Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie Nefrologii Dziecięcej za rok 2015

Transkrypt

1 Warszawa Sylwester Prokurat Klinika Nefrologii, Transplantacji Nerek i Nadciśnienia Tętniczego IPCZD Warszawa , Al. Dzieci Polskich , s.prokurat@ipczd.pl Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie Nefrologii Dziecięcej za rok 2015 I. Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na obszarze województwa, w tym: dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej ocena rozmieszczenia podmiotów leczniczych ocena zabezpieczenia kadr medycznych w reprezentowanej dziedzinie, w tym ocena prawidłowości rozmieszczenia specjalistów na terenie województwa ocena zabezpieczenia kadry pielęgniarskiej jednostki, które należy restruktyzować (podać przyczyny) ocena kontraktowania świadczeń opieki zdrowotnej 1. Według danych uzyskanych z Rejestru Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą Wydziału Zdrowia Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego liczba łóżek nefrologicznych, pediatrycznych w województwie mazowieckim skupionych w dwóch Klinikach Nefrologii ( WUM i IPCZD) oraz WIM wynosiła w 2015 roku 76. Liczba ta uległa zmniejszeniu o 2 z powodu zamknięcia starego ośrodka ( Marszałkowska 24) i otwarcia nowego ośrodka pediatrycznego wraz Kliniką Nefrologii WUM przy ul Żwirki i Wigury. Na dzień liczba łóżek w województwie mazowieckim do dyspozycji Nefrologii dziecięcej wynosiła 74 w tym 10 łóżek WIM. Dodatkowo w Instytucie Matki i Dziecka można liczyć się z 4 łóżkami do dyspozycji Nefrologii w zależności od możliwości epidemiologicznej Kliniki Pediatrii. Dane te pochodzą z ankiety opracowanej przeze mnie i zbieranej w styczniu i lutym 2015 roku. Czas oczekiwania na planowe przyjęcie celem 1

2 hospitalizacji ( głównie związanej z diagnostyką układu moczowego i/ lub nadciśnienia tętniczego) wynosi ok. 3 miesięcy. Część chorych z nieskomplikowanymi chorobami nerek hospitalizowana jest w oddziałach ogólno-pediatrycznych. 2. Według danych uzyskanych z Rejestru Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą Wydziału Zdrowia Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego zarejestrowanych w województwie mazowieckim jest 52 poradnie nefrologiczne dla dzieci z czego jedynie 13 działających w ramach publicznej służby zdrowia. Według danych pochodzących z ankiety własnej, działających Poradni Nefrologii dziecięcej w województwie mazowieckim jest 9. Czas oczekiwania na poradę nefrologiczną wynosi w województwie mazowieckim od 3 do 9 miesięcy jak wynika z ankiety własnej. Związane jest to z dysproporcją liczby pacjentów objętych opieką ambulatoryjną w poszczególnych placówkach oraz organizacją ich pracy ( od 450/rok do ponad 8000 pacjentów/rok). Część Poradni udziela porad jedynie dla pacjentów z macierzystego szpitala tzn. nie przyjmuje pacjentów z zewnątrz. Długi czas oczekiwania na poradę nefrologiczną powinien być rozwiązany poprzez uruchomienie nowych placówek ( np. w Szpitalu przy ulicy Niekłańskiej w Warszawie oraz wprowadzenie wymogu udzielania porad w zakresie Nefrologii dziecięcej także dla pacjentów poza-szpitalnych. Dodatkowo niska stawka za ambulatoryjną poradę nefrologiczną uniemożliwia przeprowadzenie szeregu (niekiedy podstawowych) badań diagnostycznych w tym badań obrazowych i czynnościowych układu moczowego, stąd pacjenci zmuszeni są do odbywania kolejnych wizyt w Poradni lub muszą być hospitalizowani. Dostępność do dializoterapii oceniam jako wystarczającą. W 2015 roku istniała praktycznie jedna stacja hemodializ dla dzieci w IPCZD. Stacja dializ w WUM realizowała w praktyce jedynie dializy ze wskazań nagłych. Przewlekły program dializ otrzewnowych u dzieci realizowany był w dwóch ośrodkach W WUM ul Marszałkowska 24 i w IPCZD. Łącznie na dzień liczba dzieci na przewlekłym programie hemodializ wynosiła 7 chorych, a na przewlekłej dializie otrzewnowej 15. Na terenie województwa mazowieckiego po uruchomieniu nowego ośrodka WUM łącznie dysponujemy 9 miejscami ( stanowiskami) do hemodializy. Problemem pediatrycznych pacjentów hemodializowanych jest znaczna odległość od Ośrodka Dializ, która w niektórych przypadkach sięga ponad 100 2

3 km. W ramach refundacji z NFZ sam transport pochłania całą sumę przeznaczoną na wykonanie zabiegu hemodializy. W opinii piszącego należałoby wyodrębnić dla dzieci koszty transportu z procedury hemodializy i uzależnić je od odległości od ośrodka Dializ, zwłaszcza, że liczba takich dzieci jest nieznaczna co nieistotnie zwiększyłoby nakłady na dializoterapię dziecięcą. Sprawnie realizowany jest program transplantacji nerek. W IPCZD, jedynym ośrodku transplantacyjnym w Polsce, wykonano łącznie 34 przeszczepy nerek u dzieci w tym u 4 chorych z województwa mazowieckiego. 3. Specjalizacja Nefrologia dziecięca została wyodrębniona w ostatnim okresie -2013r. Dotychczas usługi w tym zakresie wykonywali lekarze ze specjalizacją NEFROLOGIA. Ze względu na krótki czas jaki upłynął od powołania nowej specjalizacji jedynie nieznaczna liczba kolegów zdobyła tytuł specjalisty w zakresie Nefrologii dziecięcej. W województwie mazowieckim obecnie specjalizację posiada 8 osób ( 7 w IPCZD i 1 w WUM). W roku 2016 planuje się zwiększenie liczby specjalistów ww. dziedzinie na terenie Mazowsza o kolejnych 8-10 osób. Dalszy plan realizacji specjalizacji z Nefrologii dziecięcej powinien w najbliższych 5 latach uzupełnić braki w zakresie liczby specjalistów. 4. Sytuacja kadry pielęgniarskiej w Nefrologii dziecięcej jest odzwierciedleniem kondycji pielęgniarstwa w Polsce. Wzrastający średni wiek pielęgniarek, brak naboru młodej kadry związany głównie z brakiem motywacji finansowej, migracja i emigracja zarobkowa czynią, że można w najbliższym okresie liczyć się z niedoborem kadry pielęgniarskiej w zakresie Nefrologii dziecięcej i dializoterapii. 5. Kontrakty w zakresie Nefrologii dziecięcej są niedoszacowane. Należy dążyć do premiowania ( wyższej wyceny świadczeń np. o 30%) ośrodki o najwyższym stopniu referencyjności, które oprócz podstawowych warunków progowych ( kontraktowych) wykazują warunki dodatkowe takie jak: możliwość wykonywania ciągłych technik leczenia nerkozastępczego, zabiegów plazmaferezy, kompleksowa diagnostyka zespołów nerczycowych z możliwością wykonania biopsji nerki, diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego z możliwością radiologii interwencyjnej. II. Nadzór nad szkoleniem kadr medycznych 1. Ocena potrzeb szkoleniowych na najbliższą przyszłość. 3

4 2. Przeprowadzanie kontroli podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych dotyczącej realizacji kształcenia i doskonalenia zawodowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne lub inne zawody mające zastosowanie w ochronie zdrowia, w zakresie wynikającym z programów kształcenia: wykaz kontrolowanych jednostek, wnioski z kontroli, zalecenia pokontrolne. 1. Opiniowanie wniosków jednostek ubiegających się o wpisanie ich na prowadzoną przez ministra właściwego do spraw zdrowia listę jednostek organizacyjnych uprawnionych do prowadzenia specjalizacji: liczba zaopiniowanych wniosków, uwagi. 2. Wydawanie na podstawie kontroli opinii o spełnianiu przez jednostkę uprawnioną warunków do prowadzenia stażu podyplomowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne, a także opinii dotyczącej sposobu realizacji stażu lub specjalizacji oraz poziomu udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące zawód medyczny zatrudnione w tym podmiocie leczniczym: liczba wydanych opinii, uwagi, propozycje zmian. Liczba miejsc specjalizacyjnych w zakresie Nefrologii dziecięcej wynosiła w 2015 roku 12. Z powodu krótkiego czasu od powołania specjalizacji z Nefrologii dziecięcej powinny być zachowane preferencje rozpoczęcia/kontynuacji staży specjalistycznych dla lekarzy posiadających już specjalizację z Nefrologii, tak aby zapewnić niezbędną liczbę specjalistów w zakresie Nefrologii dziecięcej na obszarze województwa mazowieckiego. Liczba ta powinna wynosić osób. Kontynuowane będą także staże specjalizacyjne dla młodszych kolegów w ramach rezydentury oraz miejsc pozarezydenckich w ośrodkach posiadających akredytację CMKP. III. Kontrola podmiotów wykonujących działalność leczniczą 1. Przeprowadzanie kontroli: liczba placówek nazwa i adres kontrolowanych podmiotów 2. Przeprowadzanie wizytacji: liczba wizytowanych placówek nazwa i adres jednostek wizytowanych. 4

5 3. Ocena kontrolowanych/wizytowanych podmiotów (z podkreśleniem jednostek, w których wystąpiły poważne uchybienia), w tym ocena: dostępności do świadczeń zabezpieczenia w sprzęt medyczny i diagnostycznych poziomu udzielanych świadczeń kwalifikacji personelu medycznego. 4. Informowanie organów administracji rządowej, podmiotów, które utworzyły podmioty lecznicze, oddziałów wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Rzecznika Praw Pacjenta o uchybieniach stwierdzonych w wyniku kontroli: wykaz informowanych podmiotów, rodzaj stwierdzonych uchybień. 5. Występowanie z wnioskiem do okręgowych rad właściwych samorządów zawodowych o przeprowadzenie kontroli jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące dany zawód medyczny: liczba wniosków, uwagi. W 2015 roku nie otrzymano żadnego polecenia przeprowadzenia kontroli placówek Nefrologii dziecięcej. W czasie trwania VII Zjazdu Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej odbywającego się w Łodzi w dniach zorganizowałem zebranie przedstawicieli placówek Nefrologii dziecięcej z terenu województwa mazowieckiego celem oceny sytuacji, głównie w zakresie udzielania porad ambulatoryjnych. Zebrano ankiety opracowane przez mnie oceniające między innymi ilości wykonanych porad, czasu oczekiwania na wizytę. IV. Udzielone opinie i konsultacje 1. Wydawanie opinii dotyczących: likwidacji lub powstania nowego oddziału szpitalnego, przychodni specjalistycznej, pracowni diagnostycznej, apteki spełniania przez podmiot wykonujący działalność leczniczy warunków do udzielania świadczeń zdrowotnych w danej dziedzinie medycyny (liczba wydanych opinii, uwagi) stosowanego postępowania diagnostycznego, leczniczego i pielęgnacyjnego w zakresie jego zgodności z aktualnym stanem wiedzy, z uwzględnieniem dostępności metod i środków (liczba i rodzaj wydanych opinii) 5

6 wyrobów medycznych, wyposażenia wyrobów medycznych, wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, wyposażenia wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz aktywnych wyrobów medycznych do implantacji innych. W roku 2015 wydano pozytywną opinię dotyczącą planowego zaprzestania działalności Samodzielnego Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Warszawie w zakresie Oddziału Klinicznego Nefrologii i Pediatrii oraz Stacji Dializ zlokalizowanych w Warszawie ul Marszałkowska 24 w terminie od dnia do z powodu przeniesienia ww. Oddziału Klinicznego do nowej siedziby. Udzielono także pozytywnej opinii do wniosku dla Krajowego Konsultanta w dziedzinie genetyki klinicznej dotyczącej przeprowadzenia poza granicami kraju badań diagnostycznych na rzecz dziecka Olafa P., u którego rozpoznano atypowy zespół hemolityczno-mocznicowy. 3. Konsultacje przypadków problemowych. V. Prognozowanie potrzeb zdrowotnych populacji. Dostępność miejsc dializacyjnych u dzieci na obszarze województwa mazowieckiego jest zadowalająca. Poprawiająca się diagnostyka prenatalna, wczesne wykrywanie wad wrodzonych układu moczowego, kontynuacja leczenia przewlekłych schorzeń nerek w tym kłębuszkowych zapaleń nerek wymaga zapewnienia i zwiększenia dostępności do lecenia ambulatoryjnego na terenie województwa mazowieckiego. Część placówek umieszczonych w Rejestrze Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą w zakresie Nefrologii dziecięcej nie udziela takich świadczeń lub minimalną ilość. Należy dążyć do zwiększenia kontraktowania ilości usług ambulatoryjnych, zwiększyć bazę publicznej służby zdrowia w tym zakresie ( otwarcie Poradni w Szpitalu przy ul Niekłańskiej w Warszawie), poprawy wyceny świadczeń ambulatoryjnych w zakresie Nefrologii dziecięcej. VI. Podsumowanie ogólnej sytuacji w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na terenie województwa (uwagi, problemy, wnioski). Ze względu na krótki czas od momentu powstania specjalizacji w zakresie Nefrologii dziecięcej priorytetem jest zapewnienie liczy specjalistów w tej dziedzinie. Okres potrzebny na zwiększenie liczby specjalistów do osób będzie wymagał około 5 lat. Zapewnione są miejsca dializacyjne dla dzieci z terenu województwa mazowieckiego. Powinno się jednak wyodrębnić z kontraktu na zabiegi hemodializ koszt transportu. W województwie istnieją dwie stacje hemodializ ( WUM i IPCZD). Liczba ośrodków jest 6

7 wystarczająca dla zapewnienia wszystkim dzieciom potrzebującym na Mazowszu leczenia nerkozastepczego, jedynie odległości od ośrodka dializ znacznie przekraczają stopień refundacji. Niezbędne jest skrócenie czasu oczekiwania na wizyty ambulatoryjne poprzez zwiększenie kontraktowania i powstania nowych Poradni Nefrologii dziecięcej na terenie województwa realizujących co najmniej wizyt rocznie. Konsultant wojewódzki w dziedzinie nefrologii dziecięcej Prof.nadzw.dr hab. n. med. Sylwester Prokurat (pieczątka i podpis) 7