Niezwykle trudno jest stworzyć artykuł omawiający

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Niezwykle trudno jest stworzyć artykuł omawiający"

Transkrypt

1 ASP.NET Starter Kit Stefan Turalski Podstawy ASP.NET 2.0 tworzenie aplikacji internetowych Niezwykle trudno jest stworzyć artykuł omawiający wszystkie aspekty zastosowania najnowszej platformy programistycznej firmy Microsoft. Wszak ASP.NET 2.0 to zestaw wielu narzędzi oraz możliwość skorzystania z całego potencjału platformy.net 2.0. Jeszcze trudniej jest przedstawić zarówno nowe, jak i istniejące już w poprzednich wersjach elementy środowiska, tak aby zarówno doświadczeni programiści jak i osoby stawiające pierwsze kroki mogły czerpać z tego artykułu. Postaraliśmy się przedstawić na prostym przykładzie w miarę szeroki wachlarz możliwości ASP.NET 2.0. Zapraszamy do podróży nasz cel to poznanie podstawowych funkcji ASP.NET 2.0 i narzędzi firmy Microsoft wspierających proces tworzenia aplikacji w tym środowisku. Narzędzia Zanim rozpoczniemy naszą podróż warto się do niej odpowiednio przygotować, kolekcjonując odpowiedni ekwipunek. Jak wiadomo, co do sprzętu i narzędzi opinii jest tyle, ilu jest ekspertów. Na początek proponujemy sprawdzony duet: Visual Web Developer 2005 Express Edition oraz SQL Server 2005 Express Edition. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że oprogramowanie to możemy nieodpłatnie pobrać ze strony Microsoft. Także dlatego, że wersje te posiadają niemal wszystkie funkcje potrzebne do rozwoju aplikacji internetowych. Są wręcz przygotowane z myślą o osobie, która dopiero rozpoczyna przygodę z ASP.NET. Środowisko IDE pozwalające programiście w sposób łatwy i przyjemny tworzyć aplikacje jest jednym z wielu powodów, dla jakich początkujący deweloperzy decydują się na wybór platformy.net jako podstawy do dalszej nauki. Pod tym względem środowisko IDE Visual Web Developer nie odstępuje o wiele bardziej rozbudowanym, ale dostępnym odpłatnie wersjom Visual Studio: Zawiera graficzny interfejs, który umożliwia tworzenie interfejsu użytkownika przy pomocy drag-anddrop. Zastosowano w nim usprawnioną technologię IntelliSense, która podpowiada programiście składnię podczas tworzenia kodu. Mechanizm ten został udoskonalony w porównaniu z poprzednią wersją Plik konfiguracyjny Web.config Plik Web.config jest plikiem konfiguracyjnym aplikacji w formacie XML. Pozwala on modyfikować zachowanie aplikacji w takich aspektach jak: bezpieczeństwo, zarządzanie pamięcią, czy też tryb kompilacji oraz wiele innych ustawień dotyczących elementów działania aplikacji webowej. Ustawienia modyfikujemy dodając do elementu <configuration><system.web> odpowiednie podelementy np. <trace enabled= true />. Lista elementów jakie może zawierać Web.con fig znajduje się w pliku Web.config.comments w katalogu C:\Windows\ Microsoft.NET\Framework\WersjaFramework\Config produkt. Podpowiadanie działa nie tylko wtedy, gdy kod aplikacji tworzony jest w osobnym pliku, ale także gdy jest on wymieszany wraz z kodem odpowiedzialnym za wizualną część strony internetowej. Co więcej, IntelliSense wspomaga programistę także w tworzeniu tagów HTML, czy nawet w skryptów JavaScript. Wraz z platformą ASP.NET dostarczany jest bogaty zestaw kontrolek, przydatnych szczególnie przy tworzeniu konwencjonalnych rozwiązań, takich jak: typowe serwisy, strony internetowe czy standardowe metody uwierzytelniania. Znajdziemy też komponenty usprawniające proces przeprowadzania operacji związanych z pobieraniem danych z wszelkich źródeł, takich jak bazy danych, pliki XML, itp. W rozwiązanie wbudowany jest również samodzielny serwer HTTP o ograniczonej funkcjonalności, dzięki czemu tworzenie oprogramowania jest łatwiejsze. Jeśli poważnie myślisz o rozwoju aplikacji.net polecam jednak pełną wersję środowiska IDE, używanego do rozwoju komercyjnych rozwiązań. Podczas tworzenia aplikacji internetowych często korzysta się z bazy danych. Dlatego kolejnym narzędziem przydatnym w naszej podróży z ASP.NET jest SQL Server 2005 Express Edition. Wybór był oczywisty SQL Server Autor pracuje na stanowisku projektant oprogramowania w firmie Silicon & Software Systems Polska. Z zainteresowaniem przygląda się rozwojowi technologii IT, dawno już straciwszy nadzieję, że jest w stanie ogarnąć tę dziedzinę wiedzy. Kontakt z autorem stefan.turalski@gmail.com Rysunek 1. Okno Solution Explorer 14 Software Developer s Journal Extra! 20

2 Zarządzanie kodem Visual Web Developer pozwala Ci wybrać jeden z dwóch modeli zarządzania kodem. Pierwszy model zakłada, że cały kod: HTML i funkcje wywoływane po stronie serwera znajdują się w tym samym pliku. W odróżnieniu od ASP.NET 1.1 wersja 2.0 dostarcza pełnego wsparcia dla takiego rozwiązania. Możemy także wybrać opcję rozdzielenia kodu. Wtedy oprócz pliku.aspx, zostanie utworzony dodatkowo powiązany z nim plik.cs lub vb. Jest to rozwiązanie zalecane głównie ze względu na czytelność kodu Express Edition posiada bowiem wiele funkcji silnie zintegrowanych ze środowiskiem.net, jest dostępny nieodpłatnie i standardowo dołączony do pakietu instalacyjnego Visual Web Developer. SQL Server 2005 Express Edition to także pełnowartościowy silnik bazy danych SQL Server Mimo pewnych ograniczeń, które stają się istotne dopiero przy wdrażaniu komercyjnych aplikacji, doskonale sprawdza się w warunkach deweloperskich. Przygodę czas zacząć Najtrudniej będzie nam rozpocząć podróż. Część z Was być może jeszcze nie miała doświadczenia w budowaniu aplikacji webowych. Może tworzyliście rozwiązania w ASP lub w oparciu o PHP i z zainteresowaniem przypatrujecie się rozwojowi konkurencyjnego środowiska. A może doskonale znacie rozwiązania ze świata J2EE lub programowaliście w ASP.NET 1.1 i interesują Was tylko zmiany wprowadzone w nowej wersji? Jakakolwiek będzie Wasza odpowiedź, wędrówkę najlepiej będzie rozpocząć od początku, czyli od samych podstaw tworzenia aplikacji webowych w technologii ASP 2.0. Trasa będzie jednak na tyle urozmaicona, że mam nadzieję, że osoby sprawnie posługujące się ASP.NET 1.* także znajdą w tym artykule coś dla siebie. Doświadczonych programistów rozwiązań webowych prosimy jednak o wyrozumiałość. Aby artykuł ten był ogólnie przystępny i zrozumiały, zastosowano w nim wiele uogólnień czy też uproszczeń. Sugerowane rozwiązania mogą być zalecane głównie przy tworzeniu niewielkich serwisów informacyjnych lub wręcz nie zalecane, np. jawne podanie hasła w Connection- String w pliku konfiguracyjnym, który powinien być odpowiednio zaszyfrowany i niedostępny dla postronnych użytkowników. Jak działają aplikacje internetowe? Aplikacje webowe funkcjonują dzięki współpracy i komunikacji pomiędzy serwerem webowym (HTTP) oraz przeglądarką klienta. Wymiana danych odbywa się przy użyciu protokołu HTTP, a sam mechanizm komunikacji jest prosty i oferuje zestaw komend, z których najistotniejsze to HEAD, GET i POST. Serwer webowy nasłuchuje na żądania najczęściej na porcie TCP 80. Gdy serwer otrzyma żądanie typu HEAD, po odpowiednim przygotowaniu, klientowi zostaną odesłane informacje o udostępnionym pod danym adresem URI dokumencie. Otrzymanie przez serwer żądania typu GET spowoduje odesłanie oprócz informacji zawierających opis dokumentu także jego zawartość, natomiast polecenie POST uruchamia proces, który przetwarza informacje dostarczone przez klienta do serwera, a następnie odsyła odpowiedź. Dokument przesyłany do przeglądarki to najczęściej: strumień znaków składających się na plik HTML, dane w formacie XML, zawartość multimedialna taka jak pliki graficzne, animacje, słowem wszystko z czego zbudowany jest dzisiejszy Internet. W przeszłości serwisy internetowe złożone były głównie ze statycznych stron HTML. Znacznie ograniczało to ich funkcjonalność, a zarządzanie tego typu witryną, w miarę jej rozwoju, stawało się bardzo pracochłonnym zadaniem. W związku z tym pojawiało się wiele rozwiązań pozwalających na dynamiczne generowanie stron HTML. Jednym z tych rozwiązań jest technologia Active Server Pages (ASP) oraz oczywiście jej następca ASP.NET. Być może znasz już inne platformy pozwalające na tworzenie dynamicznych serwisów i zarządzanie nimi w łatwy i przyjemny sposób. Postaramy się jednak zaprezentować, w czym ASP.NET jest lepszy. Musimy zdać sobie sprawę z tego, że ASP.NET jest swoistym rozszerzeniem zwykłego serwera HTTP. Gdy serwer otrzyma żądanie przetwarzania strony, która jest uruchamiana w środowisku ASP.NET, silnik ASP.NET wywołuje specjalną metodę ProcessRequest interfejsu IHttpHandler. Metoda ta dynamicznie tworzy specjalną klasę służącą do obsługi żądania pliku aspx. Automatycznie jest ustanawiany cały kontekst wywołania HTTP oraz tworzone są obiekty Request i Response służące jako wejście i wyjście w komunikacji środowiska ze światem. Środowisko przygotowuje również drzewo kontrolek, które są zadeklarowane wewnątrz plików stron ASP.NET (aspx). Następnie kolejno, w zależności od typu żądania, wczytywana i odpowiednio interpretowana jest zawartość strony. To właśnie dzięki temu, że praktycznie każde odwołanie się do serwera może spowodować wygenerowanie nowej, zmodyfikowanej strony, środowiska typu ASP.NET są dziś tak powszechnie stosowane przy tworzeniu zaawansowanych rozwiązań internetowych. Każda kontrolka może być odpowiednio modyfikowana w czasie działania aplikacji. Dane pochodzące od klienta mogą być odpowiednio przetwarzane po stronie serwera np. mogą wpływać na proces przetwarzania i wyświetlania strony. Proces przetwarzania po stronie serwera umożliwia bardzo łatwą integrację ze źródłami danych i warstwą logiki biznesowej. A przy tym budowanie dynamicznych stron jest stosunkowo łatwe, dzięki wspomnianym już narzędziom. Jak wykorzystać potencjał tego środowiska postaramy się zaprezentować na poniżej zaprezentowanym przykładzie. Rysunek 2. WelcomePage.aspx w widoku Source i Design Rysunek 3. Web Form AddAlbum.aspx po dodaniu kontrolek Software Developer s Journal Extra!

3 ASP.NET Starter Kit Listing 1. Obsługa zdarzenia oraz pobranie pliku graficznego protected void ButtonAddPhoto_Click(object sender, EventArgs e) { string newfilename=""; if (FileUpload.HasFile) { try { string fileextention = FileUpload.FileName.Substring( FileUpload.FileName.LastIndexOf('.'), 4); newfilename = System.Guid.NewGuid().ToString()+ fileextention; FileUpload.SaveAs(System.Configuration. ConfigurationManager.AppSettings[ "PhotoResources"].ToString()+" catch (Exception ex) { else { LabelInfo.Text = "Wystapil blad podczas zapisywania pliku " + ex.message; LabelInfo.Text = "Obrazek pobrano i zapisano na serwerze"; ViewState.Add("Filename", newfilename); ImageCover.ImageUrl = " LabelInfo.Text = "Wskaz lokalizacje obrazka"; Tworzymy aplikację w ASP.NET 2.0 Aby utworzyć nowy projekt należy z menu File->New Web Site wybrać opcję Empty Web Site oraz podać nazwę projektu w naszym przypadku WebSitePhotoAlbums. Postaramy się zbudować prosty webowy serwis służący do prezentowania albumów zdjęć. Podczas tworzenia projektu mamy możliwość dokonania wyboru języka programowania. Zamieszczone w tym artykule fragmenty kodu są stworzone w języku C#. Choć jeśli znasz Visual Basic.NET nic nie stoi na przeszkodzie, abyś wybrał tę opcję. Dużą zaletą środowiska.net jest fakt, że sposób podejścia do rozwoju aplikacji ASP.NET jest prawie niezależny od języka programowania. Im lepiej poznasz samą platformę.net tym szybciej zorientujesz się, że wszystkie języki programowania, są wykonywane przez wspólny silnik Common Language Runtime (CLR). Kontynuując konfigurowanie nowego projektu lokację pozostawimy bez zmian (File System). Szczegółowe informacje o tym, jakie możliwości stwarza, a jakie odbiera wybranie takiej lokacji, zawiera artykuł pod tytułem: Możliwości umiejscowienia Web Applications oferowane przez Visual Studio Pusta aplikacja internetowa została utworzona. Pliki wchodzące w skład projektu można zawsze obejrzeć w oknie Solution Explorer. Jeśli twoje środowisko jest skonfigurowane tak, że okno to nie jest widoczne, można je uruchomić korzystając z opcji menu View->Solution Explorer. Narzędzie to, nie tylko prezentujące w widoku drzewa pliki wchodzące w skład naszej aplikacji, ale także pozwalajala na zarządzanie nimi poprzez m.in. dodawanie nowych elementów, zmianę ich nazwy, czy też przenoszenie ich w obrębie projektu. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w skład aplikacji mogą wchodzić różne typy plików: począwszy od charakterystycznych dla stron ASP.NET plików o rozszerzeniu aspx, plików cs czy vb zawierających kod źródłowy poprzez pliki z kodem HTML, pliki graficzne, arkusze styli CSS, pliki XML zawierające dane konfiguracyjne i wiele, wiele innych. Załóżmy, że posiadamy już stronę HTML, którą chcielibyśmy dołączyć do tworzonej aplikacji ASP.NET 2.0. Możemy to zrobić, klikając prawym klawiszem myszki WebSitePhotoAlbums w Solution Explorer i wybierając z menu Add Exiting Item Następnie wskazujemy ścieżkę do pliku HTML, który automatycznie zostanie dołączony do projektu. Pozostaje nam tylko dodać pliki graficzne. Obrazy dodajemy do projektu tak samo jak wszystkie inne pliki. Aby jednak zachować pewien porządek, środowisko umożliwia nam tworzenie w ramach projektu struktury katalogów. Zakładamy zatem nowy folder o nazwie graph, w którym przechowywać będziemy pliki graficzne. Aby dodać nowy folder do projektu, z menu kontekstowego WebSitePhotoAlbums wybieramy opcję New Folder. Gdy już utworzyliśmy katalog, możemy dodać do niego odpowiednie pliki. Po zakończeniu operacji, widok w oknie Solution Explorer powinien prezentować się mniej więcej tak, jak na Rysunku 1. Możemy teraz podejrzeć, jak wygląda nasza strona. Aby uruchomić projekt, wybieramy opcję menu Debug->Start Debugging. Środowisko zareaguje pytaniem, czy stworzyć nowy plik konfiguracyjny na potrzeby naszej aplikacji, czy wolimy uruchomić aplikację bez funkcji debuggowania. My wybieramy opcję Add a new Web.config file i w oknie przeglądarki możemy oglądać nasze dzieło. Nic imponującego? Faktycznie, mimo iż Visual Web Developer udostępnia funkcjonalność związaną z tworzeniem tradycyjnych stron, taką jak kolorowanie składni czy formatowanie kodu, to szkoda nie wykorzystać pełni możliwości tego środowiska IDE, ograniczając się jedynie do tworzenia stron HTML. Dodajmy zatem do projektu prawdziwą stronę ASP.NET. Klikamy prawym klawiszem WebSitePhotoAlbums i korzystamy z funkcji Add New Item. W pojawiającym się oknie wybieramy Web Form i podajmy nazwę pliku WelcomePage.aspx. Ponownie będziemy mogli wybrać język programowania. Będziemy mogli także zadecydować, czy chcemy aby kod został umieszczony w osobnym pliku. Ze względu na to, że przykład zawiera niewielką ilość kodu, opcję Place code in separate file pozostawiamy niezaznaczoną. Na razie nie wybieramy także opcji Select Master Page do czego ona służy, dowiemy się w ramce Zarządzanie kode. Nowo utworzona strona pojawi się w oknie Solution Explorer. Poprzez dwukrotne kliknięcie otwieramy ją w głównym oknie środowiska IDE. Strona jest pusta, istnieje wiele sposobów na wypełnienie jej treścią. Wykonać to zadanie możemy edytując zawartość strony w domyślnym widoku, jakim jest Source. Wówczas modyfikujemy zawartość strony, tak jak zawartość zwykłego pliku Layout Po upuszczeniu kontrolki zostanie ona przesunięta tak, by jej położenie było dopasowane do położenia poprzedniej kontrolki lub lewego górnego brzegu strony. Taki layout nazywa się flow i jest domyślnym sposobem rozmieszczenia elementów na stronie. Jednak jeśli chcemy, aby po upuszczeniu kontrolka znajdowała się dokładnie w miejscu, w którym ją położyliśmy, możemy zmienić wartość własności layout na absolute. W menu Layout->Position->Auto position Options należy wybrać opcję Absolutely positioned Software Developer s Journal Extra! 20

4 HTML w dowolnym edytorze. Możemy także skopiować fragment dokumentu HTML czy nawet treści pochodzącej z innej aplikacji np. programu Microsoft Word, zmienić widok na Design i wkleić zawartość schowka na stronę. Dodatkowo trzeba także zachować szczególną ostrożność przy linkach oraz obrazkach. Aby strona WelcomePage.aspx była uruchamiana jako pierwsza strona naszego serwisu, w jej menu kontekstowym wybieramy opcję Set As Start Page. I tak oto powstał zalążek pierwszego serwisu internetowego. Jednak aby stworzyć taki serwis, wystarczy przecież zwykły edytor HTML, więc aby wyjaśnić zaletę wykorzystania ASP.NET będziemy musieli zaprezentować kilka bardziej zaawansowanych elementów platformy. Kontrolki Jedną z zalet, która sprawia, że pisanie aplikacji w ASP.NET jest tak szybkie, jest zestaw kilkudziesięciu kontrolek gotowych do użycia na naszych stronach WWW. Kontrolki, które są przetwarzane po stronie serwera HTTP możemy podzielić na dwie grupy. Są to kontrolki HTMLServer controls, czyli dobrze znane języka HTML tagi: button, text, radio, select i inne oraz kontrolki Web Server controls czyli charakterystyczne dla ASP.NET kontrolki, posiadające funkcje renderujące je do kodu HTML Oczywiście jeśli chcesz, możesz nadal bezpośrednio w kordzie używać kontrolek HTML, do których jesteś zapewne przyzwyczajony. Ale warto skorzystać z kontrolek Web Server, ponieważ mają one dużo większą funkcjonalność. Zawierają między innymi możliwość konfigurowania własności (j.ang. Properties) które pozwalają nam zarządzać wyglądem, zawartością i stanem kontrolki. Każda kontrolka posiada tzw.handlery reprezentujące charakterystyczne dla danej kontrolki zdarzenia (j.ang. Events), które pozwalają nam określić zachowanie kontrolki w interakcji z użytkownikiem. Dysponują także mechanizmem pomagające zarządzać stanem kontrolki (j.ang. ViewState). Aby dodać nową kontrolkę do strony, wystarczy wybrać odpowiedni symbol z listy dostępnej w oknie Toolbox a następnie przeciągnąć ją na Web Form (można to zrobić zarówno w widoku Design jak i Source). Bardziej szczegółowe informacje zawiera artykuł Kontrolki serwerowe dostępne w ASP.NET. Otwórzmy nowy Web Form o nazwie AddAlbum i przejdźmy do prezentacji strony w widoku Design. Aby ułatwić rozmieszczanie kontrolek, najpierw umieszczamy na formularzu tabelę o 6 wierszach i 3 kolumnach (Layout->Insert Table ). A następnie w odpowiednie miejsca (patrz Rysunek 3) przeciągamy na formularz kilka kontrolek, które umożliwią użytkownikowi podanie podstawowych informacji o albumie: TextBox(x3), Label(x1), Image(x1), FileUpload(x1), Button (x2). Jak widzimy na Rysunku 3, po prawej stronie okna znajduje się narzędzie Properties umożliwiające nam zmianę własności kontrolek. Skoro już dodaliśmy kontrolki, wykorzystajmy teraz ich możliwości. Na formularzu znajduje się kontrolka FileUpload. Ma ona bardzo podobną funkcjonalność uzyskana poprzez fragment kodu HTML <input type="file">, którą być może już dobrze znacie. Gdy użytkownik kliknie przycisk [Browse] podczas przeglądania strony, uruchomi dialog umożliwiający mu wskazanie lokacji pliku na dysku. Po kliknięciu OK wybrana ścieżka pojawi się w polu tekstowym kontrolki. Obok kontrolki FileUpload znajduje się Button, a poniżej kontrolka Image. Chcemy, aby po kliknięciu przycisku [Dodaj Album], wskazany za pośrednictwem kontrolki FileUpload obrazek został przesłany do serwera, a następnie wyświetlony w kontrolce Image. Musimy zatem podpiąć odpowiednią ViewState ViewState jest jednym z mechanizmów pozwalających przechowywać informacje zawarte na stronie. Jeśli własność EnableViewState dla kontrolki jest ustawiona na true, jej stan czyli np. tekst który wpisaliśmy do pola TextBox nie znika po zajściu zdarzenia postback czyli odesłaniu treści strony do serwera. Należy jednak pamiętać, że dla każdej kontrolki obiekt ViewState musi dokonać odpowiedniego ukrytego zapisu informacji, co może znacznie zwiększyć ilość przesyłanych danych. ViewState działa nie tylko dla kontrolek ale i dla całej strony. Możemy wykorzystać go także do zapisu informacji w postaci pary klucza i skojarzonej z nim wartości. funkcję pod zdarzenie kliknięcia przycisku ButtonAddPhoto. Jest kilka sposobów, aby to zrobić. Możemy np. zaznaczyć przycisk, a następnie w oknie Properties kliknąć symbol błyskawicy. W miejsce listy własności kontrolki pojawi się lista zdarzeń. My wybieramy zdarzenie Click, poprzez dwukrotne kliknięcie pola obok nazwy zdarzenia. Automatycznie zostaniemy przeniesieni do widoku Source, w którym czekać na nas będzie już przygotowany szkielet funkcji. Uzupełnimy ją kodem zgodnie z Listingiem 1. Powyższa funkcja pobiera wskazaną przez użytkownika ścieżkę do pliku graficznego, który zawiera okładkę albumu. Dla uproszczenia zakładamy, że to rzeczywiście jest plik graficzny. Aby nazwy plików nie kolidowały ze sobą, za pomocą klasy System.GUID generowany jest unikalny klucz, który będzie nową nazwą pliku. Następnie plik jest pobierany i zapisywany w folderze Photo na serwerze. Adres do miejsca na serwerze, w którym chcemy zapisywać pliki jest pobierany z pliku konfiguracyjnego Web.config. Dlatego w pliku tym dodano element: <appsettings> <add key="photoresources" value="c:\documents and Settings\ Developer\My Documents\Visual Studio 2005\WebSites\ WebSitePhoto\"/> </appsettings> Na zakończenie funkcja zapamiętuje nazwę zapisywanego pliku w ViewState i wyświetla zawartość pliku graficznego w kontrolce ImageCover. Master Pages Stworzona do tej pory niewielka kolekcja formularzy, sprawia raczej wrażenie chaotycznego zbioru niż aplikacji webowej. Aby to zmienić, proponujemy wykorzystać kilka dodatkowych elementów i funkcjonalności specyficznych dla ASP.NET 2.0. Serwisy internetowe składają się najczęściej nie z kilku ani kilkudziesięciu, ale wręcz z setek podstron. I tu projektant interfejsu użytkownika napotyka wiele problemów. Jednym z głównych wyzwań jest zapewnienie spójności w obszarze układu (struktury) strony. Twórcy środowiska ASP.NET opracowali dedykowane do tego problemu rozwiązanie. ASP.NET 2.0 wprowadza nowy mechanizm tzw. Master Pages. Master page jest szablonem, definiującym ogólny wygląd strony w obszarach wspólnych dla wszystkich podstron. Dodatkowo Master Page wyznacza regiony (j.ang. containers), w których umieszczona zostanie zawartość stron podrzędnych. Tak więc efekt końcowy jest jakby złożeniem podstrony z zawartością zdefiniowaną w stronie podrzędnej. Software Developer s Journal Extra!

5 ASP.NET Starter Kit Listing 2. Przykładowy ContentPlaceHolder <script runat="server"> ( ) </script> <asp:content ID="Content1" runat="server" ContentPlaceHolderID="ContentPlaceHolder"> <div> <p align="center" style="text-align: center; font-family: Arial">Witajcie miłośnicy fotografii. ( ) </p></div></asp:content> Jak pozostałe elementy, Master Page dodajemy do aplikacji korzystając z menu Add New Item. Master Page edytuje się jak zwykły plik html, tak więc tworzenie go nie powinno przysporzyć Wam trudności. Trzeba tylko pamiętać, aby odpowiednio wybrać miejsce dla elementu ContentPlaceHolder to w tym miejscu pojawiać się będzie zawartość stron podrzędnych względem Master Page. Jak już się pewnie domyślacie, aby stworzyć stronę podrzędną wystarczy dodając nowy Web Form zaznaczyć opcję Select Master Page i wskazać odpowiedni plik. Jednak ponieważ nasz serwis zawiera już strony, chcielibyśmy je także uwzględnić podczas wykorzystywania mechanizmów Master Page. Jest to zadanie nieco trudniejsze, aczkolwiek nie niewykonalne. Jako przykład weźmy plik WelcomePage.aspx. Po pierwsze musimy dodać w dyrektywie Page odpowiednia deklarację: <%@ Page Language="C#" MasterPageFile="~/MasterPage.master"%> Dodatkowy warunek to taki, że Content file nie może zawierać takich elementów html jak: <html>, <body>, <form>, a treść, którą chcemy wyświetlić, powinna zawierać się w elemencie <asp:content>. Zatem najlepiej jest wyciąć właściwy fragment kodu, usuwając całą resztę zbytecznych elementów HTML. A następnie dodać element <asp:content> z odpowiednio ustawionym atrybutem ContentPlaceHolderID (nazwa powinna być taka sama, jak nazwa odpowiedniego ContentPlaceHolder w pliku MasterPage). Po przekształceniu na Content file, plik WelcomePage.aspx wygląda jak na Listingu 2. Theme i skin Wykorzystanie Master Pages nie jest jedynym mechanizmem ułatwiającym developerowi zachowanie spójnego tzw. Look&Feel aplikacji. Aby ułatwić zarządzanie układem strony oraz jej szatą graficzną w ASP.NET 2.0 wprowadzono dwa nowe mechanizmy: Themes i Skins. Na temat, bo tak pozwolę sobie przetłumaczyć Theme, składać się mogą arkusze styli, obrazki, XSLT lub też skins. Skin to specjalny rodzaj arkusza stylów dedykowany do formatowania wyglądu kontrolek serwerowych. Funkcjonalność powyższych mechanizmów najłatwiej będzie zrozumieć, obserwując je w działaniu. Aby stworzyć nowy temat w Solution Explorer zaznaczamy korzeń strony i wybieramy Add ASP.NET Folde r-> Theme. W ten sposób do projektu zostanie dodany folder App_Theme wraz z przykładowym, ale pustym tematem. Zmieńmy jego nazwę na Szaruga. Temat, jak już wspomniano, może składać się z różnych typów plików. Na początek dodajmy do naszego tematu zwykły i dobrze znany arkusz styli (j.ang. Style Sheet). Nie będziemy tłumaczyli, co można wpisać do arkuszów styli, ponieważ zakładamy, że już nieraz je tworzyliście. Dodawanie nowych styli dla poszczególnych tagów oraz klas nie różni się niczym od tworzenia CSS formatującego zwykłe pliki HTML. Z tą małą różnicą, że w skład Visual Web Developer wchodzi narzędzie Style Builder, które może ułatwić definiowanie styli. Ale oczywiście programista nadal może wpisywać selektory bez pomocy kreatora lub też dodać do swojego projektu plik CSS stworzony w innym narzędziu. Oprócz arkusza styli, do naszego tematu Szaruga dodamy także Skin File ( Add New Item -> Skin file). Skin file tworzy się prawie identycznie jak arkusz styli. Pozwala on jednak na formatowanie kontrolek serwera (takich jak np. Label, GridView czy Calendar), dlatego lista właściwości wchodzących w skład stylu jest znacznie szersza i zależy od typu kontrolki. I tak oto temat został stworzony. Teraz wystarczy tylko zadeklarować jego użycie na stronie. Można to zrobić na kilka sposobów, w zależności od tego czy chcemy zastosować temat do całej aplikacji, czy tylko do wybranych stron. My zastosujemy wariant pierwszy. Aby podpiąć temat pod wszystkie strony dodajemy odpowiedni element do pliku Web.config: <pages theme="szaruga" stylesheettheme="szaruga"/> Po dokonaniu powyższych operacji wszystkie strony wchodzące w skład aplikacji powinny zostać sformatowane. Zastosowanie tematów ułatwia także personalizację aplikacji webowych, czyli zmianę wyglądu aplikacji w zależności od preferencji użytkownika. W takich sytuacjach twórca aplikacji tworzy kilka tematów, aby dać użytkownikowi możliwość wyboru. Ale to już wykracza poza temat tego artykułu. Nawigacja Mimo, iż w zakres naszego serwisu wchodzi już całkiem pokaźny zbiór elementów, nadal nie tworzą one spójnej całości. Brakuje bowiem funkcjonalności, która umożliwiałaby nam swobodne poruszanie się między stronami. Przy użyciu kilku elementów wchodzących w skład ASP.NET 2.0 możemy szybko umożliwić sprawną nawigację po stronie. Zaczynamy od dodania do projektu nowego elementu Site Map. Site Map jest to plik XML o rozszerzeniu sitemap przechowujący, jak sama nazwa mówi, mapę strony. Każda strona, do której chcemy umożliwić nawigację, jest reprezentowana w postaci elementu <sitemapnode>. Zawartość naszego pliku Web.sitemap jest zaprezentowana na Listingu 4. Gdy stworzyliśmy już mapę strony, pozostało nam tylko udostępnienie elementu prezentującego tą mapę. Element ten proponuję dodać do Master Page, tak aby nawigacja była dostępna Listing 3. Przykładowy fragment pliku skin <asp:button runat="server" BackColor="#6D7894" Font-Bold="True" ForeColor="White"/> <asp:gridview runat="server" GridLines="Horizontal" BorderColor="#6d7894" BorderStyle="Double" BorderWidth="3px" CellSpacing="1" ForeColor="DimGray"> <RowStyle BackColor="#F5F7FC" ForeColor="#483D64" BorderColor=Gray BorderStyle=Solid BorderWidth=5px /> <HeaderStyle BackColor="#6D7894" Font-Bold="True" </asp:gridview> ForeColor="White" /> 18 Software Developer s Journal Extra! 20

6 na każdej podstronie. Gdy na formularzu Master Page umieścimy element TreeView, automatycznie otworzy się okienko TreeView Tasks. Z listy Choose Data Source wybieramy opcję New Data, a na pojawiającym się oknie Data Source Configuration Wizard opcję Site Map. Po czym zatwierdzamy wybór. Utworzona przez nas mapa strony zostanie automatycznie wyszukana i podpięta pod TreeView. Aż trudno uwierzyć, że to takie proste. Zachęcam do klikania niepozornie wyglądających małych czarnych strzałek przy kontrolkach. Zawierają one wiele interesujących kreatorów, takich jak np. Auto Format który umożliwia wybór jednego z kilkunastu szablonów formatowania kontrolki. Listing 4. Mapa strony Web.sitemap <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?> <sitemap xmlns=" SiteMap-File-1.0" > <sitemapnode url="default.aspx" title="strona glowna" > <sitemapnode url="welcomepage.aspx" title="strona Powitalna" /> <sitemapnode url="addalbum.aspx" title="dodaj Album" /> <sitemapnode url="topgaleries.html" </sitemapnode></sitemap> title="najlepsze Albumy" /> Listing 5. Konfiguracja GridView <asp:gridview ID="GridView1" runat="server" <Columns> AutoGenerateColumns="False" DataSourceID="SqlDataSource1" > <asp:imagefield DataImageUrlField="Cover" HeaderText="Okladka" ReadOnly="True" NullImageUrl="~/graph/DefaultCover.jpg" DataImageUrlFormatString="~/Photo/{0 " > <ControlStyle Width="80px" /> </asp:imagefield> <asp:boundfield DataField="Title" HeaderText="Tytul" /> <asp:boundfield DataField="Author" HeaderText="Autor" /> </Columns> </asp:gridview> Wstęp do ADO.NET Korzystając z zaprezentowanych do tej pory elementów składających się na ASP.NET 2.0 można stworzyć serwis internetowy o bogatej funkcjonalności. Jednak na zakończenie chcielibyśmy jeszcze pokazać, jaki dodatkowy potencjał stwarza wykorzystanie w aplikacji bazy danych. Na początku musimy stworzyć bazę, korzystając przy tym rzecz jasna z SQL Server Express Edition. Jak wspominaliśmy SQL Express jest silnie zintegrowany z aplikacją Visual Web Developer. Środowisko IDE będziemy wykorzystywali do wykonywania wszystkich podstawowych operacji na bazie danych. Aby stworzyć nową bazę, dodajemy do projektu folder App_Data (menu Add ASP.NET Folder ). Folder ten pojawi się w oknie Solution Explorer. W jego menu kontekstowym znajduje się opcja Add New Item, wybieramy SQL Database i wpisujemy nazwę bazy dbalbums.mdf. Ponieważ obsługa baz danych leży poza obszarem tego artykułu, pominiemy etap dodawania do bazy tabel i wypełniania ich danymi. Podpowiemy tylko, że we wszelkich operacjach wykonywanych na bazie danych pomocne jest narzędzie Database Explorer (dostępne w menu View). Zakładamy, że mamy już wypełnioną danymi bazę danych dbalbums zawierająca tabelę tblalbum. Do prezentacji danych służyć nam będzie nowy Web Form TopAlbums.aspx. Aby wyświetlić na formularzu zawartość tabeli tblalbum, wystarczy chwycić tabelę w oknie Database Explorer i przeciągnąć ją na odpowiednie miejsce w Web Form. Kontrolka GridView, który pojawi się na formularzu, jest wierną reprezentacją danych znajdujących się w wybranej tabeli. Wiadomo jednak, że do prezentacji chcielibyśmy wybrać tylko kilka kolumn. Edycji kolumn można dokonać w widoku Design, jednak GridView jest kontrolką o bardzo rozbudowanej funkcjonalności i do jej formatowania służy wiele rożnych narzędzi. Zatem tym razem zaprezentujemy, jak wygląda fragment kodu w widoku Source. Na Listingu 5 widzimy przykładową konfigurację Gridview. W zademonstrowanym fragmencie kodu pominięto formatowanie samego elementu GridView, ponieważ jest ono już zadeklarowane w stworzonym uprzednio pliku skin (patrz Listing 3). Do zaprezentowania wybrano kolumny Title, Author oraz Cover - pole Cover zawiera nazwę pliku graficznego znajdującego się na serwerze. Atrybut DataImageUrlFormatString pozwala stworzyć adres url obrazka - wstawiając wartość pola DataImageUrlField w miejsce {0. Dodatkowo dzięki zastosowaniu <ControlStyle Width="80px" /> wczytywany obrazek jest proporcjonalnie skalowany. I tak oto praktycznie bez konieczności pisania kodu, udało nam się połączyć z serwerem i zaprezentować dane z bazy danych. To oczywiście tylko minimalny wycinek z tego, co oferuje ASP.NET 2.0 w kwestii obsługi bazy danych. W skład platformy wchodzi wiele mechanizmów pozwalających na dodawanie, edycję i usuwanie danych. Publikujemy aplikację W sekcji dotyczącej ekwipunku wspomniano, że Visual Web Developer posiada wbudowany lokalny serwer HTTP (Cassini). Jednak jest on przeznaczony tylko do wspomagania procesu rozwoju aplikacji Web i prędzej czy później i tak zaistnieje potrzeba umieszczenia naszej aplikacji na pełnowartościowym serwerze HTTP. W ASP.NET rolę tą pełni IIS (Internet Information Services). O tym jak przeprowadzić poprawną konfigurację serwera IIS przeczytasz w artykule Aplikacje ASP.NET na platformie Internet Information Services Podsumowanie I tak oto od początku do końca stworzyliśmy naszą pierwszą aplikację internetową przy pomocy programu Visual Web Developer, SQL Server 2005 Express Edition i środowiska ASP.NET 2.0. Zadania, których się podjęliśmy nie są być może ambitne aczkolwiek pozwoliły nam poznać te z elementów ASP.NET 2.0, które są najważniejsze dla początkującego programisty. Z czasem z pewnością Twój apetyt na wiedzę o ASP.NET będzie rósł. Mamy nadzieję, że pomoże Ci w tym ten numer naszego czasopisma. Software Developer s Journal Extra!

ASP.NET MVC. Podstawy. Zaawansowane programowanie internetowe Instrukcja nr 3

ASP.NET MVC. Podstawy. Zaawansowane programowanie internetowe Instrukcja nr 3 3 ASP.NET MVC Podstawy 1 1. Cel zajęć Celem zajęć jest zapoznanie się z podstawami ASP.NET MVC 2.0 Framework. 2. Zadanie Proszę zbudować prostą aplikację WWW przy zastosowaniu framework a ASP.NET MVC 2.0

Bardziej szczegółowo

Podstawy technologii WWW

Podstawy technologii WWW Podstawy technologii WWW Ćwiczenie 8 PHP, czyli poczatki nowej, dynamicznej znajomosci Na dzisiejszych zajęciach rozpoczniemy programowanie po stronie serwera w języku PHP. Po otrzymaniu żądania serwer

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Tworzenie nowej "strony sieci WEB". Będziemy korzystad ze stron w technologii ASP.NET.

Zadanie 1. Tworzenie nowej strony sieci WEB. Będziemy korzystad ze stron w technologii ASP.NET. Zadanie 1. Tworzenie nowej "strony sieci WEB". Będziemy korzystad ze stron w technologii ASP.NET. Ważne! Przy pierwszym uruchomieniu Visual Studio zostaniemy zapytani, jaki ma byd podstawowy język programowania

Bardziej szczegółowo

Zaawansowane aplikacje internetowe - laboratorium

Zaawansowane aplikacje internetowe - laboratorium Zaawansowane aplikacje internetowe - laboratorium Web Services (część 3). Do wykonania ćwiczeń potrzebne jest zintegrowane środowisko programistyczne Microsoft Visual Studio 2005. Ponadto wymagany jest

Bardziej szczegółowo

1 LINQ. Zaawansowane programowanie internetowe Instrukcja nr 1

1 LINQ. Zaawansowane programowanie internetowe Instrukcja nr 1 1 LINQ 1 1. Cel zajęć Celem zajęć jest zapoznanie się z technologią LINQ oraz tworzeniem trójwarstwowej aplikacji internetowej. 2. Zadanie Proszę przygotować aplikację WWW, która: będzie pozwalała na generowanie

Bardziej szczegółowo

Microsoft.NET: LINQ to SQL, ASP.NET AJAX

Microsoft.NET: LINQ to SQL, ASP.NET AJAX Microsoft.NET: LINQ to SQL, ASP.NET AJAX Do realizacji projektu potrzebne jest zintegrowane środowisko programistyczne Microsoft Visual Studio 2008 oraz serwer bazy danych SQL Server Express 2005 (lub

Bardziej szczegółowo

5.4. Tworzymy formularze

5.4. Tworzymy formularze 5.4. Tworzymy formularze Zastosowanie formularzy Formularz to obiekt bazy danych, który daje możliwość tworzenia i modyfikacji danych w tabeli lub kwerendzie. Jego wielką zaletą jest umiejętność zautomatyzowania

Bardziej szczegółowo

Budowa aplikacji ASP.NET współpracującej z bazą dany do obsługi przesyłania wiadomości

Budowa aplikacji ASP.NET współpracującej z bazą dany do obsługi przesyłania wiadomości Budowa aplikacji ASP.NET współpracującej z bazą dany do obsługi przesyłania wiadomości część 3 przejdziemy teraz do zaprojektowania strony przegladaj_dzialami.aspx na której użytkownicy będą przeglądać

Bardziej szczegółowo

Zasady tworzenia podstron

Zasady tworzenia podstron Zasady tworzenia podstron Jeśli tworzysz rozbudowaną witrynę internetową z wieloma podstronami, za chwilę dowiesz się, jak dodawać nowe podstrony w kreatorze Click Web, czym kierować się przy projektowaniu

Bardziej szczegółowo

WYKONANIE APLIKACJI OKIENKOWEJ OBLICZAJĄCEJ SUMĘ DWÓCH LICZB W ŚRODOWISKU PROGRAMISTYCZNYM. NetBeans. Wykonał: Jacek Ventzke informatyka sem.

WYKONANIE APLIKACJI OKIENKOWEJ OBLICZAJĄCEJ SUMĘ DWÓCH LICZB W ŚRODOWISKU PROGRAMISTYCZNYM. NetBeans. Wykonał: Jacek Ventzke informatyka sem. WYKONANIE APLIKACJI OKIENKOWEJ OBLICZAJĄCEJ SUMĘ DWÓCH LICZB W ŚRODOWISKU PROGRAMISTYCZNYM NetBeans Wykonał: Jacek Ventzke informatyka sem. VI 1. Uruchamiamy program NetBeans (tu wersja 6.8 ) 2. Tworzymy

Bardziej szczegółowo

Aplikacje WWW. Laboratorium z przedmiotu Aplikacje WWW - zestaw 01

Aplikacje WWW. Laboratorium z przedmiotu Aplikacje WWW - zestaw 01 Laboratorium z przedmiotu Aplikacje WWW - zestaw 01 Cel zajęć. Celem zajęć jest zapoznanie z technologią ASP.NET Web Forms. Wprowadzenie teoretyczne. 1. Komunikacja klient-serwer poprzez połączenie internetowe

Bardziej szczegółowo

Microsoft.NET: ASP.NET MVC + Entity Framework (Code First)

Microsoft.NET: ASP.NET MVC + Entity Framework (Code First) Microsoft.NET: ASP.NET MVC + Entity Framework (Code First) Do realizacji projektu potrzebne jest zintegrowane środowisko programistyczne Microsoft Visual Studio 2012. W ramach projektu budowana jest prosta

Bardziej szczegółowo

Rozdział 5: Style tekstu

Rozdział 5: Style tekstu 5. STYLE TEKSTU Posługując się edytorem MS Word trudno nie korzystać z możliwości jaką daje szybkie formatowanie z użyciem stylów. Stylem określa się zestaw parametrów formatowych, któremu nadano określoną

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM 8,9: BAZA DANYCH MS-ACCESS

LABORATORIUM 8,9: BAZA DANYCH MS-ACCESS UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI INSTYTUT INFORMATYKI I ELEKTROTECHNIKI ZAKŁAD INŻYNIERII KOMPUTEROWEJ Przygotowali: mgr inż. Arkadiusz Bukowiec mgr inż. Remigiusz Wiśniewski LABORATORIUM 8,9: BAZA DANYCH MS-ACCESS

Bardziej szczegółowo

1. Dockbar, CMS + wyszukiwarka aplikacji Dodawanie portletów Widok zawartości stron... 3

1. Dockbar, CMS + wyszukiwarka aplikacji Dodawanie portletów Widok zawartości stron... 3 DODAJEMY TREŚĆ DO STRONY 1. Dockbar, CMS + wyszukiwarka aplikacji... 2 2. Dodawanie portletów... 3 Widok zawartości stron... 3 Omówienie zawartości portletu (usunięcie ramki itd.)... 4 3. Ikonki wybierz

Bardziej szczegółowo

REFERAT O PRACY DYPLOMOWEJ

REFERAT O PRACY DYPLOMOWEJ REFERAT O PRACY DYPLOMOWEJ Temat pracy: Projekt i realizacja elektronicznego dziennika ocen ucznia Autor: Grzegorz Dudek wykonanego w technologii ASP.NET We współczesnym modelu edukacji, coraz powszechniejsze

Bardziej szczegółowo

Przewodnik... Tworzenie Landing Page

Przewodnik... Tworzenie Landing Page Przewodnik... Tworzenie Landing Page Spis treści Kreator strony landing page Stwórz stronę Zarządzaj stronami 2 Kreator strony landing page Kreator pozwala stworzyć własną stronę internetową z unikalnym

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI SYSTEM ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ

INSTRUKCJA OBSŁUGI SYSTEM ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ INSTRUKCJA OBSŁUGI SYSTEM ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ Spis treści: 1 Logowanie do panelu administracyjnego 2 Dodawanie obiektów na stronie 2.1 Wybór podstrony 2.2 Wybór obiektu 2.2.1 Dodawanie obiektów tekstowych

Bardziej szczegółowo

Pomoc dla systemu WordPress

Pomoc dla systemu WordPress Pomoc dla systemu WordPress Ten plik pomocy przeznaczony jest dla pluginu stat24 w wersji 0.2. W tym pluginie porzucono wsparcie dla starszych wersji WordPress (niższych niż 1.5) oraz zrezygnowano z opcji

Bardziej szczegółowo

Kadry Optivum, Płace Optivum. Jak przenieść dane na nowy komputer?

Kadry Optivum, Płace Optivum. Jak przenieść dane na nowy komputer? Kadry Optivum, Płace Optivum Jak przenieść dane na nowy komputer? Aby kontynuować pracę z programem Kadry Optivum lub Płace Optivum (lub z obydwoma programami pracującymi na wspólnej bazie danych) na nowym

Bardziej szczegółowo

APLIKACJA SHAREPOINT

APLIKACJA SHAREPOINT APLIKACJA SHAREPOINT Spis treści 1. Co to jest SharePoint?... 2 2. Tworzenie nowej witryny SharePoint (obszar roboczy)... 2 3. Gdzie znaleźć utworzone witryny SharePoint?... 3 4. Personalizacja obszaru

Bardziej szczegółowo

ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ

ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA DLA REDAKTORÓW Modułu ANKIETY v 3.0 WWW.CONCEPTINTERMEDIA.PL 1 1. WPROWADZENIE Rys. 1 Widok modułu ankiet od strony Internauty (pytanie) Rys.

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Spis treści... 2. Wstęp... 3. Instalacja nazwa.pl... 3. Instalacja Home.pl... 8. Edycja grafiki strony... 17. logo...

Spis treści. Spis treści... 2. Wstęp... 3. Instalacja nazwa.pl... 3. Instalacja Home.pl... 8. Edycja grafiki strony... 17. logo... Instalacja serwera Spis treści Spis treści... 2 Wstęp... 3 Instalacja nazwa.pl... 3 Instalacja Home.pl... 8 Edycja grafiki strony... 17 logo... 17 Wstęp Najnowszy sklep internetowy spod znaku sellsmart,

Bardziej szczegółowo

Wstęp 7 Rozdział 1. OpenOffice.ux.pl Writer środowisko pracy 9

Wstęp 7 Rozdział 1. OpenOffice.ux.pl Writer środowisko pracy 9 Wstęp 7 Rozdział 1. OpenOffice.ux.pl Writer środowisko pracy 9 Uruchamianie edytora OpenOffice.ux.pl Writer 9 Dostosowywanie środowiska pracy 11 Menu Widok 14 Ustawienia dokumentu 16 Rozdział 2. OpenOffice

Bardziej szczegółowo

Budowa aplikacji ASP.NET współpracującej z bazą dany do przeprowadzania ankiet internetowych

Budowa aplikacji ASP.NET współpracującej z bazą dany do przeprowadzania ankiet internetowych Budowa aplikacji ASP.NET współpracującej z bazą dany do przeprowadzania ankiet internetowych widok ankiety w przeglądarce Rozpoczniemy od zaprojektowania bazy danych w programie SYBASE/PowerDesigner umieszczamy

Bardziej szczegółowo

5.2. Pierwsze kroki z bazami danych

5.2. Pierwsze kroki z bazami danych 5.2. Pierwsze kroki z bazami danych Uruchamianie programu Podobnie jak inne programy, OO Base uruchamiamy z Menu Start, poprzez zakładkę Wszystkie programy, gdzie znajduje się folder OpenOffice.org 2.2,

Bardziej szczegółowo

Tworzenie prezentacji w MS PowerPoint

Tworzenie prezentacji w MS PowerPoint Tworzenie prezentacji w MS PowerPoint Program PowerPoint dostarczany jest w pakiecie Office i daje nam możliwość stworzenia prezentacji oraz uatrakcyjnienia materiału, który chcemy przedstawić. Prezentacje

Bardziej szczegółowo

Kadry Optivum, Płace Optivum. Jak przenieść dane na nowy komputer?

Kadry Optivum, Płace Optivum. Jak przenieść dane na nowy komputer? Kadry Optivum, Płace Optivum Jak przenieść dane na nowy komputer? Aby kontynuować pracę z programem Kadry Optivum lub Płace Optivum (lub z obydwoma programami pracującymi na wspólnej bazie danych) na nowym

Bardziej szczegółowo

Instalacja i konfiguracja IIS-a na potrzeby dostępu WEB do aplikacji Wonderware InTouch Machine Edition

Instalacja i konfiguracja IIS-a na potrzeby dostępu WEB do aplikacji Wonderware InTouch Machine Edition Instalacja i konfiguracja IIS-a na potrzeby dostępu WEB do aplikacji Wonderware InTouch Machine Edition Informator Techniczny Wonderware nr 164 27.06.2017 r. INSTALACJA MICROSOFT INTERNET INFORMATION SERVICES

Bardziej szczegółowo

Dokonaj instalacji IIS opublikuj stronę internetową z pierwszych zajęć. Ukaże się kreator konfigurowania serwera i klikamy przycisk Dalej-->.

Dokonaj instalacji IIS opublikuj stronę internetową z pierwszych zajęć. Ukaże się kreator konfigurowania serwera i klikamy przycisk Dalej-->. Dokonaj instalacji IIS opublikuj stronę internetową z pierwszych zajęć Ukaże się kreator konfigurowania serwera i klikamy przycisk Dalej-->. Następnie wybieramy Serwer aplikacji (IIS, ASP.NET) i klikamy

Bardziej szczegółowo

OpenOfficePL. Zestaw szablonów magazynowych. Instrukcja obsługi

OpenOfficePL. Zestaw szablonów magazynowych. Instrukcja obsługi OpenOfficePL Zestaw szablonów magazynowych Instrukcja obsługi Spis treści : 1. Informacje ogólne 2. Instalacja zestawu a) konfiguracja połączenia z bazą danych b) import danych z poprzedniej wersji faktur

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 8. do Studium Wykonalności projektu Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej województwo podkarpackie

Załącznik nr 8. do Studium Wykonalności projektu Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej województwo podkarpackie MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO Załącznik nr 8 do Studium Wykonalności projektu Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej Instrukcja obliczania wskaźnika pokrycia. Strona 2 z 24 Studium Wykonalności projektu

Bardziej szczegółowo

Utworzenie aplikacji mobilnej Po uruchomieniu Visual Studio pokazuje się ekran powitalny. Po lewej stronie odnośniki do otworzenia lub stworzenia

Utworzenie aplikacji mobilnej Po uruchomieniu Visual Studio pokazuje się ekran powitalny. Po lewej stronie odnośniki do otworzenia lub stworzenia Utworzenie aplikacji mobilnej Po uruchomieniu Visual Studio pokazuje się ekran powitalny. Po lewej stronie odnośniki do otworzenia lub stworzenia nowego projektu (poniżej są utworzone projekty) Po kliknięciu

Bardziej szczegółowo

I. Spis treści I. Spis treści... 2 II. Kreator szablonów... 3 1. Tworzenie szablonu... 3 2. Menu... 4 a. Opis ikon... 5 3. Dodanie nowego elementu...

I. Spis treści I. Spis treści... 2 II. Kreator szablonów... 3 1. Tworzenie szablonu... 3 2. Menu... 4 a. Opis ikon... 5 3. Dodanie nowego elementu... Kreator szablonów I. Spis treści I. Spis treści... 2 II. Kreator szablonów... 3 1. Tworzenie szablonu... 3 2. Menu... 4 a. Opis ikon... 5 3. Dodanie nowego elementu... 7 a. Grafika... 7 b. Tekst... 7 c.

Bardziej szczegółowo

Instrukcja instalacji Control Expert 3.0

Instrukcja instalacji Control Expert 3.0 Instrukcja instalacji Control Expert 3.0 Program Control Expert 3.0 jest to program służący do zarządzania urządzeniami kontroli dostępu. Dedykowany jest dla kontrolerów GRx02 i GRx06 oraz rozwiązaniom

Bardziej szczegółowo

5. Praca z klasą. Dodawanie materiałów i plików. Etykieta tematu. Rozdział 5 Praca z klasą

5. Praca z klasą. Dodawanie materiałów i plików. Etykieta tematu. Rozdział 5 Praca z klasą 5. Praca z klasą Jako prowadzący i nauczyciel mamy bardzo duże możliwości, jeżeli chodzi o zamieszczanie i korzystanie z materiałów na platformie e-learningowej. Wykładowca w pierwszej kolejności musi

Bardziej szczegółowo

Płace Optivum. 1. Zainstalować serwer SQL (Microsoft SQL Server 2008 R2) oraz program Płace Optivum.

Płace Optivum. 1. Zainstalować serwer SQL (Microsoft SQL Server 2008 R2) oraz program Płace Optivum. Płace Optivum Jak przenieść dane programu Płace Optivum na nowy komputer? Aby kontynuować pracę z programem Płace Optivum na nowym komputerze, należy na starym komputerze wykonać kopię zapasową bazy danych

Bardziej szczegółowo

Pracownia internetowa w szkole ZASTOSOWANIA

Pracownia internetowa w szkole ZASTOSOWANIA NR ART/SBS/07/01 Pracownia internetowa w szkole ZASTOSOWANIA Artykuły - serwery SBS i ich wykorzystanie Instalacja i Konfiguracja oprogramowania MOL Optiva na szkolnym serwerze (SBS2000) Artykuł opisuje

Bardziej szczegółowo

REFERAT O PRACY DYPLOMOWEJ

REFERAT O PRACY DYPLOMOWEJ REFERAT O PRACY DYPLOMOWEJ Temat pracy: Projekt i budowa systemu zarządzania treścią opartego na własnej bibliotece MVC Autor: Kamil Kowalski W dzisiejszych czasach posiadanie strony internetowej to norma,

Bardziej szczegółowo

Kurs obsługi systemu CMS. Prawie wszystkie treści wyświetlające się na stronie są zlokalizowane w dziale artykuły.

Kurs obsługi systemu CMS. Prawie wszystkie treści wyświetlające się na stronie są zlokalizowane w dziale artykuły. Kurs obsługi systemu CMS Zaczynając przygodę z systemem zarządzania treścią Joomla 2.5 należy przedstawić główny panel administratora. Całość zaprojektowana jest w kombinacji dwóch systemów nawigacyjnych.

Bardziej szczegółowo

Tworzenie i wykorzystanie usług sieciowych

Tworzenie i wykorzystanie usług sieciowych Ćwiczenie 14 Temat: Tworzenie i wykorzystanie usług sieciowych Cel ćwiczenia: W trakcie ćwiczenia student zapozna się z procedurą tworzenia usługi sieciowej w technologii ASP.NET oraz nauczy się tworzyć

Bardziej szczegółowo

Problemy techniczne SQL Server

Problemy techniczne SQL Server Problemy techniczne SQL Server Jak utworzyć i odtworzyć kopię zapasową bazy danych za pomocą narzędzi serwera SQL? Tworzenie i odtwarzanie kopii zapasowych baz danych programów Kadry Optivum, Płace Optivum,

Bardziej szczegółowo

Temat: Organizacja skoroszytów i arkuszy

Temat: Organizacja skoroszytów i arkuszy Temat: Organizacja skoroszytów i arkuszy Podstawowe informacje o skoroszycie Excel jest najczęściej wykorzystywany do tworzenia skoroszytów. Skoroszyt jest zbiorem informacji, które są przechowywane w

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Technologii Informacyjnych. Projektowanie Baz Danych

Laboratorium Technologii Informacyjnych. Projektowanie Baz Danych Laboratorium Technologii Informacyjnych Projektowanie Baz Danych Komputerowe bazy danych są obecne podstawowym narzędziem służącym przechowywaniu, przetwarzaniu i analizie danych. Gromadzone są dane w

Bardziej szczegółowo

Pomoc systemu poczty elektronicznej Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego. Wersja: 1.12

Pomoc systemu poczty elektronicznej Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego. Wersja: 1.12 Pomoc systemu poczty elektronicznej Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego Wersja: 1.12 Instrukcja samodzielnej rejestracji konta poczty elektronicznej w domenie whus.pl Przejdź Instrukcja

Bardziej szczegółowo

Pierwsza strona internetowa

Pierwsza strona internetowa HTML i CSS Pierwsza strona internetowa Rozpoczynając pracę na swoim komputerze powinieneś posiadać: dowolny edytor tekstowy (np. Notatnik), dostęp do Internetu, Microsoft Visual Studio. Podstawy formatowania

Bardziej szczegółowo

Tomasz Greszata - Koszalin

Tomasz Greszata - Koszalin T: Konfiguracja usługi HTTP w systemie Windows. Zadanie1: Odszukaj w serwisie internetowym Wikipedii informacje na temat protokołów HTTP oraz HTTPS i oprogramowania IIS (ang. Internet Information Services).

Bardziej szczegółowo

edycja szablonu za pomocą serwisu allegro.pl

edycja szablonu za pomocą serwisu allegro.pl edycja szablonu za pomocą serwisu allegro.pl 2 Do obsługi Twojego szablonu nie jest wymagane żadne dodatkowe oprogramowanie - jedyne czego potrzebujesz to aktywne konto w serwisie allegro.pl. Dokładne

Bardziej szczegółowo

Stosowanie, tworzenie i modyfikowanie stylów.

Stosowanie, tworzenie i modyfikowanie stylów. Stosowanie, tworzenie i modyfikowanie stylów. We wstążce Narzędzia główne umieszczone są style, dzięki którym w prosty sposób możemy zmieniać tekst i hurtowo modyfikować. Klikając kwadrat ze strzałką w

Bardziej szczegółowo

Włączanie/wyłączanie paska menu

Włączanie/wyłączanie paska menu Włączanie/wyłączanie paska menu Po zainstalowaniu przeglądarki Internet Eksplorer oraz Firefox domyślnie górny pasek menu jest wyłączony. Czasem warto go włączyć aby mieć szybszy dostęp do narzędzi. Po

Bardziej szczegółowo

Estomed2. 1. Wstęp. 2. Instalacja Systemu Estomed2. 2.1. Jak zainstalować Estomed2. Hakon Software sp. z o. o. Podręcznik instalacji

Estomed2. 1. Wstęp. 2. Instalacja Systemu Estomed2. 2.1. Jak zainstalować Estomed2. Hakon Software sp. z o. o. Podręcznik instalacji Hakon Software sp. z o. o. Estomed2 Podręcznik instalacji 1. Wstęp Na wstępie dziękujemy za zakup systemu Estomed. Chcielibyśmy, żeby wiązał się on z uczestnictwem w tworzeniu i rozwoju naszego oprogramowania.

Bardziej szczegółowo

Instalacja systemu zarządzania treścią (CMS): Joomla

Instalacja systemu zarządzania treścią (CMS): Joomla Instalacja systemu zarządzania treścią (CMS): Joomla Na stronie http://www.cba.pl/ zarejestruj nowe konto klikając na przycisk:, następnie wybierz nazwę domeny (Rys. 1a) oraz wypełnij obowiązkowe pola

Bardziej szczegółowo

Te i wiele innych cech sprawia, że program mimo swej prostoty jest bardzo funkcjonalny i spełnia oczekiwania większości klientów.

Te i wiele innych cech sprawia, że program mimo swej prostoty jest bardzo funkcjonalny i spełnia oczekiwania większości klientów. Instrukcja użytkownika OFERTOWANIE 3.0 Program OFERTOWANIE 3.0 to intuicyjne i łatwe w użyciu narzędzie do szybkiego przygotowania i wydrukowania profesjonalnie wyglądającej oferty dla klienta, Program

Bardziej szczegółowo

Projektowanie baz danych za pomocą narzędzi CASE

Projektowanie baz danych za pomocą narzędzi CASE Projektowanie baz danych za pomocą narzędzi CASE Metody tworzenia systemów informatycznych w tym, także rozbudowanych baz danych są komputerowo wspomagane przez narzędzia CASE (ang. Computer Aided Software

Bardziej szczegółowo

Budowa aplikacji ASP.NET współpracującej z bazą dany do przeprowadzania ankiet internetowych

Budowa aplikacji ASP.NET współpracującej z bazą dany do przeprowadzania ankiet internetowych Budowa aplikacji ASP.NET współpracującej z bazą dany do przeprowadzania ankiet internetowych widok ankiety w przeglądarce Rozpoczniemy od zaprojektowania bazy danych w programie SYBASE/PowerDesigner umieszczamy

Bardziej szczegółowo

Budowa aplikacji ASP.NET współpracującej z bazą danych do obsługi przesyłania wiadomości

Budowa aplikacji ASP.NET współpracującej z bazą danych do obsługi przesyłania wiadomości Budowa aplikacji ASP.NET współpracującej z bazą danych do obsługi przesyłania wiadomości Rozpoczniemy od zaprojektowania bazy danych w programie SYBASE/PowerDesigner umieszczamy dwie Encje (tabele) prawym

Bardziej szczegółowo

Platforma e-learningowa

Platforma e-learningowa Dotyczy projektu nr WND-RPPD.04.01.00-20-002/11 pn. Wdrażanie elektronicznych usług dla ludności województwa podlaskiego część II, administracja samorządowa realizowanego w ramach Decyzji nr UDA- RPPD.04.01.00-20-002/11-00

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Warto zapamiętać...2. Podstawy...3

Spis treści. Warto zapamiętać...2. Podstawy...3 Spis treści Warto zapamiętać...2 Podstawy...3 Moduły:...12 Aktualności...12 Fotogaleria i galeria wideo...13 Download...15 Przekierowanie...16 Formularz...17 Katalog produktów...18 Komponenty...18 Pokaz

Bardziej szczegółowo

Instrukcja laboratoryjna

Instrukcja laboratoryjna Zaawansowane techniki obiektowe 2016/17 Instrukcja laboratoryjna Testy funkcjonalne Prowadzący: Tomasz Goluch Wersja: 1.0 Testowanie aplikacji z bazą danych Większość współczesnych aplikacji korzysta z

Bardziej szczegółowo

1. Przypisy, indeks i spisy.

1. Przypisy, indeks i spisy. 1. Przypisy, indeks i spisy. (Wstaw Odwołanie Przypis dolny - ) (Wstaw Odwołanie Indeks i spisy - ) Przypisy dolne i końcowe w drukowanych dokumentach umożliwiają umieszczanie w dokumencie objaśnień, komentarzy

Bardziej szczegółowo

Zadanie1: Odszukaj w serwisie internetowym Wikipedii informacje na temat protokołu http.

Zadanie1: Odszukaj w serwisie internetowym Wikipedii informacje na temat protokołu http. T: Konfiguracja usługi HTTP w systemie Windows. Zadanie1: Odszukaj w serwisie internetowym Wikipedii informacje na temat protokołu http. HTTP (ang. Hypertext Transfer Protocol) protokół transferu plików

Bardziej szczegółowo

Logowanie do aplikacji TETA Web. Instrukcja Użytkownika

Logowanie do aplikacji TETA Web. Instrukcja Użytkownika Logowanie do aplikacji TETA Web Instrukcja Użytkownika Spis treści 1 Wstęp... 2 1.1 O tym dokumencie... 2 1.2 Przyjęte oznaczenia... 2 1.3 Cel i zakres systemu... 2 1.4 Instalacja wtyczki Silverlight...

Bardziej szczegółowo

Sposób tworzenia tabeli przestawnej pokażę na przykładzie listy krajów z podstawowymi informacjami o nich.

Sposób tworzenia tabeli przestawnej pokażę na przykładzie listy krajów z podstawowymi informacjami o nich. Tabele przestawne Tabela przestawna to narzędzie służące do tworzenia dynamicznych podsumowań list utworzonych w Excelu lub pobranych z zewnętrznych baz danych. Raporty tabeli przestawnej pozwalają na

Bardziej szczegółowo

Stawiamy pierwsze kroki

Stawiamy pierwsze kroki Stawiamy pierwsze kroki 3.1. Stawiamy pierwsze kroki Edytory tekstu to najbardziej popularna odmiana programów służących do wprowadzania i zmieniania (czyli edytowania) tekstów. Zalicza się je do programów

Bardziej szczegółowo

pl/administrator

pl/administrator Instrukcja obsługi systemu zarządzania treścią PrestaShop dla witryny snpromet.pl 1. Logowanie do systemu Aby zalogować się do systemu zarządzania treścią witryny należy przejść do adresu: http://snpromet.

Bardziej szczegółowo

Instalacja i konfiguracja IIS-a na potrzeby dostępu WEBowego/Secure

Instalacja i konfiguracja IIS-a na potrzeby dostępu WEBowego/Secure Instalacja i konfiguracja IIS-a na potrzeby dostępu WEBowego/Secure Viewer-a do aplikacji Wonderware InTouch Machine Edition Informator Techniczny Wonderware nr 164 27.06.2017 r. INSTALACJA MICROSOFT INTERNET

Bardziej szczegółowo

16) Wprowadzenie do raportowania Rave

16) Wprowadzenie do raportowania Rave 16) Wprowadzenie do raportowania Rave Tematyka rozdziału: Przegląd wszystkich komponentów Rave Tworzenie nowego raportu przy użyciu formatki w środowisku Delphi Aktywacja środowiska Report Authoring Visual

Bardziej szczegółowo

Makropolecenia w Excelu

Makropolecenia w Excelu Makropolecenia w Excelu Trochę teorii Makropolecenie w skrócie nazywane makro ma za zadanie automatyczne wykonanie powtarzających się po sobie określonych czynności. Na przykładzie arkusza kalkulacyjnego

Bardziej szczegółowo

Wstęp. Opis ten dotyczy wydziałów orzeczniczych.

Wstęp. Opis ten dotyczy wydziałów orzeczniczych. Wstęp. Opis ten dotyczy wydziałów orzeczniczych. W związku z przekształceniem 79 Sądów w Wydziały Zamiejscowe i związane z tym liczne zapytania odnośnie strony technicznej i sposobu przygotowania baz danych

Bardziej szczegółowo

edycja szablonu za pomocą programu NVU

edycja szablonu za pomocą programu NVU edycja szablonu za pomocą programu NVU 2 Edycja szablonu za pomocą dodatkowego oprogramowania daje nam znacznie więcej możliwości. Zarówno posiada wiele dodatkowych opcji formatowania tekstu jak również

Bardziej szczegółowo

Kancelaria instalacja programu

Kancelaria instalacja programu Kancelaria instalacja programu Program Kancelaria można zainstalować w wersji przeznaczonej na pojedynczy komputer (dane zgromadzone przez użytkownika nie będą udostępniane innym pracownikom firmy) lub

Bardziej szczegółowo

Dodawanie stron do zakładek

Dodawanie stron do zakładek Dodawanie stron do zakładek Aby dodać adres strony do zakładek otwieramy odpowiednią stronę a następnie wybieramy ikonę Dodaj zakładkę Po wybraniu ikony otworzy się okno umożliwiające dodanie adresy strony

Bardziej szczegółowo

1. Umieść kursor w miejscu, w którym ma być wprowadzony ozdobny napis. 2. Na karcie Wstawianie w grupie Tekst kliknij przycisk WordArt.

1. Umieść kursor w miejscu, w którym ma być wprowadzony ozdobny napis. 2. Na karcie Wstawianie w grupie Tekst kliknij przycisk WordArt. Grafika w dokumencie Wprowadzanie ozdobnych napisów WordArt Do tworzenia efektownych, ozdobnych napisów służy obiekt WordArt. Aby wstawić do dokumentu obiekt WordArt: 1. Umieść kursor w miejscu, w którym

Bardziej szczegółowo

Zmiana logo. Dziękujemy za wybór naszych rozwiązań. apjoo od Apláuz. Wspólnie przebrniemy przez proces konfiguracji strony www i wstawiania treści.

Zmiana logo. Dziękujemy za wybór naszych rozwiązań. apjoo od Apláuz. Wspólnie przebrniemy przez proces konfiguracji strony www i wstawiania treści. Użytkownicy i hasła Dostęp do zaplecza umożliwia rozbudowany system zarządzania użytkownikami. 1. Konta użytkowników tworzy się wybierając z menu Użytkownicy > Menedżer użytkowników na stronie głownej

Bardziej szczegółowo

Kopiowanie, przenoszenie plików i folderów

Kopiowanie, przenoszenie plików i folderów Kopiowanie, przenoszenie plików i folderów Pliki i foldery znajdujące się na dysku można kopiować lub przenosić zarówno w ramach jednego dysku jak i między różnymi nośnikami (np. pendrive, karta pamięci,

Bardziej szczegółowo

Tworzenie formularzy w Microsoft Office Word 2007

Tworzenie formularzy w Microsoft Office Word 2007 Tworzenie formularzy w Microsoft Office Word 2007 Opublikowano: 5 kwietnia 2007 Autor: Michał Staniszewski W życiu codziennym często wypełniamy różnego rodzaju formularze, podania i coraz częściej mają

Bardziej szczegółowo

Sposoby tworzenia projektu zawierającego aplet w środowisku NetBeans. Metody zabezpieczenia komputera użytkownika przed działaniem apletu.

Sposoby tworzenia projektu zawierającego aplet w środowisku NetBeans. Metody zabezpieczenia komputera użytkownika przed działaniem apletu. Sposoby tworzenia projektu zawierającego aplet w środowisku NetBeans. Metody zabezpieczenia komputera użytkownika przed działaniem apletu. Dr inż. Zofia Kruczkiewicz Dwa sposoby tworzenia apletów Dwa sposoby

Bardziej szczegółowo

darmowe zdjęcia - allegro.pl

darmowe zdjęcia - allegro.pl darmowe zdjęcia - allegro.pl 1 Darmowe zdjęcia w Twoich aukcjach allegro? Tak to możliwe. Wielu sprzedających robi to od dawna i wbrew pozorom jest to bardzo proste. Serwis allegro oczywiście umożliwia

Bardziej szczegółowo

Problemy techniczne SQL Server

Problemy techniczne SQL Server Problemy techniczne SQL Server Jak utworzyć i odtworzyć kopię zapasową za pomocą narzędzi serwera SQL? Tworzenie i odtwarzanie kopii zapasowych baz danych programów Kadry Optivum, Płace Optivum, MOL Optivum,

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ WORDPRESS

SYSTEMY ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ WORDPRESS SYSTEMY ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ WORDPRESS Małgorzata Mielniczuk System zarządzania treścią z angielskiego Content Management System w skrócie CMS jest oprogramowaniem ułatwiającym zarządzanie tworzonym serwisem

Bardziej szczegółowo

Modelowanie obiektowe - Ćw. 1.

Modelowanie obiektowe - Ćw. 1. 1 Modelowanie obiektowe - Ćw. 1. Treść zajęć: Zapoznanie z podstawowymi funkcjami programu Enterprise Architect (tworzenie nowego projektu, korzystanie z podstawowych narzędzi programu itp.). Enterprise

Bardziej szczegółowo

MS Visual Studio Express 2012 for Web instalacja i konfiguracja

MS Visual Studio Express 2012 for Web instalacja i konfiguracja MS Visual Studio Express 2012 for Web instalacja i konfiguracja Strona 1 z 10 Spis treści 1. Instalacja Visual Studio for Web....3 2. Przygotowanie projektu....5 3. Otwarcie projektu przy pomocy VSW....6

Bardziej szczegółowo

2. Podstawy narzędzia Application Builder, budowa strony, kreatory aplikacji

2. Podstawy narzędzia Application Builder, budowa strony, kreatory aplikacji 2. Podstawy narzędzia Application Builder, budowa strony, kreatory aplikacji 1. Utwórz aplikację ze skoroszytu emp_prac.csv. W tym celu wykonaj poniższe czynności: a. Zaloguj się do systemu APEX jako użytkownik

Bardziej szczegółowo

Rys. 1. Główne okno programu QT Creator. Na rysunku 2 oznaczone zostały cztery przyciski, odpowiadają kolejno następującym funkcjom:

Rys. 1. Główne okno programu QT Creator. Na rysunku 2 oznaczone zostały cztery przyciski, odpowiadają kolejno następującym funkcjom: 1. QT creator, pierwsze kroki. Qt Creator wieloplatformowe środowisko programistyczne dla języków C++, JavaScript oraz QML, będące częścią SDK dla biblioteki Qt. Zawiera w sobie graficzny interfejs dla

Bardziej szczegółowo

autor poradnika - KS Jak zamieszczać i edytować artykuły na szkolnej stronie internetowej

autor poradnika - KS Jak zamieszczać i edytować artykuły na szkolnej stronie internetowej Jak zamieszczać i edytować artykuły na szkolnej stronie internetowej adres naszej strony: www.zs3.wroc.pl logo liceum 1. Aby dodać artykuł należy się zalogować: System pokaże nazwę zalogowanego użytkownika

Bardziej szczegółowo

Infrastruktura aplikacji WWW

Infrastruktura aplikacji WWW ASP.NET WebForms Infrastruktura aplikacji WWW Gotowe rozwiązania architektoniczne i szkielety aplikacji zwalniają twórców aplikacji z implementacji infrastruktury, zwiększając ich produktywność Stanowy,

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi certyfikatów w programie pocztowym MS Outlook Express 5.x/6.x

Instrukcja obsługi certyfikatów w programie pocztowym MS Outlook Express 5.x/6.x Spis treści Wstęp... 1 Instalacja certyfikatów w programie pocztowym... 1 Instalacja certyfikatów własnych... 1 Instalacja certyfikatów innych osób... 3 Import certyfikatów innych osób przez odebranie

Bardziej szczegółowo

Backend Administratora

Backend Administratora Backend Administratora mgr Tomasz Xięski, Instytut Informatyki, Uniwersytet Śląski Katowice, 2011 W tym celu korzystając z konsoli wydajemy polecenie: symfony generate:app backend Wówczas zostanie stworzona

Bardziej szczegółowo

Tworzenie prezentacji, PowerPoint

Tworzenie prezentacji, PowerPoint Tworzenie prezentacji, PowerPoint PowerPoint jest programem służącym do tworzenia multimedialnych prezentacji. Prezentacja multimedialna to forma przedstawienia treści (konkretnego zagadnienia), wykorzystująca

Bardziej szczegółowo

URLOPY BY CTI. Instrukcja obsługi

URLOPY BY CTI. Instrukcja obsługi URLOPY BY CTI Instrukcja obsługi 1. Wstęp.... 3 2. Uruchomienie programu.... 4 3. Rozpoczęcie pracy w programie.... 6 4. Widok kalendarza.... 8 5. Widok pracowników.... 10 6.Tabela z danymi... 11 1. Wstęp.

Bardziej szczegółowo

Instalacja i obsługa aplikacji MAC Diagnoza EP w celu wykonania Diagnozy rozszerzonej

Instalacja i obsługa aplikacji MAC Diagnoza EP w celu wykonania Diagnozy rozszerzonej Instalacja i obsługa aplikacji MAC Diagnoza EP w celu wykonania Diagnozy rozszerzonej Uruchom plik setup.exe Pojawi się okno instalacji programu MAC Diagnoza EP. Wybierz przycisk AKCEPTUJĘ. Następnie zainstaluj

Bardziej szczegółowo

Temat: Ułatwienia wynikające z zastosowania Frameworku CakePHP podczas budowania stron internetowych

Temat: Ułatwienia wynikające z zastosowania Frameworku CakePHP podczas budowania stron internetowych PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W ELBLĄGU INSTYTUT INFORMATYKI STOSOWANEJ Sprawozdanie z Seminarium Dyplomowego Temat: Ułatwienia wynikające z zastosowania Frameworku CakePHP podczas budowania stron internetowych

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy opis zamówienia:

Szczegółowy opis zamówienia: Szczegółowy opis zamówienia: Rok 2016 budowa stron w html5 (8h v + 4h ćw) 8 szt. html5 - zaawans. (7h v + 5h ćw) 8 szt. programowania w java script (9h v + 7h ćw) 8 szt. java script zaawans (8h v + 4h

Bardziej szczegółowo

Leszek Stasiak Zastosowanie technologii LINQ w

Leszek Stasiak Zastosowanie technologii LINQ w Leszek Stasiak Zastosowanie technologii LINQ w C# 1. Wstęp - połączenie Do naszych zadań będziemy używać Microsoft Visual Studio 2010. Stwórzmy nowy projekt Windows Form Application. Mając do dyspozycji

Bardziej szczegółowo

Baza danych. Program: Access 2007

Baza danych. Program: Access 2007 Baza danych Program: Access 2007 Bazę danych składa się z czterech typów obiektów: tabela, formularz, kwerenda i raport (do czego, który służy, poszukaj w podręczniku i nie bądź za bardzo leniw) Pracę

Bardziej szczegółowo

5.4. Efekty specjalne

5.4. Efekty specjalne 5.4. Efekty specjalne Przedstawiliśmy już sobie sporo kwestii związanych z dodawaniem, edytowaniem czy usuwaniem elementów, które możemy zamieścić w prezentacji. Ale pomyłką było by stwierdzenie, że więcej

Bardziej szczegółowo

GENERATOR OFERTY PDF DOKUMENTACJA UŻYTKOWA 1/20

GENERATOR OFERTY PDF DOKUMENTACJA UŻYTKOWA 1/20 GENERATOR OFERTY PDF DOKUMENTACJA UŻYTKOWA 1/20 Spis treści 1. Instalacja aplikacji... 3 2. Opis interfejsu... 4 2.1) Dodawanie produktów do oferty...4 2.2) Opis panelu konfiguracji...4 2.2.1) Konfiguracja

Bardziej szczegółowo

W każdej sali najważniejszym narzędziem są prawdopodobnie Zasoby. Przyjrzyjmy się teraz temu narzędziu, któremu zmieniono poniżej nazwę na Wspólne

W każdej sali najważniejszym narzędziem są prawdopodobnie Zasoby. Przyjrzyjmy się teraz temu narzędziu, któremu zmieniono poniżej nazwę na Wspólne Zasoby W każdej sali najważniejszym narzędziem są prawdopodobnie Zasoby. Przyjrzyjmy się teraz temu narzędziu, któremu zmieniono poniżej nazwę na Wspólne zasoby: Ikonki znajdujące się po prawej stronie

Bardziej szczegółowo