ROLA WIEDZY W ORGANIZACJI UCZĄCEJ SIĘ

Transkrypt

1 ROLA WEDZY W ORANZACJ UCZĄCEJ SĘ Tomasz Poskrobko Podyplomowe Studia Zarządzanie w Jednostkach Samorządu Terytorialnego

2 ZAKRES WYKŁADU Organizacja ucząca się (wprowadzenie) Wiedza Wiedza indywidualna Wiedza zespołowa

3 PĄTA DYSCYPLNA Peter Michael Senge amerykański teoretyk zarządzania, twórca i propagator idei rozwijania organizacji uczących się, tytułowany Strategiem Wieku - za wkład w rozwój nauk o zarządzaniu.

4 ORANZACJA JAKO PROCES Według Senge organizacja ucząca się (UOS) to taka, która ciągle rozszerza swoje możliwości kreowania własnej przyszłości. OUS to organizacja adaptująca się do zmiennych warunków oraz zapewniająca stałe doskonalenie się uczestników, czyli nabywanie przez nich nowych umiejętności, możliwości, wzorców działania. Organizacja ucząca się jest organizacją biegłą w realizacji zadań: tworzenia, pozyskiwania i przekazywania wiedzy oraz w modyfikowaniu swoich zachowań w reakcji na nowe doświadczenia.

5 ORANZACJA UCZĄCA SĘ JAKO STRATEA DZAŁANA Co musimy wiedzieć PRZYSZŁOŚĆ poziom strategiczny Co musimy robić Luka w wiedzy Luka w organizacji Co wiemy poziom operacyjny Co robimy TERAŹNEJSZOŚĆ

6 wspólna wizja, systemowe uczenie się mistrzostwo osobiste ous tworzenie modeli myślowych zespołowe uczenie się

7 wspólna wizja, systemowe uczenie się mistrzostwo osobiste Wiedza tworzenie modeli myślowych zespołowe uczenie się

8 WEDZA Wiedza personalna WEDZA Wiedza organizacyjna

9 WEDZA Wiedza personalna WEDZA Wiedza organizacyjna

10 DEFNCJA WEDZY Nowa Encyklopedia Powszechna definiuje wiedzę jako: ogół wiarygodnych informacji o rzeczywistości wraz z umiejętnością ich wykorzystywania

11 WEDZA LUDZKA W APANOWCZA Wiedza ludzka Wiedza racjonalna Wiedza irracjonalna Wiedza potoczna Wiedza naukowa Wiedza spekulatywna Sztuka techniczna medyczna ekonomiczna prawna artystyczno-literacka

12 TRADYCYJNA DEFNCJA WEDZY Wiedza to informacja zawarta w umyśle człowieka: formalnie uporządkowana, wyrażona w słowach i liczbach, łatwo komunikowalna i upowszechniona w postaci twardych danych, naukowych formuł, skodyfikowanych procedur, czy uniwersalnych zasad.

13 NFORMACJA WEDZA Jutro wilgotność względna powietrza będzie wynosiła 70%

14 MODEL TWORZENA WEDZY Mądrość Wiedza nformacja Dane

15 FUNKCJA WEDZY WEDŁU WAEMANA Wiedza rozwija się na bazie danych, informacji, umiejętności i doświadczenia. Może być wyrażona za pomocą formuły: W wiedza D dane informacja Dś doświadczenie U umiejętności N - nastawienie W = f(d,,dś,u,n)

16 WEDZA W B. LUNDVALL B. JOHNSON know-what - ten typ wiedzy odnosi się do znajomości faktów i jest raczej identyfikowany z informacją; know-why - odnosi się do zrozumienia reguł funkcjonujących w naturze, społeczeństwie itd.; know-how - wiedza odnosząca się do umiejętności zrobienia czegoś; jest to wiedza, którą posiadają eksperci i gromadzona jest w postaci doświadczenia, które oni posiadają, a także doświadczenia wypracowanego przez firmy; dostęp publiczny do tego typu wiedzy jest bardzo ograniczony, a jej transfer - trudny; know-who - są to kombinacje informacji i relacji społecznych na temat tego, kto co wie; pozwalają one na wykorzystanie wiedzy ekspertów.

17 POJĘCE WEDZY W PSYCHOLO Wiedza to zawartość pamięci długotrwałej. Może być podzielona na następujące kategorie: wiedza deklaratywna metawiedza wiedza proceduralna wiedza ukryta

18 WEDZA DOSTĘPNA UKRYTA Wiedza dostępna nabyta poprzez kształcenie i doświadczenie Wiedza ukryta Wymiar techniczny immanentna podświadomości syntetyzowana na podstawie wszelkiej informacji zgromadzonej w umyśle uzewnętrzniana na zapotrzebowanie świadomości uwarunkowana wieloma zależnościami Wymiar poznawczy

19

20 17x24=?

21 DWA SYSTEMY System 1 (świadomy) działa w sposób szybki i automatyczny, na podstawie wiedzy ukrytej, bez uświadomionego wysiłku, nie mamy nad nim poczucia kontroli System 2 (podświadomy) rozdziela niezbędną uwagę pomiędzy działania wymagające umysłowego wysiłku, takie jak skomplikowane wyliczenia. Działanie systemu 2 często wiąże się z subiektywnym poczuciem skupienia, świadomego wyboru i wolnej woli

22 DWA SYSTEMY DANELA KHAHNEMANA System 1 (podświadomy) działa w sposób szybki i automatyczny, na podstawie wiedzy ukrytej, bez uświadomionego wysiłku, nie mamy nad nim poczucia kontroli System 2 (świadomy) rozdziela niezbędną uwagę pomiędzy działania wymagające umysłowego wysiłku, takie jak skomplikowane wyliczenia. Działanie systemu 2 często wiąże się z subiektywnym poczuciem skupienia, świadomego wyboru i wolnej woli

23 DWA SYSTEMY DANELA KHAHNEMANA System 1 (podświadomy) działa w sposób szybki i automatyczny, na podstawie wiedzy ukrytej, bez uświadomionego wysiłku, nie mamy nad nim poczucia kontroli System 2 (świadomy) rozdziela niezbędną uwagę pomiędzy działania wymagające umysłowego wysiłku, takie jak skomplikowane wyliczenia. Działanie systemu 2 często wiąże się z subiektywnym poczuciem skupienia, świadomego wyboru i wolnej woli

24 SYSTEM 1 Wykrywanie, ze jeden przedmiot jest dalej niż drugi Odwracanie głowy w kierunku nagłego dźwięku Dokończenie zwrotu bułka z Odpowiedź na pytanie 2+2=? Odczytywanie wyrazów na dużych reklamach Znajdowanie trafnych posunięć szachowych Rozwiązywanie złożonych, wieloaspektowych problemów

25 TEST POSTRZEANA AUTOMATYCZNEO

26 DWA SYSTEMY DANELA KHAHNEMANA System 1 (podświadomy) działa w sposób szybki i automatyczny, na podstawie wiedzy ukrytej, bez uświadomionego wysiłku, nie mamy nad nim poczucia kontroli System 2 (świadomy) rozdziela niezbędną uwagę pomiędzy działania wymagające umysłowego wysiłku, takie jak skomplikowane wyliczenia. Działanie systemu 2 często wiąże się z subiektywnym poczuciem skupienia, świadomego wyboru i wolnej woli

27 SYSTEM 2 Oczekiwanie na strzał pistoletu przed wyścigiem Wysłuchiwanie się w słowa konkretnej osób w tłumie Przypominanie sobie dźwięku który nas przed chwilą zaskoczył Pilnowanie własnego zachowania w towarzystwie Liczenie ile razy w tekście występuje litera A Wypełnienie deklaracji podatkowej Badanie prawidłowości złożonego problemu

28 TEST POSTRZEANA SELEKTYWNEO

29 WEDZA Wiedza personalna WEDZA Wiedza organizacyjna

30 WEDZA JAKO ZASÓB zarządzanie wiedzą jak zasobem ma na celu gromadzenie, identyfikację, ochronę, dzielenie się i wykorzystywanie wiedzy istniejącej w organizacji, a więc efektywne wykorzystanie istniejącego już zasobu (tzw. wiedzy organizacyjnej).

31 WEDZA ORANZACYJNA Zasoby wiedzy dostępne dla wszystkich pracowników, kontrolowane przez całą organizację, a nie pojedyncze osoby

32 ZASOBY WEDZY W ORANZACJ patenty, znaki towarowe, marki procedury wewnątrzorganizacyjne Doświadczenia zawodowe pracowników Wiedza organizacyjna technologie produkcji sieci kontaktów z klientami i partnerami dane w systemach teleinformatycznych

33 ROMADZENE ZASOBÓW WEDZY Kodyfikacja Komunikacja Współpraca i współdzielenie

34 WEDZA UKRYTA DOSTĘPNA Wiedza dostępna nabyta poprzez kształcenie i doświadczenie Wiedza ukryta Wymiar techniczny immanentna podświadomości syntetyzowana na podstawie wszelkiej informacji zgromadzonej w umyśle uzewnętrzniana na zapotrzebowanie świadomości uwarunkowana wieloma zależnościami Wymiar poznawczy

35 KONWERSJA WEDZY W ORANZACJ Dzielenie się i tworzenie wiedzy ukrytej przez doświadczenie bezpośrednie WEDZA UKRYTA Artykułowanie wiedz ukrytej poprzez dialog i refleksję Socjalizacja Eksternalizacja WEDZA UKRYTA nternalizacja Kombinacja WEDZA DOSTĘPNA O Uczenie się, pozyskiwanie nowej wiedzy ukrytej poprzez wykorzystanie w praktyce WEDZA DOSTĘPNA Przetwarzanie, gromadzenie i udostępnianie wiedzy dostępnej

36 Dzielenie się i tworzenie wiedzy ukrytej przez doświadczenie bezpośrednie WEDZA UKRYTA Artykułowanie wiedz ukrytej poprzez dialog i refleksję Socjalizacja Eksternalizacja WEDZA UKRYTA Uczenie się, pozyskiwanie nowej wiedzy ukrytej poprzez wykorzystanie w praktyce nternalizacja WEDZA DOSTĘPNA Socjalizacja - jest to proces WEDZA DOSTĘPNA dzielenia się doświadczeniem, podczas którego powstaje wiedza Kombinacja ukryta, w postaci modeli mentalnych i umiejętności technicznych. Zdobywanie tych O umiejętności następuje najczęściej nie poprzez język, ale obserwacje, naśladownictwo i ćwiczenia Przetwarzanie, gromadzenie i udostępnianie wiedzy dostępnej

37 Dzielenie się i tworzenie wiedzy ukrytej przez doświadczenie bezpośrednie WEDZA UKRYTA Artykułowanie wiedz ukrytej poprzez dialog i refleksję Socjalizacja Eksternalizacja eksternalizacja - jest procesem wyrażania wiedzy ukrytej za pomocą dostępnych i znanych pojęć. nternalizacja Najczęściej transferowana wiedza przybiera formę metafor, analogii, hipotez lub modeli. Odgrywa ona kluczowe znaczenie w tworzeniu wiedzy zespołowej, gdyż dostarcza nowych pomysłów, opartych na wiedzy ukrytej. WEDZA UKRYTA Uczenie się, pozyskiwanie nowej wiedzy ukrytej poprzez wykorzystanie w praktyce WEDZA DOSTĘPNA Kombinacja O WEDZA DOSTĘPNA Przetwarzanie, gromadzenie i udostępnianie wiedzy dostępnej

38 kombinacja -Dzielenie jest procesem się i tworzenie wiedzy ukrytej przez porządkowania doświadczenie i angażowania bezpośrednie koncepcji w określony system wiedzy, obejmuje swoim zakresem łączenie Socjalizacja różnych elementów wiedzy dostępnej. Dzielenie się wiedzą zachodzi dzięki dokumentom, pismom, spotkaniom, sieciom komputerowym. Założeniem jest, że selekcjonowanie, ujednolicanie i kategoryzowanie danych i informacji nternalizacja może prowadzić do powstania nowej wiedzy. WEDZA UKRYTA WEDZA UKRYTA Eksternalizacja Kombinacja O Artykułowanie wiedz ukrytej poprzez dialog i refleksję WEDZA DOSTĘPNA Uczenie się, pozyskiwanie nowej wiedzy ukrytej poprzez wykorzystanie w praktyce WEDZA DOSTĘPNA Przetwarzanie, gromadzenie i udostępnianie wiedzy dostępnej

39 Dzielenie się i tworzenie wiedzy ukrytej przez doświadczenie bezpośrednie WEDZA UKRYTA Socjalizacja nternalizacja internalizacja jest to proces bardzo Artykułowanie wiedz ukrytej blisko związany poprzez dialog z uczeniem i refleksję WEDZA UKRYTA poprzez działanie. Wiedza staje Eksternalizacja się użytecznym zasobem, gdy przenika człowieka w formie ukrytej, dzięki doświadczeniu, modelom mentalnym i umiejętnościom technicznym. Człowiek gromadzi wiedzę Kombinacja i odpowiednio ją interpretuje, a później użytkuje. WEDZA DOSTĘPNA O Uczenie się, pozyskiwanie nowej wiedzy ukrytej poprzez wykorzystanie w praktyce WEDZA DOSTĘPNA Przetwarzanie, gromadzenie i udostępnianie wiedzy dostępnej

40 Strategia kodyfikacji znormalizowane systemy zarządzania inżynieria procesów gospodarczych benchmarking tworzenie pamięci organizacyjnej ontologia wiedzy ochrona własności intelektualnej dyrektorzy wiedzy (Chief Knowledge Officers) bootlegging Strategia komunikacji identyfikacja organizacyjnych ekspertów socjometria bibliometria eksperci struktury projektowe centra kompetencyjne organizacji sieciowa (hipertekstu) system shukko techniki myślenia zespołowego