany owocowo - warzywne, punkty sprzedaży napojów. W powyższej grupie obiektów przeprowadzono łącznie 32 kontrole sanitarne, w tym 4 kontrole interwencyjne. 9 obiektów oceniono na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego, wszystkie uzyskały ocenę zgodną. W tej grupie obiektów osoby winne zaniedbań ukarano łącznie 2 mandatami na łączną sumę 400 zł, Nieprawidłowości dotyczyły: braku aktualnej dokumentacji do celów sanitarno epidemiologicznych osoby zatrudnionej; nielegalnej sprzedaży środków spożywczych wprowadzanych do obrotu. W bieżącym roku sprawozdawczym PPIS w Kamieniu Pomorskim skierował 1 wniosek do Zachodniopomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie o wymierzenie kary pieniężnej w zakresie rozpoczęcia działalność w zakresie obrotu jajami konsumpcyjnymi, rybami wędzonymi, przetworami z ryb nieposiadającymi oznakowania bez złożenia wniosku o zatwierdzenie zakładu i o wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS tj. za czyn z art. 103 ust. 1 B pkt 1 lit c, pkt 4 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj.). Na podstawie analizy przesłanej dokumentacji ZPWIS w Szczecinie wydał decyzję wymierzającą karę pieniężną na kwotę 1500,00 zł Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego Na terenie działania tutejszej Inspekcji w minionym roku funkcjonowało 189 obiektów. Skontrolowano 125 zakładów żywienia zbiorowego typu zamkniętego, takie jak: stołówki w domach wczasowych, bloki żywienia w szpitalach, sanatoriach, stołówki szkolne, stołówki na koloniach i obozach, stołówki w przedszkolach, zakłady usług cateringowych oraz inne zakłady żywienia. Obiekty żywienia zbiorowego zamkniętego wykazują dużą różnorodność. W przypadku dużych zakładów należących do osób prywatnych stwierdzano wysoki poziom sanitarno-techniczny oraz przystosowanie do nowych wymogów obowiązującego prawa. 45

46 Przeprowadzono 182 kontrole, w tym 16 interwencyjnych. Wystawiono 30 mandatów karnych na łączną sumę 5450,00 zł. W wyniku prowadzonego nadzoru w 2015 r. w analizowanej grupie wydano 63 decyzji: 34 decyzje administracyjne zobowiązujące podmiot do wykonania obowiązków w określonym terminie, w tym 9 wydanych na podstawie art. 54 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 882/2004 wycofujących z obrotu artykuły spożywcze niezgodne z wymaganiami; 2 decyzje na podstawie art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. nr 23 tj.) przedłużających termin wykonania obowiązków; 13 decyzji na podstawie art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. 23 tj.) umarzające postępowanie administracyjne; 6 decyzji na podstawie art. 61, art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj. z późn. zm.) zatwierdzających zakład do prowadzenia działalności; 8 decyzji na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 3, art. 65 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj. z późn. zm.) wykreślających zakład z rejestru zakładów; Stołówki i bufety przy zakładach pracy W 2015 roku na terenie działania tutejszej inspekcji nie zewidencjowano bufetów przy zakładach pracy i stołówek pracowniczych Bloki żywienia w sanatoriach i prewentoriach Na terenie powiatu kamieńskiego istnieją 3 stołówki w sanatoriach uzdrowiskowych w Kamieniu Pomorskim. Sanatorium Uzdrowiskowe "Chrobry" jest zlokalizowane w budynku o trzech kondygnacjach, w zabytkowej dzielnicy Kamienia Pomorskiego. Budynek wyposażony jest w gabinety lekarsko - pielęgniarskie, ponadto kuracjusze korzystają z posiłków uzdrowiskowej stołówki. Na miejscu jest również kawiarnia. Sanatorium Uzdrowiskowe "Dąbrówka" jest położone około siedemset metrów od centrum Kamienia Pomorskiego; 46

47 Szpital Uzdrowiskowy "Mieszko" jest największym ośrodkiem leczniczym w Kamieniu Pomorskim. Trzykondygnacyjny budynek posiada jedno- dwu-i trzyosobowe pokoje. Mieszko" jest przystosowany do przyjmowania pacjentów niepełnosprawnych, znajduje się w nim stołówka, gabinety lekarskie i pielęgniarskie, świetlica, biblioteka, winda. Skontrolowano wszystkie obiekty, przeprowadzając w nich łącznie 4 kontrole, w tym 2 tematyczne oraz 2 sanitarne kompleksowe w zakresie przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, dotyczące warunków produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności oraz warunków żywienia - obiekty zostały ocenione jako zgodne z wymaganiami na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego zakładów żywienia zbiorowego. W Szpitalu Uzdrowiskowym Chrobry prowadzona jest działalność w zakresie świadczenia usług cateringowych tj. produkcji i podaży potraw przygotowywanych od surowca do wyrobu gotowego, do pozostałych dwóch posiłki przewożone są w zamykanych termosach środkiem transportu posiadającym decyzję PIS na transport posiłków. Liczba żywionych kuracjuszy wynosi ok. 500 osób. Bloki żywienia w sanatoriach posiadają wdrożony system HACCP oraz realizowane są zasady ponadto prowadzone są bieżące zapisy z zakresu GHP/GMP tj.: higieny personelu i stanu zdrowia, procesów mycia i dezynfekcji, zaopatrzenia w wodę, usuwania odpadów, zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami, szkoleń pracowników oraz prowadzenia rejestracji przebiegu procesów produkcyjnych. Ponadto w analizowanej grupie obiektów w związku z faktem prowadzenia działalności cateringowej na teren powiatu kamieńskiego (szkoły, przedszkola) przeprowadzono kontrolą tematyczną dotycząca spełnienia wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. z 2015 r., poz. 1256) przez zakłady świadczące usługi cateringowe i dostarczające do w/w zakładów. W toku kontroli przeanalizowano sposób żywienia dzieci na podstawie przedłożonego tygodniowego jadłospisu (posiłek obiadowy - zupa, II danie) za okres r. i stwierdzono: ziemniaki występują 4 razy w tygodniu, kasza gryczana 1 raz w tygodniu; 2 razy w tygodniu podawane są warzywa świeże w postaci surówek (środa surówka: marchew, kukurydza, piątek surówka: marchew, seler, ananas, jabłko), trzy razy w tygodniu do ziemniaków z wody podawany jest świeży koperek; do smażenia używany jest produkt pn. Rafinowany olej rzepakowy ; 5 razy w tygodniu do posiłku obiadowego do kompotu podawane są owoce (tj.: jabłko, gruszka, śliwka, rabarbar, truskawki, wiśnie, czarna porzeczka) oraz raz w tygodniu podawany jest owoc w surówce tj. ananas, jabłko; 47

48 raz w tygodniu podawana jest ryba; 1 raz w tygodniu podawana jest potrawa smażona - podawana jest ryba smażona; stosowana jest śmietana 18% tłuszczu, zawierająca 3,6 g cukru w 100 g produktu; 5 razy w tygodniu podawany jest kompot przygotowywany z owoców świeżych i mrożonych bez dodatku cukru i substancji słodzących; do produkcji potraw nie jest w ogóle stosowana sól; stosowane są zioła i przyprawy jednoskładnikowe bez dodatku soli; sosy przygotowywane są z naturalnych składników, bez dodatku koncentratów spożywczych; co jest zgodne z załącznikiem nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach Bloki żywienia w szpitalach Na terenie działalności tutejszej Inspekcji znajduje się szpital Św. Jerzego w Kamieniu Pomorskim. Nadzorowany obiekt jest budynkiem murowanym, gdzie zapewniono stały dopływ bieżącej zimnej i ciepłej wody, a przy umywalkach do mycia rąk zapewniono środki do higienicznego mycia, dezynfekcji i suszenia rąk. Jakość wody potwierdzona jest badaniami mikrobiologicznymi i badaniami fizyko-chemicznymi woda w w/w zakresie odpowiada wymaganiom rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.). Działalność w zakresie całodziennego wyżywienia odbywa się w systemie cateringowym. Posiłki dostarczane są przez firmę zewnętrzną, zgodnie z przedłożoną umową świadczenia usług żywieniowych. Produkcja posiłków odbywała się najpierw w stołówce Szkoły Podstawowej w Świerznie, która posiadała decyzję zatwierdzającą PPIS w Kamieniu Pomorskim do prowadzenia działalności w zakresie: produkcji posiłków przygotowanych od surowca do wyrobu gotowego w ramach żywienia zbiorowego, podaży posiłków przygotowanych na miejscu na naczyniach jednorazowego użytku, świadczenia usług cateringowych na terenie powiatu kamieńskiego, później dowożone były przez w/w firmę z terenu powiatu gryfickiego, a potem z powiatu koszalińskiego. Zakład produkcyjny w Świerznie został zlikwidowany i została wydana decyzja wykreślająca. Żywienie obejmuje następujące rodzaje diet: zwykła, lekkostrawna, cukrzycowa, wątrobowa, trzustkowa, wrzodowa, małego dziecka, rozszerzona, bezmięsna. Zgodnie z przedłożoną umowa dostarczane posiłki wydawane są w godzinach: śniadanie: 8.00, obiad: 13.00, kolacja: Posiłki 48

49 dostarczane są bezpośrednio przed wydawaniem, w obiekcie nie ma miejsca etap odgrzewania. Posiłki spożywane są w salach chorych, transport do sal odbywa się wózkami w zamykanych pojemnikach i porcjowane przed salami chorych z zachowaniem właściwych zasad dobrej praktyki higienicznej. Zwrot brudnych naczyń bezpośrednio z sali na wózek do kuchenek oddziałowych. Po zakończonym posiłku brudne naczynia wracają do kuchenek oddziałowych, gdzie odbywa się mycie i dezynfekcja naczyń tradycyjnych zapewniono sprawne zmywarko-wyparzarki. Transport posiłków z miejsca przyjęcia do kuchenek oddziałowych mieszczących się na pierwszym i drugim piętrze odbywa się windą służącą do tego celu. Winda utrzymana w należytym stanie sanitarno-technicznym i higienicznym. Posiłki na poszczególnych oddziałach wydają pełniące w danym dniu dyżur salowe, które posiadają przeszkolenie z zasad prawidłowego funkcjonowania systemu GHP/GMP i założeń systemu HACCP oraz posiadające aktualną dokumentację zdrowotna dla celów sanitarno-epidemiologicznych. Jakość posiłków odnotowywana jest w Karcie odbioru jakościowego gotowych dań etap odbioru określony jako CCP1. W karcie uwzględniono min. datę, nr zamówieni/dokument dostawy, warunki transportu/stan opakowań, temperaturę, higienę, cechy organoleptyczne, odbiór jakościowy/ decyzja o przyjęciu, działania korekcyjne/uwagi, podpis osoby upoważnionej/ przyjmującej. W ramach weryfikacji opracowanego i wdrożonego systemu HACCP przeprowadzane są audity wewnętrzne z częstotliwością określoną w Harmonogramie auditów wewnętrznych na rok zgodnie z którym audit zaplanowano na miesiąc wrzesień - sporządzony raport z auditu. W ramach dobrej praktyki higienicznej prowadzone są zapisy potwierdzające przeprowadzanie zabiegów mycia i dezynfekcji przedłożone zapisy odzwierciedlają bieżący stan sanitarno higieniczny zakładu. W zakładzie nie stosuje się substancji dodatkowych, stosowane środki spożywcze zawierające w swoim składzie substancje dodatkowe, posiadające oznakowanie zgodnie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności. Ponadto w zakładzie nie stosuje się środków spożywczych surowców, substancji dodatkowych produktów zawierających lub mogących zawierać GMO lub wytworzone z GMO w kontekście rozporządzenia komisji (WE) 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy oraz rozporządzenia (WE) nr 1830/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. dotyczące możliwości śledzenia i etykietowania organizmów zmodyfikowanych genetycznie oraz możliwości śledzenia żywności i produktów paszowych wyprodukowanych z organizmów zmodyfikowanych genetycznie i zmieniające dyrektywę 2001/18/WE. W zakresie zagospodarowania odpadów gastronomicznych placówka posiada zawartą umowę ze specjalistyczna firmą. Zapewniono zamykaną beczkę do gromadzenia w/w odpadów oznakowaną jako: materiał kat. 3 nie przeznaczony do spożycia przez ludzi. W opracowanej Procedurze postępowania z artykułem o niewłaściwej jakości uwzględniono sposób postępowania z artykułami spożywczymi o niewłaściwej jakości zdrowotnej stanowiącymi materiał kategorii 3 przekazanie do 49

50 utylizacji. Załącznikiem do niniejszej procedury jest dokument handlowy przy przewozie, wyłącznie na terytorium RP, ubocznych produktów zwierzęcych kat. 3 w rozumieniu rozporządzenia nr 1069/2009, przedłożono ostatni dokument potwierdzający przekazanie 11 kg materiału kat. 3. W skład bloku żywienia wchodzą 3 kuchenki oddziałowe: Oddziału internistyczno - chirurgicznego Oddziału ginekologiczno - położniczego Oddziału dziecięcego Kuchenki oddziałów internistyczno - chirurgicznego i ginekologiczno - położniczego wyposażone są w sprawne zmywarko - wyparzarki, zamykane szafki do przetrzymywania naczyń i sztućców. W pomieszczeniach znajdują się zlewozmywaki 2-komorowe wykonane ze stali nierdzewnej, z podłączeniem bieżącej zimnej i ciepłej wody. Zapewniono właściwe warunki do mycia rąk i ich higienicznego suszenia. Odpady pokonsumpcyjne gromadzone są do zamykanych pojemników wyłożonych workami foliowym i klatką schodową wynoszone do beczki. Kuchenka oddziału dziecięcego jest pomieszczeniem wyposażonym w dwukomorowy zlewozmywak z podłączoną bieżącą zimną i ciepłą wodą, oraz urządzenie do wyparzania naczyń. Powierzchnie ścian, sufitów, podłóg oraz powierzchni stykające się żywnością utrzymane czysto, w dobrym stanie i kondycji technicznej. Wydzielono miejsce do przetrzymywania gotowych posiłków dla dzieci w słoiczkach oraz mieszanek mlecznych, jednorazowych butelek i smoczków, zapewniono dwupalnikową kuchenkę służącą do podgrzewania gotowych dań dla dzieci. Dokonano oceny terminów przydatności do spożycia stosowanych środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i nie stwierdzono nieprawidłowości w powyższym zakresie. W bieżącym roku sprawozdawczym 2015 ogółem przeprowadzono 4 kontrole, w tym kontrolę interwencyjną, kontrole tematyczne oraz kontrolę kompleksową podczas której do badań laboratoryjnych w ramach prób rezerwowych pobrano 3 wymazy sanitarne z powierzchni roboczych, sprzętu oraz dłoni zatrudnionego personelu, z czego zakwestionowano 1 próbkę wymaz z dłoni zatrudnionego personelu z uwagi na podwyższoną obecność: ogólnej liczby drobnoustrojów. W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kamieniu Pomorskim poinformował, iż należy podjąć niezwłocznie działania korygujące zgodnie z opracowanymi i wdrożonymi procedurami systemu opartego na zasadach HACCP w zakresie skutecznego mycia i dezynfekcji oraz poinformowania organ tutejszej Inspekcji o podjętych działaniach. Do siedziby PSSE w Kamieniu Pomorskim wpłynęło pismo, iż przedsiębiorca podjął działania w zakresie higieny personelu, przeszkolił personel z zakresu wdrożenia i prowadzenia skutecznych zabiegów mycia i dezynfekcji w nawiązaniu do systemu HACCP. Ponadto do siedziby PSSE w Kamieniu Pomorskim podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze przesłał sprawozdanie z badań pobranej próbki sanitarnej (wymaz z dłoni) w kierunku ogólnej liczby drobnoustrojów wynik badania próbki nie 50

51 wskazuje na zanieczyszczenie mikrobiologiczne. W związku z czym organ tutejszej Inspekcji wydał decyzję umarzającą postępowanie administracyjne. W tej grupie obiektów rozpatrzono 1 interwencję przesłaną zgodnie z kompetencjami przez PPIS w Gryficach dotyczącą niewłaściwego stanu sanitarno higienicznego w Zakładzie produkującym posiłki dla Szpitala Świętego Jerzego mieszącego się w Kamieniu Pomorskim. W toku czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie wnoszonych zarzutów. Natomiast do tutejszej Inspekcji wpłynęło pismo dyrektora Szpitala Świętego Jerzego w Kamieniu Pomorskim informujące o podjętych działaniach wobec firmy cateringowej. Ponadto przeprowadzono 2 kontrole tematyczne, z czego 1 w związku z otrzymanym pismem ZPWIS w Szczecinie nr NHŻ w sprawie oceny stanu sanitarno - technicznego zakładu, higieny produkcji i dystrybucji posiłków, oceny stopnia wdrożenia systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności oraz oceny jakościowej jadłospisów oraz w zakresie zgodności oznakowania, reklamy, prezentacji środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego dla dzieci oraz przedmiotów do karmienia niemowląt, które nie wykazały nieprawidłowości Bloki żywienia w domach opieki społecznej Na terenie powiatu kamieńskiego znajduje się 1 dom opieki społecznej w Śniatowie, którego organem założycielskim jest Starostwo Powiatowe w Kamieniu Pomorskim. Nadzór nad obiektem od 01 stycznia 2010 r. prowadzi Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie Bloki żywienia w domach wczasowych Według ewidencji w 2015 r. znajdowało się 99 stołówek w domach wczasowych. Skontrolowano 69 obiektów przeprowadzając w nich 97 kontroli w tym 11 kontroli interwencyjnych oraz 3 kontrole tematyczne w ramach akcji Bezpieczne ferie 2015 i 11 kontroli tematycznych w ramach akcji Bezpieczne wakacji W 25 obiektach sporządzono arkusz oceny stanu sanitarnego zakładu żywienia zbiorowego. W wyniku sprawowanego nadzoru stwierdzono uchybienia w bieżącym stanie sanitarno - higienicznym. Osoby winne stwierdzonych uchybień natury bieżącej ukarano 23 mandatami na łączną sumę 4200,00 zł. Do najczęściej stwierdzanych uchybień należało: niewłaściwy stan sanitarno higieniczny naczyń stołowych niedomyte, dokonano oceny wizualnej talerzy, sztućców, szklanek, dzbanków po procesie wyparzania i stwierdzono, iż talerze układane w stos z pozostałościami wody; 51

52 brak właściwego postępowania z produktami stanowiącymi materiał kategorii 3 dokumentów handlowych umożliwiających monitorowanie ilości oraz sposobu zagospodarowania materiału kategorii 3; brak wdrożenia systemu opartego na zasadach HACCP - brak prowadzenia bieżących zapisów wynikających z opracowanej dokumentacji GHP/GMP; brak dokumentacji do celów sanitarno epidemiologicznych zatrudnionych osób; brak ekranów zabezpieczających przed dostępem owadów w uchylnych oknach w pomieszczeniu produkcyjnym; brak wdrożenia i utrzymania systemu HACCP, na etapie przechowywania - stosowanie do produkcji środków spożywczych przechowywanych niezgodnie z zaleceniami, przeterminowanych oraz nieoznakowanych wprowadzanie do obrotu środków spożywczych nieposiadających oznakowania tj. nazwy producenta, warunków przechowywania, terminu przydatności do spożycia; Ośrodki wczasowe to obiekty murowane, podłączone do sieci wodno-kanalizacyjnej. Nieczystości stałe usuwane są do kontenerów zbiorczych, odpady gastronomiczne usuwane są do zamykanych beczek, których wywozem zajmują się specjalistyczne firmy, z którymi właściciele obiektów posiadają podpisane umowy. Zapewniono właściwą ochronę przed zewnętrznymi źródłami zanieczyszczeń oraz przed szkodnikami obiekty szczelne, wyposażenie pomieszczeń oraz ich rozmieszczenie chroni przed gromadzeniem się brudu. Przy umywalkach do mycia rąk zapewniono środki do higienicznego mycia, dezynfekcji i suszenia rąk mydło w płynie, środek do dezynfekcji rąk, ręczniki jednorazowego użytku. W obiektach zapewniono właściwe rozplanowanie pomieszczeń wydzielono pomieszczenia przeznaczone do obróbki brudnej i pomieszczenia do obróbki czystej celem uniknięcia powstania zanieczyszczeń krzyżowych oraz zapewnienia wykonywania czynności umożliwiających realizację zasad dobrej praktyki higienicznej. Działalność stołówek w domach wczasowych prowadzona jest w zakresie całodziennego wyżywienia osób wypoczywających. Produkcja potraw odbywa od surowca do wyrobu gotowego w formie śniadań, obiadów, obiadokolacji oraz kolacji. Liczba zatrudnionego personelu jest zróżnicowana, zależna od wielkości zakładu. W wyniku czynności nadzorowych ustalono, iż w 98 stołówkach domów wczasowych został opracowany, wdrożony i utrzymany system kontroli wewnętrznej oparty na zasadach HACCP. Dokumentacje obejmują plan HACCP, analizę zagrożeń z wyznaczonymi krytycznymi punktami kontroli. 52

53 Kontrole interwencyjne dotyczyły następujących obiektów: 1. Ośrodek Wczasowy - Dziwnów częściowo zasadna w zakresie niewłaściwego stanu sanitarnego zakładu. 2. Ośrodek Wczasowy - Międzywodzie niezasadna w zakresie niewłaściwego stanu sanitarnego zakładu. 3. Ośrodek Wczasowy Międzyzdroje niezasadna w zakresie niewłaściwego stanu sanitarnego zakładu. 4. Ośrodek Wczasowy - Międzyzdroje niezasadna w zakresie niewłaściwego stanu sanitarno higienicznego naczyń tradycyjnych oraz higieny osobistej personelu. 5. Ośrodek Wypoczynkowy - Międzyzdroje - niezasadna w zakresie niewłaściwych warunków sanitarnych panujących w zakładzie. 6. Ośrodek Wczasowy - Dziwnówek częściowo zasadna w zakresie niewłaściwego stanu sanitarno higienicznego stołówki. 7. Ośrodek Wczasowy - Międzyzdroje - niezasadna w zakresie sprawie wystąpienia dolegliwości żołądkowo jelitowych po spożyciu dań oferowanych w Restauracji. 8. Dom Wczasowy - Łukęcin częściowo zasadna w zakresie sprawie wystąpienia dolegliwości żołądkowo jelitowych po spożyciu zupy. 9. Dom Wczasowy - Międzyzdroje - niezasadna w zakresie niewłaściwego stanu sanitarno technicznego oraz stanu sanitarno - higienicznego panującego. 10. Dom Wczasowy - Międzyzdroje - niezasadna w zakresie niewłaściwego stanu sanitarno technicznego oraz stanu sanitarno - higienicznego panującego. 11. Budynek - Międzyzdroje - niezasadna w zakresie prowadzenia działalności w zakresie usług noclegowych oraz żywienia zbiorowego. W toku kontroli interwencyjnych potwierdzono częściową zasadność 3 wnoszonych interwencji. Osoby winne zaniedbań ukarano 4 mandatami karnymi na łączna kwotę 900,00 zł. Ponadto wyniki prowadzonego postępowania w analizowanej grupie obiektów dały podstawę do wydania 26 decyzji: 14 decyzji administracyjnych zobowiązujących podmiot do wykonania obowiązków w określonym terminie, w tym 6 wydanych na podstawie art. 54 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 882/2004 wycofujących z obrotu artykuły spożywcze niezgodne z wymaganiami; 1 decyzja na podstawie art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. 23 tj.) przedłużających termin wykonania obowiązków; 5 decyzji na podstawie art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. nr 23 tj.) umarzające postępowanie administracyjne; 4 decyzje na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 3, art. 65 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj. z późn. zm.) o wykreśleniu z rejestru zakładu; 53

54 2 decyzje na podstawie art. 61, art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj. z późn. zm.) zatwierdzających zakład do prowadzenia działalności; Zarządzenia wydanych decyzji postanawiających w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości w toku przeprowadzonych czynności kontrolnych dotyczyły m.in.: doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego podłogi w pomieszczeniach zakładu poprzez zapewnienie powierzchni nieprzepuszczalnej, niepochłaniającej, zmywalnej, wykonanej z nietoksycznych materiałów oraz gładkiej powierzchni aż do wysokości niezbędnej do działania; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego ścian w pomieszczeniach zakładu poprzez zapewnienie powierzchni nieprzepuszczalnej, niepochłaniającej, zmywalnej, wykonanej z nietoksycznych materiałów oraz gładkiej powierzchni aż do wysokości niezbędnej do działania; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego sufitów w pomieszczeniach zakładu poprzez zapewnienie powierzchni nieprzepuszczalnej, niepochłaniającej, zmywalnej, wykonanej z nietoksycznych materiałów oraz gładkiej powierzchni; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego stolarki okiennej w pomieszczeniach zakładu poprzez zapewnienie powierzchni nieprzepuszczalnej, niepochłaniającej, zmywalnej, wykonanej z nietoksycznych materiałów oraz gładkiej powierzchni; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego drzwi wyjściowe ze zmywalni naczyń stołowych poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do utrzymania, czyszczenia i/lub dezynfekcji; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego urządzenia chłodniczego znajdujące się w magazynie podręcznym art. spożywczych poprzez odpowiednie skonstruowanie, z takich materiałów i utrzymywanie w tak dobrym porządku, stanie i kondycji technicznej, aby zminimalizować jakiekolwiek ryzyko zanieczyszczenia; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego maszynki do mielenia mięsa (wilka) poprzez odpowiednie skonstruowanie, z takich materiałów i utrzymywanie w tak dobrym porządku, stanie i kondycji technicznej, aby zminimalizować jakiekolwiek ryzyko zanieczyszczenia; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego pnia do mięsa poprzez odpowiednie skonstruowanie, z takich materiałów i utrzymywanie w tak dobrym porządku, stanie i kondycji technicznej, aby zminimalizować jakiekolwiek ryzyko zanieczyszczenia; 54

55 doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego regału znajdujące się w rozdzielni kelnerskiej; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego zamykanej szafki w rozdzielni kelnerskiej poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do utrzymania, czyszczenia i/lub dezynfekcji; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego aluminiowego stołu znajdującego się w zmywalni naczyń stołowych poprzez odpowiednie skonstruowanie, z takich materiałów i utrzymywanie w tak dobrym porządku, stanie i kondycji technicznej, aby zminimalizować jakiekolwiek ryzyko zanieczyszczenia; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego trzykomorowego basenu znajdującego się w zmywalni naczyń stołowych poprzez utrzymywanie w tak dobrym porządku, stanie i kondycji technicznej, aby zminimalizować jakiekolwiek ryzyko zanieczyszczenia; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego basenu służącego do mycia dużego sprzętu kuchennego znajdującego się w pomieszczeniu kuchni właściwej poprzez utrzymywanie w tak dobrym porządku, stanie i kondycji technicznej, aby zminimalizować jakiekolwiek ryzyko zanieczyszczenia; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego kratki wentylacyjnej w ciągu wentylacyjnym poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do utrzymania, czyszczenia i/lub dezynfekcji; wdrożenia i utrzymania procedury dotyczącej postępowania z artykułami spożywczymi o niewłaściwej jakości zdrowotnej poprzez zapewnienie właściwych sposobów postępowania z odpadami, w tym z ubocznymi produktami pochodzenia zwierzęcego kat. 3; właściwego oznakować oferowane do sprzedaży wyroby gotowe potrawy poprzez umieszczenie informacji dotyczącej wykazu składników lub substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji zweryfikowania, wdrożenia i utrzymania procedury dotyczącej postępowania z artykułami spożywczymi o niewłaściwej jakości zdrowotnej poprzez zapewnienie właściwych sposobów postępowania z odpadami, w tym z ubocznymi produktami pochodzenia zwierzęcego kat. 3; zapewnienia w pomieszczeniu produkcyjnym w uchylnych oknach ekranów zabezpieczających przed dostępem owadów poprzez łatwe demontowanie do czyszczenia; wdrożenia i utrzymania procedury nadzoru nad jakością wody stosowanej w zakładzie poprzez udokumentowanie wynikami badań laboratoryjnych jakości wody stosowanej w zakładzie; 55

56 przyjęcia szczególnych środków higieny poprzez zweryfikowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu opartego na zasadach HACCP; W ramach prowadzonego nadzoru stwierdzono wykonanie zarządzeń wynikających z 7 decyzji wydanych w 2014 r. oraz wykonanie zarządzeń wynikających z 9 decyzji wydanych w 2015 r. Jednocześnie w bieżącym roku sprawozdawczym wystawiono 1 decyzję przedłużającą termin wykonania obowiązku, która dotyczyła wykonania obowiązku na rok W związku z niewykonaniem obowiązków PPIS w Kamieniu Pomorskim w 2015 roku wydał 5 upomnień wzywających do niezwłocznego wykonania obowiązków Zakłady żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży W bieżącym roku sprawozdawczym pod nadzorem znajdowały się 69 punkty żywienia: 24 stołówki szkolne, w tym 10 placówkach prowadzone jest żywienie w systemie cateringowym, 34 stołówki na koloniach i 11 stołówek w przedszkolach, w tym 6 w systemie cateringowym. Skontrolowano 37 obiektów. Przeprowadzono łącznie 48 kontroli, w tym 2 kontrole interwencyjne oraz 24 kontrole wspólne ze Stanowiskiem ds. Higieny Dzieci i Młodzieży. W bieżącym roku sprawozdawczym wpłynęły 2 interwencje dotyczące stosowania nagannych praktyk w pionie żywienia oraz wystąpienia dolegliwości żołądkowych u dziecka przebywającego na kolonii panujących w Ośrodku Wczasowo - Kolonijnym mieszczącym się w Międzywodziu czynności kontrolne nie wykazały zasadności treści wniesionych zarzutów oraz niewłaściwego stanu sanitarno higienicznego stołówki w Ośrodku Wczasowym mieszczącym się w Dziwnówku. Czynności kontrolne wykazały częściową zasadności wniesionych zarzutów. Osobę winną zaniedbań ukarano mandatem karnym w wysokości 200,00 zł oraz wydano zalecenia dotyczące wdrożenia zasad systemu HACCP. Przeprowadzono kontrolę sprawdzająca, w wyniku której stwierdzono wykonanie i niewykonanie w/w nieprawidłowości. Jednocześnie w dniu 04 sierpnia 2015 r. podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze dostarczy opracowanie dotyczące informacji w zakresie wykazu składników, w tym składników lub substancji powodujących alergię lub reakcję nietolerancji, tzn. przykładowy jadłospis z dnia 04 sierpnia 2015 r. wraz z wykazem towarów niezbędnych do produkcji posiłków dla gości w tygodniowym menu. W związku z powyższym organ tutejszej Inspekcji wydał decyzję umarzającą w całości postępowanie administracyjne. Ustalenia z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do wydania 22 decyzji administracyjnych. 14 decyzji administracyjne zobowiązujące podmiot do wykonania obowiązków w określonym terminie, wydanych na podstawie art. 54 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych 56

57 przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 191 z , str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t.45, str. 200.); 6 decyzje na podstawie art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) umarzającą postępowanie administracyjne; 2 decyzję na podstawie art. 61, art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj. z późn. zm.) zatwierdzającą zakład do prowadzenia działalności; W bieżącym roku sprawozdawczym pod nadzorem znajdowały się 24 punkty żywienia w stołówkach szkolnych, 14 z nich prowadzi działalność w zakresie produkcji od surowca do wyrobu gotowego, w 10 placówkach natomiast prowadzone jest żywienie w systemie cateringowym. Skontrolowano 18 obiektów, w tym 3 z żywieniem w systemie cateringowym. 16 obiektów skontrolowano na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego zakładów żywienia zbiorowego. Przeprowadzono łącznie 23 kontrole, w tym 16 kontroli wspólne ze Stanowiskiem ds. Higieny Dzieci i Młodzieży. Na terenie powiatu kamieńskiego w 2015 r. znajdowało się 11 przedszkoli, w tym 6 przedszkoli prowadzących żywienie w systemie cateringowym. Przeprowadzono ogółem 9 kontroli, w tym 7 wspólnych kontroli z Stanowiskiem ds. Higieny Dzieci i Młodzieży. W związku z wejściem od dnia 01 września 2015 r. w życie nowych wymagań, określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. z 2015 r. poz. 1256),. Na podstawie prowadzonego nadzoru w obiektach obrotu żywnością odnosi się wrażenie, iż przedsiębiorcy na rynku spożywczym w związku ze zmianą przepisów rozszerzyli swoje oferty handlowe o nowe produkty, które nie zwiększają ryzyka powstania otyłości i innych przewlekłych chorób niezakaźnych u dzieci, a tym samym charakter działalności sklepików szkolnych zaczynają odgrywać istotną rolę w edukacji żywieniowej i zapobieganiu skutkom nieprawidłowego żywienia. Dodatkowo zostały podjęte działania edukacyjne, które zostały skierowane do pracowników (dyrektorzy i nauczyciele) przedszkoli i szkół podstawowych -zostały zorganizowane dwa szkolenia r i r. pn. Interpretacja nowego rozporządzenia o sklepikach i stołówkach szkolnych szkolenia były organizowane przez pion OZiPZ przy współpracy HŻŻiPU. 57

58 Zgodnie z planem zasadniczych przedsięwzięć na 2015 r. w 7 obiektach przeprowadzono kontrole kompleksowe na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego, które uznano jako zgodne z wymaganiami. W wyniku czynności kontrolnych w zakresie stosowania w/w rozporządzenia stwierdzano głównie nieprawidłowości, które dotyczyły: braku podaży minimum raz w tygodniu ryby, podaż w tygodniu 3-4 krotnie potraw poddawanych smażeniu; braku przynajmniej jednej porcji owoców każdego dnia w posiłku obiadowym; stosowanie gotowych mieszanek przyprawowych, w zakładzie stosowana była mieszanka przyprawowa zawierająca w swoim składzie sól; braku podaży warzyw każdego dnia w posiłku obiadowym; braku podaży każdego dnia podawane powinny być kategorie środków spożywczych: mięso, ryby, jaja; braku podaży ryby w tygodniu; potrawy smażone występują 2 razy w tygodniu; kompot przygotowywany jest z owoców mrożonych z dodatkiem cukru, w procesie przygotowywania posiłków stosowa jest sól spożywcza jodowana, natomiast zgodnie z ust. 2 pkt 9 lit. a załącznika nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. winna być stosowa sól o obniżonej zawartości sodu (sodowo potasowa); kompot przygotowywany jest z owoców mrożonych z dodatkiem cukru; podawanie więcej niż jednej porcji potrawy smażonej w ciągu tygodnia szkolnego od poniedziałku do piątku z grupy: mięso, ryby, jaja, orzechy, nasiona roślin strączkowych i inne nasiona; podaży do śniadania produkt pn. Ser gouda plasterkowany zawierający w swoim składzie 26g tłuszczu w 100 g produktu gotowego do spożycia. W 6 z kontrolowanych obiektów nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stosowania załącznika II rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. z 2015 r. poz. 1256). 58

59 Inne zakłady żywienia Zakłady usług cateringowych Według rejestru zakładów w ciągu roku zewidencjonowano 7 zakładów usług cateringowych prowadzących działalność w zakresie produkcji żywności od surowca do wyrobu gotowego, zaopatrując szkoły, przedszkola oraz indywidualnych klientów znajdujących się na terenie powiatu kamieńskiego. Zakłady te posiadają decyzje zatwierdzające dla celów obrotu żywnością środkami transportu wydane przez Państwowego Powystawowego Inspektora Sanitarnego w Kamieniu Pomorskim. Skontrolowano 7 obiektów należące do tej grupy, przeprowadzając w nich łącznie 16 kontroli, w tym 1 kontrole interwencyjną. 5 obiektów oceniono jako zgodne z wymaganiami na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego zakładów żywienia zbiorowego. W wyniku sprawowanego nadzoru w tej grupie obiektów wydano 5 decyzji administracyjnych: 3 decyzje administracyjne zobowiązujące podmiot do wykonania obowiązków w określonym terminie, w tym 1 wydaną na podstawie art. 54 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 882/2004 wycofujących z obrotu artykuły spożywcze niezgodne z wymaganiami; 1 decyzję na podstawie art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego ( Dz. U. z 2016r. nr 23 tj.) przedłużających termin wykonania obowiązków; 1 decyzję na podstawie art. 61, art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj. z późn. zm.) zatwierdzającą zakład do prowadzenia działalności W bieżącym roku sprawozdawczym wpłynęły 1 interwencja dotycząca: 1. Stołówki mieszczącej się w Świerznie w zakresie wystąpienia dolegliwości żołądkowo jelitowych u dzieci po spożyciu placków ziemniaczanych o fioletowym zabarwieniu. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie, którego interwencja dotyczyła. W analizowanej grupie obiektów przeprowadzono 3 kontrole dotyczące spełnienia wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. z 2015 r., poz. 1256) przez zakłady świadczące usługi cateringowe i dostarczające do w/w zakładów. W toku kontroli przeanalizowano sposób żywienia dzieci na 59

60 podstawie przedłożonego tygodniowego jadłospisu (posiłek obiadowy - zupa, II danie) za okres r. i stwierdzono: ziemniaki występują 4 razy w tygodniu, kasza gryczana 1 raz w tygodniu; razy w tygodniu podawane są warzywa świeże w postaci surówek (środa surówka: marchew, kukurydza, piątek surówka: marchew, seler, ananas, jabłko), trzy razy w tygodniu do ziemniaków z wody podawany jest świeży koperek; do smażenia używany jest produkt pn. Rafinowany olej rzepakowy ; razy w tygodniu do posiłku obiadowego do kompotu podawane są owoce (tj.: jabłko, gruszka, śliwka, rabarbar, truskawki, wiśnie, czarna porzeczka) oraz raz w tygodniu podawany jest owoc w surówce tj. ananas, jabłko; raz w tygodniu podawana jest ryba; 1 raz w tygodniu podawana jest potrawa smażona - podawana jest ryba smażona; stosowana jest śmietana 18% tłuszczu, zawierająca 3,6 g cukru w 100 g produktu; razy w tygodniu podawany jest kompot przygotowywany z owoców świeżych i mrożonych bez dodatku cukru i substancji słodzących; do produkcji potraw nie jest w ogóle stosowana sól; stosowane są zioła i przyprawy jednoskładnikowe bez dodatku soli; sosy przygotowywane są z naturalnych składników, bez dodatku koncentratów spożywczych; co jest zgodne z załącznikiem nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach. W ramach bieżącego nadzoru sanitarno-higienicznego nad zakładami produkującymi i wprowadzającymi żywność do obrotu w 1 obiekcie pobrano próbki sanitarne 3 wymazy sanitarne oraz 5 próbek żywności z zakładu usług cateringowych. Pobrano łącznie 8 próbek. 1 próbka wymazów sanitarnych Wymaz z dłoni została zakwestionowana w kierunku ogólnej liczby drobnoustrojów i wynosiła 4,4x10 3 jtk/npb co wskazywało na zanieczyszczenie mikrobiologiczne. W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kamieniu Pomorskim poinformował, iż należy podjąć niezwłocznie działania korygujące zgodnie z opracowanymi i wdrożonymi procedurami systemu opartego na zasadach HACCP w zakresie szkoleń personelu w celu poprawy stanu sanitarnego. Przedsiębiorca zastosował się do wydanych zaleceń pokontrolnych oraz 60

61 udokumentował badaniami laboratoryjnymi właściwą czystość mikrobiologiczną powierzchni dłoni zatrudnionego personelu. W roku 2015 przeprowadzono kontrole również w innych zakładach żywienia zbiorowego zakładach karnych, do których zaliczamy: Areszt Śledczy mieszczący się w Kamieniu Pomorskim i Oddział Zewnętrzny Aresztu Śledczego w mieszczący się w Buniewicach, 7 gospodarstw agroturystycznych prowadzące działalność w zakresie żywienia zbiorowego, Halę Sportową w Świerznie prowadzącą działalność w zakresie organizacji imprez okolicznościowych, Hostel św. Franciszka w Wolinie, Aneks Kuchenny Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Kamieniu Pomorskim, Ośrodek Rehabilitacyjno Edukacyjno Wychowawczym mieszczący się w Ostromicach. W bieżącym roku sprawozdawczym skontrolowano 8 zakładów, przeprowadzając łącznie 13 kontroli, w tym 3 zakłady oceniono jako zgodne z wymaganiami prawa żywnościowego na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego zakładów żywienia zbiorowego. W analizowanej grupie obiektów - Agroturystyk wystawiono 2 decyzje administracyjne w celu poprawy stanu sanitarno - technicznego oraz higienicznego zakładów z terminem realizacji na rok Zarządzenia w/w decyzji zostały wykonane, a dotyczyły: przyjęcia szczególnych środków higieny poprzez przeprowadzenie i udokumentowanie szkoleń z zasad systemu HACCP; przyjęcia szczególnych środków higieny poprze zweryfikowanie opartego systemu na zasadach HACCP i przeprowadzenie auditu systemu HACCP; właściwego oznakowania produkowanych i wprowadzanych do obrotu potraw poprzez umieszczenie dla konsumenta informacji dotyczących składników lub substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji; przyjęcia szczególnych środków higieny poprze zweryfikowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu opartego na zasadach HACCP, w tym prowadzenie zapisów w zakresie GHP/GMP, wyznaczonych CCP i przeprowadzenie auditu systemu HACCP; wdrożenia i utrzymania procedury dotyczącej postępowania z artykułami spożywczymi o niewłaściwej jakości zdrowotnej poprzez zapewnienie właściwych sposobów postępowania z odpadami, w tym z ubocznymi produktami pochodzenia zwierzęcego kat. 3. Areszt Śledczy Jednostce podlega Oddział Zewnętrzny w Buniewicach, który położony jest na Wyspie Chrząszczewskiej. Oddział Zewnętrzny w Buniewicach dysponuje własną kotłownią, ujęciem wody ze studni głębinowej oraz oczyszczalnią ścieków. Przygotowywaniem i wydawaniem posiłków zajmują się osadzeni, posiadający aktualną dokumentację zdrowotną dla celów sanitarno-epidemiologicznych. 61

62 W bieżącym roku na zakład wpłynęła interwencja dotycząca niewłaściwego stanu sanitarno technicznego obiektu w części żywieniowej oraz noclegowej. W wyniku czynności kontrolnych w części żywieniowej stwierdzono: niewłaściwy stan sanitarno techniczny powierzchnia ścian do ok. 2/3 wysokości wyłożona płytkami, powyżej pomalowano farbą, stwierdzono ubytki farny, zawilgocenie; niewłaściwy stan sanitarno - techniczny sufitu w pomieszczeniach kuchni dietetycznej stwierdzono zaciek, niewłaściwy stan sanitarno - techniczny sufitu w pomieszczeniach kuchni głównej stwierdzono liczne zacieki. W związku z powyższym wobec podmiotu zostało wszczęte postępowanie administracyjne celem poprawy stanu sanitarnego obiektu. Jednocześnie organ tutejszej Inspekcji poinformował na piśmie osobę wnoszącą interwencję, iż Państwowa Inspekcja Sanitarna nie zajmuje się bezpośrednio badaniem grzybów pleśniowych, jednak stoi na stanowisku, iż są one szkodliwe dla zdrowia i należy je bezwzględnie usuwać. W związku z powyższym sprawę z zakresu występowania zawilgoceń budynku przekazano do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Kamieniu Pomorskim. W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kamieniu Pomorskim stwierdził, iż treść wniesionej interwencji była zasadna. W związku ze stwierdzeniem naruszenia przepisów sanitarnych stawianych dla zakładów obrotu żywnością PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał 1 decyzję postanawiającą, której zarządzenia zostały wykonane w roku 2015 r., a dotyczyły: doprowadzenia do należytego stanu sanitarno technicznego ściany w pomieszczeniu sali jadalnej poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do utrzymania, czyszczenia i/lub dezynfekcji; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno technicznego sufit w pomieszczeniach kuchni dietetycznej poprzez zapewnienie powierzchni nieprzepuszczalnych, niepochłaniających, zmywalnych oraz wykonanych z nietoksycznych materiałów; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno technicznego sufit w pomieszczeniach kuchni głównej poprzez zapewnienie powierzchni nieprzepuszczalnych, niepochłaniających, zmywalnych oraz wykonanych z nietoksycznych materiałów. Aneks Kuchenny Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Kamieniu Pomorskim W kontrolowanym obiekcie posiłki spożywają osoby uczęszczające do przedszkola mieszczącego się w tym samym budynku oraz do Ośrodka Rehabilitacyjno Edukacyjno 62

63 Wychowawczego (OREW). Wydawane są obiady dwudaniowe, śniadania podopieczni spożywają we własnym zakresie, zapewniono urządzenie chłodnicze służące do przechowywania śniadań przynoszonych przez uczestników. W opracowanej dokumentacji systemu HACCP zawarto instrukcji i procedury GHP oraz uwzględniono karty kontroli uwzględniające jakościowy odbiór posiłków wraz z temperaturą wewnątrz sporządzonej potrawy. W 2015 r. przeprowadzono sanitarną tematyczną, w wyniku której stwierdzono nieprawidłowości w zakresie prawa żywnościowego. W związku z tym organ pismem zawiadomił stronę o wszczęciu postępowania w sprawie przestrzegania przepisów sanitarnych w zakresie żywienia zbiorowego i wydał decyzję postanawiającą, której zarządzenie zostało wykonane w roku 2015 r.. Nieprawidłowość dotyczyła: braku informacji dotyczących składników lub substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji. W Warsztatach Terapii Zajęciowej mieszczących się w Kamieniu Pomorskim, które należą do PSnROzUU przeprowadzono kontrolę sanitarną interwencyjną w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie żywienia zbiorowego - niezasadna - w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych ustalono, iż w ramach prowadzonych zajęć terapii zajęciowej odbywają się zajęcia praktyczne gospodarstwa domowego, polegające na przygotowywaniu kanapek, sałatek. Pomieszczenie terapii zajęciowej wyposażone w 2-komorowy zlewozmywak oraz umywalkę do mycia rąk, z bieżącą zimną i ciepłą wodą oraz stół z krzesłami do spożywania przygotowywanych potraw oraz do ich przyrządzania. Do przechowywania fartuchów czystych i używanych wydzielono dwie szafy, wg uzyskanych informacji sporadycznie zdarza się wypożyczanie sprzętu kuchennego np. maszyny do obierania warzyw z Kuchni ZAZ-u. W zajęciach terapii zajęciowej biorą udział osoby posiadające aktualne dokumentacje zdrowotne do celów sanitarno epidemiologicznych, ponadto uczestnicy wykonują prace pod kontrolą opiekuna oraz pomocy opiekuna, pomieszczenia oraz powierzchnie stykające się z żywnością utrzymane w należytym stanie sanitarno higienicznym oraz dobrej kondycji technicznej. Państwowa Inspekcja Pracy w Szczecinie przeprowadziła w dniu 17 lutego 2015r kontrolę w zakresie szkolenia stanowiskowego sporządzając notatkę urzędową. Z treści w/w notatki wynika, iż Pani przebyła instruktaż stanowiskowy i nie przystąpiła do wyznaczonej pracy składając jednocześnie oświadczenie, iż odmawia zleconych prac fizycznych obejmujących mycie maszyn po burakach czerwonych. Osobie wnoszącej interwencję udzielono stosownej odpowiedzi. 63

64 1.6. Zakłady obrotu żywnością Do grupy zakładów obrotu żywnością zaliczamy między innymi: sklepy spożywcze, kioski, magazyny hurtowe, obiekty ruchome i tymczasowe, jak również inne obiekty obrotu żywnością. Na terenie tutejszej Inspekcji w roku 2015 funkcjonowało: 251 sklepów, skontrolowano 219 obiektów, przeprowadzono łącznie 326 kontroli; 20 kiosków, skontrolowano 12 z nich, przeprowadzono łącznie 14 kontroli; 18 magazynów hurtowych, skontrolowano 14 obiektów przeprowadzając w nich łącznie 27 kontroli; 80 innych obiektów obrotu żywnością, na które składało się: apteki i sklepy zielarsko medyczne, stoiska mięsne, stoiska piekarnicze, maszyny dystrybucyjne napoi w puszkach, punkty sprzedaży na stacji paliw, punkty sprzedaży ryb świeżych i wędzonych, punkty sprzedaży płodów rolnych, pawilony handlowe i punkty sprzedaży, drogerie, skontrolowano 28 obiektów, łącznie przeprowadzając w nich 32 kontroli. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w zakresie stanu sanitarno-higienicznego nałożono 51 mandatów na łączną sumę ,00 zł. Do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości należały: wprowadzanie do obrotu handlowego artykułów spożywczych przeterminowanych, nieoznakowanych, bez dat minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia oraz przechowywanie artykułów spożywczych niezgodnie z zaleceniami producentów; brak aktualnej dokumentacji zdrowotnej do celów sanitarno epidemiologicznych zatrudnionych osób; niewłaściwy stan sanitarno - higieniczny powierzchni pozostających w kontakcie z żywnością, w tym lad chłodniczych, półek, regałów znajdujących się na sali sprzedaży oraz niewłaściwy stan sanitarno- higieniczny podłóg na sali sprzedaży; niewłaściwe warunki przechowywania pieczywa nieopakowanego oraz wyrobów półcukierniczych narażonych na zanieczyszczenia wtórne; brak wdrożenia i utrzymania systemu treaceability umożliwiającego zidentyfikowanie dostawcy artykułów spożywczych; brak prowadzenia bieżących zapisów dotyczących wdrożenia opracowanych systemów: GHP, HACCP. W 2015 roku w analizowanej grupie ogółem wydano 174 decyzje administracyjne: 61 decyzji na podstawie art. 54 ust. 1 lit. a, c rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. zobowiązujących podmiot do wykonania 64

65 obowiązków z określonym terminem, w tym 23 decyzje wycofujące z obrotu artykuły spożywcze po upływie daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia lub nieoznakowane; 7 decyzji na podstawie art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) przedłużających termin wykonania obowiązków; 21 decyzji na podstawie art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 tj.) umarzających postępowanie administracyjne; 35 decyzji na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 3, art. 65 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj. z późn. zm.) wykreślających zakład z rejestru zakładów; 46 decyzji na podstawie art. 61, art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj. z późn. zm.) zatwierdzających zakład do prowadzenia działalności; 1 decyzje o odmowie zatwierdzenie i wpisu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS; 3 decyzje umarzające postępowanie administracyjne dotyczące złożonego wniosku. W 2015 r. wpłynęło 18 interwencji, rozpatrzono wszystkie. W wyniku przeprowadzenia czynności kontrolnych stwierdzono: zasadność 3 wniesionych interwencji, niezasadność 14 wniesionych interwencji; częściową zasadność 1 wniesionej interwencji. Złożone interwencje dotyczyły miedzy innymi: w sprawie niewłaściwego stanu sanitarno higienicznego i technicznego; niewłaściwego stanu sanitarno higienicznego oraz zepsutego nabiału, wędlin wprowadzanych do obrotu; niewłaściwego stanu sanitarno higienicznego oraz przeterminowanych środków spożywczych wprowadzanych do obrotu; niewłaściwej jakości mięsa mielonego; nieprzestrzegania zasad higienicznych oraz przeterminowanych środków spożywczych wprowadzanych do obrotu; niewłaściwej jakości wędlin na stoisku mięsnym; niewłaściwej jakości warzyw, owoców, mięsa świeżego drobiowego oraz obecności bytowania gryzoni. Wobec czego osoby winne ukarano 3 mandatami karnymi na sumę 600,000 zł. W związku z naruszeniem wymagań higienicznych i przepisów sanitarnych wszczęto postępowanie 65

66 administracyjne. Wydano zalecenia dotyczące usunięcia bieżących uchybień sanitarno-higienicznych oraz wydano 3 decyzje nakazujące wycofanie z obrotu produktów spożywczych przeterminowanych, nieoznakowanych oraz niewłaściwie przechowywanych. Zalecenia oraz obowiązki wynikające z decyzji zostały wyegzekwowane. W bieżącym roku sprawozdawczym przeprowadzono również kontrole dotyczące wzmożenia nadzoru nad sklepami spożywczymi, super i hipermarketami w okresie przedświątecznym. Przeprowadzono łącznie 7 kontroli, w tym w 1 obiekcie stwierdzono nieprawidłowości, które dotyczyły: wprowadzania do obrotu handlowego środków spożywczych przeterminowanych; braku wdrożonego i utrzymanego systemu opartego na zasadach HACCP na etapie przechowywania, określonym jako CCP 2 transport wewnętrzny i przechowywanie towaru; braku wdrożenia opracowanej procedury,,postępowanie uppz, w której określono sposób postępowania w przypadku stwierdzenia produktów niezgodnych. Osoba winna stwierdzonych zaniedbań została ukarana mandatem karnymi w kwocie 200 zł. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję administracyjną z określonym terminem wykonania zarządzeń na dzień 04 lutego 2016 r Nadzór nad obrotem grzybami i przetwórstwem grzybów W zakresie sprawowanego nadzoru nad obrotem grzybami w sezonie grzybowym w roku 2015 uprawnienia klasyfikatora grzybów posiadał pracownik PSSE w Kamieniu Pomorskim - klasyfikator grzybów Nr Wzorem lat ubiegłych PPIS w Kamieniu Pomorskim przed rozpoczęciem sezonu grzybowego przesłał pisemną informacje do Urzędów Miast i Gmin dotyczącą wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2011 r. w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych, środków spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy (Dz. U. z 2011 r. Nr 115, poz. 672) oraz możliwości uzyskania atestu na grzyby świeże. Ponadto na tablicy informacyjnej w PSSE w Kamieniu Pomorskim umieszczono informacje dotyczącą zasad bezpiecznego grzybobrania, wprowadzania grzybów do obrotu oraz zatruć grzybami. W wyniku sprawowanego nadzoru przeprowadzono kontrole 3 targowisk miejskich przeprowadzając w nich łącznie 6 kontroli. W wyniku przeprowadzanych kontroli nie stwierdzono wprowadzania do obrotu grzybów świeżych, przetworów z grzybów świeżych oraz przetworów z grzybów. 66

67 1.8. Transport żywności Na terenie powiatu kamieńskiego w roku 2015 zewidencjonowano 170 środków transportu. W bieżącym roku sprawozdawczym skontrolowano 26 środków transportu przeprowadzając łącznie 27 kontroli, w tym 4, oceniono na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego środka transportu, uzyskując ocenę zgodną. Część skontrolowanych samochodów spełniała również wymagania w zakresie przewozu środków spożywczych wymagających chłodniczych warunków przechowywania. Właściciele środków transportu lub osoby zatrudnione posiadały aktualną dokumentację zdrowotną do celów sanitarno epidemiologicznych, prowadzone były zapisy w zakresie prowadzonych zabiegów mycia i dezynfekcji. W związku ze stwierdzeniem naruszenia przepisów sanitarnych stawianych dla zakładów obrotu żywnością PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał 1 decyzję postanawiającą, której zarządzenia zostały wykonane w roku 2015 r., a dotyczyły: doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego ściany komory załadunkowej poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do utrzymania, czyszczenia i/lub dezynfekcji; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego podłogi komory załadunkowej poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do utrzymania, czyszczenia i/lub dezynfekcji; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego wewnętrzne elementy drzwiczek i gumowych uszczelek przy trzech drzwiczkach do komory załadunkowej poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do utrzymania, czyszczenia i/lub dezynfekcji Wytwórnie i miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością W bieżącym roku w nadzorowanym zakładzie produkcji opakowań kartonowych przeprowadzono 2 kontrole sanitarne: kontrole sprawdzającą do zarządzeń decyzji wydanej w roku 2014, które dotyczyły: doprowadzenia do należytego stanu sanitarno technicznego podłogi w pomieszczeniach produkcyjnych, doprowadzenia do należytego stanu sanitarno technicznego podłogi w pomieszczeniach magazynowych. W wyniku czynności kontrolnych stwierdzono wykonanie nałożonych obowiązków, w związku z czym wydano 2 decyzje obciążające za czynności kontrolne mające na celu sprawdzenie wykonanie obowiązków. Ponadto w zakładzie sporządzono protokół kontroli sanitarnej tematycznej w związku z niepobraniem próbek materiałów i przedmiotów przeznaczonych do kontaktu z żywnością w związku z faktem, iż w zakładzie w chwili kontroli nie były produkowane materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywością. 67

68 Obiekty znajdujące się w tej grupie prowadzą działalność w zakresie obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, przedmiotami użytku, kosmetykami oraz materiałami biurowymi. Pod nadzorem znajdowało się 18 obiektów w tym: 13 obiektów obrotu detalicznego oraz 5 obiektów obrotu hurtowego. W bieżącym roku sprawozdawczym skontrolowano 3 z nich przeprowadzając łącznie 4 kontrole w zakresie przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczących warunku obrotu przedmiotami użytku, materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz innymi wyrobami mogącymi mieć wpływ na zdrowie ludzi. Nadzór sanitarny nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością obejmuje zarówno sanitarno higieniczne warunki produkcji, jak i bezpieczeństwo zdrowotne tych produktów. W roku 2015 z miejsc hurtowego obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością pobrano do badań: Talerz mały melamina w kierunku oznaczania migracji specyficznej formaldehydu wykonanej metodą z kwasem chromotropowym zgodnie CEN/TS :2005 po badaniu do 3% kwasu octowego wynik próbki nr 3742 odpowiadał wymaganiom rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylające dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz. U. L 338 z , str. 4) oraz rozporządzeniu Komisji (UE) nr 284/2011 z dnia 22 marca 2011 r. ustanawiające specjalne warunki i szczegółowe procedury dotyczące przewozu przyborów kuchennych z tworzyw poliamidowych i melaminowych pochodzących lub wysłanych z Chińskiej Republiki Ludowej i Specjalnego regionu Administracyjnego Hongkongu (Dz. U. L 338 z z późn. zm.). Łyżka do makaronu w kierunku migracji globalnej i oceny organoleptycznej wynik badania odpowiadała wymaganiom rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylające dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz. U. L 338 z , str. 4), oraz rozporządzenia Komisji (UE) nr 10/2011 z dnia 14 stycznia 2011 (Dz. U. UE L 12 z 15 stycznia 2011 z późn. zm). W związku z pismem ZPWIS w Szczecinie znak: NHŻ z dnia 12 maja 2015 r. dotyczącego powiadomienia alarmowego nr z dnia r. w spawie stwierdzenia migracji metali ciężkich ołowiu i kadmu z obszaru obrzeża wyrobu pn. Kubek szklany wzór PLU , kraj pochodzenia: Chiny przeprowadzono kontrolę sanitarną w obiekcie umieszczonym na liście dystrybucyjnej, tj.: Sklepie mieszczącym się w Kamieniu Pomorskim. W wyniku czynności kontrolnych nie stwierdzono w obrocie produktu będącego przedmiotem powiadomienia alarmowego. 68

69 W/w produkt został wycofany z obrotu handlowego zgodnie z otrzymaną informacją drogą elektroniczną z Działu Jakości firmy przedmiotowy produkt został odłożony w pomieszczeniu biurowym do kartonu oznakowanego informacją nie wykładać na salę sprzedaży zablokowane przez dział Jakości w ilości 8 sztuk Zakłady produkujące i konfekcjonujące kosmetyki oraz obiekty obrotu kosmetykami. Zgodnie z opracowanym Planem kontroli na rok 2015 produktów kosmetycznych w zakładach produkcyjnych, hurtowniach oraz obrocie detalicznym dla PSSE Kamień Pomorski zaplanowano 17 obiektów. W bieżącym roku sprawozdawczym wszystkie zaplanowane kontrole zostały wykonane. Pod nadzorem PPIS w Kamieniu Pomorskim w roku 2015 znajdowały się dwa zakłady produkujące kosmetyki, skontrolowano wszystkie zakłady przeprowadzając w nich łącznie 3 kontrole. W trakcie w/w przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie przestrzegania przepisów rozporządzenia (WE) nr 655/2013 określającego wspólne kryteria dotyczące uzasadniania oświadczeń stosowanych w związku z produktami kosmetycznymi, a w szczególności zagadnień wymienionych w załączniku do w/w rozporządzenia: zgodności z przepisami, prawdziwości udzielanych informacjami, dowodów, zgodności ze stanem faktycznym, uczciwości, świadomego podejmowania decyzji. Osoby odpowiedzialne, o których mowa w art. 4 rozporządzenia (WE) nr 1223/2009, zapewniały zgodność treści oświadczeń dotyczących ocenianych produktów kosmetycznych ze w/w wspólnymi kryteriami i z dokumentacją zawierającą dowody działania produktu kosmetycznego w przypadku zakładów produkcji. Każdorazowo dokonywano oceny oświadczeń w formie tekstów, nazw, znaków towarowych, obrazów, symboli i innych znaków, które informowały bezpośrednio lub pośrednio o właściwościach lub funkcjach produktu i nie stwierdzono nieprawidłowości zarówno na etapie etykietowania, udostępniania na rynku i reklamowania produktów kosmetycznych. W związku z powyższym nie było konieczności podejmowania czynności nadzorowych celem wyeliminowania niezgodności, w tym powiadamiania Inspekcji Handlowej o oświadczeniach, które zagrażałyby bezpieczeństwu użytkowników. W roku 2015 działalność rozpoczął zakład produkcji masła do ciała i kremów na zimę z naturalnymi olejkami eterycznymi, olejków do twarzy i włosów mieszczący się w Kamieniu Pomorskim, działalność prowadzona będzie z zachowaniem rozdzielczości czasowej. W kontrolowanym zakładzie przeprowadzono kontrolę sanitarna, w wyniku której sporządzono Listę pytań kontrolnych dotyczących oceny warunków produkcji produktu kosmetycznego oraz Listę pytań kontrolnych dotyczącą zgodności dokumentacji kosmetyku z wymaganiami zawartymi w obowiązujących przepisach prawa. 69

70 Zgodnie z art. 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych produkt przed wprowadzeniem produktu kosmetycznego do obrotu został zgłoszony do Cosmetic Safety Consultants Sp. z o. o. Safety Assessor sporządził Raport. Przedłożono sprawozdania dotyczące bezpieczeństwa produktu kosmetycznego Raport bezpieczeństwa produktu kosmetycznego przetłumaczone na język polski składający się z części A i B dla: Masła do ciała jedna baza i różne warianty, Serum jedna baza i różne warianty oraz Regenerujące serum z olejem konopnym do włosów, brody i wąsów. Niniejsze raporty zawierają: skład ilościowy, charakterystykę produktu końcowego (w tym stabilność, mikrobiologia itp.), opakowanie, ostrzeżenia, zwyczajowe i przewidywane użycie, docelową populację działania niepożądane i poważne działania niepożądane, profile toksyczności substancji, obliczone wartości MOS, przegląd danych, podsumowanie oceny, ostrzeżenie i instrukcję użytkowania, uzasadnienie i wyniki oceny. Zgodnie z przedłożonym Raportem określono, iż brak jest istotnego ryzyka w normalnych i przewidywalnych warunków używania i produkt spełnia wymagane kryteria aby zostać wprowadzony do obrotu w Unii europejskiej. Zgodnie z art.8 Rozporządzenia WE Nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. produkcja odbywać się będzie zgodnie z dobra praktyką produkcyjną, opracowano dokumentację GMP zawierająca procedury i instrukcje w zakresie: szkolenia pracowników, przyjęcia urzędowej kontroli, higieny, zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami, mycia i dezynfekcji, postępowania reklamacyjnego, usuwania odpadów komunalnych i śmieci, w opracowanej dokumentacji szczegółowo opisano procesy produkcyjne kosmetyku. W trakcie czynności kontrolnych przedłożono raporty analityczne z badań mikrobiologicznych dla: Intensywne naprawcze serum na noc z olejkiem z wiesiołka Głęboko nawilżające serum z palmarozą i olejem jojoba Rozświetlające serum do twarzy z olejem z dzikiej róży i witaminą C Serum do twarzy z krwawnikiem i olejem tamanu Mandarynka. Regenerujące masło do ciała z masłem shea Spice of India regenerujące masło do ciała z olejem arganowym Lawenda nawilżające masło do ciała z olejem ryżowym badane wyróżniki: liczba mezofilnych bakterii tlenowych < 10jtk/g, Candidia abicans obecność w 0,1g, Pseudomonas aeruginosa obecność w 0,1g, Staphyloccocus aureus obecność w 0,1g. Kosmetyki produkowane będą wg własnej receptury, tok postępowania opisano w Instrukcji kontroli prowadzenia procesów produkcji kosmetyków nr IR-6 opracowanej dokumentacji GMP. Etykieta zawiera: nazwę i adres producenta, nazwę produktu, składniki, nr serii, data ważności, masa netto, znak graficzny (zgodność z obowiązującym ustawodawstwem). Zgodnie z art. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych produkcja mydła odbywać się będzie 70

71 zgodnie z dobrą praktyka produkcyjną. Przedłożono opracowaną dokumentację GMP zawierającą procedury i instrukcje m.in. szkoleń pracowników, przyjęcia urzędowej kontroli, higieny, zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami, sprzątania, mycia i dezynfekcji, postępowania reklamacyjnego, usuwania odpadów komunalnych i śmieci. W opracowanej dokumentacji szczegółowo opisano procesy produkcyjne kosmetyku. W bieżącym roku sprawozdawczym przeprowadzono jedną kontrolę sanitarną w zakładzie w którym prowadzona jest działalność w zakresie produkcji naturalnego mydła z dodatkami zapachowymi, w tym naturalnymi w związku ze złożonym pismem dotyczącym rozszerzenia działalności w zakresie produkcji kulek do kąpieli oraz konfekcjonowania produktów. W trakcie kontroli ustalono, iż do produkcji kul do kąpieli stosuje się: sodę spożywczą, kwasek cytrynowy spożywczy, pełne mleko w proszku oraz bazę olejową tj.: masło shea, olej z pestek winogron, olej ryżowy, olej ze słodkich migdałów. Produkcja kul do kąpieli odbywa się wg własnej receptury. Produkcja obejmuje: mieszanie składników suchych tj. soda spożywcza, kwasek cytrynowy spożywczy i mleko pełne w proszku, następnie dodawana jest baza olejowa, następuje mieszanie składników powstaje gotowa masa, do której dodawane są dodatki np. płatki kwiatków, naturalne barwniki np. kakao oraz zapachy: olejki eteryczne, aromaty. Po wymieszaniu składników następuje formowanie kul. Następny etap obejmuje suszenia w suszarni w czasie 24h celem stwardnienia. Po procesie suszenia następuje pakowanie jednostkowe produktu w opakowanie papierowe do żywności ( z uwagi na charakterystyczną tłustą konsystencję kul) i oznakowane etykietą. Zgodnie z art. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych produkcja kul do kąpieli odbywa się zgodnie z dobrą praktyka produkcyjną. Przedłożono opracowaną dokumentację GMP, gdzie powyższy etap uwzględniono w Instrukcji kontroli prowadzenia procesów produkcji kosmetyków. Zgodnie z 2 ust. 2 pkt 7 produkowane kule do kąpieli należą do kategorii produktów będących kosmetykami w myśl ustawy o kosmetykach oraz zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii produktów będących kosmetykami. Zgodnie z art. 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych produkt przed wprowadzeniem produktu kosmetycznego do obrotu został zgłoszony do Cosmetic Safety Consultants Sp. z o. o. Safety Assessor sporządził Raport. Przedłożono sprawozdania dotyczące bezpieczeństwa produktu kosmetycznego Raport bezpieczeństwa produktu kosmetycznego, w którym określono, iż brak jest istotnego ryzyka w normalnych i przewidywalnych warunków używania i produkt spełnia wymagane kryteria aby zostać wprowadzony do obrotu w Unii europejskiej. Przedłożono sprawozdanie z badań mikrobiologicznych Kul do kąpieli - baza nr 1327/15 z dnia r. badane wyróżniki: Pseudomonas aeruginosa obecność w 0,1g, Staphylococcus aureus obecność w 0,1g, Candida spp. obecność w 0,1g, pleśnie liczba w 1g, ogólna liczba drobnoustrojów tlenowych mezofilnych w 1g. 71

72 Dokonano oceny znakowania produkowanych wyrobów, na podstawie przedłożonej etykiety dla CZEKOLADA nawilżająca, aromatyzowana półkula kąpielowa z pełnym mlekiem, masłem shea i kakao zawierającej dane: nazwę handlową kosmetyku, dane producenta, waga, termin trwałości, ostrzeżenie, numer partii, wykaz składników w malejącym porządku, wg masy w momencie ich dodawania poprzedzony wyrazem Ingreddients, warunki przechowywania. Dla każdej kuli w dokumentacji zakładu znajduje się komplet niezbędnych dokumentów, między innymi dla analizowanej kuli do kąpieli: Czekolada zgłoszenie z datą pierwszego zgłoszenia: r., produkt posiada numer referencyjny CPNP: , recepturę jakościowo ilościową, raport bezpieczeństwa produktu kosmetycznego część A i B, w dokumentacji znajdują się karty charakterystyk dla stosowanych składników. Pod nadzorem tutejszej Inspekcji znajdują się 24 obiekty obrotu kosmetykami, w tym 18 obiektów prowadzących detaliczną sprzedaż oraz 6 hurtowni, w której prowadzona jest detaliczna i hurtowa sprzedaż kosmetyków. W tej grupie obiektów skontrolowano łącznie 19 obiektów obrotu detalicznego i hurtowego kosmetykami przeprowadzając w nich łącznie 23 kontrole. W związku z pismem ZPWIS w Szczecinie nr NHŻ z dnia 08 stycznia 2013 r. w sprawie preparatów do wybielania zębów przeprowadzono łącznie 6 kontroli w gabinetach stomatologicznych, w wyniku których, w jednym z nich stwierdzono, iż wybielanie odbywa się na życzenie pacjenta, w pozostałych gabinetach nie stwierdzono prowadzenia zabiegu wybielania zębów oraz nie wprowadza się do obrotu produktów do samodzielnego wybielania zębów przez pacjenta oraz innych preparatów oraz kosmetyków do indywidualnego stosowania przez pacjenta. Ponadto skontrolowano 10 zakładów w których wprowadzane są do obrotu kosmetyki, w wyniku czynności kontrolnych nie stwierdzono w obrocie handlowym wyrobów do wybielania zębów zawierających w swoim składzie od 0,1 do 6% nadtlenku wodoru, które zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 października 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie list substancji niedozwolonych i dozwolonych z ograniczeniami do stosowania w kosmetykach oraz znaków graficznych umieszczanych na opakowaniach kosmetyków mogą być sprzedawane wyłącznie lekarzom stomatologom, a pierwsze zastosowanie musi się odbyć pod kontrolą stomatologa i następnie wyrób taki może być przekazany do dalszego samodzielnego stosowania przez konsumenta. W bieżącym roku sprawozdawczym dokonywano oceny zakresie sprzedaży Internetowej preparatów do wybielania zębów, skontrolowano 23 podmioty prowadzące działalność w zakresie sprzedaży wysyłkowej, w jednym przypadku stwierdzono produkty, które zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie list substancji niedozwolonych lub dozwolonych z ograniczeniami do stosowania w kosmetykach oraz znaków graficznych umieszczanych na opakowaniach kosmetyków określone jest dopuszczalne stężenie nadtlenku wodoru w zakresie >01%< jako substancji czynnej w tego typu kosmetykach, produkty te ponadto w określonym stężeniu dopuszczone są do sprzedaży wyłącznie lekarzom dentystom, w związku 72

73 z powyższym zwrócono pisemne zapytanie do właścicieli serwisu allegro o dane sprzedającego celem podjęcia dalszych działań. Podczas sprawowanego nadzoru nad wprowadzaniem do obrotu handlowego kosmetyków dokonywano oceny znakowania wprowadzanych do obrotu i stosowanych kosmetyków. W żadnym ze skontrolowanych obiektów nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie substancji niedozwolonych do stosowania w kosmetykach (załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie list substancji niedozwolonych i dozwolonych z ograniczeniami do stosowania w kosmetykach oraz znaków graficznych umieszczanych na opakowaniach kosmetyków) oraz substancji dozwolonych do stosowania w kosmetykach wyłącznie w ograniczonych ilościach (załącznik nr 2 w/w rozporządzenia), jak również barwników (załącznik nr 3 w/w rozporządzenia), substancji konserwujących dozwolonych w kosmetykach (załącznik nr 4 w/w rozporządzenia). W sezonie letnim przeprowadzono czynności kontrolne w Punkcie tatuażu z henny mieszczącym się w Międzyzdrojach, w wyniku czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości dotyczące stosowania henny nie posiadających oznakowania, w związku z powyższym został on zabezpieczony Zarządzeniem zabezpieczenia oraz została wydana decyzja wycofania z obrotu. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie zarządzeń ujętych w w/w decyzji wycofania w związku z czym wydano decyzje umarzającą wszczęte postępowanie oraz decyzją obciążającą Systemy wczesnego ostrzegania: RASFF i RAPEX W bieżącym roku kalendarzowym nie przeprowadzono czynności kontrolnych w związku z funkcjonowaniem systemu RAPEX. System RASFF funkcjonuje w oparciu o powszechnie wymaganą zasadę traceability, czyli identyfikalności, która przy zachowaniu wszystkich wymogów odnośnie znakowani produktów, jak również konieczności posiadania niezbędnej dokumentacji towarzyszącej każdej partii, pozwalając na szybkie zlokalizowanie i opanowanie zagrożenia. W związku z napływającymi powiadomieniami alarmowymi lub informacyjnymi dotyczącymi niewłaściwej jakości zdrowotnej lub niewłaściwego oznakowania produktów spożywczych, w tym środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz przedmiotów użytku przeprowadzono kontrole sanitarne, które dotyczyły: produktu pn. Sól jodowana morska drobnoziarnista, powiadomienie informacyjne nr z dnia r. przekazanego przez Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w sprawie stwierdzenia podwyższonego poziomu jodku potasu; 73

74 produktu pn. Stek mrożony z Marlina (Makaira nigricans) dotyczącego powiadomienia alarmowego nr z dnia 11 grudnia 2015 r. w sprawie ze względu na przekroczenia najwyższego dopuszczalnego poziomu rtęci; produktu pn. Pieczarki marynowane, zakwestionowanego ze względu na stwierdzenie zawartości składnika alergennego - dwutlenku siarki w stężeniu powyżej 10 mg/kg, niedeklarowanego w oznakowaniu produktu; produktu pn. Suplement diety PUMP IT powiadomienie informacyjne nr wobec stwierdzenia stosowania siarczanu agmatyny mającego status nowej żywności do produkcji suplementu diety PUMP IT; produktu pn.: Koktajl o smaku czarnej porzeczki NOVELLO dieta bardzo niskokaloryczna (VLCD), powiadomienie informacyjne Lubelskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Lublinie z dnia r. w sprawie stwierdzenia przekroczenia dopuszczalnego poziomu barwnika czerwieni koszenilowej E124; produktu pn. Kubek szklany wzór PLU , kraj pochodzenia: Chiny, powiadomienie alarmowe nr z dnia r. w spawie stwierdzenia migracji metali ciężkich ołowiu i kadmu - z obszaru obrzeża; produktu pn.,,galaretka z piersią z kurczaka na wywarze, powiadomienia alarmowego Głównego Lekarza Weterynarii z dnia r. w sprawie stwierdzenia obecności bakterii Listeria monocytogenes; produktu pn. Rodzynki sułtańskie, powiadomienie alarmowe nr z dnia 25 maja 2015 r. zakwestionowany z uwagi na przekroczenie najwyższego dopuszczalnego poziomu Ochratoksyny A. produktu pn. Jack & Ginger, w sprawie wykrycia arsenu na poziomie 5,5 mg/kg w substancji dodatkowej do żywności - cytrynian trisodowy (E331), pochodzącej z Chin, która została użyta do produkcji napoju; produktu pn. Morela naturalna, powiadomienie alarmowe nr z dnia r. w spawie stwierdzenia obecności substancji alergennej siarczynów; produktu pn. Helio Słoneczne Owoce Żurawina, powiadomienia alarmowego nr z dnia r. w spawie stwierdzenia niezadeklarowanej na etykiecie obecności siarczynów; W związku z w/w powiadomieniami alarmowymi oraz informacyjnymi przeprowadzono łącznie 33 kontrole sanitarne, w większości przypadków w wyniku czynności kontrolnych nie stwierdzono w obrocie handlowym zakwestionowanych produktów, gdyż zostały one sprzedane klientom indywidualnym na paragony., ponadto w przypadku umieszczonych na listach 74

75 dystrybucyjnych podmiotów nie znajdujących się pod nadzorem PPIS w Kamieniu Pomorskim kierował do podmiotu znajdującego się na liście dystrybucyjnej ostrzeżenia o zagrożeniach wynikających ze spożycia kwestionowanych produktów. 2. Nadzór nad produkcją pierwotną. Na terenie powiatu kamieńskiego według ewidencji funkcjonuje 201 gospodarstw rolnych prowadzących działalność w zakresie produkcji pierwotnej i sprzedaży bezpośredniej surowców pochodzenia roślinnego. W bieżącym roku sprawozdawczym po złożeniu wniosku o wpis zakładu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS 10 gospodarstw rolnych zostało wpisanych do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS, łącznie pod nadzorem znajduje się 201 gospodarstw rolnych. W 2015 roku przeprowadzono łącznie 25 kontroli, w tym 6 kontroli sprawdzających w 25 gospodarstwach rolnych. Podczas czynności kontrolnych sporządzono 14 arkuszy stanu sanitarnego zakładów produkcji żywności jako zgodnych z wymaganiami prawa żywnościowego. W 25 gospodarstwach wdrożone są zasady dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej w celu zapewnienia właściwej jakości zdrowotnej produkowanych płodów rolnych oraz zasady higieny. W 2015 r. w gospodarstwach rolnych łącznie wydano 7 decyzji zobowiązujących podmioty do wykonania obowiązków w określonym terminie, zarządzenia wynikające z 4 decyzji zostały wyegzekwowane, natomiast termin 3 decyzji określono na miesiące marzec - kwiecień 2016r. Zarządzenia dotyczyły: opracowania, wdrożenia i utrzymania instrukcji/procedur w zakresie dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej w celu zapewnienia właściwej jakości zdrowotnej produkowanych warzyw; opracowania, wdrożenia i utrzymania procedury dotyczącej postępowania z artykułami spożywczymi o niewłaściwej jakości zdrowotnej; opracowania, wdrożenia i utrzymania instrukcji/procedur w zakresie dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej w celu zapewnienia właściwej jakości zdrowotnej produkowanych zbóż. Ponadto PPIS w Kamieniu Pomorskim celem podniesienia świadomości nadzorowanych podmiotów przeprowadził dwa szkolenia dla rolników we współpracy z Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach Oddział w Kamieniu Pomorskim, podczas których omówiono podstawowe zagadnienia dotyczące produkcji pierwotnej, wymagań higienicznych przy zbiorach, w szczególności owoców miękkich, oraz prowadzenia dokumentacji zgodnie z załącznikiem I 75

76 rozporządzenia (WE) nr 852/2004 spotkania odbyły się w Wolinie i w Kamieniu Pomorskim, w okresie zimowym (przed zbiorami). W ramach sprawowanego nadzoru PPIS w Kamieniu Pomorskim skierował do właścicieli gospodarstw rolnych pisma informujące o obowiązku wdrażania zasad dobrej praktyki higienicznej, produkcyjnej GHP/GMP oraz dobrej praktyki rolniczej i posiadania stosowanej dokumentacji, celem jej przedłożenia w trakcie przeprowadzonych czynności kontrolnych, dokumentacja winna być opracowana w zakresie: jakości wody stosowanej w zakładzie; szkoleń zatrudnionego personelu; higieny i stanu zdrowia personelu; usuwania odpadów; zabiegów mycia i dezynfekcji; systemu traceability umożliwiającego śledzenie pochodzenia artykułów spożywczych; procedur wycofania z obrotu partii żywności nieodpowiadającej wymaganiom jakości zdrowotnej. W większości na powyższe pismo właściciele gospodarstw rolnych poinformowali PPIS w Kamieniu Pomorskim o opracowaniu dokumentacji lub też określili termin w jakim dokumentacja zostanie opracowana. 3. Jakość zdrowotna środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością W 2015 r. pobrano łącznie 238 próbek środków spożywczych, próbek sanitarnych, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków: 75 próbek środków spożywczych w ramach urzędowej kontroli żywności: o 73 próbek środków spożywczych pochodzenia krajowego; o 1 próbka środka spożywczego pochodząca z krajów UE; o 1 próbka środka spożywczych pochodzących z importu; 7 próbek środków spożywczych w ramach monitoringu; o 7 próbek środków spożywczych pochodzenia krajowego; 55 próbek środków spożywczych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu: o 50 próbek środków spożywczych pochodzenia krajowego; o 4 próbki środków spożywczych pochodzących z krajów UE; o 1 próbka środka spożywczego pochodząca z importu ; 2 próbki przedmiotów użytku w ramach urzędowej kontroli żywności : o 2 próbki przedmiotów użytku pochodzących z importu; 76 próbek w ramach próbek rezerwowych; 76

77 o 76 próbek środków spożywczych; 17 próbek sanitarnych: o 16 wymazów sanitarnych; o 1 zmiotka; 6 próbek kosmetyków. Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kamieniu Pomorskim prowadzi nadzór nad jakością zdrowotną wprowadzanej do obrotu żywności poprzez jej pobór do badań laboratoryjnych. Plan pobierania próbek w ramach urzędowej kontroli, monitoringu, urzędowej kontroli i monitoringu na terenie powiatu kamieńskiego przewidywał pobór 131 próbek żywności pochodzenia krajowego rocznie, pobrano 130 próbek, 1 próbkę nie pobrano z uwagi na brak wystarczającej ilości asortymentu niezbędnego do pobrania, w związku z czym plan wykonano w 99,2%. Plan pobierania próbek w ramach próbek rezerwowych na terenie powiatu kamieńskiego przewidywał pobór 66 próbek żywności pochodzenia krajowego rocznie, natomiast pobrano 76 próbek 10 próbek pobrano w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego. W 2015 roku do badań laboratoryjnych pobrano łącznie 206 próbek środków spożywczych pochodzenia krajowego, z czego: 73 próbki środków spożywczych w ramach urzędowej kontroli żywności; 7 próbka środka spożywczego w ramach monitoringu; 50 próbki środków spożywczych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu; 76 próbek środków spożywczych w ramach próbek rezerwowych. Przeprowadzając ocenę jakości zdrowotnej środków spożywczych wykonano badania próbek żywności należące do 29 grup asortymentowych. Próbki środków spożywczych były pobierane z różnych rodzajów obiektów żywieniowo żywnościowych: obiekty produkcji żywności 98 próbek środków spożywczych, w tym: o wytwórnie lodów 20 próbek środków spożywczych, o automaty do lodów 25 próbek środków spożywczych, o piekarnie 25 próbek środków spożywczych, o ciastkarnie 22 próbek środków spożywczych, o wytwórnie makaronów 1 próbka środka spożywczego o zakłady garmażeryjne - 5 próbek środków spożywczych, obiekty obrotu żywnością 68 próbek środków spożywczych, w tym: 77

78 o sklepy spożywcze 50 próbek środków spożywczych, o magazyny hurtowe 12 próbki środków spożywczych, o inne obiekty obrotu żywnością 6 próbek środków spożywczych. obiekty żywienia zbiorowego otwartego 35 próbek środków spożywczych, w tym: o zakłady żywienia zbiorowego otwartego 15 próbek środków spożywczych; o zakłady małej gastronomii 20 próbek środków spożywczych, obiekty żywienia zbiorowego zamkniętego 5 próbek środków spożywczych, w tym: o zakład usług cateringowych 5 próbek środków spożywczych; Na ogólną ilość 206 próbek środków spożywczych w głównych kierunkach zbadano: 14 próbek w kierunku metali ciężkich; 165 próbek pod względem mikrobiologicznym; 13 próbek w kierunku substancji dodatkowych; 1 próbka w kierunku znakowania; 4 próbki w kierunki składników mineralnych; 1 próbki w kierunku obecności glutenu; 1 próba w kierunku pestycydów; 2 próbki w kierunku WWA; 1 próbka w kierunku parametrów jełczenia; 1 próbka w kierunku azotanów; 1 próbka w kierunku jodu w soli; 2 próbki w kierunku 3-MCPD Wyniki badań laboratoryjnych pobranych 186 próbek środków spożywczych w zakresie przebadanych parametrów były zgodne z wymaganiami określonymi w aktualnie obowiązujących przepisach prawa. Natomiast 20 próbek pod względem mikrobiologicznym zostało zakwestionowanych z uwagi na ponadnormatywną liczbę Enterobacteriaceae w 1g, które pochodziły z 4 obiektów produkcji żywności, w tym: 1 wytwórni lodów 5 próbek środków spożywczych, 3 automatów do lodów 15 próbek środków spożywczych. W przypadku 2 obiektów: automatów do lodów PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał 2 decyzje zakazujące produkcję i wprowadzanie do obrotu handlowego lody z automatu. W jednym przypadku przedsiębiorca dostarczył dokument - sprawozdanie z badań z automatu potwierdzający, iż zostały zachowane kryteria higieny produkcji lodów z automatu zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 338 z , str. 1, z późn. zm.), natomiast 78

79 w drugim przypadku przedsiębiorca zrezygnował z prowadzenia produkcji i obrotu kwestionowanymi lodami z automatu. Podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze wytwórni lodów przesłał sprawozdanie z badań mikrobiologicznych lodów gałkowych o smaku waniliowym, zgodnie z którym wyniki badań wykonanych w kierunku Enterobacteriaceae jtk/g były zgodne są wymaganiami rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych w związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzje umarzającą w całości postępowanie administracyjne, natomiast w przypadku obiektu automatu do lodów przedsiębiorca zrezygnował z prowadzenia produkcji i obrotu kwestionowanymi lodami z automatu. W przypadku próbek środków spożywczych pobieranych w ramach urzędowej kontroli żywności oraz urzędowej kontroli żywności i monitoringu w opakowaniach producenta dokonano dodatkowo oceny znakowania i oceny organoleptycznej. Oceniono znakowanie 54 próbek środków spożywczych pochodzenia krajowego, w tym 4 próbki środków spożywczych posiadało uwagi do znakowania, co stanowi 7,4 % ocenianych próbek. Tabela nr 4 - Rodzaj środków spożywczych posiadających uwagi do znakowania. L.p. 1. Nazwa środka spożywczego Parówki drobiowe Kiełbasy drobiowe. Homogenizowane. Wędzone. Parzone Uwagi do znakowania art. 13 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywy Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE (Dz. U. L 304 z ), 2. Calcium+Kwercetyna Duo Alergo Suplement diety Tabletki musujące bez aromatów i barwników na opakowaniu umieszczono informację, iż produkt może zawierać śladowe ilości laktozy (z mleka) - w prawie wspólnotowym nie ma definicji, która wskazywałaby jaką ilość substancji alergennej można uznać za ilość śladową, 79

80 informacja taka nie powinna być stosowana z zasady, natomiast sugerowane jest stosowanie określeń może zawierać, możliwa obecność - rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywy Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE (Dz. U. L 304 z ), Sól warzona, próżniowa, spożywcza, jodowana Tran norweski o aromacie pomarańczowym. Suplement diety dla wskazania wartości odniesienia dla procentowej wartości spożycia zastosowano określenie Referencyjna wartość spożycia (NRV), natomiast powinno się zastosowano akronim RWS, o którym mowa w załączniku XIII rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/201 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywy Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. U. L 304 z ). załącznik XIII do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/201 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywy Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE (Dz. U. L 304 z 80

81 ), zgodnie z którym zamiast ZDS -,,Zalecane dzienne spożycie powinno być,,referencyjne wartości spożycia (RWS) W powyższych 2 przypadkach stwierdzonych nieprawidłowości w znakowaniu próbek wyprodukowanych poza terenem objętym nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kamieniu Pomorskim przekazano sprawę właściwym inspekcjom celem wykorzystania służbowego. Oceny zgodności dokonano na podstawie: ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r. (Dz. U. z 2015r., poz. 594 tj. z późn. zm.); rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015 r. poz. 29); rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. Urz. L 404/9 z r); rozporządzenia (WE) nr 1925/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006r. w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji ( Dz. Urz. L 404/26 z r); rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 139 z dnia 30 kwietnia 2004 r. z późn. zm.); rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. U. L. 304 z ); rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2007 r. w sprawie składu oraz oznakowania suplementów diety (Dz. U. Nr 196, poz z późn. zm.); rozporządzenia Komisji (UE) Nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012r. ustanawiającego wykaz dopuszczonych oświadczeń dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci (Dz. Urz. L 136/1 z dnia r.); 81

82 rozporządzenia Komisji (WE) nr 41/2009 z dnia 20 stycznia 2009r. dotyczącego składu i etykietowania środków spożywczych odpowiednich dla osób nietolerujących glukozy (Dz.U.UE.L ) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz.U. L 354 z dnia z późn. zm.); rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolno-spożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej (Dz. U. z 2010r. Nr 83, poz. 772). Ocenie organoleptycznej poddano 128 próbek krajowych środków spożywczych pobranych w ramach urzędowej kontroli żywności i urzędowej kontroli żywności i monitoringu. Wszystkie oceniane próbki w powyższym zakresie były zgodne z wymaganiami zawartymi w aktualnie obowiązujących przepisach prawa. Plan pobierania próbek sanitarnych w ramach próbek rezerwowych na terenie powiatu kamieńskiego przewidywał pobór 17 próbek sanitarnych rocznie, w tym 13 wymazów sanitarnych i 4 próbki zmiotek. Pobrano wszystkie wymazy sanitarne oraz 1 próbkę zmiotek. 2 próbki wymazów sanitarnych w kierunku mikrobiologicznym wskazywały na zanieczyszczenie mikrobiologiczne, które pochodziły: obiekty żywienia zbiorowego zamkniętego 2 próbki wymazów sanitarnych, w tym: o zakład usług cateringowych 1 próbki wymazów sanitarnych; o stołówka w szpitalu, w tym w żywieniu cateringowym - 1 próbki wymazów sanitarnych; W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kamieniu Pomorskim poinformował, iż należy podjąć niezwłocznie działania korygujące zgodnie z opracowanymi i wdrożonymi procedurami systemu opartego na zasadach HACCP w zakresie skutecznego mycia i dezynfekcji sprzętu roboczego oraz szkoleń personelu w zakresie poprawy stanu sanitarnego. W obu przypadkach przedsiębiorcy zastosowali się do wydanych zaleceń pokontrolnych oraz udokumentowali badaniami laboratoryjnymi właściwą czystość mikrobiologiczną powierzchni dłoni. Pobrana próbka sanitarna: zmiotki, które pochodziły z zakładu produkcji żywności - cukierni w kierunku parametrów biologicznych: obecności szkodników i ich pozostałości zgodnie z metodą badawczą PB/H.Ż./BC/05 Wyd. II/ nie wykazały ich obecności, co jest zgodne z wymaganiami rozdziału I i IX załącznika II rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z str. 1. Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t.34, str. 319 z późn. zm.). 82

83 Ponadto, w ramach bieżącego nadzoru sanitarno-higienicznego nad zakładami wprowadzającymi żywność do obrotu pobrano 3 próbki wymazów sanitarnych, które pochodziły z zakładu obrotu żywnością; sklepy spożywcze. Zakwestionowano 2 próbki sanitarnych pod względem mikrobiologicznym. W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kamieniu Pomorskim wszczął postępowanie administracyjne oraz poinformował, iż należy podjąć niezwłocznie działania korygujące zgodnie z opracowanymi i wdrożonymi procedurami systemu opartego na zasadach HACCP w zakresie skutecznego mycia i dezynfekcji sprzętu roboczego oraz szkoleń personelu w zakresie poprawy stanu sanitarnego. Przedsiębiorca prowadzący działalność w zakresie obrotu żywnością zastosował się do wydanych zaleceń pokontrolnych oraz udokumentował badaniami laboratoryjnymi właściwą czystość mikrobiologiczną powierzchni dłoni, urządzeń i sprzętu stosowanego w zakładzie w związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję umarzającą postępowanie administracyjne. Jakość zdrowotna środków spożywczych pochodzących z importu z krajów trzecich i UE w tym: W 2015 roku do badań laboratoryjnych pobrano łącznie 7 próbek środków spożywczych, 5 próbki środków spożywczych pochodziły z kraju UE; 2 próbki środków spożywczych pochodziły z importu z krajów trzecich. W 2015 roku do badań laboratoryjnych pobrano łącznie 7 próbek środków spożywczych, z czego: 2 próbki środków spożywczych w ramach urzędowej kontroli żywności, 5 próbek środków spożywczych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu; Próbki środków spożywczych były pobierane w następujących obiektach żywieniowo żywnościowych: obiekty obrotu żywnością 7 próbek środków spożywczych, w tym: o sklepy spożywcze 5 próbek środków spożywczych, o hurtownie 2 próbki środków spożywczych Przeprowadzono badania w następujących kierunkach: mikotoksyn 1 próbka; metale szkodliwe dla zdrowia 1 próbka; pestycydy 4 próbki; napromienianie 1 próbka. 83

84 Wyniki badań laboratoryjnych pobranych próbek środków spożywczych w zakresie przebadanych parametrów były zgodne z wymaganiami określonymi w aktualnie obowiązujących przepisach prawa. 2 próbki środków spożywczych poddano ocenie znakowania uwag nie stwierdzono, pod względem organoleptycznym oceniono 6 próbek - nieprawidłowości nie stwierdzono. Oceny zgodności znakowania dokonano na podstawie: ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r. (Dz. U. z 2015r., poz. 594 tj. z późn. zm.); rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015 r. poz. 29); rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. U. L. 304 z ); Jakość zdrowotna materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków. Sprawowanie nadzoru nad warunkami higieniczno zdrowotnymi obrotu materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, obrotu kosmetyków oraz ich jakością zdrowotną realizowane są między innymi poprzez planowanie i organizację poboru próbek do badań laboratoryjnych. W zakresie nadzoru nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością zaplanowano pobór 2 próbek w ramach urzędowej kontroli żywności w zakresie badań fizyko chemicznych. Próbki pobrano w miejscu obrotu hurtowego przedmiotami użytku. 1 próbka pochodziła z importu z krajów trzecich (Chiny), 1 próbka pochodził z UE (Niemcy). Pobrano: Łyżka do makaronu w kierunku migracji specyficznej pierwszorzędowych amin aromatycznych (PAAs) po badaniu do 3% kwasu octowego wynik badania odpowiada wymaganiom rozporządzenia (WE) Nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylające dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz. U. L 338 z , str. 4) oraz rozporządzenia Komisji (UE) nr 10/2011 z dnia 14 stycznia 84

85 2011r. w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością (Dz. U. UE L 12 z 15 stycznia 2011 z późn. zm). Talerz mały melamina w kierunku oznaczania migracji specyficznej formaldehydu wykonanej metodą z kwasem chromotropowym zgodnie CEN/TS :2005 po badaniu do 3% kwasu octowego wynik badani zgodny z rozporządzeniem (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością (Dz. U. UE L 338/4 z r.) oraz uchylające dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz. U. L 338 z , str. 4) i rozporządzenia Komisji (UE) nr 10/2011 z dnia 14 stycznia 2011 (Dz. U. UE L 12 z 15 stycznia 2011r. z późn. zm). W zakresie nadzoru nad kosmetykami zaplanowano pobór 6 próbek w ramach urzędowej kontroli, pobrano wszystkie zaplanowane próbki: Krem do rąk z proteinami jedwabiu i prowitaminą B5 Szampon do włosów Biały jeleń hipoalergiczny kozie mleko Odświeżający tonik witaminowy Łagodzący tonik nawilżający do każdego typu cery Soraya Krem do rąk i paznokci Cztery Pory Roku, Płyn do kąpieli Luksja 3 próbki pobrano w miejscu detalicznego obrotu kosmetykami, 3 próbki pobrano w innych zakładach obrotu żywnością. Próbki pochodziły z produkcji krajowej. Pobrane próbki przebadane zostały w zakresie badań fizyko - chemicznych: zawartości formaldehydu; składu; oceny znakowania. Przebadane próbki były zgodne z obowiązującymi przepisami prawa w zakresie badań chemicznych oraz składu i znakowania, tj. wymaganiom Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009r. dotyczącego produktów kosmetycznych (Dz. U. UE L 342/59 z r. z późn. zm.). Zatrucia pokarmowe W 2015 r. na terenie powiatu kamieńskiego przeprowadzono 1 dochodzenie epidemiologiczne w obiekcie obrotu żywnością z podejrzeniami zatrucia pokarmowego. 85

86 Na podstawie wyników przeprowadzonego dochodzenia epidemiologicznego oraz przedłożonych wyniku badań przez przedsiębiorcę zmierzających do poprawy stanu sanitarno higienicznego sprzętu używanego w obrocie żywnością w zakresie skutecznego mycia i dezynfekcji oraz w zakresie higieny personelu, co potwierdzono przedłożonym cząstkowymi sprawozdaniami z badań w kierunku ogólnej liczby drobnoustrojów, zgodnie z którym wyniki badań laboratoryjnych - próbka ręce pracownika oraz próbka kuweta mała ze stali nierdzewnej nie wskazuwały na zanieczyszczenie mikrobiologiczne. Jak również przedłożonego sprawozdania z badań w kierunku liczby Escherichia coli, zgodnie z którym wyniki badań laboratoryjnych - próbka ręce pracownika nie wskazują na zanieczyszczenie mikrobiologiczne. 4. Współpraca z innymi inspekcjami, instytucjami, organami samorządowymi Inspekcja Weterynaryjna Podstawa prawna: Porozumienie ramowe z dnia 21 września 2007 r. zawarte pomiędzy Głównym Inspektorem Sanitarnym i Głównym Lekarzem Weterynarii o współdziałaniu i współpracy organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej i organów Inspekcji Weterynaryjnej oraz art. 73 ust. 6 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj., poz. 35) Zakres współpracy: Współdziałanie w zakresie sprawowania nadzoru oraz przeprowadzania urzędowych kontroli żywności w zakładach produkujących środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego oraz inne środki spożywcze, w tym wzajemne przekazywanie list podmiotów działających na rynku spożywczym wzajemnie nadzorowanych, wymiana informacji istotnych ze względu na bezpieczeństwo żywności i żywienia. Pod wspólnym nadzorem w ramach porozumienia ramowego w 2015 roku znajdowało się 5 obiektów: Sklep mieszczący się w Kamieniu Pomorskim, gdzie PIS sprawuje nadzór w zakresie produkcji i obrotu żywnością w tym napojami alkoholowymi - wypieku pieczywa z produktów mrożonych, wypiek wyrobów mięsnych (kurczak z gotowych półproduktów), a IW w zakresie działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej - rozbioru świeżego mięsa wołowego, wieprzowego i drobiowego dla konsumenta finalnego, produkcji produktów mięsnych - mięsa mielonego, mięsa mielonego z przyprawami, białej kiełbasy, surowych wyrobów mięsnych. Smażalnia Ryb mieszcząca się w Międzyzdrojach, gdzie PIS sprawuje nadzór w zakresie produkcji i podaży ryby smażonej, wędzonej oraz produktów rybnych od producenta, podaży gotowych surówek od producenta, obrotu napojami gorącymi i zimnymi, w tym 86

87 alkoholowymi, obrotu lodami, a IW w zakresie połowu ryb, obróbka ryb wstępnej i termicznej, podawania dań z ryb pochodzących z połowu, obrót artykułami spożywczymi pochodzenia zwierzęcego i środkami spożywczymi pochodzenia niezwierzęcego. Piekarnia Ciastkarnia mieszcząca się w Kamieniu Pomorskim przy prowadząca działalność w zakresie produkcji i obrotu wyrobów piekarniczych i ciastkarskich, Piekarnia Ciastkarnia mieszcząca się w Golczewie gdzie PIS sprawuje nadzór w zakresie w zakresie produkcji i obrotu wyrobów piekarniczych i ciastkarskich, Wytwórnia lodu w Wolinie prowadząca działalność w zakresie produkcji lodu przeznaczonego do kontaktu z żywnością. PPIS w Kamieniu Pomorskim w ramach współpracy w zakresie nadzoru nad zakładami produkującymi i/lub wprowadzającymi na rynek pasze lub materiały paszowe do PLW w Kamieniu Pomorskim przesłał ustalony harmonogram kontroli wspólnych na rok 2015 na miesiąc: luty i kwiecień celem zaakceptowania. W związku z powyższym w 2015 r. przeprowadzono wspólnie 4 kontrole w w/w zakładach. Podczas przeprowadzonych czynności kontrolnych w 2 obiektach stwierdzono nieprawidłowości w zakresie prawa żywnościowego, które dotyczyły: braku aktualnego dokumentu potwierdzającego jakość zdrowotną wody stosowanej w zakładzie zgodnie z procedurą Nadzór nad jakością wody stosowanej w procesach żywności, niewłaściwego stan sanitarno technicznego ścian, sufitu w pomieszczeniu magazynowym, niewłaściwego stan sanitarno technicznego drzwi wejściowych do pomieszczenia produkcyjnego, braku terminu przydatności do spożycia produkowanych ryb wędzonych, braku umieszczenia informacji w opisach produktu opracowanej dokumentacji systemu HACCP, w zakresie składników lub substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji, braku właściwego oznakowania wyrobów gotowych wędlin w zakresie wykazu składników wykaz składników umieszczonych na etykiecie nie jest podany w malejącej kolejności ich W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami zostały wydane dwie decyzje zarządzające z terminem wykonania zarządzeń, przeprowadzane kontrole sprawdzające potwierdziły wykonanie nałożonych obowiązków. 87

88 Współpraca z Inspekcją Handlową W bieżącym roku sprawozdawczym nie nawiązano współpracy z Inspekcją Handlową natomiast przekazano zawiadomienie o przekazaniu zgłoszenia interwencyjnego dotyczącego zabawek bez oznakowania w języku polskim stanowiącym zagrożenie dla zdrowia ludzi, a wprowadzanych do obrotu handlowego na straganach w Międzyzdrojach. Współpraca z Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Inspekcją Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych Podstawa prawna: Porozumienie ramowe z dnia 20 stycznia 2015 r. w sprawie współdziałania Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych, Inspekcji Ochrony Środowiska. Zakres współpracy: Współpraca przy kontrolach wynikających z prawa żywnościowego oraz kontrolach fitosanitarnych roślin, roślinnych produktów pochodzących z produkcji pierwotnej (w tym świeżych owoców i warzyw), przeznaczonych do spożycia przez ludzi, w celu prawidłowej realizacji Memorandum z dnia 18 stycznia 2008 r. w sprawie zasad zaopatrywania w świadectwo fitosanitarne roślin i produktów roślinnych eksportowanych do Federacji Rosyjskiej oraz Memorandum z dnia 26 marca 2008 r. dotyczącego bezpieczeństwa produktów roślinnych, przeznaczonych do spożycia przez ludzi i wywożonych ze Wspólnoty Europejskiej (WE) do Federacji Rosyjskiej, w odniesieniu do pozostałości pestycydów, azotanów i azotynów, w tym współpraca przy kontrolach podmiotów eksportujących produkty roślinne do Federacji Rosyjskiej, partii produktów roślinnych eksportowanych do Federacji Rosyjskiej oraz producentów produktów roślinnych przeznaczonych do eksportu do Federacji Rosyjskiej. W bieżącym roku sprawozdawczym przeprowadzono 2 kontrole w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa produkcji pierwotnej pochodzenia roślinnego. Skontrolowano Gospodarstwo rolne prowadzące działalność w zakresie produkcji pierwotnej borówki amerykańskiej mieszczące się w Sułominie oraz Gospodarstwo rolne prowadzące działalność w zakresie produkcji pierwotnej i sprzedaży bezpośredniej min. owoców: truskawek, malin, czereśni, śliwek, jabłek, gruszek, wiśni. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości. Współpraca z Państwową Inspekcją Pracy W bieżącym roku sprawozdawczym nie nawiązano współpracy z Państwową Inspekcją Pracy, natomiast przekazano 3 zawiadomienia o przekazaniu zgłoszenia interwencyjnego dotyczące: 88

89 zatrudniania nielegalnie osób w Sklepie spożywczo - przemysłowym mieszczącym się w Wisełce Państwowej Inspekcji Pracy - Okręgowemu Inspektoratowi Pracy w Szczecinie jako organowi właściwemu w sprawie. zatrudniania obcokrajowców, a w szczególności obywateli Ukrainy w Zakładzie Gastronomicznym mieszczącym się w Dziwnowie Państwowej Inspekcji Pracy - Okręgowemu Inspektoratowi Pracy w Szczecinie jako organowi właściwemu w sprawie. nieuczciwego pracodawcy prowadzącego działalność handlową w Kołobrzegu, Niechorzu, Pobierowie i Międzyzdrojach Okręgowemu Inspektorowi Pracy w Szczecinie - l. Pszczelna 7, Szczecin. Współpraca z Inspekcją Farmaceutyczną W bieżącym roku sprawozdawczym nie nawiązano współpracy z Inspekcją Farmaceutyczną na terenie województwa zachodniopomorskiego. Współpraca z Wojskową Inspekcją Weterynaryjną Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Zdrowia, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministra Obrony Narodowej z dnia 15 kwietnia 2011 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu współdziałania organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej z organami Inspekcji Weterynaryjnej, Wojskowej Inspekcji Sanitarnej oraz Wojskowej Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem bezpieczeństwa żywności i żywienia Zakres współpracy: Współpraca przy kontrolach zakładów produkujących i wprowadzających do obrotu środki spożywcze, a zaopatrujących odbiorcę wojskowego. Pod wspólnym nadzorem Wojskowej Inspekcji Weterynaryjnej w Gdyni znajduje się obiekt: Zakład Wyrobów Garmażeryjnych mieszczący się w Golczewie. W 2015 r. w w/w zakładzie przeprowadzono wspólną kontrolę sanitarną z Wojskowym Ośrodkiem Medycyny Prewencyjnej Wojskowej Inspekcji Weterynaryjnej w Gdyni, przeprowadzone czynności kontrolne wykazały nieprawidłowości w zakresie prawa żywnościowego. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję postanawiającą z termin realizacji zarządzeń określonych do dnia 30 kwietnia 2016 r. Zarządzenia wydanej decyzji dotyczyły: doprowadzenia do należytego stanu sanitarno technicznego chłodni nr 1 poprzez utrzymanie w dobrym porządku, stanie i kondycji technicznej, aby zminimalizować 89

90 jakiekolwiek ryzyko zanieczyszczenia; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego podłogę w korytarzu komunikacyjnym magazynu poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do utrzymania, czyszczenia i/lub dezynfekcji; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego ściany w korytarzu komunikacyjnym prowadzącym do magazynu w części piwnicznej poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do utrzymania, czyszczenia i/lub dezynfekcji; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego ściany w szatni dla pracowników poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do utrzymania, czyszczenia i/lub dezynfekcji; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego sufit w szatni dla pracowników poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do utrzymania, czyszczenia i/lub dezynfekcji; doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego drzwi w części produkcyjnej poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do czyszczenia oraz, w miarę potrzeby, do dezynfekcji, celem zapobiegania dostawania się zanieczyszczeń zewnętrznych oraz wyeliminowania obecności szkodników; przyjęcia szczególnych środków higieny poprze zweryfikowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu opartego na zasadach HACCP, w szczególności w zakresie wypełniania kart systemu HACCP;. Współpraca PIS z organami celnymi Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2008 r. w sprawie współpracy organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej z organami celnymi w zakresie granicznych kontroli sanitarnych (Dz. U. Nr 37, poz. 213). Zakres współpracy: Współpraca w zakresie granicznych kontroli sanitarnych, w tym tryb postępowania tych organów w podejmowaniu działań określonych w art. 2-6 rozporządzenia Rady (EWG) nr 339/93 z dnia 8 lutego 1993 r. w sprawie kontroli zgodności z przepisami w sprawie bezpieczeństwa produktów przywożonych z państw trzecich (Dz. Urz. WE L 40 z , str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 12, str. 3), w tym zapewnienie prawidłowej kontroli obrotu towarowego środkami spożywczymi, substancjami pomagającymi w przetwarzaniu oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością. W bieżącym roku sprawozdawczym nie nawiązano współpracy. 90

91 Organy administracji samorządowej W bieżącym roku sprawozdawczym w siedzibie PSSE w Kamieniu Pomorskim odbywały się narady z władzami samorządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie wypoczynku zimowego. Ponadto w Starostwie Powiatowym w Kamieniu Pomorskim odbyła się narada w zakresie wypoczynku letniego dzieci i młodzieży. W związku ze wzmożonym nadzorem nad obiektami wielokrotnie przeprowadzano kontrole przy udziale przedstawicieli Straży Miejskiej w obiektach kolonijnych, obozach, jak również przy udziale Policji i Straży Pożarnej w obiektach typu kolonie, zimowiska, obozy. W zakresie produkcji pierwotnej przeprowadzono 2 szkolenia przy współudziale ZODR w zakresie prowadzenia dokumentacji dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej dla celów sanitarnych. Środki masowego przekazu W PSSE Kamień Pomorski osobą wyznaczona do współpracy ze środkami masowego przekazu jest kierownik Sekcji HŻŻiPU. Media lokalne w roku 2015 korzystały z informacji dotyczących stanu sanitarno higienicznego w zakładach produkcji żywności i obrotu handlowego, będących pod nadzorem państwowej inspekcji sanitarnej. W okresie sezonu letniego PSSE w Kamieniu Pomorskim ze względu na swoje nadmorskie położenie udzielano informacji dotyczących przygotowania obiektów do rozpoczęcia sezonu turystycznego, jego przebiegu. Ponadto w związku z programem stacji TVN poruszającym problem stanu sanitarnego zakładów małej gastronomii w pasie nadmorskim, pracownicy PSSE w Kamieniu Pomorskim udzielali informacji na temat wyników kontroli w w/w obiektach. 5. Ocena sposobu żywienia i podejmowane działania związane z edukacją dot. prawidłowego żywienia W roku 2015 r. w zakładach żywienia zbiorowego dokonywano oceny jadłospisów. Ogółem w powyższym zakresie przeprowadzono 25 kontroli, w trakcie których wydano bieżące zalecenia dotyczące opracowanych jadłospisów, w szczególności różnorodności potraw, zastosowanych procesów technologicznych. Natomiast odnosząc się do kwestii funkcjonowania sklepików szkolnych i dostępnego w nich asortymentu należy stwierdzić, iż nie odnotowano większych problemów w zakresie dostosowania się przedsiębiorców do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom w jednostkach systemu oświaty 91

92 oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. z 2015 r. poz. 1256), a w szczególności załącznika nr 1 określającego listę produktów, które mogą być oferowane do sprzedaży. Jednocześnie w okresie obowiązywania w/w rozporządzenia nie odnotowano naruszeń dotyczących nieprzestrzegania w/w przepisów czy też wprowadzania produktów zakazanych tj. napojów gazowanych i niegazowanych z dodatkiem cukrów, napojów energetyzujących i izotonicznych, słodyczy, słonych przekąsek: chipsów ziemniaczanych, smakowych, snacków, słonych paluszków itp. Na podstawie prowadzonego nadzoru w obiektach obrotu żywnością odnosi się wrażenie, iż przedsiębiorcy na rynku spożywczym w związku ze zmianą przepisów rozszerzyli swoje oferty handlowe o nowe produkty, które nie zwiększają ryzyka powstania otyłości i innych przewlekłych chorób niezakaźnych u dzieci, a tym samym charakter działalności sklepików szkolnych zaczynają odgrywać istotną rolę w edukacji żywieniowej i zapobieganiu skutkom nieprawidłowego żywienia. Dodatkowo zostały podjęte działania edukacyjne, które zostały skierowane do pracowników (dyrektorzy i nauczyciele) przedszkoli i szkół podstawowych -zostały zorganizowane dwa szkolenia r i r. pn. Interpretacja nowego rozporządzenia o sklepikach i stołówkach szkolnych szkolenia były organizowane przez pion OZiPZ przy współpracy HŻŻiPU. Z informacji przekazanych ustnie w trakcie wizytacji w grudniu 2015r. w Publicznej Szkole Podstawowej w Kołczewie zaobserwowano pozytywne zmiany w zakresie korzystania z posiłków w szkole tzn. zwiększyła się liczba uczniów korzystających z posiłków podawanych z uwzględnieniem zmian zwiększono użycie ziół, zmniejszono użycie soli. Reasumując PPIS w Kamieniu Pomorskim na podstawie przeprowadzonych planowych kontroli placówek oświatowo-wychowawczych i sklepików szkolnych w zakresie bezpieczeństwa żywności stwierdza, iż placówki oświatowo-wychowawcze i sklepiki wdrożyły, lub były zobligowane do wdrożenia zalecanych zmian. Szkoła Podstawowa w Gostyniu Catering zewnętrzny w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono: brak podaży minimum raz w tygodniu ryby, podaż w tygodniu 3-4 krotnie potraw poddawanych smażeniu (w okresie r. kurczak pieczony, piersi drobiowe smażone, kotlet mielony w okresie 5 dni), brak przynajmniej jednej porcji owoców każdego dnia w posiłku obiadowym, dlatego też wydano decyzję postanawiającą z terminem wykonania do dnia 31 stycznia 2016 r. Ponadto strona złożyła pisemne wyjaśnienia w powyższej sprawie, wskazując iż jest firmą świadczącą usługę w zakresie produkcji posiłków na zlecenie OPS, a zgodnie z zawartą umową zobligowana jest do przestrzegania określonych stawek żywieniowych i w przypadku przekroczenia stawki dochodzi do poniesionych strat. Jednocześnie zwróciła uwagę, iż w okresie zawierania umowy nie przewidziano dodatkowych kosztów związanych ze zmianami w przepisach prawa dotyczącego żywienia dzieci i młodzieży, 92

93 dlatego też zmuszona jest do renegocjacji umowy w zakresie zwiększenia dziennej stawki żywieniowej Przedszkole Miejskie z Oddziałem Żłobkowym - Wolin - żywienie prowadzone przez organ prowadzący w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono: w zakładzie stosowana była mieszanka przyprawowa pn.. Przyprawa warzywna do potraw na opakowaniu jednostkowym producent zadeklarował, iż jest to produkt bez dodatku wzmacniaczy smaku, bez dodatku aromatów i barwników, składniki: sól, suszone warzywa 30 % (marchew, pasternak, cebula, ziemniaki, seler, por, papryka, natka pietruszki, czosnek), cukier, ekstrakt drożdżowy, przyprawy (pieprz czarny, kurkuma, koper). W związku z powyższym wydano decyzję postanawiającą z terminem wykonania do dnia 30 listopada 2015 r. kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie obowiązku dot. dostosowania menu w zakresie załącznika nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. Kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie obowiązku:. Opracowano dokument Składy w którym znajdują się wszystkie stosowane produkty gotowe z wykazem składników oraz substancji powodujących alergie. Ponadto przedłożono Opisy receptur dla produkowanych potraw (opracowywane systematycznie) z uwzględnieniem wartości energetycznej oraz zawartości poszczególnych składników w tym: białka, tłuszczu, węglowodanów, błonnika oraz witamin, podano w g listę składników użytych do przygotowania danej potrawy, stwierdzono w zakładzie nie stosuje się czystych substancji dodatkowych, stosowana jest mieszanka przyprawowa nie zawierające w swoim składzie substancji dodatkowych, np. Przyprawa warzywna do potraw, na opakowaniu jednostkowym producent zadeklarował, iż jest to produkt bez dodatku wzmacniaczy smaku, bez dodatku aromatów i barwników, składniki: sól, suszone warzywa 30 % (marchew, pasternak, cebula, ziemniaki, seler, por, papryka, natka pietruszki, czosnek), cukier, ekstrakt drożdżowy, przyprawy (pieprz czarny, kurkuma, koper) - oznakowanie zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego w zakresie dodatków do żywności w tym w odniesieniu do Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności, natomiast niezgodne z ust.1 pkt. 2 lit. d oraz pkt 9 lit. b załącznika nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. z uwagi na fakt, iż w stosowanej mieszance znajduje się sól oraz cukier w procesie przygotowywania posiłków stosowa jest sól spożywcza jodowana, natomiast zgodnie z ust.1 pkt 9 lit. a załącznika nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. winna być stosowa sól o obniżonej zawartości sodu (sodowo potasowa) Szkoła Podstawowa w Wysokiej Kamieńskiej Catering zewnętrzny w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stosowania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. Dokonano oceny 93

94 jadłospisu i stwierdzono: porcja ryby (pieczona w piecu) raz w tygodniu kostka rybna z dorsza, podawane są warzywa surowe lub przetworzone jedna lub więcej porcji warzyw każdego dnia w posiłku obiadowym, np. seler, pietruszka, marchew, por, surówka z rzodkwi i marchwi, surówka z kapusty kiszonej, marchew z groszkiem, podaż jednej porcji owoców każdego dnia w posiłku obiadowym, do II dania podawany jest kompot owocowy, w posiłku obiadowym serwowane są głównie dania gotowane, duszone, rzadziej pieczone, smażone raz na 2 tygodnie. W jadłospisie uwzględniano gramaturę oraz kaloryczność posiłków. Szkoła Podstawowa nr 2 im. prof. Władysława Szafera w Wapnicy z Punktem Przedszkolnym - żywienie prowadzone przez organ prowadzący w wyniku przeproszonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości dotyczące: warzywa nie są podawane każdego dnia w posiłku obiadowym w piątek brak warzyw, surowe warzywa podawane są tylko raz w tygodniu we wtorek, każdego dnia podawane powinny być kategorie środków spożywczych: mięso, ryby, jaja 4 razy w tygodniu podawane jest mięso, w piątek brak podaży z powyższej kategorii, brak podaży ryby w tygodniu, potrawy smażone wysypują 2 razy w tygodniu; kompot przygotowywany jest z owoców mrożonych z dodatkiem cukru, w procesie przygotowywania posiłków stosowa jest sól spożywcza jodowana, natomiast zgodnie z ust. 2 pkt 9 lit. a załącznika nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. winna być stosowa sól o obniżonej zawartości sodu (sodowo potasowa). W związku z powyższym wydano decyzję postanawiającą z terminem wykonania do dnia 30 listopada 2015 r. kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie obowiązku dot. dostosowania menu w zakresie załącznika nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. Szkoła Podstawowa Międzyzdroje - żywienie prowadzone przez organ prowadzący w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stosowania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. (..) Publiczna Szkoła Podstawowa w Dargobądzu - żywienie prowadzone przez organ prowadzący w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stosowania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. (..), tzn. w zakładzie nie stosuje się czystych substancji dodatkowych oraz mieszanek przyprawowych zawierające w swoim składzie substancji dodatkowych, w tym cukru i soli, w procesie przygotowywania posiłków stosowa jest sól spożywcza Sól o obniżonej zawartości sodu jodowana, porcja ryby (smażona) raz w tygodniu, co najmniej dwie porcje mleka lub produktów mlecznych każdego dnia podawane są: zupa mleczna, twarożek, pasta jajeczna, podawane są warzywa surowe lub przetworzone jedna lub więcej porcji warzyw każdego dnia w posiłku obiadowym, np. seler, pietruszka, marchew, por, bukiet warzyw z wody, ogórek kwaszony, papryka, owoce jedna lub 94

95 więcej porcji każdego dnia w posiłku obiadowym, soki owocowe w opakowaniach 200ml, kompot owocowy oraz herbaty, w tym owocowe z naturalnym aromatem słodzone naturalnym miodem pszczelim, sól nie jest stosowana po procesie przygotowania posiłków, nie stosuje się zup, sosów oraz potraw z koncentratów spożywczych, stosowane są zioła suszone bez dodatku soli Przedszkole Niepubliczne Kamień Pomorski Catering zewnętrzny w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono: brak podaży jednej lub więcej porcji owoców każdego dnia w posiłku obiadowym, brak podaży minimum raz w tygodniu porcji ryby. W związku z powyższym wydano decyzję postanawiającą z terminem wykonania do dnia 31 grudnia 2015 r., a kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie obowiązku dot. dostosowania menu w zakresie załącznika nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. (.) Publiczna Szkoła Podstawowa w Troszynie - żywienie prowadzone przez organ prowadzący w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stosowania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. (..) tzn. w zakładzie nie stosuje się czystych substancji dodatkowych oraz mieszanek przyprawowych zawierające w swoim składzie substancji dodatkowych, w tym cukru i soli, w procesie przygotowywania posiłków stosowna jest sól spożywcza Sól o obniżonej zawartości sodu ; porcja ryby raz w tygodniu, podawane jest Mleko spożywcze zawartość tłuszczu 2.0% pasteryzowane w wysokiej temperaturze zawierające do 10g cukrów na 100ml produktu gotowego do spożycia; podawane są warzywa surowe lub przetworzone jedna lub więcej porcji warzyw każdego dnia w posiłku obiadowym, np. seler, pietruszka, marchew, por, buraczki, kalafior; owoce jedna lub więcej porcji każdego dnia do posiłku obiadowego, sól nie jest stosowana po procesie przygotowania posiłków, nie stosuje się zup, sosów oraz potraw z koncentratów spożywczych, stosowane są zioła suszone bez dodatku soli tj.: papryka słodka, majeranek, ziele angielskie, liście laurowe, koperek suszony, natka pietruszki suszona; potrawy smażone wysypują 1 raz w tygodniu. Publiczne Gimnazjum Wolin - żywienie prowadzone przez organ prowadzący w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stosowania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. (..) tzn. podano gramaturę wyrażono w gramach poszczególnych potraw wchodzących w skład posiłku, podano kaloryczność wyrażoną w kcal posiłku obiadowego, ziemniaki występują 3 razy w tygodniu, kasza gryczana 1 raz w tygodniu, 4 razy w tygodniu podawane są warzywa świeże w postaci surówek (sałata ze śmietaną, mizeria, pomidory ze szczypiorkiem, surówka z kapusty białej), 4 razy w tygodniu do posiłku obiadowego podawane są świeże owoce (jabłka, banan), raz w tygodniu podawana jest ryba, 1 raz w 95

96 tygodniu podawana jest potrawa smażona - podawana jest ryba smażona, do smażenia używany jest produkt pn. Olej rzepakowy Kujawski z pierwszego tłoczenia filtrowany na zimno (100% rafinowany), który zawiera 65,5% kwasów jednonasyconych oraz 26,6% kwasów wielonasyconych, stosowana jest śmietana 18% tłuszczu, zawierająca 3,1g cukru w 100 g produktu, 4 razy w tygodniu podawany jest kompot przygotowywany z owoców mrożonych bez dodatku cukru, dosładzany naturalnym miodem wielokwiatowym, stosowana jest sól spożywcza o obniżonej zawartości sodu z magnezem, potasem i jodem - stosowana wyłącznie w procesie przygotowywania posiłków, sól nie jest stosowana po procesie przygotowywania posiłków, stosowane są zioła i przyprawy jednoskładnikowe bez dodatku soli, sosy przygotowywane są z naturalnych składników, bez dodatku koncentratów spożywczych; Społeczna Szkoła Podstawowa w Ładzinie Catering zewnętrzny w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono: podaż 1 raz w tygodniu warzyw świeżych w postaci z marchewki i jabłka, do posiłku obiadowego nie są podawane owoce, brak podaży jednej lub więcej porcji żywności z kategorii mięso, ryby, jaja, orzechy, nasiona roślin strączkowych i innych nasion każdego dnia, brak podaży minimum raz w tygodniu porcji ryby. W związku z powyższym wydano decyzję postanawiającą z terminem wykonania do dnia 25 stycznia 2016 r. kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie obowiązku dot. dostosowania menu w zakresie załącznika nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. (..). Jednocześnie przeprowadzono czynności kontrolne w zakładzie cateringowym, które nie wykazały nieprawidłowości w zakresie żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży - stosowane są wyłącznie środki spożywcze, które spełniają wymagania, a firma cateringowa do placówki oświatowej dostarcza codziennie zupę lub II danie, nigdy łącznie, co jest zgodne z podpisaną umową, dodo takowo wybór rodzaju dania uzależniony jest od zasobów finansowych placówki. określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 6 pkt 2. Szkoła Podstawowa w Górkach Pomorskich - żywienie prowadzone przez organ prowadzący w wyniku czynności kontrolnych Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stosowania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. (..), tzn. podawane są warzywa surowe lub przetworzone jedna lub więcej porcji warzyw każdego dnia w posiłku obiadowym, np. seler, pietruszka, marchew, por, buraczki, kalafior; owoce jedna lub więcej porcji każdego dnia do posiłku obiadowego, sól nie jest stosowana po procesie przygotowania posiłków, nie stosuje się zup, sosów oraz potraw z koncentratów spożywczych, stosowane są zioła suszone bez dodatku soli tj.: papryka słodka, majeranek, ziele angielskie, liście laurowe, koperek suszony, natka pietruszki suszona; potrawy smażone wysypują 1 raz w tygodniu, w zakładzie nie stosuje się 96

97 czystych substancji dodatkowych oraz mieszanek przyprawowych zawierające w swoim składzie substancji dodatkowych, w tym cukru i soli, w procesie przygotowywania posiłków stosowna jest sól spożywcza Sól o obniżonej zawartości sodu ; porcja ryby raz w tygodniu, podawane jest Mleko spożywcze zawartość tłuszczu 2.0% pasteryzowane w wysokiej temperaturze zawierające do 10g cukrów na 100ml produktu gotowego do spożycia. o Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej we Wrzosowie - Catering zewnętrzny w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, podaż 1 raz w tygodniu warzyw świeżych w postaci surówki z kapusty białej i marchwi, do posiłku obiadowego nie są podawane owoce, brak podaży minimum raz w tygodniu porcji ryby. W związku powyższym wydano decyzję postanawiającą z terminem wykonania do dnia 31 grudnia 2015 r. kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie obowiązku dot. dostosowania menu w zakresie załącznika nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. (..) o Polskie Stowarzyszenie Na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Kamieniu Pomorskim - w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stosowania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. (..) Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II Międzyzdroje - żywienie prowadzone przez organ prowadzący w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych. W analizowanym jadłospisie za okres r. stwierdzono: nie stosuje się czystych substancji dodatkowych, stosowana jest mieszanka przyprawowa nie zawierające w swoim składzie substancji dodatkowych, np. Przyprawa, co jest niezgodne z pkt 9 lit. a, b, c załącznika nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. z uwagi na fakt, iż w stosowanej mieszance znajduje się sól, cukier oraz zioła, w procesie przygotowywania posiłków stosowa jest sól spożywcza jodowana, natomiast zgodnie z ust.2 pkt 9 lit. a załącznika nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. winna być stosowa sól o obniżonej zawartości sodu (sodowo potasowa), w procesie przygotowywania napojów stosowany jest Kompot wiśniowy, który w zakładzie rozwadniany jest wodą oraz dosładzany cukrem. Powyższy produkt zawiera w swoim składzie cukier i substancje słodzące stanowi naruszenie ust. 2 pkt 8 lit. e, brak podaży ryb - brak podaży porcji ryb co najmniej raz w tygodniu - stanowi naruszenie ust. 2 pkt. 5 lit. c, 2 razy w tygodniu podawane są warzywa świeże w postaci surówek: surówka z białej kapusty, surówka z czerwonej kapusty brak podaży trzy lub więcej surowych warzyw w posiłkach obiadowych w tygodniu - stanowi naruszenie ust. 2 pkt. 2 lit. f. W związku z powyższym wydano decyzję umarzającą postępowanie 97

98 administracyjne na podstawie wyników kontroli sprawdzającej przeprowadzonej dnia 11 grudnia 2015 r. Przedszkole Miejskie Międzyzdroje - żywienie prowadzone przez organ prowadzący w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stosowania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. (..), tzn. na podstawie przedłożonego tygodniowego jadłospisu za okres: r. i stwierdzono: podano gramaturę wyrażoną w gramach poszczególnych potraw wchodzących w skład posiłku, podano kaloryczność wyrażoną w kcal posiłku obiadowego, obiad II daniowy dostarcza minimum 30 % całodziennego zapotrzebowania energetycznego określonego dla dzieci z grupy 4-6 lat przy aktywności fizycznej umiarkowanej na poziomie 1400 kcal, uwzględniono podaż kasz, makaronów, ryżu w każdym tygodniu, warzywa są podawane każdego dnia w posiłku obiadowym podaż przy każdym posiłku w postaci surówek lub porcji świeżych warzyw np. marchewka, każdego dnia podawane są potrawy z kategorii środków spożywczych: mięso, ryby, jaja codziennie podawane jest mięso, raz w tygodniu podaż ryby, potrawy smażone występują 1 raz w tygodniu - do smażenia używany jest produkt pn. Olej rzepakowy Kujawski z pierwszego tłoczenia filtrowany na zimno (100% rafinowany), który zawiera 65,5% kwasów jednonasyconych oraz 26,6 % kwasów wielonasyconych, kompot przygotowywany jest z owoców mrożonych bez dodatku cukru; stosowane są zioła i przyprawy jednoskładnikowe bez dodatku soli, sosy przygotowywane są z naturalnych składników, bez dodatku koncentratów spożywczych. Przedszkole Publiczne Golczewo - catering zewnętrzny w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono podawanie więcej niż jednej porcji potrawy smażonej w ciągu tygodnia szkolnego od poniedziałku do piątku z grupy: mięso, ryby, jaja, orzechy, nasiona roślin strączkowych i inne nasiona w dniu r. w posiłku obiadowym podano kotleta mielonego oraz w dniu r. w posiłku obiadowym podano jajko smażone, do śniadania podawany jest produkt pn. Ser gouda plasterkowany zawierający w swoim składzie 26g tłuszczu w 100 g produktu gotowego do spożycia. W związku z powyższym wydano decyzję umarzającą postępowanie administracyjne na podstawie wyników kontroli sprawdzającej przeprowadzonej w 2016 r. 6. Nadzór nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środkami spożywczymi wzbogacanymi witaminami lub składnikami mineralnymi i nową żywnością. W ramach nadzoru nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz środkami wzbogaconymi witaminami lub składnikami mineralnymi 98

99 dokonano oceny znakowania 18 suplementów diety oraz 10 środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego i 8 środków spożywczych wzbogaconych witaminami lub składnikami mineralnymi. Dokonano oceny znakowania środków spożywczych z w/w grup w zakresie wymagań, określonych w przepisach prawa: ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015r. poz. 594 tj. z późn. zm.); rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. L354/16 z r), rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2007 r. w sprawie składu oraz oznakowania suplementów diety (Dz. U. z 2015 r. poz tj.); rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304/18 z r), rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolnospożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej (Dz. U. z 2004 r. nr 83, poz. 772). rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. U. L 404 z r.). rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 września 2010 r. w sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego (Dz. U. z 2010 r. Nr 180, poz. 1214), rozporządzenia (WE) nr 1925/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006r. w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji (Dz. Urz. L 404/26 z r), rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych (Dz. U. Nr 232 poz z późn zm.), Dokonano oceny znakowania suplementów diety: Scorbolamid na gardło ; Witamina C 200 mg ; Sesja ; Skurcz ; 99

100 Calcium o smaku malinowym ; Głód ; Fiorda Junior ; Normolax regular. Proszek, wysoka zawartość błonnika. Suplement diety ; Slimina Greek Coffee caps. Kapsułki z ekstraktem z zielonej kawy Multiwitamina Junior. Vita Fizz ; Tulleo ; Magnez + witamina B6 ; Gold Krill ; Megamocny family suplement diety, syrop dla całej rodziny 190 ml ; Vita Pluss Żelazo +Witamina C + kwas foliowy. Suplement diety ; Spox ; Herbatka Fix. Na apetyt ; VitaGrip Suplement diety ; Środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego: Bobovita. Sok. Jabłko z bananem i morelą. Środek specjalnego przeznaczenia żywieniowego ; Obiadek dla niemowląt Cukinia z łososiem i ziemniaczkami ; BoboVita. Kaszka manna o smaku owocowym ; Deserek. Jabłko marchewka ; Hipp Mama herbatka dla kobiet karmiących ; Sok owocowo warzywny Jabłko, banan i marchewka ; Sportowy napój izotoniczny niegazowany o smaku truskawkowym i owoców tropikalnych Powerade Mountain Blast ION4 ; Obiadek dla niemowląt Zielony groszek ; N Gine Energy gazowany napój energetyzujący ; Sok jabłko, brzoskwinia, marchewka i winogrona ; Środków spożywczych wzbogaconych witaminami lub składnikami mineralnymi: Nestle Lion Płatki śniadaniowe z czekoladą i karmelem, z witaminami i składnikami mineralnymi ; Miodowy Nestle Cheerios. Zbożowe kółeczka z miodem, z witaminami i składnikami mineralnymi ; Napój jabłko brzoskwinia z zagęszczonego soku ; Nestle CornFlakes płatki kukurydziane, z witaminami i składnikami mineralnymi ; 100

101 Nimm2 Śmiejżelki kwaśne - żelki owocowe wzbogacane witaminami o smaku grejpfruta, wiśni i limonki ; Mleko zagęszczone niesłodzone częściowo odtłuszczone z magnezem light lekkie ; Néstle Fitness Fruit Płatki z pełnego ziarna pszenicy z witaminami i składnikami mineralnymi ; Nektar wieloowocowy jabłka, maliny, cytryny. Z soków zagęszczonych. Wzbogacony w witaminę C. Z dodatkiem miodu pszczelego. Pasteryzowany. W wyniku oceny znakowania w/w środków spożywczych stwierdzono uwagi do znakowania: Calcium syrop o smaku malinowym. Suplement diety niewłaściwy sposób wyrażenia wykazu składników na opakowaniu producent podał wykaz składników poprzedzony wyrażeniem skład, a zgodnie art. 18 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 wykaz składników musi być poprzedzony nagłówkiem składniki lub zawierać ten wyraz. Vitaminka. Sok z brzoskwiń, marchwi i jabłek. Wzbogacany witaminami C i E. Pasteryzowany. Częściowo z soku zagęszczonego i częściowo z przecieru zagęszczonego - wartość energetyczna wyliczana z poszczególnych składników nie zgadza się z zawartością zadeklarowaną przez producenta (różnica 12,2kJ/2,789kcal) - co jest nie zgodne z art. 31 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (załączniki XIV). BoboVita. Kaszka manna o smaku owocowym - kaszka zawiera gluten brak wskazania w wykazie składników substancji lub produktów powodujących alergie lub reakcje nietolerancji zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304/18 z r.). Zalecana dzienne dawka witaminy D do spożycia wynosi 10 µg, biorąc pod uwagę znaczącą jej ilość po uwzględnieniu 15 % uzyskujemy wynik na poziomie 10,47 % co nie uzasadnia podanej informacji, iż witamina D dla mocnych kości; Obiadek dla niemowląt Cukinia z łososiem i ziemniaczkami - niewłaściwy sposób wyrażenia i prezentacji informacji o wartości odżywczej na opakowaniu producent podał wartość odżywczą w niewłaściwej kolejności, tj. białko, węglowodany - w tym cukry, tłuszcz - w tym kwasy tłuszczowe nasycone, błonnik, sód, a zgodnie art. 30 ust. 1 oraz załącznikiem XV, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011, a winno być: tłuszcz, w tym kwasy tłuszczowe, węglowodany, w tym cukry, błonnik, białko, sól. Ponadto, zgodnie z 101

102 art. 54 ust. 2 w/w rozporządzenia miedzy dniem 13 grudnia 2014r. a dniem 13 grudnia 2016r. w przypadku gdy informacja o wartości odżywczej jest przekazywana na zasadzie dobrowolności, musi ona spełniać wymagania art w/w rozporządzenia. Nestle CornFlakes płatki kukurydziane, z witaminami, bezglutenowe - Na opakowaniu produktu umieszczono informację w formie słownej,,produkt bezglutenowy oraz formie graficznej Ponadto producent informuje, iż gluten jest białkiem, które występuje w ziarnach zbóż takich jak pszenica, żyto, jęczmień, owies oraz produktach pochodnych. W myśl załącznika II substancje lub produkty powodujące alergię lub reakcję nietolerancji do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE l 304/18 z r. z późn. zm.) zboża zawierające gluten, tj. pszenica (w tym orkisz i pszenica khorasan), żyto, jęczmień, owies lub ich odmiany hybrydowe, a także produkty pochodne, gdzie w przedmiotowym produkcie w składnikach produktu głównym składnikiem jest grys kukurydziany w ilości 98,6%. Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. a, b, c, d, ust. 2 powyższego rozporządzenia - informacje na temat żywności nie mogą wprowadzać w błąd, w szczególności: co do właściwości środka spożywczego, co do jego charakteru, tożsamości, właściwości, metod wytwarzania lub produkcji, przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których on nie posiada, przez sugerowanie, że środek spożywczy ma szczególne właściwości, gdy w rzeczywistości wszystkie podobne środki spożywcze mają takie właściwości, zwłaszcza przez szczególne podkreślanie obecności lub braku określonych składników lub składników odżywczych, przez sugerowanie poprzez wygląd, opis lub prezentacje graficzne, że chodzi o określony środek spożywczy lub składnik, mimo że w rzeczywistości komponent lub składnik naturalnie obecny lub zwykle stosowany w danym środku spożywczym został zastąpiony innym komponentem lub innym składnikiem. Informacje na temat żywności muszą być rzetelne, jasne i łatwe do zrozumienia dla konsumenta. W myśl art. 36 rozdziału V rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. informacje na temat żywności przekazywane na zasadzie dobrowolności muszą spełniać następujące wymogi: nie mogą wprowadzać konsumenta w błąd, o czym mowa w art. 7, nie mogą być niejednoznaczne ani dezorientować konsumenta; oraz muszą być, w stosownych przypadkach, oparte na odpowiednich danych naukowych. Zgodnie z art. 4 lit. a rozporządzenia Komisji (WE) nr 41/2009, określenie bezglutenowy można stosować nie tylko w odniesieniu do środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, ale również w etykietowaniu, reklamie oraz prezentacji środków 102

103 spożywczych przeznaczonych do normalnego spożycia o ile zawartość glutenu nie przekracza 20 mg/kg w żywności sprzedawanej konsumentowi końcowemu. Zamieszczenie w oznakowaniu produktu komunikatu produkt bezglutenowy może jednak sugerować, że posiada on szczególne właściwości, kiedy wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości. Płatki kukurydziane podobnie jak inne produkty uzyskiwane z surowców naturalnie nie zawierających glutenu np. gryki, ryżu, kukurydzy nie można uznać zatem za środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Napój jabłko brzoskwinia z zagęszczonego soku. Wartość energetyczna wyliczana z poszczególnych składników nie zgadza się z zawartością zadeklarowaną przez producenta (różnica 13,015 kcal) - co jest nie zgodne z art. 31 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (załączniki XIV); Allevo Dieta bardzo niskokaloryczna (VLCD) Zupa grzybowa. Środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego należący do kategorii diety bardzo niskokalorycznych (VLCD) - do stosowania w celu redukcji masy ciała. Producent: Allevo Dieta bardzo niskokaloryczna (VLCD) Zupa grzybowa. Środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego należący do kategorii diety bardzo niskokalorycznych (VLCD) - do stosowania w celu redukcji masy ciała zgodnie 32 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 września 2010 r. w sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego (Dz. U. z 2010 r., Nr 180, poz z późn. zm.) pod nazwą środek spożywczy zastępujący całodzienną dietę, do kontroli masy ciała wprowadzane są do obrotu produkty, o których mowa w 29 pkt 1 ww. rozporządzenia, tj. produkty przedstawiane jako zamienniki całodziennej diety. Podstawowy skład tej kategorii żywności środków spożywczych stosowanych w dietach o ograniczonej zwartości energii w celu redukcji masy ciała określa załącznik nr 16. Zgodnie z wytycznymi pkt 1 tego załącznika wartość energetyczna dostarczana przez takie produkty nie może być mniejsza niż 3360 kj (800 kcal) i nie może przekraczać 5040 kj (1200 kcal). Przedmiotowy produkt nie spełnia tego wymagania, gdyż wartość energetyczna dostarczana przez porcję dzienną wynosi 2480 kj ( 589 kcal). Zsumowana wartość energetyczna w 100 g wynosi 375,6 kcal, a zadeklarowana przez producenta wartość wynosi 380 kcal w 100 g, co jest niezgodne z art. 31 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (załączniki XIV). Tulleo W zakresie prezentacji produktu stwierdzono nieprawidłowości poprzez reklamę telewizyjną jako niwelowanie jednostki chorobowej, a tym samym wprowadzanie konsumenta w błąd co do właściwości suplementu diety, co stanowi naruszenie art. 7 ust. 1 lit. b rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu 103

104 Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304/18 z r), w myśl którego informacje na temat żywności nie mogą wprowadzać w błąd, w szczególności przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których on nie posiada. Megamocny family suplement diety, syrop dla całej rodziny 190 ml - Nieprecyzyjnie sformułowano oświadczcie zdrowotne, które odnosi się do składników recepturowych znajdujących się w MEGAMOCNY family korzystnie wpływających na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego tylko witamina C oraz cynk pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego oraz warunki stosowania są zgodne z przepisami prawa. Natomiast dla zagęszczonego soku z aronii, beta-glukanu, wyciągu gęstego z owoców bzu czarnego oraz rutyny dzienne zapotrzebowanie nie zostało ustalone, a tym samym wprowadzanie konsumenta w błąd co do właściwości suplementu diety, co stanowi naruszenie art. 7 ust. 1 lit. b rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304/18 z r), w myśl którego informacje na temat żywności nie mogą wprowadzać w błąd, w szczególności przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których on nie posiada. VitaGrip Suplement diety Nieprecyzyjnie sformułowano oświadczcie zdrowotne, które odnosi się do składników recepturowych znajdujących się produkcie korzystnie wpływających na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego tylko witamina C oraz cynk pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego oraz warunki stosowania są zgodne z przepisami prawa. Natomiast dla proszku malinowego, ekstraktu z aronii, ekstraktu z dzikiej róży, ekstraktu z czarnego bzu, ekstraktu z hibiskusa dzienne zapotrzebowanie nie zostało ustalone, a tym samym wprowadzanie konsumenta w błąd co do właściwości suplementu diety, co stanowi naruszenie art. 7 ust. 1 lit. b rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304/18 z r), w myśl którego informacje na temat 104

105 żywności nie mogą wprowadzać w błąd, w szczególności przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których on nie posiada. N Gine Energy gazowany napój energetyzujący - Nieprecyzyjnie podano wartość energetyczną produktu w 100ml producent podał wartość energetyczną w 100 ml: 186 kj/ 44 kcal, natomiast wartości obliczone zgodnie z załącznikiem XIV rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności wynoszą: 175,1 kj/ 41,2 kcal, co może wprowadzać konsumenta w błąd co do właściwości środka spożywczego - stanowi naruszenie art. 31 ust. 1, art. 7 ust. 1 lit. b, ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304/18 z r), w myśl których wartość energetyczną oblicza się z zastosowaniem współczynników przeliczeniowych określonych w załączniku XIV w/w rozporządzenia, informacje na temat żywności nie mogą wprowadzać w błąd, w szczególności przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których on nie posiada, informacje na temat żywności muszą być rzetelne, jasne i łatwe do zrozumienia dla konsumenta. Nimm2 Śmiejżelki kwaśne - żelki owocowe wzbogacane witaminami o smaku grejpfruta, wiśni i limonki - Zadeklarowana wartość energetyczna w 100g produktu jest wartością nieprawidłową po uwzględnieniu zadeklarowanej wartości: tłuszcz <0,1 g x 9 kcal/g co daje 0,9 kcal, węglowodany 75,2g x 4 kcal/g co daje 300,8 kcal, białko 4,5 g x 4 kcal/g co daje 18 kcal zsumowana wartość energetyczna w 100 g wynosi 319,7 kcal, a zadeklarowana przez producenta wartość wynosi 327 kcal, co jest nie zgodne z art. 31 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (załączniki XIV). Sportowy napój izotoniczny niegazowany o smaku truskawkowym i owoców tropikalnychpowerademountainblastion4 - Brak pełnego adresu dystrybutora środka spożywczego. Na opakowaniu podano: Coca Cola HBC Polska Sp. z o. o., ul. Annapol 20, Podano tylko kod pocztowy, bez nazwy miejscowości. Zgodnie z obowiązującymi przepisami w Polsce kody pocztowe mają format dd ddd i umieszcza się je z lewej strony nazwy miejscowości. Pierwsza cyfra określa okręg pocztowy, a cały PNA (Pocztowy Numer Adresowy) jest przypisany albo do urzędu pocztowego albo do poszczególnych ulic i domów w przypadku tzw. miast wydzielonych np. Warszawy. Oznakowanie produktu zgodne z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie użytych 105

106 składników, zastosowanych substancji dodatkowych, jak również w zakresie prezentacji produktu, w tym zastosowanych oświadczeń zdrowotnych. Ponadto ramach urzędowej kontroli żywności oraz urzędowej kontroli żywności i monitoringu w opakowaniach producenta dokonano oceny znakowania 2 suplementów diety: Calcium+Kwercetyna Duo Alergo Suplement diety Tabletki musujące bez aromatów i barwników - stwierdzono uwagi do znakowania, które dotyczyły: na opakowaniu umieszczono informację, iż produkt może zawierać śladowe ilości laktozy (z mleka) - w prawie wspólnotowym nie ma definicji, która wskazywałaby jaką ilość substancji alergennej można uznać za ilość śladową, informacja taka nie powinna być stosowana z zasady, natomiast sugerowane jest stosowanie określeń może zawierać, możliwa obecność - rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywy Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE (Dz. U. L 304 z ); Tran norweski o aromacie pomarańczowym. Suplement diety - stwierdzono uwagi do znakowania, które dotyczyły: załącznik XIII do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/201 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywy Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE (Dz. U. L 304 z ), zgodnie z którym zamiast ZDS -,,Zalecane dzienne spożycie powinno być,,referencyjne wartości spożycia (RWS); W/w uwagi zostały przesłane do producentów/importerów w/w środków spożywczych oraz do właściwych Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych pod których nadzorem znajdują się zakłady. 7. Nadzór nad przebiegiem imprez masowych PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał pozytywne opinie na zorganizowanie następujących imprez masowych: 106

107 w dniach 31 lipca 02 sierpnia 2015 r. pod nazwą XXI Festiwal Słowian i Wikingów Wolin 2015, która odbyła się na terenie wyspy Ostrów w Wolinie. Organizatorem imprezy masowej była Gmina Wolin, organizator określił ilość uczestników na 3000 osób. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję zatwierdzającą zakład: Punkt Sprzedaży alkoholu (piwa) XXI Festiwal Słowian i Wikingów Teren Skansenu Słowian i Wikingów Błonie nad Cieśniną Dziwną do prowadzenia działalności w zakresie podaży napojów alkoholowych (piwo) z konsumpcją na miejscu oraz napojami alkoholowymi, podaży napojów w naczyniach jednorazowego użytku; w dniu 22 sierpnia 2015 r. pod nazwą Dni Kamienia Pomorskiego 2015, która odbyła się w amfiteatrze w Kamieniu Pomorskim. Organizatorem imprezy masowej była Gmina Kamień Pomorski, organizator określił ilość uczestników na 2000 osób. 8. Podsumowanie i wnioski: Niewłaściwy stan sanitarno-techniczny obiektów w sektorze spożywczym wynika z braku środków finansowych na zapewnienie zgodności przez przedsiębiorców oraz niewystarczających zasobów mających służyć sprostaniu wymaganiom. Brak opracowanego, lub wdrożonego systemu HACCP oraz nie prowadzenie dokumentacji umożliwiającej zidentyfikowanie każdego dostawcy surowców i żywności wykorzystanych w produkcji i w obrocie w kontrolowanych obiektach wynikał z niewiedzy ze strony podmiotów działających w sektorze spożywczym. Natomiast niezgodności w zakresie niewłaściwego stanu sanitarno-higienicznego obiektów wynikają z niskiej świadomości osób prowadzących jak i zatrudnionych w przedsiębiorstwach sektora spożywczego, dużej rotacji pracowników, jak również braku odstraszających sankcji karnych, bowiem niejednokrotnie podczas kontroli sprawdzającej przedstawiciele PPIS w Kamieniu Pomorskim stwierdzali nieusunięcie nieprawidłowości natury bieżącej, a czasami wykrywano kolejne uchybienia stanu sanitarnego. W trybie pilnym podejmowano działania kontrolno represyjne w przypadku wnoszonych informacji/skarg ze strony ludności, a także ze strony organów państwowych i instytucji na niewłaściwe warunki higieniczno - sanitarne w obiektach i zagrożenia bezpieczeństwa żywności. Organy tutejszej Inspekcji przeprowadzał urzędowe kontrole żywności pochodzenia niezwierzęcego produkowanej i wprowadzanej do obrotu zgodnie z kompetencjami określonymi w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 tj.) oraz w ustawie o PIS z dnia 14 marca 1985r. (Dz. U. z 2014 r. poz tj.) oraz przepisami: rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt, rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie 107

108 materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającym dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG. Pracownicy PSSE w Kamieniu Pomorskim w 2015 roku uczestniczyli w szkoleniach organizowanych przez WSSE w Szczecinie. Szkolenia te miały charakter teoretyczny i praktyczny. Uczestnicy otrzymywali materiały szkoleniowe oraz prezentacje na podstawie, których przeprowadzane były szkolenia kaskadowe. HIGIENA PRACY Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego należy kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących: 1) warunków zdrowotnych środowiska pracy, a zwłaszcza zapobiegania powstawaniu chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami pracy, 2) przestrzegania przez producentów, importerów, osoby wprowadzające do obrotu, stosujące lub eksportujące substancje chemiczne, ich mieszaniny lub wyroby w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. z 2015r, poz t. j.) obowiązków wynikających z tej ustawy oraz z rozporządzeń Wspólnot Europejskich w niej wymienionych, 3) przestrzegania przez podmioty wprowadzające do obrotu prekursory kategorii 2 i 3 obowiązków wynikających z ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 poz. 124 t. j. z późn. Zm.), rozporządzenie WE Parlamentu Europejskiego i Rady nr 273/2004 z dnia 11 lutego 2004r w sprawie prekursorów narkotykowych oraz rozporządzenia (WE) Rady nr 111/2005 z dnia 22 grudnia 2004r. określającego zasady nadzorowania handlu prekursorami narkotyków pomiędzy Wspólnotą, a państwami trzecimi, 4) wymagań określonych w przepisach o zawartości niektórych substancji w dymie papierosowym, 5) nadzoru nad warunkami i ograniczeniami wprowadzania do obrotu i stosowania oraz właściwości środków powierzchniowo czynnych i detergentów zawierających środki powierzchniowo czynne określone przepisami rozporządzenia (WE) 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004r w sprawie detergentów, 6) przestrzegania przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu produktów biobójczych i substancji czynnych oraz ich stosowania w działalności zawodowej, 7) kontrolowania przygotowania pracodawców pod kątem przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas prac związanych z usuwaniem bądź zabezpieczeniem wyrobów zawierających azbest, 108

109 8) przestrzegania obowiązków wynikających z przepisów ustawy z dnia 09 listopada 1995r o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych ( Dz. U. z 2015r poz. 298 t. j.), 9) przestrzegania obowiązków wynikających z przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012r poz.124 tj. zm.) w zakresie środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych, 10) przestrzegania przepisów ustawy z dnia 22 czerwca 2001r o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych ( Dz. U. z 2007r Nr 36, poz. 233 t. j. z późn. zm.) w zakresie warunków dotyczących higieny pracy w zakładach inżynierii genetycznej, 11) nadzoru nad przestrzeganiem przepisów dotyczących substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, 12) nadzoru nad przestrzeganiem przepisów dotyczących badań i pomiaru czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, 13) nadzoru nad warunkami pracy i stanem zdrowia pracowników narażonych na czynniki biologiczne w środowisku pracy, 14) prowadzenia działań z zakresu promocji zdrowia w środowisku pracy, 15) współpracy w ramach porozumienia z Państwową Inspekcją Pracy, Państwową Strażą Pożarną, Komendą Powiatową Policji, Państwową Inspekcją Weterynaryjną, Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy, Starostwem Powiatowym, Urzędami miast i gmin. 1. Nadzór bieżący nad zakładami pracy W 2015r. pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kamieniu Pomorskim znajdowało się 360 zakładów pracy w których zatrudniających 6196 pracowników. Największą grupę stanowili pracownicy zatrudnieni w zakładach oświatowych 1010 osób. Zdecydowanie przeważały zakłady małe zatrudniające do 9 pracowników i nieco większe zatrudniające od pracowników, które stanowiły analogicznie 60,56% i 34,44% wszystkich nadzorowanych obiektów. 109

110 Rysunek 12. Liczba zakładów pracy względem ilości zatrudnionych osób. W roku sprawozdawczym przeprowadzono ogółem 139 kontroli sanitarnych, w tym 29 kontroli w ramach kontroli wspólnych z innymi pionami oddziału nadzoru sanitarnego. Kontrolą objęto 104 zakłady pracy, co oznacza, że kontrolą objęto 29% podmiotów gospodarczych będących w ewidencji. Najliczniejszą grupę skontrolowanych zakładów stanowiły: zakłady nauczania i wychowania, zakłady rolne, produkujące żywność, handel detaliczny. Ocenie poddano warunki pracy 1866 pracowników. Najistotniejsze stwierdzone podczas kontroli nieprawidłowości dotyczyły: a) Brak opracowanej dokumentacji oceny ryzyka zawodowego 13 przypadków. b) Brak aktualnych pomiarów środowiska pracy 4 przypadki. c) Brak spisu oraz kart charakterystyk mieszanin niebezpiecznych stosowanych w zakładzie pracy 8 przypadków. d) Niewłaściwy stan higieniczno-sanitarny w pomieszczeniach pracy 4 przypadki. e) Niewłaściwy stan posadzki, ścian oraz sufitu w pomieszczeniu higieniczno sanitarnym 8 przypadków. f) Brak stanowiskowych instrukcji BHP 1 przypadek. g) Brak rejestru chorób zawodowych 1 przypadek. h) Zbyt mała powierzchnia szatni w stosunku do liczby osób zatrudnionych 1 przypadek. i) Brak szafek odzieżowych do przechowywania odzieży własnej i roboczej 1 przypadek. j) Brak orzeczeń lekarskich 1 przypadek. k) Brak programu szkolenia na szkodliwe czynniki biologiczne 3 przypadki. l) Brak rejestru prac narażonych na szkodliwe czynniki biologiczne 2 przypadki. m) Brak rejestru pracowników narażonych na szkodliwe czynniki biologiczne 2 przypadki. n) Brak wykazu szkodliwych czynników biologicznych 4 przypadki. o) Brak wywieszonych piktogramów informujących o zagrożeniu 5 przypadków. 110

111 Rysunek 13. Stwierdzone uchybienia. W związku ze stwierdzonymi w toku czynności kontrolnych nieprawidłowościami w okresie sprawozdawczym wydano ogółem 23 decyzji administracyjnych, w tym 10 decyzji umarzających postępowanie administracyjne. Decyzje umarzające postępowanie były wydawane wówczas, gdy przedsiębiorcy niezwłocznie po zakończeniu czynności kontrolnych usuwali stwierdzone nieprawidłowości. Decyzje zawierały 29 nakazów które dotyczyły: a) Przedstawienia aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych występujących na stanowiskach pracy 5 przypadków, b) Wykonania i udokumentowania lub zaktualizowania oceny ryzyka zawodowego 5 przypadków, c) Zapewnienia właściwych pomieszczeń higieniczno-sanitarnych pracownikom 16 przypadków, d) Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy 2 przypadki, e) Doprowadzenia do właściwego stanu technicznego ciągów komunikacyjnych 1 przypadek. 111

112 Rysunek 14. Liczba nakazów w decyzjach. W ewidencji znajdują się 23 zakłady pracy, w których 105 pracowników pracuje w przekroczeniach hałasu, drgań, zapyleniu oraz mikroklimatu gorącego. W stosunku do roku ubiegłego nieznacznie zwiększyła się liczba zatrudnionych pracowników zatrudnionych w warunkach przekroczeń normatywów higienicznych (o 28 osób ) jak i liczba zakładów pracy (o 2 zakłady). Najliczniejszą grupę pracującą w warunkach przekroczenia norm higienicznych stanowią w dalszym ciągu osoby eksponowane na hałas. W 2015r w przekroczeniach Najwyższych Dopuszczalnych Natężeń hałasu pracowało 91 osób, co stanowi 86,67% ogółu osób zatrudnionych w przekroczeniach normatywów higienicznych. Zaznaczyć należy, że w wielu przypadkach z przyczyn technicznych i ze względu na specyficzny charakter procesu technologicznego, obniżenie przekroczenia wartości dopuszczalnej występującego w środowisku pracy czynnika szkodliwego środkami technicznymi jest trudna lub wręcz niemożliwa. Wszystkich pracodawców u których stwierdzono poziom hałasu przekraczający obowiązujący normatyw higieniczny zobowiązano do podjęcia działań. Od pracodawcy egzekwowane jest wówczas ustalenie przyczyn przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu, sporządzenie na podstawie dokonanej oceny ryzyka zawodowego i wprowadzenie w życie programu działań organizacyjno-technicznych, zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas, jak również wdrożenie odpowiedniej profilaktyki medycznej. Kontrolowane jest zaopatrzenie pracowników w środki ochrony indywidualnej słuchu z obowiązkiem bezwzględnego przestrzegania ich stosowania przez pracowników. W ramach promocji zdrowia podczas kontroli pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej informowali pracodawców o celowości stosowania środków ochrony indywidualnej, potrzeby monitorowania narażenia na hałas. 112

113 Ponadto osiągnięto istotną poprawę warunków sanitarnych dotyczącą przede wszystkim: zapewnienia pracownikom nowych lub zmodernizowanych pomieszczeń produkcyjnych i sanitarnohigienicznych. Dokonywano oceny przestrzegania zakazu palenia tytoniu i udzielano instruktaży o skutkach zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych palenia. W czasie czynności kontrolnych zwracano także uwagę na stosowanie i wprowadzanie w zakładach pracy do obrotu środków zastępczych. Prowadzono kolportaż materiałów edukacyjnych. 2. Ocena narażenia na czynniki rakotwórcze lub mutagenne Istotnym zagrożeniem występującym w środowisku pracy są czynniki rakotwórcze. Narażenia dotyczą głównie: o promieniowania jonizującego, o pyłu drewna twardego, o czynników chemicznych występujących w paliwach płynnych oraz substancji chemicznych używanych do analiz laboratoryjnych. W ewidencji higieny pracy znajduje się 7 zakładów, w których pracownicy narażeni są na działanie czynników rakotwórczych lub mutagennych. W okresie sprawozdawczym skontrolowano 6 zakładów zatrudniających ogółem 43 pracowników (w tym 10 kobiet). W skontrolowanych zakładach nie stwierdzono uchybień z zakresu nadzoru nad czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi. Wydano jedną decyzję administracyjną związaną z poprawą warunków higienicznosanitarnych w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych oraz nakazano wykonanie pomiarów środowiska pracy. 3. Ocena narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne W ramach nadzoru nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy w 2015r. skontrolowano 19 zakładów pracy zatrudniających 652 osoby. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono 32 kontrole, podczas których stwierdzono: a) Brak opracowanej dokumentacji oceny ryzyka zawodowego związanego z występowaniem czynników biologicznych 4 przypadki, b) Brak rejestru prac wykonywanych w narażeniu na czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 zagrożenia 2 przypadki, 113

114 c) Brak rejestru pracowników wykonujących pracę w narażeniu na czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 zagrożenia 2 przypadki, d) Brak szkoleń z zakresu zagrożeń związanych z czynnikami biologicznymi 3 przypadki. Rysunek 15. Liczba stwierdzonych uchybień z zakresu czynników biologicznych. Część zakładów pracy wykonało zalecenia przed wydaniem decyzji administracyjnej, kontrole sprawdzające potwierdziły ten fakt i wystawiono decyzje umarzające wszczęte postępowania. W związku z w/w nieprawidłowościami wydano 1 decyzję administracyjne celem przymuszenia do wykonania obowiązków. Przeprowadzone kontrole wykazały, iż w przeważającej części pracownicy narażeni są na działanie szkodliwych czynników biologicznych zakwalifikowanych są do 2 grupy zagrożenia (652 osób), natomiast do 3 grupy zagrożenia (203 osób). Na terenie objętym nadzorem nie prowadzą działalności zakłady pracy, w których pracownicy narażeni są na działanie szkodliwych czynników biologicznych zakwalifikowanych do 4 grupy zagrożenia. Narażeni pracownicy na szkodliwe działanie czynników biologicznych pracują w zakładach branży rolniczej, spożywczej, służby zdrowia. 4. Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami oraz produktami biobójczymi Substancje chemiczne i ich mieszaniny stosowane były prawie we wszystkich obiektach objętych nadzorem, występowały w prowadzonych procesach technologicznych lub wykorzystywane 114

115 były do zapewnienia właściwego stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń i urządzeń w zakładach pracy. Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kamieniu Pomorskim znajdują się zakłady pracy: 3 dalszych użytkowników - formulatorów, którzy wprowadzają do obrotu mieszaniny przez siebie wyprodukowane. W tym zakresie w 2015r. nie przeprowadzono kontroli dystrybutorów substancji chemicznych i ich mieszanin, którzy wprowadzają do obrotu substancje i mieszaniny (sprzedaż). W tym zakresie przeprowadzono 12 kontroli, w których nie stwierdzono nieprawidłowości stosujących w działalności zawodowej substancje i mieszaniny niebezpieczne. W tym zakresie przeprowadzono 44 kontrole, w których stwierdzono 7 nieprawidłowości. Zakłady używają środków chemicznych niebezpiecznych zarówno do celów produkcyjnych: np. farby do malowania wyrobów gotowych, w warsztatach samochodowych, zakładach branży rolniczej jak również do procesów mycia i dezynfekcji np. podmioty lecznicze i branży spożywczej. Przeprowadzono 56 kontroli w w/w zakresie, w których stwierdzono w 7 zakładach brak spisu i aktualnych kart charakterystyk używanych w działalności zawodowej substancji chemicznych i ich mieszanin. Wszystkie zakłady pracy wykonały zalecenia przed wydaniem decyzji administracyjnej, kontrole sprawdzające potwierdziły ten fakt i wystawiono decyzje umarzające wszczęte postępowania. W czasie czynności kontrolnych na bieżąco sprawdzano czy pracownicy zapoznani są z treścią kart charakterystyk oraz na właściwie dobrane środki ochrony indywidualnej. Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego należy również kontrola przestrzegania przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu produktów biobójczych i substancji czynnych oraz ich stosowania w działalności zawodowej. W ewidencji znajdują się zakłady pracy: 37 - odpowiedzialne za obrót produktami biobójczymi. W tym zakresie w 2015r. przeprowadzono 18 kontroli. W jednym przypadku stwierdzono wprowadzanie do obrotu produktu biobójczego bez wymaganego pozwolenia. Produkt został natychmiast wycofany ze sprzedaży przez przedsiębiorcę. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych nie wydano decyzji nakazujących wycofanie z obrotu produktów biobójczych Przeprowadzono 6 kontroli w zakresie stosowania produktów biobójczych w tym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. 0 - odpowiedzialnych za pierwsze wprowadzenie do obrotu produktu biobójczego, Działalność prowadzą wyłącznie dystrybutorzy w/w produktów obsługujące głównie klientów indywidualnych. Są to na ogół sklepy mało powierzchniowe. 115

116 5. Choroby zawodowe Państwowa Inspekcja Sanitarna prowadzi również postępowania administracyjne w sprawie zgłoszonych podejrzeń chorób zawodowych. W 2015r. wpłynęły dwa zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej. W okresie sprawozdawczym wydano jedną decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej - przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym, co najmniej 15 lat: wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych. Wystawiono jedną kartę stwierdzenia w/w choroby zawodowej Sporządzono 20 kart ocen narażenia zawodowego w związku z prowadzonym postępowaniem administracyjnym oraz na prośbę Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy Poradnię Chorób Zawodowych w Szczecinie czy Państwowych Inspekcji Sanitarnych. Na terenie objętym nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kamieniu Pomorskim nie stwierdzono chorób zakaźnych lub pasożytniczych o podłożu zawodowym; nie wpłynęło także żadne zgłoszenie podejrzenia w/w jednostki chorobowej. 6. Środki zastępcze Według znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii nowa definicja środka zastępczego wskazuje, iż są to produkty zawierające co najmniej jedną nową substancję psychoaktywną lub inną substancję o podobnym działaniu na ośrodkowy układ nerwowy. Mogą być użyte zamiast środka odurzającego lub substancji psychotropowej lub w takich samych celach jak środek odurzający lub substancja psychotropowa. Wystosowano pisma do wszystkich placówek medycznych przypominających o konieczności zgłaszania podejrzeń zatruć środkami zastępczymi. Szpital w 2015r.zgłosił sześć takich podejrzeń. Na terenie powiatu nie przeprowadzono kontroli sklepów, gdyż nie zachodziło podejrzenie iż wprowadzane są do obrotu produkty, które mogły być środkami zastępczymi. Wspólnie z pionem Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia uczestniczono w różnych festynach rodzinnych, naradach, szkoleniach, w których przedstawiano najważniejsze informacje dotyczące środków zastępczych ich wyglądu, dystrybucji oraz skutków zdrowotnych. Przedstawiano sytuację epidemiologiczną w zakresie zatruć dopalaczami na terenie powiatu kamieńskiego jak i województwa zachodniopomorskiego. Prowadzono kolportaż materiałów edukacyjnych wśród uczestników. Podjęte działania skierowane były do przedstawicieli gmin podczas narady służb odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa w ramach akcji Bezpieczne ferie 2015, szkolni koordynatorzy programów edukacyjno-zdrowotnych, pielęgniarki szkolne, dzieci i młodzież szkolna, 116

117 pedagodzy szkolni, rodzice dzieci uczęszczające do szkół, organizatorzy wypoczynku letniego, jak również pracodawcy. Zachęcono szkoły prowadzące działalność na terenie powiatu kamieńskiego do nawiązania współpracy w zakresie działań edukacyjnych. Kontrolowano na podstawie ustaleń stanu faktycznego oraz oświadczenia podmiotu kontrolowanego, czy w obiekcie nie wytwarza się ani nie wprowadza do obrotu środków zastępczych lub produktów, co do których zachodzi podejrzenie, że są one środkiem zastępczym lub nową substancją psychoaktywną, o którym mowa w art. 44 b ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012r. Nr 23 poz. 124 z późn. zm.). Na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kamieniu Pomorskim umieszczono ulotkę poświęconą środkom zastępczym. 7. Podsumowanie i wnioski Nadzór nad przestrzeganiem przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne higieny pracy stanowił istotny zakres działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kamieniu Pomorskim. W czasie czynności kontrolnych zwracano szczególną uwagę na konieczność posiadania przez pracodawców aktualnych orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy, wyników pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy oraz na występowanie przekroczeń najwyższego dopuszczalnego stężenia i natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy. Wzorem lat ubiegłych informowano pracodawców o zagrożeniach wynikających z pracy w w/w warunkach. W toku czynności kontrolnych informowano także pracodawców o nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, zgodnie, z którą właściciel lub zarządzający ma obowiązek umieścić w widocznym miejscu oznaczenie słownograficzne informujące o zakazie palenia tytoniu w danym obiekcie i przestrzegać tego zakazu. Istotnym zadaniem w sprawowanym nadzorze jest propagowanie prozdrowotnego stylu życia, czyli świadomych zachowań sprzyjających utrzymaniu i ochronie zdrowia poprzez edukację w zakresie. Rozdawano materiały oświatowe - stop dopalaczom, poradnik dla rodziców i młodzieży, miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego, stres w pracy? Nie, dziękuję. W bieżącym roku dużą uwagę poświęcono środkom zastępczym. Pracownicy higieny pracy w toku kontroli sanitarnych przedstawiali najważniejsze informacje dotyczące skutków zdrowotnych ich zażywania. 117

118 HIGIENA KOMUNALNA SPRAWOZDANIE OPISOWE z powiatu kamieńskiego za rok Ogółem liczba obiektów pod nadzorem Tabela nr 5 Rodzaj obiektu Obiekty uwzględnione w druku MZ-46 w dziale 1 Obiekty uwzględnione w druku MZ-46 w dziale 2.B Obiekty uwzględnione w druku MZ-46 w dziale 4 Obiekty uwzględnione w druku MZ-46 w dziale 5 Obiekty uwzględnione w druku MZ-46 w dziale 6 Inne jakie? Liczba obiektów Liczba obiektów skontrolowanych Uwagi OGÓŁEM Ogółem liczba kontroli (informacje nt. liczby kontroli przeprowadzonych w obiektach wykazanych w druku MZ-46) Tabela nr 6 Rodzaj obiektu Obiekty uwzględnione w druku MZ-46 w dziale 1 Obiekty uwzględnione w druku MZ-46 w dziale 2.B. Obiekty uwzględnione w druku MZ-46 w dziale 4 Obiekty uwzględnione w druku MZ-46 w dziale 5 Liczba kontroli Uwagi Obiekty uwzględnione w druku MZ-46 w dziale 6 Inne jakie? np. INTERWENCJE +EKSHUM 5 E 57, 11- Interwencje OGÓŁEM

119 3. Liczba załatwionych interwencji W roku sprawozdawczym 2015 do PPIS w Kamieniu Pomorskim wpłynęło 55 interwencji z czego 9 w całości zostało przekazanych do załatwienia według kompetencji, 6 interwencji zostało rozpatrzonych przez PPIS w Kamieniu Pomorskim w części należącej do kompetencji inspekcji sanitarnej, natomiast w części kompetencji należącej do innego organu zostały przekazane do ich właściwości. Pozostałe 40 zostały rozpatrzone tylko przez PPIS w Kamieniu Pomorskim. Spośród interwencji rozpatrzonych przez PPIS 33 okazało się niezasadnych, zasadnych 11 a 2 częściowo zasadnych. W jednym przypadku wystosowano pismo o odmowie wszczęcia postępowania, także w jednym przypadku PPIS w Kamieniu Pomorskim nie zajął stanowiska w danej sprawie. Jedna z interwencji, która wpłynęła do siedziby PPIS w Kamieniu Pomorskim w roku 2014 ze względu na specyfikę złożonej interwencji została rozpatrzona w sezonie letnim W przypadku 11 interwencji potwierdziły się wnoszone zarzuty, a w 2 częściowo które dotyczyły: a) złych warunków sanitarno - technicznych w obiekcie; b) zły stan sanitarno - techniczny terenu nieruchomości; c) złej jakości wody przeznaczonej do spożycia; d) złych warunków sanitarno-technicznych lokalu mieszkalnego drażniący zapach; e) nadmiernego hałasu; Wobec podmiotów odpowiedzialnych wszczęto postępowanie administracyjne. 4. Liczba decyzji Ogółem 132, w tym: o o o o o o o o o o o 26 decyzji dotyczących stanu sanitarno- technicznego obiektów (20 merytorycznych, 6 zmieniających), 1 decyzja uchylająca, 1 decyzja merytoryczna dotycząca hałasu, 63 decyzje merytoryczne dotyczące ekshumacji, 19 decyzji merytorycznych dotyczących warunkowej przydatności wody, 7 decyzji zmieniających dotyczących warunkowej przydatności wody, 4 decyzje merytoryczne dotyczące braku przydatności wody, 3 decyzje dotyczących stanu sanitarno- technicznego obiektów SUW 5 decyzji merytorycznych dotyczących skutecznej dezynfekcji wody w nieckach pływalni, 1 decyzja merytoryczna dotycząca kąpieliska, 2 decyzje merytoryczna w sprawie materiałów kontaktujących się z wodą 5. Liczba zamknięć / unieruchomień / wyłączeń z użytkowania obiektu lub jego części: W okresie sprawozdawczym PPIS w Kamieniu Pomorskim na podstawie otrzymanych wyników badań jakości wody przeznaczonej do spożycia wydał 4 decyzje stwierdzające brak przydatności wody do spożycia. Decyzje zostały wydane na: 119

120 wodociąg lokalny w Łukęcinie w pobranych próbkach wody stwierdzono obecności enterokoków kałowych oraz bakterie grupy coli; wodociąg lokalny Biała Góra w pobranych próbkach wody stwierdzono obecności enterokoków kałowych oraz bakterie grupy coli; wodociąg publiczny Kaleń w pobranych próbkach wody stwierdzono obecności enterokoków kałowych oraz bakterie grupy coli; wodociąg publiczny Sierosław w pobranych próbkach wody stwierdzono obecności enterokoków kałowych, bakterie grupy coli oraz Escherichia coli. Ponadto z ewidencji tutejszej Inspekcji został wyłączony wodociąg lokalny znajdujący się w Łukęcinie z uwagi na fakt, iż obiekt został podłączony do sieci wodociągowej. 6. Zmiany w infrastrukturze nadzorowanych obiektów (wodnych, stałych, środków transportu): Tabela nr 7 Rodzaj obiektu nowododanych zlikwidowanych Liczba obiektów ze zmianą kategorii obiektu po remontach generalnych Hotel Pola biwakowe Ośrodki wczasowe Gospodarstwa agroturystyczne Inne obiekty hotelarskie Zakłady fryzjerskie Zakłady kosmetyczne Solaria Inne obiekty odnowy biologicznej Inne obiekty użyteczności publicznej OGÓŁEM Charakterystyka obiektów informacje uzupełniające do danych zawartych w tabelach Excel będących załącznikami do druku MZ-46: 7.1. Jakość wody przeznaczonej do spożycia Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kamieniu Pomorskim w roku 2015 prowadził monitoring jakości wody zgodnie z wymaganiami obowiązującego do dnia 27 listopada 2015r. 120

121 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 poz.417 z 2007 r. z późn. zm.). Pobór próbek wody do analiz odbywał się zgodnie z zatwierdzonym przez ZPWIS w Szczecinie harmonogramem poboru próbek wody na rok Częstotliwość kontroli jakości wody zgodna jest z wymogami przedmiotowego rozporządzenia i zależy od ilości produkowanej wody. W przypadku wodociągów o produkcji do 100 m 3 / dobę - ustalono pobór 2 krotnie w ciągu roku w zakresie MK oraz 1 raz w roku w zakresie MP dotyczy wodociągów nieobjętych kontrolą MP w 2014 r. W przypadku wodociągów o produkcji od 100 m 3 do 1000 m 3 / dobę ustalono 4 krotny pobór w ciągu roku w zakresie MK oraz 1 raz w roku w zakresie MP. W wodociągach o produkcji powyżej 1000 m 3 / dobę zaplanowano: dla wodociągu publicznego Kamień Pomorski 8 krotny pobór w ciągu roku w zakresie MK i 1 krotny w zakresie MP, dla Strzeżewo 8 krotny pobór w ciągu roku w zakresie MK i 2 krotny w zakresie MP, dla wodociągu Międzyzdroje 10 krotny pobór w ciągu roku w zakresie MK i 2 krotny w zakresie MP. Tabela 8. Liczba wodociągów z podziałem na produkcję wody na dzień r. Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę z Lp. podziałem na produkcje wody o wydajności w Miasto Wieś m 3 /d 1 < Lp. Inne podmioty zaopatrujące w wodę Miasto Wieś 1. < W okresie sprawozdawczym prowadzono również kontrolę jakości wody ciepłej w zakresie obecności pałeczek Legionella sp. w zakładach opieki zdrowotnej zamkniętej i obiektach użyteczności publicznej. Nadzorem objęto w ciągu roku łączenie 9 obiektów. Na podstawie otrzymanych sprawozdań z przeprowadzonych badań w 1 obiekcie stwierdzono kolonizację instalacji ciepłej wody pałeczkami Legionella sp., w związku z powyższym wystosowano pismo do stron w celu przeprowadzenia skutecznej dezynfekcji instalacji. Kolejne pobory próbek wody wykazały, iż podmioty podjęły skuteczne działania. Reasumując pobranych zostało 36 próbek w ramach bieżącego nadzoru, kontrola wewnętrzna podmiotu to 5 próbek, liczba próbek zakwestionowanych to 5 próbek, w tym 5 próbek nadzorowych. 121

122 Liczba wodociągów skontrolowanych na jakość wody W okresie do końca grudnia 2015r. pobrano próbki wody ze wszystkich grup wodociągów tj.: 1) Wodociągi o produkcji wody < 100m 3 /d skontrolowano 37 wodociągów na jakość dostarczanej wody odbiorcom tj. analiza wody ze wszystkich wodociągów znajdujących się w ewidencji PSSE w Kamieniu Pomorskim. 2) Wodociągi o produkcji wody 100m 3 /d 1000m 3 /d skontrolowano 12 wodociągów na jakość dostarczanej wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi tj. wszystkie, które znajdują się pod nadzorem tutejszej Inspekcji. 3) Wodociągi o produkcji wody 1000m 3 /d 10000m 3 /d skontrolowano 3 obiekty w tej grupie, tj. wszystkie wodociągi będące w ewidencji PSSE w Kamieniu Pomorskim. Ocena jakości wody dostarczanej odbiorcom z poszczególnych wodociągów wg produkcji dobowej wody. Wodociągi o produkcji wody poniżej 100m 3 /d Na podstawie uzyskanych sprawozdań z badań wody pobieranej z tej grypy wodociągów PPIS w Kamieniu Pomorskim stwierdza, iż jakość analizowanej wody pod względem fizykochemicznym utrzymuje się podobnie jak w latach ubiegłych. Zakwestionowane parametry fizykochemiczne to: mętność, chlorki, jon amonowy, sód, przewodność właściwa, mangan. W przypadku analiz wody pod względem mikrobiologicznym obserwuje się, iż pojawiły się przekroczenia w wodociągach, w których wcześniej się również pojawiały. W przypadku wodociągu publicznego Świerzno, Skoszewo, Ciesław w ramach kontroli wewnętrznej oraz wodociągu Chomino w ramach nadzoru w wodzie stwierdzono obecność bakterii grupy coli, w związku z czym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzje warunkowej przydatności wody do spożycia z rygorem natychmiastowej wykonalności, badania powtórkowe wykonane w ramach kontroli wewnętrznej wodociągu wykazały, iż zabiegi dezynfekcyjne doprowadziły do wyeliminowania przekroczeń parametru mikrobiologicznego. Dodatkowo w wodociągach Sierosław, Kaleń w próbkach wody pobranej w ramach bieżącego nadzoru stwierdzono obecność enterokoków kałowych, bakterie grupy coli, a w wodociągu Kaleń stwierdzono jeszcze escherichia coli. Biorąc pod uwagę powyższe PPIS w Kamieniu stwierdził brak przydatności wody do spożycia, nakazując jednocześnie podjąć działania w celu ustalenia przyczyny zanieczyszczenia mikrobiologicznego wody oraz podjąć działania naprawcze zmierzające do poprawy jakości wody. Odpowiedzialni zarządcy podejmowali prace zmierzające do poprawy jakości wody, a badania powtórkowe wykonywane przez nich wykazywały wywiązanie się z nałożonych obowiązków wydanych decyzji. Ponadto w roku sprawozdawczym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał również decyzję warunkowej przydatności wody do spożycia w związku z ponadnormatywną ogólną liczbą 122

123 mikroorganizmów po 72h., sprawdzające badania wody wykazały jej wykonanie i doprowadzenie zakwestionowanego parametru do wymaganej wartości. Na wodociąg publiczny Benice obowiązywały decyzje warunkowej przydatności wody w zakresie sodu, jonu amonowego oraz chlorków wydane w latach wcześniejszych. Dodatkowo przeprowadzono kontrolę jakości wody celem sprawdzenia wykonania decyzji warunkowej przydatności wody do spożycia w zakresie ogólnej liczby mikroorganizmów po 72h. Stwierdzono, iż utrzymuje się przekroczenie ogólnej liczby mikroorganizmów po 72 h, dlatego też PPIS wydał decyzję przedłużającą warunkową przydatność wody w/w zakresie, powtórnie nakazując prowadzenie dezynfekcji ujęcia wody oraz kontynuować działania mające na celu ustalenie przyczyny zanieczyszczenia mikrobiologicznego i kontynuowanie działań naprawczych. W przypadku wodociągu publicznego Śniatowo obowiązywała decyzja przedłużająca wykonanie obowiązku doprowadzenia do odpowiedniej jakości fizykochemicznej wody ze względu na ponadnormatywną zawartość chlorków oraz decyzja prolongująca termin wykonania obowiązku doprowadzenia do odpowiedniej jakościfizykochemicznej wody ze względu na ponadnormatywną zawartość sodu. Ponadto obowiązuje decyzja warunkowej przydatności wody do spożycia na warunkach przyznanego odstępstwa w związku z przekroczeniem boru wydana w roku 2013r. Jeżeli chodzi o wodociąg publiczny Giżkowo w okresie sprawozdawczym obowiązywała decyzja przedłużająca warunkową przydatność w związku z ponadnormatywną zawartością chlorków. W przypadku wodociągu publicznego Ostromice na podstawie wyników badania wody z zakresu wykonalności decyzji stwierdzono, iż zawartość jonu amonowego została doprowadzona do wymaganej wartości. W związku z tym przedmiotowa decyzja została wykonana. Dla wodociągu publicznego Gostyniec obowiązują decyzje warunkowej przydatności wody do spożycia w związku z przekroczonymi parametrami tj. chlorki i sód. W związku z utrzymującymi się przekroczeniami w/w parametrów fizykochemicznych PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję zmieniającą termin doprowadzenia wody do wymaganej jakości w zakresie chlorków, natomiast w zakresie sodu decyzja prolongująca wydana została z początkiem stycznia 2016r. Dodatkowo w okresie sprawozdawczym wydano decyzję warunkowej przydatności ze względu na podwyższoną przewodność właściwą. Na podstawie wyników badania wody z zakresu wykonalności decyzji stwierdzono podwyższoną przewodność właściwą. Poinformowano podmiot odpowiedzialny i przedsiębiorstwo zwróciło się z prośbą o prolongatę terminu w/w decyzji. PPIS przychylił się do wniosku strony i wydał decyzję przedłużającą w zakresie przewodności właściwej. Na jakość wody podawanej z wodociągu publicznego Pisaki Wielkie wydane zostały decyzje warunkowej przydatności wody w zakresie ogólnej liczby mikroorganizmów po 72h, w związku z wszczętym postępowaniem administracyjnym w sprawie złej jakości wody pod koniec roku Analizy próbki wody sprawdzającej wykonanie decyzji wody wykazały, iż przedmiotowy parametr mikrobiologiczny mieścił się w wymaganym zakresie zgodnym z rozporządzeniem Ministra Zdrowia. Natomiast w związku z utrzymującym się przekroczeniem manganu PPIS wydał decyzję warunkowej przydatności wody do spożycia, wyniki kontrolne celem sprawdzenia decyzji wykazały, iż mangan dalej jest podwyższony. Dlatego też na 123

124 prośbę strony wydano decyzje prolongującą termin wykonania obowiązku. Na jakość wody podawanej z wodociągu publicznego Chynowo wydana została decyzja warunkowej przydatności wody w zakresie manganu. Analizy próbki wody sprawdzające wykonalność decyzji wykazały, iż przedmiotowy parametr mieścił się w wymaganym zakresie zgodnym z rozporządzeniem Ministra Zdrowia. Podobną sytuację stwierdzono dla wodociągu publicznego Unibórz, gdzie również PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję warunkowej przydatności wody w zakresie żelaza oraz mętności. Wyniki kontrolne jakości wody wykazały, iż parametry odpowiadały wymaganym dopuszczalnym wartościom. W przypadku wodociągu publicznego Dargobądź obowiązywała decyzja warunkowej przydatności wody do spożycia ze względu na ponadnormatywną zawartość mętności i manganu wydana w roku Kontrola jakości wody wykazała utrzymujące się przekroczenia w/w parametrów, dlatego też przychylono się do wniosku strony i wydano decyzję prolongującą termin, wyniki kontrolne jakości wody wykazały, iż parametry odpowiadały wymaganym dopuszczalnym wartościom. Wodociągi, w których woda nie odpowiadała wymaganiom mikrobiologicznym i fizykochemicznym w badanym zakresie w okresie sprawozdawczym: o wodociąg Benice (ogólna liczba mikroorganizmów po 72h, mętność), o wodociąg Świniec (mętność), o wodociąg Żółcino (mętność), o wodociąg Jarszewo ( jon amonowy, mętność), o wodociąg Gostyniec (chlorki, przewodność właściwa, sód), o wodociąg Śniatowo ( jon amonowy), o wodociąg Chomino (bakterie grupy coli), o wodociąg Jatki (mętność), o wodociąg Kaleń (mętność, bakterie grupy coli, enterokoki kałowe), o wodociąg Sierosław (enterokoki kałowe, escherichia coli, bakterie grupy coli), o wodociąg Dargobądź (mętność, mangan), o wodociąg Niemica (ogólna liczba mikroorganizmów po 72h), o wodociąg Unibórz (ogólna liczba mikroorganizmów po 72h, żelazo, mętność) 124

125 Tabela 9. Wykaz decyzji dotyczących wodociągów o produkcji wody poniżej 100 m3/d obowiązujących na dzień 31 grudnia 2015r. Lp. Nazwa Przekroczony parametr uwagi wodociągu mikrobiologiczny fizykochemiczny 1. Gostyniec - chlorki Obowiązuje decyzja na warunkową przydatność wody z terminem do dnia r. sód Obowiązuje decyzja na warunkową przydatność wody z terminem pzewodnośćwłaściwa Obowiązuje decyzja na warunkową przydatność wody z terminem do dnia r. 3. Benice - Chlorki, jonamonowy Obowiązuje decyzja na warunkową przydatność wody z terminem do dnia r. sód Obowiązuje decyzja na warunkową przydatność wody z terminem do Ogólna liczba mikroorganizmów po 72h dnia r. - Obowiązuje decyzja na warunkową przydatność wody z terminem do dnia r. 4. Śniatowo - chlorki Obowiązuje decyzja na warunkową przydatność wody z terminem do dnia r. sód bor Obowiązuje decyzja na warunkową przydatność wody z terminem do dnia r. Obowiązuje decyzja na odstępstwo od dopuszczalnej wartości parametru boru na okres do dnia r. 5 Giżkowo - chlorki Obowiązuje decyzja na warunkową przydatność wody z terminem do dnia r. W tej grupie wodociągów pobranych zostało 87 próbek wody z 37 wodociągów publicznych. Liczba zakwestionowanych prób 21, w tym pod względem fizykochemicznym 14 i 8 pod względem mikrobiologicznym. Ponadto przeprowadzono kontrole sanitarne następujących wodociągów publicznych: wodociąg publiczny Gostyniec, wodociąg publiczny Kołczewo, wodociąg publiczny Rzewnowo. Kontrole sanitarne wodociągów Kołczewo, Rzewnowo nie wykazały uchybienia stanu sanitarno - technicznego SUW. W przypadku wodociągu publicznego Gostyniec stwierdzono zły stan sanitarno techniczny rurociągu wody surowej studni nr 1, zły stan sanitarno-techniczny urządzeń znajdujących się w SUW, zły stan sanitarno-techniczny posadzki w SUW, brak bieżącej ciepłej i zimnej wody w SUW. W związku z powyższym dla wodociągu publicznego Gostyniec organ wydał decyzję administracyjną z terminem wykonania tj. do 1 czerwca 2015r. Kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie obowiązków decyzji. Ponadto przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne zarządzające wodociągami prowadzą regularną wewnętrzną kontrolę jakości wody, zarządcy skontrolowanych wodociągów posiadają 125

126 ze złym stanem sanitarno - porządkowym ze złym stanem sanitarno - technicznym opracowaną Instrukcję postępowania w przypadku bakteriologicznego skażenia wody, wstrzymania zaopatrzenie w wodę, gdy występują warunki powodujące zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi. Tabela 10. Zestawienie danych dotyczących kontroli sanitarnych wodociągów publicznych o produkcji < 100 m3/d. Liczba skontrolowanych obiektów Liczba przeprowadzonych kontroli Liczba obiektów Liczba decyzji administracyjnych Liczba / kwota wydanych decyzji rachunków Liczba / kwota nałożonych mandatów Inne podjęte / 43,00zł 0/0 zł 0 działania W tej grupie wodociągów w okresie sprawozdawczym, nie odnotowano interwencji dotyczących złej jakości. Wodociągi o produkcji wody 101m 3 /d 1000m 3 /d Wyniki badań wód pobranych z wodociągów o tej produkcji wskazują, iż jakość wody pozostaje bez większych zmian w zakresie fizykochemicznym oraz mikrobiologicznym. Kontrola wewnętrzna jakości wody przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego dla wodociągu publicznego Ładzin, wykazała obecność bakterii grupy coli. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim stwierdziła warunkową przydatność wody do spożycia, a tym samym wydana została decyzja warunkowej przydatności wody do spożycia. Kontrola jakości wody w związku z niniejszą decyzją wykazała, iż nie stwierdzono obecności przekroczenia tego parametru. W przypadku wodociągu publicznego Kretlewo podczas sprawowania bieżącego nadzoru nad jakością wody stwierdzono ponadnormatywną ogólną liczbę mikroorganizmów po 72h. Zarządca w ramach kontroli wewnętrznej przeprowadził badania powtórkowe celem wykluczenia bądź potwierdzenia przekroczenia parametru. Wyniki badań wykazały, iż przedmiotowy parametr odpowiada wymaganiom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dodatkowo w okresie sprawozdawczym w związku ze złożoną interwencją na jakość wody podawanej przez wodociąg publiczny Rzeczyn i stwierdzeniem podwyższonych zawartości manganu i jonu amonowego PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję warunkowej przydatności wody do spożycia nakazując jednocześnie ustalić przyczynę pogorszenia tej jakości oraz przeprowadzenia prac naprawczych. Wodociągi, w których woda nie odpowiadała wymaganiom mikrobiologicznym i fizykochemicznym w trakcie roku 2015 : o wodociąg publiczny Rzeczyn (mętność, żelazo, jon amonowy, mangan ), o wodociąg publiczny Wolin (chlorki, jon amonowy), o wodociąg publiczny Kłęby (mętność), 126

127 o wodociąg publiczny Kretlewo (ogólna liczba mikroorganizmów po 72h, jon amonowy), o wodociąg publiczny Gostyń (jon amonowy), o wodociąg publiczny Mechowo (mętność), o wodociąg publiczny Świętouść (mętność), o wodociąg publiczny Wapnica (mętność) Tabela 11. Wykaz decyzji dotyczących wodociągów o produkcji wody od 101 m3/d do 1000m3/d obowiązujących na dzień 31 grudnia 2015r. Lp. Nazwa Przekroczony parametr wodociągu mikrobiologiczny fizykochemiczny 1. Rzeczyn - mangan, jon amonowy uwagi Obowiązuje decyzja na warunkową przydatność wody z terminem do dnia r. Ponadto w wodociągu publicznym Świętouść na koniec roku 2015 w związku przekroczeniem mętności wystosowano pismo do strony wzywające do obniżenia zawartości tego parametru. W tej grupie wodociągów pobranych zostało 63 próbek wody z 12 wodociągów publicznych. Łączna liczba zakwestionowanych prób to 13 w tym pod względem fizykochemicznym 12, a mikrobiologicznym 1. Ponadto przeprowadzono planowe kontrole sanitarne wodociągów publicznych Ładzin i Słuchowo oraz kontrolę sanitarną w związku ze złożona interwencją. W przypadku wodociągu publicznego Ładzin przeprowadzono kontrolę sprawdzającą do wydanej decyzji administracyjnej w roku Czynności kontrolne wykazały, iż doprowadzono do należytego stanu sanitarnotechnicznego węzeł wodociągowy wody surowej, stanu sanitarno-technicznego węzeł wodociągowy wody uzdatnionej, stanu sanitarno-technicznego węzeł wodociągowy przy pompach poziomych, stan sanitarno-technicznego filtry w SUW, stanu sanitarno-technicznego aeratorów w SUW, stanu sanitarno-technicznego hydroforu środkowego w SUW. W przypadku kontroli wodociągu publicznego Stuchowo stwierdzono zły stan sanitarno-techniczny dwóch hydroforów w SUW, zły stan sanitarno-techniczny sufit w SUW. Wydano decyzję administracyjną z terminem realizacji do dnia 01 czerwca 2015r. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych sprawdzających stwierdzono wykonanie decyzji. Natomiast w związku z otrzymanym w dniu 04 grudnia 2015r. zgłoszeniem interwencyjnym dotyczącym złej jakości wody podawanej z wodociągu publicznego Rzeczyn, przedstawiciele PPIS w Kamieniu Pomorskim przeprowadzili również kontrolę stanu sanitarno technicznego SUW w Rzeczynie. Kontrola wykazała, iż obiekt zaopatrujący wodę utrzymany jest w należytym stanie sanitarno-technicznym. Dodatkowo skontrolowane przedsiębiorstwa posiadają opracowane Instrukcję postępowania w przypadku bakteriologicznego skażenia wody, wstrzymania zaopatrzenia w wodę, gdy występują warunki powodujące zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi. 127

128 Tabela 12. Zestawienie danych dotyczących kontroli sanitarnych wodociągów publicznych o produkcji wody od 101 m 3 /d do 1000m 3 /d. Liczba skontrolowanych obiektów Liczba przeprowadzonych kontroli ze złym stanem sanitarno - porządkowym Liczba obiektów ze złym stanem sanitarno - technicznym Liczba Liczba / kwota Liczba / kwota decyzji wydanych nałożonych administracy decyzji mandatów jnych rachunków Inne podjęte działania / 38,83zł 0/0 zł 0 W związku z otrzymanym telefonicznym zgłoszeniem interwencyjnym złożonym w dniu 04 grudnia 2015r. dotyczącym złej jakości wody w mieszkaniu osoby zgłaszającej zostały pobrane 4 próbki wody do analiz z wodociągu publicznego Rzeczyn. Woda została pobrana w obiekcie skarżącej oraz na innym punkcie sieci wodociągowej - pkt najbliżej położony wodomierza głównego, w SUW w Rzeczynie woda uzdatniona oraz na punkcie na sieci wodociągowej w m. Rzeczyn. Na podstawie otrzymanego sprawozdania z badań z dnia 09 grudnia 2015r. nr F-CHW/4047/15 przeprowadzonych w laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Szczecinie Oddział Laboratoryjny w Kamieniu Pomorskim stwierdzono przekroczenia parametrów fizykochemicznych tj.: żelaza, manganu, jonu amonowego, mętności mogących mieć wpływ na zmianę smaku wody. W związku z powyższym wobec Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Wolinie jako zarządcy przedmiotowego wodociągu zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie złej jakości wody podawanej przez wodociąg publiczny Rzeczyn, następnie wydano decyzję warunkowej przydatności wody do spożycia z terminem do 14 lutego 2016r. w zakresie jonu amonowego oraz manganu. Ponadto przekazano osobie wnoszącej interwencję, iż zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawą z dnia 7 czerwca 2015.r o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków jeżeli umowa nie stanowi inaczej, odbiorca usług odpowiada za zapewnienie niezawodnego działania posiadanych instalacji i przyłączy wodociągowych lub instalacji i przyłączy kanalizacyjnych z urządzeniem pomiarowym włącznie. Poinformowano także, że ważne jest, aby dokonać przeglądu domowych urządzeń, instalacji wewnętrznej, ponieważ podwyższone parametry fizykochemiczne takie jak żelazo 410±29 µg/l i mętność 1,9±0,2 NTU tylko w jednym z czterech punktów poboru tj. w mieszkaniu osoby wnoszącej interwencję mogą wskazywać na wewnętrzne zanieczyszczenie instalacji. Wodociągi o produkcji wody 1001m 3 /d 10000m 3 /d Analizowana jakość wody w tej grupie wodociągów wskazuje, iż w jakość wody uległa polepszeniu ze względu. Zaobserwowano, iż nie pojawił się problem podwyższonych parametrów 128

129 fizykochemicznych dla wodociągu Strzeżewo w trakcie trwania sezonu letniego jak to miało miejsce w latach wcześniejszych. Wodociągi, w których woda nie odpowiadała wymaganiom fizykochemicznym i mikrobiologicznym w roku 2015 : - wodociąg publiczny Strzeżewo ( mętność), - wodociąg publiczny Międzyzdroje (mętność, żelazo), W tej grupie wodociągów na dzień 31 grudnia 2015r. nie obowiązuje żadna decyzja warunkowej przydatności wody do spożycia. W tej grupie wodociągów pobranych zostało 30 próbek wody z 3 wodociągów publicznych. Liczba zakwestionowanych prób 3, w tym tylko pod względem fizykochemicznym. W okresie sprawozdawczym nie przeprowadzono kontroli obiektów wodnych pod względem utrzymania stanu sanitarno-technicznego. Prowadzone postępowania administracyjne na jakość wody Wodociąg publiczny Benice obowiązują 3 decyzje na warunkową przydatność wody w zakresie: jonu amonowego, chlorków decyzja wydana w dniu 5 października 2012r. z terminem wykonania do dnia 29 marca 2013r., przedłużona w dniu 5 kwietnia 2013r. z terminem wykonania do dnia 30 marca 2014r., przedłużona w dniu 29 kwietnia 2014r. z terminem wykonania obowiązków do dnia 30 marca 2016r.(termin warunkowej przydatności 17 kwietnia 2016r.) w trakcie realizacji sodu decyzja wydana w dniu 23 maja 2013r. z terminem realizacji do dnia 18 sierpnia 2013r., przedłużona w dniu 27 września 2013r. z terminem wykonania 30 marca 2014r., przedłużona w dniu 17 kwietnia 2014r. z terminem realizacji wykonania obowiązków do 30 marca 2016r. (termin warunkowej przydatności 17 kwietnia 2016r.) w trakcie realizacji, ogólnej liczby mikroorganizmów po 72 h decyzja wydana w dniu 20 czerwca 2014r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 11 stycznia 2015r., przedłużona w dniu 31 stycznia 2015r. z terminem warunkowej przydatności do dnia 11 stycznia 2017r. -w trakcie realizacji, Wodociąg publiczny Śniatowo - obowiązują 2 decyzje na warunkową przydatność wody oraz 1 decyzja na warunkową przydatność wody do spożycia na warunkach przyznanego odstępstwa: chlorków decyzja wydana w dniu r. z terminem realizacji do dnia r. niewykonana, ostatnie przedłużenie z dnia r. z terminem wykonania do dnia r., przedłużona w dniu 15 kwietnia 2014r. z terminem realizacji wykonania obowiązków do 30 marca 2016r. (termin warunkowej przydatności 17 kwietnia 2016r.) w trakcie realizacji; 129

130 sodu decyzja wydana w dniu r. z terminem realizacji do dnia r., przedłużona w dniu 27 września 2013r. z terminem realizacji do 30 marca 2014r., przedłużona w dniu 17 kwietnia 2014r. z terminem realizacji wykonania obowiązków do 30 marca 2016r. (termin warunkowej przydatności 17 kwietnia 2016r.) w trakcie realizacji; boru decyzja wydana w dniu r. z terminem realizacji do dnia r. w trakcie realizacji; Wodociąg publiczny Gostyniec obowiązywały 3 decyzje na warunkową przydatność wody w zakresie chlorków wydana w dniu 26 lutego 2009r. ostatnie przedłużenie z dnia 17 września 2013r. z terminem wykonania do dnia do dnia 30 września 2014r., przedłużona w dniu 30 grudnia 2014r. terminem wykonania obowiązków do 30 października 2015r (termin warunkowej przydatności 15 listopada 2015r.). przedłużona w dniu 26 listopada 2015r. (termin warunkowej przydatności do dnia 14 grudnia 2016r.) w trakcie realizacji; sodu - wydana w dniu 17 września 2013r. z terminem realizacji do 30 września 2014r., przedłużona w dniu 30 grudnia 2014r. terminem wykonania obowiązków do 30 października 2015r (termin warunkowej przydatności 15 listopada 2015r.). w trakcie realizacji; przewodności właściwej- wydana w dniu 28 kwietnia 2015r. z terminem realizacji do 30 października 2015r., przedłużona w dniu 26 listopada 2015r. z terminem wykonania obowiązków do 30 listopada 2016r.( termin warunkowej przydatności do dnia 14 grudnia 2016r.)- w trakcie realizacji; Wodociąg publiczny Piaski Wielkie obowiązywały 2 decyzje na warunkową przydatność wody w zakresie: ogólnej liczby mikroorganizmów po 72h wydana w dniu 15 stycznia 2015r. z terminem wykonania 31marca 2015r. - wykonana, manganu decyzja wydana w dniu 27 lutego 2015r. z terminem wykonania 30 kwietnia 2015r. przedłużona w dniu 14 maja 2015r. z terminem realizacji do 30 września 2015r. z termin warunkowej przydatności wody do dnia 18 października) - wykonana, Wodociąg publiczny Giżkowo obowiązuje 1 decyzja na warunkową przydatność wody w zakresie: chlorków decyzja wydana w dniu 27 września 2012r. z terminem realizacji do dnia 29 marca 2013r., przedłużona w dniu 4 kwietnia 2013r. z terminem wykonania do dnia 13 kwietnia 2014r., przedłużona w dniu 8 maja 2014r. z terminem wykonania do dnia 30 marca 2016r. (termin warunkowej przydatności 17 kwietnia 2016r.) w trakcie realizacji, 130

131 Wodociąg publiczny Dargobądź obowiązywała 1 decyzja na warunkową przydatność wody w zakresie manganu, mętności- wydana w dniu 25 lutego 2014r. z terminem realizacji wykonania obowiązków do 30 marca 2015r (termin warunkowej przydatności 12 kwietnia 2015r.). wykonana; Wodociąg publiczny Ostromice obowiązywała 1 decyzja na warunkową przydatność wody w zakresie mętności, jonu amonowego- wydana w dniu 14 sierpnia 2014r. z terminem realizacji wykonania obowiązków do 7 listopada 2014r wykonana w zakresie mętności, przedłużona w dniu 11 grudnia 2014r, w zakresie jonu amonowego, z terminem wykonania do dnia 28 lutego 2015r. wykonana; Wodociąg publiczny Rzeczyn obowiązuje 1 decyzja na warunkową przydatność wody w zakresie manganu, jonu amonowego- wydana w dniu 29 grudnia 2015r. z terminem realizacji wykonania obowiązków do 30 stycznia 2016r (termin warunkowej przydatności 14 lutego 2016r.). wykonana; Wodociąg publiczny Ładzin- obowiązywała 1 decyzja warunkowej przydatności wody na w zakresie: bakterii grupy coli decyzja wydana w dniu 29 stycznia 2015r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 11 lutego 2015r., - wykonana; Wodociąg publiczny Skoszewo- obowiązywała 1 decyzja warunkowej przydatności wody na w zakresie: bakterii grupy coli decyzja wydana w dniu 29 stycznia 2015r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 11 lutego 2015r., - wykonana; Wodociąg publiczny Ciesław- obowiązywała 1 decyzja warunkowej przydatności wody na w zakresie: bakterii grupy coli decyzja wydana w dniu 29 kwietnia 2015r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 17 maja 2015r., - wykonana; Wodociąg publiczny Chomino - obowiązywała 1 decyzja warunkowej przydatności wody na w zakresie: bakterii grupy coli decyzja wydana w dniu 4 listopada 2015r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 29 listopada 2015r., - wykonana; 131

132 Wodociąg publiczny Świerzno - obowiązywała 1 decyzja warunkowej przydatności wody na w zakresie: bakterii grupy coli decyzja wydana w dniu 30 września 2015r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 18 października 2015r., - wykonana; Wodociąg publiczny Kaleń - obowiązywały 2 decyzje, 1 warunkowej przydatności wody i 1 stwierdzająca brak przydatności na w zakresie: bakterii grupy coli decyzja wydana w dniu 12 czerwca 2015r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 16 sierpnia 2015r., - wykonana; enterokoków kałowych, bakterii grupy coli decyzja wydana w dniu 4 listopada 2015r. stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia z rygorem natychmiastowej wykonalności. W dniu 12 listopada 2015r. na podstawie przeprowadzonych badań PPIS w Kamieniu Pomorskim stwierdził przydatność wody do spożycia odwołując oraz wykonanie obowiązków z w/w decyzji. Wodociąg publiczny Sierosław - obowiązywały 2 decyzje, 1 warunkowej przydatności wody i 1 stwierdzająca brak przydatności na w zakresie: enterokoków kałowych, bakterii grupy coli, escherichia coli decyzja wydana w dniu 20 października 2015r. stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia z rygorem natychmiastowej wykonalności. W dniu 23 października 2015r. na podstawie przeprowadzonych badań PPIS w Kamieniu Pomorskim stwierdził przydatność wody do spożycia odwołując oraz wykonanie obowiązków z w/w decyzji. Wodociąg publiczny Unibórz obowiązywała 1 decyzja na warunkową przydatność wody w zakresie żelaza, mętności- wydana w dniu 14 kwietnia 2015r. z terminem realizacji wykonania obowiązków do 2 sierpnia 2015r (termin warunkowej przydatności 16 sierpnia 2015r.). wykonana; Wodociąg publiczny Świętouść mętność- wystosowano pismo informujące o przekroczonym parametrze fizykochemicznym Podsumowując w okresie sprawozdawczym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał następujące decyzje: 1) w związku ze złą jakością wody podawanej przez wodociągi : 5 decyzji na warunkową przydatność wody pod względem fizykochemicznym, 7 decyzję na warunkową przydatność wody pod względem mikrobiologicznym, 132

133 5 decyzji prolongujących termin wykonania obowiązków, 2 decyzje stwierdzające brak przydatności wody do spożycia ze względu na zanieczyszczenia mikrobiologiczne, 2) w związku ze złym stanem sanitarno-technicznym wodociągów: 2 decyzje administracyjne na zły stan sanitarno-techniczny SUW i urządzeń wodociągowych. 3) ocena zastosowanych materiałów: 2 decyzje oceniające pozytywnie zastosowane materiały o preparat. Na dzień 31 grudnia 2015r. pozostaje 12 decyzji w trakcie realizacji obowiązków przedsiębiorstw wodno kanalizacyjnych w celu doprowadzenia wody do odpowiedniej jakości. Dodatkowo w okresie sprawozdawczym 2015r. na wniosek PGK Sp. z o.o. PPIS w Kamieniu Pomorskim oraz ZWiK Sp. z o.o. w Dziwnowie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kamieniu Pomorskim pozytywnie ocenił w pierwszym przypadku zastosowane materiały przy budowie sieci wodociągowej, a w drugim przypadku zastosowany preparat do oczyszczania układu dystrybucji wody z nagromadzonych osadów złogów korozyjnych. Występujące braki w dostarczaniu wody, awarie W roku 2015r. nie wpłynęły informacje dotyczące awarii lub niedoborów w dostawach wody z wodociągów zlokalizowanych w powiecie kamieńskim, jeżeli takie występowały były one krótkotrwałe. Ważniejsze modernizacje stacji uzdatniania i sieci wodociągowej Gmina Świerzno: Ujęcie Stuchowo odmalowano dwa hydrofory w SUW, Ujęcie Gostyniec przeprowadzono remont studni nr 1 oraz rurociągu wody surowej znajdującej się w studni nr 1, usunięto korozję oraz zabezpieczono przez malowanie, urządzenia wodociągowe znajdujące się w SUW doprowadzono do należytego stanu sanitarnotechnicznego, obudowę hydroforu, doprowadzono do należytego stanu technicznego posadzkę w budynku hydroforni. Gmina Kamień Pomorski: Ujęcie Kamień Pomorski wybudowano kanalizację sanitarną obręb Grabowo o łącznej długości 2542mb, o 311mb 133

134 wybudowano sieć wodociągową Wrzosowo-Wrzosowo Kolonia o łącznej długości 1250 mb, kanalizacja sanitarna Kamień Pomorski o łącznej dł. 1412,5mb Ujęcie Sibin wybudowano sieć wodociągową obręb Sibin, Kukułowo o łącznej długości 5399mb, Gmina Dziwnów: Ujęcie Kołczewo-Świętouść wyczyszczono zbiorniki retencyjne oraz przepłukano rurociągi techniczne od studni głębinowych do hydroforni, wykonano monitoring pozwalający na zdalne sterowanie praca studni głębinowych i hydroforni, wykonano sieć wodociągową wraz z uzbrojeniem Międzywodziu w ulicach Pogodnej i Radosnej o dł. 465m, Ujęcie Strzeżewo montaż dodatkowego zestawu hydroforowego tłoczącego wodę do sieci wodociągowej, wypłukano i wyczyszczono rurociągi techniczne wody surowej od studni do SUW Strzeżewo. wykonanie sieci wodociągowej wraz z uzbrojeniem w Dziwnowie w ulicy Dziwnej oraz Marynarki Wojennej o długości 283m Ujęcie Łukęcin wykonanie sieci wodociągowej o długości ok m od Dziwnówka do Łukęcina Gmina Golczewo: Ujęcie Golczewo rozpoczęto remont studni głębinowej nr, rozbudowano sieć wodociągową w ulicy 9-go Maja w Golczewie oraz na odcinku Kłeby-Golczewo. Ujęcie Kretlewo wymieniono pompę głębinową w studni nr 1, Ujęcie Kłęby na stacji uzdatniania w miejscowości Kłęby został wymieniony zbiornik odżelaziacza oraz odmanganiacza wraz ze złożem kwarcowym wymienione 2 aeratory przy zbiorniku odżelaziacza i odmanganiacza, Ujęcie Niemica wymieniono złoże kwarcowe w zbiorniku odżelaziacza, zmontowano nowy aerator przy zbiorniku filtracyjny, Ujęcie Unibórz wymieniono złoże kwarcowe w zbiorniku odżelaziacza i odmanganiacza, wymieniono dwa aeratory przy zbiornikach filtracyjnych, wymieniono rury tłoczne w studni nr I i rury tłoczne w studni nr II. 134

135 Gmina Międzyzdroje: Ujęcie Międzyzdroje zmodernizowano sieć wodociągową w ul. Leśnej, Gmina Wolin: Ujęcie Rzeczyn uruchomiono nową studnię nr 1a( służy tylko do płukania filtra ze względu na ponadnormatywną zawartość manganu), Ujęcie Chynowo uruchomiono nową studnię nr 1a ( służy tylko do płukania filtra ze względu na ponadnormatywną zawartość manganu), Zakład przejął do eksploatacji wybudowaną na zlecenie gminy Wolin sieć wodociągową i rozbudowę sieci w miejscowościach zwodociągowanych tj. Kołczewo - Wartowo, Koniewo-Siniechowo, Wolin- Płocin, Ładzin Rabiąż - Kolonia Domysłów, Wolin - Darzowice-Unin. Działania naprawcze prowadzone przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, w celu doprowadzenia wody do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia. Przedsiębiorstwa wodociągowo - kanalizacyjne zarządzające wodociągami publicznym, w związku ze stwierdzonymi przekroczeniami parametrów mikrobiologicznych podejmowały zabiegi dezynfekcyjne ujęć, które okazywały się mniej lub bardziej skuteczne. W przypadku przekroczeń parametrów fizykochemicznych zarządzający prowadzili prace zmierzające do obniżenia podwyższonych wartości parametrów, szczególności poprzez zwiększenie częstotliwości płukania filtrów, wymianę złóż w filtrach itp. Inne podmioty zaopatrujące w wodę Liczba wodociągów skontrolowanych na jakość wody. Wodociągi lokalne są w większości wodociągami - ujęciami własnymi obiektów sezonowych, prowadzonymi działalność między innymi w zakresie usług noclegowych, obozy harcerskie. W ewidencji PPIS w Kamieniu Pomorskim znajduje się 16 innych podmiotów zaopatrujących w wodę, kontroli jakości wody dokonano w 17 wodociągach. W okresie sprawozdawczym wyłączono z ewidencji wodociąg lokalny znajdujący się w Łukęcinie. Nadmienia się również, iż ze względu na krótki okres trwania obozu harcerskiego, nie pobrano próbek wody w okresie sprawozdawczym. 135

136 Ocena jakości wody dostarczanej odbiorcom z poszczególnych wodociągów wg produkcji dobowej wody. W tej grupie wodociągów pobrano 48 próbki wody z 17 wodociągów lokalnych w zakresie monitoringu kontrolnego i przeglądowego. Łączna liczba próbek zakwestionowanych to 18 z czego 16 pod względem fizykochemicznym, a 3 mikrobiologicznym. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono głównie przekroczenie parametrów fizykochemicznych, tj. mętności, manganu, żelaza, jonu amonowego, utlenialności z KMnO 4 oraz przekroczenia chloroformu, benzenu jak również przekroczenie parametrów mikrobiologicznych tj.: ogólnej liczby mikroorganizmów po 72h, enterokoki kałowe, bakterie grupy coli. Na podstawie prowadzonego monitoringu w wyniku badania wody w zakresie monitoringu kontrolnego stwierdzono obecność enterokoków kałowych, bakterii grupy coli w wodzie podawanej przez wodociąg lokalny w Łukęcinie w pobranej w dniu 18 sierpnia 2014r. Dlatego też PPIS w Kamieniu Pomorskim w dniu 20 sierpnia 2015r. w drodze decyzji administracyjnej stwierdził brak przydatności wody do spożycia i nakazał podjąć działania naprawcze. Strona oświadczyła, iż zabezpiecza ośrodek w wodę pitną poprzez wypożyczenie od Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Dziwnowie zbiornika o pojemności 1000l. Zbiornik został napełniony wodą pochodzącą z Ośrodka Wypoczynkowego w którym woda spełniała wymagania. Dodatkowo zapewniono wodę butelkową. Według złożonych wyjaśnień podmiot przystąpił do dezynfekcji ujęcia. W dniu 22 sierpnia 2015r. przedstawiciele PPIS w Kamieniu Pomorskim przeprowadzili kontrole w zakresie żywienia w związku z wydaną decyzją na brak przydatności wody do spożycia. Czynności kontrolne wykazały, iż podmiot zapewnił zastępcze źródła wody. W dniu 21 sierpnia 2015r. w ramach kontroli wewnętrznej pobrano próbki wody do badań, na podstawie otrzymanego sprawozdania stwierdzono, iż woda jest wolna od zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Na podstawie przedłożonego sprawozdania PPIS w dniu 24 sierpnia 2015r. stwierdził, iż woda odpowiada wymaganiom rozporządzenia i jest przydatna do spożycia. W wyniku przeprowadzonej kontroli wewnętrznej jakości wody pobranej w dniu 08 lipca 2015r. dla wodociągu lokalnego w Łukęcinie stwierdzono ponadnormatywną ogólną liczbę mikroorganizmów po 72h. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim stwierdziła warunkową przydatność wody do spożycia w w/w zakresie do dnia 2 sierpnia 2015r. Jednocześnie nakazano prowadzić skuteczną dezynfekcję ujęcia oraz działania naprawcze zmierzające do poprawy jakości wody. Woda do czasu uzyskania wymaganych wyników zgodnych z rozporządzeniem może być wykorzystywana do spożycia po wcześniejszym jej przegotowaniu. W dniu 28 lipca 2015r. podjęto próbę pobrania próbek wody celem kontroli jakości wody. W trakcie pobytu na terenie obozu stwierdzono, iż obóz harcerski zakończył działalność z dniem 27 lipca 2015r. Ponadto strona pismem z dnia 10 sierpnia 2015r. poinformowała, iż z dniem 22 lipca 2015r. zlikwidowano bazę w sezonie letnim 2015r. 136

137 Prowadzony monitoring jakości wody w ramach kontroli wewnętrznej dla wodociągu lokalnego wykazał, iż w badanej próbce wody stwierdzono obecność enterokoków kałowych oraz bakterii grupy coli. Dlatego też PPIS w Kamieniu Pomorskim w drodze decyzji administracyjnej stwierdził brak przydatności wody do spożycia z dniem 12 sierpnia 2015r. Podmiot odnosząc się do decyzji, poinformował, iż zgodnie z zawartymi z porozumieniami z jednostkami nie jest dostawcą wody, a tylko umożliwia korzystanie z wody tego ujęcia. W związku z powyższym każdy z tych podmiotów zapewnia zastępcze dostawy wody we własnym zakresie. Podmiot podjął działania zmierzające do poprawy jakości wody, przystąpił do jej dezynfekcji. W dniu 26 sierpnia 2015r. pobrano próbki powtórkowe analizy wykazały, iż woda nie ma przekroczeń mikrobiologicznych. W związku z powyższym w dniu 31 sierpnia 2015r. stwierdzono przydatność wody do spożycia oraz wykonanie obowiązków przedmiotowej decyzji. Dodatkowo w roku sprawozdawczym dla tego wodociągu wydano w dniu 26 listopada 2015r. decyzję warunkowej przydatności wody do spożycia w zakresie bakterii grupy coli.. Analizy wody powtórkowej wykazały, iż woda jest wolna od zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Biorąc pod uwagę powyższe PPIS w Kamieniu pismem z dnia 23 grudnia 2015r. stwierdził przydatność wody do spożycia. Dla 3 wodociągów lokalnych znajdujących się w ewidencji tutejszej Inspekcji w związku z prowadzonym bieżącym nadzorem sanitarnym jakości wody oraz w ramach kontroli wewnętrznej podmiotu stwierdzono warunkowa przydatność wody do spożycia w drodze decyzji administracyjne. Podmioty musiały przystąpić do dezynfekcji ujęć. Badania kontrolne jakości wody celem sprawdzenia wykazały, iż ogólna liczba mikroorganizmów po 72h w badanych próbkach wody znajduje się na wymaganym poziomie. Jednocześnie w próbce wody badanej z wodociągu lokalnego w Łukęcinie w ramach nadzoru sanitarnego stwierdzono podwyższoną zawartość benzenu, chloroformu, mętności, utlenialności z KMnO 4, manganu. Powtórzone badania wykazały utrzymujące się przekroczenia benzenu, chloroformu i manganu. W związku z powyższym przeprowadzono również kontrolę stanu sanitarno-technicznego SUW oraz ujęcia. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości, a ponowne próbki badań wody wykazały, iż przekroczone parametry fizykochemiczne odpowiadają wymaganiom rozporządzenia Ministra Zdrowia. W związku z obecnością bakterii grupy coli w próbce wody pobranej w ramach kontroli wewnętrznej z wodociągu lokalnego PPIS w Kamieniu Pomorskim stwierdził warunkową przydatność wody do spożycia, nakazując jednocześnie prowadzić skuteczną dezynfekcją. W badaniu powtórkowym nie stwierdzono obecności bakterii grupy coli, ale wykryto ponadnormatywną ogólną liczbę mikroorganizmów po 72h, podtrzymując decyzję warunkowej przydatności wody do spożycia. Badania powtórkowe wody pobranej z dwóch punktów reprezentatywnych wykazały, iż woda odpowiada wymaganiom rozporządzenia Ministra Zdrowia. Na podstawie tych wyników stwierdzono przydatność wody do spożycia oraz wykonanie obowiązków nałożonych w drodze decyzji. Dodatkowo w okresie sprawozdawczym dla wodociągu lokalnego stwierdzono utrzymującą się przekroczoną zawartość mętności, dlatego też wydana została decyzja warunkowej przydatności wody 137

138 do spożycia w tym zakresie. Badania kontrolne zarówno w ramach urzędowej kontroli oraz kontroli wewnętrznej podmiotu wykazały, iż doprowadzono do wymaganej zawartości przedmiotowy parametr fizykochemiczny. Na wodociąg lokalny w Łukęcinie obowiązywała decyzja warunkowej przydatności wody wydana w roku Odpowiedzialny podmiot po wydanym upomnieniu w miesiącu grudniu 2014r. pismem z dnia 31 grudnia 2014r. zwrócił się o prolongatę terminu poprawy jakości wody sezonu letniego 2015r., gdyż jest to obiekt sezonowy, poza sezonem na terenie ośrodka zamieszkuje 1 osoba, która korzysta z wody niniejszego ujęcia. Na podstawie analizy wyników badania wody przeprowadzonych pod koniec roku 2014, PPIS w Kamieniu Pomorskim przychylił się do wniosku strony i wydał decyzję przedłużającą warunkową przydatność wody w zakresie: mętności, utlenialności z KMnO 4, manganu, żelaza, jonu amonowego do dnia 12 lipca 2015r. Natomiast w związku z wymaganą zawartością ogólnej liczby mikroorganizmów po 72h w wodzie PPIS w Kamieniu Pomorskim w miesiącu styczniu stwierdził wykonanie w części obowiązków w/w decyzji, jednocześnie stwierdził przydatność wody do spożycia w zakresie ogólnej liczby mikroorganizmów po 72h. Przeprowadzona kontrola jakości wody celem sprawdzenia wykonania obowiązującej wykazała utrzymujące się przekroczenia parametrów fizykochemicznych w wodzie. W związku z powyższym wydał kolejną decyzję prolongującą termin warunkowej przydatności wody do spożycia z terminem do dnia 15 maja 2016r. Wodociągi, w których woda nie odpowiadała wymaganiom mikrobiologicznym i fizykochemicznym w trakcie roku 2015 w ramach prowadzonej kontroli urzędowej: 1) wodociąg lokalny PKN Orlen Międzyzdroje (żelazo, mangan ), 2) wodociąg lokalny Grodno I Kompleks Edukacyjny WPN (mętność), 3) wodociąg lokalny OW Leśny Zaułek (mętność, utlenialność z KMnO 4, żelazo, mangan, mętność, jon amonowy), 4) wodociąg lokalny Berko Sp. z o.o. Łukęcin (chloroform), 5) wodociąg lokalny OW Bajka Łukęcin (mętność, utlenialność z KMnO 4 ), 6) wodociąg lokalny OW Wrzos Łukęcin (mętność, enterokoki kałowe, bakterie grupy coli), 7) wodociąg lokalny OW Pionier Łukęcin (mętność, ogólna liczba mikroorganizmów po 72h, benzen, chloroform ), 8) wodociąg lokalny OW Bryza Łukęcin (ogólna liczba mikroorganizmów po 72h, mętność), 9) wodociąg lokalny DW Polana Łukęcin (mętność, jon amonowy), 10) wodociąg lokalny MOS ZHP Gorzów Łukęcin (mętność, żelazo, mangan). Ponadto przeprowadzono planowe kontrole sanitarne wodociągów lokalnych znajdujących się w ewidencji tutejszej Inspekcji w związku z przekroczeniami fizykochemicznymi wody. W przypadku kontroli wodociągu lokalnego w Łukęcinie stwierdzono zły stan sanitarno-techniczny hydroforu w SUW, zły stan sanitarno-techniczny podłogi w budynku SUW, zły stan sanitarno-techniczny ścian 138

139 w budynku, dodatkowo stwierdzono zły stan sanitarno-higieniczny podłogi w SUW, podłoga brudna i umywalki do mycia rąk, umywalka brudna oraz brak środków do higienicznego mycia i suszenia rąk. W związku ze złym utrzymaniem stanu sanitarno-porządkowego podmiot został ukarany mandatem w wysokości 150zł. Kontrola sprawdzająca wykazała, iż doprowadzono do należytego stanu sanitarno- porządkowego podłogę w SUW oraz umywalkę do mycia rak, zapewniono mydło w płynie oraz ręczniki papierowe. Natomiast na stan sanitarno-techniczny PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję administracyjną z terminem do 15 października 2015r. Na podstawie czynności kontrolnych sprawdzających do wydanej decyzji stwierdzono wykonanie nałożonych obowiązków tj. powierzchnia hydroforu została odmalowana farbą, powierzchnia utrzymana w dobry stanie sanitarno-technicznym i higienicznym, powierzchnia podłogi w budynku SUW wyłożono terakotą, powierzchnia gładka, w należytym stanie sanitarno-technicznym i porządkowym, ściany w budynku SUW zostały odmalowane farba, powierzchnia gładka, równa w prawidłowym stanie sanitarno-technicznym. Tabela 13. Zestawienie danych dotyczących kontroli sanitarnych wodociągów lokalnych Liczba Liczba skontrolowanych przeprowadzonych obiektów kontroli Liczba obiektów Liczba / kwota Liczba ze złym stanem ze złym stanem wydanych decyzjiadmin sanitarno - sanitarno - decyzji istracyjnych porządkowym technicznym rachunków Liczba / kwotanałożony ch mandatów Inne podjęte działania / 71,67zł 1/150 zł 0 Prowadzone postępowania administracyjne na jakość wody. Wodociąg lokalny w Łukęcinie obowiązuje 1 decyzja na warunkową przydatność wody w zakresie: mętności, manganu, jonu amonowego, utlenialności z KMnO 4, żelaza decyzja wydana w dniu 3 września 2014r. z terminem wykonania do dnia 30 listopada 2014r., przedłużona w dniu 9 stycznia 2015r. z terminem wykonania do dnia 30 czerwca 2015r., przedłużona w dniu 21 lipca 2015r. z terminem wykonania obowiązków do dnia 30 kwietnia 2016r. (termin warunkowej przydatności do 15 maja 2016r.) w trakcie realizacji Wodociąg lokalny - obowiązywała 1 decyzja, na warunkową przydatność wody w zakresie : mętności decyzja wydana w dniu 7 lipca 2015r. z terminem wykonania obowiązków do dnia 13 września 2015r. (termin warunkowej przydatności do 27 września 2015r.) wykonana Wodociąg lokalny - obowiązywały 1 decyzja, na warunkową przydatność wody i 1 stwierdzająca brak przydatności na w zakresie w zakresie : bakterii grupy coli decyzja wydana w dniu 26 listopada 2015r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 20 grudnia 2015r., - wykonana; 139

140 enterokoków kałowych, bakterii grupy coli decyzja wydana w dniu 12 sierpnia 2015r. stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia z rygorem natychmiastowej wykonalności. W dniu 31 sierpnia 2015r. na podstawie przeprowadzonych badań w ramach kontroli wewnętrznej PPIS w Kamieniu Pomorskim stwierdził przydatność wody do spożycia odwołując oraz wykonanie obowiązków z w/w decyzji - - wykonana; Wodociąg lokalny obowiązywała 1 decyzja, na warunkową przydatność wody w zakresie w zakresie : bakterii grupy coli decyzja wydana w dniu 28 września 2015r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 18 grudnia 2015r., - wykonana; Wodociąg lokalny w Łukęcinie obowiązywała 1 decyzja, na warunkową przydatność wody w zakresie w zakresie : ogólna liczba mikroorganizmów po 72h decyzja wydana w dniu 23 lipca 2015r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 9 sierpnia 2015r., - wykonana; Wodociąg lokalny w Łukęcinie obowiązywała 1 decyzja, na warunkową przydatność wody w zakresie w zakresie : ogólna liczba mikroorganizmów po 72h decyzja wydana w dniu 23 lipca 2015r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 9 sierpnia 2015r., - wykonana; Wodociąg lokalny obozu harcerskiego w Łukęcinie obowiązywała 1 decyzja, na warunkową przydatność wody w zakresie w zakresie : ogólna liczba mikroorganizmów po 72h decyzja wydana w dniu 17 lipca 2015r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 2 sierpnia 2015r., - wykonana; Wodociąg lokalny obowiązywała 1 decyzja, na warunkową przydatność wody w zakresie w zakresie : ogólna liczba mikroorganizmów po 72h decyzja wydana w dniu 10 lipca 2015r. z terminem wykonania obowiązków i termin warunkowej przydatności do dnia 26 lipca 2015r., - wykonana; Wodociąg lokalny OW w Łukęcinie - obowiązywała 1 decyzja, stwierdzająca brak przydatności na w zakresie w zakresie : enterokoków kałowych, bakterii grupy coli decyzja wydana w dniu 20 sierpnia 2015r. stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia z rygorem natychmiastowej wykonalności. 140

141 W dniu 24 sierpnia 2015r. na podstawie przeprowadzonych badań w ramach kontroli wewnętrznej PPIS w Kamieniu Pomorskim stwierdził przydatność wody do spożycia odwołując oraz wykonanie obowiązków z w/w decyzji. Tabela 14. Wykaz decyzji dotyczących wodociągów lokalnych 31 grudnia 2015r. obowiązujących na dzień Lp. Nazwa wodociągu 1. Wodociąg publiczny OW w Łukęcinie Przekroczony parametr mikrobiologiczny fizykochemiczny uwagi - mętność, jon Obowiązuje decyzja na amonowy, mangan, warunkową przydatność wody z żelazo, utlenialność terminem do dnia r. z KMnO 4 Podsumowując w okresie sprawozdawczym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał następujące decyzje: 1) w związku ze złą jakością wody podawanej przez wodociągi : 1 decyzję na warunkową przydatność wody pod względem fizykochemicznym, 6 decyzji na warunkową przydatność wody pod względem mikrobiologicznym, 2 decyzji prolongujące termin wykonania obowiązków, 2 decyzje stwierdzające brak przydatności wody do spożycia ze względu na zanieczyszczenia mikrobiologiczne, 2) w związku ze złym stanem sanitarno-technicznym wodociągów: 1 decyzję administracyjne na zły stan sanitarno-techniczny SUW i urządzeń wodociągowych. Na dzień 31 grudnia 2015r. pozostaje 1 decyzja w trakcie realizacji obowiązków przedsiębiorstw wodno kanalizacyjnych w celu doprowadzenia wody do odpowiedniej jakości Występujące braki w dostarczaniu wody, awarie awarii. Do PPIS w Kamieniu Pomorskim nie wpłynęła informacja nt. braków w dostawie wody oraz Ważniejsze modernizacje stacji uzdatniania i sieci wodociągowej Brak informacji dot. prowadzonych prac modernizacyjnych stacji uzdatniania i wodociągowej od zarządców w tej grupie obiektów. sieci Działania naprawcze prowadzone przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, w celu doprowadzenia wody do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia. 141

142 W okresie sprawozdawczym podmioty odpowiedzialne za jakość wody w których stwierdzono zanieczyszczenia fizykochemiczne i mikrobiologiczne prowadziły zwiększone częstotliwości filtrów, sieci jak również dezynfekcję ujęć. na które zgłaszał informacji o prowadzonych działaniach naprawczych w celu poprawy jakości wody. 7.2 Baseny kąpielowe W okresie sprawozdawczym nad 23 basenami z 23 będących w ewidencji PSSE w Kamieniu Pomorskim prowadzony był bieżący nadzór w zakresie jakości wody zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego. Ogółem nadzorowanych basenów kąpielowych jest 23, w tym 16 całorocznych z nieckami basenowymi wewnątrz obiektów, 6 basenów z nieckami basenowymi odkrytymi oraz jeden basen kryto- odkryty. Pobór wody odbywa się trzy razy w roku zgodnie z harmonogramem poboru próbek wody z basenów. W okresie sprawozdawczym pobrano 125 próbek. Ogółem zakwestionowanych było 10 próbek w tym pod względem mikrobiologicznym 8 natomiast pod względem fizykochemicznym - 2. W pobranych próbkach w zakresie mikrobiologicznym stwierdzono obecność: Pseudomonasaeruginosa oraz ponadnormatywna zawartość ogólną liczbę mikroorganizmów po 48h. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał ogółem 5 decyzji nakazujących przeprowadzenie skutecznej dezynfekcji wody w nieckach basenowych. Basen kąpielowy w ośrodku wypoczynkowym - obowiązywała 1 decyzja na skuteczną dezynfekcję niecki- brodzik dziecięcy 1 decyzja skutecznej dezynfekcji wydana w dniu 27 listopada 2015r. w związku z obecnością Pseudomonasaeruginosa w wyniku badania wody w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad jakością wody wykonana Basen kąpielowy w ośrodku wypoczynkowym - obowiązywała 1 decyzja na skuteczną dezynfekcję niecki 1 decyzja skutecznej dezynfekcji wydana w dniu 16 lipca 2015r. w związku z obecnością gronkowców koagulazododatnich oraz ponadnormatywna zawartość ogólnej liczby mikroorganizmów po 48h w wyniku badania wody w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad jakością wody wykonana Basen kąpielowy w hotelu - obowiązywała 1 decyzja na skuteczną dezynfekcję niecki - 1 decyzja skutecznej dezynfekcji wydana w dniu 16 lipca 2015r. w związku z obecnością gronkowców koagulazododatnich oraz ponadnormatywna zawartość ogólnej liczby mikroorganizmów po 48 h w wyniku badania wody w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad jakością wody wykonana Basen kąpielowy w ośrodku wczasowym - obowiązywała 1 decyzja na skuteczną dezynfekcję niecki 142

143 1 decyzja skutecznej dezynfekcji wydana w dniu 16 lipca 2015r. w związku z obecnością Pseudomonasaeruginosa w wyniku badania wody w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad jakością wody wykonana Basen kąpielowy w ośrodku wypoczynkowym - obowiązywała 1 decyzja na skuteczną dezynfekcję niecki - 1 decyzja skutecznej dezynfekcji wydana w dniu 16 lipca 2015r. w związku z obecnością Pseudomonasaeruginosa oraz ponadnormatywna zawartość ogólnej liczby mikroorganizmów po 48 h w wyniku badania wody w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad jakością wody W roku 2015 przeprowadzono czynności kontrolne w 5 basenach kąpielowych znajdujących się w ewidencji. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych w 4 z 5 basenów nie stwierdzono uchybień stanu sanitarno - porządkowego i sanitarno- technicznego. W wyniku czynności kontrolnych przeprowadzonych w jednym z ośrodków w związku z interwencją z dnia 08 czerwca 2015 r. stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno higieniczny tj.: przy umywalkach do mycia rąk brak zapewnionych środków do higienicznego mycia i suszenia rąk. W związku z powyższym osobę odpowiedzialna ukarano mandatem karnym w wysokości 50 złotych. Tabela 15. Zestawienie danych dotyczących kontroli sanitarnych basenów kąpielowych Liczbaskontrolowan ychobiektów Liczbaprzeprowadzony chkontroli ze złym stanem sanitarno - porządkowym Liczbaobiektów ze złym stanem sanitarno - technicznym Liczbadecyzji administracy jnych Liczba / kwota wydanych decyzji rachunków Liczba / kwotanałożony ch mandatów Innepodjęte działania / 0,00zł 1/50,00 zł Kąpieliska i miejsca wykorzystywane do kąpieli W sezonie letnim 2015 na terenie powiatu kamieńskiego funkcjonowało 6 kąpielisk morskich tj.: Gmina Międzyzdroje sezon kąpielowy ustalono w okresie od 20 czerwca 2015r. do 15 września 2015r. Kąpielisko morskie Międzyzdroje Wschód Kąpielisko morskie Międzyzdroje Zachód Gmina Dziwnów - sezon kąpielowy ustala się w okresie od 15 czerwca 2015r. do 15 września 2015r. Kąpielisko Międzywodzie Kąpielisko Dziwnów Kąpielisko Dziwnówek Kąpielisko Łukęcin 143

144 Zgodnie z ustawą Prawo Wodne z dnia 22 marca 2010r. próbki wody z kąpielisk zostały pobrane w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego przed rozpoczęciem sezonu kąpielowego tj. w dniu 08 czerwca 2015 r. w gminie Dziwnów i 26 czerwca 2015 r. w gminie Międzyzdroje. Na podstawie otrzymanych sprawozdań z badań PPIS w Kamieniu Pomorskim zgodnie z 7 rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli stwierdził przydatność wody do kąpieli we wszystkich nadzorowanych kąpieliskach. Pobór próbek wody z kąpielisk morskich przeprowadzanych przez organizatorów w ramach kontroli wewnętrznej odbywał się zgodnie z zaplanowanym harmonogramem na sezon letni 2015 r. W trakcie trwania sezonu kąpielowego pobranych ogółem było 74 próbki z czego 14 próbek w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego i 60 w ramach kontroli wewnętrznej przez organizatora. W jednym przypadku odnotowano zakwestionowaną próbkę wody, w związku z czym z dniem 13 lipca 2015r. wydano decyzję stwierdzającą brak przydatności wody do kąpieli. W dniu 14 lipca 2015 r. ponownie w ramach nadzoru sanitarnego pobrano próbki wody. Na podstawie otrzymanych sprawozdań z badań PPIS w Kamieniu Pomorskim w dniu 17 lipca 2015 r. wydał pismo stwierdzające przydatność wody do kąpieli oraz wykonanie obowiązków decyzji z dnia 13 lipca 2015r. Skontrolowano 3 kąpieliska w wyniku czego stwierdzono między innymi, że tablice informacyjne znajdujące się na kąpieliskach posiadają wpisy zgodne rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28 kwietnia 2011r. w sprawie ewidencji kąpielisk oraz sposobu oznakowania kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Liczba miejsc wykorzystywanych do kąpieli: W sezonie letnim 2015 r. zgłoszone zostały 4 miejsca wykorzystywane do kąpieli: w miejscowości Dziwnów tj.: - przy ul. Przymorze, przy ul. Dziwnej, przy ul. Słowackiego. Przewidywany sezon kąpielowy trwać od 01 lipca do 30 sierpnia 2014r. w miejscowości Golczewo na jeziorze Szczucze Przewidywany sezon kąpielowy trwać od 27 czerwca do 31 sierpnia 2015 r. Organizatorzy miejsc wykorzystywanych do kąpieli przeprowadzali badanie zgodnie z przepisami tj.: przed rozpoczęciem sezonu oraz zaplanowali badanie raz w trakcie jego obowiązywania. Na podstawie otrzymanych sprawozdań stwierdzono, iż woda odpowiada wymaganiom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. Nr 86, poz. 478 z dnia 22 kwietnia 2011r.). 144

145 W trakcie trwania sezonu kąpielowego pobranych ogółem było 16 próbek w ramach kontroli wewnętrznej przez organizatora. Nie stwierdzono kwestionowanych próbek wody. W okresie sezonu letniego skontrolowano 4 miejsca wykorzystywane do kąpieli. Sprawdzono oznakowanie kąpielisk tablicami informacyjnymi na zgodność z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie ewidencji kąpielisk oraz sposobu oznakowania kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli (Dz. U. z 2011 r. nr 91, poz. 527), jak również dokonano oceny prowadzonej kontroli wewnętrznej. Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono na dwóch miejscach wykorzystywanych do kąpieli brak tablic informacyjnych zgodnych z 4 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 28 kwietnia 2011r. w sprawie ewidencji kąpielisk oraz sposobu oznakowania kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Organizator został ukarany mandatem karnym w wysokości 100 złotych. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim zawiadomił stronę o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Po otrzymaniu pisma strony informującego o usunięciu w/w nieprawidłowości PPIS w Kamieniu Pomorskim umorzył w całości w drodze decyzji wszczęte postępowania administracyjne uzasadniając, iż przedmiotowe miejsca wykorzystywane do kąpieli zostały zorganizowane w okresie sezonu letniego 2015 i funkcjonowały w okresie od 1 lipca 2015r. do 31 sierpnia 2015r. Tym samym organizator przedmiotowego miejsca zakończył działalność z dniem 1 września 2015r. W związku z powyższym zgodnie z art. 34i ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo Wodne ( Dz. U. z 2015r.poz.469 t.j.) w przypadku zaprzestania prowadzenia przez organizatora kąpieliska lub miejsca wykorzystywanego do kąpieli tracą one swój status, a organizator jest obowiązany usunąć oznakowanie tych miejsc. Tabela 26 - Zestawienie danych dotyczących kontroli sanitarnych miejsc wykorzystywanych do kąpieli Liczba skontrolowanych obiektów Liczba przeprowadzonyc hkontroli Liczba obiektów ze złym stanem sanitarno - porządkowym ze złym stanem sanitarno - technicznym Liczba decyzji administracyjnych Liczba / kwota wydanych decyzji rachunków 2/ 57,34zł Liczba / kwotanałożonych mandatów 1/ 100,00 zł Innepodjęte działania Stan sanitarny obiektów (krótki opis występującego złego stanu higieniczno sanitarnego i technicznego) Ustępy publiczne W ewidencji PPIS w Kamieniu Pomorskim znajduje się 39 ustępów publicznych, w tym 5 ustępów stałych skanalizowanych, 18 ustępów tymczasowych skanalizowanych oraz 16 ustępów tymczasowych nie skanalizowanych. W okresie sprawozdawczym skontrolowano 7 obiektów z grupy 145

146 tymczasowych skanalizowanych oraz 1 obiekt z grupy tymczasowych nieskanalizowanych. Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych w pierwszej grupie obiektów stwierdzono w 1 obiekcie nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego oraz stanu sanitarnohigienicznego. W drugiej grupie obiektów stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego tj.: w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną toalety publicznej znajdującej się w Dziwnowie w związku ze złożoną interwencją. Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono brak podłączenia bieżącej ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk, brak środków higienicznych do mycia i suszenia rąk - papierowych ręczników, papieru toaletowego, w toalecie w trakcie czynności kontrolnych stwierdzono brudną podłoga oraz zły stan sanitarno-porządkowy pomieszczeń. Za bieżący stan sanitarno higieniczny osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym w wysokości 150 złotych. Wobec podmiotu wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. W związku z faktem, iż obiekt prowadzi działalność sezonową PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję administracyjną zobowiązującą podmiot do zapewnienia bieżącej ciepłej wody przy umywalce do mycia rąk z terminem do dnia 30 czerwca 2016r. w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną toalety publicznej w Wisełce uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok 2015.Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono brak podłączenia bieżącej ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w toalecie damskiej oraz w toalecie męskiej. Wobec podmiotu wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Podmiot odpowiedzialny zwrócił się z pisemną prośbą do PPIS w Kamieniu Pomorskim uzasadniając, iż stwierdzona nieprawidłowość zostanie wykonana przed rozpoczęciem działalności sezonowej w roku W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję administracyjną zobowiązującą podmiot do zapewnienia bieżącej ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w toalecie damskiej oraz męskiej z terminem do dnia 30 czerwca 2016r. Na podstawie pozostałych przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego ani sanitarno higienicznego. Ponadto podczas przeprowadzania czynności kontrolnych na dworcach skontrolowano również ustępy znajdujące się na nich tj.: na dworcu PKP w Wolinie, Międzyzdrojach i Kamieniu Pomorskim a także na dworcu PKS w Kamieniu Pomorskim. W trakcie przeprowadzanych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego dotyczącego braku bieżącej ciepłej wody przy umywalce do mycia rąk w toalecie męskiej. Wobec podmiotu odpowiedzialnego zostało wszczęte postępowanie w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Przeprowadzona kontrola 146

147 sprawdzająca wykazała wykonanie uchybień zawartych w protokole kontroli. Pozostałe skontrolowane toalety w trakcie czynności kontrolnych utrzymane w należytym stanie sanitarno technicznym oraz sanitarno higienicznym. Tabela 17. Zestawienie danych dotyczących ustępów publicznych Ustępy publiczne Stałe skanalizowane Stałe nie skanalizowane Tymczasowe skanalizowane Tymczasowe nie skanalizowane Liczba obiektów Liczba / Liczba / Liczba Liczba ze złym ze złym kwota Inne Liczba decyzji kwota skontrolowanych przeprowadzonych stanem stanem wydanych podjęte administracyjnych nałożonych obiektów kontroli sanitarno - sanitarno - decyzji działania mandatów porządkowym technicznym rachunków / 0zł /0zł /50,17zł 1/150zł /28,67zł 0 0 RAZEM / 78,84zł 1/ 150zł 0 Placówki zapewniające całodobową opiekę. W ewidencji PPIS w Kamieniu Pomorskim znajduje się 1 obiekt zapewniający całodobową opiekę. W okresie sprawozdawczym nie przeprowadzono w nim czynności kontrolnych. Obiekty świadczące usługi hotelarskie skategoryzowane i nie objęte kategoryzacją. Pod nadzorem PPIS w Kamieniu Pomorskim znajduje się 11 hoteli w okresie sprawozdawczym przeprowadzono 7 kontroli w 6 obiektach będących pod nadzorem. Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych w 2 obiektach stwierdzono nieprawidłowości w 1 obiekcie w zakresie uchybień stanu sanitarno technicznego oraz w 1 obiekcie w zakresie stanu sanitarno - higienicznego tj.: Hotel w Międzyzdrojach w okresie sprawozdawczym wydano w dniu 23 stycznia 2015r. decyzję przedłużającą termin wykonania obowiązku z terminem realizacji obowiązku do dnia 31 marca 2015r. tj.: dostarczyć do wglądu dokument potwierdzający spektrum działania sterylizatora oraz procedury i dokumenty potwierdzające poprawność wykonywanych zabiegów sterylizacji. Wnioskodawca wyjaśnił, iż opracowany został harmonogram przeprowadzania zabiegów sterylizacji. W wyniku przeprowadzonej kontroli sprawdzającej stwierdzono niewykonanie nałożonego obowiązku. Osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym w wysokości 100 złotych w związku z powyższym wydano upomnienie. Strona w 147

148 siedzibie PSSE w Kamieniu Pomorskim przedłożyła stosowne dokumenty wynikające z nałożonego obowiązku. Hotel w Międzyzdrojach w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową wspólnie ze Stanowiskiem ds. Higieny Pracy oraz Sekcją HŻŻiPU uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W trakcie czynności kontrolnych w zakresie higieny komunalnej stwierdzono nieprawidłowości tj.: brak do wglądu dokumentów potwierdzających poprawność wykonywanych zabiegów sterylizacji, przedłożona procedura zapewniająca ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi przez osoby inne niż udzielające świadczeń zdrowotnych, w trakcie wykonywania których dochodzi do naruszenia ciągłości niedostosowana do profilu prowadzonej działalności. Wobec podmiotu odpowiedzialnego zostało wszczęte postępowanie a następie PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję administracyjna zobowiązującą podmiot do wykonanie w/w nieprawidłowości z terminem realizacji do dnia 13 kwietnia 2015r. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie nałożonych obowiązków. W pozostałych skontrolowanych obiektach nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego oraz sanitarno higienicznego. W ewidencji PPIS w Kamieniu Pomorskim znajdują się 3 pola biwakowe. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego oraz sanitarno higienicznego. W ewidencji PPIS w Kamieniu Pomorskim znajduje się 186 obiektów z grupy ośrodki wczasowe. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono 69 kontroli w 60 nadzorowanych obiektach. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych w 14 obiektach stwierdzono nieprawidłowości: 2 dotyczyły nieprawidłowości w zakresie uchybień stanu sanitarno technicznego oraz sanitarno higienicznego, 3 wyłącznie stanu sanitarno higienicznego, 9 wyłącznie stanu sanitarno technicznego. Obiekty w których stwierdzono nieprawidłowości w zakresie uchybień stanu sanitarno technicznego oraz sanitarno - higienicznego: Ośrodek Wczasowy w Dziwnówku w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok Kontrole przeprowadzono wspólnie z Sekcją HŻŻiPU. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości w zakresie higieny komunalnej dotyczące złego 148

149 stanu sanitarno technicznego oraz stanu sanitarno higienicznego. Niewłaściwy stan sanitarno higieniczny i sanitarno-techniczny pomieszczenia magazynowego na bieliznę czystą. W miejscach trudnodostępnych widoczne zakurzenie, zabrudzenie, zapajęczenie, głównie w miejscach łączenia ścian z podłogą oraz ścian z sufitem, dodatkowo stwierdzono zakurzenie półki oraz brudną podłogę. Sufit w pomieszczeniu magazynowym z widocznymi odpryskami farby. Za bieżący stan sanitarny osoba odpowiedzialna została ukarana mandatem karnym w wysokości 100 złotych. Wobec podmiotu zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała doprowadzenie pomieszczenia do należytego stanu sanitarno technicznego i sanitarno higienicznego. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję umarzającą w całości wszczęte postępowanie administracyjne. Dodatkowo w obiekcie przeprowadzono kontrole sanitarną w związku z otrzymaną interwencją. W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono zły stan sanitarno techniczny pokrowców materacy oraz niewłaściwy stan sanitarno - higieniczny kołder, poduszek, widoczne pojedyncze dziury, plamy. Strona poinformowała, iż stwierdzone nieprawidłowości dotyczące złego stanu sanitarno- technicznego pokrowców na materacach, kołder i poduszek użytkowanych w ośrodku zostaną sukcesywnie usuwane po otwarciu obiektu w sezonie 2016r. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję administracyjną zobowiązującą podmiot do wykonania w/w nieprawidłowości z terminem do dnia 01 lipca 2017r. Camping w Międzyzdrojach w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną w związku ze złożoną interwencją. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono brak podłączenia bieżącej ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w pomieszczeniu damskim oraz męskim znajdujących się w pierwszym kontenerze od strony parkingu, składającego się z dwóch pomieszczeń WC, brak środków do higienicznego mycia i suszenia rąk, zły stan sanitarno techniczny powierzchni ścian w kontenerze środkowym powierzchnia ścian częściowo przetarta, z ubytkami, umywalka z widocznymi pęknięciami, również brak środków do higienicznego mycia i suszenia rąk, brak kratki ściekowej. W kontenerze od strony zejścia na plażę ściany częściowo zabrudzone, kabina natryskowa z brodzikiem z widocznym pęknięciem oraz odrapaniem, stwierdzono przepełnione pojemniki na odpady komunalne oraz zły stan sanitarno-higieniczny wokół pojemników. Za bieżący stan sanitarny osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym w wysokości 250 zł. Wobec podmiotu odpowiedzialnego wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie nieprawidłowości. PPIS w Kamieniu Pomorskim biorąc pod uwagę sezonowy charakter prowadzonej działalności wydał decyzję administracyjną zobowiązującą podmiot do usunięcia w/w nieprawidłowości z zakresu stanu sanitarno technicznego z terminem realizacji do dnia 30 czerwca 2016r. 149

150 Obiekty w których stwierdzono nieprawidłowości w zakresie uchybień stanu sanitarno - higienicznego: Ośrodek Wczasowy w Międzyzdrojach - w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok 2015 wspólnie z Sekcją HŻŻiPU. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości w zakresie higieny komunalnej dotyczące stanu sanitarno higienicznego tj.: w obiekcie stwierdzono stosowanie nie sterylnych narzędzi wielorazowego użytku powodujących naruszenie ciągłości tkanki. Osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym w wysokości 100 zł. Wobec podmiotu odpowiedzialnego wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie stwierdzonych nieprawidłowości w obiekcie wycofano z użycia narzędzia wielokrotnego użytku powodujące naruszenie ciągłości tkanki stosowane podczas wykonywanych zabiegów kosmetycznych. W gabinecie kosmetycznym do wykonywania zabiegów kosmetycznych zapewniono narzędzia jednorazowego użytku nie powodujące naruszenia ciągłości tkanki. Po przeprowadzonej kontroli sprawdzającej wydano decyzję umarzającą w całości wszczęte postępowanie. Dom Wczasowy w Wisełce - w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok 2015 wspólnie z Sekcją HŻŻiPU. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości w zakresie higieny komunalnej dotyczące stanu sanitarno higienicznego tj.: w magazynie bielizny czystej stwierdzono przechowywanie bielizny brudnej w tobołach bezpośrednio na posadce. Osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym w wysokości 100 złotych. Stwierdzona nieprawidłowość została usunięta w trakcie prowadzonych czynności kontrolnych. Pensjonat w Międzyzdrojach - w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości w zakresie higieny komunalnej dotyczące stanu sanitarno higienicznego tj.: przetrzymywanie bielizny czystej i brudnej w pomieszczeniu z pralką i suszarką. Osobę odpowiedzialna ukarano mandatem karnym w wysokości 100 złotych. Obiekty w których stwierdzono nieprawidłowości w zakresie uchybień stanu sanitarno - technicznego: Dom Wczasowy w Międzyzdrojach w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok 2015 wspólnie z Sekcją HŻŻiPU. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości w zakresie higieny komunalnej dotyczące stanu sanitarno technicznego 150

151 tj.: w pomieszczeniu sanitarno- higienicznym przy pokoju nr 18 otwór niezabezpieczony kratką wentylacyjną, ściany w pokoju nr 25 utrzymane w złym stanie sanitarno- technicznym z widocznymi ubytkami tynku i łuszczącą się farbą, sufit w pomieszczeniu do przechowywania bielizny brudnej z widocznymi zaciekami oraz łuszczącą się farbą, ściany w magazynie przeznaczonym do przechowywania środków czystości i sprzętu porządkowego utrzymane w złym stanie sanitarno- technicznym- z obsypującym się tynkiem. Wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała nie wykonanie w/w nieprawidłowości. Biorąc pod uwagę sezonowy charakter prowadzonej działalności PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję administracyjną z terminem wykonania obowiązku do dnia 19 czerwca 2016r. Dodatkowo w okresie sprawozdawczym w obiekcie przeprowadzono kontrolę w związku ze złożoną interwencją. Przeprowadzone czynności kontrolne nie potwierdziły wnoszonych zarzutów. Pawilon Wypoczynkowy w Dziwnowie w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości dotyczące stanu sanitarno technicznego tj.: niewłaściwe warunki przechowywania bielizny czystej. Wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Strona zwróciła się z prośbą o wydanie decyzji administracyjnej z terminem realizacji do dnia 31 maja 2016r. PPIS w Kamieniu Pomorskim biorąc pod uwagę sezonowy charakter prowadzonej działalności przychylił się do prośby strony i wydał decyzję administracyjną. Ośrodek w Międzywodziu w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości dotyczące stanu sanitarno technicznego tj.: stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno techniczny ścian w sanitariacie ogólnodostępnym, widoczne odpryski farby w kabinach prysznicowych. Wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Strona poinformowała, iż stwierdzone nieprawidłowości dotyczące złego stanu sanitarno technicznego ścian zostaną usunięte do 15 czerwca 2016r. PPIS w Kamieniu Pomorskim biorąc pod uwagę charakter prowadzonej działalności wydał decyzję administracyjną przychylając się do terminu strony. Ośrodek Wczasowy w Międzywodziu w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok 2015 w związku z wydaną decyzją administracyjną w W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono niewykonanie jednego obowiązku wynikającego z decyzji dotyczącego złego stan sanitarno technicznego tj.: przy umywalkach do mycia rąk w pomieszczeniu sanitarno higienicznym zapewnić podłączenie bieżącej ciepłej wody. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał upomnienie. Strona złożyła pismo wyjaśniające, iż nastąpiła 151

152 awaria uniemożliwiająca doprowadzenie ciepłej wody do umywalek, jednakże wydzielono pomieszczenia sanitarno higieniczne posiadające podłączenie bieżącej ciepłej wody. Strona zwróciła się z prośbą o przedłużenie terminu wykonania obowiązku z uwagi na potrzebę skucia kafli co wiąże się z całkowitym wyłączeniem z użytku pomieszczenia co w okresie sezonu letniego jest bardzo utrudnione. Biorąc pod uwagę charakter prowadzonej działalności sezonowej PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję przedłużającą termin wykonania obowiązku do dnia 15 czerwca 2016r. Ośrodek Wczasowy w Międzywodziu w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości dotyczące stanu sanitarno technicznego tj.: sufit w domku nr 27 z widocznymi pęknięciami płyty, ubytkami farby oraz płyta przy umywalce w domku nr 18 z widocznym czarnym nalotem. Wobec podmiotu odpowiedzialnego wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Strona poinformowała, iż stwierdzone nieprawidłowości zostaną usunięte w terminie do dnia 30 września 2015r. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję administracyjną z terminem wykonania obowiązków do dnia 30 września 2015r. Jednakże we wrześniu podmiot złożył pismo informujące o planowanym generalnym remoncie domków przed rozpoczęciem działalności w sezonie letnim 2016 roku w związku z powyższym podmiot zwrócił się z prośbą o wydanie decyzji przedłużającej termin wykonania obowiązków. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim przychylił się do prośby strony i wydał decyzję przedłużającą do dnia 30 czerwca 2016r. Camping w Łukęcinie w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną w związku ze złożoną interwencją. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości dotyczące stanu sanitarno technicznego tj.: niewłaściwy stan sanitarno technicznym umywalki do mycia rąk w pomieszczeniu sanitarno-higienicznym w domku nr 3, umywalka z widocznym ciemnym nalotem (rdzy), brak zabezpieczenia otworu wentylacyjnego kratka w pomieszczeniu sanitarno-higienicznym w domku nr 3, w domku nr 3 skrzynie od tapczanów z widocznymi ubytkami okleiny, tapczan w pokoju nr B w domku nr 3 z widocznymi dziurami, zły stan sanitarno-techniczny urządzenia chłodniczego znajdującego się w domku nr 3, obudowa skorodowana. Wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Biorąc pod uwagę sezonową działalność strona zobowiązała się wykonać stwierdzone nieprawidłowości w terminie do dnia 30 czerwca 2016r. PPIS w Kamieniu Pomorskim przychylił się do wniosku strony wydając decyzję administracją z w/w terminem wykonania stwierdzonych nieprawidłowości. Dom Gościnny w Dziwnówku w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W wyniku 152

153 przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości dotyczące stanu sanitarno technicznego tj.: ściany w pomieszczeniu magazynowym z wydzielonym miejscem do przechowywania środków czystości, sprzętu porządkowego oraz bielizny brudnej, ściany z widocznymi ubytkami tynku głównie przy łączeniu ścian z podłogą. Wobec podmiotu wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Podmiot poinformował, iż stwierdzona nieprawidłowość zostanie usunięta przed rozpoczęciem działalności w sezonie letnim W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję administracyjną zobowiązującą podmiot do doprowadzenia do należytego stanu sanitarno technicznego ściany w pomieszczeniu magazynowym z bielizną brudną i sprzętem porządkowym poprzez zapewnienie powierzchni łatwej do utrzymania w czystości. Ośrodek Wczasowy w Międzyzdrojach - w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości dotyczące stanu sanitarno technicznego tj.: sufit w sanitariatach ogólnodostępnych - damskim i męskim, sufit z widoczną łuszczącą się farbą. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie nieprawidłowości. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję umarzająca w całości wszczęto postępowanie administracyjne. Willa w Dziwnowie - w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok 2015 w związku z wydaną decyzją administracyjną w W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono niewykonanie trzech obowiązków z czterech zawartych w decyzji administracyjnej tj.: ściany w pomieszczeniu do przechowywania bielizny czystej, widoczne pęknięcia tynku, ubytki tynku oraz zły stan sanitarno techniczny ścian oraz sufitu w magazynie bielizny brudnej, widoczne pęknięcia tynku, ubytki tynku. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał upomnienie. Strona zwróciła się pismem wyjaśniając, iż pozostałe nieprawidłowości zostaną usunięte do dnia 8 czerwca 2015r. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie pozostałych nieprawidłowości. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono również kontrole sprawdzające do decyzji wydanych w 2014 roku na podstawie, których stwierdzono wykonanie obowiązków wynikających z wydanych decyzji w przypadku nie wykonania obowiązków tryb postępowania administracyjnego został opisany powyżej. Gospodarstwa agroturystyczne W ewidencji PPIS w Kamieniu Pomorskim znajduje się 8 obiektów. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną planową obiektu uwzględnioną w 153

154 harmonogramie pracy na rok W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, iż obiekt utrzymany jest w należytym stanie sanitarno technicznym oraz sanitarno higienicznym. Inne W ewidencji PPIS w Kamieniu Pomorskim znajduje się 48 obiektów. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono 14 kontroli w 14 nadzorowanych obiektach. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, iż trzy obiekty utrzymane są w niewłaściwym stanie sanitarno technicznego tj.: Pokoje gościnne w Dziwnówku w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno techniczny tj.: złe warunki przechowywania bielizny czystej w obiekcie. Wobec podmiotu zostało wszczęte postępowanie administracyjne. Strona wyraziła stanowisko wobec posiadanego miejsca wyznaczonego do przechowywania pościeli. Jednocześnie pismem wskazała termin realizacji stwierdzonej nieprawidłowości do dnia 31 maja 2016r. biorąc pod uwagę, iż podmiot prowadzi działalność sezonową PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję administracyjną z terminem wykonania obowiązków do dnia 31 maja 2016r. Po otrzymaniu pisma strony oraz po przeprowadzonej analizie dokumentacji prowadzonego postępowania administracyjnego PPIS w Kamieniu Pomorskim uchylił w całości decyzję administracyjną zobowiązującą podmiot do zapewnienia właściwych warunków przechowywania bielizny czystej w obiekcie. Pokoje gościnne w Międzyzdrojach - w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno techniczny tj.: zły stan sanitarno techniczny pomieszczenia magazynowego do przechowywania bielizny brudnej powierzchnia ścian skorodowana, powierzchnia podłogi trudna do utrzymania w czystości, podsadzka betonowa z ubytkami. Wobec podmiotu wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Strona poinformowała, iż stwierdzone nieprawidłowości dotyczące złego stanu sanitarno technicznego ścian i podłogi w magazynie bielizny docelowo zostaną usunięte w miesiącu wrześniu 2015r. PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję administracyjną z terminem realizacji w/w nieprawidłowości do dnia 15 października 2015r. Po tym terminie przedstawicielom PPIS w Kamieniu Pomorskim nie udało się podjąć czynności kontrolnych z uwagi na fakt, iż obiekt zakończył działalność sezonową. W związku z powyższym obiekt został uwzględniony w harmonogramie pracy na rok

155 Obiekty świadczące usługi hotelarskie skategoryzowan e i nie objęte kategoryzacją Liczba skontrolowanyc h obiektów Liczba przeprowadzony ch kontroli Liczba decyzji administracyjny ch Liczba / kwota wydanych decyzji rachunków Liczba / kwota nałożonych mandatów Inne podjęte działania Wynajem pokoi w Dziwnowie - w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną w związku ze złożoną interwencją. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno techniczny tj.: sufit w salonie telewizyjnym z widocznym zaciekiem. Wobec podmiotu zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. PPIS w Kamieniu Pomorskim biorąc pod uwagę sezonowy charakter prowadzonej działalności ustalił termin realizacji stwierdzonych nieprawidłowości do dnia 19 czerwca 2016r. Pozostałe przeprowadzone kontrole sanitarne w pozostałych obiektach nie wykazały uchybień stanu sanitarno porządkowego oraz sanitarno technicznego. W większości obiektów pomieszczenia higieniczno sanitarne zlokalizowane są przy pokojach. Przy punktach wodnych zapewniono podłączenie bieżącej ciepłej i zimnej wody. Zapewniono środki do higienicznego mycia i suszenia rąk. W obiektach wydzielono magazyny bielizny czystej, brudnej oraz pomieszczenia do przechowywania sprzętu porządkowego i środków czystości. Zatrudnione osoby posiadają aktualną dokumentację zdrowotną do celów sanitarno epidemiologicznych. Tabela 38. Zestawienie danych dotyczących obiektów świadczących usługi hotelarskie skategoryzowane i nie objęte kategoryzacją. Liczba obiektów ze złym ze złym stanem sanitarno - porządkowym stanem sanitarno - technicznym Hotele Schroniska młodzieżowe, schronisk, pola biwakowe 2/ 129,00 zł 1/100zł Ośrodki wczasowe /798,24 zł 5/ 650zł 0 Gospodarstwa agroturystyczne /0zł 0 0 Inne /64,51zł 0 0 RAZEM / 991,75zł 6/750zł 0 Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej oraz świadczących łącznie powyższe usługi W okresie sprawozdawczym pod nadzorem PPIS w Kamieniu Pomorskim znajdowało się 87 obiektów świadczących w/w usługi z czego: 42 - zakłady fryzjerskie, 24 - zakłady kosmetyczne, 12 - zakłady odnowy biologicznej, 155

156 9 - inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z w/w usług W okresie sprawozdawczym skontrolowano 10 spośród 42 zakładów fryzjerskich znajdujących się w ewidencji, 5 zakładów kosmetycznych spośród 24 znajdujących się w ewidencji, 2 zakłady odnowy biologicznej spośród 12 znajdujących się w ewidencji oraz 3 obiekty spośród 9 w którym są świadczone łącznie więcej niż jedna z w/w usług. W grupie opisywanych obiektach łącznie przeprowadzono 26 kontroli z czego 12 kontroli sanitarnych to kontrole planowe uwzględnione w harmonogramie pracy na rok 2015, 5 kontroli sanitarnych sprawdzających, 1 kontrola w związku z otrzymaną interwencją oraz 8 kontroli sanitarnych na wniosek strony. W okresie sprawozdawczym w zakładach fryzjerskich przeprowadzono 11 kontroli spośród których w 2 obiektach stwierdzono nieprawidłowości z zakresu stanu sanitarno higienicznego tj.: Zakład fryzjerski w Kamieniu Pomorskim - w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono brak opracowanej procedury zapewniającej ochronę przez zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi. Stronę zobowiązano w wyznaczonym terminie do przedłożenia w siedzibie PSSE w Kamieniu Pomorskim opracowanej procedury. Wobec podmiotu wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Strona w wyznaczonym terminie przedłożyła w siedzibie PSSE w Kamieniu Pomorskim procedurę. W związku z powyższym została wydana decyzja umarzająca w całości wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie nieprawidłowości. Zakład fryzjerski w Dziwnowie - w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono część preparatów kosmetycznych typu farby do włosów, odżywki oraz lakiery przechowywane są na wydzielonych wiszących półkach metalowych. Półki oraz opakowania kosmetyków utrzymane w niewłaściwym stanie sanitarnohigienicznym bardzo zakurzone. Osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym w wysokości 100 złotych. Wobec podmiotu wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. W związku z powyższym została wydana decyzja umarzająca w całości wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie nieprawidłowości. W okresie sprawozdawczym w zakładach kosmetycznych przeprowadzono 8 kontroli spośród których w 1 obiekcie stwierdzono nieprawidłowości z zakresu stanu sanitarno higienicznego tj.: Zakład Kosmetyczny w Wolinie - w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną w związku z otrzymaną interwencją stwierdzono urządzenie chłodnicze do przechowywania artykułów spożywczych oraz stanowisko do maniciur utrzymane w złym stanie sanitarno higienicznym. Osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym w 156

157 wysokości 100 złotych. Wobec podmiotu wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie nieprawidłowości. W związku z powyższym została wydana decyzja umarzająca w całości wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie nieprawidłowości. W okresie sprawozdawczym w danym obiekcie przeprowadzono również kontrolę sanitarną planową uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono użycie narzędzi wielokrotnego użytku - niesterylne cążki oraz brak procedury zapewniającej ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi. Osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym w wysokości 50 złotych oraz zobowiązano w wyznaczonym terminie do przedłożenia w siedzibie PSSE w Kamieniu Pomorskim opracowanej procedury. Wobec podmiotu wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Strona w wyznaczonym terminie przedłożyła w siedzibie PSSE w Kamieniu Pomorskim opracowaną i zaopiniowaną procedurę zapewniającą ochronę przed chorobami zakaźnymi. Kontrola sprawdzająca wykazała brak w użyciu narzędzi wielorazowego powodujących naruszenie ciągłości tkanek. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję umarzającą w całości wszczęte postępowanie w sprawie nieprawidłowości. W okresie sprawozdawczym w zakładach w których świadczone są więcej niż jedna usługa przeprowadzono 4 kontrole spośród których w 1 obiekcie stwierdzono nieprawidłowości z zakresu stanu sanitarno technicznego oraz sanitarno - higienicznego tj.: Gabinet kosmetyczny w Kamieniu Pomorskim -w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną w związku ze złożonym wnioskiem o odbiór obiektu. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono brak procedury zapewniającej ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi oraz brak wymaganej wentylacji. Podmiot prowadzący działalność zobowiązano do przedłożenia opracowanej procedury w wyznaczonym terminie w siedzibie PSSE w Kamieniu Pomorskim. Wobec podmiotu wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Podmiot odpowiedzialny przedłożył w siedzibie PSSE w Kamieniu Pomorskim opracowaną procedurę zapewniającą ochronę przed zakażeniami dotyczącą postępowania podczas pracy i kontaktu z klientem, zachowania higieny, dezynfekcji i sterylizacji. Przeprowadzone czynności kontrolne sprawdzające wykazały nie wykonanie nieprawidłowości. W wyniku przeprowadzonej kolejnej kontroli sprawdzającej stwierdzono, iż w obiekcie w pomieszczeniu głównym z wydzielonymi pomieszczeniami kosmetycznym, fryzjerskim i solarium zapewniono właściwą wentylację. Na podstawie wyników z przeprowadzonych czynności kontrolnych PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję umarzającą w całości wszczęte postępowanie w sprawie nieprawidłowości. 157

158 Obiekty Liczba skontrolowanyc h obiektów Liczba przeprowadzony ch kontroli Liczba decyzji administracyjny ch Liczba / kwota wydanych decyzji rachunków Liczba / kwota nałożonych mandatów Inne podjęte działania Tabela 19. Zestawienie danych dotyczących zakładów fryzjerskich, kosmetycznych, tatuażu, odnowy biologicznej oraz świadczących łącznie wybrane z powyższych usług Liczba obiektów ze złym ze złym stanem stanem sanitarno - sanitarno - porządkowym technicznym Zakłady fryzjerskie /0zł 1/ 100zł 0 Zakłady kosmetyczne Zakłady odnowy biologicznej 2/ 2/ ,67 zł 150zł /0zł 0/0 zł 0 Zakłady w których świadczone są więcej niż jedna usługa / 78,83zł 0 0 Suma / 193,50 zł 3/250 zł 0 Dworce autobusowe W ewidencji tutejszej inspekcji znajduje się 1 dworzec autobusowy PKS, który w okresie sprawozdawczym skontrolowano dwukrotnie. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości. W obiekcie wydzielono poczekalnię dla podróżnych, pomieszczenia higieniczno sanitarne wyposażone w umywalki z podłączeniem bieżącej ciepłej i zimnej wody. Zapewniono środki do higienicznego mycia i suszenia rąk. Teren wokół obiektu utrzymany czysto. Dodatkowo w trakcie czynności kontrolnych skontrolowano 2 autokary znajdujące się na terenie PKS w Kamieniu Pomorskim, których stan sanitarno porządkowy nie budził zastrzeżeń. Dworce, stacje i przystanki PKP W okresie sprawozdawczym dwukrotnie przeprowadzono kontrole sanitarne na dworcach znajdujących się w ewidencji tutejszej Stacji tj.: na dworcu PKP w Międzyzdrojach, w Kamieniu Pomorskim oraz w Wolinie. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości na jednym ze skontrolowanych dworcach w zakresie złego stanu sanitarno technicznego tj.: braku bieżącej ciepłej wody przy umywalce do mycia rąk w toalecie męskiej. Wobec podmiotu odpowiedzialnego zostało wszczęte postępowanie w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie uchybień zawartych 158

159 w protokole kontroli. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję umarzającą wszczęte postępowanie administracyjne. Na skontrolowanych dworcach wydzielono poczekalnie dla podróżnych. W trakcie przeprowadzanych czynności teren wokół dworców utrzymany w należytym stanie sanitarno porządkowym. Na dworcach zapewniono sanitariaty. Sanitariaty publiczne znajdujące się w budynku dworca w Międzyzdrojach dzierżawione są przez podmiot prywatny. W trakcie czynności kontrolnych ustalono, iż za stan sanitarno higieniczny obiektu odpowiada dzierżawca natomiast za stan sanitarno techniczny odpowiada zarządca budynku PKP w Międzyzdrojach. W trakcie czynności kontrolnych pomieszczenia obiektu utrzymane w należytym stanie sanitarno higienicznym i sanitarno - technicznym. Przystanie W tej grupie obiektów pod nadzorem PPIS w Kamieniu Pomorskim znajduje się 1 obiekt, który w okresie sprawozdawczym nie został skontrolowany. Tereny rekreacyjne W danej grupie znajduje się 75 obiektów tj.: 40 placów zabaw, 13 piaskownic, 3 parki, 9 plaż, 10 innych terenów rekreacyjnych. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono 31 kontroli w 22 obiektach będących w tej grupie obiektów tj.: 21 kontroli sanitarnych planowych uwzględnionych w harmonogramie pracy na rok 2015, 7 kontroli sprawdzających 3 kontrole interwencyjne. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno porządkowego na placach zabaw w miejscowościach Jatki, Chomino, Margowo, Duniewo, Krzepocin, Ciesław, Kępica tj.: stwierdzono tereny placów zabaw zarośnięte trawą. Podmiot odpowiedzialny za utrzymanie placów zabaw w należytym stanie sanitarno porządkowym zobowiązano do doprowadzenia do należytego stanu sanitarno porządkowego place zabaw w terminie 7 dni od daty przeprowadzonych czynności kontrolnych. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim przeprowadził kontrolę sprawdzającą po terminie wyznaczonym w protokole kontroli. Na podstawie przeprowadzonych kontroli sprawdzających stwierdzono wykonanie zaleceń pokontrolnych. 159

160 Pozostałe skontrolowane place zabaw ogrodzone, posiadające regulamin dla osób korzystających, umieszczono informację o zakazie palenia tytoniu oraz o zakazie wprowadzania psów a także zakazie spożywania alkoholu. Zapewniono pojemniki do gromadzenia odpadów komunalnych, w trakcie czynności kontrolnych pojemniki utrzymane w należytym stanie sanitarno technicznym oraz sanitarno porządkowym. Zarządca posiada stosowny dokument potwierdzający odbiór odpadów z placu zabaw przez specjalistyczną firmę uwzględniający częstotliwość opróżniania pojemników. W okresie sprawozdawczym wpłynęły 3 kontrole interwencyjne dotyczące jednego obiektu tj.: placu zabaw w Warnowie. Przeprowadzane czynności kontrolne nie potwierdziły wnoszonych zarzutów. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono 7 kontroli plaż na których w trakcie przeprowadzanych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości. Natomiast w grupie obiektów inne tereny rekreacyjne skontrolowano 8 obiektów z których na dwóch obiektach stwierdzono nieprawidłowości z zakresu oznakowania miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Szczegółowy opis toczącego się postępowania opisano w pkt Kąpieliska i miejsca wykorzystywane do kąpieli niniejszego sprawozdania. Zakłady karne i areszty śledcze W ewidencji PPIS w Kamieniu Pomorskim znajdują się 2 areszty śledcze w Kamieniu Pomorskim oraz w Buniewicach. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrole sanitarne w związku ze złożonymi interwencjami. Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości w jednym obiekcie tj.: w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych przeprowadzonych wspólnie z Sekcją HŻŻiPU. Z zakresu higieny komunalnej stwierdzono zły stan sanitarno-techniczny powierzchni ścian, sufitów cel mieszkalnych. Wobec podmiotu odpowiedzialnego wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Strona złożyła pismo z prośbą o wydanie decyzji administracyjnej z terminem realizacji stwierdzonych nieprawidłowości do dnia 31 sierpnia 2015r. uzasadniając iż usunięcie nieprawidłowości związane jest z szerokim zakresem planowanych prac związanych z kompleksową wymianą poszycia dachowego. Strona w miesiącu sierpniu poinformowała, iż trwa remont cel mieszkalnych oraz poszycia dachowego pawilonu mieszkalnego. Z uwagi na szeroki zakres realizowanych prac strona zwróciła się z prośbą o prolongatę terminu ich zakończenia do dnia 30 września 2015r. PPIS w Kamieniu Pomorskim przychylił się do żądań strony wydając decyzję przedłużającą. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie obowiązków zawartych w decyzji PPIS w Kamieniu Pomorskim. Inne obiekty 160

161 W okresie sprawozdawczym spośród 99 innych obiektów użyteczności publicznej będących w ewidencji tutejszej Inspekcji na dzień r. skontrolowano 23 obiekty: z 13 aptek będących w ewidencji tutejszej Inspekcji skontrolowano 5 obiektów. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych w jednym obiekcie stwierdzono nieprawidłowości z zakresu stanu sanitarno technicznego tj.: Apteka w Międzyzdrojach w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę na wniosek strony. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono brak do wglądu dokumentu potwierdzającego skuteczność wentylacji zapewniającą minimum 2 krotną wymianę powietrza w ciągu godziny w pomieszczeniach przeznaczonych na izbę recepturową oraz zmywalnię a w pozostałych pomieszczeniach apteki 1,5 krotną wymianę powietrza w ciągu godziny. Strona w wyznaczonym terminie przedłożyła do wglądu w siedzibie PSSE w Kamieniu Pomorskim brakujący dokument. z 7 pralni będących w ewidencji skontrolowano 2 obiekty. W jednym obiekcie przeprowadzono kontrolę w związku ze złożoną interwencją. Czynności kontrolne nie potwierdziły wnoszonych zarzutów. W drugim skontrolowanym obiekcie przeprowadzono kontrolę na wniosek strony dotyczący odbioru obiektu. Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno techniczny obiektu tj.: Pralnia w Międzyzdrojach w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę na wniosek strony. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości z zakresu stanu sanitarno technicznego tj.: powierzchnie ścian, podłóg oraz sufitu w pomieszczeniach pralni oraz w części załadunkowej środka transportu do przewozu bielizny w złym stanie sanitarno technicznym.. Wobec podmiotu odpowiedzialnego wszczęto postępowanie w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Strona poinformowała, iż stwierdzone nieprawidłowości zostaną usunięte do dnia 30 grudnia 2015r. z uwagi na planowane inwestycje zakupu nowych dużych maszyn, których wniesienie i zamontowanie spowoduje zniszczenia istniejącej infrastruktury. Odnośnie nieprawidłowości dotyczących środka transportu do przewozu bielizny strona w przedmiotowym piśmie poinformowała, iż został zakupiony nowy samochód dostawczy, który zostanie włączony do pracy. Obecny samochód zostanie przekazany do gruntownego przeglądu oraz napraw technicznych także napraw powierzchni w części załadunkowej. W związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim przychylił się do wniosku strony wydając decyzję administracyjną z terminem realizacji do dnia 31 grudnia 2015r. z 2 kin będących w ewidencji skontrolowano 2 obiekty: w jednym kinie znajdującym się w ewidencji przeprowadzono kontrolę sanitarną w związku z wydaną decyzją administracyjną w roku Czynności kontrolne wykazały 161

162 doprowadzenie do należytego stanu sanitarno technicznego ściany w sali kinowej, należyty stan techniczny połączenia ścian i sufitu w pomieszczeniu sanitarnohigienicznym, w pomieszczeniu sanitarno-higienicznym przy umywalce do mycia rąk zapewniono podłączenie bieżącej ciepłej wody, zapewniono właściwą wentylację, wydzielonego miejsce do przechowywania sprzętu i środków czystości. Drugi skontrolowany obiekt utrzymany w należytym stanie sanitarno technicznym i sanitarno higienicznym. z 7 innych obiektów kultury skontrolowano 2 obiekty tj.: W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, iż obiekty utrzymane są w należytym stanie sanitarno technicznym i sanitarno higienicznym. z 4 obiektów stadiony skontrolowano 1 obiekt w którym przeprowadzono kontrolę sanitarną w związku z wydaną decyzją administracyjną w 2014 roku zobowiązującą podmiot do doprowadzenia do należytego stanu sanitarno technicznego ściany w szatni przeznaczonej dla gości, sufit w pomieszczeniu z natryskami znajdującym się przy szatni przeznaczonej dla gości, sufit w pomieszczeniu z natryskami znajdującym się przy szatni dla gospodarzy, ściany w pomieszczeniu dla sędziów, sufit w pomieszczeniu sanitarno higienicznym znajdującym się przy pomieszczeniu dla sędziów. Czynności kontrole wykazały wykonanie obowiązków wynikających z decyzji PPIS w Kamieniu Pomorskim. z 3 obiektów hale sportowe skontrolowano 2 obiekty tj.: w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową hali uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok Kontrolę przeprowadzono wspólnie ze stanowiskiem ds. Higieny Pracy. W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości z zakresu stanu sanitarno technicznego tj.: ubytki glazury w ścianie szatni nr 1 i szatni nr 2. Wobec podmiotu odpowiedzialnego wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie nieprawidłowości. w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną planową hali uwzględnioną w harmonogramie pracy na rok W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego powierzchnie ścian, sufitów oraz fug z widocznym czarnym nalotem i drzwi z widocznymi napuchnięciem farby w pomieszczeniach szatni nr 1, powierzchnia ścian, sufitów z widocznym czarnym nalotem, grzejnik skorodowany oraz drzwi z widocznym napuchnięciem farby w pomieszczeniach szatni nr 2, ściany, sufitów z widocznym czarnym nalotem, grzejnik oraz framugi skorodowane, brak osłony otworu wentylacyjnego w pomieszczeniach szatni nr 3, ściany z widocznym czarnym nalotem, grzejnik skorodowany oraz drzwi z widocznymi napuchnięciami farby w szatni nr 4, 162

163 ściany z widocznymi pęknięciami powłoki malarskiej w ciągu komunikacyjnym z szatniami nr 1-4, ściany z widocznymi ubytkami tynku w ciągu komunikacyjnym przy szatniach, ściany, sufity z widocznymi zaciekami oraz brak osłony otworu wentylacyjnego w sali treningowej znajdującej się na piętrze budynku, ściany z widocznym czarnym nalotem w pomieszczeniu szatni nr 6, ściany z widocznym pęknięciem tynku nad drzwiami do pomieszczenia gospodarczego, na parterze w prawym skrzydle budynku w toalecie męskiej przy umywalce do mycia rąk brak wylewki. Wobec podmiotu odpowiedzialnego wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Strona poinformowała, iż stwierdzone nieprawidłowości zostaną usunięte do dnia 14 lutego 2016r. z uwagi na potrzebę przeprowadzenia gruntownego remontu kontrolowanych pomieszczeń, konieczne będzie wyłączenie pomieszczeń na czas remontu. PPIS w Kamieniu Pomorskim przychylił się do terminu strony w związku z powyższym PPIS w Kamieniu Pomorskim wydał decyzję administracyjną z terminem realizacji obowiązków do dnia 14 lutego 2016r. Ponadto w okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrole planowe uwzględnione w harmonogramie pracy na rok 2015 tj.: 1 kontrolę w Zakładzie Pogrzebowym 5 kontroli Stacji Paliw; 2 kontrole targowisk. oraz 1 kontrolę na wniosek strony dotyczącą miejsca ubierania i przechowywania zwłok w Kamieniu Pomorskim przy ul. Szpitalnej 10. Na podstawie czynności kontrolnych przeprowadzonych w w/w obiektach stwierdzono, iż obiekty utrzymane są w należytym stanie sanitarno technicznym oraz sanitarno higienicznym. Zapewniono niezbędne warunki do prowadzonej działalności. 8. Cmentarze i zakłady pogrzebowe w kontekście nadzoru nad postępowaniem ze zwłokami i szczątkami ludzkimi Pod nadzorem PPIS w Kamieniu Pomorskim znajdują się 23 cmentarze. Cmentarze w Kamieniu Pomorskim, Międzyzdrojach, Wolinie, Dziwnowie, Międzywodzie, posiadają Domy Przedpogrzebowe, Golczewie, Kołczewie, Świerznie, Gostyniu i Ładzinie posiadają Domy Pogrzebowe. W roku sprawozdawczym przeprowadzono 12 kontroli sanitarnych planowych cmentarzy, tj. cmentarza komunalnego i domu przedpogrzebowego w Kamieniu Pomorskim, cmentarza komunalnego w Gostyniu, cmentarza komunalnego w Świerznie, cmentarza komunalnego w Chominie, cmentarza komunalnego w Golczewie, cmentarza komunalnego w Międzywodziu, 163

164 cmentarza komunalnego w Dziwnowie, cmentarza w Dargobądźu, cmentarza komunalnego w Jarszewie, cmentarza komunalnego w Kozielicach, cmentarza komunalnego w Wysokiej Kamieńskiej oraz cmentarza komunalnego i kaplicy cmentarnej w Międzyzdrojach. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych cmentarzy nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarnoporządkowych. Teren cmentarzy ogrodzony, na terenie zapewniono pojemniki na odpady komunalne, które opróżniane są na bieżąco. Skontrolowane pomieszczenia Domu przedpogrzebowego w Kamieniu Pomorskim utrzymane w należytym stanie sanitarno-higienicznym i sanitarno-technicznym, pomieszczenie do kosmetyki pośmiertnej utrzymane w należytym stanie sanitarno-higienicznym i sanitarno-technicznym w pomieszczeniu zapewniono stół ze stali nierdzewnej z umywalką podłączoną do bieżącej zimnej i ciepłej wody. Do przechowywania zwłok zapewniono dwie chłodnie, które utrzymane są we właściwym stanie sanitarno-higienicznym. W roku sprawozdawczym przeprowadzono kontrolę sanitarną na cmentarzu komunalnym w Kamieniu Pomorskim w związku z wniesioną interwencją dot. budowy grobowców, braku odpowiedniego zabezpieczenia pracowników przy wykonywanej pracy. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, iż treść wniesionej interwencji jest niezasadna. Przeprowadzona kontrola kaplicy cmentarnej w Międzyzdrojach wykazała nieprawidłowości stanu sanitarno-technicznego w pomieszczeniu do ceremonii pogrzebowych ściany, futryny przy drzwiach wejściowych utrzymane w złym stanie sanitarno-technicznym tj. duże ubytki tynku przy drzwiach wejściowych, łuszczące się płaty farby na ścianach. Wszczęto postępowanie administracyjne. Strona pismem poinformowała, iż uchybienia stanu sanitarno-technicznego zostaną usunięte do 30 czerwca 2015r. Wydano decyzję administracyjną z terminem wykonania do 30 czerwca 2015r. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca w dniu 10 lipca 2015r wykazała wykonanie w/w obowiązków. W dniu 9 lipca 2015r wpłynął wniosek dotyczący odbioru pomieszczeń miejsca ubierania i przechowywania zwłok mieszczącego się w Kamieniu Pomorskim. W dniu 16 lipca 2015r. przeprowadzono kontrolę sanitarną w wyniku, której stwierdzono iż w obiekcie zapewniono: pomieszczenie przyjęcia zwłok, pomieszczenie główne mycia i ubierania zwłok w którym zapewniono stół kamienny przy stole zapewniono umywalkę z podłączeniem prysznicowym z bieżącą ciepłą i zimną wodą oraz pomieszczenie chłodni. Pomieszczenia utrzymane w należytym stanie sanitarnohigienicznym i sanitarno-technicznym. Podłogi wyłożone terakotą, ściany glazurą do wysokości ok. 2 m gładkie łatwe do utrzymania w czystości. Do przechowywania zwłok zapewniono pomieszczenie chłodni na 3 miejsca. W dniu 03 sierpnia 2015r. wpłynęła interwencja dotycząca uciążliwych zapachów związanych z zapachem zgnilizny, zapach ludzkich rozkładających się zwłok. W wyniku przeprowadzonej lustracji terenu stwierdzono, iż treść wniesionej interwencji jest niezasadna. 164

165 Tabela 20.4 Dane dot. ekshumacji Lp. 1. Liczba cmentarzy ogółem Liczba decyzji zezwalających na przeprowadzenie ekshumacji Liczba decyzji nie zezwalających na przeprowadzenie ekshumacji Liczba przeprowadz onych ekshumacji Liczba ekshumacji z udziałem pracowników PIS Liczba wstrzymanych ekshumacji i powód ich wstrzymania Podczas czynności kontrolnych nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarnohigienicznych. Pracownicy firm przeprowadzających czynności ekshumacyjne pracowali w ochronnych kombinezonach jednorazowego użytku, gumowych rękawicach oraz maseczkach ochronnych jednorazowego użytku. Wydobytą ziemie z grobu umieszczano na nieprzepuszczalnej macie. Po wydobyciu szczątek dół dezynfekowano wapnem lub ACE. Tabela 21. Dane dot. zakładów pogrzebowych Lp Nazwa zakładu pogrzebowego / domu przedpogrzebowego Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp.z o.o. ul. Szczecińska 2, Kamien Pomorski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej ul. Świerczewskiego 4a, Wolin Firma Handlowo-Usługowa Krzysztof Grabowiecki ul. Niekładzka 4, Gryfice Zakład Ochrony Środowiska ul. Nowomyśliwska 86, Międzyzdroje Zakład Usług Publicznych ul. Krótka 4, Liczba chłodni Liczba miejsc w chłodni Liczba specjalistycznych środków transportu przeznaczonych do przewozu zwłok i szczątków jakim dysponuje zakład / dom Golczewo Salon Pogrzebowy Morfeusz ul. Jedności Narodowej 1a, Golczewo W okresie sprawozdawczym 2015r przeprowadzono kontrolę sanitarną planową Salonu Pogrzebowego, w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości. 165

166 W roku sprawozdawczym 2015r. nie stwierdzono nieprawidłowości dot. środków transportu przeznaczonych do przewozu zwłok i szczątków. Dane dot. sprowadzenia zwłok z zagranicy i przewozu zwłok poza granice RP Liczba wydanych postanowień na sprowadzenie zwłok z zagranicy - 1 Liczba wydanych decyzji na wywóz zwłok poza granice RP Szpitale 9.1 Zaopatrzenie szpitali w wodę Lp. Szpital Lokalizacja obiektu szpitalnego źródło zaopatrzenia podstawowe wodociąg własny wodociąg sieciowy 1 Wodociąg ul. Szpitalna10, Szpital Św. publiczny Kamień nie Jerzego Kamień Pomorski Pomorski Tabela 22. Zaopatrzenie szpitali w wodę do spożycia. rezerwowe źródło zaopatrzenia w wodę wodociąg własny nie wodociąg sieciowy Wodociąg publiczny Kamień Pomorski zbiornik nie Uwagi (np. program dostosowa wczy) b r a k Na trenie powiatu kamieńskiego znajduje się jeden szpital, tj. szpital św. Jerzego w Kamieniu Pomorskim. Podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę jest wodociąg publiczny Kamień Pomorski. Szpital posiada dwa podłączenia do sieci wodociągowej, tzn. od ul. Dziwnowskiej i od ul. Szpitalnej. Na dzień 31 grudnia 2015r. woda pod względem bakteriologicznym i fizykochemicznym odpowiada wymaganiom rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. Szpital nie posiada awaryjnego ujęcia wody, z okazanych dokumentów wynika, iż zarządca sieci wodociągowej zapewnia szpitalowi możliwość dostarczenia zastępczego źródła wody poprzez zbiornik, zapewniający ciągłość w dostawie wody na 12 godzin. W okresie sprawozdawczym 2015r nie stwierdzono awarii oraz braku wody Postępowanie z bielizną szpitalną i pralnictwo W szpitalu znajdującym się w ewidencji tutejszej Inspekcji wydzielono magazyny bielizny czystej i bielizny brudnej. Pomieszczenia w trakcie kontroli utrzymane w należytym stanie sanitarnohigienicznym i sanitarno-technicznym. W magazynach bielizny zapewniono umywalki do mycia rąk z podłączeniem bieżącej ciepłej i zimnej wody oraz środki do higienicznego mycia i suszenia rąk. 166

167 Bielizna czysta przetrzymywana w workach foliowych w zamykanych szafach. Transport bielizny czystej odbywa się wydzielonym, oznakowanym wózkiem. Wózek utrzymany w należytym stanie sanitarno-technicznym. Bielizna brudna przetrzymywana jest w wydzielonym pomieszczeniu w plastikowych pojemnikach i workach foliowych. Brudna bielizna z oddziałów transportowana jest wózkami. W placówce opracowane zostały procedury postępowania z bielizną czysta i brudną, które przewidują segregację bielizny brudnej i skażonej na każdym etapie, aż do momentu jej odbioru przez firmę pralniczą. W brudownikach wydzielono pojemniki na bieliznę brudną i skażoną oraz zapewniono segregację tejże bielizny tj. worki czerwone bielizna skażona, worki innego koloru bielizna brudna. Transport bielizny odbywa się zgodnie z opracowaną i wdrożoną procedurą. Na terenie szpitala odbywa się wózkami, a następnie samochodem firmowym należącym do Zakładu Usług Pralniczych. Po przekazaniu bielizny brudnej, skażonej do pralni pojemniki kontenery są dezynfekowane. Ponadto postępowanie z bielizną operacyjną i odzieżą ochronną personelu jest zgodne z opracowaną procedurą, zapewniono szafę w śluzie dla personelu do przechowywania bielizny czystej, natomiast dla bielizny brudnej wydzielono pojemnik w pomieszczeniu higieniczno-sanitarnym dla personelu, po każdym zakończonym cyklu operacji zaplanowanych na dany dzień bielizna jest znoszona do pomieszczenia bielizny brudnej, a następnie 3 razy w tygodniu przekazywana do pralni. W umowie zawarta jest usługa dezynfekcji bielizny, kocy, materacy i poduszek Postępowanie z odpadami medycznymi w aspekcie ochrony zdrowia ludzkiego z uwzględnieniem spełnienia wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi. Szpital posiada zatwierdzony program gospodarki odpadami niebezpiecznymi. W szpitalu wytwarzane są następujące rodzaje odpadów medycznych: narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki *, części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania *, inne odpady zawierające żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny *, wodne roztwory wywoływaczy i aktywatorów *, roztwory utrwalaczy *, chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zwierające substancje niebezpieczne *, lampy fluorescencyjne *. 167

168 Odpady medyczne segregowane są we właściwy sposób i przechowywane w wydzielonym magazynie. Przechowywanie odpadów nie przekracza 72h, co wynika z kart przekazania odpadów, zapewniono urządzenie chłodnicze z termometrem do pomiaru temperatury. W pomieszczeniu wydzielono umywalkę oraz zapewniono środki do higienicznego mycia i suszenia rąk. Pomieszczenie zabezpieczone jest przed dostępem gryzoni oraz osób postronnych, posiada odpowiednią wentylację, ściany i podłogi wykonane są z materiałów łatwo zmywalnych. Transport wewnętrzny odpadów medycznych z oddziałów odbywa się w zamykanym wózku do pomieszczenia magazynowego. Wózek po wyładowaniu jest myty i dezynfekowany. Szpital posiada opracowane procedury dotyczące postępowania z odpadami. Opracowane procedury odnośnie odpadów niebezpiecznych uwzględniają wszystkie rodzaje wytwarzanych odpadów. Szpital posiada wydzielone pomieszczenie do mycia i dezynfekcji wewnętrznych środków transportu odpadów medycznych. Ściany, posadzka w pomieszczeniu wykonane z materiałów gładkich, łatwych do utrzymania w czystości. Odbiór odpadów odbywa się 3 razy w tygodniu oraz w razie potrzeb co jest potwierdzone w przedłożonych kartach przekazania odpadów. Odbiorem zajmuje się specjalistyczna firma. Przedłożono również do wglądu umowę zawartą w dniu 2 stycznia 2012r. na odbiór odpadów chemicznych. Częstotliwość odbioru wynosi 3 x w tygodniu co jest potwierdzone w kartach przekazania odpadów. Podmiot posiada opracowane instrukcje postępowania z odpadami medycznymi oraz kartę zapoznania się z procedurą postępowania z odpadami medycznymi pracowników szpitala. Kontrola w zakresie postępowania z odpadami nie wykazała nieprawidłowości Postępowanie ze zwłokami w aspekcie ochrony zdrowia ludzkiego, prosektoria. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych w okresie sprawozdawczym ustalono, iż szpital posiada pomieszczenie pro-morte, w którym według uzyskanych informacji zwłoki osoby zmarłej przebywają przez 2 godziny od czasu zgonu a następnie odbierane przez zgodnie z zawartą umowę na transport zwłok na sekcję i z sekcji oraz zwłok zmarłego pacjenta z firmą pogrzebową. Przedłożono do wglądu księgę zgonów w szpitalu z której wynika zachowanie tego czasu. Pomieszczenie utrzymane w należytym sanitarno-higienicznym i sanitarno-technicznym Postępowanie z odpadami komunalnymi Odpady komunalne gromadzone są w workach foliowych a następnie transportowane są do kontenera o poj. 1100l usytuowanego na terenie utwardzonym przy szpitalu. Odpady komunalne odbierane są przez specjalistyczną firmą zajmująca się odbiorem odpadów komunalnych, przedłożono do wglądu umowę potwierdzającą ten fakt. W dniu kontroli kontener utrzymany w należytym stanie sanitarno-porządkowym i sanitarno-technicznym. 168

169 10. Liczba i zabezpieczenie imprez masowych 0 - ogólna liczba wniosków, które wpłynęły do PPIS na zabezpieczenie imprez masowych, 2 - ogólna liczba wydanych pozytywnych opinii na zorganizowanie imprez masowych z wyszczególnieniem: 1. Burmistrz Wolina; Organizacja imprezy masowej o charakterze kulturalno rekreacyjnym XXI Festiwal Słowian i Wikingów Wolin Gmina Kamień Pomorski; Organizacja imprezy masowej o charakterze kulturalno rekreacyjnym Dni Kamienia Pomorskiego 2015r 0 - ogólna liczba wydanych negatywnych opinii na zorganizowanie imprez masowych z wyszczególnieniem: wnioskodawców, rodzaju imprezy, w tym meczów piłki nożnej oraz przyczyn negatywnych opinii. 11. Inne informacje o podjętych działaniach i przedsięwzięciach Współpraca z innymi pionami PSSE / WSSE Sekcja Higieny Komunalnej przez cały rok sprawozdawczy przeprowadza kontrole wspólne z innymi pionami PSSE tj.: Sekcją Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku, Sekcją Epidemiologii, Stanowiskiem ds. Higieny Pracy oraz Stanowiskiem Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego. W roku 2015 przeprowadzono 36 kontroli wspólnych z sekcją HŻŻiPU, 5 z HP, 6 z EP oraz 2 z EP, HP i HŻŻiPU. Współpraca z instytucjami, podmiotami W 2015r. w ramach współpracy organizowane były 2 narady i podejmowane działania po naradach. Pierwsza z nich odbyła się w siedzibie Inspekcji i dotyczyła przygotowań do ferii zimowych stycznia 2015r. Druga odbyła się dnia 8 czerwca 2015r., a dotyczyła przygotowań do wakacji 2015r. Współpraca z Policją i Strażą Pożarną nawiązana była w zakresie bezpieczeństwa wypoczynku oraz ustalenia wspólnych działań: wymiana informacji, wspólne kontrole. Dodatkowo wspólnie z sekcją HŻŻiPU przeprowadzono 2 szkolenia dla rolników zajmujących się produkcja pierwotną. Szkolenie dotyczyło jakości wody pochodzącej z ujęć własnych oraz ujęć publicznych. W grudniu 2015r. przeprowadzone zostało również szkolenie dla potencjalnych organizatorów kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli w sezonie Współpraca z mediami (RTV, prasa). W ciągu całego 2015r. przekazywane były informacje dla lokalnych portali internetowych dotycząca składanych zapytań w zakresie jakości wody, obecności szczurów czy też ilości ekshumacji przeprowadzanych w ostatnich latach i przepisów z nimi związanych. 169

170 12. Krótkie podsumowanie wnioski. Z roku na rok poprawia się standard obiektów wypoczynkowych na terenie powiatu, a co za tym idzie wzrasta zainteresowanie bogatą ofertą turystyczną. W miarę możliwości finansowych podmioty gospodarcze przeprowadzają remonty zarówno w obiektach turystycznych, jak i pozostałych obiektach użyteczności publicznej, co pozytywnie wpływa na ich estetykę. Stan sanitarny skontrolowanych obiektów oceniono jako dobry. Nadmienia się również, iż zaobserwowano wzrost wnoszonych interwencji zgłaszanych przez osoby przebywające i korzystające z usług noclegowych w miejscowościach nadmorskich w okresie sezonu letniego. Jednakże w wyniku przeprowadzanych czynności kontrolnych stwierdza się, iż w większości są one niezasadne. W przypadku jakości wody stwierdza się, iż jakość analizowanej wody w zakresie fizykochemicznym utrzymuje się podobnie jak w latach ubiegłych, natomiast w zakresie mikrobiologicznym zauważyć można było zwiększoną liczbę przekroczeń. W okresie sprawozdawczym stan sanitarny utrzymania miejscowości w czystości nie budził zastrzeżeń. W celu poprawy estetyki i warunków wypoczynku turystów i wczasowiczów jednostki działające z ramienia Urzędów Gmin przeprowadzały prace porządkowe, prace pielęgnacyjne zieleni miejskiej. Miejscowości utrzymane były należytym stanie sanitarno porządkowym. Zapewniono odpowiednią ilość pojemników na odpady komunalne. Gminy mają zawarte porozumienia z firmami posiadającymi stosowne zezwolenia na utrzymanie miejscowości gmin w należytym stanie sanitarno porządkowym. Sprawozdanie sporządził: Imię i nazwisko, stanowisko służbowe: Sylwia Kowalska Kamińska starszy asystent, Kamila Strzałka starszy asystent, Ewa Mordak starszy instruktor Higieny, Maria Małysza młodszy asystent, Anna Omelańska Kierownik sekcji HK Nr telefonu: wew hk@psse-kamien.pl STANOWISKO DS. HIGIENY DZIECI I MŁODZIEŻY 1. Nadzór sanitarny nad placówkami nauczania i wychowania. W 2015r. pod nadzorem Higieny Dzieci i Młodzieży znajdowało się 77 placówek stałych. Liczba placówek w ewidencji uległa zmianie w porównaniu do roku Zmniejszyła się ilość placówek opiekuńczo-wychowawczych, w których prowadzone były zorganizowane zajęcia dla dzieci i młodzieży. W I półroczu 2015r. 2 placówki zostały zlikwidowane: 1 świetlica środowiskowa, 1 świetlica wiejska. 170

171 W II półroczu przeprowadzone czynności kontrolne wykazały, że w 7 świetlicach wiejskich zaprzestano prowadzenia zorganizowanych zajęć dla dzieci i młodzieży. Ponadto przeprowadzona kontrola w roku 2015 w szkole podstawowej wykazała, że punkt przedszkolny wszedł w struktury szkoły podstawowej, stąd zmiana ilości przedszkoli Tabela Nr 26. Wykaz placówek pod nadzorem PSSE w Kamieniu Pomorskim w latach Rodzaj placówki Liczba placówek w ewidencji Liczba skontrolowanych placówek Liczba przeprowadzonych kontroli Liczba dzieci i młodzieży w skontrolowanych placówkach Żłobki Przedszkola Szkoły podstawowe Gimnazja Licea ogólnokształcące 6. Ponadgimnazjalne szkoły zawodowe Szkoła Specjalna Zespoły Szkół Placówki opiekuńczowychowawcze wsparcia Domy Kultury Placówki rekreacyjne Ogółem placówki stałe wypoczynek zimowy wypoczynek letni Ogółem placówki sezonowe Ogółem (placówki stałe + sezonowe)

172 W harmonogramie kontroli na rok 2015 zaplanowano 89 kontroli obiektów stałych. Zgodnie z harmonogramem kontroli przeprowadzono 85 kontroli, w tym 5 kontroli ujętych w harmonogramie przeprowadzono w innym terminie: 3 kontrole z miesiąca maja przeniesiona i wykonana w czerwcu. 1 kontrola z miesiąca maja przeniesiona i wykonana w październiku, 1 kontrola z miesiąca października przeniesiona i wykonana w listopadzie, Z harmonogramu nie wykonano 4 zaplanowanych kontroli z powodu likwidacji 2 placówek, w przypadku 2 kolejnych zaprzestano prowadzenia zorganizowanych zajęć dla dzieci i młodzieży. Ponadto w okresie wypoczynku zimowego przeprowadzono 6 kontroli wypoczynku dzieci i młodzieży oraz 65 kontroli w okresie wypoczynku letniego. Ogółem w 2015r. przeprowadzono 93 kontrole obiektów stałych oraz 71 kontroli obiektów sezonowych. Łącznie w 2015r. przeprowadzono 164 kontrole. 2. Higiena procesu nauczania W 2015r. podczas kontroli placówek oceniano dostosowanie mebli szkolnych i przedszkolnych do zasad ergonomii w 38 placówkach, skontrolowano 124 oddziały, 1622 stanowisk pracy. W 1 placówce w 1 oddziale stwierdzono niedostosowanie mebli do zasad ergonomii dla 11 stanowisk pracy przedszkolaka. Wydano decyzję administracyjną na dostosowanie mebli przedszkolnych do zasad ergonomii z terminem wykonania do 15 lutego 2016r. Tabela Nr 27. Ergonomia mebli szkolnych i przedszkolnych r. Rodzaj placówek ERGONOMIA MEBLI SZKOLNYCH I PRZEDSZKOLNYCH Oceniono dostosowanie mebli do wzrostu Nieprawidłowe stwierdzono uczniów i przedszkolaków w ilu w ilu ile w ilu w ilu ile placówkach oddziałach stanowisk placówkach oddziałach stanowisk Przedszkola szkoły podstawowe Szkoły gimnazja funkcjonujące licea ogólnokształcące samodzielnie ponadgimnazjalne 05. szkoły zawodowe Zespoły szkół: przedszkola szkoły podstawowe Placówki funkcjonujące gimnazja w zespołach licea ogólnokształcące ponadgimnazjalne 11. szkoły zawodowe

173 Dnia 05 maja 2015r. wystawiono prolongatę decyzji administracyjnej dotyczącą dostosowania mebli przedszkolnych do zasad ergonomii, którą wyegzekwowano 03 lipca 2015r. Dnia 07 września 2015r. ponadto wystawiono prolongatę dotyczącą poprawy stanu technicznego mebli bez certyfikatów. Przeprowadzona kontrola dnia 11 grudnia 2015r. wykazała wykonanie obowiązków zawartych w ww. decyzji. Zakupiono nowe meble z certyfikatami w ilości 36 krzesełek, 36 stolików do sali lekcyjnej oraz 12 krzesełek do sali komputerowej. Wyegzekwowano również w szkole podstawowej decyzję wydaną na dostosowanie mebli szkolnych do zasad ergonomii w klasie I, II i III. W trakcie przeprowadzonych kontroli dokonano również higienicznej oceny rozkładu zajęć lekcyjnych. Skontrolowano 28 placówek, 246 oddziałów. Tabela Nr 28. Higieniczna ocena rozkładów zajęć lekcyjnych w 2015r. Szkoły funkcjonujące samodzielnie Placówki funkcjonujące w zespołach HIGIENICZNA OCENA ROZKŁADÓW ZAJĘĆ LEKCYJNYCH Ocenie poddano rozkład zajęć szkolnych Nieprawidłowe stwierdzono w ilu w ilu szkołach oddziałach w ilu szkołach w ilu oddziałach szkoły podstawowe Gimnazja licea ogólnokształcące ponadgimnazjalne szkoły zawodowe Rodzaj placówek Zespoły szkół: szkoły podstawowe Gimnazja licea ogólnokształcące ponadgimnazjalne szkoły zawodowe We wszystkich ocenianych szkołach zajęcia rozpoczynają się o stałej porze i rozłożone są równomiernie uwzględniając godziny odjazdu autobusów. Uczniowie, którzy czekają na odwóz mają możliwość uczestniczenia w zajęciach dodatkowych. Zapewniono również wypoczynek między lekcjami: przerwy 10 minutowe oraz na posiłek: 1 przerwa 20 minutowa lub 2 po 15 minut. Odnotowano zmniejszającą się liczbę oddziałów w szkołach. W zespole szkół wykonano 1 decyzję wystawioną w 2014 roku z terminem wykonania 02 lutego 2015r. Decyzja dotyczyła równomiernego rozłożenia zajęć lekcyjnych w 3 klasach gimnazjum: kl. I, kl. II i kl. III. 173

174 3. Nadzór nad warunkami wypoczynku dzieci i młodzieży Wypoczynek zimowy 2015r. Działania przed okresem zimowym: Wypoczynek zimowy 2015r. Działania przed okresem zimowym: Pierwszym działaniem w ramach akcji Bezpieczne Ferie 2015 była zorganizowana z inicjatywy Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kamieniu Pomorskim narada w dniu 07 stycznia 2015r. W naradzie uczestniczyli przedstawiciele Straży Pożarnej, Policji, Gmin Kamień Pomorski, Dziwnów i Golczewo. W naradzie udział wzięło 14 osób. Z ramienia Stacji uczestniczyli Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, przedstawiciel sekcji Higieny Komunalnej, Higieny Żywienia, Żywności i Przedmiotów Użytku oraz Higieny Dzieci i Młodzieży. Uczestnicy narady przedstawiali zaplanowane działania w okresie ferii zimowych 2015, zarówno własne, jak i te we współpracy z innymi instytucjami. Zaplanowano wspólne działania wszystkich służb: Policji, Straży Pożarnej i PIS w Kamieniu Pomorskim: wspólne kontrole dworców, autokarów przewożących dzieci i młodzież, kontrole wspólne Higieny Dzieci i Młodzieży w zakresie higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w ośrodkach wypoczynku oraz Higieny Żywienia, Żywności i Przedmiotów Użytku, w tym warunków żywienia. Ponadto zaplanowano działalność edukacyjną w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia przed i podczas ferii zimowych w formie pogadanki w zakresie bezpieczeństwa oraz szkodliwości środków zastępczych przez pracowników Higieny Pracy, Higieny Dzieci i Młodzieży, jak również Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia w szkołach i domach kultury. Drugim działaniem były prelekcje przeprowadzone wspólnie z Policją w ramach akcji Bezpieczne Ferie 2015 w 2 szkołach podstawowych. Przeprowadzono 4 prelekcje dla grup wiekowych 0-III i IV-VI. Na spotkaniach omówiono bezpieczne zabawy zimowe i zapobieganie grypie. Działania w trakcie sezonu zimowego: 1) monitorowanie na bieżąco elektronicznej bazy wypoczynku na stronie Kuratorium Oświaty. W elektronicznej bazie danych na terenie powiatu kamieńskiego błędnie wpisano wypoczynek dzieci i młodzieży, który miał się odbyć na terenie powiatu gryfickiego. Po przesłaniu informacji dokonano zmiany w bazie wypoczynku. 2) kontrola wszystkich turnusów, które były zorganizowane na terenie powiatu kamieńskiego; Przeprowadzono 6 kontroli, w tym 5 turnusów w formie wyjazdowej i 1 turnus w miejscu zamieszkania półkolonia. 3) W ramach współpracy z Policją i Strażą Pożarną przeprowadzono wspólnie 4 kontrole. Wszystkie kontrole wykazały należyty stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń. 174

175 4) W trakcie kontroli wypoczynku dzieci i młodzieży przekazano materiały oświatowe przygotowane przez pracownika OZiPZ 14 zasad bezpiecznych ferii zimowych. 5) Przeprowadzono wspólnie z Policją prelekcję w ramach akcji Bezpieczne Ferie 2015 na półkolonii w Kamieniu Pomorskim. W okresie ferii zimowych dodatkowo skontrolowano 2 domy kultury, w których w okresie ferii zimowych zorganizowano zajęcia w godzinach przedpołudniowych zgodnie z harmonogramem kontroli na rok ( Baw się z nami, nigdy z dopalaczami ). Kolejne działanie w ramach akcji Bezpieczne Ferie 2015 odbyło się w domu kultury w dniu 22 stycznia 2015r. Prelekcja odbyła się z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej Bezpieczny wypoczynek przedstawiona przez przedstawiciela Policji i Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Kamieniu Pomorskim. W spotkaniu wzięło udział 28 dzieci w wieku do lat 10. W dniu 28 stycznia 2015 roku w 3 wiejskich ośrodkach kultury zorganizowano spotkanie profilaktyczne Bezpieczne Ferie W spotkaniu uczestniczyli pracownicy PSSE w Kamieniu Pomorskim oraz przedstawiciel Policji. Na spotkaniach przedstawiono tematykę bezpieczeństwa i zdrowych zachowań, w tym zapobieganie grypie. W spotkaniach uczestniczyło 34 osoby, w tym 7 dorosłych i 27 dzieci w wieku od 3 do 12 lat. Dzieci wysłuchały prelekcji w formie prezentacji przygotowanej przez pracownika Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Bezpieczne Ferie Dużym zainteresowaniem cieszyła się zgaduj-zgadula dla dzieci do lat 10 i krzyżówka z hasłem Bezpieczne Ferie dla młodzieży od 10 do 12 lat. Następnie był recytowany wiersz o grypie - Karolina Wandy Łochockiej. Na zakończenie spotkania uczestnicy otrzymali drobne upominki pozyskane przez komórkę Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia od sponsorów. We wszystkich skontrolowanych turnusach zapewniono właściwy stan sanitarno-higieniczny i techniczny obiektów, w których organizowany był wypoczynek. Organizatorzy wypoczynku dopełnili obowiązku zapewnienia dzieciom i młodzieży opieki medycznej: pielęgniarka przez całą dobę 3 lekarz na telefon 2 umowa z przychodnią 1 W trakcie sezonu zimowego stwierdzono 1 zachorowanie: zapalenia gardła, podano antybiotyk. Wypoczynek letni 2015r. Działania przed sezonem letnim: W ramach współpracy ze Starostwem Powiatowym w Kamieniu Pomorskim uczestniczono w naradzie poświęconej Bezpiecznym Wakacjom

176 Dnia 08 czerwca 2015r. Higiena Dzieci i Młodzieży zorganizowała spotkanie na temat zaplanowania wspólnych działań w okresie sezonu letniego. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Straży Pożarnej i Policji w Kamieniu Pomorskim oraz Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kamieniu Pomorskim. Ponadto dnia 25 czerwca 2015r. Higiena Dzieci i Młodzieży przy współpracy z Promocją Zdrowia i Oświatą Zdrowotną, Higieną Komunalną, Higieną Żywienia Żywności i Przedmiotów Użytku oraz Higieną Pracy zorganizowała szkolenie dla organizatorów wypoczynku dzieci i młodzieży. W szkoleniu udział wzięło 8 organizatorów. Działania w trakcie sezonu letniego: 1) monitorowanie i uaktualnianie na bieżąco elektronicznej bazy danych, 2) kontrole 64 turnusów, które były zorganizowane na terenie powiatu kamieńskiego. Przeprowadzono 65 kontroli kontroli wypoczynku dzieci i młodzieży: w 16 obiektach całorocznych, 54 organizatorów zorganizowało 81 turnusów 4225 dzieci i młodzieży (skontrolowano 11 obiektów, 17 organizatorów, 17 turnusów 855 dzieci i młodzieży, przeprowadzono 18 kontroli), w 24 obiektach wykorzystywanych okazjonalnie do wypoczynku i sezonowych, w których 84 organizatorów zorganizowało 124 turnusy 6253 dzieci i młodzieży, (skontrolowano 15 obiektów, 28 organizatorów, 30 turnusów 1462 dzieci i młodzieży, przeprowadzono 30 kontroli), obozy pod namiotami bez stałej infrastruktury 5 obiektów, w których wypoczynek zorganizowało 8 organizatorów, 12 turnusów 894 dzieci i młodzieży, (skontrolowano 2 obiekty, 3 organizatorów i 3 turnusy 294 dzieci i młodzieży, przeprowadzono 3 kontrole). obozy pod namiotami ze stałą infrastrukturą - 5 obiektów, w których 19 organizatorów zorganizowało 28 turnusów 2012 dzieci i młodzieży, (skontrolowano 5 obiektów, 10 organizatorów, 10 turnusów 703 dzieci i młodzieży, przeprowadzono 11 kontroli). wypoczynek w miejscu zamieszkania 6 obiektów, 6 organizatorów zorganizowało 10 turnusów 375 dzieci i młodzieży, (skontrolowano 2 obiekty, 2 organizatorów, 3 turnusy 99 dzieci i młodzieży, przeprowadzono 3 kontrole). 3) w ramach współpracy z Policją i Strażą Pożarną przeprowadzono wspólnie 11 kontroli, w tym 6 kontroli przeprowadzono wspólnie z Policją oraz 5 kontroli przeprowadzono wspólnie z Policją i Strażą Pożarną. 4) w trakcie kontroli wypoczynku dzieci i młodzieży przekazano materiały oświatowe przygotowane przez pracownika Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia oraz przeprowadzono prelekcje na temat bezpieczeństwa podczas wypoczynku letniego. 176

177 W trakcie sezonu letniego 3 organizatorom wystawiono mandat karny. Łącznie wystawiono 3 mandaty karne na sumę 400 złotych. Do zakończenia kontroli we wszystkich turnusach stan sanitarno-higieniczny ulegał znacznej poprawie. We wszystkich skontrolowanych placówkach zapewniono opiekę medyczną: pielęgniarka przez całą dobę 39 pielęgniarka w wyznaczonych godzinach - 6 ratownik medyczny - 3 lekarz na telefon 7 umowa z ośrodkiem zdrowia 9 W trakcie sezonu letniego stwierdzono 14 zachorowań oraz 17 urazów: w obiektach hotelowych 2 zachorowania tj. 1 zapalenie spojówek oraz 1 zapalenie ucha środkowego. Ponadto ustalono, iż miała miejsca 1 hospitalizacja, jednodniowy pobyt w szpitalu z powodu ogólnego osłabienia. w obiektach używanych okazjonalnie do wypoczynku stwierdzono 4 zachorowania 1 poparzenie słoneczne skóry wizyta w Ośrodku Zdrowia, 1 przeziębienie (korzystano z opieki zdrowotnej nocnej w Kamieniu Pomorskim), 1 angina, 1 przypadek ostrej alergii. Ponadto 9 urazów 1 skręcenie kolana, 1 skręcenie ręki, 2 urazy skrętne stawu skokowego, 2 urazy stłuczeniowe śródstopia, 1 uraz klatki piersiowej w okolicy mostka, 1 naderwanie nadgarstka, 1 uraz nadgarstka. Dodatkowo 2 hospitalizacje: dwudniowy pobyt w szpitalu ze względu na ostre zakażenie górnych dróg oddechowych oraz pobyt w szpitalu od 03 sierpnia 2015r. ze względu na częste wymioty. w obozach pod namiotami ze stałą infrastrukturą ustalono 6 zachorowań 4 uczestników przyjmowało antybiotyk ze względu na dużą ilość kleszczy na ciele, ból gardła i brzucha (wizyta u lekarza w przychodni w Kamieniu Pomorskim przepisano antybiotyk). Ponadto 6 urazów szycie kciuka prawej dłoni u 1 uczestnika, 3 skręcenia nogi, 1 złamanie palca w dłoni, skręcenie i naderwanie kciuka, rozcięcie nosa (założenie 3 szwów). Ponadto jednodniowy pobyt w szpitalu ze względu na złamanie ręki. Dodatkowo kontynuacja leczenia. w obozach pod namiotami bez stałej infrastruktury 2 zachorowania 2 anginy, oraz 2 urazy 1 złamanie palca śródręcza ręki lewej oraz 1 przeciążenie śródstopia. 4. Działalność pokontrolna w placówkach nauczania wychowania i opieki oraz wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży Przeprowadzone kontrole w 2015r. wykazały w 2 placówkach oświatowo-wychowawczych nieprawidłowości. W związku z czym wobec placówek i podmiotów odpowiedzialnych za 177

178 przestrzeganie wymagań wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych nieprawidłowości. Wystawiono 2 decyzje nakazujące z terminem wykonania obowiązków dotyczące: dostosowania mebli przedszkolnych do zasad ergonomii w oddziale dla 3 i 4 latków, doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-higienicznego sufitu oraz ściany w pomieszczeniach sanitarnych chłopców i dziewcząt zlokalizowanych na I piętrze, oraz doprowadzenie do należytego stanu technicznego zniszczone, nierówne z ubytkami powierzchnie drzwi w kabinach ustępowych w pomieszczeniu sanitarnym u chłopców w szkole podstawowej. Dodatkowo w 2015r. wystawiono 3 decyzje płatnicze na łączną kwotę 262,67zł: 1 gimnazjum, 1 przedszkole miejskie, 1 szkoła podstawowa. Ponadto w 2015r. wpłynęło 5 wniosków z prośbą o przedłużenie terminu wykonania obowiązków zawartych w decyzjach Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kamieniu Pomorskim, wystawionych w latach ubiegłych. W związku z czym wystawiono 5 decyzji przedłużających termin wykonania nieprawidłowości. Przedłużane terminy decyzji, dotyczyły: zapewnienia równej nawierzchni w ciągu komunikacyjnym na parterze skrzydła nauczania początkowego oraz zapewnienia równej nawierzchni w łączniku pomiędzy budynkiem, szkoły głównej a blokiem nauczania początkowego, zapewnia w auli podłogi równej, niepylącej, łatwej do utrzymania w czystości decyzja wykonana w 2015r., dostosowania mebli przedszkolnych do zasad ergonomii w grupie 3 i 4-latków oraz dostosowania mebli przedszkolnych do zasad ergonomii w grupie 5 i 6-latków, zapewnienia mebli szkolnych bezpiecznych z certyfikatami w sali zajęć oraz zapewnienia mebli szkolnych bezpiecznych z certyfikatami w sali zajęć, zapewnienia mebli szkolnych bezpiecznych z certyfikatami w sali zajęć - decyzja wykonana w 2015r., zapewnienia indywidualnej lub centralnej instalacji ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w łazience domku nr 1, zapewnienia indywidualnej lub centralnej instalacji ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w łazience domku nr 2, zapewnienia indywidualnej lub centralnej instalacji ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w łazience domku nr 3, zapewnienia indywidualnej lub centralnej instalacji ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w łazience domku nr 4, zapewnienia indywidualnej lub centralnej instalacji ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w łazience domku nr 5. W 2015r. wyegzekwowano 9 decyzji administracyjnych z lat ubiegłych: 1 decyzję z 2009r., 178

179 1 decyzję z 2012r., 1 decyzję z 2013r., 6 decyzji z 2014r. Wykonane decyzje administracyjne z zakresu HDiM w 2015r. dotyczyły: dostosowania w przedszkolu mebli do zasad ergonomii w grupie 3 i 4 latków oraz w grupie 5 latków, zapewnienia mebli szkolnych z certyfikatami w sali lekcyjnej nr 8, 10, 11 w szkole podstawowej, doprowadzenia do należytego stanu podłogę w auli szkolnej w szkole podstawowej. Założono nowy parkiet. dostosowania mebli szkolnych do zasad ergonomii w 3 klasach w szkole podstawowej, Zakupiono krzesełka nr 3 i stoliki nr 3, meble zostały dostosowane do zasad ergonomii i prawidłowo zestawiono poprzez obniżenie stolików, wymianę krzesełek, zapewnienia w pomieszczeniu świetlicy podłogi równej, niepalącej, łatwej do utrzymania w czystości. Podłoga została wyłożona panelami, podłoga równa, gładka, łatwa do utrzymania w czystości,utrzymana w dobrym stanie sanitarno-technicznym, równomiernego rozłożenia planu zajęć edukacyjno- wychowawczym w zespole szkół. Rozłożono równomiernie zajęcia dla klasy I gimnazjum w poszczególnych dniach tygodnia- 6,7 godzin, w planie zajęć edukacyjno- wychowawczym rozłożono równomiernie zajęcia dla klasy II gimnazjum w poszczególnych dniach tygodnia-6,7 godzin, w planie zajęć edukacyjno- wychowawczym rozłożono równomiernie zajęcia dla klasy III gimnazjum w poszczególnych dniach tygodnia 6,7 godzin. zlikwidowania zacieku na ścianie w pomieszczeniu kuchennym w wiejskim ośrodku kultury. Ścianę i sufit odgrzybiono, zaszpachlowano i pomalowano farbą emulsyjną. Zlikwidowano zaciek na ścianie przy suficie w prawym rogu sceny w świetlicy, sufit pomalowano, ścianę wytapetowano tapetą dekoracyjną, zapewnienia nierównej nawierzchni chodnika od bramy do sali gimnastycznej w szkole podstawowej. Nierówny chodnik usunięto, wyrównano nawierzchnię i wyłożono kostką brukową. zapewnienia równej nawierzchni w sali lekcyjnej w zespole szkół. Posadzkę wymieniono i wyłożono nową wykładzinę PCV. 179

180 Tabela Nr 29. Postępowanie administracyjno-egzekucyjne w roku 2015 Rodzaj placówki Decyzje Decyzje płatnicze Mandaty administracyjne Ogółem Prolongaty Liczba Kwota Liczba Kwota Żłobki Przedszkola , Szkoły Podstawowe , Gimnazja , Licea , Szkoły Zawodowe , Zespoły Szkół , Pozostałe placówki stałe , Wypoczynek zimowy , Wypoczynek letni , Ogółem , Warunki do prowadzenia wychowania fizycznego w szkołach W 2015r skontrolowano 29 placówek będących pod nadzorem: 18 Szkół Podstawowych, 6 Gimnazjów, 1 Liceum Ogólnokształcące, 1 Ponadgimnazjalną Szkołę Zawodową, 1 Szkołę Specjalną i 2 Zespoły Szkół. Przeprowadzone czynności kontrolne wykazały, że 3 placówki posiadają niewystarczające warunki do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego. Szkoły te posiadają tylko boiska szkolne, natomiast ćwiczenia odbywają się na korytarzu szkolnym, natomiast w przypadku uczniów 1 szkoły podstawowej zajęcia prowadzone są w sali klubowej oddalonej od placówki o ok. 100m. Tylko 3 szkoły nie mają warunków do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego. 11 szkół korzysta z boisk gminnych typu Orlik: 6 szkół podstawowych, 3 gimnazja, 1 liceum, 1 zespół szkół. 6 szkół korzysta z hali sportowej: 180

181 2 szkoły podstawowe, 3 gimnazja, 1 zespół szkół. Posiadanie infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego: 2 szkoły podstawowe, 1 szkoła specjalna posiadają tyko salę zastępczo-rekreacyjną, 1 gimnazjum posiada tylko salę gimnastyczną, 3 szkoły podstawowe, 1 gimnazjum posiadają tylko boisko sportowe, 7 szkół, 1 gimnazjum posiada salę zastępczą i boisko szkolne, 5 szkół podstawowych, 2 gimnazja, 1 ponadgimnazjalna szkoła zawodowa, 1 zespół szkół posiadają szkolny zespół sportowy (sala gimnastyczna, boisko i zaplecze sportowe), 1 szkoła podstawowa posiada szkolny zespół sportowy bez boiska. Placówki posiadające natryski: 6 szkół podstawowych, 2 gimnazja, 1 technikum, 1 zespół szkół, Korzystanie z natrysków: natryski używane zawsze po zajęciach wychowania fizycznego: 1 gimnazjum, 1 technikum, natryski używane sporadycznie w szkołach podstawowych: 4 szkoły podstawowe, 1 zespół szkół, natryski używane po dodatkowych zajęciach sportowych: 1 szkoła podstawowa, nieużywane: 1 szkoła podstawowa, nieczynne: 1 gimnazjum. W związku ze złym stanem sanitarno-technicznym zaplecza sali gimnastycznej wraz z natryskami w gimnazjum toczy się postępowanie administracyjne. Dnia 09 kwietnia 2013r. wydano decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kamieniu Pomorskim nakazującą wykonanie obowiązków zawartych w ww. decyzji. W 2015r. na prośbę dyrektora placówki oraz organu prowadzącego wydano decyzję przedłużającą termin wykonania obowiązków do 15 marca 2016r. W związku z czym natryski zostały wyłączone z użytkowania do czasu poprawy warunków sanitarno-technicznych. 181

182 Instalację kanalizacyjną przyłączoną do sieci kanalizacyjnej ( zgodnie z drukiem Mz-53) zbiorniki bezodpływowe (szamba) Przydomowe oczyszczalnie ścieków Podać przyczyny funkcjonowania placówek bez kanalizacji Instalację wodociągową Studnie głębinowe Podać przyczyny funkcjonowania placówek bez wodociągów 6. Warunki do utrzymania higieny osobistej w szkołach We wszystkich skontrolowanych obiektach zapewniono bieżącą zimną i ciepłą wodę przy umywalkach. Zapewniono środki do utrzymania właściwej higieny osobistej: mydło w płynie w dozownikach, ręczniki papierowe lub tradycyjne, właściwie oznakowane w przypadku przedszkoli, suszarki elektryczne i papier toaletowy. W 1 szkole podstawowej podczas czynności kontrolnych stwierdzono niewłaściwy stan techniczny pomieszczeń higieniczno-sanitarnych u dziewcząt i chłopców zlokalizowanych na I piętrze. W związku z powyższym wszczęto postępowanie administracyjne wobec placówki oraz organu prowadzącego. Wydano decyzję nakazującą z dnia 06 listopada 2015r. z terminem wykonania obowiązków do dnia 29 lutego 2016r. W ewidencji widnieje 77 placówek pod nadzorem, z czego w 2015r. skontrolowano 71 placówek. Wszystkie placówki podłączone są do sieci wodnej, natomiast w 17 placówkach brak podłączenia do centralnej kanalizacji. W 16 placówkach nieczystości płynne odprowadzane są do bezodpływowego zbiornika (szambo), natomiast w 1 placówce od 2014r. funkcjonuje ekologiczna oczyszczalnia ścieków. Tabela Nr 30. Informacja dotycząca posiadania wodociągów i kanalizacji w poszczególnych rodzajach placówek Placówki posiadające Brak kanalizacji ( dane muszą zgodnie z drukiem z kolumną 13 w Mz-53) Brak wodociągów ( dane muszą zgodnie z kolumną 12 w Mz-53 ) Rodzaj placówki Lata Żłobki Przedszkola Szkoły podst Brak kanalizacji w danej m-ści Brak kanalizacji w danej m-ści

183 Gimnazja Brak kanalizacji w danej m-ści Licea Ponadgimnazjalne szkoły zawodowe Szkoły specjalne Szkoły policealne Zespoły szkół Placówki kształcenia praktycznego Szkoły wyższe Placówki z pobytem całodobowym Placówki opiekuńczo wychowawcze wsparcia dziennego Brak kanalizacji w danej m-ści Placówki rekreacyjne OGÓŁEM Ocena warunków sanitarno-higienicznych dla dzieci 5-6 letnich w tzw. oddziałach zerowych w placówkach oświatowych Na terenie powiatu kamieńskiego na 32 placówki w 23 funkcjonują oddziały zerowe. Na 9 przedszkoli, w których istnieją oddziały zerowe tylko 3 nie posiadają właściwej infrastruktury do funkcjonowania oddziałów zerowych : 2 przedszkola nie posiadają placu zabaw, 1 przedszkole nie dostosowało mebli do zasad ergonomii. Wydano decyzję administracyjną z terminem wykonania obowiązku do 15 lutego 2016r. W 16 szkołach podstawowych działają oddziały zerowe. W 6 przypadkach szkoły nie posiadają właściwej infrastruktury do funkcjonowania oddziałów zerowych. 1 szkoła podstawowa posiada sprzęt i meble bez certyfikatów, 6 szkół podstawowych nie ma możliwości wydzielenia ciągów komunikacyjnych tak by nie krzyżowały się z drogami komunikacyjnymi starszych uczniów 183

184 W tym, w których stwierdzono w tym Przedszkola Szkoły podstawowe Przedszkola Szkoły podstawowe Tabela Nr 31. Ocena warunków sanitarno-higienicznych dla dzieci 5-6 letnich w tzw. oddziałach zerowych w placówkach oświatowych Funkcjonujące samodzielnie Funkcjonujące w zespołach szkół/placówek Liczba placówek Razem w ewidencji skontrolowanych w których nie funkcjonują oddziały "zerowe" w tym które przygotowywują się do utworzenia oddziałów "zerowych" w których brak odpowiedniej infrastruktury do utworzenia oddziałow "zerowych" w których funkcjonują oddziały "zerowe" właściwą infrastrukturę i wyposażenie pomieszczeń przeznaczonych do użytkowania przez oddział "zerowy"² brak odpowiedniej infrastruktury do funkcjonowania oddziałów "zerowych" zbyt małą powierzchnię sal (min 2,5 m² na dziecko) brak w salach wydzielonej części rekreacyjnej meble niedostosowane do wysokości dzieci sprzęt i meble nie posiadające certyfikatów pomieszczenia sanitarne niedostosowane do wysokości dzieci brak ciepłej wody brak możliwości dożywiania dzieci podczas pobytu w szkole brak możliwości wydzielenia ciągów komunikacyjnych tak by nie krzyżowały się z drogami komunikacyjnymi starszych uczniów³ brak wydzielonego placu rekreacyjnego dla młodzszych dzieci Liczba dzieci w oddziałach "zerowych"

185 Dane od momentu wejscia w życie ustawy* Dane za rok sprawozdawczy ogółem 8. Ocena warunków sanitarno-higienicznych w żłobkach i klubach malucha Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kamieniu Pomorskim znajduje się tylko 1 żłobek. Żłobek powstał w styczniu 2014r., który uzyskał pozytywną Opinię Sanitarną Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kamieniu z dnia 03 stycznia 2014r. Tabela Nr 32. Ocena warunków sanitarno-higienicznych w żłobkach i klubach malucha Lp. Rodzaj informacji żłobki funkcjonujące przed wejściem w życie ustawy* w tym: które rozpoczęły działalność po wejściu w życie ustawy* kluby dziecięce na podstawie ustawy* 1 Liczba placówek, znajdujących się pod bieżącym nadzorem PIS Uwagi Żłobek funkcjonuje od stycznia 2014r. 2 Liczba wniosków o wydanie opinii ¹ a Liczba placówek, które otrzymały pozytywną opinię PIS Liczba placówek, które otrzymały negatywną opinię PIS 3, Liczba placówek, w których postępowanie o wydanie opinii PIS jest w toku Liczba placówek, które były objęte nadzorem, ale zawiesiły lub zakończyły działalność posiadające pozytywną opinię sanitarną b 7c Liczba placówek, znajdujących się pod bieżącym nadzorem PIS posiadające negatywną opinię sanitarną 3 nie posiadające opinii sanitarnej wpisane do rejestru żłobków i 7d klubów dziecięcych w samorządzie terytorialnym Na terenie powiatu kamieńskiego nie działają kluby dziecięce ani kluby malucha, w związku z czym nie wydano negatywnych Opinii Sanitarnych w 2015r. 185

186 ogółem żłobki kluby dziecięce Tabela 33. Liczba placówek, które otrzymały negatywną opinię sanitarną Lp. Oceniane zagadnienia Liczba placówek, które otrzymały negatywną opinię sanitarną z poniższych powodów w tym: Wyposażenie techniczne budynku: 1. zapewniono bieżącą ciepłą wodę we wszystkich pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt dzieci wentylacja grawitacyjna lub mechaniczna poziom podłogi w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi znajduje się, co najmniej 30cm powyżej terenu urządzonego przy budynku Pomieszczenia żłobka / klubu dziecięcego: 4. w przypadku żłobka istnieją co najmniej dwa pomieszczenia, w tym jedno przystosowane do odpoczynku dzieci w przypadku klubu dziecięcego: co najmniej jedno pomieszczenie w przypadku klubu dziecięcego zapewniono miejsce na odpoczynek dzieci zapewniono wymaganą powierzchnię pomieszczeń wysokość pomieszczeń przeznaczonych na pobyt dzieci wynosi co najmniej 2,5m grzejniki centralnego ogrzewania osłonięte lub zabezpieczone temperatura w pomieszczeniach wynosi co najmniej 20ºC co najmniej 50% powierzchni okien ma konstrukcje umożliwiającą otwieranie istnieje możliwość ochrony przed nadmiernym nasłonecznieniem pomieszczenia utrzymane w odpowiednim stanie czystości i porządku stolarka okienna, drzwiowa w dobrym stanie technicznym punkty świetlne czynne Wyposażenie pomieszczeń żłobka / klubu dziecięcego: 16. meble dostosowane do wymagań ergonomii wyposażenie posiada atesty lub certyfikaty zabawki spełniają wymagania bezpieczeństwa i higieny oraz posiadają oznakowanie CE pościel i leżaki są wyraźnie oznakowane, przypisane do konkretnego dziecka i odpowiednio przechowywane zapewniono miejsce do przechowywania odzieży wierzchniej Pomieszczenia sanitarne i warunki do utrzymania higieny: 21. ściany do wysokości co najmniej 2 m pokryte materiałami zmywalnymi, nienasiąkliwymi i odpornymi na działanie wilgoci oraz materiałami nietoksycznymi i odpornymi na działanie środków dezynfekcyjnych podłoga i ściany wykonane tak, aby było możliwe łatwe utrzymanie czystości w tych pomieszczeniach zapewniono dostęp do miski ustępowej oraz urządzeń sanitarnych z ciepłą bieżącą wodą takich jak: umywalka, brodzik z natryskiem lub inne urządzenia do utrzymania higieny osobistej dzieci w urządzeniach sanitarnych zapewniono centralną regulację mieszania ciepłej wody zespoły sanitarne wyposażone w środki higieny osobistej ręczniki oznakowane, czyste lub jednorazowego użytku zapewniono stanowisko do przewijania dzieci miejsce do przechowywania sprzętu i środków utrzymania czystości zapewnione i zabezpieczone przed dostępem dzieci niemowlętom zapewniono możliwość leżakowania na werandzie lub tarasie Warunki do prowadzenia żywienia w przypadku żłobka zapewniono wyżywienie przebywającym w nim dzieciom zapewniono dzieciom możliwość higienicznego spożywania posiłków zapewnione warunki do przechowywania i podawania mleka matki System I-ej pomocy: 186

187 33. apteczki wyposażone w podstawowe środki opatrunkowe Teren żłobka: 34. zapewniono bezpośrednie wyjście na teren otwarty wyposażony w urządzenia do zabaw, niedostępny dla osób postronnych urządzenia i sprzęt placów zabaw posiadają atesty lub certyfikaty piaskownice zabezpieczone przed zanieczyszczeniem odchodami zwierzęcymi odpady, a szczególnie odchody zwierzęce z terenu wokół budynku (w tym placów zabaw) usunięto Gromadzenie odpadów stałych: miejsce gromadzenia odpadów oddalone co najmniej 10 m od okien i drzwi budynku oraz co najmniej 3 m od granicy z sąsiednią działką miejsce i w/w urządzenia w dobrym stanie higieniczno - sanitarnym i technicznym STANOWISKO DS. ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO W Zapobiegawczym Nadzorze Sanitarnym realizowano zadania ustawowe z zakresu zdrowia publicznego. Stanowiska Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego zajmowane były wyłącznie na wniosek zainteresowanych podmiotów lub w związku z wystąpieniami organów prowadzących postępowanie główne i dotyczyły planowanych inwestycji lub zagospodarowania terenu. Powiatowy Inspektor Sanitarny realizuje zadania ustawowe poprzez : uzgadnianie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz projektów studiów i kierunków zagospodarowania przestrzennego powiatu Kamieńskiego, uczestniczenie w postępowaniu w sprawie oddziaływania na środowisko inwestycji mogących znacząco pogorszyć stan środowiska, uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, dotyczącej budowy i zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych (obiekty przemysłowe, obiekty służby zdrowia, użyteczności publicznej, oświaty i wychowania, obiekty nauki, obiekty usługowe różnego przeznaczenia), uczestniczenie w odbiorach obiektów budowlanych różnego przeznaczenia, dokonywanie odbiorów aptek, zakładów kosmetycznych, fryzjerskich i odnowy biologicznej oraz innych lokali usługowych. Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje zapobiegawczy nadzór sanitarny nad warunkami higieny środowiska oraz obiektami przeznaczonymi do pracy, nauczania i wychowania, żywności, żywienia, udzielania świadczeń zdrowotnych i innych poprzez uzgadnianie i opiniowanie poszczególnych etapów realizacji inwestycji. Zadania w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego mają na celu eliminowanie nieprawidłowości już na etapie planowania, projektowania, realizacji i dopuszczania do użytkowania obiektów budowlanych oraz zagwarantowanie, że obiekty te, a w szczególności obiekty przemysłowe nie będą oddziaływać szkodliwie i w sposób uciążliwy na ludzi zamieszkałych lub przebywających w ich sąsiedztwie. PPIS w Kamieniu Pomorskim opiniuje projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, wydaje uzgodnienia do decyzji 187

188 środowiskowych uwarunkowaniach dla projektowanych przedsięwzięć oraz opinie o konieczności sporządzania raportów o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięć i ich zakresów. Ocenia spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w dokumentacji projektowej w obiektach budowlanych przekazywanych do użytkowania oraz wydaje wymagane w procesie inwestycyjnym opnie sanitarne. 1. Liczba wydanych opinii sanitarnych, decyzji dotyczących dopuszczenia do użytkowania obiektu budowlanego oraz sprzeciwów w dopuszczeniu do użytkowania obiektu; 52 - opinie sanitarne dotyczące uczestniczenia w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego 1 - decyzja sprzeciw przeciwko użytkowaniu obiektu budowlanego na podstawie rozpatrzenia wniesionego przez stronę, odwołania - ZPWIS w Szczecinie na podstawie art ust. 2 kpa uchylił w całości przedmiotową decyzję i umorzył w całości postępowanie w niniejszej sprawie. 2. Liczba uzgodnionych pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dokumentacji projektowych; 21 - opinie sanitarne dotyczące uzgodnienia dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych 3. Liczba przeprowadzonych kontroli, wizji lokalnych (w tym obiektów w trakcie budowy); W 2015 r. dokonano 62 kontroli ( wizytacji). 4. Liczba wydanych opinii w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. uzgodnienia dotyczące odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko- 0 uzgodnienia dotyczące zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko projektów dokumentów strategicznych -13 opinie dotyczące oceny projektów dokumentów wraz z prognozami oddziaływania na środowisko-7 5. Liczba wydanych opinii w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko. opinie w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby - co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko

189 opinie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Ważniejsze realizacje. Uzdrowiskowe Centrum Rehabilitacji w Kamieniu Pomorskim przy ul. Szpitalnej 13 w Kamieniu Pomorskim Hospicjum Stacjonarne w Kołczewie przy ul. Zwycięstwa 37 Centrum stomatologiczne w Kamieniu Pomorskim przy ul. Szpitalnej 13 Przychodnia Zdrowia w Międzyzdrojach, dz. nr 568/3. Oczyszczalnia ścieków w Mokrawicy, dz. nr 7/3, obręb Mokrawica, gm. Kamień Pomorski 7. Inne sprawy w drodze: opinii sanitarnej, decyzji, postanowienia - sprawy załatwiane w ramach zadań zapobiegawczego nadzoru sanitarnego. W 2015 r. wydano : 1 - decyzję w sprawie wyrażenia zgody na podstawie art.1 ust.2 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. z 2015 r. poz t.j.). Decyzja nie wyrażająca zgody na rozbudowę cmentarza. 9 postanowień dotyczących przedłużenia terminu do załatwienia sprawy. 9- decyzji umarzających postępowanie administracyjne na wniosek strony w związku ze złożonymi wnioskami o wydanie opinii/zgłoszeniami dotyczącymi zakończenia robót budowlanych. 74 -decyzji płatniczych na kwotę 7326,88 zł 38 innych opinii sanitarnych dotyczących m.in. pism do podmiotów w sprawie opiniowania projektów, pism podtrzymujących opinię w sprawie postępowań dotyczących uzgodnień środowiskowych (np. uzupełnianie raportów). 8. Podsumowanie i wnioski; Mając na uwadze ochronę zdrowia ludzkiego w zakresie dopuszczonych do użytkowania obiektów wymagano ich wykonania zgodnie z dokumentacją oraz potwierdzenia w protokółach odbioru lub sprawdzeń osiąganych parametrów technicznych. W opiniach określających zakres raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz t.j. z późn. zm.) przestrzegano w treści uzasadnień decyzji 189

190 środowiskowych zapisów dotyczących ochrony przed hałasem (np. ekrany drogowe), zanieczyszczeniem powietrza atmosferycznego (pyły) i środowiska (ściekami, drganiami mechanicznymi). Na etapie wydawania opinii w ramach oceny oddziaływania na środowisko w przypadku inwestycji mogących mieć wpływ na zdrowie i życie ludzi wymagano pełnych zakresów raportów o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko a w szczególności zapisów dotyczących wpływu inwestycji na zdrowie i życie mieszkańców. W treści projektów decyzji uwarunkowań środowiskowych dotyczących inwestycji mogących pogorszyć stan środowiska, wymagano technologii lub rozwiązań które powinny przyczynić się do ograniczenia wpływu czynników szkodliwych dla zdrowia ludzi. W uzgadnianych projektach budowlanych przyszłych inwestycji, zwracano uwagę na zagwarantowanie odpowiednich warunków pracy, szczególnie pod względem higienicznosanitarnych, wprowadzenie nowych technologii, funkcjonalnych pomieszczeń i prawidłowo zaprojektowanej instalacji wentylacyjnej i wodociągowo-kanalizacyjnej zgodne z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2015 r. poz t.j). W trakcie uzgadniania lub opiniowania dokumentacji zwracano szczególną uwagę na zapewnienie właściwych warunków sanitarno-higienicznych w miejscach pobytu ludzi i zapewnienie im właściwych warunków pracy, przygotowanie obiektów do prowadzenia działalności zgodnie z zamierzeniem Inwestora i zapobieganie negatywnym wpływom czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi. Na etapie czynności odbiorowych egzekwowano posiadanie zgód na odstępstwa od przepisów określających wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy między innymi w zakresie wysokości pomieszczeń, zagłębienia pomieszczeń poniżej terenu, braku lub zbyt ograniczonemu oświetleniu naturalnemu. Niekompletne wnioski w uzgodnieniu ze stroną rozpatrywano po uzupełnieniu brakujących dokumentów. Przeprowadzano kontrole w nowopowstałych obiektach żywieniowych, komunalnych i służby zdrowia tj.: sklepach, restauracjach, zakładach fryzjerskich, oczyszczalni ścieków itp. przy udziale pracowników z innych działów związanych bezpośrednio z w/w działalnością (HŻ,EP,HK,HP). W trakcie prowadzonych postępowań współpracowano z Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego, Wydziałami Budowlanymi w Starostwie Powiatowym w Kamieniu Pomorskim i w Urzędach poszczególnych Gmin. Działalność zapobiegawczego nadzoru sanitarnego w okresie sprawozdawczym związana była z całym procesem inwestycyjnym, a w szczególności miała na celu zapobieganie nieprawidłowościom realizowanych inwestycji będących jeszcze w fazie projektowania. 190

191 OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA PIS na terenie powiatu kamieńskiego W roku sprawozdawczym pion Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia, Państwowej Inspekcji Sanitarnej powiatu kamieńskiego realizował zadania ukierunkowane na realizację programów profilaktycznych. Cel główny, jaki przyjęto to wyposażenie swych odbiorców w rzetelną wiedzę, poprzez wykorzystanie aktywnych metod pracy z grupą tj. zajęcia warsztatowe, psychodrama, dyskusja, burza mózgów itp. Na wymienionych metodach pracy oparte są wszystkie programy edukacyjno-zdrowotne. Drugi kierunek działań skierowany był na realizację interwencji nieprogramowych, uwzględniając potrzeby społeczne. I. Główne programy prozdrowotne realizowane na terenie powiatu: 1. Program Ograniczenia Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce. Celem programu jest podjęcie działań związanych z redukcją zagrożeń wynikających z palenia tytoniu w Polsce. 1.1 Program edukacyjny dla dzieci w wieku przedszkolnym, ich rodziców i opiekunów pt. Czyste Powietrze Wokół Nas. Celem programu jest wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy i zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń. Zasięg programu w powiecie kamieńskim: w roku szkolnym 2014/2015 udział w programie wzięło 7 przedszkoli, 342 dzieci oraz 273 rodziców. W powiecie znajduje się 30 różnych form opieki nad dziećmi w wielu od 3 do 6 lat: 6 inne formy wychowania przedszkolnego, 8 przedszkoli i 16 oddziałów przedszkolnych przy szkołach podstawowych. Nie we wszystkich placówkach program był zrealizowany, ponieważ nie we wszystkich placówkach utworzono grupy 5 i 6 letnie (Mowa tutaj o innych formach wychowania przedszkolnego w Punktach Przedszkolnych w Kołczewie, Wapnicy, Dargobądzu, Ładzinie). Część oddziałów przedszkolnych w szkołach realizowało program Nie pal przy mnie proszę SP w Gostyniu, SP w Wysokiej Kamieńskiej, SP w Wolinie. Program został zrealizowany w formie 5 zajęć warsztatowych oraz 3 wykłady/prelekcje, w których uczestniczyło 74 osoby. Przedszkole w Międzyzdrojach zorganizowało imprezę 191

192 środowiskową, w której wzięło udział 130 osób dzieci i rodzice. W przedszkolu w Wolinie zorganizowano 2 konkursy plastyczne, w których wzięło udział 24 dzieci. Przeprowadzono 1 instruktaż i 1 marsz Stop nałogom oddział przedszkolny w Stuchowie. Działania powiatowego koordynatora to: - 2 szkolenia dla przedszkolnych i szkolnych koordynatorów Czyste powietrze wokół nas oraz dystrybucja materiałów edukacyjno-informacyjnych(14 plakatów dymki, 11 poradników dla nauczyciela Czyste powietrze wokół nas ). Przeprowadzono 4 wizytacje programu w placówkach realizujących program. 1.2 Program edukacji antytytoniowej Nie pal przy mnie, proszę W roku szkolnym 2014/2015 program był realizowany, jako program ogólnopolski. Natomiast od nowego roku szkolnego, 2015/2016 jako program wojewódzki. Celem programu jest wykształcenie u dzieci świadomej umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, w których inne osoby palą przy nich papierosy. Program ma na celu uświadomienie dzieciom, że palenie tytoniu jest szkodliwe dla zdrowia oraz uwrażliwienie na szkodliwość palenia biernego. Głównymi adresatami programu w roku szkolnym 2014/2015 byli uczniowie klas I-III szkół podstawowych, natomiast w roku szkolnym 2015/2016 uczniowie klas II. Zasięg programu w powiecie kamieńskim: program Nie pal przy mnie, proszę realizowało 11 szkół podstawowych (55 wszystkich szkół) 705 uczniów (52,85% wszystkich uczniów w klasach I-III) i 285 rodziców. W powiecie do 20 szkół podstawowych uczęszcza 1334 uczniów klas I-III. Program został zrealizowany w 10 placówkach w formie 5 zajęć warsztatowych. Jedna szkoła SP Nr 1 w Kamieniu scenariusz 3, 4 i 5 pozostawiła do realizacji w nowym roku szkolnym 2015/2016. Sześć placówek rozszerzyło program o dodatkowe działania. Przeprowadzono 19 prelekcji, w których uczestniczyło 388 osób (rodzice z dziećmi). Zorganizowano 7 imprez, w których uczestniczyło 542 uczniów, rodziców i nauczycieli. Zorganizowano 4 konkursy, w których wzięło udział 1179 uczniów klas I-III. Ponadto zorganizowano zawody sportowe i obchody Światowego Dnia bez Tytoniu. Działania powiatowego koordynatora to: szkolenia dla szkolnych koordynatorów Nie pal przy mnie, proszę dystrybucja materiałów 40 szt (poradnik dla nauczyciela 6 szt., Stokrotka - plakat 11szt. Nie pal przy mnie proszę plakat 21 szt ) przeprowadzono 3 wizytacje programu. 192

193 1.3 Program profilaktyki antytytoniowej dla uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjów Znajdź Właściwe Rozwiązanie Celem programu jest zapobieganie paleniu tytoniu wśród uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjum. Program uczy jak radzić sobie w sytuacjach trudnych, pomaga w umocnieniu poczucia własnej wartości, budowaniu pozytywnego myślenia o sobie i kształtowaniu ważnych umiejętności w kontaktach z ludźmi. Od roku szkolnego 2015/16 program realizowany jest na szczeblu powiatowym. Zasięg programu w roku szkolnym 2014/2015 w powiecie kamieńskim w roku szkolnym 2014/2015 w szkołach podstawowych 10 szkół na 20 (50%) 596 uczniów na 1231 uczniów (48,42% wszystkich uczniów klas IV-VI). Zasięg programu w roku szkolnym 2014/2015 w powiecie kamieńskim w szkołach gimnazjalnych 4 gimnazja na 9 (44,44%) 425 uczniów na 1187 uczniów (35,80% wszystkich uczniów klas I-III gimnazjum). Wszystkie szkoły realizowały program w oparciu o załączone scenariusze zajęć warsztatowych. Dziesięć placówek program rozszerzyły o dodatkowe działania: 42 wykłady/prelekcje, w których wzięło udział 745 uczniów, rodziców i wychowawców. Zorganizowano 9 imprez środowiskowych, w których uczestniczyło 500 osób (uczniowie, rodzice i nauczyciele). Zorganizowano 6 konkursów, w których wzięło udział 179 uczniów. Wyświetlono 3 filmy o szkodliwości palenia tytoniu 193 odbiorców. Zorganizowano zawody sportowe, w których uczestniczyło 441 uczniów. Działania powiatowego koordynatora to: 2 szkolenia dla szkolnych koordynatorów Znajdź właściwe rozwiązanie, przeprowadzono 3 wizytacje programu. Przeprowadzono 1 naradę w gimnazjum w celu zachęcenia szkoły do realizacji programu w nowym roku szkolnym 2015/2016; Udział w imprezie szkolnej (Szkołą Podstawowa w Świerznie) Dziękuję nie palę podsumowującej realizację programu w szkole w klasach IV-VI). W imprezie wzięło udział 54 uczniów. Została Dziękuję nie palę. Zajęcia prowadzone były w formie warsztatów. Uczniowie współpracy z wychowawcami oraz nauczycielami przygotowali nie tylko plakaty z autorskimi złotymi myślami, ale także zmierzyli się z umiejętnościami literackimi. Wykorzystując przystępne gatunki literackie np. limeryki czy fraszki uczniowie klas IV- VI wykazali się pomysłowością, kreatywnością oraz poczuciem humoru. W utworach nie zabrakło oczywiście wiele cennych spostrzeżeń i refleksji, które stały się punktem wyjściowych do interesujących rozmów z dorosłymi (podczas lekcji wychowawczej czy zajęć świetlicowych). Nagrodzono laureatów konkursu literackiego (limeryk lub fraszka o szkodliwości nikotynizmu). Rozwiązywano przygotowaną przez pracownika OZiPZ 193

194 krzyżówkę oraz przeprowadzono quiz. Na zakończenie imprezy wygłoszono wykład pracownika OZiPZ o negatywnym działaniu nikotyny oraz rozdanie nagród rzeczowych. We wrześniu wystosowano 1 pismo do 9 gimnazjów dot. realizacji programu w roku szkolnym 2015/2016. W związku z tym, iż w klasach I-ych od września wprowadzony zostaje nowy program dot. zażywania środków psychoaktywnych, program może zostać zawieszony w realizacji. 1.4 Obchody Światowego Dnia bez Tytoniu Celem Światowego Dnia bez Tytoniu jest przyczynienie się do ochrony zdrowia przed skutkami zdrowotnymi, społecznymi i ekonomicznymi wynikającymi z narażenia na dym tytoniowy. Zasięg 1908 odbiorców, w tym bezpośrednich W roku szkolnym 2014/15 podjęto 19 działań takich jak: imprezy prozdrowotne, narady, prelekcje, szkolenie, konkursy, wystawy i dystrybucja materiałów edukacyjno-zdrowotnych. Zorganizowano 3 imprezy prozdrowotne z okazji Światowego Dnia bez Tytoniu. Dnia 29 maja 2015r. zorganizowano dwie w Szkole Podstawowej Nr 2 w Kamieniu Pomorskim dla klas I-III i IV- VI. Podczas imprez wręczono nagrody uczniom biorącym udział w konkursie plastycznym klasy I- III i uczniom klas IV-VI biorącym udział w konkursie literackim. Trzecia impreza odbyła się 28 maja 2015r. w Gimnazjum w Kamieniu Pomorskim. Zaprezentowano tematyczne scenki rodzajowe, film i wykład oraz pokaz tańca. Na koniec imprezy rozdano nagrody dla laureatów Pierwszego Konkursu Plastycznego Nie palę wybieram zdrowie. Nagrodzone prace zostały wystawione w holu PSSE w Kamieniu Pomorskim. 194

195 Przeprowadzono 2 narady, które miały na celu przygotowanie wymienionych imprez. W PSSE w Kamieniu Pomorskim zorganizowano szkolenie dla pedagogów szkolnych (31 osób) Światowy Dzień bez Tytoniu. Przeprowadzono 2 prelekcje (OREW w Kamieniu Pomorskim) i w Gimnazjum w Międzyzdrojach dla 32 uczniów i wychowanków. W Bibliotece Miejskiej została wykonana ekspozycja materiałów oświatowych, o tematyce antytytoniowej. Ponadto podczas wszystkich działań przekazywano materiały oświatowo-zdrowotne 653 ulotki. Wystosowano pisma do portali społecznościowych powiatu kamieńskiego informujące o obchodach Światowego Dnia bez Tytoniu. Echo Kamienia i Kamieńskie Info umieścili przekazane informacje na swoich portalach. Powyższa informacja również została umieszczona na stronie Internetowej PSSE Kampania społeczna kierowana dla osób palących, obchody Światowego Dnia Rzucania Palenia W 2015 roku Światowy Dzień Rzucenia Palenia przypadł na dzień 19 listopada ( trzeci czwartek listopada). cel kampanii i adresaci; Kampania skierowana jest zarówno do palaczy, jak i osób niepalących, po to, aby zachęcić palaczy do rzucenia palenia, a tych, co nie palą utwierdzić w przekonaniu, że palenie jest szkodliwe dla zdrowia samego palacza i osób przebywających w jego otoczeniu. ramy czasowe realizacji działań; Listopad grudzień 2015r. zasadnicze działania krótki opis większych i bardziej znaczących przedsięwzięć; Zorganizowano w siedzibie Inspekcji stoisko edukacyjno-informacyjne w ramach obchodów Światowego Dnia Rzucenia Palenia wraz z wykonaniem pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu. W prasie ukazała informacja o planowanych pomiarach. Do PSSE przybył redaktor z gazety Dziennik powiatu kamieńskiego, który zamieścił informacje o przebiegu akcji. Na badanie zgłosiło się 30 osób, po przeprowadzeniu w/w pomiaru przeprowadzono rozmowy indywidualne z nałogowymi palaczami i przekazano im materiały edukacyjne 60 szt. ulotek antytytoniowych. W Szkole Podstawowej w Koniewie podczas spotkania z rodzicami zorganizowano stoisko edukacyjno-informacyjne dla rodziców i nauczycieli, rozdystrybuowano 40 ulotek. Stoisko odwiedziło 40 osób. 195

196 Wspólnie z Policją w ramach akcji Bezpieczeństwo seniora zorganizowano prelekcję dla mieszkańców Międzyzdrojów w Międzynarodowym Domu Kultury. Z powodu niekorzystnej pogody (wichura i padający deszcz) w spotkaniu wzięło udział zaledwie 8 osób. Rozdystrybuowano 20 ulotek tematycznych. Na prośbę Sołtysa z Dargobadza w świetlicy wiejskiej zorganizowano prelekcję dla mieszkańców wsi. W prelekcji wzięło udział 6 osób. Uczestnicy prelekcji byli niezwykle aktywni. Niestety nie dopisała frekwencja. Publikacja artykułów na portalu społecznościowym Echo Kamienia w dniu r. dotyczącego obchodów Światowego Dnia Rzucenia Palenia i zaplanowanej akcji pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu w siedzibie Inspekcji. liczba adresatów objętych działaniami oraz stosunek procentowy do liczby ludności w powiecie wg GUS; Podjęte działania zostały skierowane do 634 osób na mieszkańców powiatu kamieńskiego, stanowi to 1,32%. wnioski dodatkowe informacje; Zaplanowano działania w oparciu o społeczność lokalną. Niestety problemem była frekwencja. 2. Program edukacyjny Trzymaj Formę!. Ogólnopolski program edukacyjny opracowany z inicjatywy Głównego Inspektora Sanitarnego, jako realizacja zaleceń strategii Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w zakresie diety, aktywności fizycznej i zdrowia oraz Narodowej Strategii opracowanej przez Instytut Żywności i Żywienia. Program Trzymaj Formę skierowany jest do młodzieży szkół gimnazjalnych i ostatnich klas szkół podstawowych oraz ich rodziców. Celem programu jest poprawa sposobu odżywiania i promowanie aktywności fizycznej wśród dzieci i młodzieży. Zasięg programu.: Program był realizowany w 6 z 9 gimnazjów. W programie wzięło udział 600 uczniów: 9 klas I 171 uczniów, 13 klas II 262 uczniów, 11 klas III 167 uczniów. Do realizacji programu włączyło się 38 nauczycieli i pracowników gimnazjów. Na 20 szkół podstawowych 17 realizowało program 683 uczniów w 45 klasach V i VI. Ponadto sporadycznie uczestniczyło 55 dzieci. W szkołach podstawowych program realizowało 69 nauczycieli i pracowników szkoły. Do najciekawszych działań podejmowanych przez szkoły można zaliczyć: Święto Plonów Szkoła Podstawowa w Górkach Pomorskich impreza szkolna pt. Wystawa Plonów ekspozycja prac wykonanych przez uczniów z owoców i warzyw hodowanych w ogródkach. Impreza o 196

197 charakterze środowiskowo-lokalnym, organizowana przy współpracy rodziców i mieszkańców wsi. Inauguracja imprezy połączona z degustacją własnoręcznie wykonanych sałatek, surówek, soków przez wszystkich uczestników (uczniowie, pracownicy, przedstawiciele samorządu gminy, sołectwa, społeczności lokalnej). Dzień Sportu i Rodziny Szkoła Podstawowa w Górkach Pomorskich odbyła się impreza lokalna Dzień Sportu i Rodziny. Impreza ta miała na celu zachęcenie do wspólnej aktywności fizycznej całych rodzin. Szkoła Podstawowa w Koniewie zorganizowała festyn Rodzinko trzymaj formę. Było to spotkanie rodzin połączone z aktywnością fizyczną: konkurencje sportowe, promocja zdrowego stylu życia i odżywiania (zdrowy poczęstunek, wspólne wykonywanie kanapeki konsumpcja) SP Ładzin prowadziła akcję zdrowego odżywiania - przygotowanie zdrowych posiłków (kanapki, surówki) i napojów (koktajle, soki) degustacja. W Gimnazjum w Sierosławiu zorganizowano imprezę szkolną Czy stosujesz zasady zdrowego żywienia w życiu codziennym? mającą na celu kształtowanie zdrowego stylu życia poprzez zdrową dietę oraz aktywność fizyczną nie tylko w szkole, ale również w czasie wolnym w gronie rodziny. Szkoły realizowały jeszcze wiele innych działań mających propagowanie zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej. W sklepikach szkolnych wprowadzono produkty zdrowe takie jak: kanapki, świeże owoce lub warzywa, suszone owoce, produkty mleczne oraz wodę mineralną. Od września 2015 r. przeprowadzona następujące działania: Szkolenie r. dla 17 szkolnych koordynatorów Dystrybucja r. 175 szt. ( Talerz zdrowia plakat 15 szt. poradnik szt. 3, Co każdy rodzic wiedzieć powinien o żywieniu i aktywności fizycznej broszura dla rodziców 157 szt) 3. Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS Celem głównym programu jest popularyzowanie wiedzy na temat HIV/AIDS, promocja testowania w kierunku HIV, kształtowania postaw tolerancji wobec nosicieli wirusa HIV i chorych na AIDS, ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń HIV oraz zapewnienie odpowiedniego dostępu do informacji, edukacji i usług w zakresie profilaktyki HIV/AIDS. Działaniami objęto 3016 osób: 8 szkół podstawowych (na 20 będących w ewidencji), co stanowi 40% szkół, liczba odbiorców 207 osób (uczniów i nauczycieli oraz rodziców); 7 gimnazjów (na 9 będących w ewidencji), co stanowi 77, 78% szkół, liczba odbiorców 185 osób (uczniów, nauczycieli); 197

198 7 szkół ponadgimnazjalnych (na 8 w ewidencji), co stanowi 87,5% szkół, liczba odbiorców 461 osób (uczniów i nauczycieli) 23 podmioty medyczne (na 124 w ewidencji), co stanowi 18, 55% wszystkich podmiotów, liczba odbiorców 1113 osób (lekarze, pielęgniarki, pacjenci) 6 samorządów terytorialnych gminne (na 6 w ewidencji), co stanowi 100%, 12 odbiorców; Ponadto działania były skierowane do ogółu społeczeństwa za pomocą Internetu i portali społecznościowych 1037 odbiorców (47947 osób), co stanowi 2,16% ogółu liczby ludności powiatu 3.1 Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV Cele Zwiększenie poziomu wiedzy na temat HIV/AIDS u ogółu społeczeństwa, zmniejszenie poziomu zachowań ryzykownych poprzez zmianę postaw i zachowań ludzi młodych Grupa docelowa - ogół społeczeństwa, w tym: uczniowie szkół, personelu medycznego, pacjentów podmiotów medycznych - liczba odbiorców 72 osób, co stanowi 0,15% ogółu społeczeństwa Zasadnicze działania Dwie prelekcje: w LO w Kamieniu Pomorskim dla uczniów i prelekcja dla nauczycieli w SP Nr 2 w Kamieniu Pom. Publikacja na stronie Internetowej PSSE informacji o nowej Kampanii HIVokryzja. Wyleczmy się. Wydane materiały (rodzaj i nakład) 205 ulotek, broszur itp. materiałów o tematyce HIV/AIDS. 3.2 Kampania Jeden test dwa życia Cele Zwiększenie poziomu wiedzy na temat HIV/AIDS u kobiet w ciąży i planujących ciążę, zmniejszenie poziomu zachowań ryzykownych poprzez zmianę postaw i zachowań ludzi młodych oraz zwiększenie badań w kierunku HIV. Grupa docelowa uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, kobiety w ciąży i planujących ciążę - liczba odbiorców 1067, co stanowi 2,26% ogółu społeczeństwa Zasadnicze działania Opublikowanie informacji na stronie Internetowej PSSE Wydane materiały (rodzaj i nakład) 828 ulotek 198

199 3.3 Kampania HIVokryzja. Wyleczmy się Cele - celem kampanii jest wyleczenie ludzi z hipokryzji wobec osób zakażonych HIV i chorych na AIDS. Grupa docelowa ogół społeczeństwa - liczba odbiorców 31, co stanowi 0,06% ogółu społeczeństwa Zasadnicze działania dystrybucja materiału edukacyjnego Wydane materiały (rodzaj i nakład) 31 szt. 3.4 Kampania Mój Walenty.. Cele - zachęcenie społeczeństwa do testowania w kierunku zakażenia HIV, promowanie prozdrowotnych zachowań. Uzmysłowienie młodzieży, iż wykonanie testu w kierunku HIV jest wyrazem troski o zdrowie zarówno własne jak i naszego Walentego lub Walentynki. Grupa docelowa ogół społeczeństwa zasadnicze działania Publikacja informacji o kampanii na stronie Internetowej PSSE brak licznika Ogłoszenie konkursu krzyżówki z okazji walentynek na stronie Internetowej PSSE. 3.5 Coś Was łączy? Zrób test na HIV Cele - zwiększenie poziomu wiedzy na temat HIV/AIDS u ogółu społeczeństwa,. Zwiększenie odsetka osób testujących się w kierunku HIV. Grupa docelowa ogół społeczeństwa, - liczba odbiorców 339, co stanowi 0,71% ogółu społeczeństwa Zasadnicze działania Opublikowanie informacji o możliwości wykonania testu w kierunku HIV na stronie Internetowej PSSE i w dwóch portalach społecznościowych Echo Kamienia i ikamien.pl. Wydane materiały (rodzaj i nakład) o publikacja w portalach społecznościowych ikamien.pl w dniu r odwiedzających portal, z czego oszacowano 10% czytających artykuł. o publikacja na stronie Internetowej PSSE 137 odbiorców pośrednich. 3.6 Światowy Dzień Walki z AIDS Cele - zwiększenie poziomu wiedzy na temat HIV/AIDS u ogółu społeczeństwa, zmniejszenie poziomu zachowań ryzykownych poprzez zmianę postaw i zachowań ludzi młodych 199

200 grupa docelowa ogół społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych - liczba odbiorców 1302, co stanowi 2,72% ogółu społeczeństwa. zasadnicze działania 1) zorganizowano 3 narady w sprawie organizowanych działań Światowego Dnia Walki z AIDS 2) Wystosowano pismo do samorządów w celu pozyskania nagród na konkurs wiedzy o HIV/AIDS 3) Wystosowano pisma do portali społecznościowych celem przekazania informacji o Światowym Dniu Walki z AIDS. 4) Opublikowano quiz na stronie Internetowej PSSE quiz rozwiązało 8 osób w wieku od 18 do 34 lat. 5) Zorganizowano dwa konkursy wiedzy o HIV/AIDS dla szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. 6) Przeprowadzona zajęcia warsztatowe w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Kamieniu Pomorskim dla 4 grup. Współpraca, Burmistrz Kamienia Pomorskiego, pedagodzy szkolni, szkolna służba zdrowia, Prezes PSOUU w Kamieniu Pomorskim, pion HDiM, Wwydane materiały (rodzaj i nakład) Dystrybucja materiałów edukacyjno-informacyjnych: 708szt. ( plakatów, ulotek, broszur itp.) Publikacja w dwóch portalach społecznościowych przesłanych informacji o obchodach Światowego Dnia Walki z AIDS w Echo Kamienia dnia r. i ikamien.pl dnia r. Dziennie strony odwiedza około 2000 osób, z czego oszacowano 10% osób jako odbiorcy pośredni. 4. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Celem programu jest ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym, tj. między 15 a 49 rokiem życia. Projekt KIK/68 realizowany jest w ramach kampanii Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu i Programu edukacyjnego ARS, czyli jak dbać o miłość. 4.1 Działania kampanijne: Celem kampanii Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu! jest zwiększenie wiedzy na temat skutków zdrowotnych używania substancji psychoaktywnych, a także ograniczenie ich stosowania. 200

201 Główną grupą docelową kampanii są kobiety w wieku prokreacyjnym, ciężarne oraz ich rodziny i bliscy. Zasięgi: Ilość podjętych działań 37. Zasięg kampanii 5487 osób. Wybrane działania: Działania kampanijne podjęte przez powiatowego koordynatora to przekazanie informacji na stronę Internetową PSSE w Kamieniu Pomorskim, wystosowanie pisma informacyjnego do portali społecznościowych, udział w imprezach środowiskowych i szkolnych oraz dystrybucja otrzymanych materiałów edukacyjno-informacyjnych. Do najciekawszych działań należy zaliczyć udział w obchodach Dnia dzieciaka i strażaka w Wolinie r., obchodach Dnia Godności przez PSOzUU w Kamieniu Pomorskim w dniu r. i obchodach Ogólnopolskiego Głosu Profilaktyki zorganizowany przez Policję i ZSP w Benicach w dniu r. Uczestnicząc w imprezach przygotowane były konkursy, quizy, krzyżówki dla młodych kobiet i ich rodzin. Podczas wymienionych działań towarzyszyła dystrybucja materiałów edukacyjno-informacyjnych. Stoisko edukacyjno-informacyjne podczas Powiatowych Dni Kamienia Pomorskiego( r.), dożynek w Kamieniu Pomorskim ( r) i podczas X Przeglądu Zespołów Tanecznych w Kamieniu Pomorskim ( r.) Prelekcja wśród osób uczęszczających do Szkoły Rodzenia r. Szkołą wznowiła swoją działalność, ale na krótko, ponownie od nowego roku zostanie zawieszona. Liczba adresatów 2474 osób, co stanowi 5,16% ogółu mieszkańców powiatu. wydane materiały (rodzaj i nakład) Dystrybucja materiałów z KIK/ szt. i 366 ulotki dot. szkodliwości dymu tytoniowego. 4.2 Program edukacyjny Ars, czyli jak dbać o miłość Program ma na celu wyposażenie uczestników w wiedzę i umiejętności zmniejszające ryzyko utraty zdrowia i życia ich samych oraz ich potomków, zwłaszcza spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych. Program ma charakter koedukacyjny, choć grupą docelową edukacji są młode kobiety. Jest to program pomagający kształtować styl życia młodych kobiet. Składa się z trzech części: I Ars vivendi sztuka życia, II Ars amandi sztuka kochania, III Ars generandi sztuka rodzenia. 201

202 Zasięgi: podjęto 11 działań, którymi objęto 245 osób, rozdano 2704 materiałów oświatowoinformacyjnych. W roku szkolnym 2014/2015 na 18 szkół ponadgimnazjalnych 10 realizowało programu: 1 szkołą zawodowa, 3 licea ogólnokształcące i profilowane, 6 techników 239 uczniów. Szkoły do realizacji programu włączyli rodziców 60 osób. Cztery szkoły realizowały program po raz pierwszy. Wybrane działania w roku szkolnym 2014/2015: Zorganizowano 2 szkolenia dla szkolnych koordynatorów. Szkoły (LO Dziwnów, LO przy ZSP w Kamieniu Pomorskim, Technikum Hotelarstwa przy ZSP w Kamieniu Pom, Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego przy ZSP w Kamieniu Pom, Technikum Kucharz przy ZSP w Kamieniu Pomorskim, Technikum Żywienia i Usług Gastronomicznych przy ZSP w Kamieniu Pom, Zasadnicza Szkołą Zawodowa przy ZSP w Kamieniu Pom) oprócz 5 podstawowych zajęć warsztatowych rozszerzyły o dodatkowe działania, takie jak: wykłady, prelekcje 25 zajęć dla 194 uczestników. Zorganizowano 1 imprezę środowiskową dla 60 uczniów oraz 1 konkurs dla 12 uczniów. Przeprowadzono 4 wizytacje realizacji programu ARS, czyli jak dbać o miłość, które nie wykazały nieprawidłowości w realizacji programu. Od września 2015r. podjęto następujące działania: Wystosowano 3 pisma do szkół ponadgimnazjalnych z informacją nt. realizacji programu edukacyjnego w roku szkolnym 2015/2016 dwa odrębne pisma zawierające zróżnicowane informacje. Pismo zachęcające do przystąpienia programu do szkół, które nie realizują programu. 25 listopada zorganizowano szkolenie dla szkolnych koordynatorów szkół ponadgimnazjalnych w szkoleniu wzięło udział 4 osoby. Dystrybucja 110 szt r. (nie jest ważne którego wybierzesz - 50 szt., Biorąc nie jesteś sobą ulotka 5 szt., Dopalacze to śmierć ulotka 25 szt., stop dopalaczom. Uwaga rodzice ulotka 25 szt., Nowe narkotyki. Czy znasz prawdę o dopalaczach ulotka 5 szt.) 5. Wojewódzki program Profilaktyki Używania Substancji Psychoaktywnych w tym nowych narkotyków dla uczniów szkół gimnazjalnych Porozmawiajmy o zdrowiu i nowych zagrożeniach Celem programu jest ograniczenie używania modyfikowanych narkotyków przez młodzież szkolna w wieku gimnazjalnym Cele szczegółowe kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji odnośnie własnego zdrowia i poczucia odpowiedzialności za dokonywane wybory związane ze zdrowiem, 202

203 kształtowanie umiejętności krytycznego myślenia oraz rozpoznawania i zapobiegania sytuacjom sprzyjającym sięganiu po substancje psychoaktywne, zrozumienie przyczyn używania substancji psychoaktywnych i czynników sprzyjających powstawaniu uzależnienia, wzbudzanie empatii i kształtowanie postawy nastawionej na udzielanie wsparcia i niesienie pomocy osobom zagrożonym występowaniem zachowań problemowych, zapoznanie uczniów z zagrożeniami i skutkami przyjmowania narkotyków, w tym nowych narkotyków. Zasięgi: Do programu przystąpiło 9 gimnazjów, co stanowi 100% wszystkich szkół gimnazjalnych (klasy pierwsze). Zaplanowano realizację wśród 377 uczniów. Liczba odbiorców zostanie określona po sprawozdaniach przekazanych w roku szkolnym 2015/2016. Zasadnicze działania 1) przesłanie listu informacyjnego o możliwości przystąpienia do realizacji nowego programu do szkół gimnazjalnych w powiecie 2) przeprowadzenie szkolenia dla szkolnych koordynatorów programu r. 12 odbiorców. Na szkoleniu przedstawiono założenia programu i cele jakie będą realizowane w trakcie realizacji. 3) Dystrybucja: Przekazano materiały edukacyjne płyty CD 28 szt. Dystrybucja ulotek o tematyce szkodliwości substancji psychoaktywnych 225 szt. ( r. 225 szt: Biorąc nie jesteś sobą ulotka 45 szt., Dopalacze to śmierć ulotka 90 szt., stop dopalaczom. Uwaga rodzice ulotka 45 szt., Nowe narkotyki. Czy znasz prawdę o dopalaczach ulotka 18 szt. materiały informacyjne ze szkolenia 27 szt.) 4) przekazanie listu intencyjnego Wojewody do szkół gimnazjalnych i do władz samorządowych na poziomie gminy i powiatu dwa pisma 16 odbiorców. 6. Program Przedszkolny dot. zdrowia jamy ustnej i zapobiegania próchnicy Zdrowe zęby mamy marchewkę zajadamy Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie wprowadził program Zdrowe zęby mamy marchewkę zjadamy do realizacji w przedszkolach i punktach przedszkolnych, do których uczęszczają dzieci od 3 do 6 roku życia. Celem programu jest ograniczenie próchnicy i kształtowanie prozdrowotnych zachowań w zakresie higieny jamy ustnej u dzieci przedszkolnych. Zasięgi: Rok szkolny 2014/ osób, w tym 263 dzieci, 132 rodziców i 18 nauczycieli. Natomiast w roku szkolnym 2015/2016 z powodu zwiększenia ilości placówek biorących udział w programie planuje się zwiększyć ilość dzieci objętych programem. 203

204 liczba jednostek W roku szkolonym 2014/2015 program realizowało 8 placówek (przedszkoli, oddziałów przedszkolnych oraz innych form wychowania przedszkolnego) na 29 placówek w powiecie, co stanowi 27,6%. W roku szkolnym 2015/2016 realizację programu zgłosiło 24 placówki na 29 w powiecie, co stanowi 83%. zasadnicze działania 1) szkolenie nauczycieli palcówek oświatowo-wychowawczych przystępujących do realizacji programu i szkolnej służby zdrowia r. 2) szkolenie r.(podsumowanie I edycji i przedstawienie założeń II edycji programu, omówienie przyczyn i profilaktyki próchnicy u dzieci) 17 uczestników szkolenia przedszkolni koordynatorzy. 3) dystrybucja materiałów oświatowo-zdrowotnych pomocnych przy realizacji programu W roku szkolnym 2014/15 - Przedszkolny Program Zdrowia Jamy Ustnej i Zapobiegania Próchnicy Zdrowe zęby mamy marchewkę zjadamy, wraz z załącznikami do prowadzenia zajęć: arkusz nr 1, nr 2 i 3 oraz opowiadanie Benio u dentysty 9 szt. W roku szkolnym 2015/16 - Przedszkolny Program Zdrowia Jamy Ustnej i Zapobiegania Próchnicy Zdrowe zęby mamy marchewkę zjadamy, wraz z załącznikami do prowadzenia zajęć: arkusz nr 1, nr 2 i 3 oraz opowiadanie Benio u dentysty r. -8 szt., r. 2 szt r. 2 szt., 4) prelekcja dla rodziców z Przedszkola Promyk Słońca w Dziwnowie Zapobieganie próchnicy 9 osób. 5) prelekcja dla rodziców z Przedszkola Promyk Słońca w Dziwnowie Profilaktyka próchnicy zębów 54 osoby r. 6) trzy narady z dyrektorami placówek celem zachęcenia do udziału w programie 3 osoby 7) Publikacja na stronie Internetowej PSSE materiałów szkoleniowych do wykorzystania przez uczestników szkolenia II. Główne akcje realizowane na terenie powiatu: 2.1 Bezpieczne Ferie Celem akcji jest szeroko pojęte bezpieczeństwo sanitarno-epidemiologiczne dzieci i młodzieży oraz wypracowanie pozytywnych postaw pro zdrowotnych osób wypoczywających podczas ferii zimowych. Prowadzona akcja wśród dzieci i młodzieży była przeprowadzona przy współpracy Powiatowej Policji. Poruszano tematykę ryzykownych zachowań i czyhających niebezpieczeństw podczas zabaw. Szeroko były omawiane pożądane zachowania. 204

205 Podjęto 20 działań, którymi objęto 792 osoby. Przed rozpoczęciem ferii zimowych zorganizowano naradę ze służbami odpowiedzialnymi za zapewnienie bezpieczeństwa na terenie powiatu kamieńskiego. Uczestniczono w 4 imprezach szkolnych, przeprowadzono 5 zajęć profilaktycznych z dziećmi, opracowano ulotkę autorską, która była dystrybuowana podczas spotkań z dziećmi i młodzieżą. 2.2 Światowy Dzień Zdrowia Światowy Dzień Zdrowia obchodzony był 7 kwietnia pod hasłem Bezpieczeństwo żywności Z pola na stół uczyń jedzenie bezpiecznym. W tym roku Światowa Organizacja Zdrowia wybierając podany temat podkreśliła rolę rządów, rolników, producentów, sprzedawców w zapewnieniu bezpieczeństwa żywności. Podkreśliła też fakt, że każdy jako konsument odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu tego bezpieczeństwa i ma wpływ na to, co trafi na nasz stół poprzez świadome wybory. Inspekcja Sanitarna podjęła działania informacyjno-edukacyjne zarówno wśród pracowników PSSE w Kamieniu Pomorskim, jak i wobec ogółu społeczeństwa. Podjęto 29 działań, którymi objęto 896 odbiorców. Informacja o przewodnim temacie Światowego Dnia Zdrowia została przekazana do szkół, urzędów, samorządu terytorialnego, umieszczono na stronie Internetowej PSSE, jak również przekazano do 4 portali społecznościowych Echo kamienia i Kamieńskie info opublikowali przesłaną informację. W bibliotece Miejskiej zorganizowano ekspozycję wizualną. Oprócz wymienionych działań prowadzono również dystrybucję materiałów oświatowo-zdrowotnych: Zalecenia dla konsumentów 15 szt., Pięć kroków do bezpiecznej żywności 15 szt. Włączono się do edukacji dzieci w przedszkolu. Przeprowadzono prelekcję dla dzieci i rodziców 83 osoby. 2.3 Bezpieczne wakacje Cel główny - zwiększenie poziomu bezpieczeństwa spędzania wolnego czasu przez dzieci, młodzież. Zapobieganie używaniu substancji psychoaktywnych, w szczególności nowych narkotyków przez młode osoby. Zasięg uczestnicy wypoczynku formy wyjazdowej i w miejscu zamieszkania liczba odbiorców dzieci i młodzież 2290 na uczestników, co stanowi 16,64% wszystkich uczestników. Oraz osób dorosłych kierownicy wypoczynku i wychowawcy 130 osób. Liczba jednostek, w których 205