Kto jest kim w UE? PFUE, 19 (22)

Transkrypt

1 Kto jest kim w UE? PFUE, 19 (22)

2 Who is who w UE (i nie w UE)? Komisja Europejska Rada Unii Europejskiej Rada Europejska Rada Europy Parlament Europejski

3 Parlament Europejski Europarlamentarzyści (posłowie do PE) są wybierani w wyborach bezpośrednich (co pięć lat). Parlament jest, wraz z Radą Unii Europejskiej ( Radą ), jedną z głównych instytucji odpowiedzialnych za stanowienie prawa w UE Parlament pełni trzy podstawowe funkcje: debatuje nad aktami prawa europejskiego i uchwala je wraz z Radą sprawuje nadzór nad innymi instytucjami UE, zwłaszcza nad Komisją, aby upewnić się, że działają w sposób demokratyczny debatuje nad budżetem UE i przyjmuje go wraz z Radą. Parlament nie ma jednak inicjatywy ustawodawczej (należy ona do Komisji)

4 Parlament Europejski Parlament Europejski jest dziś jedyną instytucją Unii Europejskiej, której skład jest wyłaniany w wyborach bezpośrednich Początkowo Zgromadzenie miało jedynie kompetencje doradcze. Jednak przez ostatnich 50 lat kolejne traktaty znacznie zwiększały kompetencje unijnego Parlamentu. Traktat Lizboński (1 grudnia 2009), przyznał PE prawo współdecydowania z Radą UE. Parlament zyskał m.in. prawo współdecydowania z Radą o całości unijnego budżetu. Dziś PE ma szerokie uprawnienia ustawodawcze, budżetowe i dysponuje kontrolą nad innymi instytucjami europejskimi PE jest jedyną taką instytucją na świecie. Nigdzie indziej nie istnieje wyłaniany w wyborach bezpośrednich ponadnarodowy parlament, który cieszyłby się tak szerokimi uprawnieniami.

5 Komisja Europejska 28 komisarzy, po jednym z każdego państwa Komisja nadzoruje i wdraża politykę UE Zarządza bieżącymi sprawami związanymi z wdrażaniem polityki UE w poszczególnych obszarach i wydatkami z budżetu UE. Komisja pełni również funkcję strażnika prawa (kontrola w zakresie przestrzegania prawa wspólnotowego); może zainicjować postępowanie przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości

6 Komisja Komisarze, po jednym z każdego państwa członkowskiego UE, stanowią przywództwo polityczne Komisji w pięcioletnich kadencjach. Przewodniczący powierza każdemu komisarzowi odpowiedzialność za określony obszar polityki. W potocznym rozumieniu termin Komisja Europejska może także oznaczać całą administrację podległą 28 komisarzom. Obecnie pracuje w niej około 25 tys. urzędników.

7 Rada UE RADA! Uchwala akty prawne UE (wraz z PE jest głównym organem decyzyjnym UE) (początkowo Rada podejmowała decyzje sama; teraz wspólnie z PE) Koordynuje ogólną politykę gospodarczą państw członkowskich UE. Podpisuje umowy między UE a innymi krajami. Zatwierdza roczny budżet UE. Określa kierunki polityki zagranicznej i polityki obrony UE. Koordynuje współpracę między sądami i organami policji państw członkowskich.

8 Rada UE Członkami Rady są ministrowie rządów krajów członkowskich Posiedzenia Rady odbywają się w 10 różnych konfiguracjach; w zależności od tematyki zasiada w niej odpowiedni minister z kazdego kraju Posiedzeniom Rady (oprócz Rady ds. Zagranicznych i Bezpieczeństwa) przewodniczy odpowiedni minister kraju, który wówczas sprawuje rotacyjną prezydencję w Unii Europejskiej.

9 Rada UE Decyzje wymagają zazwyczaj podwójnej większości (większość kwalifikowana): 55 proc. krajów (przy aktualnej liczbie 28 państw członkowskich jest to 15 krajów) reprezentujących co najmniej 65 proc. ogółu ludności UE. Ale są wyjątki: Są wyjątki, które wymagają jednogłośności (na przykład w sprawie podatków) Część decyzji podejmuje się też większością zwykłą Część decyzji wymaga większości kwalifikowanej, ale zdefiniowanej inaczej

10 Rada UE COREPER Komitet Stałych Przedstawicieli Jest to organ przygotowawczy Rady UE; przygotowuje wszelkie kwestie omawiane przez Radę, ustala wstępne stanowisko, wypracowuje wstępne kompromisy (nie jest to jednak organ decyzyjny) Coreper zbiera się co tydzień, w jego skład wchodzą stali przedstawiciele z każdego kraju

11 Rada Europejska szczyt Rada Europejska określa ogólny kierunek polityczny UE i jej priorytety. Nie jest jednak instytucją legislacyjną, a zatem nie negocjuje ani nie przyjmuje unijnego prawa. Ustala natomiast program polityczny UE. Zwyczajowo robi to, przyjmując na swoich posiedzeniach konkluzje, w których określa tematy do analizy i działania do podjęcia. Członkami Rady Europejskiej są szefowie państw lub rządów 28 państw członkowskich UE, przewodniczący Rady Europejskiej i przewodniczący Komisji Europejskiej.

12 Rada Europejska Rada Europejska nie ma kompetencji ustawodawczych Rada Europejska zbiera się przynajmniej 2 razy na pół roku. Jej posiedzenia, często nazywane są unijnymi szczytami. Wytyczne Rady Europejskiej posiadają charakter wybitnie polityczny i miękki instytucja ta nie jest wyposażona w kompetencje decyzyjne. Rada Europejska najczęściej podejmuje decyzje na zasadzie konsensusu.

13 Rada Europejska Rada Europejska posiada władzę wybierania pewnych organów i instytucji UE. wybiera swojego przewodniczącego (obecnie Donald Tusk) mianuje wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (za zgodą przewodniczącego Komisji) wskazuje kandydata na przewodniczącego Komisji Europejskiej (wybieranego przez Parlament Europejski) mianuje zatwierdzony przez Parlament Europejski skład Komisji wybiera prezesa, wiceprezesa i członków Zarządu EBC

14 Rada Europy Rada Europy jest międzynarodową organizacją międzyrządową, Obecnie liczy 47 członków, z których 20 jest członkami UE Jej siedzibą jest Strasburg. Jest to organizacja promująca prawa człowieka