8. Utylitarne znaczenie wyników wykonanych prac naukowobadawczych i nowo opracowanej metodologii

Transkrypt

1 Metodologia komputerowo zintegrowanego prognozowania rozwoju in ynierii powierzchni materia ów 8. Utylitarne znaczenie wyników wykonanych prac naukowobadawczych i nowo opracowanej metodologii Maj c na uwadze utylitarne znaczenie wykonanych bada, nale y podkre li mo liwo, potrzeb i konieczno ich implementacji w rzeczywisto ci gospodarczej, co analogicznie jak same badania mo e odbywa si na ró nych poziomach ogólno ci. Na poziomie makro wyniki bada mog by wykorzystane przez decydentów w procesie strategicznego d ugofalowego planowania rozwoju kraju i gospodarki, z uwzgl dnieniem znacz cej roli in ynierii materia owej, w tym zw aszcza in ynierii powierzchni materia ów. Metodologia komputerowo zintegrowanego prognozowania rozwoju, cechuj ca si uniwersalno ci i oryginaln formu, mo e zosta z powodzeniem zaimplementowana na poziomie mezo do realizacji innych foresightów technologicznych, tematycznych i rodowiskowych, jak i w innych obszarach zarz dzania wiedz i informacj, w których zastosowanie nowoczesnych systemów informacyjnych stanowi perspektywiczne, nowoczesne i efektywne podej cie, s u ce do wykorzystania aktualnie dost pnego potencja u gospodarczego, systemowego, technologicznego, finansowego i spo ecznego, podczas urzeczywistniania strategicznych celów rozwojowych. Praktycznej implementacji wyselekcjonowanych nowoczesnych technologii kszta towania struktury i w asno ci warstw powierzchniowych materia ów in ynierskich i generalnie technologii procesów materia owych oraz przetwórstwa materia ów in ynierskich na poziomie mikro, wpisuj cej si w komputerowo wspomagane zarz dzanie wiedz, s u y natomiast nowo opracowana koncepcja e-transferu technologii [99, 161, 175], obejmuj ca e-doradztwo, e-szkolenie i e-informacj, stanowi ca rozwini cie idei e-foresightu [ ]. E-transfer technologii ma by realizowany na bie co, bez adnych ogranicze i bezp atnie, z wykorzystaniem ogólnodost pnej platformy internetowej. Nowe centrum transferu technologii, stanowi ce grup Pracowni i Zespo ów Tematycznych, ma wykonywa zadania polegaj ce na transferze technologii, jednak bez wiadczenia us ug, udost pniaj c na odpowiednio opracowanej platformie internetowej informacje i wiedz dotycz c materia ów in ynierskich oraz technologii procesów materia owych i obróbki powierzchni, wynikaj ce z wykonanych bada e-foresightowych oraz bie cego monitorowania problemów materia oznawczych, bez dedykowania oferty konkretnym odbiorcom. Ma to przyczyni si do szerokiego rozpowszechnienia otrzymanych wyników bada e-foresightowych i kontynuacji debaty publicznej, dotycz cej tej tematyki. D ugoterminowe efekty prawid owo wykonanych, rozpowszechnionych 8. Utylitarne znaczenie wyników wykonanych prac naukowo-badawczych i nowo opracowanej 255

2 Open Access Library Volume 1 (7) 2012 na szerok skal i zaimplementowanych w przemy le bada e-foresightowych powinny przyczyni si do przyspieszenia zrównowa onego rozwoju kraju i Europy, wzmocnienia gospodarki opartej na wiedzy i innowacji oraz statystycznego wzrostu jako ci technologii stosowanych w przemy le [185]. Nowo opracowane metody s u ce prognozowaniu rozwoju in ynierii powierzchni materia ów, wp yw wykonanych bada na wyselekcjonowane makroczynniki i ich utylitarne znaczenie, jak równie przydatno nowoczesnej technologii informacyjnej i Internetu do realizacji zakrojonych na szerok skal bada foresightowych poddano ocenie heurystycznej, poprzedzonej prezentacj podczas panelu eksperckiego, metodologii komputerowo zintegrowanego prognozowania rozwoju in ynierii powierzchni materia ów i wyników bada materia oznawczo-heurystycznych wykonanych z jej zastosowaniem. W panelu tym uczestniczy o ogó em 78 krajowych i zagranicznych przedstawicieli wiata Nauki, specjalistów zajmuj cych si in ynieri powierzchni materia ów, w tym 35 Profesorów i 43 Doktorów nauk technicznych [159]. Nowo opracowane metody prognozowania rozwoju in ynierii powierzchni materia ów zosta y ocenione wed ug dwóch kryteriów: przydatno ci do identyfikacji priorytetowych innowacyjnych technologii oraz kierunków bada strategicznych, a tak e poziomu ich nowo ci i innowacyjno ci, w odniesieniu do innych metod stosowanych dotychczas w trakcie realizacji tego typu bada. Wyniki bada ankietowych naniesiono na macierz dendrologiczn, która, zgodnie z wyja nieniem znajduj cym si w podrozdziale 5.1 niniejszej pracy, doskonale nadaje si do prezentacji tego rodzaju wyników. W rozpatrywanym przypadku przyj to, e przydatno nowo opracowanych metod jest miar ich potencja u (o x), natomiast poziom nowo ci i innowacyjno ci tych metod to miara ich atrakcyjno ci (o y). Zarówno potencja, jak i atrakcyjno metod s u cych prognozowaniu rozwoju oceniono wysoko w dziesi ciostopniowej uniwersalnej skali stanów wzgl dnych, ka dorazowo na ok. 8 punktów, st d zosta y one umieszczone w najbardziej obiecuj cej wiartce macierzy dendrologicznej, zwanej roz o ystym d bem (rys. 128). Zdaniem ankietowanych ekspertów najwi kszym potencja em charakteryzuj si : macierz strategii dla technologii wraz ze cie kami rozwoju strategicznego N (8,2, 8,0) oraz Ksi ga Technologii Krytycznych obejmuj ca mapy drogowe i karty informacyjne technologii M (8,2, 8,0). Za najbardziej atrakcyjn metod uznano natomiast wspomagane sieciami neuronowymi kreowanie alternatywnych scenariuszy przysz ych wydarze O (8,0, 8,3). 256 A.D. Dobrza ska-danikiewicz

3 Metodologia komputerowo zintegrowanego prognozowania rozwoju in ynierii powierzchni materia ów 10 Rozłożysty Dąb 9,5 9 O (8,0, 8,3) 8,5 N (8,2, 8,0) Atrakcyjność 8 7,5 7 L (7,8, 8,0) M (8,2, 8,0) K (8,1, 7,8) 6,5 6 5,5 5,5 6 6,5 7 7,5 8 8,5 9 9,5 10 Potencjał Rysunek 128. Wyniki oceny eksperckiej nowo opracowanych metod prognozowania rozwoju in ynierii powierzchni materia ów; oznaczenia: (K) e-delphix, (L) Macierze dendrologiczna i meteorologiczna, (M) Macierz strategii dla technologii wraz ze cie kami rozwoju strategicznego, (N) Ksi ga Technologii Krytycznych, (O) Wspomagane sieciami neuronowymi kreowanie alternatywnych scenariuszy przysz ych wydarze Ocenie poddano równie wp yw bada s u cych prognozowaniu rozwoju in ynierii powierzchni materia ów na wyselekcjonowane makroczynniki. Zgodnie z wynikami ankiet wykonane badania materia oznawczo-heurystyczne najistotniej wp ywaj pozytywnie na statystyczny wzrost poziomu innowacyjno ci technologii in ynierii powierzchni materia ów implementowanych w przemy le (73% ocen z przedzia u 8, 10 ) (rys. 129a). Obserwowane jest tak e ich pozytywne oddzia ywanie na budowanie gospodarki opartej na wiedzy i innowacji oraz zrównowa ony rozwój (70%) (rys. 129b), mo liwo podj cia przez menad erów trafnych decyzji inwestycyjnych (70%) (rys. 129c), zainteresowanie in ynieri powierzchni w ród specjalistów reprezentuj cych dyscyplin in ynieria materia owa (68%) 8. Utylitarne znaczenie wyników wykonanych prac naukowo-badawczych i nowo opracowanej 257

4 Open Access Library Volume 1 (7) 2012 a) b) Przewidywany statystyczny wzrost poziomu innowacyjno ci technologii in ynierii powierzchni materia ów aplikowanych w przemy le w perspektywie najbli szych 20 lat 22% 4% 4% 8% 10% Budowanie gospodarki opartej na wiedzy i innowacyjno ci oraz zrównowa ony rozwój 24% 4% 6% 8% 9% 23% 28% 19% 28% c) d) Mo liwo podj cia przez menad erów trafnych decyzji dotycz cych inwestycji strategicznych w park maszynowy, umo liwiaj cy specjalistyczn obróbk powierzchniow 3% 4% 4% 2 Zainteresowanie obszarem in ynierii powierzchni materia ów rodowiska naukowego zajmuj cego si in ynieri materia ow 26% 4% 4% 14% 17% 2 24% 18% 24% e) Zainteresowanie specjalistów, zajmuj cych si in ynieri powierzchni materia ów, jej przysz o ci i spodziewanymi trendami rozwojowymi 29% 3% 18% 12% 22% 1 Rysunek 129. Wyniki bada eksperckich dotycz cych oceny wp ywu bada s u cych prognozowaniu rozwoju na analizowany czynnik 258 A.D. Dobrza ska-danikiewicz

5 Metodologia komputerowo zintegrowanego prognozowania rozwoju in ynierii powierzchni materia ów a) b) Mo liwo upowszechnienia na szerok skal w ród rodowisk akademickich i przemys owych wyników bada e-foresightowych poprzez e-transfer technologii 3% 3% 3 10% Mo liwo implementacji nowo opracowanej metodologii do realizacji innych foresightów oraz w innych obszarach zarz dzania wiedz i innowacj 4% 19% 10% 22% 26% 37% 23% c) d) Wykorzystanie wyników bada i uporz dkowanej wiedzy przez decydentów w procesie strategicznego planowania rozwoju kraju i gospodarki Przydatno nowoczesnej technologii informacyjnej i Internetu do realizacji szeroko zakrojonych bada eksperckich w porównaniu do tradycyjnych paneli eksperckich 2 3% 3% 10% 4 3% 8% % 2 36% Rysunek 130. Wyniki bada eksperckich dotycz cych oceny utylitarnego znaczenia wykonanych bada i zgromadzonej w wyniku ich realizacji szerokiej wiedzy oraz przydatno ci nowoczesnej technologii informacyjnej i Internetu do realizacji tych bada (rys. 129d), jak równie specjalistów zajmuj cych si in ynieri powierzchni materia ów jej przysz o ci i spodziewanymi trendami rozwojowymi (66%) (rys 129e). Ocenie eksperckiej poddano tak e utylitarne znaczenie wykonanych bada oraz zgromadzonej w wyniku ich realizacji uporz dkowanej i przedstawionej w ujednoliconej, przejrzystej formie szerokiej wiedzy dotycz cej technologii in ynierii powierzchni materia ów. Ankietowani eksperci najwy ej ocenili mo liwo upowszechnienia na szerok skal w ród rodowisk akademickich i przemys owych wyników bada e-foresightowych poprzez e-transfer technologii (83% ocen z przedzia u 8, 10 ) (rys. 130a). Podobnie wysoko oceniono mo liwo implementacji nowo opracowanej metodologii do realizacji innych foresightów 8. Utylitarne znaczenie wyników wykonanych prac naukowo-badawczych i nowo opracowanej 259

6 Open Access Library Volume 1 (7) 2012 technologicznych, tematycznych i rodowiskowych oraz w innych obszarach zarz dzania wiedz i informacj (78%) (rys. 130b). Najbardziej sceptycznie (6) eksperci odnie li si do mo liwo ci wykorzystania wyników bada i uporz dkowanej wiedzy przez decydentów w procesie strategicznego planowania rozwoju kraju i gospodarki (rys. 130c), co wiadczy o ograniczonym zaufaniu rodowiska Naukowego do przedstawicieli wiata Polityki, a w kontek cie koncepcji naukowego prognozowania, zarz dzania i kszta towania przysz o ci, wymagaj cej wspó pracy na linii Nauka-Polityka, powinno to w przysz o ci ulec zmianie. Ocena ekspercka wykaza a ponadto jednoznacznie pozytywn ocen przydatno ci nowoczesnej technologii informacyjnej i Internetu do realizacji szeroko zakrojonych bada eksperckich, w porównaniu do tradycyjnych paneli eksperckich (88% ocen z przedzia u 8, 10 ) (rys. 130d), co wiadczy o rozpowszechnionym nowoczesnym spojrzeniu i szerokiej wiadomo ci, e w dzisiejszych czasach post p jest nieroz cznie zwi zany z komputeryzacj coraz to nowszych dziedzin ycia i obszarów wiedzy. Udana aplikacja metodologii komputerowo zintegrowanego prognozowania rozwoju w obszarze in ynierii powierzchni materia ów, zach ca do jej rozwoju i rozszerzenia bada na inne obszary in ynierii materia owej i nauki o materia ach, jak równie na zupe nie inne dziedziny wiedzy szczegó owej, co wymaga jednak uprzedniego zebrania odpowiednio licznych i warto ciowych danych ród owych od szerokiego grona ekspertów. O zasadno ci realizacji bada, s u cych prognozowaniu rozwoju w odniesieniu do kolejnych pól badawczych, decyduj przes anki ekonomiczne, bowiem nowo opracowana metodologia, wsparta rozbudowan technologi informacyjn, jest mo liwa do bezpo redniej aplikacji w innym obszarze, a koszt nawet pe nego trzyetapowego cyklu bada heurystycznych, obejmuj cy jedynie wynagrodzenia wiod cych, kluczowych i bran owych ekspertów, jest nieporównywalnie ni szy ni koszt klasycznych bada materia oznawczych pozwalaj cych na osi gni cie to samych wyników. Nak ady na eksperymenty materia oznawcze obejmuj bowiem, w minimalnym wariancie, wynagrodzenia pracowników naukowo-badawczych, materia do bada i eksploatacj aparatury naukowo-badawczej, natomiast cz sto rosn wyk adniczo, gdy badania wymagaj zakupu nowej lub uzupe nienia o dodatkowe modu y funkcjonalne istniej cej aparatury, wykonania ca o ci lub cz ci prac w zagranicznych uczelniach, konieczno ci powtórzenia lub poszerzenia zakresu eksperymentów w celu uzyskania jednoznacznych wyników, jak równie testowania wyników bada w warunkach przemys owych. 260 A.D. Dobrza ska-danikiewicz