etiopska, 15 linii), x B. juncea (gorczyca sarepska, 6 linii), które występowały w doświadczeniu załoŝonym w jednym powtórzeniu na poletkach o pow. 3

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE O STANIE REALIZACJI ZADANIA z wykonania badań podstawowych na rzecz postępu biologicznego w produkcji roślinnej w 2013 roku 1. Nr decyzji MRiRW: HOR hn 801 dec 17/13 zadanie nr Nazwa tematu: GENETYCZNO-ŚRODOWISKOWE INTERAKCJE INDUKOWANYCH CECH JAKOŚCIOWYCH W LINIACH RZEPAKU OZIMEGO 3. Podmiot realizujący temat: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu 4. Wydział/Pracownia/ Pracownie: Wydział Rolnictwa i BioinŜynierii, Katedra Genetyki i Hodowli Roślin 5. Kierownik tematu (zgodnie z kartą tematu): prof. dr hab. Andrzej Wojciechowski Wykonawcy: dr Janetta Niemann, prof. dr hab. Juliusz Perkowski, dr Kinga Stuper- Szablewska, 6. Informacja o realizacji prac w roku 2013 Stosownie do harmonogramu zadań badawczych, jakie przyjęto do realizacji w ramach niniejszego projektu w 2013 r. wykonano krzyŝowanie męsko sterylnej linii rzepaku ozimego (MS- 8) i odmiany Californium z wybranymi gatunkami z rodzaju Brassica oraz krzyŝowanie linii MS z 31 genotypami (odmiany kolekcyjne i ród RPC702) celem znalezienia dla niej restorera. Wykonano analizy nasion komponentów rodzicielskich i linii mieszańcowych otrzymanych z wcześniejszych krzyŝowań odnośnie zawartości tłuszczu, białka, włókna i glukozynolanów. U wybranych linii określono równieŝ spektrum kwasów tłuszczowych, zawartość tokoferoli w nasionach oraz zawartość ergosterolu w róŝnych częściach roślin i DNA w tkance liściowej. Ponadto, wykonano analizy cytologiczno embriologiczne celem ustalenia liczby chromosomów oraz dobrania odpowiedniego terminu izolacji zarodków do ich ratowania w kulturach in vitro. a) Materiały i metody: Kontrolowane, międzygatunkowe krzyŝowanie wybranych gatunków Brassica wykonano w szklarni Katedry Genetyki i Hodowli Roslin UP w Poznaniu. W tym celu kastrowano kwiaty w stadium wyrośniętego pąka kwiatowego i dokonywano zapylenia odpowiednim pyłkiem bezpośrednio po kastracji. W warunkach polowych w podobny, jak wyŝej sposób, krzyŝowano męsko-sterylną linię rzepaku (MS-8) z 30 odmianami znajdującymi się w kolekcji Katedry oraz z 1 rodem (RPC702). Analizę nasion 198 linii, w tym wyprowadzonych z czterech kombinacji krzyŝowań międzygatunkowych tj. B. napus, linia MS-8 x B. campestris ssp. trilocularis (rzepik Ŝółtonasienny, 41 linii), x B. campestris ssp. pekinensis (kapusta pekińska, 59 linii), x B. carinata (gorczyca 1

2 etiopska, 15 linii), x B. juncea (gorczyca sarepska, 6 linii), które występowały w doświadczeniu załoŝonym w jednym powtórzeniu na poletkach o pow. 3 m 2 w RGD Dłoń i w nasionach 54 linii, które traktowano mutagenami (pok. M 3 po traktowaniu SA i MNUA) oraz w nasionach 23 linii, które wyselekcjonowano na podstawie wyników analiz z dwóch poprzednich lat celem badania interakcji genotypowo-środowiskowej, odnośnie zawartości tłuszczu, białka, glukozynolanów i włókna wykonano metodą NIRS (laboratorium Hodowli Roślin Strzelce w Małyszynie). Z kaŝdej linii analizowano nasiona z minimum 5 pojedynków. Doświadczenie z tymi 23 liniami, gdzie kontrolę stanowiła forma wyjściowa (linia MS-8) oraz odmiana Californium zaloŝono w 3 powtórzeniach, w 3 miejscowościach tj. Dłoń koło Rawicza, Poznań-Sołacz i Złotniki koło Poznania. Ponadto, w roku sprawozdawczym wykonano takŝe następujące analizy i obserwacje: Tokoferole, kwasy tłuszczowe i ergosterol analizowano w laboratoriach UP w Poznaniu i tak: - kwasy tłuszczowe i tokoferole metodą chromatografii gazowej (GC z detektorem FID), - ergosterol oznaczono ilościowo stosując chromatograf HPLC. W tym celu pobierano wybrane fragmenty roślin po upływie określonego czasu, licząc od początku kwitnienia tj. 3 tygodnie, 6 tygodni, 8 tygodni i 10 tygodni. Z rosliny pobierano liście (1 termin) oraz łuszczyny (4 terminy). Z kaŝdej analizowanej linii pobierano łuszczyny z 3 pojedynków. Z połowy łuszczyn izolowano zalązki i w ten sposób oddzielnie oceniono zawartość ergosterolu w całych łuszczynach z zaląŝkami oraz w samych zaląŝkach. Zawartość DNA w roślinach 23 linii, które występowały w doświadczeniu dotyczącym interakcji genotypowo-środowiskowej, określono metodą cytometrii przepływowej w laboratorium Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Materiał do analiz stanowiły mlode liście. Cytologiczno-embriologiczne analizy obejmowały obserwacje mitozy i mikrosporogenezy oraz rozwoju zarodka. Mitozę i mikrosporogenęzę analizowano w preparatach rozmazowych wykonanych metodą orceinową (orceiną octową bądź mlekowo-propionową). Rozwój zarodka w wybranych kombinacjach krzyŝowania obserwowano w preparatach trwałych wykonanych metodą parafinową. b) Szczegółowe omówienie wykonanych prac i uzyskanych wyników I. KrzyŜowanie roślin w warunkach szklarniowych oraz kultury izolowanych zarodków (zad. 1 harmonogramu badań) 2

3 Kombinacje wykonanych, w warunkach szklarniowych, krzyŝowań międzygatunkowych w rodzaju Brassica oraz ich efektywność mierzoną liczbą zarodków inkubowanych w kulturach in vitro i liczbą osadzonych nasion w łuszczynie oraz liczbą zawiązanych łuszczyn (plenność i płodność) przedstawiono w tabeli 1. Ogółem wykonano międzygatunkowe krzyŝowania w 11 kombinacjach, gdzie z 3891 zapylonych kwiatów uzyskano 2004 łuszczyny, które w sumie zawierały 9838 nasion. Ponadto, ze 124 łuszczyn wyizolowano 516 zarodków, z których zregenerowano 487 roślin. Z danych zamieszczonych w tabeli 1 wynika, Ŝe poszczególne kombinacje krzyŝowania charakteryzuje róŝna efektywność krzyŝowania mierzona liczbą zawiązanych łuszczyn w stosunku do liczby zapylonych kwiatów. Przy czym, w kombinacjach krzyŝowania, w których oba komponenty krzyŝowania były amfidiploidami, otrzymano wyraźnie wyŝszą efektywność (płodność 3,73 4,91%), w porównaniu z kombinacjami krzyŝowania, gdzie komponentami były gatunki diploidalne. W tym drugim przypadku efektywność krzyŝowania wyniosła od 017% do 0,27%. Wyraźnie wyŝsza efektywność uzyskana z krzyŝowania amfidiploidalnych roślin moŝe wynikać z faktu, Ŝe zarówno B. juncea (genomy AB), jak i B. carinata (genomy BC) mają po jednym genomie wspólnym z rzepakiem (B. napus, genomy AC). W krzyŝowaniach form diploidalnych wystąpiła niska efektywność, spowodowana zamieraniem mieszańcowych zarodków. Dla ratowania tych zarodków zastosowano kultury in vitro, gdzie po dniach od zapylenia izolowane zarodki umieszczano na poŝywce White a (W stadium serca i wczesnej torpedy) lub Murashige i Skooga (MS późna torpeda i prawie dojrzały zarodek), w zaleŝności od osiągniętego stadium rozwojowego. Rezultatem zastosowanych kultur izolowanych zarodków było 6 do ponad 10 krotne zwiększenie liczby zarodków, z których zregenerowano rośliny (tab. 1). W warunkach polowych wykonano krzyŝowanie męsko sterylnej linii MS-8 z 30 odmianami rzepaku znajdującymi się w kolekcji Katedry oraz z jednym rodem RPC702. Celem tych krzyŝowań było otrzymanie potomstw ze zrestorowaną płodnością linii MS-8. Ogółem zapylono 930 kwiatów (po 30 w kaŝdej kombinacji krzyŝowania) z czego otrzymano 816 łuszczyn, a z nich 9136 nasion. Efektywność tych krzyŝowań mierzona płodnością i plennością wyniosła, odpowiednio 87,74% i 11,2 (średnia liczba nasion w łuszczynie). II. Doświadczenie z mieszańcami pokolenia F 7 oraz z roślinami pokolenia M 3 po traktowaniu chemomutagenami (zad. 2 i 3 harmonogramu badań). 3

4 A. Wyniki analiz nasion ze 121 linii pokolenia F 7 wyselekcjonowanych z 4 kombinacji mieszańców międzygatunkowych z eksperymentu zlokalizowanego w Dłoni Zawartość tłuszczu W nasionach 41 analizowanych linii z kombinacji krzyŝowania MS-8 x B. campestris ssp. trilocularis, 59 linii kombinacji MS-8 x B. campestris ssp. pekinensis, 15 linii z MS-8 x B. carinata i 6 linii kombinacji MS-8 x B. juncea, średnia zawartość tłuszczu wyniosła od 41,65% (AC x BC) do 46, 89% (AC x A2) (tab. 2). Zaznaczyć naleŝy, Ŝe wśród linii z kombinacji krzyŝowania AC x A2 była taka, która wykazywała w nasionach 47,17 % tłuszczu. Średnio najwięcej tłuszczu w nasionach wykazywały linie powstałe z krzyŝowania rzepaku (AC) z gorczycą sarepską (AB), która wyniosła 46,78% (tab. 2). Przy czym 6 analizowanych linii z tej kombinacji charakteryzowało się istotnie róŝną zawartością tłuszczu - od 43,78 48,53%. Interesującym jest równieŝ fakt, Ŝe linie powstałe z krzyŝowania rzepaku z amfidiploidalną gorczycą sarepską i gorczycą etiopską wykazywały wyŝszą zawartość tłuszczu w nasionach w porównaniu z kontrolną odmianą Californium (44,75% - tab. 2). Z kolei linie otrzymane z krzyŝowania rzepaku z obydwoma gatunkami diploidalnymi wykazywały niŝszą zawartość tłuszczu w nasionach, w porównaniu z odmianą kontrolną. Zawartość białka Wśród 121 analizowanych linii zawartość białka w nasionach wyniosła średnio od 18,03% do 21,02%. Średnio, najwyŝszą zawartość białka wykazywały linie z kombinacji AC x A2 (tab. 2 i w obrębie tej kombinacji wystąpiła linia z najwyŝszą zawartością tego składnika tj. 22,89%. Z analizy zawartości białka w nasionach linii z poszczególnych kombinacji krzyŝowania wynika, Ŝe pod względem tej cechy linie szeregują się odwrotnie niŝ pod względem zawartości tłuszczu. Bowiem linie powstałe z krzyŝowania komponentów amfidiploidalnych, które wykazywały najwyŝszą zawartość tłuszczu, pod względem zawartości białka wypadały najgorzej i posiadały od 18,14 18,94 % (kontrola 18,94), a linie z kombinacji krzyŝowań rzepaku z gatunkami diploidalnymi wykazywały od 20,27 21,02% białka (tab. 2). Włókno Zawartość dwóch typów włókna tj. ADF i NDF w nasionach analizowanych linii wykazywała stosunkowo niewielkie zróŝnicowanie. Tym niemniej, skrajne odnotowane wartości wyniosły od 20,58 i 17,69 (odpowiednio NDF i ADF) do 31,04 i 23,66% (odpowiednio NDF i ADF) (tab. 2). Interesująco z uŝytkowego punktu widzenia, pod względem zawartości włókna wypadają linie z kombinacji krzyŝowania rzepaku z kapustą pekińską, które wykazały średnio najniŝszą 4

5 zawartość włókna w nasionach (NDF- 25,34% i ADF- 20,14%). Z kolei najgorzej pod względem zawartości włokna plasują się linie z kombinacji krzyŝowania rzepak x gorczyca etiopska, gdzie średnia zawartość włókna była najwyŝsza, w porównaniu zarówno z kontrolną odmianą Californium, jak i z pozostałymi liniami. Glukozynolany NajniŜszą zawartość glukozynolanów stwierdzono w nasionach 21 linii, kombinacji MS-8 x B. juncea i B. carinata (odpowiednio, 10,19 i 10,67 µmol/g s.m.nasion), przy zakresie zmienności tej cechy wśród analizowanych linii wynoszącej odpowiednio 6,59 16,25 i 7,49 20,913 µmol/g s.m.nasion. NajwyŜszą zawartość glukozynolanów wykazywało 59 linii kombinacji AC x A2 (37,36 µmol/g s.m.nasion i zakresie od 7,25 84,91 µmol/g s.m.nasion) (tab. 2). Z uŝytkowego punktu widzenia bardzo interesujące są linie z krzyŝowania rzepaku z gorczycą sarepską (AC x AB), które wykazują niŝszą zawartość tego składnika w porównaniu z kontrolną odmianą Californium oraz występowaniem w tej kombinacji roślin, których nasiona wykazywały bardzo mało glukozynolanów (6,59 µmol/g s.m.nasion, u Californium 10,43) (tab. 2). Zawartość ergosterolu analizowano w róŝnych fragmentach roślin tj. w najmłodszych liściach w początku kwitnienia oraz w łuszczynach pobieranych 3, 6, 8 i 10 tygodni od początku kwitnienia. W przypadku łuszczyn w połowie z nich analizowano zawartość tego składnika bez ich naruszania, a z drugiej połowy izolowano zaląŝki. Wyniki tych analiz przedstawiono w tabeli 3. Linie poszczególnych kombinacji krzyŝowania wykazywały róŝny poziom tego składnika w poszczególnych częściach roślin. Przy czym, zauwaŝalna jest dynamika wzrostu zawartości tego składnika w miarę starzenia się roślin. Interesującym jest fakt, Ŝe w zaląŝkach wszystkich linii mieszańcowych nie odnotowano ergosterolu w Ŝadnym z terminów pobierania (tab. 3). NajniŜszą zawartość ergosterolu wykazywała odmian Californium (tutaj, jako kontrola), chociaŝ tylko w przypadku tej odmiany odnotowano ergosterol w zaląŝkach przy 2 terminie pobierania. Na podstawie tych danych moŝna więc konkludować, Ŝe ergosterol występujący w badanych fragmentach roślin nie był pochodzenia endogennego i prawdopodobnie jego obecność była wynikiem poraŝenia roślin przez grzyby. Za takim wyjaśnieniem świadczy brak tego składnika w zaląŝkach, które zachowały sterylność będąc zamkniętymi w łuszczynie. B. Wyniki analiz linii pokolenia M 3 z 4 kombinacji mieszańców międzygatunkowych, po traktowaniu chemomutagenami, SA i MNUA. Ogółem analizowano nasiona z 54 linii pochodzących z trzech kombinacji krzyŝowania tj.: 4 linii MS-8 X B. campestris ssp. trilocularis, 44 linie MS-8 x B. campestris ssp. pekinensis i 6 linii z 5

6 kombinacji MS-8 x B. juncea. Wyniki tych analiz zestawiono w tabeli 4. Na podstawie tych wyników moŝna stwierdzić, Ŝe w wyniku zastosowanej chemomutagenezy obserwowane linie wykazywały nieznacznie wyŝszy zakres zmienności analizowanych cech w porównaniu z liniami nie traktowanymi chemomutagenami. Porównując wartości analizowanych cech (tłuszcz, białko, włókno i glukozynolany w materiale traktowanym chemomutagenami (tab. 4) z materiałem nie traktowanym (tab. 2) moŝna zauwaŝyć, Ŝe w obu przypadkach zakres zmienności analizowanych cech jest zbliŝony, a średnie zawartości tłuszczu i białka wypadają na niŝszym poziomie. Generalnie naleŝy stwierdzić, Ŝe w trzecim pokoleniu (M3) po mutagenezie nie wysegregowały formy, które mogłyby być interesującym materiałem wyjściowym dla dalszych prac hodowlanych. Przyczyną tego stanu rzeczy moŝe być fakt, Ŝe rzepak jest tetraploidem, a z dostępnych danych literaturowych i obserwacji własnych wynika, Ŝe u poliploidów interesujące hodowcę rośliny mogą wysegregować w czwartym pokoleniu, a niekiedy dopiero w pokoleniu siódmym. Stąd teŝ otrzymany materiał rośliny wymaga dalszych obserwacji. C. Wyniki analiz 23 linii i form wyjściowych z 3 powtórzeń w 3 róŝnych lokalizacjach Dłoń, Poznań-Sołacz i Złotniki Zawartość tłuszczu W nasionach form kontrolnych zawartość tłuszczu wyniosła od 37,07 do 47,27% (MS-8, odpowiednio Zlotniki i Dłoń) (tab. 5). Przy czym nadmienić naleŝy, Ŝe na Solaczu i w Złotnikch wyŝszą zawartość tłuszczu wykazywała odmiana Californium, a w Dłoni linia MS-8. W przypadku analizowanych linii we wszystkich kombinacjach pochodzenia daje się zauwaŝyć wpływ lokalizacji na zawartość tłuszczu. W przypadku kaŝdej linii najwyŝsze wartości tej cechy obserwowano w Dłoni, a najniŝsze w Złotnikach (tab. 5). Zawartość białka w nasionach form kontrolnych była zróŝnicowana i kształtowała się od 18,94% (Californium, Dłoń) do 21,92% (Californium, Złotniki). W przypadku zawartości białka, podobnie jak w przypadku zawartości tłuszczu wyraźnie zauwaŝalny jest wpływ lokalizacji. Przy, czym odwrotnie niŝ w przypadku tłuszczu, tutaj najwyŝszą zawartośćbiałka obserwowano w Złotnikach, a najniŝszą w Dłoni (tab. 6). Włókno Zawartość tego składnika w nasionach, wyraŝona białkiem ADF i NDF wyniosła u form kontrolnych odpowiednio od 17,42 (MS-8, Zlotniki) do 22,57% (Californium, Dloń) oraz od 22,08 (MS-8, Złotniki) do prawie 29% (Californium, Dloń) (tab. 7). Zaznaczyć, jednak naleŝy, Ŝe w 6

7 obrębie analizowanych linii poszczególnych kombinacji wystąpiło duŝe zróŝnicowanie odnośnie zawartości tych dwóch typów włókna i widoczny jest równieŝ wpływ środowiska na kształtowanie tej cechy. Glukozynolany Formy kontrolne wykazywały w nasionach zawartość glukozynolanów w zakresie od 8,63 µol/g.s.m.(californium, Złotniki) do 26,66 µol/g.s.m. (MS-8, Dloń) (tab. 8). Nasiona badanych linii mieszańcowych z wszystkich czterech kombinacji krzyŝowań wykazywały zarówno wyŝsze, jak i niŝsze wartości tej cechy. Przy czym w przypadku wszystkich linii najwyŝszą zawartość glukozynolanów w nasionach notowano w Dłoni, a najniŝszą w Złotnikach (tab. 8). Średnie zawartości poszczególnych kwasów tłuszczowych w nasionach analizowanych linii kształtowały się odpowiednio: stearynowy (C18:0) - 1,39-1,66% (rodzice 0,99-1,55%), oleinowy (C18:1) 33,56-44,97%, linolowy (C18:2) 11,63 16,53% (rodzice 9,63 18,01%), linolenowy (C18:3)- 6,18 9,52% (rodzice 4,98 9,46%) i erukowy (C22:1) 12,60 29,15% (rodzice 12,67 63,22%) (tab. 9). JednakŜe zakres zmienności w zawartości analizowanych kwasów w obrębie linii naleŝących do jednej kombinacji mieszańcowej był bardzo duŝy i przykładowo w przypadku kwasu oleinowego w kaŝdej spośród czterech kombinacji krzyŝowań wystąpiły rośliny, u których zawartość kwasu oleinowego wyniosła ponad 60% w dwóch lokalizacjach, a w jednej lokalizacji ponad 70% (tab. 9). Stąd teŝ wielce zasadnym będzie dalsze prowadzenie selekcji w obrębie tych materiałów celem wyodrębnienia np. form wysokooleinowych, czy teŝ linolowych. Suma tokoferoli (α-tokoferol + γ-tokoferol) wyraŝona w mg/100 g nasion wyniosła u roślin form wyjściowych od 26,65 (B. carinata) do 60,67 (linia MS-8), a u analizowanych linii od 47,89 (MS-8 x B. juncea, na Sołaczu) do 58,59 (MS-8 x B. carinata Dłoń)(tab. 10). Jednak rośliny z najwyŝszą zawartością tokoferoli (ponad 60 mg/100 g nasion) wystąpiły w trzech spośród czterech kombinacji mieszańcowych (jednie u mieszańców MS-8 x B. juncea nie odnotowano roślin z zawartością tokoferoli powyŝej 60%) (tab. 10). III. Analizy cytologiczno-embriologiczne (zad. 4 harmonogramu). Na podstawie obserwacji podziałów mitotycznych i mejotycznych zdecydowana większość linii wykazywała zdublowaną liczbę chromosomów. Jedynie w przypadku linii 126/1/10 obserwowano liczbę chromosomów w zakresie od 21 do 23. Dane z obserwacji chromosomów potwierdzają wyniki analizy DNA przy uŝyciu cytometru przepływowego. Podobnie jak w przypadku liczby chromosomów, tak i w przypadku określania zawartości DNA, najniŝszą 7

8 zawartość wykazywała linia 126/1/10, gdzie zawartość DNA wyniosła 1,508 1,608 pg, przy zawartości tego związku u rodziców 2,306 i 1,172, odpowiednio MS-8 i B. campestris ssp. pekinensis (tab. 11). Z teoretycznego punktu widzenia bardzo interesującą linią jest linia 126/10, która wykazuje liczbę chromosomów nie będącą sumą genomów obojga rodziców. Pomimo, Ŝe u mieszańców tej kombinacji krzyŝowania brak kompletnego zdublowania genomów obu form wyjściowych, to jednak nie obserwuje się zaburzeń w płodności roślin. Obserwacje Ŝywotności ziaren pyłku oraz podziałów mejotycznych nie wykazały Ŝadnych zaburzeń. Wyjaśnienia tego braku zaburzeń, zwłaszcza w mejozie naleŝy upatrywać w fakcie częściowej homeologii pomiędzy chromosomami z genomu A pochodzącego od B. napus i chromosomu genomu A pochodzącego od B. campestris. Obserwacje rozwoju zarodka przeprowadzono jedynie w przypadku tych kombinacji krzyŝowań, gdzie jednym z uŝytych komponentów rodzicielskich był gatunek B. fruticulosa lub B. tournefortii, gdyŝ zakładano, Ŝe właśnie w tym przypadku mogą wystąpić bariery w prawidłowym rozwoju zarodka. Z przeprowadzonych obserwacji wynika, Ŝe najwyŝsza niezgodność kojarzeniowa występuje, gdy jako formy matecznej uŝywa się B. tournefortii i w tych przypadkach nie obserwowano zapłodnienia. W pozostałych kombinacjach moŝliwa była izolacja zarodków i umieszczanie ich na sztucznej poŝywce, co pozwala mieć nadzieję, iŝ moŝliwym będzie otrzymanie międzygatunkowych mieszańców. Wydaje się więc zasadnym, aby w przyszłości dla otrzymania mieszańców pomiędzy rzepakiem a B. tourneforti zastosować inne rodzaje zapylenia, jak np. na szyjkę w miejscu odcięcia znamienia lub na zaląŝnię po odcięciu szyjki słupka. Pozwoli to ominąć barierę niezgodności jaka występuje pomiędzy komórkami znamienia a ziarnami pyłku. 8

9 Tabela 1. Efektywność krzyŝowań oddalonych w rodzaju Brassica wyraŝona procentowym stosunkiem liczby zawiązanych łuszczyn/liczby zapylonych kwiatów oraz średnią liczbą zarodków/łuszczynę podczas ich wykładania na poŝywki w warunkach in vitro Kombinacja krzyŝowania Zapylonych kwiatów Liczba Zawiązanych łuszczyn Osadzonych nasion Płodność [ % stosunek łuszczyn/kwiatów ] Plenność [średnia liczba nasion/łuszczynę] Łuszczyn z których izolowano zarodki Liczba Zarodków wyłoŝonych na poŝywkę Plenność [ średnia liczba zarodków/łuszczynę ] (AACC=38) linia MS-8 KRZYśOWANIE MIĘDZYGATUNKOWE A 1 = 10* ,78 2,53 15, ,60 A 3 = ,45 6,15 15, ,80 BC = ,02 2, AB = ,60 7, C = ,59 5,01 15, ,60 F = ,51 1,55 20, ,55 T = ,71 1,37 24, ,25 (AACC=38) Californium BC = ,84 4, AB = ,88 3, A 1 =10 C= ,33 0,17 15, ,93 A 2 =10 C= ,29 0,27 20, ,60 Łącznie dla wszystkich kombinacji ,02 4, ,16 KRZYśOWANIE LINII MS-8 Z ODMIANAMI Linia MS-8 30 odmian z kolekcji Katedry GiHR oraz ród RPC ,74 11, */ A 1 B. campestris ssp. trilocularis, A 2 - B. campestris ssp. pekinensis, BC - B. carinata, AB - B. juncea, F - B. fruticulosa,t - B. tournefortii, C B. oleracea 9

10 Tabela 2. Zawartość tłuszczu, białka i włókna [%] oraz glukozynolanów [µmol/g.s.m] w nasionach 121 linii rzepaku pokolenia F 7 wyselekcjonowanych spośród mieszańców otrzymanych z krzyŝowania męsko sterylnej linii rzepaku ozimego MS-8 (B. napus - AACC=38) z Ŝółtonasiennym rzepikiem jarym (B. campestris ssp. trilocularis - A1A1=20), brązowo-nasienną kapustą pekińską (B. campestris ssp. pekinensis, A2A2=20), gorczycą etiopską (B. carinata, BBCC=34) i gorczycą sarepską (B. juncea - AABB) wyniki z jednej lokalizacji - Dłoń Linie i pochodzenie Tłuszcz Min Min Białko NDF Min Włókno Min ADF Suma glukozynolanów Min AC x A1 41 linii AC x A2 59 linii AC x BC 15 linii AC x AB 6 linii Kontrola- Californium 44,28 41,48-47,17 43,45 46,17 46,78 41,37 46,47 43,78 48,42 43,09 48,53 44,75 41,48-48,18 0,67 1,57 20,27 18,44-22,46 0,46 1,28 21,02 0,56 1,57 18,03 18,67 22,89 16,81 19,79 1,05 2,07 18,14 16,51-21,00 1,00 1,97 18,94 17,32 21,23 0,40 1,11 27,36 25,77-29,19 0,45 1,27 25,34 20,58-29,13 0,30 0,83 29,15 0,81 1,60 28,32 0,56 1,11 28,89 27,58 31,04 26,29 29,77 27,44 30,23 0,29 0,67 20,72 0,84 2,35 20,14 19,77 21,88 17,69 21,62 0,40 1,13 21,94 20,54-23,66 0, ,37 0,48 0,95 22,57 20,16-22,21 21,36-23,60 0,20 0,56 13,57 0,43 1,20 37,36 0,34 0,94 10,67 0,36 0,70 10,19 0,34 0,66 12,31 6,54 50,54 7,25 84,91 7,49 20,91 6,59 16,25 10,43 16,54 4,39 12,28 9,50 26,55 1,32 3,68 1,85 3,67 0,96 1,89 10

11 Tabela 3. Zawartość ergosterolu [ mg/kg. s.m.] w łuszczynach, zaląŝkach i liściach roślin 23 linii otrzymanych z krzyŝowania męsko sterylnej linii rzepaku ozimego MS-8 (B. napus - AACC=38) z Ŝółto-nasiennym rzepikiem jarym (B. campestris ssp. trilocularis, A1A1=20, z brązowo-nasienną kapustą pekińską (B. campestris ssp. pekinensis, A2A2=20), gorczycą etiopską (B. carinata, BBCC=34) i gorczycą sarepską(b. juncea - AABB) oraz formy kontrolnej (odmiana Californium) Dłoń 2013 Mieszańce i formy wyjściowe AC x A1 AC x A2 AC x BC AC x AB Badany fragment rośliny i Zawartość ergosterol [mg/kg s.m.] termin pobrania* średnia MIN MAX Łuszczyny Termin 1 0,64 0,00 1,54 Termin 2 0,90 0,43 1,15 Termin 3 1,20 0,66 1,42 Termin 4 3,80 3,18 4,81 ZaląŜki Termin 1 0, Termin 2 0, Termin 3 0, Termin 4 0, Liście Termin 1 0,63 0,03 1,55 Łuszczyny Termin 1 0,69 0,29 1,06 Termin 2 1,41 0,92 1,79 Termin 3 1,79 1,42 2,85 Termin 4 4,81 3,64 6,28 ZaląŜki Termin 1 0, Termin 2 0, Termin 3 0, Termin 4 0, Liście Termin 1 0,55 0,00 0,98 Łuszczyny Termin 1 1,18 0,60 1,94 Termin 2 1,71 1,04 2,24 Termin 3 1,54 1,30 1,91 Termin 4 4, ZaląŜki Termin 1 0, Termin 2 0, Termin 3 0, Termin 4 0, Liście Termin 1 0, Łuszczyny Termin 1 0,75 0,51 1,20 Termin 2 1,42 0,78 1,84 Termin 3 1,97 1,21 2,40 Termin 4 5,07 4,29 6,06 ZaląŜki Termin 1 0, Termin 2 0, Termin 3 0, Termin 4 0, Liście Termin 1 2,28 0,77 1,60 11

12 Mieszańce i formy wyjściowe B. napus - Californium Badany fragment rośliny i termin pobrania* Łuszczyny Termin 1 ZaląŜki Termin 1 Tabela 3. c.d. Badany Zawartość Mieszańce fragment ergosterol i formy rośliny i [mg/kg wyjściowe termin s.m.] pobrania* średnia MIN MAX 0, Termin 2 0, Termin 3 1,20 1,10 1,50 Termin 4 4,30 4,04 4,60 0,0 - - Termin 2 0,04 0,00 0,06 Termin 3 0, Termin 4 0, Liście 0,94 0,81 1,07 Termin 1 */ Termin1-3 tygodnie od początku kwitnienia, Termin2 6 tygodni od początku kwitnienia, termin3 8 tygodni od początku kwitnienia, Termin4 10 tygodni od początku kwitnienia 12

13 Tabela 4. Zawartość tłuszczu, białka i włókna [%] oraz glukozynolanów [µmol/g.s.m] w nasionach linii rzepaku wyselekcjonowanych spośród mieszańców otrzymanych z krzyŝowania męsko sterylnej linii rzepaku ozimego MS-8 (B. napus - AACC=38) z Ŝółtonasiennym rzepikiem jarym (B. campestris ssp. trilocularis - A1A1=20), brązowo-nasienną kapustą pekińską (B. campestris ssp. pekinensis, A2A2=20) i gorczycą sarepską (B. juncea AABB, w pokoleniu M 3 po traktowaniu NMUA i SA ) wyniki z jednej lokalizacji - Dłoń Linie i pochodzenie Tłuszcz Min Min Białko NDF Min Włókno Min ADF Suma glukozynolanów Min AC x A1 4 linie AC x A2 44 linie AC x AB 6 linii Kontrola- Californium 42,92 41,18-44,58 44,10 43,30 44,75 40,31 47,25 42,64 43,88 41,48-48,18 1,52 1,56 20,86 0,47 1,58 19,99 0,38 0,48 19,77 1,00 1,97 18,94 19,94 21,70 17,30 23,45 19,40 20,56 17,32 21,23 0,71 0,72 28,99 0,38 1,28 29,07 0,36 0,45 28,99 0,56 1,11 28,89 27,15 30,07 23,74 32,03 27,95 30,33 27,44 30,23 1,24 1,27 21,71 0,42 1,42 21,81 0,81 0,81 22,31 0,48 0,95 22,57 20,30 22,69 20,16 23,57 21,25 23,59 21,36-23,60 1,00 1,02 11,01 0,28 0,95 14,38 0,89 1,12 12,21 0,34 0,66 12,31 7,84 13,02 8,08 77,12 8,17 18,60 10,43 16,54 2,41 2,46 3,11 10,52 2,99 3,73 0,96 1,89 13

14 Tabela 5. Zawartość tłuszczu [ % ] w nasionach linii rzepaku pokolenia F 7 wyselekcjonowanych spośród mieszańców otrzymanych z krzyŝowania męsko sterylnej linii rzepaku ozimego MS- 8 (B. napus - AACC=38) z Ŝółtonasiennym rzepikiem jarym (B. campestris ssp. trilocularis - A1A1=20), brązowo-nasienną kapustą pekińską (B. campestris ssp. pekinensis, A2A2=20), gorczycą etiopską - B. carinata - BBCC) i gorczycą sarepską (B. juncea AABB), w zaleŝności od lokalizacji Dłoń, Poznań-Sołacz, Złotniki Linie i pochodzenie Min Dłoń Sołacz Złotniki Min Min AC x A1 5 linii AC x A2 11 linii AC x BC 5 linii AC x AB 2 linie Kontrola- Californium Kontrola- Linia MS-8 45,82 45,62 46,16 45,80 44,75 47,27 39,84 49,69 37,60 50,45 42,73 49,03 34,43 49,18 41,48 48,18 42,82 49,98 0,38 1,67 42,51 37,59 45,65 0,39 2,53 41,98 27,66-45,58 0,35 1,54 41,96 1,07 2,98 42,55 1,00 1,97 43,50 0,90 1,78 42,20 38,08 45,52 40,24 44,49 40,84 46,20 40,13 43,96 0,36 1,57 37,17 0,37 2,42 37,96 0,29 1,27 37,45 0,38 1,07 37,13 0,80 1,58 39,65 0,62 1,23 37,07 34,36 39,18 34,64 42,54 34,09 40,62 36,08 38,74 37,63 43,30 35,77 38,32 0,26 1,13 0,24 1,56 0,35 1,56 0,22 0,63 0,99 1,96 0,40 0,79 14

15 Tabela 6. Zawartość białka [ % ] w nasionach linii rzepaku pokolenia F 7 wyselekcjonowanych spośród mieszańców otrzymanych z krzyŝowania męsko sterylnej linii rzepaku ozimego MS-8 (B. napus - AACC=38) z Ŝółtonasiennym rzepikiem jarym (B. campestris ssp. trilocularis - A1A1=20), brązowonasienną kapustą pekińską (B. campestris ssp. pekinensis, A2A2=20), gorczycą etiopską - B. carinata - BBCC) i gorczycą sarepską (B. juncea AABB), w zaleŝności od lokalizacji Dłoń, Poznań- Sołacz, Złotniki Linie i pochodzenie Min Dłoń Sołacz Złotniki Min Min AC x A1 5 linii AC x A2 11 linii AC x BC 5 linii AC x AB 2 linie Kontrola- Californium Kontrola- Linia MS-8 18,01 19,00 18,00 18,90 18,94 17,45 14,96 22,71 15,66 23,64 15,19 20,78 16,54 21,95 17,32 21,23 15,83 20,25 0,30 1,32 18,67 0,26 1,70 19,73 0,27 1,18 19,28 0,55 1,54 19,64 0,56 1,11 18,52 0,57 1,12 19,34 15,50 21,84 16,95 22,89 16,77 22,42 17,99 21,61 16,11 20,83 17,93 21,24 0,31 1,35 23,33 0,19 1,22 23,52 0,29 1,27 23,57 0,33 0,94 23,90 0,71 1,39 21,92 0,55 1,08 23,73 22,00 24,53 20,94 24,77 22,33 25,64 22,97 24,73 19,57 23,25 22,97 24,53 0,15 0,65 0,12 0,81 0,17 0,77 0,17 0,46 0,79 1,55 0,26 0,51 15

16 Tabela 7. Zawartość włókna [%] w nasionach linii rzepaku pokolenia F 7 wyselekcjonowanych spośród mieszańców otrzymanych z krzyŝowania męsko sterylnej linii rzepaku ozimego MS-8 (B. napus - AACC=38) z Ŝółtonasiennym rzepikiem jarym (B. campestris ssp. trilocularis - A1A1=20), brązowo-nasienną kapustą pekińską (B. campestris ssp. pekinensis, A2A2=20), gorczycą etiopską - B. carinata - BBCC) i gorczycą sarepską (B. juncea AABB), w zaleŝności od lokalizacji Dłoń, Poznań-Sołacz, Złotniki Linie i pochodzenie Rodzaj włókna Min Dłoń Sołacz Złotniki Min Min AC x A1 5 linii AC x A2 11 linii AC x BC 5 linii AC x AB 2 linie Kontrola- Californium Kontrola- Linia MS-8 ADF NDF ADF NDF ADF NDF ADF NDF ADF NDF ADF NDF 28,61 22,26 26,45 21,05 27,84 22,04 26,53 21,13 28,89 22,57 27,78 21,72 22,24 31,63 18,60 24,24 20,45 31,31 16,62 23,91 23,60 31,00 19,34 24,15 23,66 30,24 19,04 23,27 27,44 30,23 21,36 23,60 25,42 30,17 19,47 23,50 0,40 1,79 28,05 0,24 1,79 22,53 0,29 1,89 26,09 0,20 1,33 21,42 0,36 1,58 26,82 0,25 1,12 22,03 0,65 1,83 26,18 4,33 12,09 21,55 0,48 0,95 27,50 0,34 0,66 22,12 0,75 1,48 26,71 0,53 1,04 21,65 25,13 31,61 20,35 24,09 22,18 32,77 18,91-24,19 22,34 30,18 19,20 24,20 23,15 28,16 19,79 22,61 24,31 31,13 20,01 24,35 24,98 27,98 20,17 22,73 0,37 1,63 24,67 0,20 0,90 18,68 0,25 1,63 23,65 0,15 0,97 18,48 0,39 1,73 23,75 0,25 1,12 18,63 0,34 0,95 22,19 2,58 7,22 17,38 1,19 2,35 26,76 1,53 3,03 20,49 0,51 1,01 22,08 0,40 0,78 17,42 20,78 27,36 16,64 20,94 20,50 28,74 16,39 21,94 20,77 26,39 16,50 20,78 20,48 24,00 16,35 18,13 25,55 28,62 19,49 22,08 20,72 23,88 16,83 18,11 0,37 1,64 0,25 1,12 0,26 1,69 1,60 10,51 0,30 1,33 0,22 0,98 0,34 0,96 0,16 0,46 0,64 1,21 0,57 1,13 0,52 1,02 3,64 7,19 16

17 Tabela 8. Zawartość glukozynolanów [ mol/g.s.m] w nasionach linii rzepaku pokolenia F 7 wyselekcjonowanych spośród mieszańców otrzymanych z krzyŝowania męsko sterylnej linii rzepaku ozimego MS-8 (B. napus - AACC=38) z Ŝółtonasiennym rzepikiem jarym (B. campestris ssp. trilocularis - A1A1=20), brązowo-nasienną kapustą pekińską (B. campestris ssp. pekinensis, A2A2=20), gorczycą etiopską - B. carinata - BBCC) i gorczycą sarepską (B. juncea AABB), w zaleŝności od lokalizacji Dłoń, Poznań-Sołacz, Złotniki Linie i pochodzenie Min Dłoń Sołacz Złotniki Min Min AC x A1 5 linii AC x A2 11 linii AC x BC 5 linii AC x AB 2 linie Kontrola- Californium Kontrola- Linia MS-8 21,76 35,48 28,61 42,35 12,31 26,66 6,21 57,27 5,06 75,66 8,65 60,36 16,45 66,54 10,43 16,54 10,84 48,45 3,26 14,43 19,77 2,59 16,97 31,18 3,49 15,40 27,65 4,33 12,09 36,51 0,96 1,89 14,49 5,42 10,71 27,87 6,83 43,59 6,99 66,01 12,42 66,64 19,50 50,12 8,74 18,41 16,65 37,80 2,19 9,66 14,13 2,02 13,26 24,48 2,92 12,92 20,43 2,58 7,22 27,72 1,53 3,03 8,83 2,89 5,71 23,07 5,11 28,66 5,97 50,97 9,07 34,25 20,82 37,62 6,15 1,12 15,34 35,26 1,60 7,06 1,60 10,51 1,76 7,76 1,77 4,94 0,82 1,61 3,64 7,19 17

18 Tabela 9. Zawartość kwasów tłuszczowych w nasionach linii pokolenia F 7 otrzymanych z krzyŝowania męsko sterylnej linii rzepaku ozimego MS-8 (B. napus - AACC=38) z Ŝółtonasiennym rzepikiem jarym (B. campestris ssp. trilocularis - A1A1=20), brązowo-nasienną kapustą pekińską (B. campestris ssp. pekinensis, A2A2=20), gorczycą etiopską (B. carinata, BBCC=34) i gorczycą sarepską (B. juncea - AABB) w zaleŝności od lokalizacji DŁOŃ (D), POZNAŃ-SOŁACZ (S) i ZŁOTNIKI (Z) Mieszańce i formy wyjściowe Lokalizacja kwasy tluszczowe [%] C18:0 C18:1 C18:2 C18:3 C22:1 MIN - MAX MIN - MAX MIN - MAX MIN - MAX MIN - MAX Suma NNKT MIN - MAX AC S 1,55-42,95-18,01-8,12-12,67 - AC x A1 D 1,46 S 1,39 1,26-2,19 0,99-1,74 33,56 11,34-62,10 12,24 40,74 15,12-63,09 16,32 7,03-18,99 9,17-22,44 6,18 1,99-8,78 29,15 9,52 3,91-10,13 15,32 6,18-68,35 26,13 18,42 0,00-59,16 25,84-9,38-28,01 9,97-32,43 Z 1,42 1,15 2,06 38,32 12,51-63,25 11,63 7,36-9,21 5,88 4,15-10,87 20,97 7,32-63,54 17,51 10,23-29,89 A1 S 0,99-12,15-9,63-4,98-61,69 - D 1,72 0,29-2,73 38,84 10,12-61,36 13,51 3,16-23,13 6,66 0,78-11,59 20,13 14,61 1,08-59,16 20,17-10,19-32,14 AC x A2 S 1,46 0,83-2,54 42,93 16,84-71,29 16,19 6,62-22,14 9,33 1,11-11,03 14,21 0,71-53,89 25,52 12,94-35,06 Z 1,59 0,45 2,13 39,32 13,02-64,36 14,76 3,75-2,85 7,95 1,21-13,06 19,43 0,13-60,38 22,71 9,07-31,18 A2 S 1,02-10,1-9,66-5,01-63,22-14,67-18

19 Mieszańce i formy wyjściowe Lokalizacja kwasy tluszczowe [%] C18:0 C18:1 C18:2 C18:3 C22:2 Min - Min - Min - Min - Min - Tabela 9 c.d. Suma NNKT Min - D 1,54 1,12-2,21 33,55 14,57-63,09 12,9 11,12-20,16 6,74 2,63-14,09 26,13 7,89-45,93 19,64 11,03-28,39 AC x BC 5 linii S 1,52 1,13-1,78 44,97 18,98-64,12 16,49 12,43-20,09 9,03 5,94-12,34 12,6 8,38-51,16 25,52 13,45-26,98 Z 1,50 1,01 1,93 42,78 16,34-67,11 15,28 13,62-19,81 9,42 4,98-17,13 28,3 6,94-49,75 24,7 12,13-27,39 BC S 1,23-6,07-10,35-4,87-22,63-15,22 - D 1,39 1,11-1,45 44,2 28,11-64,01 16,53 13,01-18,00 8,97 8,67-9,84 13,05 2,39-21,76 25,5 21,86-28,14 AC x AB 2 linie S 1,44 1,18-1,84 41,23 19,33-74,37 15,81 11,99-18,73 9,25 8,16-12,41 15,16 1,78-19,83 25,06 17,01-28,34 Z 1,66 1,15 1,98 42,77 21,13-65,19 16,35 11,21-19,14 9,54 7,93-13,01 14,17 0,99-21,17 25,89 16,37-31,18 AB S 1,43-23,09-14,62-9,46-41,32-24,08 - Kontrola Californium S 1,76-62,33-17,96-9,49-0,74-27,45-0,20-14,17-2,71-1,79-16,49-4,41 - NIR 0,05 VAR 0,09-6,55-1,25-0,83-7,62-2,04-0,04-200,81-7,36-3,22-271,79-19,47-19

20 Tabela 10. Zawartość tokoferoli w nasionach linii pokolenia F 7 otrzymanych z krzyŝowania męsko sterylnej linii rzepaku ozimego MS-8 (B. napus - AACC=38) z Ŝółtonasiennym rzepikiem jarym (B. campestris ssp. trilocularis - A1A1=20), brązowo-nasienną kapustą pekińską (B. campestris ssp. pekinensis, A2A2=20), gorczycą etiopską (B. carinata, BBCC=34) i gorczycą sarepską (B. juncea - AABB) w zaleŝności od lokalizacji DŁOŃ (D), POZNAŃ-SOŁACZ (S) i ZŁOTNIKI (Z) [ mg/100g nasion] Mieszańce i formy α γ α + γ α/γ Lokalizacja wyjściowe Min - Min - Min - Min - AC S 25,3-35,37-60,67-0,72 - AC x A1 5 linii D 18,89 14,03-24,97 30,17 24,87-32,86 49,06 37,92-59,12 0,63 0,44-0,81 S 20,37 16,89-23,11 31,46 25,62-31,12 51,83 51,22-60,03 0,65 0,65-0,72 Z 19,85 14,68-24,17 31,04 24,53 26,01 50,89 39,38-57,24 0,64 0,43-0,83 A1 S 16,39-16,21-32,6-1,01 - AC x A2 11 linii D 21,33 13,07-25,73 30,8 21,32-36,23 52,13 40,19-60,96 0,69 0,44-0,86 S 20,54 15,61-26,65 29,08 16,55-43,06 49,62 34,16-69,68 0,71 0,47-1,14 Z 21,16 15,12-27,12 30,16 19,46-38,19 51,32 33,16-67,69 0,70 0,39-0,98 A2 S 16,29-15,68-31,97-1,04 - AC x BC 5 linii D 25,72 22,15-27,49 32,87 28,19-36,26 58,59 49,34-63,65 0,78 0,76-0,83 S 21,67 19,84-25,14 23,05 20,14-29,42 42,72 39,43-49,86 0,85 0,67-0,87 Z 22,92 18,93-24,19 28,18 24,1731,58 51,1 41,23-51,17 0,81 0,61-1,12 BC S 17,85-8,8-26,65-2,03 - AC x AB 2 linie D 23,63 16,83-25,04 26,43 23,99-26,19 50,06 43,82-50,13 0,89 0,82-0,99 S 20,35 17,21-23,34 27,54 24,29-31,67 47,89 41,30-54,91 0,74 0,59-0,86 Z 22,21 15,83-25,74 27,21 24,31-30,18 49,42 40,93-58,01 0,82 0,59-1,08 AB S 8,98-28,87-37,85-0,31 - K. Californium S 17,97-28,14-46,11-0,64-3,85-6,76-9,07-0,34 - NIR 0,05 1,78-3,12-4,19-0,16 - VAR 14,82-45,67-82,18-0,12-20

21 Tabela11. Zawartość DNA [pg] w roślinach linii pokolenia F 7 wyselekcjonowanych spośród mieszańców otrzymanych z krzyŝowania męsko sterylnej linii rzepaku ozimego MS-8 (B. napus - AACC=38) z zółtonasiennym rzepikiem jarym (B. campestris ssp. trilocularis - A1A1=20), brązowo-nasienną kapustą pekińską (B. campestris ssp. pekinensis, A2A2=20), gorczycą etiopską - B. carinata - BBCC) i gorczycą sarepską B. juncea AABB) Linie i formy wyjściowe oraz kontrola I powtórzenie II powtórzenie B. napus - Californium - kontrola 2,303 2,321 MS-8 x B.campestris ssp. trilocularis 140/2/09 2,296 2, /09 2,272 2, /3/09 2,286 2, /1/10 2,259 2, /1/10 2,266 2,266 MS-8 x B.campestris ssp. pekinensis 104/1/09 2,317 2, /3/09 2,289 2, /3/09 2,308 2, /3/09 2,277 2, /3/09 2,276 2,298 97/3/09 2,174 2,289 97/2/09 2,274 2,282 89/1/09 2,287 2,371 90/1/09 2,260 2, /1/10 1,508 1,608 15/07/2 2,263 2,293 MS-8 x B.carinata 111/3/09 2,273 2, /3/09 2,299 2, /2/09 2,323 2, /1/09 2,293 2, /1/10 2,300 2,288 MS-8 x B. juncea 147/1/10 2,306 2,318 FORMY WYJŚCIOWE Linia MS-8 2,306 2,285 B. campestris ssp. trilocularis 1,140 1,186 B. campestris ssp. pekinensis 1,172 1,184 B. carinata 2,405 2,428 B. juncea 2,167 2,15 21

22 Celem badań jest określenie w jakim stopniu oddalone krzyŝowanie rzepaku z róŝnymi gatunkami z rodzaju Brassica umoŝliwia poszerzenie zakresu zmienności cech jakościowych oraz wpływu środowiska na testowane cechy. Harmonogram prac w bieŝącym roku sprawozdawczym był realizowany zgodnie z tym jaki został przyjęty. W jakim stopniu cel badania został osiągnięty Zadawalający 7. NajwaŜniejsze osiągnięcia. - w przypadku wszystkich czterech kombinacji mieszańcowych wyselekcjonowano linie o takich wartościowych z punktu uŝytkowego rzepaku cechach jak: obniŝona zawartość glukozynolanów, obniŝona zawartość kwasu erukowego, podwyŝszona zawartość kwasu oleinowego, wyŝsza zawartość tłuszczu. Znacznie poszerzony zakres zmienności odnośniezawartości tokoferoli, Otrzymanie mieszańców międzygatunkowych z 8 kombinacji krzyŝowania. 8. Forma upowszechnienia wyników Wyniki są i będą dostępne przez okres 5 lat na stronie internetowej 9. Wykaz prac opublikowanych w roku sprawozdawczym dot. danego tematu: Niemann J., Wojciechowski A., Kaczmarek J., Jedryczka M. (2013). Interspecific hybridization as a tool for broadening the variability of useful traits in rapeseed (Brassica napus L.). Acta Horticulturae, 1005: Wojciechowski A., Niemann J., Janowicz J. (2013) Introdukcja męskiej sterylności z pokrewnych gatunków rodzaju Brassica do rzepaku (Brassica napus L.). Abstrakty IV Polskiego Kongresu Genetycznego, Poznań września p Niemann J., Wojciechowski A., Janowicz J. (2013). Analizy cech jakościowych nasion w liniach rzepaku ozimego otrzymanych z krzyŝwań oddalonych w rodzaju Brassica. Konferencja Naukowa Nauka dla hodowli i nasiennictwa roślin uprawnych, Zakopane 4-8 luty. 10. Wykaz prac złoŝonych do druku Przyczyny ewentualnych odstępstw od harmonogramu zapisanego w karcie realizacji tematu Informacja o wynikach współpracy naukowo-technicznej krajowej i z zagranicą (przy współpracy z zagranicą podać kraj, firmę, temat). 22

23 13. W przypadku udziału w konferencjach, sympozjach, szkoleniach i warsztatach itp, w szczególności zagranicznych: a) cel i korzyści oraz stopień wykorzystania do realizacji zadania; b) w jaki sposób wyjazd podniósł wartość merytoryczną realizowanego zadania. - Data r. Podpis kierownika 23