Akademia przepływów pieniężnych cz. 1.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Akademia przepływów pieniężnych cz. 1."

Seweryna Piasecka
7 lat temu
Przeglądów:

1 Akademia przepływów pieniężnych cz. 1. Większość podmiotów sporządzających sprawozdania finansowe na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości zgodnie z jej art. 45 ust. 3 ma obowiązek sporządzenia również rachunku przepływów pieniężnych stanowiącego część sprawozdania finansowego. Z doświadczeń audytu w wielu podmiotach wiemy, iż sporządzenie rachunku przepływów często jest dla pracowników działów finansowo-księgowych dużo większym problemem niż sporządzenie pozostałych części sprawozdania finansowego. Dlaczego tak się dzieje? Przyczyną jest z pewnością zbyt mała waga, jaką do rachunku przepływów przykładają zarządy spółek, co powoduje, iż rachunek ten sporządzany jest zazwyczaj jedynie raz w roku. A kto byłby w stanie zapamiętać, jak go zrobił rok wcześniej? Seria artykułów Akademia przepływów pieniężnych" przedstawi zasady sporządzania rachunku przepływów pieniężnych w prosty i jasny sposób, tak aby w razie potrzeby mogła być dla Państwa źródłem lub powtórzeniem niezbędnej do tego wiedzy. Przepływy pieniężne 1 / 16

2 W rachunku przepływów pieniężnych jednostka wykazuje przepływy pieniężne, które nastąpiły w danym okresie sprawozdawczym, w podziale na przepływy z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej. Przepływy pieniężne są to wpływy i wydatki środków pieniężnych, a więc wszystkie operacje gospodarcze, które powodują zmianę salda środków pieniężnych (w kasie, na rachunkach bankowych i tym podobnych). Rachunek przepływów pieniężnych sporządzany jest najczęściej metodą pośrednią - takiego wyboru dokonuje większość jednostek. Metoda ta jest pewną konwencją, w której nie są zestawiane wszystkie bezpośrednie przepływy środków pieniężnych (wpływy i wydatki), ale zmiany wielkości środków pieniężnych w jednostce są wyjaśniane poprzez zmiany innych kategorii aktywów i pasywów, z których jedynie część odpowiada rzeczywistym wpływom i wydatkom gotówkowym. Celem sporządzenia rachunku przepływów pieniężnych jest zatem wyjaśnienie i przedstawienie w zgodny z konwencją sposób, dlaczego zmieniło się saldo środków pieniężnych (i ich ekwiwalentów) pomiędzy początkiem a końcem okresu, za który rachunek przepływów jest sporządzany. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 2 / 16

3 Definicje środków pieniężnych oraz ich ekwiwalentów zawiera Krajowy Standard Rachunkowości Nr 1 Rachunek przepływów pieniężnych": Środki pieniężne - są to określone w ustawie (o rachunkowości) aktywa pieniężne, znajdujące się w obrocie gotówkowym lub w obrocie następującym za pośrednictwem bieżących rachunków bankowych. Zalicza się do nich gotówkę w kasie oraz depozyty płatne na żądanie. Ekwiwalenty środków pieniężnych - są to te aktywa pieniężne, nie zaliczane do środków pieniężnych oraz inne aktywa finansowe, które charakteryzują się jednocześnie niżej wymienionymi cechami: 1. wysokim stopniem płynności, to jest łatwością wymiany na określoną kwotę środków pieniężnych, 2. nieznacznym ryzykiem utraty wartości oraz 3. krótkim terminem płatności lub wymagalności. W szczególności są to aktywa pieniężne, których termin płatności lub wymagalności nie jest dłuższy niż 3 miesiące od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia lokaty. W większości przypadków środki pieniężne i ich ekwiwalenty przyjmowane dla celów sporządzenia rachunku przepływów pieniężnych obejmują środki pieniężne w kasie i na 3 / 16

4 bieżących rachunkach bankowych (definiowane jako środki pieniężne") i środki na lokatach bankowych zakładanych na okresy nie przekraczające 3 miesięcy (definiowane jako ekwiwalenty środków pieniężnych"). Aktywa te są zazwyczaj ujmowane w bilansie w pozycji środki pieniężne" i zmiana tej pozycji bilansu w okresie sprawozdawczym odpowiada łącznym przepływom pieniężnym w rachunku przepływów pieniężnych. Tak też zdefiniujemy tę kategorię aktywów bilansu dla potrzeb zamieszczonego w artykule przykładu. Najprostszy rachunek przepływów Rachunek przepływów pieniężnych można by sporządzić metodą pośrednią w najprostszy z możliwych sposobów: poprzez zestawienie zmian wszystkich pozycji aktywów i pasywów bilansu jednostki w okresie sprawozdawczym, tzn. różnic pomiędzy ich wartością z ostatniego i z pierwszego dnia okresu. Rachunek taki oraz bilans, na podstawie którego został on skonstruowany, przedstawia poniższy przykład: 4 / 16

5 31 grudnia 1 stycznia Zmiana Wartości niematerialne Środki trwałe / 16

6 2 000 Udziały i akcje Aktywa z tyt. podatku odroczonego Zapasy / 16

7 Należności Udzielone pożyczki Środki pieniężne 7 / 16

8 Rozliczenia międzyokresowe RAZEM AKTYWA / 16

9 31 grudnia 1 stycznia Zmiana Kapitał własny / 16

10 4 200 Rezerwy Kredyty i pożyczki Zobowiązania z tyt. dostaw / 16

11 Zobowiązania z tyt. leasingu Rozliczenia międzyokresowe RAZEM PASYWA 11 / 16

12 Rachunek przepływów za okres od 1 stycznia do 31 grudnia Zmiana stanu wartości niematerialnych - Zmiana stanu środków trwałych / 16

13 Zmiana stanu udziałów i akcji -700 Zmiana stanu aktywów z tyt. podatku odroczonego -400 Zmiana stanu zapasów 600 Zmiana stanu należności - Zmiana stanu udzielonych pożyczek -600 Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych 13 / 16

14 -200 Zmiana stanu kapitału własnego Zmiana stanu rezerw 200 Zmiana stanu kredytów i pożyczek Zmiana stanu zobowiązań -600 Zmiana stanu zobowiązań z tyt. leasingu 14 / 16

15 Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych -100 Razem przepływy środków pieniężnych 400 Zmiana stanu środków pieniężnych (bilansowa) 400 Najprostszy rachunek przepływów może być sporządzony poprzez zestawienie zmian 15 / 16

16 poszczególnych pozycji aktywów (zwiększenie ze znakiem ujemnym) i pasywów (zwiększenie ze znakiem dodatnim), które wszystkie razem dają kwotę zmiany stanu pozycji aktywów środki pieniężne", a więc kwotę przepływów środków pieniężnych w okresie. Zależność ta wynika z zasady podwójnego księgowania, zgodnie z którą każda zmiana aktywów powoduje równą jej kwotowo zmianę pasywów lub innych aktywów, np. zwiększenie aktywów (zakup) powoduje zwiększenie pasywów (zobowiązań) lub zmniejszenie innych aktywów (wydatek). Ten najprostszy rachunek przepływów jest często wykorzystywany dla potrzeb ustalenia zmian stanu poszczególnych pozycji bilansu, z których część jest bezpośrednio przenoszona do wzoru sporządzanego przez jednostki rachunku przepływów pieniężnych w sprawozdaniu finansowym. Inne pozycje mogą być wykorzystywane jako punkt wyjścia do dalszej analizy prowadzącej do zrozumienia, w wyniku jakich transakcji nastąpiła zmiana danej pozycji aktywów lub pasywów, co najczęściej wymaga już sięgnięcia do zapisów na odpowiednich kontach. Konwencja i wzór rachunku przepływów pieniężnych przyjęty w ustawie o rachunkowości przewiduje niestety, iż jedynie kilka kategorii aktywów i pasywów bilansu może być w nim ujmowane jako prosta zmiana stanu. Pozostałe kategorie aktywów i pasywów muszą być ujmowane w bardziej szczegółowy sposób i zasady te zostaną przedstawione w kolejnych odcinkach cyklu Akademia przepływów pieniężnych". 16 / 16

Podobne dokumenty

Definicje poszczególnych rodzajów działalności zawiera punkt 6 Krajowego Standardu Rachunkowości Nr 1 Rachunek przepływów pieniężnych":

Definicje poszczególnych rodzajów działalności zawiera punkt 6 Krajowego Standardu Rachunkowości Nr 1 Rachunek przepływów pieniężnych: Akademia przepływów pieniężnych cz. 2. Rachunek przepływów pieniężnych prezentuje przepływy pieniężne wynikające z działalności jednostki w podziale na trzy podstawowe jej rodzaje: działalność operacyjną,