OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

Transkrypt

1 SR-PO KL-III.ZP.U AS załcznik nr 2 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia Badanie ewaluacyjne współfinansowane przez Uni Europejsk ze rodków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz budetu województwa mazowieckiego, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA na wykonanie badania ewaluacyjnego pt. Ocena skutecznoci i uytecznoci projektów realizowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL Województwa Mazowieckiego w realizacji celów Programu oraz identyfikacja problemów i barier w kontekcie poszczególnych obszarów wsparcia EFS. 1. Kontekst i uzasadnienie badania Samorzd Województwa Mazowieckiego pełni funkcj Instytucji Poredniczcej PO KL w Województwie Mazowieckim. Rol Instytucji Poredniczcej II stopnia PO KL w Województwie Mazowieckim pełni Wojewódzki Urzd Pracy w Warszawie (dla Działania 6.1 PO KL) oraz Mazowiecka Jednostka Wdraania Programów Unijnych (pozostałe Działania z Priorytetów VI-IX PO KL). Z uwagi na fakt, e obecny kształt projektu rozporzdzenia ogólnego Komisji Europejskiej dotyczcego Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu Spójnoci na okres programowania opierajcy si na zintegrowanym podejciu pozwala na opracowywanie wielofunduszowych Programów Operacyjnych naley przypuszcza, e Samorzd Województwa Mazowieckiego bdzie pełnił funkcj Instytucji Zarzdzajcej zintegrowanym wielofunduszowym programem operacyjnym. W zwizku z powyszym, w celu przygotowania kolejnego programu operacyjnego, niezbdna jest analiza dotychczas udzielonej interwencji z EFS oraz identyfikacja problemów i potrzeb w obszarach wsparcia współfinansowanego z EFS. 2. Odbiorcy wyników badania Odbiorcami badania bd pracownicy Instytucji Zarzdzajcej PO KL, Instytucji Poredniczcej PO KL i Instytucji Poredniczcej II stopnia PO KL województwa mazowieckiego, Instytucji Zarzdzajcej oraz Instytucji Poredniczcych RPO województwa mazowieckiego, a take liczni beneficjenci dotychczasowego wsparcia z EFS. Wyniki badania zostan dostarczone ww. odbiorcom, a take udostpnione opinii publicznej, m.in. poprzez publikacj na stronie internetowej Samorzdu Województwa Mazowieckiego. 3. Cele badania 3.1. Cel główny badania: Ocena skutecznoci i uytecznoci poszczególnych typów realizowanych operacji (typów projektów) wobec rzeczywistych potrzeb grup docelowych i projektodawców w kontekcie programowania wsparcia z EFS w ramach perspektywy finansowej na lata Cele szczegółowe badania 1. Ocena skutecznoci poszczególnych typów realizowanych operacji (typów projektów) stosowanych w ramach projektów z komponentu regionalnego PO KL Województwa Mazowieckiego w realizacji celów Priorytetów i Działa z komponentu regionalnego PO KL województwa mazowieckiego; 2. Ocena uytecznoci poszczególnych typów realizowanych operacji (typów projektów) stosowanych w ramach projektów z komponentu regionalnego PO KL województwa mazowieckiego wobec rzeczywistych potrzeb grup docelowych oraz projektodawców; 3. Identyfikacja problemów w realizacji celów Priorytetów i Działa z Komponentu Regionalnego PO KL WM oraz istniejcych aktualnie potrzeb grup docelowych w kontekcie zapewnienia jak najbardziej trafnych typów projektów przyszłym okresie programowania ( ); 4. Zakres badania 4.1. Zakres czasowy badania Badaniem zostan objte projekty, które zostały zakoczone do r Zakres przedmiotowy badania Przedmiotem badania bd projekty realizowane w ramach Priorytetu VI. Rynek pracy otwarty dla wszystkich, Priorytetu VII. Promocja integracji społecznej, Priorytetu VIII. Regionalne kadry gospodarki, Priorytetu IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach. W Krajowym Systemie Informatycznym znajduje si informacja o ok takich projektach. Liczb projektów w ramach poszczególnych działa Programu przedstawia ponisza tabela:

2 Działanie Poddziałanie Liczba zakoczonych projektów (złoony wniosek o płatno kocow) POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL POKL Zakres terytorialny badania Badanie bdzie realizowane na obszarze Województwa Mazowieckiego Zakres podmiotowy badania Badaniem zostan objte nastpujce grupy podmiotów: Projektodawcy komponentu regionalnego PO KL w Województwie Mazowieckim; Pracownicy Instytucji Poredniczcej PO KL w Województwie Mazowieckiem (Urzd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie); Pracownicy Instytucji Poredniczcych II stopnia PO KL w Województwie Mazowieckim (Mazowiecka Jednostka Wdraania Programów Unijnych w Warszawie, Wojewódzki Urzd Pracy w Warszawie); Uczestnicy projektów z Komponentu Regionalnego PO KL w Województwie Mazowieckim. 5. Kryteria ewaluacyjne badania Trafno - rozumiana jako identyfikacja typów projektów, które w najwikszym zakresie odpowiada bd w przyszłym okresie programowania ( ) na zidentyfikowane obecnie potrzeby grup docelowych; Skuteczno, rozumiana jako stopie w jakim załoone cele Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zostały dotychczas osignite poprzez realizacje poszczególnych typów projektów okrelonych w SzOP; Uyteczno, rozumiana jako ocena czy Program Operacyjny Kapitał Ludzki spełnia oczekiwania odbiorców wsparcia oraz czy do momentu realizacji badania przyczynił si do rozwizania, bd zminimalizowania ich faktycznych problemów (w obszarze wsparcia EFS). 6. Pytania badawcze 1. Ocena skutecznoci poszczególnych typów realizowanych operacji (typów projektów) stosowanych w ramach projektów z komponentu regionalnego PO KL Województwa Mazowieckiego w realizacji celów Priorytetów i Działa z komponentu regionalnego PO KL województwa mazowieckiego: 1.1. Jaki jest poziom skutecznoci poszczególnych typów projektów (typów realizowanych operacji), stosowanych dotychczas w komponencie regionalnym PO KL województwa mazowieckiego, w realizacji celów poszczególnych Priorytetów oraz Działa? Jakie jest zrónicowanie poziomu skutecznoci typów projektów na poziomie powiatowym? Jaki jest poziom skutecznoci typów projektów w podziale na obszar miejski oraz wiejski? (katalog typów projektów znajduje si w sekcji Typy projektów ); 1.2. Jaki jest poziom skutecznoci zrealizowanych projektów pod wzgldem typu beneficjenta (jst, przedsibiorcy, NGO, jednostki systemu owiaty, partnerzy społeczni, itp.) ogółem oraz w podziale na typy projektów?; 1.3. Czy wdraanie komponentu regionalnego PO KL w województwie mazowieckim przyczyniło si do zmiany sytuacji społecznej, zawodowej, wzrostu wiedzy, kwalifikacji i wykształcenia wród poszczególnych grup docelowych objtych wsparciem? Jeli tak, to w jaki sposób?; 2

3 2. Ocena uytecznoci poszczególnych typów realizowanych operacji (typów projektów) stosowanych w ramach projektów z komponentu regionalnego PO KL województwa mazowieckiego wobec rzeczywistych potrzeb grup docelowych oraz projektodawców: 2.1. Jakie było zainteresowanie projektodawców oraz grup docelowych (uczestników projektów) wybranymi typami projektów w komponencie regionalnym PO KL Województwa Mazowieckiego?; 2.2. Jakie problemy wystpowały w udzielaniu wsparcia w obszarach: rynku pracy, zatrudnienia, integracji społecznej, adaptacyjnoci MSP i ich pracowników, jakoci edukacji oraz dostosowania zakresu kształcenia formalnego i pozaformalnego do oczekiwa rynku pracy?; Jakie s najwaniejsze potrzeby projektodawców oraz grup docelowych (uczestników projektów), którzy uzyskali pomoc ze rodków PO KL w ww. obszarach? 3. Identyfikacja problemów w realizacji celów Priorytetów i Działa z komponentu regionalnego PO KL WM oraz istniejcych aktualnie potrzeb grup docelowych w kontekcie zapewnienia jak najbardziej trafnych typów projektów w przyszłym okresie programowania ( ) Jakie s mocne i słabe strony realizacji wsparcia z EFS w ramach PO KL w województwie mazowieckim w odniesieniu do poszczególnych obszarów: rynku pracy, zatrudnienia, integracji społecznej, adaptacyjnoci MSP i ich pracowników, jakoci edukacji oraz dostosowania zakresu kształcenia formalnego i pozaformalnego do oczekiwa rynku pracy? Jakie s szanse i zagroenia dla realizacji celów Priorytetów z komponentu regionalnego PO KL w województwie mazowieckim?; 3.2. Jakich trendów w sytuacji społeczno gospodarczej w obszarach wsparcia z EFS naley si spodziewa w latach ? 3.3. Jakich zmian w typach projektów naley dokona, aby wsparcie z EFS w województwie mazowieckim w ramach przyszłej perspektywy finansowej ( ) było bardziej trafne (lepiej odpowiadało na zidentyfikowane obecnie potrzeby grup docelowych)? 3.4. Uwzgldniajc sytuacj społeczno-gospodarcz regionu, które obszary wspierane w ramach komponentu regionalnego PO KL wymagaj najwikszego wsparcia ze strony programu? 4. Minimalne wymagania metodologiczne Ewaluacja powinna dostarczy wyczerpujcych i wiarygodnych informacji na temat sformułowanych obszarów problemowych i udziela odpowiedzi na wszystkie wskazane pytania badawcze. Od Wykonawcy oczekuje si przedstawienia spójnej koncepcji realizacji badania ewaluacyjnego, uzupełnionej take o propozycj dodatkowych obszarów problemowych i / lub pyta badawczych, zgodnych z celami i zakresem przedmiotowego badania. Wykonawca powinien zaproponowa adekwatn do celów i zakresu ewaluacji metodologi badania: zestaw metod i technik gromadzenia oraz analizy i oceny danych, które wykorzysta do realizacji poszczególnych komponentów badania, wraz z uzasadnieniem dla zaproponowanych metod oraz technik gromadzenia, analizy i oceny danych, które zamierza wykorzysta. Oczekuje si, i Wykonawca podda analizie zarówno dane istniejce wczeniej, jak i dane uzyskane w trakcie przeprowadzania badania ewaluacyjnego. Ze wzgldu na złoono badania konieczne jest połczenie w analizie rónorodnych rodzajów danych i metod badawczych (zastosowanie triangulacji metodologicznej na poziomie ródeł danych, zastosowanych metod i technik badawczych oraz perspektyw badawczych). Oczekuje si, e Wykonawca wykorzysta co najmniej nastpujce techniki badawcze: analiza dokumentów; analiza ekspercka; analiza SWOT; IDI (8 wywiadów, w tym 1 z przedstawicielem IZ PO KL, min. 3 z przedstawicielami IP, a take 4 z przedstawicielami IPII); CATI z przedstawicielami projektodawców (n= 311), CATI z uczestnikami projektów (min. n= 400 ) Studia przypadków (min. n=5) 5. ródła informacji W celu prawidłowej realizacji badania naley zapozna si co najmniej z niej wymienionymi dokumentami: 1) Program Operacyjny Kapitał Ludzki (wszystkie wersje dokumentu); 2) Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (wszystkie wersje dokumentu); 3) Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020 (aktualizacja) (Warszawa, maj 2006 rok); 4) Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2030; 5) Publikacje w ramach projektu Trendy rozwojowe Mazowsza ( Dokumenty dostpne s na stronie internetowej: lub/i oraz w siedzibie Zamawiajcego, a take w siedzibach Instytucji Wdraajcych PO KL (Wojewódzkim Urzdzie Pracy w Warszawie i Mazowieckiej Jednostce Wdraania Programów Unijnych). 3

4 Wykonawca powinien równie we własnym zakresie poszerzy list wykorzystanych opracowa, wykorzystujc take inne ródła i opracowania, zgodnie z przyjt koncepcj analizy. W trakcie realizacji analizy Wykonawcy, na jego wniosek, zostanie udostpniona dokumentacja niezbdna do realizacji analizy (wypracowana na poziomie regionu). 6. Realizacja analizy bdzie przebiega zgodnie z nastpujcym harmonogramem (dni kalendarzowe): 1. w terminie do 14 dni od dnia zawarcia umowy Wykonawca opracuje i przedstawi Zamawiajcemu raport metodologiczny zawierajcy załoenia analizy w formie elektronicznej; 2. w terminie do 14 dni od dnia otrzymania raportu metodologicznego Zamawiajcy przekae Wykonawcy ewentualne uwagi w formie elektronicznej; 3. w terminie do 7 dni od otrzymania uwag do załoe analizy Wykonawca przekae Zamawiajcemu raport metodologiczny uwzgldniajcy te uwagi w formie elektronicznej oraz papierowej; 4. w terminie do 15 tygodni od momentu zaakceptowania raportu metodologicznego Wykonawca przygotuje i przedstawi Zamawiajcemu projekt raportu kocowego wraz ze streszczeniem w formie elektronicznej; 5. w terminie do 14 dni od otrzymania projektu raportu kocowego Zamawiajcy przekae Wykonawcy ewentualne uwagi w formie elektronicznej; 6. w terminie do 7 dni od otrzymania uwag do projektu raportu kocowego Wykonawca przekae Zamawiajcemu raport kocowy uwzgldniajcy te uwagi; 7. Wykonawca przedstawi raport w formie prezentacji multimedialnej, na spotkaniu w siedzibie UMWM w Warszawie. 8. Bieg powyszych terminów rozpoczyna si nastpnego dnia roboczego po zawarciu umowy. 7. Wymagania odnonie raportowania Wykonawca w ramach zrealizowanego zadania sporzdzi załoenia metodologiczne analizy, projekt raportu kocowego, raport kocowy z badania wraz ze streszczeniem i tabel rekomendacji w formacie wymaganym przez Krajow Jednostk Oceny, zgodnie z Załcznikiem nr 2 do dokumentu, opracowanego przez Krajow Jednostk Oceny (KJO), pn. Zintegrowany System Zarzdzania Wnioskami i Rekomendacjami (ZSZWiR). Przedmiotowy dokument mona pobra w wersji elektronicznej z nastpujcej strony internetowej: Wykonawca powinien dołoy stara, aby zaproponowane rekomendacje były adekwatne, uyteczne i realne do wdroenia, a take wynikały z uzyskanych wniosków. Rekomendacje nie powinny przedstawia propozycji działa, które zostały ju podjte w obszarze objtym badaniem ewaluacyjnym. Liczba rekomendacji zaproponowanych do wdroenia nie moe przekroczy 10. Zamawiajcy zastrzega, e raport kocowy z badania ewaluacyjnego oraz współpraca z Wykonawc, zgodnie z zasadami okrelonymi przez KJO, zostan poddane obowizkowej ocenie z wykorzystaniem Karty Oceny Procesu i Wyników Badania Ewaluacyjnego, której wzór został zamieszczony w Załczniku nr 1 do dokumentu, pn. Zintegrowany System Zarzdzania Wnioskami i Rekomendacjami (ZSZWiR), o którym mowa powyej. Projekt raportu metodologicznego i projekt raportu kocowego zostan dostarczone Zamawiajcemu w wersji elektronicznej w formacie doc i pdf, poczt elektroniczn lub na płycie CD/DVD. Raport kocowy zostanie dostarczony Zamawiajcemu zarówno w wersji elektronicznej w formacie doc i pdf, poczt elektroniczn oraz na płycie CD/DVD, jak i w wersji drukowanej w 5 egzemplarzach (druk dwustronny). Przekazana wersja elektroniczna raportu kocowego powinna by gotowa do druku i nie wymaga dodatkowych poprawek. Raport metodologiczny powinien zawiera koncepcj przeprowadzenia badania, opis metodologii, projekt zaproponowanych narzdzi analitycznych, sposób prezentacji wyników oraz harmonogram w postaci wykresu Gantta. Ponadto powinien wskazywa na zakres odpowiedzialnoci poszczególnych członków zespołu w stosunku do proponowanego planu pracy. Raport kocowy powinien by opracowany w jzyku polskim oraz sporzdzony w formacie A4 i mie nastpujc struktur: 1) jednostronicowe resume, w którym zebrane zostan najistotniejsze wyniki i rekomendacje; 2) streszczenie (zawierajce najwaniejsze wyniki analizy, wypunktowanie wniosków wraz z rekomendacjami) liczce nie wicej ni 10 stron A4; sporzdzone w jzyku polskim; 3) spis treci; 4) wprowadzenie (opis przedmiotu, głównych załoe i celów badania analizy); 5) opis zastosowanej metodologii (opis koncepcji badania ewaluacyjnego oraz wykorzystanych metod i technik gromadzenia danych oraz analizy i oceny); 6) opis wyników ewaluacji i ich interpretacj. Rozdziały powinny zawiera podsumowania i wnioski czstkowe; 7) wnioski (podsumowanie analizy z uwzgldnieniem specyfiki badanego obszaru) oraz rekomendacje; 8) aneksy, w tym przedstawiajce zestawienia danych oraz narzdzia badawcze/ analityczne (zestawienia danych, transkrypcje z bada jakociowych, załczniki z formularzami uytych narzdzi, wykorzystane ródła); 4

5 Raporty i inne dokumenty wykorzystane podczas badania powinny by opatrzone logotypem Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (do pobrania ze strony internetowej oraz informacj (tam gdzie warunki techniczne na to pozwalaj): Badanie ewaluacyjne współfinansowane przez Uni Europejsk ze rodków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki , a take uwzgldnia wymogi Systemu Identyfikacji Wizualnej Marki Mazowsze. Odbiór przedmiotu zamówienia przez Zamawiajcego nastpi w terminie 14 dni od dnia przekazania raportu kocowego. 8. Typy projektów diagnozowanie potrzeb szkoleniowych oraz moliwoci doskonalenia zawodowego w regionie; prowadzenie, publikowanie i upowszechnianie bada i analiz; wsparcie pomostowe ( 6.2, 8.1.2, 7.2.2); jednorazowa dotacja ( 6.2, 8.1.2) spółdzielnie socjalne (7.2.2); kursy i szkolenia umoliwiajce nabycie, podniesienie lub zmian kwalifikacji i kompetencji zawodowych oraz rozwijanie umiejtnoci i kompetencji społecznych, niezbdnych na rynku pracy; poradnictwo zawodowe ( 8.1.2); zagadnienia zwizane z poradnictwem i doradztwem edukacyjno - zawodowym, informowaniem uczniów o korzyciach płyncych z wyboru danej cieki edukacyjnej oraz moliwociach dalszego kształcenia w kontekcie uwarunkowa lokalnego i regionalnego rynku pracy bdce elementem programów rozwojowych w Poddz ; efektywne programy doradztwa edukacyjno zawodowego bdce elementem programów rozwojowych w Dz. 9.2; doradztwo i opieka pedagogiczno psychologiczn dla uczniów wykazujcych problemy w nauce lub z innych przyczyn zagroonych przedwczesnym wypadniciem z systemu owiaty bdce elementem programów rozwojowych w Poddz i Dz. 9.2; stae i praktyki (9.2,8.1.2); subsydiowane zatrudnienie, ( 8.1.2, 7.2.1); przygotowanie zawodowe do pracy; prace interwencyjne; programy rozwojowe szkół i placówek prowadzcych kształcenie ogólne i zawodowe ukierunkowane na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów i zmniejszanie dysproporcji w ich osigniciach edukacyjnych oraz podnoszenie jakoci procesu kształcenia (9.1.2 i 9.2); rozwój dialogu, partnerstwa publiczno-społecznego i współpracy na rzecz rozwoju kształcenia przez całe ycie na obszarach wiejskich; szkolenia ogólne/specjalistyczne oraz doradztwo zwizane ze szkoleniami(8.1.1); poradnictwo psychologiczne (8.1.2); tymczasowe zatrudnienie w MSP wysoko wykwalifikowanego personelu (8.2.1); stypendia naukowe i wsparcie towarzyszce ( 8.2.2); szkolenia i doradztwo dla przedsibiorców wspomagajce proces zmiany profilu działalnoci przedsibiorstwa ( 8.1.2)inicjatywy podejmowane na poziomie lokalnym i regionalnym przez zwizki pracodawców i zwizki zawodowe, majce na celu zwikszanie zdolnoci adaptacyjnych pracowników i przedsibiorców, w szczególnoci w zakresie: organizacji pracy (a) form wiadczenia pracy (b) promocji podnoszenia kwalifikacji zawodowych (c) godzenia ycia zawodowego i prywatnego (d) szkolenia i/lub doradztwo dla pracowników przedsibiorstw prowadzone przez (lub z udziałem) pracowników naukowych jednostek naukowych i uczelni ukierunkowane na wdroenie danych przedsiwzi innowacyjnych w przedsibiorstwach ( 8.2.1); wsparcie współpracy midzy jednostkami naukowymi a przedsibiorcami w zakresie innowacji i transferu technologii obejmujce wypracowanie konkretnych efektów wdroeniowych ( 8.2.1); wsparcie dla tworzenia i/lub działalnoci podmiotów integracji społecznej tj. centrów integracji społecznej, klubów integracji społecznej, zakładów aktywnoci zawodowej oraz podmiotów działajcych na rzecz aktywizacji społeczno-zawodowej (których podstawowym zadaniem nie jest działalno gospodarcza), z wyjtkiem warsztatów terapii zajciowej działania prowadzce do poszukiwania i testowania długookresowych ródeł finansowania podmiotów integracji społecznej; 5

6 rozwój nowych form i metod wsparcia indywidualnego i rodowiskowego na rzecz integracji zawodowej i społecznej (w tym np. rodowiskowej pracy socjalnej, centrów aktywizacji lokalnej, animacji lokalnej, streetworkingu, coachingu, treningu pracy); rozwój usług społecznych przezwyciajcych indywidualne bariery w integracji społecznej w tym w powrocie na rynek pracy; wsparcie tworzenia i działalnoci rodowiskowych instytucji aktywizujcych osoby niepełnosprawne, w tym zaburzone psychicznie; promocja i wsparcie wolontariatu, w zakresie integracji osób wykluczonych i zagroonych wykluczeniem społecznym; wsparcie dla tworzenia i funkcjonowania pozaszkolnych form integracji społecznej młodziey (wietlice rodowiskowe w tym z programem socjoterapeutycznym, kluby rodowiskowe) połczonych z realizacj działa w zakresie reintegracji zawodowej i społecznej; wsparcie dla utworzenia i/lub funkcjonowania (w tym wzmocnienia potencjału) instytucji wspierajcych ekonomi społeczn, zapewniajcych w ramach projektu w sposób komplementarny i łczny: dostp do usług prawnych, ksigowych, marketingowych doradztwo (indywidualne i grupowe, m.in. w postaci punktów lub centrów doradztwa, inkubatorów społecznej przedsibiorczoci tworzcych wspóln infrastruktur rozwoju), w tym doradztwo w zakresie pozyskiwania przez podmioty ekonomii społecznej zewntrznych ródeł finansowania np. w postaci poyczek usługi wspierajce rozwój partnerstwa lokalnego na rzecz ekonomii społecznej (m.in. poprzez budow sieci współpracy lokalnych podmiotów w celu wspierania rozwoju podmiotów ekonomii społecznej) promocja ekonomii społecznej i zatrudnienia w sektorze ekonomii społecznej wsparcie na załoenie spółdzielni socjalnej, przystpienie do lub zatrudnienie w spółdzielni; kształcenie nauczycieli (oraz instruktorów praktycznej nauki zawodu) w tym; w formach krótkich (min. 40 godz.), oraz w formach długich (w tym z uwzgldnieniem studiów podyplomowych) (Dz. 9.4); uczestnictwo osób dorosłych w kształceniu ustawicznym w formach szkolnych (tj. uzupełnienie lub podwyszenie wykształcenia lub kwalifikacji w profilu ogólnym i zawodowym) oraz zwikszenie znaczenia kształcenia ustawicznego jako czynnika oddziaływujcego na sytuacj na rynku pracy (dotyczy projektów realizowanych w wyniku konkursów ogłaszanych do 2011 r. w Dz. 9.3); formalne potwierdzenie przez osoby dorosłe kwalifikacji uzyskanych w drodze nieformalnej lub pozaformalnej (Dz. 9.3). 6