Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych
|
|
- Bronisław Mikołajczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WARSZTATY 2000 nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie Jerzy KWIATEK Główny Instytut Górnictwa, Katowice Mat. Symp. Warsztaty 2000 str Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych Streszczenie Ochrona obiektów budowlanych na powierzchni i przebywających w obiektach ludzi przed skutkami podziemnej eksploatacji górniczej staje się istotnym elementem warunkującym sposób i możliwość jej prowadzenia. Jest to związane ze wzrastającymi wymaganiami co do zakresu i skuteczności tej ochrony, jak też z restrukturyzacją górnictwa w aspekcie minimalizacji kosztów usuwania szkód górniczych. Przedstawiono wymagania ogólne warunkujące ochronę obiektów budowlanych przed skutkami prowadzenia podziemnej eksploatacji górniczej. Wymagania te stanowią podstawę opracowanych w Głównym Instytucie Górnictwa i zaleconych do stosowania przez Komisję do spraw Ochrony Powierzchni przy WUG Zasad oceny możliwości prowadzenia podziemnej eksploatacji górniczej z uwagi na ochronę obiektów budowlanych (Kwiatek i in. 2000). 1. Wprowadzenie Zaleganie w Polsce pod terenami zagospodarowanymi dużych części złóż kopalin użytecznych, wydobywanych w ramach górnictwa podziemnego, stwarzało i w dalszym ciągu stwarza istotne problemy dotyczące ochrony powierzchni i znajdujących się na niej obiektów budowlanych (Kwiatek i in. 1997, Ostrowski i in. 1998). W poprzednich latach, z uwagi na uwarunkowania społeczno-gospodarcze, a szczególnie z uwagi na duże zapotrzebowanie na te kopaliny, priorytet działalności górniczej ukierunkowany był na intensyfikację ich wydobywania. Nie zawsze stwarzało to warunki do właściwej ochrony istniejącego zagospodarowania powierzchni. Aktualnie sytuacja uległa radykalnej zmianie i ochrona ta zyskuje należne jej miejsce, co znalazło wyraz w różnych aktach prawnych (Ustawy 1994). Stwarza ona jednak duże kłopoty zarówno górnictwu, jak też gminom górniczym. Na zwiększające się wymagania co do zakresu i skuteczności ochrony obiektów budowlanych nakładają się bowiem problem zaległości w usuwaniu skutków eksploatacji górniczej i trudna kondycja finansowa zakładów górniczych. Wobec perspektywy dalszego, choć zapewne w zmniejszonym zakresie, prowadzenia w Polsce działalności górniczej należy sądzić, że problem ochrony obiektów budowlanych przed szkodami górniczymi będzie jeszcze przez długi czas ważnym problemem gospodarczym i społecznym. Doceniając znaczenie problemów związanych z ochroną obiektów budowlanych na terenach górniczych, Komitet Badań Naukowych ustanowił w roku 1995, na wniosek ówczesnego Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, Projekt Badawczy Zamawiany PBZ pt. Ochrona obiektów budowlanych przed szkodami powodowanymi podziemną eksploatacją górniczą. Projekt był realizowany w latach Jego wykonawcą był 45
2 J. KWIATEK - Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych Główny Instytut Górnictwa, a współwykonawcami Instytut Techniki Budowlanej oraz Politechniki Krakowska i Śląska. Jednym z efektów realizacji projektu była monografia (Kwiatek i in. 1997), a w roku 1999, opierając się głównie na wiedzy w niej zawartej, opracowano w Głównym Instytucie Górnictwa Zasady oceny możliwości prowadzenia podziemnej eksploatacji górniczej z uwagi na ochronę obiektów budowlanych (Kwiatek i in. 2000). Zostały one pozytywnie zaopiniowane i zalecone do stosowania w polskim górnictwie podziemnym przez Komisję do spraw Ochrony Powierzchni przy Wyższym Urzędzie Górniczym. W referacie przedstawiono sformułowane w tych Zasadach... wymagania ogólne warunkujące ochronę obiektów budowlanych przed skutkami prowadzenia podziemnej eksploatacji górniczej. 2. Wymagania stawiane obiektom budowlanym Wymagania stawiane obiektom budowlanym reguluje Prawo budowlane (Ustawa 1994), natomiast ochronę obiektów budowlanych na terenach górniczych zapewniają głównie postanowienia Prawa geologicznego i górniczego (Ustawa 1994). Prawo budowlane w art. 5 postanawia, że obiekty budowlane należy projektować, budować, użytkować i utrzymywać zgodnie z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, obowiązującymi Polskimi Normami oraz zasadami wiedzy technicznej, w sposób zapewniający między innymi: bezpieczeństwo konstrukcji, bezpieczeństwo użytkowania, ochronę przed drganiami i warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu. Zasady obliczeń statycznych i wytrzymałościowych, mających zapewnić konstrukcjom budowlanym bezpieczeństwo i możliwość ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem reguluje norma PN-76/B Przy obliczaniu i projektowaniu konstrukcji budowlanych według metody stanów granicznych, norma ta zaleca sprawdzanie stanów granicznych nośności i użytkowalności. Do stanów granicznych nośności zalicza się zniszczenie całości lub części konstrukcji, a do stanów granicznych użytkowalności zalicza się: - nadmierne odkształcenia konstrukcji lub podłoża, - nadmierne zarysowanie konstrukcji, - nadmierne drgania konstrukcji. Sprawdzanie na terenach górniczych stanów granicznych nośności powinno być przeprowadzane analogicznie do ich sprawdzania na terenach nie górniczych, przy uwzględnieniu spowodowanych eksploatacją oddziaływań na obiekty budowlane zakwalifikowaniu tych oddziaływań do odpowiedniego rodzaju obciążeń. Do sprawdzania natomiast stanów granicznych użytkowalności na terenach górniczych potrzebne jest ustalenie granicznych wartości parametrów charakteryzujących zdolność obiektów do użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. Należy tu zauważyć, że przyjęcie do rozważań parametrów stosowanych na terenach nie górniczych ograniczyłoby w znacznym stopniu prowadzenie opłacalnej eksploatacji górniczej. Nieodzowne jest wprowadzenie na tych terenach złagodzonych warunków użytkowalności obiektów budowlanych (Kwiatek i in. 1997), stopień ich złagodzenia powinien jednak odpowiadać postanowieniu art. 53 Prawa geologicznego i górniczego (Ustawa 1994) w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego i ochrony obiektów budowlanych, a także postanowieniu normy PN-76/B dotyczącym uzależnienia parametrów charakteryzujących stany graniczne użytkowalności od ujemnych reakcji użytkowników, przy uwzględnieniu skutków gospodarczych. Sprowadza się to do określenia optymalnej w danych warunkach społeczno-ekonomicznych uciążliwości związanej z użytkowaniem obiektów budowlanych, nie ograniczającej ponad potrzebę możliwości 46
3 WARSZTATY 2000 nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie eksploatacyjnych kopalń, ale także nie stwarzającej nie akceptowanych przez lokalną społeczność utrudnień związanych z użytkowaniem obiektów budowlanych. 3. Warunki ochrony obiektów budowlanych Sformułowany w Prawie geologicznym i górniczym wymóg ochrony obiektów budowlanych na terenach górniczych, łącznie z wymogiem zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego można uznać za spełniony, jeśli zachowa się możliwość użytkowania obiektów zgodnie z przeznaczeniem, w rozumieniu Prawa budowlanego, przy społecznie akceptowanych utrudnieniach związanych z wpływem eksploatacji górniczej. Oznacza to zapewnienie bezpieczeństwa obiektów i nie przekroczenie społecznie aprobowanego i gospodarczo uzasadnionego w danych warunkach stopnia uciążliwości użytkowania obiektów (rys. 3.1). Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych Użytkowanie obiektów zgodnie z przeznaczeniem przy społecznie akceptowanych utrudnieniach utrudnieniach Bezpieczeństwo obiektów Uciążliwość użytkowania obiektów Brak zagrożenia ze strony nieodczuwalna konstrukcji mała elementów wykończeniowych i architektonicznych wyposażenia średnia duża Rys. 3.1 Elementy ochrony obiektów budowlanych na terenach górniczych Podstawowym warunkiem prowadzenia eksploatacji jest zapewnienie bezpieczeństwa obiektów, co sprowadza się do eliminacji zagrożenia powodowanego przez ich: - konstrukcje, - elementy wykończeniowe i architektoniczne, - wyposażenie. Wymaga się, aby każdy obiekt charakteryzował się zdolnością do bezpiecznego przejmowania wpływów: - krzywizn i odkształceń poziomych powierzchni, - nachyleń powierzchni, - wstrząsów pochodzenia górniczego. 47
4 J. KWIATEK - Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych W prognozowaniu deformacji powierzchni operuje się przeciętnymi wartościami opisujących je wskaźników, bez uwzględniania rozrzutu statystycznego zjawiska. Z budowlanego punktu widzenia są to tak zwane charakterystyczne wartość oddziaływań na obiekty budowlane, uwzględniane przy ocenie stanów granicznych ich użytkowalności. Przy jednak ocenie stanów granicznych nośności, a więc przy sprawdzaniu bezpieczeństwa obiektów, trzeba uwzględniać rozrzut statystyczny wartości wskaźników deformacji powierzchni. Zależnie od rozpatrywanego zagadnienia, mogą to być współczynniki obciążenia lub bezpośrednio współczynniki rozrzutu statystycznego wskaźników deformacji powierzchni (Kwiatek i in. 1997, Ostrowski i in. 1998). Jest sprawą oczywistą, że przy ocenie bezpieczeństwa i uciążliwości użytkowania obiektów należy brać pod uwagę aktualny stan techniczny obiektów i wpływ na nie eksploatacji dokonanych. Rozpatrując ochronę obiektów budowlanych na terenach górniczych, niezbędne jest dokonanie analizy możliwości powstania nieciągłych deformacji powierzchni oraz możliwości powstania zalewisk i podtopień obiektów. W przypadku stwierdzenia mogącego wystąpić ze strony tych czynników zagrożenia dla obiektów, należy przedstawić potrzebne działania zapobiegawcze. 4. Uciążliwość użytkowania obiektów budowlanych Dla usystematyzowania uciążliwości użytkowania obiektów budowlanych na terenach górniczych wprowadzono jej podział na uciążliwości: nieodczuwalną, małą, średnią i dużą (rys. 3.1). Za kryterium zaliczenia uciążliwości do odpowiedniego stopnia przyjęto: - zakłócenie normalnego użytkowania obiektów, - odczuwalność skutków eksploatacji przez ludzi, - potrzebę naprawiania powstałych szkód. Charakterystykę poszczególnych stopni uciążliwości przedstawiono w tabeli 4.1. Stopnie uciążliwości użytkowania obiektów budowlanych Tabela 4.1 Uciążliwość Zakłócenie normalnego użytkowania Odczuwalność skutków eksploatacji przez ludzi Naprawianie szkód Nieodczuwalna praktycznie nie występują znikoma nie występują skutki wymagające usuwania mała nieistotne zauważalna w ramach okresowych remontów średnia utrudniają użytkowanie wzbudzająca niekorzystne reakcje po zakończeniu eksploatacji duża mogą wystąpić przerwy w użytkowaniu dokuczliwa zachodzi potrzeba bieżących interwencji 48
5 WARSZTATY 2000 nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie Przedstawiona opisowa charakterystyka stopni uciążliwości ma charakter ogólny i dotyczy różnego rodzaju obiektów i różnych na nie wpływów eksploatacji górniczej. Dla przypadków szczegółowych potrzebne jest opracowanie charakterystyk szczegółowych. Na podstawie wieloletnich doświadczeń można na przykład dla budynków mieszkalnych, gospodarczych i użyteczności publicznej przyjąć, że parametrami określającymi uciążliwość ich użytkowania są (Kwiatek i in. 2000): przedstawione w tabeli 4.2 wartości przyspieszenia drgań powierzchni a i przedstawione w tabeli 4.3 wartości wychylenia budynków od pionu T b, rozwartości pojedynczych rys d i odkształcenia postaciowego konstrukcji k. Dla eksploatacji projektowanych wartości tych parametrów należy prognozować, dla eksploatacji prowadzonych lub dokonanych powinny one być określane na podstawie pomiarów. Tabela 4.2 Uciążliwość użytkowania budynków poddanych wpływom wstrząsów górniczych Przyspieszenie Uciążliwość nieodczuwalna mała średnia duża a max [mm/s 2 ] a max a max a max 300 a max 300 Wartości parametrów określające stopnie uciążliwości użytkowania z uwagi na wpływ ciągłych deformacji powierzchni Tabela 4.3 Skutki w budynku Uciążliwość nieodczuwalna mała średnia duża T b [mm/m] T b T b T b 20 T b 20 d [mm] * ) d 1 1 d 3 3 d 8 d 8 k k k k k *) podano rozwartość rys w kondygnacjach nadziemnych, w piwnicach dopuszcza się rysy dwukrotnie większe Przyjęcie właściwego stopnia uciążliwości użytkowania obiektów budowlanych na terenach górniczych uzależnione być powinno od społecznej aprobaty skutków fizycznych eksploatacji, jej skutków ekonomicznych dla użytkowników powierzchni i przedsiębiorcy górniczego, rodzaju i przeznaczenia chronionych obiektów oraz przewidywanego czasu występowania uciążliwości. Dopuszczenie na przykład większego od powszechnie aprobowanego w dłuższym czasie wychylenia budynków od pionu, w czasie przechodzenia pod nimi niecki eksploatacyjnej, a więc przejściowo, wydaje się być uzasadnione. Generalnie zaleca się nieprzekraczanie uciążliwości małej. Możliwe jest dopuszczenie uciążliwości średniej lub dużej, jednak wówczas należy to uzasadnić względami techniczno-ekonomicznymi i dokonać odpowiednich uzgodnień z użytkownikami powierzchni. Przy ocenie uciążliwości użytkowania obiektów budowlanych na terenach górniczych należy brać pod uwagę wszystkie możliwe wpływy eksploatacji górniczej. 49
6 J. KWIATEK - Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych 5. Kategorie terenów góreniczych z uwagi na deformacje powierzchni Wprowadza się, przedstawiony w tabeli 5.1, podział terenów górniczych na kategorie z uwagi na deformacje ciągłe powierzchni w zależności od właściwych dla tego terenu przeciętnych wartości: nachylenia T, promienia krzywizny R i odkształcenia poziomego, odpowiadających małej prędkości eksploatacji. Zaleca się, aby w przypadku wystarczającego rozpoznania warunków geologiczno-górniczych i określenia potrzeb wynikających z ochrony obiektów budowlanych, stosować opis deformacji powierzchni za pomocą wartości wskaźników jej deformacji T, R i lub kategorii tych wskaźników (Kwiatek i in. 1997, Kwiatek i in. 2000). Kategorie terenu górniczego z uwagi na ciągłe deformacje powierzchni Tabela 5.1 Kategoria Nachylenie powierzchni T [mm/m] Promień krzywizny powierzchni R [km] Odkształcenie poziome powierzchni [mm/m] 0 T 0,5 40 R 0,3 I 0,5 T 2,5 20 R 40 0,3 1,5 II 2,5 T 5 12 R 20 1,5 3 III 5 T 10 6 R IV 10 T 15 4 R V 15 T R Granice rozpatrywania wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię Wartości wskaźników deformacji ciągłych powierzchni, określające granicę pomiędzy 0 a I kategorią terenu górniczego, uważa się za wartości określające granicę rozpatrywania istotnego wpływu eksploatacji na obiekty budowlane z uwagi na deformacje ciągłe powierzchni. Nie można jednak wykluczyć, że poza tą granicą spowodowane eksploatacją ciągłe deformacje powierzchni będą oddziaływać niekorzystnie na obiekty budowlane w złym stanie technicznym oraz obiekty o szczególnym znaczeniu z uwagi na ich wartość użytkową lub architektoniczną. W związku z tym zaleca się, aby w pasie poza tą granicą o szerokości równej połowie głębokości eksploatacji dokonać przeglądu takich obiektów w aspekcie ich ochrony. Zauważyć także należy, że określona powyżej granica rozpatrywania istotnych wpływów deformacji powierzchni na obiekty budowlane nie określa granicy odpowiedzialności przedsiębiorcy górniczego za ewentualnie powstałe szkody. Za granicę rozpatrywania wpływu wstrząsów górniczych na powierzchnię z uwagi na ich oddziaływanie na budynki mieszkalne, gospodarcze i użyteczności publicznej oraz znajdujących się w nich ludzi przyjmuje się przyspieszenie drgań powierzchni równe 50 mm/s 2. 50
7 WARSZTATY 2000 nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie W przypadkach innych niż wymienione wyżej (np. w przypadku zmiany stosunków wodnych w przypowierzchniowej warstwie górotworu), granicę rozpatrywania wpływu eksploatacji górniczej na powierzchnię należy określać indywidualnie. 7. Odporność obiektów budowlanych na deformacje powierzchni Dla celów praktycznych i w nawiązaniu do procedur stosowanych dotyczczas, definiuje się odporność obiektu budowlanego na krzywizny K = R -1 i odkształcenia poziome powierzchni, określoną dopuszczalnymi wartościami krzywizn i odkształceń poziomych, przy: - zapewnieniu bezpieczeństwa obiektu, - nieprzekroczeniu małej uciążliwości jego użytkowania. Jeśli nie zaznaczono inaczej, odporność obiektu określa się przy uwzględnieniu małej prędkości eksploatacji. Odporność obiektu powinna być aktualizowana przed każdą projektowaną eksploatacją. W przypadku, gdy o wpływie deformacji podłoża na obiekt decyduje głównie krzywizna powierzchni lub jej poziome odkształcenie, odporność obiektu może być określona dopuszczalnymi wartościami jednego z tych wskaźników. Kategorie odporności obiektów budowlanych Tabela 7.1 Kategoria odporności obiektu Promień krzywizny powierzchni R [km] Dopuszczalne przy nie przekroczeniu małej uciążliwości użytkowania obiektów Odkształcenie poziome powierzchni [mm/m] Kategoria terenu górniczego ) 0 40 R 0, R 1,5 I 2 12 R 3 II 3 6 R 6 III 4 4 R 9 IV ) w zakresie krzywizn i odkształceń poziomych powierzchni Zaleca się, aby przewidywane wskutek projektowanej eksploatacji wartości krzywizn i odkształceń poziomych powierzchni nie przekraczały wartości tych wskaźników określających odporność obiektów. Prowadzi to do nie przekroczenia małej uciążliwości ich użytkowania z uwagi na przyjęte kryteria dla wpływu krzywizn i odkształceń poziomych powierzchni. Możliwe jest prowadzenie eksploatacji w przypadku niewystarczającej odporności obiektu budowlanego (w zrozumieniu podanej wyżej definicji), jednak należy wówczas: - skontrolować stan techniczny obiektu, - sprawdzić bezpieczeństwo obiektu, - oszacować stopień uciążliwości użytkowania obiektu z uwagi na wpływ krzywizn i odkształceń poziomych powierzchni. 51
8 J. KWIATEK - Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych Odporność obiektu może być wyrażona kategorią odporności. Wprowadzono pięć kategorii odporności obiektów. Kategorie te i odpowiadające im, dopuszczalne kategorie terenu górniczego, określone przy założeniu nie przekroczenia małej uciążliwości użytkowania obiektów, przedstawiono w tabeli 7.1. W uzasadnionych przypadkach możliwe jest określanie odporności obiektów różnymi, w odniesieniu do krzywizn i odkształceń poziomych, kategoriami lub wartościami dopuszczalnych krzywizn i odkształceń poziomych powierzchni (Kwiatek i in. 1997). 8. Wychylenie obiektów od pionu Wychylenie obiektów od pionu stanowi istotny element skutków eksploatacji na powierzchni, zwłaszcza w przypadku wychyleń trwałych. Zauważyć należy, że wychylenie obiektów od pionu nie mieści się w pojęciu jego odporności, która jest porównywana z kategorią terenu górniczego, zawierającą w sobie nachylenie powierzchni i w efekcie jest ono niekiedy pomijane w analizie dopuszczalności eksploatacji. Przy określaniu wychyleń obiektów od pionu należy odpowiednio sumować wychylenia nie spowodowane działalnością górniczą oraz wychylenia spowodowane eksploatacją dokonaną i projektowaną. Należy sprawdzać zachowanie wymogu bezpieczeństwa obiektów i określać uciążliwość ich użytkowania z uwagi na wychylenie od pionu. Można odstąpić od sprawdzania bezpieczeństwa budynków mieszkalnych, gospodarczych i użyteczności publicznej będących w dobrym stanie technicznym, których sumaryczne, istniejąc i prognozowane wychylenie od pionu nie przekracza 15 mm/m. Przy prognozowaniu wychyleń od pionu zaleca się uwzględniać możliwość zwiększenia tego wychylenia na skutek mimośrodowego obciążenia podłoża przez obiekt i oddziaływania poziomych odkształceń podłoża. 9. Prędkość eksploatacji Względy ekonomiczne powodują potrzebę koncentracji wydobywania kopalin, między innymi poprzez zwiększanie prędkości eksploatacji. Zmniejszeniu ulegają wówczas nieustalone ekstremalne deformacje powierzchni, co z uwagi na ochronę znajdujących się na niej obiektów budowlanych jest zjawiskiem korzystnym. Przy większych prędkościach eksploatacji uwidacznia się jednak niekorzystny wpływ na powierzchnię trudnych do uniknięcia przerw eksploatacyjnych. Ponadto do ekstremalnych deformacji dochodzi w krótszym czasie, niż miałoby to miejsce w przypadku powolnego prowadzenia eksploatacji. Ta ostatnia okoliczność jest z uwagi na ochronę obiektów budowlanych zjawiskiem na ogół także niekorzystnym, gdyż w niektórych obiektach, z uwagi na rodzaj konstrukcji i rodzaj zastosowanych materiałów konstrukcyjnych, stan naprężenia spowodowany eksploatacją górniczą zależy nie tylko od wartości, ale także od prędkości górniczych deformacji ich podłoża. Końcowy skutek zwiększania prędkości eksploatacji w ochronie obiektów budowlanych jest więc efektem nakładania się na siebie wymienionych czynników i ostatecznie może być dla obiektów zarówno korzystny, jak i niekorzystny, co w dużym stopniu zależy od konstrukcyjnej i reologicznej charakterystyki obiektów (Kwiatek 1998, Kwiatek 1999; Muszyński 1999). Podziemna eksploatacja górnicza powoduje deformacje podłoża obiektów budowlanych i wobec tego zmienia stan naprężenia i odkształcenia w konstrukcyjnych elementach tych 52
9 WARSZTATY 2000 nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie obiektów. Stopień zmian zależy od stopnia i prędkości deformacji podłoża oraz od konstrukcyjnej charakterystyki obiektów. W dalszym ciągu rozpatruje się obiekty, w których o stanie zagrożenia może stanowić dodatkowy stan naprężenia, nie wnikając w możliwe z uwagi na warunki użytkowania nadmierne ich deformacje. Współdziałanie obiektu budowlanego z podłożem na terenach poddanych wpływom podziemnej eksploatacji górniczej jest problemem reologicznym współdziałania ze sobą dwóch ciał o różnych właściwościach reologicznych, z których jeden poddawany jest wymuszonym odkształceniom, charakteryzowanym krzywizną i poziomymi odkształceniami przypowierzchniowej warstwy gruntu, właściwymi dla obszaru warstwy poza wpływem na nią obiektu budowlanego. Równoczesne uwzględnienie reologicznych właściwości zarówno konstrukcji obiektu, jak i podłoża jest kłopotliwe. Analiza zjawiska wskazuje jednak na możliwość uproszczenia problemu dla celów inżynierskich i przyjęcia dla konstrukcji obiektu cech ciała lepkosprężystego, a dla podłoża, mając na uwadze właściwości reologiczne spotykanych na terenach górniczych gruntów i stosowane w nawiązaniu do nich niewielkie prędkości eksploatacji górniczej, przyjęcia cech ciała sprężystego o trwałym module odkształcenia (Kwiatek 1998). W efekcie tego przyjęcia, rozpatrywane zagadnienie sprowadza się do uwzględnienia zjawisk reologicznych w konstrukcji obiektów budowlanych. W przedstawianych rozważaniach nie uwzględnia się stanów plastycznych zarówno w konstrukcji obiektów, jak też w podłożu. Stan naprężenia w konstrukcyjnych elementach obiektów budowlanych może w niektórych warunkach zależeć nie tylko od końcowych wartości, ale także od prędkości ich odkształcania. Duża prędkość odkształcania jest tu zjawiskiem niekorzystnym. Nie ma bowiem wówczas dostatecznego czasu na relaksację cząstkowych naprężeń, będących efektem cząstkowych odkształceń. Nie ma także dostatecznego czasu na wzrost odkształceń elementów konstrukcyjnych w ramach ich pełzania i częściowe dostosowywanie się konstrukcji obiektów do deformacji podłoża, a tym samym zmniejszanie efektu jego deformacji w elementach konstrukcyjnych obiektów. Nie w każdym jednak przypadku powolne deformowanie podłoża może być dla obiektów korzystniejsze w stosunku do deformowania szybkiego. Aby prędkość deformowania podłoża miała wpływ na obiekty budowlane, powinny być spełnione w zakresie ich charakterystyki następujące warunki: schemat statyczny górnicze deformacje podłoża zmieniają stan naprężenia w obiektach budowlanych o niewyznaczalnym schemacie statycznym konstrukcji i tylko wówczas można oczekiwać, że prędkość eksploatacji może mieć wpływ na ich zagrożenie. W konstrukcjach statycznie wyznaczalnych, zrealizowanych zgodnie z założeniami obliczeniowymi, deformacje podłoża nie zmieniają stanu naprężenia i wobec tego prędkość deformacji podłoża nie ma w tym przypadku istotnego znaczenia, sztywność konstrukcji zmiana stanu naprężenia spowodowana eksploatacją górniczą powoduje odkształcenia konstrukcji zmniejszające wpływ na nie deformacji podłoża. Zależnie jednak od sztywności konstrukcji, rola tych odkształceń może być znacząca lub pomijalna, wraz ze wzrostem sztywności dopasowanie konstrukcji do deformacji podłoża jest coraz to mniejsze i w tym przypadku prędkość eksploatacji ma coraz to mniejsze znaczenie, właściwości materiału upływający czas może mieć niepomijalne znaczenie dla stanu naprężenia w konstrukcjach obiektów na terenach górniczych tylko wówczas, gdy materiał konstrukcyjny charakteryzuje się wyraźnymi cechami reologicznymi, w przeciwnym razie 53
10 J. KWIATEK - Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych prędkość eksploatacji nie wpływa w istotnym stopniu na stan naprężenia w obiektach budowlanych na terenach górniczych. Z przedstawionych rozważań wynika, że w niektórych przypadkach, z uwagi na ochronę obiektów budowlanych, właściwe jest zmniejszanie prędkości deformowania podłoża obiektów, a więc także zmniejszanie prędkości prowadzenia eksploatacji górniczej. W niektórych jednak przypadkach nie jest to uzasadnione, Do tych ostatnich przypadków zaliczyć można na przykład: wielokondygnacyjne budynki o fundamentach skrzyniowych (duża sztywność konstrukcji), przemysłowe hale stalowe (materiał o małych właściwościach reologicznych) i mosty skonstruowane z płyt wolnopodpartych opartych na prawidłowych łożyskach i mających dostateczne szczeliny dylatacyjne (ustrój statycznie wyznaczalny). Istotna jest natomiast prędkość eksploatacji w przypadku na przykład budynków o konstrukcji tradycyjnej (mur z cegły). Dla praktycznego uporządkowania problemu i sformułowania wytycznych postępowania, wyróżniono przedstawione w tabeli 9.1 przedziały prędkości eksploatacji (Kwiatek i in. 2000). Przedziały prędkości eksploatacji Tabela 9.1 Prędkość Miesięczny postęp ściany v s [m] mała 50 średnia duża 120 Prowadzenie eksploatacji z prędkością małą jest stosowane od wielu dziesiątków lat i sposoby zabezpieczania obiektów przed szkodami górniczymi, a także sposoby oceny ich odporności wynikają z doświadczeń zdobytych przy takich prędkościach eksploatacji. Można ją traktować jako prędkość, do której będzie się porównywać skutki eksploatacji prowadzonych z prędkościami większymi. Dla zachowania jednak walorów dawnych eksploatacji, ogranicza się w jej przypadku także maksymalny postęp dobowy do 2,5 m. Wpływ zwiększania prędkości eksploatacji na obiekty budowlane zależy od właściwości górotworu i podłoża obiektów oraz cech ich konstrukcji. Zagadnienie jest ostatnio na etapie rozpoznawania badawczego i dlatego zaleca się, aby prowadzić eksploatację z prędkościami średnią lub dużą na podstawie indywidualnych opracowań, sporządzanych z wykorzystaniem najnowszych wyników badań, z uwzględnieniem w szczególności rodzaju konstrukcji chronionych obiektów budowlanych. Dla eksploatacji z prędkością średnią, w przypadku braku indywidualnych opracowań, można oszacować zwiększone z tego tytułu oddziaływania na obiekty budowlane poprzez skorygowanie wartości krzywizn i odkształceń poziomych, charakteryzujących odporność obiektu, dzieląc ich wartości przez odpowiedni współczynnik m v albo poprzez skorygowanie wartości krzywizn i odkształceń poziomych, charakteryzujących deformacje powierzchni, mnożąc je przez współczynnik m v. Orientacyjnie można przyjmować wartość współczynnika m v = 1,0 dla v s = 50 m/mies i jego przyrost liniowy do wartości m v = 1,4 dla v s = 120 m/mies. Takie oszacowanie wartości współczynnika m v wynika ze stwierdzenia (wynik analizy współczynnika (Kwiatek 1998), że przy zwiększaniu prędkości eksploatacji z 50 m/mies do 120 m/mies następuje w konstrukcji obiektów o wyraźnych cechach reologicznych (beton, mur z cegły) przyrost naprężeń o wartość nie większą niż 40% naprężeń odpowiadających prędkości eksploatacji v s = 50 m/mies. Panuje pogląd, że dla ochrony obiektów budowlanych 54
11 WARSZTATY 2000 nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie niekorzystne są przerwy eksploatacyjne i prowadzenie eksploatacji z dużymi prędkościami między nimi, a właściwe jest małe zróżnicowanie prędkości eksploatacji w czasie. Ten czynnik uwzględnia się poprzez ograniczenie dla średniej prędkości eksploatacji dobowego postępu do 6 m. W przypadku eksploatacji z dobowym postępem przekraczającym 6m, eksploatację zaliczyć należy do prowadzonej z prędkością dużą. Dla eksploatacji z prędkością dużą potrzebne jest wykonanie analizy jej wpływu na obiekty budowlane, przede wszystkim w aspekcie aktywizujących się wówczas skutków przerw eksploatacyjnych, na których niekorzystny wpływ na obiekty wskazują niektóre przypadki eksploatacji (Kwiatek 1999, Kwiatek i in. 1997, Sroka 1999). 10. Zakończenie W problemach ochrony powierzchni i jej zabudowy przed skutkami podziemnej eksploatacji górniczej istotnym elementem jest społeczna aprobata tej gospodarczej działalności. Z jednej strony wymagania stawiane obiektom budowlanym na terenach górniczych muszą być dużo łagodniejsze od wymagań stawianych obiektom na terenach nie górniczych, bowiem zbyt surowe prowadziłyby do nadmiernego wzrostu kosztu wydobywania kopalin i być może niejednokrotnie do zaniechania projektowanej eksploatacji, z drugiej natomiast strony istnieje wzrastający opór użytkowników powierzchni przed niedogodnościami związanymi ze skutkami eksploatacji. Rzecz w tym, aby szkody i niedogodności nie były większe od racjonalnego w danych warunkach ich poziomu i aby nie wzbudzały niepokoju o zachowanie bezpieczeństwa. Te uwarunkowania są możliwe do uwzględnienia w przedstawionym podejściu do ochrony obiektów budowlanych na terenach górniczych. Kopalnie węgla kamiennego są w okresie restrukturyzacji, co jest związane z obniżką kosztów wydobywanej kopaliny. Nadchodzi czas, w którym o celowości prowadzenia eksploatacji decydować będzie rachunek ekonomiczny. W tym aspekcie można uznać, że właściwa ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych jest elementem restrukturyzacji górnictwa, wskazuje ona bowiem na sposób postępowania prowadzący do ograniczenia powstających szkód górniczych na powierzchni, a tym samym do minimalizacji niebagatelnych kosztów ich usuwania. Na koniec należy zauważyć, że przedsiębiorstwo górnicze funkcjonuje w gminie, a jego działalność dotyka dużej części mieszkańców gminy, bądź jako pracowników, bądź też jako mieszkańców narażonych na skutki eksploatacji. W tej sytuacji, zwłaszcza wobec wzrastających uprawnień gmin, dla unikania i łagodzenia możliwych konfliktów, nieodzowne są partnerskie układy pomiędzy gminą a przedsiębiorstwem górniczym. Przedstawiony w referacie i przyjęty w Zasadach oceny możliwości prowadzenia podziemnej eksploatacji górniczej z uwagi na ochronę obiektów budowlanych (Kwiatek i in. 2000) sposób podejścia do rozwiązywania trudnych problemów ochrony obiektów budowlanych na terenach górniczych przyczynia się do usprawnienia tych układów, z pożytkiem dla gmin górniczych i znajdujących się w ich obrębie zakładów górniczych. 55
12 J. KWIATEK - Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych Literatura [1] Kwiatek J., 1998: O reologicznych aspektach zagrożenia obiektów budowlanych na terenach górniczych. Prace Naukowe Głównego Instytutu Górnictwa. Wydawnictwo Głównego Instytutu Górnictwa, Katowice. [2] Kwiatek J., 1999: O wpływie prędkości podziemnej eksploatacji górniczej na obiekty budowlane. Katowice, Przegląd Górniczy nr 7-8, 1-8. [3] Muszyński L., 1999: Odporność na uszkodzenia budynków na terenach górniczych a prędkość eksploatacji górniczej. Katowice, Przegląd Górniczy nr 10, 3-7. [4] Kwiatek J., i in. 1997: Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych. Wydawnictwo Głównego Instytutu Górnictwa, Katowice. [5] Ostrowski J., i in. 1998: Ochrona środowiska na terenach górniczych. Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Kraków. [6] PN-76/B Konstrukcje i podłoże budowli - Ogólne zasady obliczeń. [7] Sroka A., 1999: Dynamika eksploatacji górniczej z punktu widzenia szkód górniczych. Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią - Studia, Rozprawy, Monografie 58, Kraków. [8] Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. nr 27, poz.96, z późniejszymi zmianami). [9] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. Nr 89, poz.414, z późniejszymi zmianami). [10] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 89, poz.415, z późniejszymi zmianami). [11] Ustawa z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych (Dz.U. Nr 127, z późniejszymi zmianami). [12] Kwiatek J., i in. 2000: Zasady oceny możliwości prowadzenia podziemnej eksploatacji górniczej z uwagi na ochronę obiektów budowlanych. Wydawnictwo Głównego Instytutu Górnictwa, Seria Instrukcje nr 12, Katowice. Protection of building structures in mining-affected areas The protection of civil engineering structures, on the surface, and the people staying in them against the effects of the underground mining operation is becoming an essential element that conditions both the manner and possibility of running the operation. This is connected with the increasing requirements as to the scope and effectiveness of the protection measures as well as with restructuring of the mining industry in the aspect of minimizing industry in the aspect of minimizing the costs of elimination of damages. Presented are general requirements that condition the protection of civil engineering structures against the effects of conducting an underground mining operation. Those requirements form the basis for The Rules for Assessment of a Possibility of Conducting an Underground Mining Operation in View of Protection of Civil Engineering Structures (Kwiatek i in. 2000) worked out by the Central Mining Institute and recommended for application by the Committee for Surface Protection of the WUG (High Inspectorate of Mines). 56
Obiekty budowlane na terenach górniczych
Jerzy Kwiatek Obiekty budowlane na terenach górniczych Wydanie II zmienione i rozszerzone GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA Katowice 2007 SPIS TREŚCI WYKAZ WAŻNIEJSZYCH POJĘĆ... 13 WYKAZ WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ...
Bardziej szczegółowoPROGRAM KONFERENCJI OBIEKTY BUDOWLANE NA TERENACH GÓRNICZYCH - termin 24 26 IX 2014
PROGRAM KONFERENCJI OBIEKTY BUDOWLANE NA TERENACH GÓRNICZYCH - termin 24 26 IX 2014 POCZĄTEK KONIEC CZAS [min] 8.30 8.45 15 8.45 9.30 45 POWITANIE I DZIEŃ - TEORIA ( 24 IX 2014 ) TEMAT I. Podstawowe dane
Bardziej szczegółowoFundamenty na terenach górniczych
Fundamenty na terenach górniczych Instrukcja ITB Wymagania techniczno-budowlane dla obiektów budowlanych wznoszonych na terenach podlegających wpływom eksploatacji górniczej zostały wydane i zalecone do
Bardziej szczegółowodotyczą całego obszaru planu X Wskazanie wykracza poza kompetencje ustaleń planu X Wskazanie wykracza poza kompetencje ustaleń planu
Lp. WYKAZ UWAG WNIESIONYCH DO KONCEPCJI PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO KOSZTOWY PÓŁNOCNE W MYSŁOWICACH PODDANEJ KONSULTACJOM Z MIESZKAŃCAMI MIASTA MYSŁOWICE Data wpływu uwagi
Bardziej szczegółowoPRZYKŁAD ANALIZY WPŁYWU PRĘDKOŚCI POSTĘPU FRONTU EKSPLOATACYJNEGO NA PRZEBIEG DEFORMACJI NA POWIERZCHNI TERENU
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 3/1 2007 Mirosław Chudek*, Piotr Strzałkowski*, Roman Ścigała* PRZYKŁAD ANALIZY WPŁYWU PRĘDKOŚCI POSTĘPU FRONTU EKSPLOATACYJNEGO NA PRZEBIEG DEFORMACJI NA POWIERZCHNI
Bardziej szczegółowoKategoria geotechniczna vs rodzaj dokumentacji.
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Kategoria vs rodzaj dokumentacji. Wszystkie ostatnio dokonane działania związane ze zmianami legislacyjnymi w zakresie geotechniki, podporządkowane są dążeniu do
Bardziej szczegółowoPROGRAM KONFERENCJI OBIEKTY BUDOWLANE NA TERENACH GÓRNICZYCH - termin IX 2014
PROGRAM KONFERENCJI OBIEKTY BUDOWLANE NA TERENACH GÓRNICZYCH - termin 24 26 IX 2014 POCZĄTEK KONIEC CZAS Godz. Godz. [min] 8.30 8.45 15 POWITANIE I DZIEŃ - TEORIA ( 24 IX 2014 ) TEMAT PROWADZĄCY Przew.
Bardziej szczegółowoNIE SZKODA CZASU NA SZKODY
NIE SZKODA CZASU NA SZKODY Czyli jak i gdzie szukać informacji dotyczącej budownictwa na terenach górniczych Zespół redagujący: 1. Piotr Klikowicz 2. Tomasz Kubina 3. Jacek Komorowski 4. Katarzyna Seweryn
Bardziej szczegółowoKONSTRUKCJE BETONOWE PROJEKT ŻELBETOWEJ HALI SŁUPOWO-RYGLOWEJ
KONSTRUKCJE BETONOWE PROJEKT ŻELBETOWEJ HALI PRZEMYSŁOWEJ O KONSTRUKCJI SŁUPOWO-RYGLOWEJ KOMBINATORYKA STANY GRANICZNE Stany graniczne stany, po których przekroczeniu lub nie spełnieniu konstrukcja może
Bardziej szczegółowoLKA 4111-02-04/2013 K/13/006 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
LKA 4111-02-04/2013 K/13/006 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę Kontrolerzy Jednostka kontrolowana Kierownik jednostki kontrolowanej
Bardziej szczegółowoSpis treści Wykaz ważniejszych pojęć Wykaz ważniejszych oznaczeń Wstęp 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych
Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć... 13 Wykaz ważniejszych oznaczeń... 21 Wstęp... 23 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych... 27 1.1. Charakterystyka ujemnych wpływów eksploatacji
Bardziej szczegółowoRozmieszczanie i głębokość punktów badawczych
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Rozmieszczanie i głębokość punktów badawczych Rozmieszczenie punktów badawczych i głębokości prac badawczych należy wybrać w oparciu o badania wstępne jako funkcję
Bardziej szczegółowoKryteria dopuszczania eksploatacji górniczej pod terenami zabudowanymi
44 PRZEGLĄD GÓRNICZY 2015 UKD 622.8:624.131:624.01/.07 Kryteria dopuszczania eksploatacji górniczej pod terenami zabudowanymi Acceptance criteria for mining exploitation under built-up areas Dr inż. Wiesław
Bardziej szczegółowoBADANIA UZUPEŁNIONE SYMULACJĄ NUMERYCZNĄ PODSTAWĄ DZIAŁANIA EKSPERTA
dr inż. Paweł Sulik Zakład Konstrukcji i Elementów Budowlanych BADANIA UZUPEŁNIONE SYMULACJĄ NUMERYCZNĄ PODSTAWĄ DZIAŁANIA EKSPERTA Seminarium ITB, BUDMA 2010 Wprowadzenie Instytut Techniki Budowlanej
Bardziej szczegółowoPEŁZANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: Wprowadzenie PEŁZANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH Opracowała: mgr inż. Magdalena Bartkowiak-Jowsa Reologia jest nauką,
Bardziej szczegółowoOBIEKTY BUDOWLANE NA TERENACH GÓRNICZYCH. Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa Oddział w Katowicach
OBIEKTY BUDOWLANE NA TERENACH GÓRNICZYCH Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa Oddział w Katowicach Katowice wrzesień 2014 Organizator konferencji Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
Bardziej szczegółowoDwa problemy związane z jakością dróg
Dwa problemy związane z jakością dróg Leszek Rafalski Instytut Badawczy Dróg i Mostów Jakość w realizacji robót drogowych Ostróda 7-8. 10. 2010 r. 1 1. Obciążenia nawierzchni. 2. Przemarzanie nawierzchni
Bardziej szczegółowoDRGANIA ELEMENTÓW KONSTRUKCJI
DRGANIA ELEMENTÓW KONSTRUKCJI (Wprowadzenie) Drgania elementów konstrukcji (prętów, wałów, belek) jak i całych konstrukcji należą do ważnych zagadnień dynamiki konstrukcji Przyczyna: nawet niewielkie drgania
Bardziej szczegółowoKarta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe
Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Nr ewidencyjny M-34-62-C-c/G/N/5 Lokalizacja: Województwo Powiat Gmina Miejscowość Rodzaj zakładu górniczego:
Bardziej szczegółowoKarta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe
Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Nr ewidencyjny M-34-63-A-c/G/N/4 Lokalizacja: Województwo Powiat Gmina Miejscowość Rodzaj zakładu górniczego:
Bardziej szczegółowoWymiarowanie sztywnych ław i stóp fundamentowych
Wymiarowanie sztywnych ław i stóp fundamentowych Podstawowe zasady 1. Odpór podłoża przyjmuje się jako liniowy (dla ławy - trapez, dla stopy graniastosłup o podstawie B x L ścięty płaszczyzną). 2. Projektowanie
Bardziej szczegółowoObszary sprężyste (bez możliwości uplastycznienia)
Przewodnik Inżyniera Nr 34 Aktualizacja: 01/2017 Obszary sprężyste (bez możliwości uplastycznienia) Program: MES Plik powiązany: Demo_manual_34.gmk Wprowadzenie Obciążenie gruntu może powodować powstawanie
Bardziej szczegółowoWarsztaty pt.: Wybrane aspekty formalno-prawne z zakresu geologii inżynierskiej i hydrogeologii
Warsztaty pt.: Wybrane aspekty formalno-prawne z zakresu geologii inżynierskiej i hydrogeologii Badania geologiczno-inżynierskie a geotechniczne w świetle przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz
Bardziej szczegółowoZWIĄZEK ZAWODOWY PRACOWNIKÓW ZAKŁADÓW PRZERÓBKI MECHANICZNEJ WĘGLA W POLSCE
ZWIĄZEK ZAWODOWY PRACOWNIKÓW ZAKŁADÓW PRZERÓBKI MECHANICZNEJ WĘGLA W POLSCE PRZERÓBKA Zarząd Zakładowej Organizacji Koordynacyjnej Kompanii Węglowej S.A. 40-127 KATOWICE, Plac Grunwaldzki 8-10, IV-piętro
Bardziej szczegółowoPłyty warstwowe Tablice obciążeń dla płyt Ruukki SP2B X-PIR, Ruukki SP2C X-PIR, Ruukki SP2D X-PIR, Ruukki SP2E X-PIR.
www.ruukki.pl Płyty warstwowe Tablice obciążeń dla płyt Ruukki SP2B X-PR, Ruukki SP2C X-PR, Ruukki SP2D X-PR, Ruukki SP2E X-PR. Płyty Ruukki, dzięki wysokiej jakości materiałów rdzenia oraz okładzin, jak
Bardziej szczegółowo, u. sposób wyznaczania: x r = m. x n, Zgodnie z [1] stosuje się następujące metody ustalania parametrów geotechnicznych:
Wybrane zagadnienia do projektu fundamentu bezpośredniego według PN-B-03020:1981 1. Wartości charakterystyczne i obliczeniowe parametrów geotechnicznych oraz obciążeń Wartości charakterystyczne średnie
Bardziej szczegółowoZADANIA. PYTANIA I ZADANIA v ZADANIA za 2pkt.
PYTANIA I ZADANIA v.1.3 26.01.12 ZADANIA za 2pkt. ZADANIA Podać wartości zredukowanych wymiarów fundamentu dla następujących danych: B = 2,00 m, L = 2,40 m, e L = -0,31 m, e B = +0,11 m. Obliczyć wartość
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA PROJEKTOWA
Rodzaj opracowania: DOKUMENTACJA PROJEKTOWA Przedmiot opracowania: Nazwa, adres obiektu budowlanego i nr ewid. działek, na których obiekt jest usytuowany: Remont drogi powiatowej Nr 1065R Harasiuki Lipiny
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: N Iz-GGiP/36
Strona 1 z 5 Z1PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Ochrona terenów górniczych 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2013/14 4. Poziom kształcenia: studia
Bardziej szczegółowo8. PODSTAWY ANALIZY NIELINIOWEJ
8. PODSTAWY ANALIZY NIELINIOWEJ 1 8. 8. PODSTAWY ANALIZY NIELINIOWEJ 8.1. Wprowadzenie Zadania nieliniowe mają swoje zastosowanie na przykład w rozwiązywaniu cięgien. Przyczyny nieliniowości: 1) geometryczne:
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: SI-BPiOP/33
Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Ochrona górotworu i powierzchni 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/13 4. Poziom kształcenia: studia
Bardziej szczegółowoKarta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe
Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Nr ewidencyjny M-34-63-A-a/G/N/6 Lokalizacja: Województwo Powiat Gmina Miejscowość Śląskie Miasto Katowice
Bardziej szczegółowoMiasto Stołeczne Warszawa pl. Bankowy 3/5, Warszawa. Opracował: mgr Łukasz Dąbrowski upr. geol. VII Warszawa, maj 2017 r.
OPINIA GEOTECHNICZNA dla Inwestycji polegającej na remoncie placu zabaw w Parku Kultury w miejscowości Powsin ul. Maślaków 1 (dz. nr ew. 4/3, obręb 1-12-10) Inwestor: Miasto Stołeczne Warszawa pl. Bankowy
Bardziej szczegółowoTok postępowania przy projektowaniu fundamentu bezpośredniego obciążonego mimośrodowo wg wytycznych PN-EN 1997-1 Eurokod 7
Tok postępowania przy projektowaniu fundamentu bezpośredniego obciążonego mimośrodowo wg wytycznych PN-EN 1997-1 Eurokod 7 I. Dane do projektowania - Obciążenia stałe charakterystyczne: V k = (pionowe)
Bardziej szczegółowoSPECYFIKA DEFORMACJI POWIERZCHNI DLA DZISIEJSZEGO POLSKIEGO GÓRNICTWA WĘGLA KAMIENNEGO. 1. Perspektywy i zaszłości górnictwa węgla kamiennego
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 3/1 2007 Andrzej Kowalski* SPECYFIKA DEFORMACJI POWIERZCHNI DLA DZISIEJSZEGO POLSKIEGO GÓRNICTWA WĘGLA KAMIENNEGO 1. Perspektywy i zaszłości górnictwa węgla kamiennego
Bardziej szczegółowoPROJEKT STOPY FUNDAMENTOWEJ
TOK POSTĘPOWANIA PRZY PROJEKTOWANIU STOPY FUNDAMENTOWEJ OBCIĄŻONEJ MIMOŚRODOWO WEDŁUG WYTYCZNYCH PN-EN 1997-1 Eurokod 7 Przyjęte do obliczeń dane i założenia: V, H, M wartości charakterystyczne obciążeń
Bardziej szczegółowoOchrona powierzchni determinantem rozwoju przemysłu wydobywczego. Piotr Wojtacha Wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego
Ochrona powierzchni determinantem rozwoju przemysłu wydobywczego Piotr Wojtacha Wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego Determinant rozwoju przemysłu wydobywczego Ochrona powierzchni Zagospodarowanie przestrzenne.
Bardziej szczegółowoKierunek Budownictwo Wykaz pytań na egzamin dyplomowy Przedmioty podstawowe i kierunkowe Studia I- go stopnia Stacjonarne i niestacjonarne
Kierunek Budownictwo Wykaz pytań na egzamin dyplomowy Przedmioty podstawowe i kierunkowe Studia I- go stopnia Stacjonarne i niestacjonarne Pytania z przedmiotów podstawowych i kierunkowych (dla wszystkich
Bardziej szczegółowoUwagi dotyczące mechanizmu zniszczenia Grunty zagęszczone zapadają się gwałtownie po dobrze zdefiniowanych powierzchniach poślizgu według ogólnego
Uwagi dotyczące mechanizmu zniszczenia Grunty zagęszczone zapadają się gwałtownie po dobrze zdefiniowanych powierzchniach poślizgu według ogólnego mechanizmu ścinania. Grunty luźne nie tracą nośności gwałtownie
Bardziej szczegółowoWewnętrzny stan bryły
Stany graniczne Wewnętrzny stan bryły Bryła (konstrukcja) jest w równowadze, jeżeli oddziaływania zewnętrzne i reakcje się równoważą. P α q P P Jednak drugim warunkiem równowagi jest przeniesienie przez
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: S I-BPiOP/42
Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: SEMINARIUM SPECJALNOŚCIOWE 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/13 4. Poziom kształcenia: studia
Bardziej szczegółowoMaciej Kordian KUMOR. BYDGOSZCZ 12 stycznia 2012 roku. Katedra Geotechniki Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska
KUJAWSKO-POMORSKA OKRĘGOWA IZBA INŻYNIERÓW BUDOWNICTWA BYDGOSZCZ 12 stycznia 2012 roku Maciej Kordian KUMOR Katedra Geotechniki Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoPrzepisy, odniesienia normowe oraz instrukcje dotyczące projektowania i realizacji budynków narażonych na górnicze oddziaływania deformacyjne
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 14, nr 1-4, (2012), s. 93-102 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Przepisy, odniesienia normowe oraz instrukcje dotyczące projektowania i realizacji budynków narażonych
Bardziej szczegółowoDostosowanie konstrukcji obiektu mostowego do przejęcia wpływów podziemnej eksploatacji górniczej
Magdalena ZIĘBA Główny Instytut Górnictwa, Katowice Dostosowanie konstrukcji obiektu mostowego do przejęcia wpływów podziemnej eksploatacji górniczej Streszczenie W artykule podano przykład dostosowania
Bardziej szczegółowoPN-B-03004:1988. Kominy murowane i żelbetowe. Obliczenia statyczne i projektowanie
KOMINY PN-B-03004:1988 Kominy murowane i żelbetowe. Obliczenia statyczne i projektowanie Normą objęto kominy spalinowe i wentylacyjne, żelbetowe oraz wykonywane z cegły, kształtek ceramicznych lub betonowych.
Bardziej szczegółowoUWAGI Komitetu Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi Polskiej Akademii Nauk odnośnie ustawy Prawo Geologiczne i Górnicze
UWAGI Komitetu Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi Polskiej Akademii Nauk odnośnie ustawy Prawo Geologiczne i Górnicze Przedmiotem prac Komitetu Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi
Bardziej szczegółowoEKSPLOATACJA NIERUCHOMOŚCI. mgr inż. Bożena Blum
EKSPLOATACJA NIERUCHOMOŚCI mgr inż. Bożena Blum TRWAŁOŚĆ NIERUCHOMOŚCI Trwałości nieruchomości jest to zdolność do zachowania w określonym czasie założonych wymagań eksploatacyjnych stawianych przez użytkowników
Bardziej szczegółowoOsiadanie fundamentu bezpośredniego
Przewodnik Inżyniera Nr. 10 Aktualizacja: 02/2016 Osiadanie fundamentu bezpośredniego Program powiązany: Plik powiązany: Fundament bezpośredni Demo_manual_10.gpa Niniejszy rozdział przedstawia problematykę
Bardziej szczegółowoŁożyska i urządzenia dylatacyjne uwagi wprowadzające do tematyki konferencji
Jan Piekarski, BBR Polska Sp. z o.o. Wojciech Radomski, Politechnika Łódzka Łożyska i urządzenia dylatacyjne uwagi wprowadzające do tematyki konferencji Łożyska i urządzenia dylatacyjne mają różną budowę
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 3 OBLICZANIE I SPRAWDZANIE NOŚNOŚCI NIEZBROJONYCH ŚCIAN MUROWYCH OBCIĄŻNYCH PIONOWO
WYKŁAD 3 OBLICZANIE I SPRAWDZANIE NOŚNOŚCI NIEZBROJONYCH ŚCIAN MUROWYCH OBCIĄŻNYCH PIONOWO Ściany obciążone pionowo to konstrukcje w których o zniszczeniu decyduje wytrzymałość muru na ściskanie oraz tzw.
Bardziej szczegółowoFundamentem nazywamy tę część konstrukcji budowlanej lub inżynierskiej, która wsparta jest bezpośrednio na gruncie i znajduje się najczęściej poniżej
Fundamentowanie 1 Fundamentem nazywamy tę część konstrukcji budowlanej lub inżynierskiej, która wsparta jest bezpośrednio na gruncie i znajduje się najczęściej poniżej powierzchni terenu. Fundament ma
Bardziej szczegółowoAnaliza stanu przemieszczenia oraz wymiarowanie grupy pali
Poradnik Inżyniera Nr 18 Aktualizacja: 09/2016 Analiza stanu przemieszczenia oraz wymiarowanie grupy pali Program: Plik powiązany: Grupa pali Demo_manual_18.gsp Celem niniejszego przewodnika jest przedstawienie
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: NIz-BPiOP/32
Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Ochrona górotworu i powierzchni 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/13 4. Poziom kształcenia: studia
Bardziej szczegółowoOcena Ryzyka Zawodowego AKTUALIZACJA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKACH PRACY W ZESPOLE SZKÓŁ SAMORZĄDOWYCH W PARADYŻU
Strona: 1 AKTUALIZACJA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKACH PRACY W ZESPOLE SZKÓŁ SAMORZĄDOWYCH W PARADYŻU Zredagował: Specjalista ds. bhp Data: 2014.02.03, podpis Zatwierdził Dyrektor Data: 2014.02.03,
Bardziej szczegółowoSzczególne warunki pracy nawierzchni mostowych
Szczególne warunki pracy nawierzchni mostowych mgr inż. Piotr Pokorski prof. dr hab. inż. Piotr Radziszewski Politechnika Warszawska Plan Prezentacji Wstęp Konstrukcja nawierzchni na naziomie i moście
Bardziej szczegółowoEKSPERTYZA TECHNICZNA
EKSPERTYZA TECHNICZNA OBIEKT : Pawilon główny, pawilon zakaźny, pawilon płucny Zespołu Opieki Zdrowotnej w Dąbrowie Tarnowskiej LOKALIZACJA : ul. Szpitalna 1, 33-200 Dąbrowa Tarnowska INWESTOR : Zespół
Bardziej szczegółowoZagrożenia pogórnicze na terenach dawnych podziemnych kopalń węgla brunatnego w rejonie Piły-Młyna (woj. Kujawsko-Pomorskie)
Zagrożenia pogórnicze na terenach dawnych podziemnych kopalń węgla brunatnego w rejonie Piły-Młyna (woj. Kujawsko-Pomorskie) dr inż. A.Kotyrba, dr inż. A.Frolik dr inż. Ł.Kortas, mgr S.Siwek Główny Instytut
Bardziej szczegółowodr inż. Jan Fedorowicz 2007 Wyniki badań
dr inż. Jan Fedorowicz 007 Katedra Teorii Konstrukcji Budowlanych ul. Akademicka 5, 44-101 GLIWICE tel. 03-37-19-97, fax. 03-37--68 email: jan.fedorowicz@polsl.pl Wyniki badań Wyniki badań prowadzonych
Bardziej szczegółowoUwarunkowania prawne obejmujące zagadnienia dotyczące wprowadzania ścieków komunalnych do środowiska
Uwarunkowania prawne obejmujące zagadnienia dotyczące wprowadzania ścieków komunalnych do środowiska Katarzyna Kurowska Ścieki komunalne - definicja Istotnym warunkiem prawidłowej oceny wymagań, jakim
Bardziej szczegółowoWykopy - wpływ odwadniania na osiadanie obiektów budowlanych.
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Wykopy - wpływ odwadniania na osiadanie obiektów budowlanych. Obniżenie zwierciadła wody podziemnej powoduje przyrost naprężenia w gruncie, a w rezultacie
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA oprac. dr inż. Jarosław Filipiak Cel ćwiczenia 1. Zapoznanie się ze sposobem przeprowadzania statycznej
Bardziej szczegółowoFundamenty palowe elektrowni wiatrowych, wybrane zagadnienia
Fundamenty palowe elektrowni wiatrowych, wybrane zagadnienia Krzysztof Sahajda, mgr inż., Aarsleff sp. z o.o. Dariusz Iwan, mgr inż., Aarsleff sp. z o.o. WODA Wpływ na obliczenia statyczne fundamentu Wytyczne
Bardziej szczegółowoProjektowanie elementów z tworzyw sztucznych
Projektowanie elementów z tworzyw sztucznych Wykorzystanie technik komputerowych w projektowaniu elementów z tworzyw sztucznych Tematyka wykładu Techniki komputerowe, Problemy występujące przy konstruowaniu
Bardziej szczegółowoLKA 4111-02-01/2013 K/13/006 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
LKA 4111-02-01/2013 K/13/006 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę Kontrolerzy Jednostka kontrolowana K/13/006 Usuwanie przez
Bardziej szczegółowo2. DOTYCHCZASOWA REALIZACJA ZADAŃ W DZIEDZINIE GEOLOGII INŻYNIERSKIEJ
Spis treści 1. Wstęp 3 2. Dotychczasowa realizacja zadań w dziedzinie geologii inżynierskiej 4 3. Główne kierunki działań na lata 2008-2015 4 3.1. Oceny oraz prognozy zmian warunków geologiczno-inżynierskich
Bardziej szczegółowo700 [kg/m 3 ] * 0,012 [m] = 8,4. Suma (g): 0,138 Ze względu na ciężar wykończenia obciążenie stałe powiększono o 1%:
Producent: Ryterna modul Typ: Moduł kontenerowy PB1 (długość: 6058 mm, szerokość: 2438 mm, wysokość: 2800 mm) Autor opracowania: inż. Radosław Noga (na podstawie opracowań producenta) 1. Stan graniczny
Bardziej szczegółowoPrzedmiotem opracowania jest określenie technologii wykonania nawierzchni dla drogi powiatowej nr 1496N na odcinku od km do km
SPIS TREŚCI 1. Podstawa opracowania, 2. Przedmiot i zakres opracowania, 3. Ustalenie obciążenia ruchem, 4. Istniejące konstrukcje nawierzchni, 5. Wstępnie przyjęta technologia modernizacji, 5.1 Przyjęte
Bardziej szczegółowoWarunki techniczne wykonywania nasypów.
Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Warunki techniczne wykonywania nasypów. 1. Przygotowanie podłoża. Nasyp powinien być układany na przygotowanej i odwodnionej powierzchni podłoża. Przed
Bardziej szczegółowoRozbudowy Placu zabaw w miejscowości Łuczyna
1 Oleśnica, 27.09.2018r. Projekt zagospodarowania terenu Rozbudowy Placu zabaw w miejscowości Łuczyna Adres obiektu: 56-410 Łuczyna dz. nr 497/3 obręb Łuczyna Inwestor: Gmina Dobroszyce Rynek 16 56-410
Bardziej szczegółowoSpis treści. Opis techniczny
Spis treści Opis techniczny 1. Przedmiot i zakres opracowania 2. Podstawa formalna projektu 3. Podstawy merytoryczne opracowania 4. Zastosowane schematy konstrukcyjne 5. Założenia przyjęte do obliczeń
Bardziej szczegółowoMetody wzmacniania wgłębnego podłoży gruntowych.
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Metody wzmacniania wgłębnego podłoży gruntowych. W dobie zintensyfikowanych działań inwestycyjnych wiele posadowień drogowych wykonywanych jest obecnie
Bardziej szczegółowoBUDOWNICTWO I KONSTRUKCJE INŻYNIERSKIE. dr inż. Monika Siewczyńska
BUDOWNICTWO I KONSTRUKCJE INŻYNIERSKIE dr inż. Monika Siewczyńska Wymagania Warunków Technicznych Obliczanie współczynników przenikania ciepła - projekt ściana dach drewniany podłoga na gruncie Plan wykładów
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 2 lipca 2009 r. BAS-WAL-1271/09. Opinia prawna na temat przepisów prawnych regulujących zasady budowy elektrowni wiatrowych w Polsce.
Warszawa, dnia 2 lipca 2009 r. BAS-WAL-1271/09 Opinia prawna na temat przepisów prawnych regulujących zasady budowy elektrowni wiatrowych w Polsce. I. Teza opinii wiatrowych. Brak jest odrębnych przepisów
Bardziej szczegółowoWykład 8: Lepko-sprężyste odkształcenia ciał
Wykład 8: Lepko-sprężyste odkształcenia ciał Leszek CHODOR dr inż. bud, inż.arch. leszek@chodor.pl Literatura: [1] Piechnik St., Wytrzymałość materiałów dla wydziałów budowlanych,, PWN, Warszaw-Kraków,
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE METOD NORMATYWNYCH PROJEKTOWANIA OBUDOWY STALOWEJ ŁUKOWEJ PODATNEJ STOSOWANEJ W PODZIEMNYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH***
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 3/1 2009 Andrzej Wichur*, Kornel Frydrych**, Maciej Bober** PORÓWNANIE METOD NORMATYWNYCH PROJEKTOWANIA OBUDOWY STALOWEJ ŁUKOWEJ PODATNEJ STOSOWANEJ W PODZIEMNYCH
Bardziej szczegółowoGospodarka odpadami wydobywczymi z punktu widzenia organów nadzoru górniczego
Gospodarka odpadami z punktu widzenia organów nadzoru górniczego Bogusława Madej Departament Ochrony Środowiska i Gospodarki ZłoŜem WyŜszy Urząd Górniczy Kielce 16.09.2011r. Ustawa o odpadach wydobywczych
Bardziej szczegółowoWytrzymałość Materiałów
Wytrzymałość Materiałów Rozciąganie/ ściskanie prętów prostych Naprężenia i odkształcenia, statyczna próba rozciągania i ściskania, właściwości mechaniczne, projektowanie elementów obciążonych osiowo.
Bardziej szczegółowoPrzedmioty Kierunkowe:
Zagadnienia na egzamin dyplomowy magisterski w Katedrze Budownictwa, czerwiec-lipiec 2016 Losowanie 3 pytań: 1-2 z przedmiotów kierunkowych i 1-2 z przedmiotów specjalistycznych Przedmioty Kierunkowe:
Bardziej szczegółowoPROJEKT GEOTECHNICZNY
Nazwa inwestycji: PROJEKT GEOTECHNICZNY Budynek lodowni wraz z infrastrukturą techniczną i zagospodarowaniem terenu m. Wojcieszyce, ul. Leśna, 66-415 gmina Kłodawa, działka nr 554 (leśniczówka Dzicz) jedn.ewid.
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład VIII. Odkształcenie materiałów właściwości sprężyste. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład VIII Odkształcenie materiałów właściwości sprężyste Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Właściwości materiałów -wprowadzenie 2. Klasyfikacja reologiczna odkształcenia
Bardziej szczegółowoDROGI lądowe, powietrzne, wodne 10/2008
34 DROGI lądowe, powietrzne, wodne 10/2008 mgr inż. Marcin Grygierek Politechnika Śląska, Wydział Budownictwa Drogi FEDROWANIE POD DROGAMI Wpływ górniczych rozluźnień podłoża na nośność nawierzchni drogowej
Bardziej szczegółowoII. WIBROIZOLACJA FUNDAMENTÓW POD MASZYNY
II. WIBROIZOLACJA FUNDAMENTÓW POD MASZYNY 1. WSTĘP... 2 2. TECHNICZNE ŚRODKI WIBROIZOLACYJNE... 2 2.1. GUMA... 5 2.2. KOREK... 5 1. WSTĘP Stosowanie wibroizolacji do fundamentów pod maszyny ma na celu:
Bardziej szczegółowoOpinia geotechniczna obowiązkowa dla domów jednorodzinnych
Opinia geotechniczna obowiązkowa dla domów jednorodzinnych Zgodnie z obowiązującym prawem, od 29 kwietnia 2012 roku dla obiektów wszystkich kategorii geotechnicznych, w tym dla domów jednorodzinnych, konieczne
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 29/2004 RADY MIEJSKIEJ W WĄGROWCU z dnia 30 września 2004r.
UCHWAŁA NR 29/2004 RADY MIEJSKIEJ W WĄGROWCU z dnia 30 września 2004r. w sprawie: wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg gminnych na terenie miasta Wągrowca Na podstawie art. 40 ust.8 ustawy
Bardziej szczegółowoEkspertyza techniczna
Ekspertyza techniczna Temat: Przebudowa istniejącego obiektu mostowego w ciągu drogi gminnej Lokalizacja: Biała Prudnicka, ul. Hanki Sawickiej, dz. nr 913 Opracował: mgr inż. Jerzy Sylwestrzak nr upr.
Bardziej szczegółowoKonstrukcje oporowe - nowoczesne rozwiązania.
Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Konstrukcje oporowe - nowoczesne rozwiązania. Konstrukcje oporowe stanowią niezbędny element każdego projektu w dziedzinie drogownictwa. Stosowane są
Bardziej szczegółowoD O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C H N I C Z N A )
www.geodesign.pl geodesign@geodesign.pl 87-100 Toruń, ul. Rolnicza 8/13 GSM: 515170150 NIP: 764 208 46 11 REGON: 572 080 763 D O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C
Bardziej szczegółowoMateriały Reaktorowe. Właściwości mechaniczne
Materiały Reaktorowe Właściwości mechaniczne Naprężenie i odkształcenie F A 0 l i l 0 l 0 l l 0 a. naprężenie rozciągające b. naprężenie ściskające c. naprężenie ścinające d. Naprężenie torsyjne Naprężenie
Bardziej szczegółowoSprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich
Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium Sprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich Instrukcja do ćwiczenia nr 4 Zakład Miernictwa
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR VIII/73/15 RADY GMINY SZCZERCÓW. z dnia 20 maja 2015 r.
UCHWAŁA NR VIII/73/15 RADY GMINY SZCZERCÓW z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części obszaru Gminy Szczerców. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt
Bardziej szczegółowo1. PODSTAWA OPRACOWANIA Opracowanie niniejsze wykonano na podstawie zlecenia Inwestora, do celów projektowych. 2. LOKALIZACJA BUDYNKU Budynek Magazyno
EKSPERTYZA TECHNICZNA ISTNIEJĄCEGO BUDYNKU MAGAZYNOWEGO W JEDNOSTCE WOJSKOWEJ W ŚREMIE do projektu pod nazwą: REMONT DACHU BUDYNKU NR 14 w JEDNOSTCE WOJSKOWEJ W ŚREMIE. Śrem/Psarskie, maj 2011 1. PODSTAWA
Bardziej szczegółowoMATRYCA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA PRZEDMIORY KIERUNKOWE
MATRYCA EFEKTÓW PRZEDMIORY KIERUNKOWE EFEKTÓW I I I K_W01 Ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki, i chemii, która jest podstawą przedmiotów z zakresu teorii konstrukcji i technologii materiałów budowlanych
Bardziej szczegółowoOcena wpływu drgań na obiekty w otoczeniu i na ludzi NORMA PN-88/B 85/B /B Ocena wpływu drgań na ludzi w budynkach
Ocena wpływu drgań na obiekty w otoczeniu i na ludzi NORM PN-5/ 5/-0170 Ocena szkodliwości drgań przekazywanych przez podłoże e na budynki NORM PN-/ /-0171 Ocena wpływu drgań na ludzi w budynkach Ocena
Bardziej szczegółowoCzęść 2 a Wpływ projektowania i wykonawstwa na jakość murowanych ścian
Projektowanie i wykonawstwo konstrukcji murowych z silikatów Część 2 a Wpływ projektowania i wykonawstwa na jakość murowanych ścian Udział procentowy awarii i katastrof budowlanych w latach 1962-2005 podział
Bardziej szczegółowoNaprężenia i odkształcenia spawalnicze
Naprężenia i odkształcenia spawalnicze Cieplno-mechaniczne właściwości metali i stopów Parametrami, które określają stan mechaniczny metalu w różnych temperaturach, są: - moduł sprężystości podłużnej E,
Bardziej szczegółowoKatalog typowych konstrukcji nawierzchni sztywnych
Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego Zakład Dróg i Lotnisk Katalog typowych konstrukcji nawierzchni sztywnych Prof. Antoni Szydło Tematyka 1.Podstawowe informacje w odniesieniu do poprzedniego katalogu
Bardziej szczegółowoKOMINY MUROWANE. Przekroje trzonu wymiaruje się na stan graniczny użytkowania. Sprawdzenie należy wykonać:
KOMINY WYMIAROWANIE KOMINY MUROWANE Przekroje trzonu wymiaruje się na stan graniczny użytkowania. Sprawdzenie należy wykonać: w stadium realizacji; w stadium eksploatacji. KOMINY MUROWANE Obciążenia: Sprawdzenie
Bardziej szczegółowo