Hodowla roślin genetyka stosowana

Transkrypt

1 Hodowla roślin genetyka stosowana Hodowla roślin jest świadomą działalnością człowieka zmierzającą do wytworzenia nowych, ulepszonych odmian oraz zachowania istniejących odmian na nie zmienionym poziomie.

2 POSTĘP HODOWLANY: (zawężenie pojęcia postępu biologicznego) efektem są nowe metody prac hodowlanych oraz nowe sposoby zmian genotypu roślin, które prowadzą do uzyskania nowych odmian. węższym pojęciem jest postęp odmianowy, który dotyczy rodzimej hodowli.

3 Podział metod hodowlanych: metody o charakterze twórczym, pozwalają na wprowadzenie nowych genów lub układów genów do populacji doskonalonej w procesie hodowli i utworzenia niespotykanych dotąd genotypów: metody konwencjonalne krzyżowanie, indukowana mutageneza, wykorzystanie efektu heterozji, transformacja genetyczna, metody o charakterze zachowawczym pełnią funkcję utrwalającą zmienność istniejącą w danej populacji, nie zwiększają puli genów (selekcja negatywna, kultury in vitro, reprodukcja komponentów mieszańców heterozyjnych).

4 Materiał wyjściowy do hodowli: odmiany krajowe i zagraniczne (kolekcje), odmiany miejscowe, formy dziko rosnące, banki genów.

5 Podstawowe zabiegi hodowlane: selekcja (sel. sztuczna nie stwarza zmienności lecz oddziaływuje na już istniejącą), Krzyżowanie - polega na kojarzeniu dwu genetycznie różnych osobników, które prowadzi do powstania mieszańcowego potomstwa. Ma na celu zwiększenie zmienności, uzyskanie form o innych (korzystniejszych) właściwościach niż formy rodzicielskie.

6 Rodzaje selekcji: negatywna, pozytywna, masowa - wybrane rośliny rozmnażane grupowo w obrębie całej populacji, indywidualna wybrane rośliny mogą być rozmnażane i oceniane indywidualnie. Rodzaje krzyżowań: proste (A x B), zwrotne (A x B) i (B x A), wsteczne (A x B) x B i in.

7 Nasiennictwo W najszerszym ujęciu jest to dział produkcji roślinnej obejmujący zagadnienia hodowli roślin, produkcji materiału siewnego oraz jego obrotu. Rola nasiennictwa w produkcji rolniczej 1. Wytwarzanie i szybkie wprowadzanie odmian do produkcji. 2. Produkcja materiału siewnego. 3. Dostarczanie do obrotu kwalifikowanego materiału siewnego. 4. Sprawne i terminowe zaopatrzenie rolnictwa w materiał siewny.

8 Pojęcie odmiany wg znowelizowanej Ustawy Nasiennej: odmiana - oznacza zbiorowość roślin w obrębie botanicznej jednostki systematycznej najniższego stopnia, która niezależnie od tego, czy w pełni odpowiada warunkom przyznawania wyłącznego prawa:

9 jest określona na podstawie przejawianych właściwości wynikających z określonego genotypu lub kombinacji genotypów, jest odróżnialna od każdej innej zbiorowości roślin na podstawie co najmniej jednej z przejawianych właściwości (cech), pozostaje nie zmieniona po rozmnożeniu (właściwym cyklu rozmnożeń).

10 W zależności od sposobu powstania wyróżniamy odmiany: a/ hodowlane, które są wynikiem pracy twórczej hodowcy, b/ miejscowe (regionalne) powstałe bez udziału człowieka, c/ amatorskie odmiany warzyw odkryte i wprowadzone do uprawy w szczególnych warunkach (nie maja znaczenia dla produkcji towarowej, ważne dla zachowania bioróżnorodności).

11 W zależności od metody za pomocą, której otrzymano odmiany hodowlane wyróżnia się: a/ odmiany populacyjne zbiór genotypów wytworzonych na drodze rekombinacji metodami konwencjonalnymi, b/ odmiany mieszańcowe (heterozyjne) odmiany, których materiał siewny jest wytwarzany za każdym razem przez krzyżowanie określonych zbiorowości roślin zgodnie ze sposobem i kolejnością podanymi przez zachowującego odmianę.

12 Odmiany hodowlane przed wprowadzeniem do uprawy muszą zostać: a/ zarejestrowane (badania OWT, WGO), b/ rozpatrzone w ramach przyznania wyłącznego prawa do odmiany, c/ włączone w doświadczenia PDOiR, d/ rozmnożone w odpowiednich warunkach (produkcja nasienna), e/ przygotowane odpowiednio do obrotu (uszlachetnianie nasion, kontrola wartości siewnej).