ZBYT WIELE EUROPEJSKICH PRZEDSIĘBIORSTW KOŃCZY DZIAŁALNOŚĆ Z POWODU OPÓŹNIEŃ W PŁATNOŚCIACH

Transkrypt

1 ZBYT WIELE EUROPEJSKICH PRZEDSIĘBIORSTW KOŃCZY DZIAŁALNOŚĆ Z POWODU OPÓŹNIEŃ W PŁATNOŚCIACH

2 03 Komisja Europejska ani żadna osoba występująca w jej imieniu nie odpowiada za sposób wykorzystania poniższych informacji. Serwis informacyjny Europe Direct ułatwia znalezienie odpowiedzi na pytania dotyczące Unii Europejskiej. Bezpłatna linia telefoniczna (*): / (*) Niektórzy operatorzy telefonii komórkowej nie udostępniają połączeń z numerami lub mogą pobierać za nie opłaty. Więcej informacji o Unii Europejskiej jest dostępnych w Internecie (europa.eu). Dane katalogowe podano na końcu niniejszej publikacji. Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, ISBN: doi: /54945 Unia Europejska, 2012 Zezwala się na powielanie niniejszej publikacji pod warunkiem podania źródła. Wydrukowano w Irlandii. DRUK NA PAPIERZE BIELONYM BEZ UŻYCIA CHLORU (ECF). JAK ZAMAWIAĆ PUBLIKACJE UE: Publikacje bezpłatne: za pośrednictwem serwisu EU Bookshop (bookshop.europa.eu) w przedstawicielstwach i delegaturach Unii Europejskiej. Ich dane kontaktowe można uzyskać w Internecie (ec.europa.eu) lub wysyłając faks pod numer Publikacje płatne: za pośrednictwem serwisu EU Bookshop (bookshop.europa.eu) Publikacje płatne (np. roczniki Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej oraz zbiory orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej): za pośrednictwem dystrybutora handlowego Urzędu Publikacji Unii Europejskiej (publications.europa.eu/others/agents/index_pl.htm) Europa zmaga się z bezprecedensowym wyzwaniem ekonomiczno-społecznym, objawiającym się bardzo dużą liczbą bankructw i utraconych miejsc pracy. Sytuację pogarszają opóźnienia w płatnościach. Przyszła pora na zmianę. Nie ma czasu do stracenia. Antonio Tajani Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Odpowiedzialny za przemysł i przedsiębiorczość

3 04 05 Razem walczmy z opóźnieniami w płatnościach Co roku w całej Europie tysiące małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) bankrutuje, nie mogąc doczekać się zapłaty za swoje faktury. Czas położyć kres tej szkodliwej kulturze opóźnień w płatnościach w Europie. Opóźnienia płatności są przyczyną zbyt wielu przypadków niewypłacalności firm w Europie, w szczególności wśród małych i średnich przedsiębiorstw. Przypadki te prowadzą do utraty miejsc pracy oraz do osobistych tragedii przedsiębiorców. Czas powstrzymać to przynoszące straty zjawisko. Często firmy z sektora MŚP mają trudności z egzekwowaniem swojego prawa do terminowych płatności. Opóźnienia w płatnościach mogą powodować duże koszty czasowe i finansowe, a spory mogą zaszkodzić relacjom z klientami. Należy uprościć egzekwowanie płatności, a uzyskiwanie ich w terminie musi stać się normą. Dyrektywa w sprawie opóźnień w płatnościach (Dyrektywa 2011/7/ UE w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych) to narzędzie UE służące przeciwdziałaniu nieterminowemu regulowaniu należności. Stanowi ona część europejskiego programu Small Business Act (SBA) zbioru różnego rodzaju środków mających ułatwić funkcjonowanie MŚP. Dyrektywa ta wprowadza ramy prawne ścigania dłużników Zasady są proste: Jeśli dłużnik nie zapłaci za towary i usługi w terminie (30 dni w przypadku organów publicznych oraz 60 dni w przypadku przedsiębiorstw), będzie zmuszony zapłacić odsetki i zwrócić wszystkie dodatkowe koszty odzyskiwania należności, jakie poniósł jego wierzyciel. Nasza kampania informacyjna dotycząca opóźnień w płatnościach służy przekazaniu informacji o nowej dyrektywie oraz stanowi forum wymiany najlepszych praktyk, co ma pomóc firmom z sektora MŚP w otrzymywaniu płatności w terminie. Co roku opóźnienia w płatnościach są przyczyną niepotrzebnego bankructwa tysięcy firm W obecnej rzeczywistości dla europejskich przedsiębiorstw, szczególnie z sektora MŚP, opóźnienia zapłaty za faktury mogą doprowadzić do bankructwa i utraty miejsc pracy. Co więcej, nieterminowość płatności wywołuje obciążenia administracyjne i finansowe, szczególnie bolesne, kiedy firma i jej klienci znajdują się w różnych krajach członkowskich. To z kolei może negatywnie wpływać na handel transgraniczny. W efekcie negatywne konsekwencje ponosi cała gospodarka europejska. Najbardziej podatne na to zjawisko są firmy z sektora MŚP i rzemiosła. Dla nieocenionych europejskich MŚP wszelkie zakłócenia w przepływie środków pieniężnych mogą wystarczać, aby zamiast wypłacalności realna stała się wizja bankructwa. Kryzys gospodarczy wywołał wiele trudności, jednak dla MŚP problem opóźnień w płatnościach stał się nieproporcjonalnie większy z powodu ograniczania dostępu do linii kredytowych i kredytów bankowych. Z myślą o ochronie europejskich przedsiębiorstw przed opóźnieniami w płatnościach i poprawie ich konkurencyjności 16 lutego 2011 r. przyjęto dyrektywę w sprawie opóźnień w płatnościach. Państwa członkowskie muszą transponować ją do prawa krajowego do 16 marca 2013 r. Europa pomaga przezwyciężyć problem opóźnień w płatnościach Dyrektywa w sprawie opóźnień w płatnościach ma na celu przeciwdziałanie nieterminowemu regulowaniu należności w transakcjach handlowych, tzn. między przedsiębiorstwami oraz między przedsiębiorstwami a organami publicznymi. Inspiracją dla jej nadrzędnego aktu programu Small Business Act (SBA) jest chęć uznania przez Komisję istotnej roli MŚP w gospodarce UE oraz faktu, że skuteczny dostęp do finansowania jest jednym z głównych wyzwań, z jakimi muszą mierzyć się przedsiębiorstwa z tego sektora. Dyrektywa odzwierciedla rzeczywistą potrzebę znalezienia rozwiązań służących poprawie konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw. Kiedy dyrektywa ta zostanie prawidłowo wdrożona przez kraje członkowskie, będzie mieć znaczący udział w zapewnieniu płynności finansowej przedsiębiorstw, a tym samym we wspieraniu zatrudnienia i wzrostu gospodarczego. Dyrektywa ta nie odnosi się do transakcji handlowych z konsumentami.

4 06 07 Jakie zmiany dotyczą transakcji handlowych między organami publicznymi a przedsiębiorstwami? Dla organów publicznych istotne są następujące informacje: Organ publiczny musi zapłacić za zamówione przez siebie towary i usługi w ciągu 30 dni. Brak zapłaty w tym terminie powoduje, że organ ten ma obowiązek zapłaty odsetek ustawowych oraz zwrotu poniesionych przez wierzyciela kosztów odzyskiwania przeterminowanych płatności. Organ nie otrzymuje upomnienia. Ustawowa stopa procentowa odsetek za zwłokę będzie o co najmniej 8 punktów procentowych wyższa niż stopa referencyjna Europejskiego Banku Centralnego. Organom publicznym nie wolno ustalać niższej stopy procentowej. Jeśli opracowano procedurę weryfikacji lub akceptacji umowy lub jest ona przewidziana ustawowo, czas realizacji takiej procedury nie może przekraczać 30 dni kalendarzowych, chyba że w procedurze przetargowej i umowie wyraźnie określono inaczej. Ponadto procedura ta nie może być rażąco nieuczciwa wobec wierzyciela. W szczególnie wyjątkowych przypadkach termin płatności może być wydłużony do maksymalnie 60 dni kalendarzowych. Dla organów publicznych wymienione nowe środki mają charakter obligatoryjny. Instytucje te mają obowiązek dawać dobry przykład sektorowi prywatnemu oraz dowodzić własnej rzetelności i sprawności przez wywiązywanie się z zawartych umów i terminowe regulowanie należności. Dla przedsiębiorstw zawierających transakcje handlowe z organami publicznymi istotne są następujące informacje: 1. Przy podpisywaniu umowy: Zgodnie z nowymi zasadami organ publiczny musi zapłacić przedsiębiorstwu za zamówione towary i usługi w ciągu 30 dni kalendarzowych. Tylko w szczególnie wyjątkowych przypadkach organ publiczny może przedłużyć ten okres do maksymalnie 60 dni kalendarzowych. Wszelkie postanowienia w umowie przewidujące okres płatności przekraczający 60 dni będą traktowane jako rażąco nieuczciwe i albo nie będą miały mocy obowiązującej, albo będą stanowić podstawę do roszczeń o odszkodowanie. Wszelkie postanowienia w umowie wykluczające odsetki za zwłokę będą traktowane jako rażąco nieuczciwe względem wierzyciela i albo nie będą miały mocy obowiązującej, albo będą stanowić podstawę do roszczeń o odszkodowanie. Za nieuczciwe będą także uważane warunki umowy wykluczające odszkodowanie za koszty odzyskiwania należności. Procedury weryfikacji i akceptacji powinny być wyraźnie wskazane w dokumentacji przetargowej oraz w umowie. Co do zasady, czas realizacji takich procedur nie może przekraczać 30 dni kalendarzowych, chyba że wyraźnie uzgodniono inaczej i pod warunkiem, że nie jest to nieuczciwe względem przedsiębiorcy (wierzyciela). Stopa procentowa odsetek za zwłokę będzie o co najmniej 8 punktów procentowych wyższa od stopy referencyjnej Europejskiego Banku Centralnego. Ta stopa nie podlega negocjacjom. Każda stopa poniżej tego progu jest z zasady uznawana za rażąco nieuczciwą. 2. W razie opóźnienia w płatności po stronie organu publicznego: Jeśli przedsiębiorca nie otrzyma należności po upływie okresu płatności, który co do zasady wynosi 30 dni kalendarzowych, jest on uprawniony do obciążenia dłużnika, bez konieczności dostarczenia upomnienia, odsetkami od zadłużenia przeterminowanego oraz wszystkimi kosztami związanymi z odzyskiwaniem przeterminowanych należności. Stopa procentowa odsetek od zadłużenia przeterminowanego jest o co najmniej 8 punktów procentowych wyższa od stopy referencyjnej Europejskiego Banku Centralnego. Nie ma obowiązku podejmowania tych działań w stosunku do swojego dłużnika, ale prawo to przysługuje.

5 08 09 Jakie zmiany dotyczą transakcji handlowych między przedsiębiorstwami? Zestawienie nowych środków Dla przedsiębiorstw zawierających transakcje handlowe z innymi przedsiębiorstwami istotne są następujące informacje: Przedsiębiorstwa muszą uregulować faktury w ciągu 60 dni, chyba że wyraźnie uzgodniono inaczej i pod warunkiem, że nie jest to nieuczciwe względem wierzyciela. Przedsiębiorstwa mogą również uzgodnić stopę procentową odsetek od zadłużenia przeterminowanego pod warunkiem, że nie jest to rażąco nieuczciwe względem wierzyciela. W razie braku uzgodnień stosuje się ustawową stopę procentową (wyższą o co najmniej 8 punktów procentowych od stopy referencyjnej Europejskiego Banku Centralnego). Informacje istotne dla wierzycieli: W przypadku opóźnień w płatności wierzyciel jest uprawniony do dochodzenia odsetek za zwłokę bez upomnienia. Może on także żądać zwrotu kosztów odzyskiwania przeterminowanych należności. Aby powstrzymać ewentualne nadużycie pozycji negocjacyjnej, wierzyciel może skorzystać z innych możliwości przewidzianych w dyrektywie w celu zakwestionowania rażąco nieuczciwych warunków umowy i praktyk. Nie ma obowiązku podejmowania tych działań w stosunku do swojego dłużnika, ale prawo to przysługuje. Dyrektywa ta powinna ułatwić funkcjonowanie europejskich firm zawierających transakcje handlowe w innym kraju członkowskim. Teraz każdy kraj członkowski będzie publikować wszystkie istotne informacje dotyczące opóźnień w płatnościach, w tym stosowaną w danym okresie stopę procentową odsetek. Komisja, z pomocą krajów członkowskich, będzie publikować online stopę procentową odsetek od zadłużenia przeterminowanego. Harmonizacja okresu płatności wnoszonych przez organy publiczne na rzecz przedsiębiorstw: Organy publiczne będą musiały zapłacić za zamówione towary i usługi w ciągu 30 dni albo, tylko w szczególnie wyjątkowych okolicznościach, w ciągu 60 dni. Swoboda umów przy zawieraniu transakcji handlowych między przedsiębiorstwami: Przedsiębiorstwa będą musiały uregulować faktury w ciągu 60 dni, chyba że wyraźnie uzgodnią inaczej i pod warunkiem, że nie jest to rażąco nieuczciwe. Przedsiębiorstwa będą automatycznie uprawnione do dochodzenia odsetek za zwłokę oraz będą mogły otrzymać minimalną kwotę o stałej wysokości 40 euro w formie rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Mogą one również dochodzić rekompensaty z tytułu wszystkich pozostałych uzasadnionych kosztów odzyskiwania należności. Ustawowa stopa procentowa odsetek za zwłokę zostanie podwyższona do wysokości co najmniej 8 punktów procentowych powyżej stopy referencyjnej Europejskiego Banku Centralnego. Organom publicznym nie wolno ustalać niższej stopy procentowej odsetek za zwłokę. Przedsiębiorstwa mogą łatwiej zakwestionować rażąco nieuczciwe warunki umów i praktyki na drodze sądowej. Większa przejrzystość i świadomość: Kraje członkowskie będą musiały publikować stopy procentowe odsetek za zwłokę w sposób zapewniający przedsiębiorstwom łatwy dostęp do tych informacji. Kraje członkowskie zachęca się do opracowania dobrowolnych kodeksów zobowiązań, które przewidują szybkie płatności. Inne europejskie przepisy służące przeciwdziałaniu opóźnieniom w płatnościach pozostają w mocy i zostały zmodyfikowane w celu uproszczenia niejasnego tekstu i wyeliminowania luk. Przedsiębiorstwa nie mają obowiązku stosować nowych środków, ale mają do tego prawo. W pewnych okolicznościach przedsiębiorstwo może chcieć przedłużyć okres płatności o kilka dni lub tygodni w celu zachowania dobrych relacji handlowych z określonym klientem. Dla organów publicznych nowe środki mają charakter obligatoryjny. Instytucje te muszą dawać dobry przykład oraz dowodzić własnej rzetelności i sprawności przez wywiązywanie się z zawartych umów i terminowe regulowanie należności. Kraje członkowskie mogą zachować lub wprowadzić przepisy korzystniejsze dla wierzycieli niż przepisy dyrektywy.

6 10 Zaproszenie na krajowe seminarium W ramach ogólnoeuropejskiej kampanii informacyjnej, której celem jest podniesienie stanu wiedzy o problemie opóźnień w płatnościach oraz wsparcie wcześniejszego wdrożenia dyrektywy w sprawie opóźnień w płatnościach przez kraje członkowskie, Dyrekcja Generalna Komisji Europejskiej ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu organizuje krajowe seminarium w każdym kraju członkowskim Unii Europejskiej. Seminaria informacyjne umożliwiają zainteresowanym osobom lepsze poznanie problemu opóźnień w płatnościach w ich kraju, uzyskanie przydatnych informacji oraz skorzystanie ze szkoleń i doradztwa w zakresie środków zaradczych przewidzianych w dyrektywie w sprawie opóźnień w płatnościach oraz innych przepisów wykonawczych. W ramach każdego krajowego seminarium przedstawiane są następujące treści: Wprowadzenie do problemu opóźnień w płatnościach Omówienie dyrektywy 2011/7/ UE w sprawie opóźnień w płatnościach Omówienie transakcji między przedsiębiorstwami (B2B) oraz między organami publicznymi a przedsiębiorstwami (PA2B) Omówienie zasad przejrzystości, nieuczciwych warunków umów i praktyk oraz kosztów odzyskiwania należności Omówienie kroków i instrumentów służących przeciwdziałaniu opóźnieniom w płatnościach w transakcjach handlowych. Zapewnia się możliwość nawiązywania bezpośrednich kontaktów przy kawie oraz stół szwedzki. Więcej informacji o tych wydarzeniach i sposobie zgłaszania swojego udziału można znaleźć na naszej stronie internetowej ec.europa.eu/ enterprise/late-payment-campaign Dodatkowe Informacje Kampania Informacyjna na Temat OpÓŹnień W PłatnoŚciach ec.europa.eu/enterprise/late-payment-campaign Komisja Europejska Dyrekcja Generalna ds. Przedsiębiorstw I Przemysłu ec.europa.eu/enterprise Komisja Europejska Dyrekcja Generalna ds. SprawiedliwoŚci ec.europa.eu/justice

7 NB PL-C Wspieranie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia to główne cele Unii Europejskiej. Dwadzieścia trzy miliony małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w Europie stanowi ponad 98% wszystkich firm, a zarazem podstawę europejskiej gospodarki. W ciągu minionych pięciu lat w przedsiębiorstwach tych pracowało dwie trzecie spośród zatrudnionych w sektorze prywatnym i stworzyły one około 85% nowych miejsc pracy. Jednakże dla małych firm nastały trudne czasy, dlatego pomoc im jest niezbędna. Aby wspierać wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy, Komisja Europejska podejmuje wszelkie wysiłki konieczne do poprawy otoczenia biznesowego. W tym celu realizuje szereg działań, których celem jest m.in. ułatwienie dostępu do finansowania, ograniczenie biurokracji, a także usprawnienie regulacji na rzecz poprawy efektywności rynku wewnętrznego i promowania innowacyjności. Komisja Europejska Dyrekcja Generalna ds. Przedsiębiorstw I Przemysłu ec.europa.eu/enterprise bookshop.europa.eu Kampania jest finansowana przez Komisję Europejską. doi: /54945