PLC Pracownia Leku Cytostatycznego PŻP Pracownia Żywienia Pozajelitowego 1

Transkrypt

1 Warszawa, Ewa Steckiewicz- Bartnicka Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej Mińsk Mazowiecki,ul. Szpitalna 37 tel fax Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie FARMACJA SZPITALNA za rok 2015 I. Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na obszarze województwa, w tym: dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej Na terenie województwa mazowieckiego funkcjonuje 73 apteki szpitalne, 1 apteka zakładowa oraz 92 działy farmacji szpitalnej. ocena rozmieszczenia podmiotów leczniczych Rozmieszczenie jest ściśle związane z działającymi podmiotami leczniczymi. Zgodnie z ustawą Prawo Farmaceutyczne,,...w szpitalach i innych przedsiębiorstwach podmiotów leczniczych w których nie utworzono apteki szpitalnej tworzy się dział farmacji szpitalnej,który pełni funkcję apteki szpitalnej. Zestawienie obrazuje ilość aptek szpitalnych i działów farmacji szpitalnej oraz ich rozmieszczenie w Obszar Ilość aptek szpitalnych Ilość pracowni PLC Ilość pracowni PŻP Ilość działów farmacji szpitalnej Warszawa Okolice Warszawy Ostrołęka Płock Ciechanów 4 3 Radom 9 8 Siedlce 8 6 Razem PLC Pracownia Leku Cytostatycznego PŻP Pracownia Żywienia Pozajelitowego 1

2 ocena zabezpieczenia kadr medycznych w reprezentowanej dziedzinie, w tym ocena prawidłowości rozmieszczenia specjalistów na terenie województwa Na terenie województwa mazowieckiego w aptekach szpitalnych, działach farmacji szpitalne zatrudnionych jest 314 farmaceutów w różnym wymiarze godzinowym. Jest to zdecydowanie za mało w stosunku do ilości łóżek, wykonywanych procedur wysokospecjalistycznych oraz realizowanych zadań wynikających z ustawy Prawo Farmaceutyczne. Konieczne jest ustanowienie minimalnych norm zatrudnienia. Środowisko farmaceutów szpitalnych wnosi o wprowadzenie zapisu w ustawie Prawo Farmaceutyczne, że na 100 łóżek musi być zatrudniony minimum 1 farmaceuta w pełnym wymiarze przy czym ilość zatrudnionych farmaceutów zwiększa się w przypadku posiadania pracowni leku cytotoksycznego, pracowni żywieniowej, pracowni leku jałowego, pracowni antybiotyków,pracowni leków p.grzybiczych. Nadal istnieją szpitale ok.300-tu łóżkowe gdzie w aptece zatrudniony jest 1 lub 1,5,,farmaceuty. W większości działów farmacji szpitalnej farmaceuta-kierownik zatrudniany jest zazwyczaj na ok.1/3 etatu. Jest to dziwna sytuacja której obecnie nie reguluje prawo. Zbyt mała ilość personelu fachowego nie pozwala na realizację podstawowych zadań nie tylko apteki szpitalnej czy działu farmacji szpitalnej. Wpływa to przede wszystkim na obniżenie bezpieczeństwa stosowanych terapii u pacjentów hospitalizowanych a także na znaczne podniesienie kosztów leczenia. ocena zabezpieczenia kadry pielęgniarskiej Nie dotyczy jednostki, które należy restruktyzować (podać przyczyny) Nadal większość aptek szpitalnych wymaga pilnej modernizacji tj.dostosowania lokali m.in.przez zwiększenie powierzchni, utworzenie pracowni leku cytotoksycznego, pracowni żywienia dożylnego, pracowni leku jałowego itp. Należy pamiętać iż termin dostosowania do nowych przepisów upływa z dniem31.xii.2016 W większości szpitali system przygotowania leków iniekcyjnych (w tym leków cytotoksycznych) odbywa się w oddziałach. Na 73 podmioty lecznicze posiadające aptekę szpitalną ok. 22 udziela świadczeń w zakresie leczenia onkologicznego, z czego pracownią leków cytostatycznych dysponuje jedynie 11 aptek szpitalnych (dodatkowo należy pamiętać,że nie zawsze w 100% pokrywają zapotrzebowanie na sporządzanie leków cytotoksycznych np. Instytut Onkologii zabezpiecza tylko potrzeby Oddziału Chemioterapii Dziennej ) Powyższe świadczy o tym, że w podmiotach nie posiadających pracowni PLC usługę farmaceutyczną w zakresie sporządzania leków cytostatycznych świadczy personel 2

3 pielęgniarski. Skutek takiej sytuacji to brak powtarzalności przygotowywanych leków, żródło błędów medycznych, zwiększenie występowania działań niepożądanych oraz wzrost ponoszonych nakładów finansowych na leczenie. Ponadto należy pamiętać o bezpieczeństwie personelu sporządzającego lek cytotoksyczny. Personel pielęgniarski przygotowuje lek bez odpowiednich zabezpieczeń i jest narażony na toksyczne działanie przygotowywanego leku Wśród 92 podmiotów, które utworzyły dział farmacji szpitalnej co najmniej 3 świadczą usługi w zakresie chemioterapii. Powinna być w nich zatem utworzona apteka szpitalna z pracownią leków cytostatycznych. W odniesieniu do procedury żywienia pozajelitowego, która stosowana jest w niemal w każdym podmiocie leczniczym powinna funkcjonować w każdej aptece szpitalnej odpowiednio zorganizowana pracownia leku jałowego przeznaczona do suplementacji gotowych worków przemysłowych lub jeśli żywienie pozajelitowe sporządzane jest od podstaw pracownia sporządzania leku do żywienia do- i pozajelitowego. ocena kontraktowania świadczeń opieki zdrowotnej Jest wielce zasadnym aby podczas kontraktowania usług medycznych brać pod uwagę: - ilość zatrudnionych farmaceutów oraz ich kwalifikacje oraz wymiar zatrudnienia - ilość zatrudnionych techników farmacji oraz wymiar zatrudnienia ( w/ w dotyczą zarówno apteki szpitalnej oraz działu farmacji szpitalnej) -organizację apteki szpitalnej tj czy istnieją odpowiednie pracownie gwarantujące prawidłowe i zgodne z prawem wytwarzanie leku. -podjąć odpowiednie działania w celu wyceny a) usługi farmaceutycznej b)opieki farmaceutycznej II. Nadzór nad szkoleniem kadr medycznych 1. Ocena potrzeb szkoleniowych na najbliższą przyszłość. Szkolenia organizowane są dwukierunkowo przez : Studium Kształcenia Podyplomowego na Wydziale Farmaceutycznym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Samorząd Zawodowy Okręgowej Izby Aptekarskiej w Warszawie Szkolenie specjalizacyjne z zakresu farmacji szpitalnej jest realizowane w województwie mazowieckim przez Studium Kształcenia Podyplomowego Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego gdzie dyplom specjalisty z zakresu farmacji szpitalnej uzyskało 41 osób (6 osób w 2012, 3

4 6 osób w 2013,25 osób w 2014 oraz 4 osoby w 2015). Obecnie w trakcie specjalizacji podstawowej (tj. trzyletniej) w dziedzinie farmacji szpitalnej jest 19 farmaceutów, natomiast 7 osób realizuje specjalizację programem uzupełniającym ( trwającym 1,5 roku). Należy zauważyć, że ciągle jedyną motywacją zdobycia tytułu specjalisty jest chęć podniesienia kwalifikacji, pogłębienia wiedzy. Niestety nie przekłada się to na awans zawodowy czy gratyfikację finansową. Natomiast należy podkreślić, że szkolenie specjalizacyjne łączy się z poważnymi nakładami finansowymi, których ciężar do tej pory leży w 100% po stronie farmaceuty. Farmaceuci zatrudnieni w aptekach szpitalnych mimo to są bardzo zaangażowani w podnoszenie kwalifikacji. W ramach comiesięcznych spotkań członków Komisji Aptek Szpitalnych,Zakładowych i Działów Farmacji Szpitalnej OIA w Warszawie - której byłam przewodniczącą w 2015 organizujemy posiedzenia naukowo-szkoleniowe dostępne dla wszystkich farmaceutów szpitalnych. W roku 2015 już po raz VIII została zorganizowana Sesja Szkoleniowa Komisji Aptek Szpitalnych i Działów Farmacji. 2. Przeprowadzanie kontroli podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych dotyczącej realizacji kształcenia i doskonalenia zawodowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne lub inne zawody mające zastosowanie w ochronie zdrowia, w zakresie wynikającym z programów kształcenia: wykaz kontrolowanych jednostek, wnioski z kontroli, zalecenia pokontrolne. Nie kontrolowano 1. Opiniowanie wniosków jednostek ubiegających się o wpisanie ich na prowadzoną przez ministra właściwego do spraw zdrowia listę jednostek organizacyjnych uprawnionych do prowadzenia specjalizacji: liczba zaopiniowanych wniosków, uwagi. Nie opiniowano 2. Wydawanie na podstawie kontroli opinii o spełnianiu przez jednostkę uprawnioną warunków do prowadzenia stażu podyplomowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne, a także opinii dotyczącej sposobu realizacji stażu lub specjalizacji oraz poziomu udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące zawód medyczny zatrudnione w tym podmiocie leczniczym: liczba wydanych opinii, uwagi, propozycje zmian. Nie wydano. 4

5 III. Kontrola podmiotów wykonujących działalność leczniczą Sytuację aptek szpitalnych na Mazowszu znam z działalności w Komisji Aptek Szpitalnych,Zakładowych i Działów Farmacji OIA w Warszawie, której przewodniczyłam przez 8 lat a także z danych udostępnionych przez WIF w Warszawie, który na bieżąco w sposób ciągły prowadzi kontrolę warunków lokalowych i zatrudnionego personelu. IV. Udzielone opinie i konsultacje W sposób ciągły udzielam konsultacji telefonicznie a także udzielam informacji w ramach comiesięcznych spotkań z farmaceutami szpitalnymi organizowanymi w OIA w Warszawie ( w każdy 2-gi czwartek miesiąca za wyjątkiem lipca i sierpnia) Będąc przewodniczącą w/w Komisji a obecnie z-cą prezesa OIA w Warszawie przeprowadzam rozmowy kwalifikacyjne z kandydatami na stanowisko kierownika apteki szpitalnej czy działu farmacji sprawdzając niezbędne kwalifikacje podczas procesu udzielania rękojmi. Udzielono rękojmi: 6-ciu osobom ubiegającym się o stanowisko kierownika apteki szpitalnej oraz 7-dmiu osobom ubiegającym się o stanowisko kierownika działu farmacji szpitalnej. Na bieżąco rozpatrywane są wnioski związane ze szkoleniem specjalizacyjnym. V. Prognozowanie potrzeb zdrowotnych populacji. Społeczeństwo się starzeje, rośnie liczba zachorowań na choroby cywilizacyjne a zatem będzie wzrastała liczba hospitalizacji oraz zapotrzebowanie na wysokospecjalistyczne usługi farmaceutyczne.planując nakłady w ochronie zdrowia należy zaplanować środki na modernizację aptek szpitalnych, które tylko wówczas będą mogły aktywnie i prawidłowo nadzorować proces leczenia. Przyniesie to: - zmniejszenie wydatków na leki - ograniczy błędy medyczne - zmniejszy ilość powikłań - skróci czas hospitalizacji - odciąży personel pielęgniarski który nie jest przygotowany i umocowany prawnie do wykonywania usługi farmaceutycznej. VI. Podsumowanie ogólnej sytuacji w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na terenie województwa (uwagi, problemy, wnioski). W celu prowadzenia prawidłowej terapii u chorych (efektywnej i bezpiecznej) należy: 5

6 - dążyć do określenia norm zatrudnienia dla farmaceutów - dostosować apteki do profilu szpitala - wycenić usługę farmaceutyczną -wycenić opiekę farmaceutyczną - dążyć do podnoszenia kompetencji zawodowych farmaceutów. Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Farmacja Szpitalna mgr farm. Ewa Steckiewicz - Bartnicka 6